Matka rodu (serb. Roj) –[1][1] jugosłowiański czarno-biały film historyczny z 1966 roku w reżyserii Mići Popovića[1].
Roj je jugoslovenski crno-beli igrani film snimljen 1966. godine u režiji Miodrag Miće Popovića po scenariju koga je napisao zajedno sa Borislav Mihajlović Mihiz.[1] Po žanru je istorijska drama, a za nastup u njemu je Mira Stupica osvojila Zlatnu arenu za najbolju žensku ulogu.[2]
Fabuła
Radnja
Podczas I Powstania Serbskiego w 1804 roku, w wyzwolonej spod tureckiej niewoli wiosce obywa się sąd nad wdową Stojanką, która zdradziła wojskom tureckim kryjówkę swego męża. Seria retrospekcji wyjaśnia motywy postępowania kobiety[1].
Za vreme Prvog srpskog ustanka, 1804. godine, u tek oslobođenoj zemlji, sudi se Srpkinji, za izdaju muža, junaka, Turcima.
Obsada
Uloge
Mira Stupica – Stojanka Rade Marković – Kahriman Svetolik Nikačević – gospodarz Miloje Olivera Katarina – Ljubica Ljubica Ković Dušan Jakšić – pop Danilo Bata Stojković – Nikola Bekim Fehmiu – Halid Beg Stole Aranđelović Bora Todorović – młodzieniec Dušan Golumbovski – Stojan Rastislav Jović – uczeń Snežana Bećarević – Stojankina ćerka Dušan Vuisić – Mustafa Premiera Aktor Rola Mira Stupica Stojanka Rade Markovic Kahriman Svetolik Nikačević Miloje Olivera Katarina Miód Ljubica Ković Dusan Jaksić kapłan Danilo Bata Stojković Mikołaja Bekim Fehmiu Halid Błagaj Ukradł Arandjelović Bora Todorović młody człowiek Dusan Golumbowski Stojan Rastislav Jovic student Snezana Becarevic Córka Stojanki Dusan Vuisic Mustafa Film miał premierę w Jugosławii 5 maja 1966 roku[1]. Polska premiera odbyła się w grudniu 1967 roku i był dystrybuowany z krótkometrażową animacją Laterna magica Mirosława Kijowicza[1]. Nagrody Mira Stupica zdobyła Złotą Arenę za najlepszą rolę kobiecą[3].
Glumac Uloga Mira Stupica Stojanka Rade Marković Kahriman Svetolik Nikačević Miloje Olivera Katarina Ljubica Ljubica Ković Dušan Jakšić sveštenik Danilo Bata Stojković Nikola Bekim Fehmiu Halid Beg Stole Aranđelović Bora Todorović mladić Dušan Golumbovski Stojan Rastislav Jović đak Snežana Bećarević Stojankina ćerka Dušan Vuisić Mustafa
Handel narządami ludzkimi na Kosowie i Metochii (lub sprawa Żółtego Domu) – termin używany oficjalnie w śledztwie dotyczącym handlu narządami ludzkimi w Albanii i Kosowie w 1999 roku.
Trgovina ljudskim organima na Kosovu i Metohiji (ili slučaj Žuta kuća) je naziv koji se u javnosti koristi za istragu o trgovini ljudskim organima u Albaniji i na Kosovu tokom 1999. godine.
Była prokurator Trybunału Haskiego, Carla del Ponte, jako pierwsza upubliczniła zarzuty dotyczące handlu ludzkimi narządami w swojej książce, którą wydała po opuszczeniu urzędu prokuratora[1]. Stwierdza ona, iż w 1999 roku dowiedziała się, że około 300 Serbów i innych nie-Albańczyków zostało porwanych i przewieziony do Albanii, skąd pobierano ich narządy, a te następnie wysłano do Włoch, skąd były rozprowadzane do klinik w całej Europie.
Prva je tvrdnje o trgovini ljudskim organima iznela u javnost bivša tužiteljka Haškog tribunala Karla del Ponte, u svojoj knjizi „Lov: Ja i ratni zločinci”, koju je objavila po odlasku sa dužnosti.[1] U svojoj knjizi, Karla del Ponte je iznela podatke da je 1999. godine saznala od novinara da je oko 300 Srba i drugih nealbanaca bilo oteto i transportovano u Albaniju, gde su im vađeni organi, koji su zatim slani u Italiju, odakle su distribuisani u klinike širom Evrope.
