فاطمہ جناح (انگریزی میں: Fatima Jinnah) تفصیل= قائد حزب اختلاف مدت منصب یکم جنوری 1960ء – 9 جولائی 1967ء عہدہ معطل نور الامین معلومات شخصیت پیدائش 30 جولا‎ئی 1893 [1][2] کراچی وفات 9 جولا‎ئی 1967 (74 سال)[1][3] کراچی مدفن مزار قائد شہریت پاکستان برطانوی ہند جماعت آل انڈیا مسلم لیگ والدہ متھی بائی جینا بائی بہن/بھائی محمد علی جناح رشتے دار جناح خاندان عملی زندگی مادر علمی جامعہ کلکتہ پیشہ دندان ساز ، سیاست دان ، سوانح نگار ، مصنفہ مادری زبان اردو پیشہ ورانہ زبان اردو درستی - ترمیم
Shaxsiy maʼlumotlari Tavalludi Gujarat shtatining Katiavar shahrida 1893 31-iyul Vafoti 1967 9-iyul Karachi Oʻlim sababi yurak yetishmovchiligi Millati pokistonlik Siyosiy partiyasi 1947 yildan 1948 yilgacha - Pokistonning birinchi ayollari 1960-1967 yillarda - Pokiston muxolifati yetakchisi 1965 yil 1 yanvardan 1965 yil 31 yanvargacha - Pokiston Prezidenti vazifasini bajaruvchi ‎ uch martadan ortiq 1965 yil 8 iyundan 1967 yil 9 iyulgacha - Pokiston vitse-prezidenti. Kasbi siyosatchi. stomatolog


مادرملت فاطمہ جناح انتہائی مقبول ہیں اور انہیں پاکستان کی سب سے بڑی خواتین شخصیت سمجھا جاتا ہے۔[11] وہ خواتین کے حقوق کو بیدار کرنے کا ذریعہ ہیں۔[12] مادرملت کو ان کی وفات کے بعد معاشرے سے زبردست اعزازات ملے۔[13] بعد میں حکومت پاکستان نے ان کے اعزاز اور یاد میں ایک مقبرہ تعمیر کیا۔
Xalqning onasi Fotima Jinna juda mashhur va Pokistondagi eng buyuk ayol siymo hisoblanadi. [1] Bu siymo ayollar huquqlari haqida xabardorlikni oshirish vositasidir. [2] Vatan uning vafotidan keyin jamiyat tomonidan katta hurmatga sazovor boʻldi.

جناح بائی پونجا محمد علی جناح فاطمہ جناح ایمی بائی جناح مریم جناح
Jinna Bai Punja Muhammad Ali Jinna Fotima Jinna Jinna Emi Maryam Jinna

ٹائم لائن
Faoliyati

فاطمہ جناح کے بعد
Fotima Jinnaning tahsil olgan joylari

ابتدائی زندگی اور پس منظر
Uning hayoti va oilasi

فاطمہ جناح کے لیے حکومت پاکستان کا سرکاری موقعآرکائیو شدہ [Date missing] بذریعہ fatimajinnah.gov.pk [Error: unknown archive URL] ان کی کتاب '"میرا بھائی'" آن لائنآرکائیو شدہ [Date missing] بذریعہ fatimajinnah.gov.pk [Error: unknown archive URL]
Fotima Jinna uchun Pokiston hukumatining rasmiy آرکائیو شدہ Uning "Mening birodarim" kitobi internetda آرکائیو شدہ

