حجاب (عربي تلفظ؛ [ħɪˈdʒaːb] ) د مسلمانو میرمنو جامې او پرده کولو چلند ته اشاره کوي، چې کیدای شي مختلف شکلونه ولري. [1]
Hicap (Arapça telaffuz; [ħɪˈdʒaːb] veya modern kullanımda tesettür ) Müslüman kadınların farklı biçimlerde olabilen giyim ve örtünme davranışlarını, başörtüsü ise saçları örten ve genellikle baş ve boynu saran, ancak yüzü görünür halde bırakan bir tarzı ifade eder.[1]
حجاب کیدای شي د یوې میرمنې خپل انتخاب وي، یا دا یو مسلط عمل کیدی شي چې د هغې له بنسټیزو حقونو او آزادیو لکه زده کړې، په ټولنیز ژوند کې ګډون، کار او د خپلو شخصي غوره توبونو څخه کار اخلي. د حجاب د مفکورې د یوې برخې په توګه، په ځینو اسلامي ټولنو کې، ښځې نشي کولی بازار ته لاړ شي، حتی د دوی د مذهب لخوا تصویب شوي جامې سره.
Hicab, kadının kendi seçimi olabileceği gibi, onu eğitim, sosyal hayata katılma, çalışma, kendi kişisel tercihlerini kullanabilme gibi temel hak ve özgürlüklerinden mahrum eden, dayatılmış bir uygulama da olabilir. Hicap anlayışının bir parçası olarak, bazı İslam toplumlarında kadınlar dince uygun görülen giyimleriyle bile kendi başlarına çarşıya-pazara çıkamaz. Kadınlar ile ancak bir perde veya kafes arkasından konuşulur.
په اروپا او اسلامي نړۍ کې ځینو هېوادونو په ځینو ځایونو کې د حجاب پر ځینو ډولونو بندیز لګولی دی. د نړۍ په بیلا بیلو برخو کې میرمنې هم د پوښ کولو لپاره غیر رسمي فشارونو سره مخ شوي. په سعودي عربستان کې د قانون له مخې دا اړینه نه ده، خو ولیعهد محمد بن سلمان ویلي چې ښځې باید لا هم "مناسب او باعزته جامې" واغوندي.[1] [2] [3] په غزه کې د ملګرو ملتونو د مشرتابه (UNLU) سره تړلي فلسطیني جهادیانو د ښځو لپاره د حجاب د لګولو پالیسي رد کړه. په ځینو اسلامي هیوادونو کې چې شرعي احکام پلي کیږي، ښځې د حجاب او حجاب د قواعدو په چوکاټ کې له نارینه خپلوانو پرته په ټولنیز ژوند کې له ګډون څخه منع دي.
Avrupa ve Müslüman dünyada bazı ülkeler, bazı örtünme türlerini belirli yerlerde yasaklayan yasalar çıkardı. Dünyanın farklı yerlerindeki kadınlar da örtünme konusunda resmi olmayan baskılara maruz kaldı. Suudi Arabistan'da kanunen zorunlu değil, ancak Veliaht Prens Muhammed bin Salman, kadınların yine de "terbiyeli ve saygılı kıyafetler" giymesi gerektiğini ifade etti.[15][16][17][18][19] Gazze'de Birleşik Liderliğe (UNLU) bağlı Filistinli cihatçılar, kadınlar için başörtüsü dayatma politikasını reddetti.[20] Şeriat kurallarının uygulandığı bazı İslam ülkelerinde hicap ve tesettür kuralları çerçevesinde kadınların bir erkek yakınları olmadan sosyal yaşama katılmaları[21], yalnız başına seyahat etmeleri engellenir; günlük yaşamdaki birçok faaliyet için erkeklerden izin alması beklenir.[22][23]
نن ورځ هغه بنسټپال ترهګر سازمانونه چې د حجاب د تفاهم په چوکاټ کې د ښځو د تعلیم او په ټولنیز ژوند کې د هغوی له ګډون سره سخت مخالفت کوي، په اسلامي نړۍ کې خپل شتون ته دوام ورکوي او په تعلیمي موسسو او په ځانګړې توګه د ښځینه زده کوونکو په وړاندې بریدونه تنظیموي. (وګوره. طالبان (د طالبانو ځینې ډلې) ، بوکو حرام ، ملاله یوسفزۍ )
Günümüzde hicap anlayışı çerçevesinde kadın eğitimine ve onun sosyal hayata katılımına şiddetle karşı çıkan kökten dinci terör örgütleri İslam dünyasında varlığını sürdürmekte, eğitim kurumlarına ve özellikle kız öğrencilere karşı saldırılar düzenlemektedirler. (Bak. Taliban, Boko Haram, Malala Yusufzay)
د جامو په اړه تر ټولو دمخه پیژندل شوي قانوني مقررات د حمورابي او منځني آشور په قوانینو کې رامینځته شوي. د قانون د متن له مخې، حجاب په سړکونو کې د ازادو ښځو د تګ د سمبول په توګه تعریف شوی، چې عامه ډګر ته ننوځي او په قانوني توګه خوندي وي. په دې اساس، غلامان او فاحشه به خامخا خپل سرونه نه پټوي. کله چې ښځو د ځان په پټولو سره له دې قانون څخه سرغړونه وکړه، دوی ته سزا ورکول کېده.
