Studia ukończył w 1984 roku na Akademii Sztuki Teatralnej i Filmowej w Zagrzebiu na kierunku reżyseria. Po studiach pracował w słoweńskich i włoskich teatrach, gdzie w latach 1991-2005 pełnił funkcje dyrektora, kierownika artystycznego i reżysera m.in Słoweńskiego Teatru Narodowego w mieście Nova Gorica. Pisał też scenariusze filmowe.
Marko Sosič Rojstvo 22. december 1958({{padleft:1958|4|}}-{{padleft:12|2|}}-{{padleft:22|2|}}) Trst Smrt 3. februar 2021({{padleft:2021|4|}}-{{padleft:2|2|}}-{{padleft:3|2|}}) (62 let) Trst Poklic pisatelj, režiser, filmski režiser Narodnost Slovenec Državljanstvo Slovenija Italija Alma mater Akademija dramske umetnosti v Zagrebu Tematikas romani, radijske igre, scenariji in kratke zgodbe Pomembnejša dela Rosa na steklu Balerina, balerina Tito, amor mijo Iz zemlje in sanj Ki od daleč prihajaš v mojo bližino Kruh, prah Pomembnejše nagrade nagrada Umberto Saba nagrada Città di Salò
Smoczy Most (słow. Zmajski Most) to most drogowy na rzece Lublanicy, znajdujący się na północnym wschodzie od Vodnikov trg (Placu Vodnika) w stolicy Słowenii - Lublanie .
Zmajski most je cestni most čez Ljubljanico, ki se nahaja severovzhodno od Vodnikovega trga v Ljubljani.
Został zbudowany w za czasów burmistrza Ivana Hribara w miejscu poprzedniego drewnianego Mostu Rzeźniczego, który stał w tym miejscu, lecz został uszkodzony podczas trzęsienia ziemi w Lublanie w 1895 roku .
Zgrajen je bil za časa županovanja Ivana Hribarja kot nadomestilo za leseni Mesarski most, ki je stal prej na tistem mestu in je bil poškodovan v ljubljanskem potresu leta 1895.
Budowla na swoje czasy była nowatorska, ponieważ wykonano ją ze zbrojonego betonu według techniki austriackiego inżyniera Josefa Melana .
Zgradba je bila za tisti čas inovativna, iz armiranega betona po tehniki avstrijskega inženirja Josefa Melana.
Zamiast żelaznych prętów wbudowanych w betonową konstrukcję, oparto ją na łuku z żelaznych belek, co pozwoliło na budowę bez tymczasowej konstrukcji nośnej.
Namesto železnih palic, vgrajenih v betonsko strukturo, je bil zgrajen na oboku iz železnih tramov, kar je omogočilo gradnjo brez začasne podporne strukture.
Przypisy
Sklici
https://www.visitljubljana.com/sl/poi/zmajski-most/ https://mapy.emiejsca.pl/smoczy_most,lublana,mapa.html https://tropter.com/pl/slowenia/lublana/smoczy-most https://www.eksploratorzy.com.pl/viewtopic.php?f=59&t=32495
↑ "Opis enote nepremične kulturne dediščine, evidenčna številka 1583". Pregledovalnik Registra kulturne dediščine (Zakon o varstvu kulturne dediščine, Uradni list RS, št. 16/2008). Ministrstvo za kulturo Republike Slovenije.
ARCH'01: Trzecia Międzynarodowa Konferencja Mostów Łukowych.
ARCH'01: Troisième conferénce internationale sur les ponts en arc.
Presses des Ponts.
Presses des Ponts. str.
P. 124.
124.
ISBN 2859783474 .
ISBN 2859783474.
Lublana, Smoczy Most - dziedzictwo architektoniczne.
Ljubljana, Zmajski most - arhitekturna dediščina.
Słowenia.info.
Slovenia.info.
Źródło z dnia 13.07.2010 Pomiędzy mostami stolicy Słowenii .
Pridobljeno 13.7.2010. Med mostovi slovenske prestolnice.
MMC RTV-SLO .
MMC RTV-SLO.
Źródło z dnia 13.07.2010 Gorazd Humar, Smoczy Most, 1998, ISBN 961-6079-54-9 (Branko) Nic solidnego Smoczy Most
Pridobljeno 13.7.2010. Gorazd Humar, Zmajski most, 1998, ISBN 961-6079-54-9 (Branko) Nič kaj trden Zmajski most
Most został zaprojektowany przez architekta Jurij Zaninović (1876–1946).
Most je oblikoval arhitekt Jurij Zaninović (1876–1946).
Ukończył on Wiedeńską Szkołę Architektury profesora Wagnera, którego uczniem był również m. in. Plecnik ).
Izšel je iz dunajske arhitekturne šole prof. Wagnerja (tudi Plečnik je bil njegov učenec).
Według projektu Zaninovicia zbudowano jedno z najpiękniejszych dzieł architektury secesyjnej na terenie Europy.
V projekt se je zelo poglobil in nastala je ena najlepših stvaritev secesijske arhitekture na evropskih tleh.
Na bocznych elewacjach z obu stron mostu znajdują się napisy i płaskorzeźby imitujące patynowany brąz .
Na obeh bočnih fasadah so napisi in relief, ki posnemajo patiniran bron.
Z uwagi na wysoką cenę brązu, otwory mostowe nad łukiem głównym wykonano z betonowych płyt elewacyjnych z reliefem liści.
Zaradi previsokih cen brona so mostne odprtine nad glavnim lokom naredili iz betonskih fasadnih plošč z listjem v obliki reliefa.