W książce wspomina o wiosce Burella w Albanii, gdzie organy ofiar były pobierane w budynku, który w książce został nazwany żółtym domem[2].
U knjizi ona spominje nasenje Burel u Albaniji, gde su žrtvama vađeni organi u kući koju ona u knjizi naziva žuta kuća.[2]
Serbska prokuratura, a także międzynarodowa organizacja ochrony praw człowieka Human Rights Watch[1] zwróciły się do Albanii o wszczęcie śledztwa w sprawie zarzutów o handel organami porwanych Serbów.
Srpsko Tužilaštvo, ali i međunarodna organizacija za zaštitu ljudskih prava Human Rights Watch[3] tražili su od Albanije da pokrene istragu o navodima o trgovini organima otetih Srba.
12 grudnia 2010 roku Dick Marty złożył raport do Rady Europy[1], w którym wskazał Hashima Thaçiego jako przywódcę grupy przestępczej odpowiedzialnej za handel bronią, narkotykami i narządami ludzkimi[2].
Dana 12. decembra 2010. Dik Marti podneo je izvetaj Savetu Evrope[8] gde je Hašima Tačija označio kao vođu mafijaške grupe odgovornu za trgovinu oružjem, droge i ljudskih organa.[9]
W odpowiedzi UE i EULEX stwierdziły, że uważają sprawozdanie za bardzo poważne i szukają dowodów[1].
Kao odgovor, EU i Euleks su izjavili da oni smatraju da je izveštaj veoma ozbiljan i da traže dokaze.[10]
Thaçi zaprzeczył wszystkim oskarżeniom i ogłosił pozew przeciwko Dickowi Marty’emu[1].
Tači je opovrgao sve optužbe i najavio tužbu protiv Dika Martija.[11]
11 stycznia 2011 roku w Stambule został aresztowany dr Yusuf Sonmez, „główny chirurg” w operacjach pobierania narządów na Kosowie[1].
Dana 11. januara 2011. godine uhapšen je Istanbulu doktor Jusuf Sonmez, „glavni hirurg“ u operacijama vađenja organa na Kosovu.[12]
4 marca 2011 roku EULEX podjął decyzję o wszczęciu postępowania karnego przeciwko osobom oskarżonym o handel narządami ludzkimi na Kosowie i Metochii[1]. Akty oskarżenia zostały wniesione przeciwko czterem osobom w związku z ich działalnością w klinice „Medikus” w Prisztinie[1]. Wśród podejrzanych jest były sekretarz zdrowia Rečaj, który nielegalnie wydał prisztińskiej klinice „Medikus” licencję na przeszczepianie narządów ludzkich.
Euleks je 4. marta 2011. doneo odluku o pokretanju krivičnog procesa protiv optuženih za trgovinu ljudskim organima na Kosovu i Metohiji.[13] Optužnice su podnete protiv Luftija Dervišija, Dritona Džilte, Sokola Hajdinija i Ilira Rečaja vezano za njihove aktivnosti u prištinskoj klinici „Medikus“.[13] Među osumnjičenima su i bivši sekretar za zdravstvo Rečaj koji je protivzakonito izdao licencu prištinskoj klinici „Medikus“ za transplantaciju ljudskih organa.
Jednym z podejrzanych jest Turek Yusuf Sonmez[1].
Jedan od osumnjičenih je i Turčin Jusuf Sonmez.[13]
Przypisy
Reference
↑ Błąd w składni szablonu {{Cytuj stronę}}.
↑ „Kušner vređao novinara zbog „žute kuće””.
Brak podanego tytułu cytowanej strony (parametr tytuł=|).{{Cytuj stronę}} Brakujące pola: tytuł. ↑ Błąd w składni szablonu {{Cytuj stronę}}.