1 2 فائنڈ اے گریو میموریل شناخت کنندہ: https://www.findagrave.com/memorial/150215745 — بنام: Fatima Jinnah — اخذ شدہ بتاریخ: 9 اکتوبر 2017 ↑ بنام: Fatima Jinnah — PLWABN ID: http://mak.bn.org.pl/cgi-bin/KHW/makwww.exe?BM=1&NU=1&IM=4&WI=9811307447005606 ↑ بنام: Fatima Jinnah — Munzinger person ID: https://www.munzinger.de/search/go/document.jsp?id=00000010819 — اخذ شدہ بتاریخ: 9 اکتوبر 2017 ↑ "In brief By Ali Iqbal".
^ ا ب فائنڈ اے گریو میموریل شناخت کنندہ: https://www.findagrave.com/memorial/150215745 — بنام: Fatima Jinnah — اخذ شدہ بتاریخ: 9 اکتوبر 2017 ↑ بنام: Fatima Jinnah — PLWABN ID: http://mak.bn.org.pl/cgi-bin/KHW/makwww.exe?BM=1&NU=1&IM=4&WI=9811307447005606 ↑ بنام: Fatima Jinnah — Munzinger person ID: https://www.munzinger.de/search/go/document.jsp?id=00000010819 — اخذ شدہ بتاریخ: 9 اکتوبر 2017 ↑ "In brief By Ali Iqbal".

28 جون 2013 میں اصل سے آرکائیو شدہ. اخذ شدہ بتاریخ 14 اپریل 2013. الوسيط |url-status= تم تجاهله (معاونت); تحقق من التاريخ في: |access-date=, |archive-date= (معاونت) ↑ Afshan Bokhari (2008). ویکی نویس: Bonnie G. Smith.
28 جون 2013 میں اصل سے آرکائیو شدہ. اخذ شدہ بتاریخ 14 اپریل 2013. ↑ Afshan Bokhari (2008). ویکی نویس: Bonnie G. Smith.

Oxford University Press. صفحہ 653.
Oxford University Press. صفحہ 653.

ISBN 978-0-19-514890-9. ↑ Afshan Bokhari (2008). ویکی نویس: Bonnie G. Smith.
ISBN 978-0-19-514890-9. ↑ Afshan Bokhari (2008). ویکی نویس: Bonnie G. Smith.

ISBN 978-0-19-514890-9. ↑ "New twist to Miss Jinnah controversy".
ISBN 978-0-19-514890-9. ↑ "New twist to Miss Jinnah controversy".

DAWN.COM. 23 جولائی 2003. تحقق من التاريخ في: |date= (معاونت) ↑ "Fatima Jinnah: Mother Of Nation (Mader-e Millat)". پاکستان Herald.
DAWN.COM. 23 جولائی 2003. ↑ "Fatima Jinnah: Mother Of Nation (Mader-e Millat)". پاکستان Herald.

1 اپریل 2012 میں اصل سے آرکائیو شدہ. اخذ شدہ بتاریخ 31 دسمبر 2011. الوسيط |url-status= تم تجاهله (معاونت); تحقق من التاريخ في: |access-date=, |archive-date= (معاونت) ↑ "The Quaid and the Quetta massacre". ↑ "Shias And Their Future In Pakistan". ↑ Wazir، Hamid Khan.
1 اپریل 2012 میں اصل سے آرکائیو شدہ. اخذ شدہ بتاریخ 31 دسمبر 2011. ↑ "The Quaid and the Quetta massacre". ↑ "Shias And Their Future In Pakistan". ↑ Wazir، Hamid Khan.

"Mother Superior". تحقق من التاريخ في: |date= (معاونت) ↑ "MPs asked to protect women's rights".
"Mother Superior". ↑ "MPs asked to protect women's rights".

29 جولائی 2003. اخذ شدہ بتاریخ 12 فروری 2012. تحقق من التاريخ في: |access-date=, |date= (معاونت)
29 جولائی 2003. اخذ شدہ بتاریخ 12 فروری 2012

وفات
Vafoti

میر محمد المعروف میاں میر پیر لاہوری ایک مسلم صوفی بزرگ ہیں، جو لاہور (موجودہ پاکستان) کے علاقے دھرم پورہ میں مقیم رہے۔
Mir Muhammad Mian Mir Pir Lahori nomi bilan tanilgan musulmon so'fiy avliyo bo'lib,Lahorning Dxarmapura hududida(hozirgi Pokiston )yashagan.