Giyim konusunda bilinen en eski hukuki düzenleme, Hammurabi ve Orta Asur kanunlarında yer almıştır. Kanun metnine göre, başörtüsü, sokağa çıkan, başka bir deyişle kamusal alana giren hür kadınların bir sembolü olarak tanımlanmış ve hukuki güvence altına alınmıştır. Buna göre köle kadınlar ve fahişeler kesinlikle başlarını örtmeyeceklerdir.
[1]
Kadınlar örtünerek bu kuralı ihlal ettiklerinde onları görüp ihbar etmeyenlerle birlikte cezalandırılmaktaydılar.[2]
کله چې د اسلام نه مخکې عرب جنګ ته داخل شول، عربو ښځو د جګړې په وخت کې خپلې سینې ښکاره کړې او نارینه به یې جګړې ته هڅول، لکه څنګه چې د احد په جګړه کې د مکې د ښځو چلند څرګندیږي. په ډیری دودیزو ټولنو کې دا سمه ده چې میرمنې خپلې سینې ښکاره کړي، د بیلګې په توګه، د شیدو ورکولو په وخت کې. په قرآن کې د 24:31 آیت په پام کې نیولو سره، کوم چې دوی ته وایي چې خپل "زینت" پټ کړئ او د کورنۍ څخه بهر اجنبیانو ته یې مه ښکاره کوئ، دا فکر کیدی شي چې قرآن د عفت یو نوی پیمانه معرفي کوي. دا ډول چلند د اسلامي علماوو او مسلمانانو له خوا د جهالت نښه ګڼل کېده.[1] [2]
Uhud Savaşı'nda Hind liderliğindeki Mekkeli kadınların sergiledikleri davranışta örneği görüldüğü şekliyle, İslam öncesi Araplar savaşa gittiklerinde, Arap kadınları, savaşırken veya erkekleri savaşmaya teşvik etmek için göğüslerini açarlardı.[3] Birçok geleneksel toplumda örneğin çocuğun emzirilmesinde kadınların memelerini açmaları ayıplanacak bir şey değildir. Kuran 24:31 [4] 'de geçen ve "süslerini" örtmelerini, onları aile dışındaki yabancılara göstermemelerini [3] ifade eden ayet bu bağlamda değerlendirildiğinde Kur'anın kamusal alanda yeni bir iffet ölçeği getirdiği düşünülebilir. Bu tür davranışlar, İslam alimleri ve Müslüman kamuoyu tarafından cahiliyye'nin simgesi olarak görülür.