Z betonu wykonano również słupy balustrad ogrodzenia mostu.
Betonski so tudi balustradni stebrički mostne ograje.
Aby uzyskać wygląd kamienia, Zaninović zastosował obróbkę powierzchni betonu poprzez układanie w stos.
Da bi dosegel videz kamna, je Zaninovich predvidel površinsko obdelavo betona v načinu štokanja.
Najważniejszą ozdobą mostu są cztery smoki (słow. zmaje) rozmieszczone na postumentach w czterech rogach mostu. Dodatkowo na moście znajduje się wiele mniejszych posągów smoków - łącznie jest ich 20.
Najpomembnejši okras mostu so štirje zmaji, ki stojijo na podstavkih na štirih vogalih (poleg številnih manjših - skupaj je na njem 20 kipov zmajev).
Pierwotnie na moście zamiast smoków planowano zamieścić posągi skrzydlatych lwów, lecz później zastąpiono je symbolem Lublany.
Namesto zmajev so bili prvotno predvideni kipi krilatih levov, ki so bili kasneje zamenjani s simbolom Ljubljane.
Wykonano je z blachy miedzianej, ponieważ brąz był za drogi.
Narejeni so iz bakrene pločevine, saj je bil bron predrag.
Zostały wykonane w wiedeńskiej fabryce artykułów dekoracyjnych AM Beschorner.
Izdelali so jih v dunajski tovarni dekorativnih predmetov A. M. Beschorner.
W Wiedniu odlano też kandelabry z brązu i dodano do nich szklane kule.
Bronaste kandelabre so odlili na Dunaju in jim dodali steklene krogle.
Podczas otwarcia mostu w 1901 roku nie były jeszcze na nim zamontowane lampy gazowych, które dodano tam później.
Ob otvoritvi 1901 še niso bile izdelane plinske luči, ampak so bile postavljene kasneje.
Sama nawierzchnia drogi została wykonana z asfaltu i przymocowana do betonowego podłoża.
Sama voziščna površina je bila narejena iz asfalta in nalepljena na betonsko podlago.
Była to pierwsza nawierzchnia asfaltowa w Słowenii.
Gre za prvo asfaltno površino v Sloveniji.
Wybrukowano również chodniki.
Asfaltni so bili tudi pločniki.
Kolejnym nowoczesnym elementem było zainstalowanie na rurach gazowych pod chodnikami kinkietów do oświetlenia.
Sodobno je bilo tudi to, da so bile izvedene kinete za dovod plinskih cevi za razsvetljavo pod pločniki.
Całkowity koszt budowy mostu wyniósł 158 500 koron (cena ta nie obejmuje smoków i kandelabrów).
Celotni stroški gradnje so znašali 158.500 kron (v tej ceni ni zmajev in kandelabrov).
W chwili otwarcia w 1901 roku most został poświęcony czterdziestej rocznicy panowania cesarza Franciszka Józefa I i został nazwany Mostem Jubileuszowym (nemško Most jubileuszowy ).
Ob otvoritvi leta 1901 je bil most posvečen štiridesetletnici vladavine cesarja Franca Jožefa I. in poimenovan Jubilejni most (nemško Jubiläumsbrücke).
Z tego powodu na bokach mostu napisane są lata 1848-1888, a rocznicę upamiętniono również tablicami pamiątkowymi w języku słoweńskim i niemieckim.
Na stranicah so v ta namen izpisane letnice 1848 - 1888, obletnico pa sta obeleževali tudi spominski plošči v slovenščini in nemščini.
W czasie otwarcia był to jeden z pierwszych mostów żelbetowych w Europie i pierwsza konstrukcja żelbetowa w Lublanie.
Takrat je bil eden prvih železobetonskih mostov v Evropi in prva železobetonska konstrukcija v mestu.
Mając średnicę 33,34 metra, most posiadał trzeci najdłuższy łuk wśród ówczesnych europejskich mostów.
S 33,34 m premera je imel tretji najdaljši lok med tedanjimi evropskimi mostovi.
Używania oficjalnej nazwy mostu wkrótce zaniechano, a most zaczęto nazywać „Smoczym mostem” ze uwagi na jego dekoracje.
Kmalu je raba uradnega imena zamrla in most je zaradi svojega okrasja postal znan kot »Zmajski most«.
Most został gruntownie odnowiony w latach 1983-1984.
Med letom 1983 in 1984 je bil temeljito prenovljen.
Dziś jest uważany za jeden z najpiękniejszych przykładów architektury secesyjnej wśród mostów na świecie i jest chroniony jako zabytek techniki. Jest również jedną z atrakcji Lublany.
Danes se šteje za enega najlepših primerov secesijske arhitekture mostov na svetu in je zaščiten kot tehniški spomenik, predstavlja tudi eno od znamenitosti mesta Ljubljane.
Przez most przejeżdżają miejskie linie autobusowe nr 13, 20 i 20Z .
Preko mostu potekajo trase mestnih avtobusnih linij št. 13, 20 in 20Z.
Posąg smoka po stronie północno-wschodniej Napis ozdobny na moście Dekoracyjne motywy roślinne z popularnym napisem "Viribus unitis" Kandelabr z brązu i smok na moście wieczorową porą Otwarcie mostu w roku 1901 Pocztówka z 1924 roku
Kip zmaja na severovzhodni strani Napis o izgradnji na mostu Rastlinske dekoracije z modnimi napisi Viribus unitis Bronasti kandelaber in zmaj na mostu v večernem času Otvoritev mostu l. 1901 Razglednica iz l. 1924