Politika. http://www.politika.rs/rubrike/vesti-dana/Kushner-vredjao-novinara-zbog-zute-kuce.sr.html. Pristupljeno 14. decembra 2010. ((sh)) ↑ „Povodom knjige Karle del Ponte "Lov: ja i ratni zločinci"”.
Brak podanego tytułu cytowanej strony (parametr tytuł=|).{{Cytuj stronę}} Brakujące pola: tytuł. ↑ Błąd w składni szablonu {{Cytuj stronę}}.
NSPM. http://www.nspm.rs/kosovo-i-metohija/povodom-knjige-karle-del-ponte-qlov-ja-i-ratni-zlocinciq.html. Pristupljeno 14. decembra 2010. ((sh)) ↑ „Kosovo/Albania: Investigate Postwar Abductions, Transfers to Albania”.
Brak podanego tytułu cytowanej strony (parametr tytuł=|).{{Cytuj stronę}} Brakujące pola: tytuł. ↑ Błąd w składni szablonu {{Cytuj stronę}}.
HRW. http://www.hrw.org/en/news/2008/05/04/kosovoalbania-investigate-postwar-abductions-transfers-albania. Pristupljeno 14. decembra 2010. ((en)) ↑ „Tači i OVK iza trgovine organima”.
Brak podanego tytułu cytowanej strony (parametr tytuł=|).{{Cytuj stronę}} Brakujące pola: tytuł.
B92. http://www.b92.net/info/vesti/index.php?yyyy=2010&mm=12&dd=14&nav_category=640&nav_id=479256.
1 2 3 4 Błąd w składni szablonu {{Cytuj stronę}}.
Pristupljeno 14. decembra 2010. ((sh)) 1 2 3 4 „Albanija - Žuta kuća na kraju ukletog sela”.
Brak podanego tytułu cytowanej strony (parametr tytuł=|).{{Cytuj stronę}} Brakujące pola: tytuł. ↑ Błąd w składni szablonu {{Cytuj stronę}}.
RTS. http://www.rts.rs/page/stories/sr/story/135/Hronika/17930/Albanija+-+%C5%BDuta+ku%C4%87a+na+kraju+ukletog+sela.html.
Brak podanego tytułu cytowanej strony (parametr tytuł=|).{{Cytuj stronę}} Brakujące pola: tytuł. ↑ http://www.politika.rs/rubrike/dosije-Hasim-Taci/Srtbija-o-Taciju/Hirurg-Kodra-Presadjivali-smo-organe-u-bolnici-Majka-Tereza.sr.html Politika: Hirurg Kodra: Presađivali smo organe u bolnici „Majka Tereza”, 25. decembar 2010. ↑ http://assembly.coe.int/ASP/APFeaturesManager/defaultArtSiteView.asp?ID=964 ↑ http://www.guardian.co.uk/world/2010/dec/14/kosovo-prime-minister-llike-mafia-boss ↑ http://diepresse.com/home/politik/aussenpolitik/618705/OrganhandelVorwurf-gegen-Thaci_EU-fordert-Beweise?_vl_backlink=%2Fhome%2Fpolitik%2Findex.do ↑ http://zdravlje.b92.net/eng/news/in_focus.php?id=91&start=0&nav_id=70827 ↑ RTS: Uhapšen "doktor Frankenštajn", 11. januar 2011.
Pristupljeno 17. decembra 2010. ((sh)) ↑ „Das Haus am Ende der Welt”. DER SPIEGEL. http://www.spiegel.de/spiegel/print/d-60403594.html. Pristupljeno 17. decembra 2010. ((de)) ↑ http://www.politika.rs/rubrike/dosije-Hasim-Taci/Srtbija-o-Taciju/Hirurg-Kodra-Presadjivali-smo-organe-u-bolnici-Majka-Tereza.sr.html Politika: Hirurg Kodra: Presađivali smo organe u bolnici „Majka Tereza”, 25. decembar 2010. ↑ http://assembly.coe.int/ASP/APFeaturesManager/defaultArtSiteView.asp?ID=964 ↑ http://www.guardian.co.uk/world/2010/dec/14/kosovo-prime-minister-llike-mafia-boss ↑ http://diepresse.com/home/politik/aussenpolitik/618705/OrganhandelVorwurf-gegen-Thaci_EU-fordert-Beweise?_vl_backlink=%2Fhome%2Fpolitik%2Findex.do ↑ http://zdravlje.b92.net/eng/news/in_focus.php?id=91&start=0&nav_id=70827 ↑ RTS: Uhapšen "doktor Frankenštajn", 11. januar 2011.
