Beer ut'e Buddel
Bier aus de Flasch orrer Bud


Koppern Broketel
Kupperner Braukessel

Na dat Klaren warrt de Wörte kaakt.
Noom Kläre werd die Wärz gekocht.

Bi dat Koken weert dröögte Blomen oder konzentreerten Zirup vun Hoppen toföögt.
Beim Koche werre truckene Bliere orrer konzentrierter Sirup vum Hoppen dezugeduh.

Dor kümmt later de bittere Smack vun dat Beer vun her, dorto ok en stevigen Schuumkragen, un de Sake höllt sik ok länger.
Des bràt em spärer de bittre Geschmack vum Bier, grad wie e stabiler Schaumkraje, un es hallt sich aa länger.

Togliek sorgt dat Koken un de Hoppen dorför, dat en groten Deel vun de Eiwitten utflocken doot un affiltert weern könnt.
Segleich sorjt des Koche un de Hoppen dodefor, dass e großer Deel vum Eiweiß ausflocke duht un abgefiltert werre kann.

Dör dat deelwiese Verdampen vun dat Water kladdert de Konzentratschoon vun Zucker (de so nömmte Wörteandeel).
Dorch dass deelweise Verdampe vum Wasser klerrert die Konzentratsjoon vum Zucker (de sogenennte Werzeandeel).

Vergären
Vergeere

Nadem de Wörte afköhlt is, weert Gest un Luft toföögt.
Is die Wärze erschtemol abgekiehlt, werdrer Heeb un Luft zugefieht.

Luft höört dorbi, vunwegen dat de Gestzellen to’n Vermehren Suerstoff nödig hefft.
Luft braucht mer, weil die Heebzelle um sich se vermehre Sauerstoff nerig hann.

De Zucker ut de Wörte, wo de Gest an kann, warrt bi düsse „Hööftgärung“ umwannelt in Alkohol, Kohlensuur un Smackstoffen.
De Zucker aus de Wärze annekommt, werd bei dere Heebgerung in Algohohl, Kohlesaire un Geschmacksstoffe umgewannelt.

De Zucker, wo de Gest nich an kann, sorgt amenne mit för den goden Smack vun dat Beer.
Der Zucker, wo net vun de Heeb umgewannelt werd, sorgt for Geschmack im Bier.

Na de eerste Gärung warrt dat Beer Jungbeer nömmt: En Twuschenprodukt mit wenig Smack un meist keen Kohlensuur.
Noo de ehrschte Geerung nennt mer des Bier Jungbier. Des is nore e Zwischeprodukt mit wennich Kohlesaire un wennich Geschmack.

Eerst ni de tweete Gärung, de „Nagärung“, kriggt dat Beer en kräftigen Smack.
Eerscht die Zwett Geerung, die "Noogeerung", gebbt em Bier e kräfticher Geschmack.

Düsse Nagärung kann passeern in afsloten Baljen (dat heet „lagern“), oder in’e Buddel.
Des kann mer ennerseits in abgeschlossene Fässer mache des nennt mer Lagre, orrrer in de Flasch.

Dor kann de Kohlensuur nich bi utbüxen.
Do kann die Kohlesaire net verschwinne.

Na dat Nagären in Tanks warrt dat Beer filtert un unner Umstännen pasteuriseert.
Im Aanschluss ans Noogäre in de Tanks, werd's Bier gefillert un unner Umstänn paschterisiert.

Dor starvt de Gestzellen bi af.
Do steerbe dann die Zelle vun de Heeb ab.

Nu kann dat Beer, ok unner Druck mit extra Kohlendioxid, in Buddels oder Fatten affüllt weern.
Jetzert kammer des Bier aa in Flasche orrer Fässer fille.

Unnergäär un Bövergäar
Unnergeerig un Owwergeerig

Dat hangt vun de Temperatur bi de Gaär af, of een vun „Unnergäär“ oder „Bövergäär“ snacken deit.
Es hängt vun de Temperatur beim Gaäre ab ob mer vun „unnergeerijem“ orrer „owwergeerjem“ Bier rerre duht.

„Unnergäär“ oder „siede Gäär“ löppt af bi en Temperatur vun 6 bit 8 °C. De Perzess löppt sinnig af, so dat de Gest na’n Grund vun den Ketel afsacken kann.
„Unnergeerung“ laaft beirer Temperadur vun 6 bis 8 °C ab. De Prozess geht langsam vor sich, so ass die Heeb noom Borrem vum Kessel junnersinke kann.

De vullstännige Vergären duert en paar Weken.
Es vollstännije Vergeere daurt e paar Wuche.

In de küllern Delen vun Europa is düt de normale Methode vun Beerbroen.
In de kielere Deele vun Eiropa is des die normal Method beim Bierbraue.

Ok dat Pilsener-Beer, wat an un for sik ut Tschechien kamen deit, warrt up düsse Aart herstellt. „Bövergäär“ oder „Hoge Gären“ löppt af bi 15 bit 20 °C. Dor geiht dat veel willer bi to, as bi de Siede Gäär un dat duert ok man blots en paar Dage.
Aa 's Pilsener-Bier, was an fär sich aus Behme komm is, werd uf die Att hergeschdellt. „Owwergeerung“ laaft bei 15 bis 20 °C ab. Dodorch geht alles viel wilder zu, as bei diefere Temberadure un es dauert aa bloß e paar Daa.