د ښځو لخوا د ویښتو پټول د دوی د ژوند طبیعي برخه ګڼل کیږي، د حیا نښه او په ځانګړې توګه د خدای د درناوي نښه.[1] د سر پټول، کوم چې د ختیځ یهودي میرمنو دود دی، په عیسوی هنر کې د ویرجین مریم عکس العمل کې لیدل کیږي. کاتولیکې ښځې تر شلمې پیړۍ پورې د سر پټولو پرته کلیسا ته نه تللې. نن ورځ د جورجیایی او ارمنیایی عیسوی میرمنو لخوا د سر پوښونه هم اغوستل کیږي.[1] د حجاب ځینې نورمونه چې د اسلامي نړۍ په بیلابیلو برخو کې د حیا پر اساس رامینځته شوي فکر کیږي د هغه سټایلونو منعکس کوي چې د اسلامي نژدي ختیځ د پخوانیو یهودي او عیسویانو ټولنو څخه په میراث شوي دي.[1]
Saçlarını örtmek kadınlar tarafından bir tevazu göstergesi ve özellikle de Allah'a karşı bir saygı göstergesi olarak hayatın doğal bir parçası olarak görülmüştür.[1] Doğulu Yahudi kadınların geleneği olan baş örtüsü, Hristiyan sanatında bütün Meryem Ana ikonografilerinde görülür. Katolik kadınlar, yirminci yüzyıla kadar başlarını örtmeden kiliseye gitmezlerdi. Baş örtüsü günümüzde Gürcü ve Ermeni Hristiyan kadınlar tarafından da uygulanır.[5] İslam dünyasının farklı bölgelerinde haya temelinde geliştirilen başörtüsü normların bazılarının İslam öncesi Yakın Doğunun bu eski Yahudi ve Hristiyan topluluklarından miras alınan tarzları yansıttığı düşünülmektedir.[5]
حیا په اسلام کې یو مرکزي ځانګړتیا ده.[1] قرآن مسلمان نارينه او ښځې ته وايي چې د عفت سره سم عمل وکړي [2] او عفت يوازې د جامو مسله نه ده. د اسلامي او اسلامي نړۍ د انسايکلوپيډيا له مخې، عفت د نارينه او ښځو د "څار، چال، جامو او تناسلي توکو" پورې اړه لري.[3] حجاب د ښځو د شرافت او محرمیت د نامناسبه سړیو څخه ساتنه ده. دا طبقې پرده د سپارښتنې په توګه اخلي، نه اسلامي مکلفیت. د مسلمانانو اصلاحي غورځنګ استدلال کوي چې د قرآن حجاب یوازې د "خنډ" معنی لري او د نارینه او ښځینه دواړو په شرایطو کې کارول کیږي. د هغوی لپاره جلباب او حمار له اسلام څخه مخکې جامې وې، او قرآن یوازې دا سپارښتنه کړې چې څنګه یې واغوندي، نه دا چې د جامو نوي کوډ معرفي کړي.[4] د هغو کسانو تر منځ اتفاق نشته چې دا د فرض په توګه مني (د بدن په برخو او سرحدونو کې چې باید پوښل شي). (دا هم وګورئ: ښځې په اسلام کې )
Müslüman Reform Hareketi, Kuran'ın hicabının sadece "engel" anlamına geldiğini ve hem erkekler hem de kadınlar bağlamında kullanıldığını savunur. Onlara göre cilbab ve Himar İslam öncesi kıyafetlerdi ve Kuran yeni bir kıyafet zorunluluğu getirmek yerine sadece bunların nasıl giyileceğini tavsiye etmişti.[10] Konuyu zorunluluk olarak ele alanların arasında da örtünmenin ne kadarının zorunluluk olduğu konusunda fikir birliği yoktur. Ayrıca şeriat hukukunda erkeklerde olduğu gibi esire veya cariye kadınların giyim kuralları, dini ve toplumsal hakları ve sorumlulukları hür kadınlardan tamamen farklıdır.
د پخوانیو حقوقي سیسټمونو د پوهې له مخې، یوازې د محمد میرمنې هغه وې چې د آیت (33:59) سره د حجاب کولو لارښوونه شوې وه، او هیڅ یو یې د ښځو لپاره د پټولو اړتیا نه درلوده.[1] [2] سره له دې، ټولو ارتودکس شرعي مکتبونو امر کړی چې د بدن برخې، په ځانګړې توګه غاړه، پښې او د پښو لاندې، په عامه توګه پوښل شي. [1] ځينې شرعي نظامونه حجاب هغه لباس ګڼي چې له مخ او لاسونو پرته نور هر څه پوښي، [3] [4] په داسې حال کې چې نور يې داسې حکم ګڼي چې د مخ او لاسونو په ګډون ټول بدن پوښي.[5] په ایران او افغانستان کې ښځې د قانون له مخې اړ دي چې حجاب واغوندي. [6] د جزا قانون سره سم چې په 1983 کې نافذ شو، هغه ښځې چې د حجاب قواعد یې سرغړونه کوله په "۷۴ دورو" محکوم شوي. (ایران)[7]