آپ آخر عمر میں اسہال کی بیماری میں مبتلا ہوئے۔ پانچ دن تک بیمار رہنے کے بعد 7 ربیع الاول، 1045ھ کو اپنے مالک حقیقی سے جا ملے۔ آپ نے وفات اسی محلہ خان پور میں اپنے حجرے میں پائی، جس میں آخر تک آپ مقیم رہے اور بعد از وفات وہیں مدفون ہوئے۔ آپ کا مزار اورنگزیب عالمگیر نے تیار کروایا تھا۔[1]
Siz hayotingizning oxirida diareya bilan og'rigansiz. Besh kun kasal bo‘lib,1045-hijriy yilning 7 rabiul-avvalida haqiqiy egasi bilan uchrashdi.U Xonpurdagi xonasida vafot etdi,u erda oxirigacha yashadi va vafotidan keyin o'sha erda dafn qilindi. Uning maqbarasi Aurangzeb Alamgir tomonidan tayyorlangan [1].

حوالہ جات
Manbalar

شیخ میر محمد المعروف میاں میر کی ولادت 1550ء بمطابق 957ھ سندھ کے شہر سیوستان میں ہوئی۔ آپ کے والد قاضی سائیں دتہ فاروقی تمام سندھ میں نہایت معزز و ممتاز بزرگ شمار کیے جاتے تھے۔ قاضی سائیں دتہ حضرت عمر فاروق کی اولاد سے تھے۔ آپ کی والدہ ایک صاحب علم و عمل خاتون تھیں۔ آپ نے انہیں سلسلہ قادریہ کے سلوک سے روشناس کرایا اور تعلیم دی۔ اس کے بعد آپ قادری سلسلے کے ایک نامور بزرگ جناب شیخ سیوستانی کے مرید ہو گئے۔ ایک طویل عرصے تک آپ شیخ کی خدمت میں حاضر رہے۔ جب آپ کی عمر پچیس برس کی ہوئی تو شیخ کی اجازت سے لاہور آ گئے۔
Miyon Mir taxallusi bilan mashhur Shayx Mir Muhammad 1550-yilda 957 hijriy yilda Sindning Sivaston shahrida tug'ilgan.Uning otasi Qozi Sain Dutta Foroqiy butun Sindda juda hurmatli va taniqli avliyo hisoblanardi.Qozi Sain Dutta hazrati Umar Foruqning avlodlaridan edi.Onangiz ilmli ayol edi.Ularni Qodiriya zanjirining xulq-atvori haqida ma'rifat va tarbiya berdingiz. Shundan so‘ng u Qadriy avlodining ko‘zga ko‘ringan oqsoqollaridan Shayx Sivastoniy janoblariga shogird bo‘ldi.Uzoq vaqt Shayx xizmatida bo‘ldi.Yigirma besh yoshida Shayx ruxsati bilan Lahorga keldi.