De Gest blifft dorbi in dat Beer to drieven.
Die Heeb bleibt debei im Beer ums se dreibe.

Düsse Aart vun Beer warrt unner annern in England un Belgien veel maakt, man ok bi dat Beer för de Lüttje Lage in Hannober un umto.
Die Aart vun Bier werrt unner annern in England un Belgie viel gemach, awwer mer hat's aa beim Bier fär de Lüttje Lage wo mer in Hannover geere duht trinke.

Rund um de Stadt Brüssel to is dat Lambiek-Beer tohuse.
Rund erum um die Stadt Brüssel isses Lambiek-Bier dehemm.

Dat nümmt bi de Broeree en aparten Platz in: De Wörte warrt en Dag in open Baljen an de Butenluft henstellt.
Des nemmt bei de Brauerei en herausgehobb Bosition in: Die Wärz werd fär e Daa in offene Gefäße an die frisch Luft gestellt.

Dor sett sik denn so nömmte „Wille Gesten“ an un sorgt tohopen mit Mikro-Organismen, de in Eken-Fatten tohuse sünd, för ene „Spontangäär“.
Mer griet dann wilde Heewe ins Bier mit viele Mikro-Organismen, die in Ääche-Fässer lewe , des nennt mer „Spontangäärung“.

Beer is en alkohoolschen Drunk.
Bier is e algeholischs Gertränk.

Maakt warrt dat vun Koorn, dormank Garst un Weten.
Mer macht des aus Fruucht (Getreed), vor allem Geerscht un Weeze.

Towielen weert noch Früchte toföögt, as Kassberen.
Mitunner werd aa Obscht eninngeduh, wie Kersche .

Dat gifft verscheden Methoden, en Beer to maken.
Es hat verschierene Methode, e Bier se mache.

Dat Handwark vun't Beermaken warrt broen nömmt.
Mer duht des Handwerk braue nenne.

Bi de Methode, de an'n meisten bruukt warrt, warrt dat Beer broot ut Garst, Water, Hoppen un Gest.
Mähnschdens nemmt mer Geerscht, Wasser, Hoppe un Heeb.

Hans Carl, Nürnbarg 2005.
Hans Carl, Nürnberg 2005.

Oktober Verlag, Mönster 2006, ISBN 3-938568-25-9[1]
Oktober Verlag, Münster 2006, ISBN 3-938568-25-9[1]

En Navigator dör de verscheden Soorten Beer up'e Welt bei beerculture.ch Informatschonen över dat Beerbroen Virtuelle Broeree mit „Röntgenblick“ Entwicklung • Zielgruppen • Medien des Biermarktes, Oktober 2002 (PDF-Datei, 1,21 MB) Historisch Beer
E Navigator dorch die verschierene Sorde Bier uff de Welt bei beerculture.ch Informatione iwwers Bierbraue Virtuelle Bauerei mit „Rentgeblick“ Entwicklung • Zielgruppen • Medien des Biermarktes, Oktober 2002 (PDF-Datei, 1,21 MB) Historisch's Bier

Belegen
Beleje

Produktschoonsprozess
Herschedellungsvefahre

So as bi jeden alkohoolschen Drunk, speelt de Gärung vun Zucker (ok ut Früchte, as bi Kassberen-Beer) en wichtige Rull bi de Produktschoon vun Beer.
Wie bei em jere alkoholische Gedränk, spielt die Geerung vun Zucker (aa vun Obscht wie beim Kerschebier) e wichtichi Roll.

Gest sünd eenzellige Organismen, de Zucker in Kohlensüür un Alkohol umwanneln doot.
Heeb sinn eenzellichi Organisme, die wo de Zucker in Kohlesaire un Algehohl umwannele duhn.

Wenn een den Zucker ut Wiendruven oder Appeln vergären deit, kann en alkohoolschen Drunk as Wien oder Appelwien dorvun maakt weern.
Wammer de Zucker vun Weindrauwe, Äppel orrer Biere vergeere duht, kann mer Wein, Appelwein orrer Bierwai devun mache.

Vunwegen dat in Koorn man bloß wenig Zucker in sitten deit, mutt för de Produktschoon vun Beer eerst mol Garst ummuddelt weern in de zuckerrieke „Wörte“.
Weil die Fruucht nore wennich Zucker enthalt, muss mer fer die Herschdellung vun Bier eerschtemol die Geerscht in die zuckkerreich Wärz umgewannelt werrn.

Dat passeert, wenn se achternanner „molt’“ un „maischt“ warrt.
Des basseert, wann mer se hinnerenanner malzt und maischt.

Jede Step in düssen Prozess hett amenne Infloot up den Smack vun dat Beer.
Jeri Stuff in demm Prozess hat großer Influß uf de Geschmack vunnrem Bier.

Molten
Malze

Molten is dat Ümmuddeln vun Garst to Molt.
Malze isses Umwannele vun Geerscht zu Malz.

Dat sünd Köörn, de al kiemt hefft un de denn dröögt wurrn sünd.
Des sinn Kerner, wo allegar gekeimt hann un dann getrickelt worr sinn.