En eski hukuk sistemlerinin anlayışına göre kendilerine (33:59) ayetiyle hicab talimatı verilenler yalnızca Muhammedin eşleriydi ve onların hiçbirinde kadınların örtünme şartı bulunmamaktadır.[1] [2] [3] Buna rağmen tüm ortodoks şeriat okulları, vücudun, özellikle boyun, ayak bilekleri ve dirsek altı gibi yerlerinin halka açık yerlerde kapatılmasını emrettiler.[3] Bazı hukuk sistemleri, hicabı yüz ve eller dışında kalan her şeyi örten giyim,[3][11] bazıları ise yüz ve eller dahil tüm vücudunu kapsayan bir emir olarak kabul ederler.[12] İran ve Afganistan'da kadınların başörtüsü takması kanunen zorunludur.[13] İran'da 1983'te çıkartılan Ceza Kanunu ile hicap kurallarına aykırı hareket eden kadınlara "74 kırbaç" cezası getirildi.[14]
Arapça، عربي کلمه ده چې په ابراهیمي مذهبونو کې یوازینی خدای په ګوته کوي. [1] [2] [3] د مسلمانانو سربیره، د الله نوم د یمني یهودانو او ځینو مزراي یهودانو د یهودي عربي ژبو ټولنو او همدارنګه په مالټا کې میشت رومن کاتولیکانو، عرب عیسویانو چې د منځني ختیځ سامي عیسویان، ارامیان ، مارونیت، اسوریان او کلدیان دي هم کارول کیږي. [4]
Allah[lower-alpha 1] (Arapça: الله, romanize: Allāh , Arapça telaffuz: [ɑɫˈɫɑː(h)]), İbrahimî dinlerde geçen tek Tanrı'yı ifade eden Arapça sözcüktür.[2][3][4] Allah ismini Müslümanlar dışında Yahudi Arapçası konuşan Yemen Yahudileri ve bazı Mizrahi Yahudileri topluluklarıyla Malta'da yaşayan Roma Katolikleri, Orta Doğulu Semitik Hristiyanlar olan Arap Hristiyanlar, Aramiler, Maruniler, Süryaniler ve Keldaniler de kullanır.[5]
د الله نوم چې د نبوطیانو او د اسلام څخه مخکې د مکې خلکو لخوا هم کارول کیده، د اسلام سره د بدلون سره مخ شو او د ملګرو، میرمنو، لوڼو او ماشومانو په څیر عناصرو څخه پاک شو.
Uruklular, Nebatiler ve İslâm öncesi Mekkeliler tarafından da kullanılan Allah ismi İslâm ile birlikte bir dönüşüm yaşamış, arkadaş, eş, kız ve çocuk gibi unsurlarından arındırılmıştır.
د ابراهیمي مذهبونو په کتابونو کې، خدای یو شخصیت جوړونکی دی. هغه په لومړي شخص کې خبرې کوي او کله ناکله د "انساني انځور" سره د خلکو په مخ کې ښکاري.
İbrahimî dinlerin kitaplarında Tanrı kişileştirilmiş bir yaratıcıdır. Birincil kişi olarak konuşur ve bazen insanların karşısına "insan görüntüsü" ile çıkar.[6] İslam'da Allah Müntakim (intikam alan), Mütekebbir (büyüklenen)dir.
[1] په اسلام کې الله متکبر دی. دا په نومونو هم ویل کیږي چې د انسان احساسات څرګندوي لکه صبور (ډیر صابر)، جلیل (جلالت؛ 1/عزم، 2/غصه، غضب)، رحیم (ډیر مهربان)، حلیم (نرم مزاج)، ویدود (مینه وال). په مسیحیت کې خدای د پلار په څیر دی او په تصوف کې هغه د ملګري په څیر دی. [2] په تنخ کې هم، څښتن اکثرا شخصیت دی.
Ayrıca Sabur (çok sabırlı), celil (Celalet; 1/azamet, 2/hiddetlilik, hışım), rahim (çok merhametli), halim (yumuşak huylu), vedud (sevecen) gibi insani duygular ifade eden isimlerle de anılır ve insana ait özelliklerin de aslında Allah'a ait olduğu ifade edilir. Hristiyanlıkta Tanrı baba gibi, Sufîlikte arkadaş gibidir.[7] Tanah'ta da Yahve'nin sık sık kişileştirildiği görülür.
د خدای په اړه د انتروپومورفیک ژبې کارول یا نه کارول د یهودي، مسیحي او اسلامي فکر په تاریخ کې د سختو بحثونو موضوع وه.
Tanrı hakkında teşbihi antropomorfik bir dil kullanılıp kullanılamayacağı Yahudi, Hristiyan ve İslam düşünce tarihinde oldukça yoğun tartışmaların konusu olmuştur.