لاہور میں جہاں آپ نے قیام کیا اسے محلہ باغبان کہتے ہیں، جسے ان دنوں خانپورہ بھی کہتے ہیں۔ آپ اپنے مریدوں اور شاگردوں پر خاص توجہ فرماتے۔ ان کی اصلاح فکر اور تہذیب نفس کو مقدم جانتے تھے۔ آپ کا قاعدہ تھا کہ جو شخص آپ کو ملنے کے لیے حاضر ہوتا آپ اس سے بڑی خوش خلقی اور خنداں پیشانی سے پیش آتے۔ اور اس کے حال پر اتنی شفقت فرماتے کہ اسے اس کا سو فیصدی پورا یقین ہو جاتا کہ آپ صرف میرے حال پر ہی کرم فرماتے ہیں۔ لیکن اپنے مریدوں کے احوال پر خاص کر کڑی نظر رکھتے۔ ان سے اگر کوئی خلاف شریعت کام ہو جاتا تو انہیں سختی سے منع کرتے اور آئندہ کے لیے تنبیہ فرما دیتے۔
Siz Lahorda to'xtagan joy Mohalla Bag'bon deb ataladi,bu kun Xonpura deb ham ataladi.U o‘z ixlosmandlariga, shogirdlariga alohida e’tibor qaratar edi.Uning tafakkur va tsivilizatsiyani isloh qilish o'zining ustuvor yo'nalishi edi.Sizning qoidangiz ediki,kim sizni kutib olgani kelsa,siz unga katta quvnoqlik va tabassum bilan munosabatda bo'lishingiz kerak edi.Va u o'z holatiga shunchalik rahm-shafqat qiladiki,u faqat mening ahvolimga rahm qilganiga 100 foiz ishonch hosil qilgan bo'lardi.Ammo u o'liklarning ahvolini diqqat bilan kuzatib bordi.Agar shariatga zid ish qiladigan bo‘lsalar,ularni qat’iy man qilgan va kelajak uchun ogohlantirgan bo‘lardilar.

آپ کے مریدوں کی تعداد بے شمار ہے۔ ایک مرتبہ آپ نے اپنے خلفاء سے فرمایا کہ دیکھو تم دوسروں کی دیکھا دیکھی کہیں میری ہڈیاں نہ بیچنے لگنا اور میری قبر پر دوسروں کی طرح دکان نہ کھول لینا۔
Sizning shahidlaringiz behisob.Bir kuni u o‘z xalifalariga boshqalarga o‘xshab mening suyaklarimni sotishni boshlamanglar,qabrim ustida do‘kon ochmanglar,dedi.

شاہد حمید، (پیدائش: 1928ء - وفات: 29 جنوری، 2018ء) پاکستان کے نامور مترجم اور پروفیسر تھے۔ ان کا شمار اردو کے اہم ترین مترجمین میں ہوتا تھا، جنہوں نے دنیائے ادب کے شاہکار ناولوں کے اردو زبان میں تراجم کیے جن میں ٹالسٹائی کا جنگ اور امن، جین آسٹن کا تکبر و تعصب اور دوستوئفسکی کا برادرز کرامازوف قابلِ ذکر ہیں۔
Shahid Hamid- Pokistonlik taniqli tarjimon va professor edi. U jahon adabiyoti durdonalarini, jumladan Tolstoyning “Urush va tinchlik”, Jeyn Ostenning “G‘urur va Xurofot”, Dostoyevskiyning “Aka-uka Karamazovlar” asarlarini urdu tiliga tarjima qilgan urdu tilining eng muhim tarjimonlaridan biri hisoblangan.

حالات زندگی
Faoliyati

شاہد حمید 1928ء کوبرطانوی راج کے ہندوستانی شہر جالندھر میں پیدا ہوئے۔ تقسیم ہند کے بعد وہ لاہور منتقل ہو گئے۔ انہوں نے گورنمنٹ کالج لاہور سے انگریزی میں ایم اے کیا اور درس و تدریس کے پیشے سے وابستہ ہو گئے۔ 1988ء میں وہ بہ طور مدرس ریٹائر ہوئے۔[1]
Shahid Hamid 1928-yilda Hindistonning Jalandhar shahrida tug‘ilgan. Hindiston boʻlingandan keyin u Lahorga koʻchib oʻtdi. U Lahor hukumat kollejida ingliz tilida magistr darajasini oldi va o'qituvchilik qila boshladi.

