अमर शेख ( ऑक्टोबर २०, १९१६ ते ऑगस्ट २९, १९६९) मूळ नाव मेहबूब हुसेन पटेल महाराष्ट्रातील एक नामवंत शाहीर होते. त्यांच्या आईचे नाव मुनेरबी होते. बार्शी येथील गरीब मुसलमान कुटुंबात जन्मलेल्या या मुलाला विलक्षण पल्लेदार, पहाडी आवाजाची निसर्गदत्त देणगी तसेच मराठी लोकगीतांचा समृद्ध वारसा आईकडून लाभला होता.
شاہیر امر شیخ ( 20 اکتوبر 1916 تا 29 اگست 1969 ) اصل نام محبوب حسین پٹیل مہاراشٹرا کے مشہور شاعر تھے۔ اس کی والدہ کا نام منربی تھا۔ برشی کے ایک غریب مسلمان گھرانے میں پیدا ہوئے ، لڑکے کو اپنی ماں کی طرف سے مراٹھی لوک گانوں کا ایک حیرت انگیز تحفہ ملا تھا۔
कॉम्रेड अमर शेख यांच्या राजकीय जीवनाची सुरूवात बार्शी येथून झाली. ते प्रथमतः बार्शीमध्ये असलेली राजण मिल गिरणीमध्ये कामगार होते. तेथे सुरू असलेल्या आयटक या केंद्रिय कामगार संघटनेची शाखा त्या मिलमध्ये होती. त्या गिरणीसमोर होत असणारे लढे, गेट सभा, आंदोलने यामुळे प्रभावित होत, त्यांना डाव्या विचारांची आवड निर्माण झाली. कॉम्रेड रघुनाथ कऱ्हाडकर या कम्युनिस्ट नेत्याच्या मार्गदर्शनाखाली ते तेथील कामगारांना संघटित करू लागले पुढे ते भारतीय कम्युनिस्ट पक्षाचेही सभासद झाले. त्यांनी बार्शीमध्ये शेतसारा वाढीविरुद्ध त्यांनी अखिल भारतीय किसान सभेच्या नेतृत्वाखाली २५ हजारांचा मोर्चा काढला होता.
کامریڈ امر شیخ کے سیاسی کیریئر کا آغاز برشی سے ہوا۔ وہ پہلے بارشی میں راجن مل میں کارکن تھا۔ سنٹرل ورکرز یونین ، آئٹک کی شاخ جو وہاں کام کررہی تھی ، اس چکی میں تھی۔ مل کے سامنے ہونے والے جھگڑوں ، گیٹ میٹنگوں اور احتجاج سے متاثر ہوکر وہ بائیں بازو کی سوچ میں دلچسپی لیتے ہیں۔ انہوں نے ایک کمیونسٹ رہنما کامریڈ رگھوناتھ کراہدکر کی رہنمائی میں کارکنوں کو منظم کرنا شروع کیا اور بعد میں ہندوستان کی کمیونسٹ پارٹی کے رکن بن گئے۔ انہوں نے برشی میں زراعت میں اضافے کے خلاف اکھل بھارتیہ کسان سبھا کی سربراہی میں 25،000 مارچ کا انعقاد کیا تھا۔ دھدونے مھونے وھمصونس مھروس رموف روفس وقرنفس ورقنس ورقفس قف
संयुक्त महाराष्ट्र आंदोलन, गोवा मुक्तिसंग्राम यांत त्यांचा सक्रिय सहभाग होता. शाहीर अमर शेख यांनी लोककलेच्या माध्यमातून समाजाला जागे करण्याचे व्रत स्वीकारले होते. त्यांच्या लोककलेला क्रांतीची धग होती, म्हणूनच संयुक्त महाराष्ट्राची चळवळ असो, गोवा मुक्ती आंदोलन असो किंवा मुंबईतील गिरणी कामगारांच्या समस्या असोत, त्यांच्या लेखणीने आणि आवाजाने समाजाला जागे केले होते. पोवाडे, गीते, लोकगीते, लोकनाट्ये लिहून विचारांचा प्रसार त्यांनी केला होता. ते नुसतेच मनस्वी कवी नव्हते, तर जनमानसात आदराचे स्थान मिळालेले लोकशाहीर होते. इप्टा या डाव्या विचारांनी चालत असलेल्या सांस्कृतीक मंचाची प्रेरणा घेत कॉम्रेड अमर शेखांनी लाल बावटा कला पथकाची स्थापना केली होती. यामध्ये कॉम्रेड अण्णा भाऊ साठे, शाहीर द. ना. गव्हाणकर यांची जबरदस्त साथ लाभली. अमर शेखा यांची कविता लोकांच्या हृदयात रुजली होती. सामान्यांच्या उत्कर्षासाठी त्यांनी आपली प्रतिभा वेचली.[1] मार्क्सवादावर अढळ निष्ठा ठेवत संपूर्ण हयात भारतीय कम्युनिस्ट पक्षात त्यांनी काम केले.