1 2 3 Radio televizija Republike Srpske: Euleks otvara proces protiv trgovaca ljudskim organima, 4.3.2011.
1 2 3 Radio televizija Republike Srpske: Euleks otvara proces protiv trgovaca ljudskim organima, 4.3.2011. ((sh))
Zobacz też
Vidi još
Według raportu Rady Europy z dnia 12 grudnia 2010 roku organizatorem porwań i handlu ludzkimi narządami był Hashim Thaçi (późniejszy prezydent samozwańczej Republiki Kosowa) i grupa Drenicka[1].
Prema izveštaju Saveta Evrope od 12. decembra 2010. godine organizator otimanja ljudi i trgovine ljudskim organima bio je Hašim Tači i Drenička grupa.[4]
Wojna w Kosowie Trybunał w Hadze Carla del Ponte Hashim Thaçi
Ratni zločini u Kosovskom ratu Haški tribunal Karla del Ponte Dik Marti Hašim Tači Lov: Ja i ratni zločinci
Linki zewnętrzne
Spoljašnje veze
„Żółty Dom“ znajduje się w miejscowości Ribe, niedaleko miasta Burella na północy Albanii[1]. Dziś dom jest biały i mieszkają w nim członkowie rodziny Katuçi[1]. Rodzina zaprzecza twierdzeniom, jakoby ich dom był kiedykolwiek miejscem pobierania organów uprowadzonych osób.
„Žuta kuća“ se nalazi u selu Ribe, nedaleko od grada Burela na severu Albanije.[5] Kuća je danas bele boje, i u njoj žive članovi porodice Katuči.[5] Porodica negira da je njihova kuća ikada bila mesto na kome su zarobljenicima vađeni organi.
Początkowo Katuçi zaprzeczali także, że ich dom był żółty, jednak po tym, jak śledczy znaleźli ślady żółtego koloru pod obecną białą fasadą, rodzina zaczęła twierdzić, że dom został pomalowany na żółto przed ślubem[1][2].
U početku su članovi porodice Katuči negirali i da je kuća bila žute boje, međutim nakon što su istražioci ispod sadašnje bele fasade pronašli tragove žute boje, porodica je promenila priču, tvrdeći da je kuća ofarbana u žuto pred jednu svadbu.[5][6]
W pobliżu domu znaleziono puste butelki po płynie infuzyjnym, zawierającym środki zwiotczające mięśnie, a także bandaże i igły[1].
U blizini kuće pronađene su prazne flaše od infuzione tečnosti, sa sredstvima za opuštanje mišića, zavoji i igle.[1]
Śledztwo Trybunału Haskiego
Istraga Haškog tribunala
Dnia 13 stycznia 2005 roku Trybunał w Hadze wszczął śledztwo w sprawie handlu organami ludzkimi na podstawie przedmiotów znalezionych w żółtym domu .
Haški Tribunal pokrenuo je 13. januara 2005. godine istragu o trgovini organima, na osnovu predmeta koji su pronađeni u žutoj kući.
Śledztwo nazwano Don Kichotem.
Istraga je nosila naziv Don Kihot.
Śledczy Trybunału Haskiego znaleźli w żółtym domu różne przedmioty, co do których istniało uzasadnione podejrzenie, że służyły do pobierania organów porwanych ofiar.
Istražioci Haškog tribunala pronašli su u žutoj kući razne predmete, za koje je postojala osnovana sumnja da su korišćeni za vađenje organa otetim Srbima i nealbancima.
Wśród znalezionych przedmiotów znaleziono plastikowe pojemniki, puste butelki z nazwami leków stosowanych przy zabiegach chirurgicznych oraz fragmenty metalu przypominające pozostałości narzędzi chirurgicznych.