شاہد حمید کو عالمی کلاسیکی لٹریچر کو اردو زبان کے قالب میں ڈھالنے کا ملکہ حاصل تھا، انہوں نے ناولوں کی تاریخ کے تین بڑے شاہ کار ٹالسٹائی کے جنگ اور امن، دوستوفسکی کے برادرز کراموزوف اور جین آسٹن کے تکبر و تعصب کا ترجمہ کیا، جنہیں ناقدین معیاری اور معتبر ٹھہراتے ہیں۔ انہوں نے دنیا میں سب سے زیادہ پڑھے جانے والے ان ضخیم ناولوں کے تراجم پر نہ صرف عمرِ عزیز کا بڑا حصہ صرف کیا، بلکہ متن سے مخلص رہنے کے لیے شب وروز محنت کی۔ انہوں نے جسٹس گارڈر کے ناول سوفی کی دنیا اور ارنیسٹ ہیمنگوے کے شاہ کار ناول بوڑھا اور سمندر کو اردوکا جامہ پہنایا۔ اس کے ساتھ ساتھ انہوں نے ایڈورڈ سعید کی کتاب Question of Palestine کا ترجمہ بھی کیا۔ گئے دن کی مسافت کے عنوان سے ان کی خودنوشت بھی شائع ہوچکی ہے۔[1]
Shahid Hamid jahon mumtoz adabiyotini urdu tiliga moslashtirishda mohir bo‘lib, u romanlar tarixidagi uchta yirik durdona: Tolstoyning “Urush va tinchlik”, Dostoevskiyning Aka-uka Karamazovlar va Jeyn Ostenning “G‘urur va Xurofot” ni tarjima qilgan. U umrining katta qismini nafaqat dunyodagi eng ko‘p o‘qilgan romanlar tarjimasiga bag‘ishladi. U Adliya Garderning “Sofi dunyosi” romani va Ernest Xemingueyning “Gudda va Samudra” asarini urducha kiyintirdi.

کوس مینار شمالی برصغیر میں جرنیلی سڑک کے ساتھ قرون وسطی کے ہندوستانی سنگ میل ہیں، جنہیں 16ویں صدی کے پشتون حکمران شیر شاہ سوری نے متعارف کرایا تھا۔ کوس مینار آگرہ سے اجمیر، آگرہ سے لاہور، اور جنوب میں آگرہ سے منڈو تک شاہی راستوں کے ساتھ فاصلے کے نشانات کے طور پر تعمیر کیے گئے تھے۔ زیادہ تر کوس مینار اتر پردیش، راجستھان، ہریانہ اور پنجاب میں سڑکوں کے کنارے، ریلوے کی پٹریوں، دھان کے کھیتوں اور بہت سے قصبوں اور دیہاتوں میں موجود ہیں۔[1]
Kos Minor - shimoliy subkontinentdagi Jarneli yo'li bo'ylab 16-asrda Pushtun hukmdori Sher Shoh Suri tomonidan qurdirilgan o'rta asrlardagi Hindistonning diqqatga sazovor joyi. Kos minorlari janubdagi Agradan Ajmerga, Agradan Lahorgacha va Agradan Mandugacha bo'lgan qirollik yo'llari bo'ylab masofani belgilash uchun qurilgan. Kos minorlari Uttar-Pradesh, Rajasthan, Haryana va Panjob shtatlarining ko'plab shahar va qishloqlarida joylashgan.

مقصد
Maqsad

ان میناروں کا مقصد شاہراہ پر سفر کرنے والوں کی حفاظت کے پیشِ نظر عارضی قیام اور سرکاری اہلکاروں کا برق رفتاری کے ساتھ پیغامات ایک سے دوسری جگہ پہنچانا تھا۔ ان میناروں کے ساتھ موجود سرائے نما جگہوں پر تازہ دم گھوڑے ان سرکاری اہلکاروں کے لیے ہر دم تیار ہوتے تھے۔[4][5]
Bu minoralardan maqsad yoʻlovchilarning xavfsizligini taʼminlash va hukumat amaldorlari tomonidan xabarlarni bir joydan ikkinchi joyga tez yetkazish uchun vaqtinchalik turar joy bilan taʼminlash edi. [1] [2]