وہ متحدہ مہاراشٹر موومنٹ ، گوا مکتی سنگگرام میں سرگرم عمل تھا۔ شیر امر شیخ نے لوک فن کے ذریعہ معاشرے کو بیدار کرنے کا عہد لیا تھا۔ ان کا لوک فن انقلاب کا بادل تھا ، لہذا یہ متحدہ مہاراشٹر موومنٹ ، گوا لبریشن موومنٹ ہو یا ممبئی میں مل کے مزدوروں کی مشکلات ، ان کی تحریر اور آواز نے معاشرے کو بیدار کردیا تھا۔ انہوں نے نظمیں ، گیت ، لوک گیت اور لوک ڈرامے لکھ کر اپنے خیالات کو عام کیا تھا۔ وہ نہ صرف ایک عقیدت مند شاعر تھے ، بلکہ ایک ڈیموکریٹ بھی تھے ، جسے لوگوں نے عزت دی۔ Ipta کے نام سے بائیں جھکاؤ والے ثقافتی فورم سے متاثر ہوکر ، کامریڈ امر شیخ نے لال باٹا کالا پاٹھک قائم کیا تھا۔ ان میں کامریڈ انا بھا ساٹھ ، شاہیر ڈی شامل ہیں۔ نہیں. گہونکر بہت معاون تھے۔ امر شیکھا کی شاعری لوگوں کے دلوں میں جڑی ہوئی تھی۔ اس نے اپنی صلاحیتوں کو عام آدمی کی بہتری کے لئے فروخت کیا۔ [1] انہوں نے پوری زندگی ہندوستان کی کمیونسٹ پارٹی کے لئے کام کیا ، مارکسزم سے وابستگی پر قائم رہے۔ ومھوس مھروس مروس مروس مروس وقرس وس رقف ر
गरिबीमुळे कधी बसचालकाबरोबर क्लीनर म्हणून, तर कधी गिरणी कामगार म्हणून त्यांना काम करावे लागले. गिरणी संपात पुढाकार घेतल्यामुळे त्यांना विसापूरच्या तुरूंगातही जावे लागले. तेथे भेटलेल्या कॉम्रेड रघुनाथ कऱ्हाडकर यांच्या प्रभावामुळे ते कम्युनिस्ट झाले. पोलिसांचा ससेमिरा चुकवत ते कोल्हापूरला आले व मास्टर विनायकांच्या स्टुडिओत काम करू लागले. येथेच त्यांचे मित्रांनी ‘ अमर शेख’ असे नामकरण केले. राष्ट्रीय चळवळीत ते १९३०—३२ च्या सुमारास सामील झाले. पुढे ज्योती म्हणजे पूर्वाश्रमीच्या कुसुम शामराव जयकर यांच्याशी त्यांचा विवाह झाला(१९४७). स्वतः एक श्रमिक म्हणून सर्वसामान्यांच्या उत्थानाचे स्वप्न त्यांनी पाहिले. आपल्या रचना रसाळपणे बुलंद आवाजात गात त्यांनी संयुक्त महाराष्ट्र चळवळीचा यशस्वी प्रचार केला. स्वरचित आणि इतरांचीही कवने ते प्रभावीपणे पेश करीत. गोवामुक्ति-आंदोलनातही त्यांनी मोठे योगदान दिले. चिनी व पाकिस्तानी आक्रमणांच्या वेळी आपल्या शाहिरीने त्यांनी लाखो रुपयांचा निधी देशासाठी गोळा केला.[2]