Među predmetima koji su pronađeni, nalazili su plastične posude, prazne boce sa nazivima lekova koji se koriste pri hiruškim intervencijama (-{tranxene, chlooraphemical, cinarizine, biscopean, biscopean}-), i metalne krhotine koje su podsećale na ostatke hiruških instrumenata.
Według śledztwa prowadzonego przez Serbską Prokuraturę ds. Zbrodni Wojennych zabiegi chirurgiczne na ofiarach handlu narządami wykonywano w ośrodkach zdrowia lub szpitalach, w których leczono żołnierzy UÇK w czasie wojny.
Prema istrazi koju je sprovelo srpsko tužilaštvo za ratne zločine, hiruški zahvati nad žrtvama trgovne organima izvođeni su u domovima zdravlja ili bolnicama koji su tokom rata korišćeni za lečenje vojnika OVK.
W tym celu wykorzystywano część szpitala w barakach „Bajram Curi”, ośrodek zdrowia przy fabryce „Coca-Cola” w Tiranie, szpital neuropsychiatryczny w więzieniu nr 320 w mieście Burelj oraz prywatny dom przerobiony na szpital w pobliżu miejscowości Tropoja, tzw. żółty dom.
Za te potrebe korišćeni su deo bolnice u kasarni „Bajram Curi”, dom zdravlja u fabrici „Koka-Kole” u Tirani, neuropsihijatrijska bolnica u zatvoru broj 320 u mestu Burelj i privatna kuća adaptirana u bolnicu u blizini mesta Tropoja, takozvana žuta kuća.
Oprócz tych lokalizacji prokuratura serbska posiada informacje, że w kopalni Deva na pograniczu Kosowa i Albanii znajdowało się również nielegalne więzienie, jeden koniec tunelu znajduje się w Kosowie, a drugi w Albanii. [1]
Pored tih lokacija, srpsko tužilaštvo raspolaže podacima da je postojao i ilegalni zatvor u rudniku Deva koji se nalazi u pograničnom delu između Kosova i Albanije, jedan kraj tunela je na Kosovu, a drugi u Albaniji.[7]
Lokacija Bosanska Posavina Ishod srpska pobeda Sukobljene strane Republika Srpska Republika Srpska Krajina ARBIH Herceg-Bosna Hrvatska Komandanti i vođe Ratko Mladić Momir Talić Novica Simić Antun Tus Petar Stipetić Slobodan Praljak Vinko Štefanek Sefer Halilović Snage 40.800 - 54.660 [1] 20.000 [1] Žrtve i gubici 293 poginulih 1.129 ranjenih HV i HVO od 1. aprila do 1. oktobra 1992. u Posavini Poginulih: HV 306, HVO 918 Ranjenih (lakše i teže): HV 1.986, HVO 4.254 Szablon:Infokutija vojni sukob
Lokacija Bosanska Posavina Ishod srpska pobeda Sukobljene strane Republika Srpska Republika Srpska Krajina ARBIH Herceg-Bosna Hrvatska Komandanti i vođe Ratko Mladić Momir Talić Novica Simić Antun Tus Petar Stipetić Slobodan Praljak Vinko Štefanek Sefer Halilović Snage 40.800 - 54.660 [1] 20.000 [1] Žrtve i gubici 293 poginulih 1.129 ranjenih HV i HVO od 1. aprila do 1. oktobra 1992. u Posavini Poginulih: HV 306, HVO 918 Ranjenih (lakše i teže): HV 1.986, HVO 4.254
Operacja Korytarz 92 (serbsko-chorwacki: Операција Коридор 92, Operacija Koridor 92) była największą operacją przeprowadzoną w czasie Wojny w Bośni i Hercegowinie przez Armię Republiki Serbskiej (VRS) przeciwko siłom Chorwackiej Rady Obrony (HVO) i Armii Chorwackiej (HV) w regionie Bosanska Posavina w północnej Bośni i Hercegowinie między 24 czerwca a 6 października 1992 roku. Celem ofensywy było przywrócenie połączenia drogowego między miastem Banja Luka na zachodzie kraju a wschodnimi częściami terytorium kontrolowanego przez bośniackich Serbów. Przyczyną ofensywy było zdobycie Derventy przez HV i HVO, co zablokowało jedyną drogę lądową między terytoriami kontrolowanymi przez VRS.