موجودہ حالت
Hozirgi holat

حوادثِ زمانہ کے سبب 800 سے زائد کوس میناروں میں سے چند ایک ہی باقی بچے ہیں، جبکہ دیگر زمانے کی دست برد کی نظر ہو کر منہدم ہوگئے اور ان کا نام و نشان تک باقی نہ رہا۔
Zamon voqealari tufayli 800 dan ortiq kos minoralaridan faqat bir nechtasi qolgan, qolganlari esa e’tiborsizlig tufayli vayron bo‘lgan va ulardan asar ham qolmagan.

بھارت اور پاکستان میں درجن بھر مینار دیکھے جا سکتے ہیں۔ بھارت میں جے پور، دہلی، جالندھر، اترپردیش، کرنال، ہریانہ اور انبالہ میں یہ مینار موجود ہیں۔ اسی طرح پاکستان کے شہر لاہور کی حدود میں تین کوس مینار کھڑے ہیں۔ ان میں سے ایک مغلپورہ میں واقع ہے، دوسرا جی ٹی روڈ پر واقع مناواں پولیس اسٹیشن کے سامنے کھیتوں میں موجود ہے، جبکہ تیسرا لاہور کے سرحدی گاؤں منہالہ کے قریب کھلے کھیتوں میں کھڑا ہے۔ مغلپورہ والے مینار کو باقاعدہ طور پر جنگلہ لگا کر ایک چھوٹے سے پارک میں محفوظ کر دیا گیا ہے۔ منہالہ والا کوس مینار آبادی سے دور کھیتوں میں کھڑا ہے۔ کچھ عرصہ قبل اس کی حالت بہت خراب ہو چکی تھی، تاہم حال ہی میں محکمہ آثار قدیمہ نے اس کی عمارت کو کسی حد تک مرمت کر دیا ہے۔ جبکہ مناواں والا کوس مینار بہت خستہ حالت میں ہے۔
Xuddi shunday, Pokistonning Lahor shahri chegarasida uchta kos minorlari joylashgan. Ulardan biri Mughalpura shahrida, ikkinchisi Manavan politsiya bo'limi oldida, uchinchisi esa Lahordagi chegara qishlog'i Manhala yaqinida joylashgan. Bir muddat oldin u juda yomon ahvolda edi, biroq yaqinda arxeologiya bo'limi uning binosini ma'lum darajada ta'mirladi.

کوس مینار کو سر تھامس رو جیسے ابتدائی یورپی سیاحوں نے "ہندوستان کا چمتکار" قرار دیا تھا اور آثار قدیمہ کے سروے آف انڈیا کے ذریعہ اسے ہندوستان کے قومی مواصلاتی نظام کا لازمی حصہ قرار دیا گیا ہے۔ [2]
Kos Minor evropalik sayohatchilar tomonidan "Hindiston mo'jizasi" deb ta'riflangan va Hindiston arxeologik tadqiqotchilari tomonidan Hindiston milliy aloqa tizimining ajralmas qismi deb e'lon qilingan. [1]

حوالہ جات
Manba

پس منظر
lug`aviy manosi

سنسکرت میں کوس ایک ’’یوجنا‘‘ کا چوتھا حصہ ہے، جو چوتھی صدی قبل مسیح میں فاصلے کی ایک قدیم ہندوستانی اکائی کے طور پر رائج تھا۔[3] یہ تقریباً 3.22 کلومیٹر (10,600 فٹ) کے فاصلے کی نمائندگی کرتا ہے۔ مینار عربی زبان کا لفظ ہے، جس کے معنی ستون نما عمارت کے ہیں۔
Sanskrit tilidagi kos "Yojna" ning to'rtinchi qismi bo'lib, miloddan avvalgi IV asrda qo'llanilgan qadimgi hind masofa birligi ifodalaydi.Minor arabcha soʻz boʻlib, ustunga oʻxshash bino maʼnosini bildiradi.