[1]
İbrahimî dinlerin kutsal kitaplarında Tanrı'yı teşbih eden, antropomorfik örneklere rastlanabileceği gibi O'nu yaratıklara benzemekten tenzih eden ifadelere de rastlanmaktadır. Genel bir bakışla Kur'an ve Kitâb-ı Mukaddes'te tenzihten çok teşbihin var olduğu söylenebilir.[8]
د راشدینو خلافت سکې (۶۵۶) . ساساني تقلید ( II . خسرو پرويز، کریسنټ ستوري، بسملا او زردشتي د اور په ). دا د پیړیو پیړیو د ګډ شتون، تکامل او د کافر سمبولونو سره د اسلامي سمبولونو ځای په ځای کولو ته اشاره کوي.
Sasani hükümdarı II. Hüsrev'i taklit eden büst, Ay-yıldız, Besmele ve Zerdüşt ateşi. İslami sembollerin pagan sembollerle yüzyıllar süren birlikte varolma, evrim ve yerini alma sürecine işaret ediyor.
داسې استدلال شته چې د الله کلمه عربي کلمه نه ده [1] و د دې کلمې اصل د کلاسیک عربي ژبپوهانو لخوا خورا ډیر بحث شوی دی.
Allah kelimesinin Arapça bir kelime olmadığı iddiası mevcuttur[9] ve kelimenin kökeni klasik Arap dilbilimciler tarafından yoğun olarak tartışılmıştır.[10]
په کنعانی پینتیون کې چې د 2000 BC پورې تاریخ لري، " ایل" د خدای په مقام کې و. لاس مطلق، ابدي، په آسمان او ځمکه کې د ټولو شیانو یوازینی حاکم، د ټولو شیانو خالق، خالق، د تړون خدای، او داسې نور. داسې ځانګړتیاوې درلودې. خدای ته په آرامي کې ایله او په عبراني کې ایلوا ویل شوي، او په نوې عهد نامې کې "ایلي" او "ایلوهي" د خدای په معنی کارول شوي. ولایتي یا ایل په نومونو کې لیدل کیږي چې په ال یا ولایت پای ته رسیږي. جبریل، میکا ایل، عزرائیل، اسرافیل، اسراییل، اسماعیل، ایمانویل او نور. دا معلومه [1] چې د اسلام څخه مخکې په عربي لیکنو کې، عیسویانو په شپږمه میلادي پیړۍ کې د ال او ایله کلمې کارولې.
MÖ 2000’lere dayanan Kenan panteonunda “El” ya da “İl” baştanrı konumundaydı. El her şeye kadir, ezeli ve ebedi, yer ile gökteki her şeyin tek hakimi, her şeyi yaratan, yaratıcı, antlaşma yapan ahit tanrısı vs. gibi niteliklere sahipti. El tanrısı Aramiceye Eloh veya Elaha ve İbraniceye Eloah olarak geçmiş, Yeni Ahit’te “Eli” ve “Elohi” tanrı anlamında kullanılmıştır.
[2]
İl veya El sonu el veya il ile biten isimlerde görülmeye devam etmektedir. Gabri-el, Mika-el, Azrail, İsrafil, İsrael, Yişmael (İsmail), Emanuel vb.[11] İslam öncesi Arapça yazıtlarda Hristiyanların MS 6. yüzyılda El ve Eloha kelimelerini kullandıkları bilinmektedir.[2]
[1] [2] د الله یا معبود کلمه د اسم یا لقب په پرتله د صفت په توګه کارول کیدی شي. [1] [3] له اسلام څخه مخکې دوره کې، خدای یوازینی معبود او یو معبود و چې د مشرک مکې په بت کې یې استازیتوب نه کاوه. [4] د جنوبي عرب خدایان لات، اَلْعُزَّى و المنات د الله لوڼې بلل شوي، لکه څنګه چې په قرآن کې تشریح شوي [5] .
Allah anlayışı Mekke dininde belirsiz bir anlama sahipti.[14][15] Allah veya ilah sözcüğü bir isim veya unvandan daha çok bir sıfat olarak kullanılmış olabilirdi.[14][16] Allah İslam öncesi dönemde politeistik Mekke panteonunda bir put ile temsil edilmeyen tek ilah ve bir baştanrı idi.[17] Güney Arabistan tanrılarından el-Lât, el-Uzzâ ve el-Menât Kur'an'da da anlatıldığı şekliyle[18] Allah'ın kızları olarak anılıyorlardı.