Operacija Koridor je kodni naziv za operaciju Vojske Republike Srpske u leto 1992. godine u Bosanskoj Posavini čiji cilj je bilo uspostavljanje kopnene veze između zapadnog i istočnog dela Republike Srpske.
Powiązania
Povezano
Śmierć 12 dzieci Banja Luki Serbski korytarz Wojna w Bośni i Hercegowinie
Smrt 12 banjalučkih beba Srpski koridor
ПРОБОЈ КОРИДОРА / Пише: Миладин Михајловић (текст поводом 10 година операције КОРИДОР) Министарство рада и борачко-инвалидске заштите Републике Српске: Обиљежена 17. годишњица од пробоја коридора живота Радио телевизија Републике Српске: 18 ГОДИНА ОД ПРОБОЈА КОРИДОРА Операција Коридор 92
ПРОБОЈ КОРИДОРА / Пише: Миладин Михајловић (текст поводом 10 година операције КОРИДОР) Arhivirano 2011-09-19 na Wayback Machine-u ((sh)) Министарство рада и борачко-инвалидске заштите Републике Српске: Обиљежена 17. годишњица од пробоја коридора живота ((sh)) Радио телевизија Републике Српске: 18 ГОДИНА ОД ПРОБОЈА КОРИДОРА ((sh)) Операција Коридор 92 ((sh))
Linki zewnętrzne
Eksterni linkovi
Radio Telewizja Republiki Serbskiej: „Operacja Korytarz” - Manifestacja w niedzielę w Dugi Njiva, 22.06.2011. Radio Telewizja Republiki Serbskiej: Pamięć – początek operacji „Korytarz”, 24.06.2011. Radio Telewizja Republiki Serbskiej: Đokić: Jedna z najsłynniejszych bitew Armii Republiki Serbskiej, 25.06.2011.
Радио телевизија Републике Српске: Коридор Живота - сјећање 26. јуна, 10.06.2011. ((sh)) Радио телевизија Републике Српске: Обиљежен почетак битке за „Коридор живота“, 17.06.2011. ((sh)) Радио телевизија Републике Српске: „Операција Коридор“ - Манифестација у недељу на Дугим Њивама, 22.06.2011. ((sh)) Радио телевизија Републике Српске: Сјећање - Пошетак операције „Коридор“, 24.06.2011. ((sh)) Радио телевизија Републике Српске: Ђокић: Једна од најславнијих битака Војске Републике Српске, 25.06.2011. ((sh)) Радио телевизија Републике Српске: 19. годишњица пробоја Коридора, 26.06.2011. ((sh))
Lato 1992.
U leto 1992. godine snage lojalne krnjem predsedništvu BiH potpomognute redovnom vojskom Hrvatske gotovo mesec i po dana su držale u potpunom okruženju Vojsku Republike Srpske na području Bosanske Krajine. Prema podacima generala Martina Špegelja, u Bosanskoj Posavini leta 1992. se nalazilo osam brigada HVO i petnaest brigada HV koje su se izmenjivale ili su celo vreme bile prisutne. Četiri brigade HV su bile celovite 108, 139, 157. i 3. gardijska, a ostale su brigade bile sastavljene od jednog ili dva bataljona, ojačane artiljerijom i s nešto tenkova, a brojale su od 600 do 1.200 ljudi.
Przez wiele lat siły lojalne prezydentowi BIH, wspierane przez regularną armię Chorwacji, przez prawie półtora miesiąca trzymały w pełnym okrążeniu armię Republiki Serbskiej w rejonie Bośniackiej Krajiny.
Brigade kao što je 111. riječka, 105. bjelovarska, delovi 2. gardijske - jedan bataljon sa 150 ljudi — maksimalno su brojale do 400 ljudi.
Na początku maja 1992 roku odcięto wszystkie drogi łączące zachodnią część Republiki Serbskiej ze wschodem i Serbią.
Početkom maja 1992. svi putni pravci koji su zapadne delove Republike Srpske spajali sa istočnim dijelom i Srbijom bili su presečeni.