برصغیر میں انگریزوں کی آمد سے قبل کوس طویل فاصلوں کی پیمائش کا ایک پیمانہ تھا، جیسا کہ آج کلومیٹر یا میل ہیں۔ ایک کوس تقریباً تین کلومیٹر کے لگ بھگ (3.22 کلومیٹر) ہوا کرتا تھا۔ کوسوں دور ہونا کا محاورہ آج بھی اردو روزمرہ میں متداول ہے، جس کا مطلب کافی دوری پر واقع ہونا سمجھا جاتا ہے۔ کلومیٹر اور میل سے قبل قدیم دور میں کوس ہی طویل مسافت کو ناپنے کا پیمانہ تھا۔
Inglizlar subkontinentga kelishidan oldin, Kos hozirgi kabi kilometr yoki milya kabi uzoq masofalarning o'lchovi edi.

کوس مینار ٹھوس گول ستون ہیں، جن کی اونچائی تقریباً 30 فٹ (9.1 میٹر) ہے۔ انہیں عام طور پر ایک چبوترے پر اینٹوں سے بنایا گیا ہے اور اس کے اوپر چونے سے پلستر کر دیا گیا ہے۔ سب کوس میناروں کی ساخت ایک جیسی نہیں ہیں۔ مختلف شہروں میں واقع کوس میناروں کی تصاویر ذیل میں دیکھی جا سکتی ہیں۔
Kos minorlari balandligi taxminan 30 فٹ (9.1 qattiq dumaloq ustunlardir . Ular, odatda, g'ishtdan poydevor ustiga qurilgan va ohak bilan gipslangan. Kos minoralarining hammasi ham bir xil tuzilishga ega emas.

خبیب عبدالمناپووچ نورماگومیدوف [1] ( ruscha ؛ avar ; (پیدائش ستمبر 20، 1988) ایک ریٹائرڈ روسی پیشہ ور لڑاکا ہے۔ [2] [3] [4] [5] [6] اس نے خاص طور پر الٹیمیٹ فائٹنگ چیمپئن شپ (UFC) کے فیدر ویٹ ڈویژن میں حصہ لیا اور اپریل 2018 سے اکتوبر 2020 تک (اپنی ریٹائرمنٹ تک) UFC لائٹ ویٹ چیمپئن رہا۔ خبیب نے 29 جیت اور بغیر کسی نقصان کے "ناقابل شکست ریکارڈ" کے ساتھ ریٹائرمنٹ لے لی۔ [7] 9 ستمبر 2020 تک، وہ UFC مردوں کی پاؤنڈ کے بدلے پاؤنڈ کی درجہ بندی میں #2 نمبر پر ہے۔ [8] [9]karra jahon chempioni boʻlib, u sambo, dzyudo va kurash bilan shugʻullangan. Uning kurash uslubi uni MMA tarixidagi eng yaxshi
Xabib Abdulmanapovich Nurmagomedov[1] (ruscha: ; avar ; 20-sentabr 1988-yilda tugʻilgan) — isteʼfodagi rossiyalik professional jangchi.[2][3][4][5][6] U, xususan, Ultimate Fighting Championship (UFC) ning yengil vazn toifasida qatnashgan boʻlib, 2018-yilning aprelidan to 2020-yil oktabrigacha (isteʼfiga chiqqunga qadar) UFC yengil vazn chempioni boʻlgan. Khabib 29 ta gʻalaba va magʻlubiyatlar yoʻqligi bilan „magʻlubiyatsiz rekord“ bilan isteʼfoga chiqdi.[7] 2020-yil 9-sentabr holatiga koʻra, u UFC erkaklar pound-for-pound reytingida 2-oʻrinni egallab turmoqda.[8][9]

↑ "McGregor VS Khabib : tout ce qu'il faut savoir".
↑ (fr-FR). GQ France.

GQ France (بزبان فرانسیسی). اخذ شدہ بتاریخ 24 اکتوبر 2020. ↑ استشهاد فارغ (معاونت) ↑ "The case for Khabib Nurmagomedov as the greatest MMA fighter of all time". www.sportingnews.com (بزبان انگریزی). اخذ شدہ بتاریخ 25 اکتوبر 2020. ↑ "Khabib Nurmagomedov enters conversation of MMA's greatest of all time after UFC 254 win and retirement".
Qaraldi: 24-oktabr 2020-yil. ↑ „'Nurmagomedov has strong claim to be the greatest'“ (en-GB), BBC Sport. Qaraldi: 25-oktabr 2020-yil. ↑ (en). www.sportingnews.com.

CBSSports.com (بزبان انگریزی). اخذ شدہ بتاریخ 25 اکتوبر 2020. ↑ "Conor McGregor, GSP, stars react to Khabib Nurmagomedov's win, retirement at UFC 254".
Qaraldi: 25-oktabr 2020-yil. ↑ (en). CBSSports.com. Qaraldi: 25-oktabr 2020-yil. ↑ (en).

ESPN (بزبان انگریزی).
ESPN (24-oktabr 2020-yil).

2020-10-24. اخذ شدہ بتاریخ 25 اکتوبر 2020. ↑ Lee، Alexander K. (2020-10-22).
Qaraldi: 25-oktabr 2020-yil. ↑ Lee, Alexander K. (en).

"The Great Divide: Is Khabib Nurmagomedov the greatest fighter of all-time?".
MMA Fighting (22-oktabr 2020-yil).

MMA Fighting (بزبان انگریزی). اخذ شدہ بتاریخ 25 اکتوبر 2020. ↑ UFC 229 results, Khabib vs. McGregor highlights: All hell breaks loose after Nurmagomedov wins — CBS Sports ↑ "Rankings | UFC". www.ufc.com. اخذ شدہ بتاریخ 19 اگست 2019. ↑ "All-Time Lightweight – Fight Matrix" (بزبان انگریزی). اخذ شدہ بتاریخ 23 اکتوبر 2020. ↑ Hamid، Sadek (5-oktabr 2018-yil).
Qaraldi: 25-oktabr 2020-yil. ↑ UFC 229 results, Khabib vs. McGregor highlights: All hell breaks loose after Nurmagomedov wins — CBS Sports ↑ . www.ufc.com. Qaraldi: 19-avgust 2019-yil. ↑ (en-US).

"Fighting, faith and politics: The UFC's first Muslim champion". arabi. تحقق من التاريخ في: |date= (معاونت) ↑ "Khabib Nurmagomedov cleared for UFC 242 after teammates receive reduced suspensions", by Ken Pishna, MMA Weekly ↑ Iole، Kevin.
Qaraldi: 23-oktabr 2020-yil. ↑ Hamid, Sadek . arabi (5-oktabr 2018-yil). ↑ "Khabib Nurmagomedov cleared for UFC 242 after teammates receive reduced suspensions", by Ken Pishna, MMA Weekly ↑ Iole, Kevin .

"Khabib Nurmagomedov makes strong case for UFC's No. 1 pound-for-pound fighter". Yahoo. ↑ استشهاد فارغ (معاونت) ↑ Nurmagomedov، Khabib. "@khabib_nurmagomedov".
Yahoo. ↑ „Khabib Nurmagomedov becomes Russia's biggest social media star after win“, Daily Mirror (10-sentabr 2019-yil).

Instagram. اخذ شدہ بتاریخ 25-oktabr 2020-yil. تحقق من التاريخ في: |access-date= (معاونت) 1 2 "Хабиб Нурмагомедов: Поразило, сколько людей было на взвешивании.
Qaraldi: 13-sentabr 2019-yil. ↑ Nurmagomedov, Khabib . Instagram.