غربت کی وجہ سے اسے بس ڈرائیور کے ساتھ کلینر کی حیثیت سے کام کرنا پڑا اور کبھی مل کے کارکن کے طور پر۔ مل ہڑتال میں برتری لینے کے لئے انہیں ویزاپور جیل بھی جانا پڑا۔ وہ کامریڈ رگھوناتھ کراہدکر کے زیر اثر کمیونسٹ بن گئے جو ان سے وہاں ملے۔ پولیس سے بچنے کے بعد ، وہ کولہا پور آیا اور ماسٹر ونائک کے اسٹوڈیو میں کام کرنے لگا۔ یہیں پر ان کے دوستوں نے اس کا نام 'امر شیخ' رکھا۔ انہوں نے 1930-32 کے آس پاس قومی تحریک میں شمولیت اختیار کی۔ بعد میں ، جیوتی نے پورواشرم (1947) کے کسم شمرو راؤ جیاکر سے شادی کی۔ انہوں نے خود ایک مزدور کی حیثیت سے عام آدمی کی ترقی کا خواب دیکھا۔ انہوں نے کامیابی سے تیز آواز میں اپنی نظموں کو گاتے ہوئے سموکتا مہاراشٹر تحریک کا کامیابی کے ساتھ تشہیر کیا۔ انہوں نے سوارچیت اور دیگر کی نظموں کو مؤثر انداز میں پیش کیا۔ انہوں نے گومموکتی تحریک میں بھی بہت بڑا حصہ ڈالا۔ چینی اور پاکستانی یلغار کے دوران ، انہوں نے اپنی شاعری کے ذریعہ ملک کے لئے لاکھوں روپے اکٹھے کیے۔ [1]
उपेक्षित समाजाच्या उद्धारासाठी वाणी, लेखणीचा यज्ञ त्यांनी मांडला. त्यांच्या शाहिरीत लावणी, पोवाडे, गीते, लोकनाट्ये इत्यादींचा समावेश होता. जनसमुदायाला भारून टाकण्याचे प्रभावी अंगभूत कौशल्य त्यांच्याजवळ होते. त्यांची लेखणी जिवंत, ज्वलंत आणि हृदये प्रदीप्त करणारी होती. प्रसार आणि प्रचारकार्यात या गुणांचा त्यांनी पुरेपूर उपयोग केला. त्यांच्या या गुणांचा वारसा त्यांच्या कन्या प्रेरणा आणि मलिका यांच्यातही दिसून येतो. कवितेची अंतर्लय व रचना यमकप्रचुर करण्याची अमर शेख यांची प्रवृत्ती होती. रौद्र रसाचा आविष्कारही त्यांच्या काही कवनांतून त्यांनी घडविला. त्यांच्या बऱ्याचशा रचना प्रासंगिक असल्या, तरी त्यांत विचारभावनांचे थरारते चैतन्य जाणवते. ते नुसतेच मनस्वी कवी नव्हते, तर जनस्वी लोकशाहीर होते. त्यांची कविता जनतेच्या ओठांवर रूजली, फुलली आणि ती लोकगंगेने जगविली. ⇨ प्र. के. अत्रे, मं. वि. राजाध्यक्ष यांनी मुक्तकंठाने या शाहिराचा गौरव केला आहे. अत्रे त्यांना ‘ महाराष्ट्राचा मायकोव्ह्स्की ’ म्हणत. त्यांना सर्वांत प्रिय असलेली पदवी होती लोकशाहीर; कारण आपले सारे आयुष्यच त्यांनी जनताजनार्दनाला अर्पण केले होते. कविता हा या लोकशाहिराचा बहिश्चर प्राण होता आणि सामान्यांतल्या सामान्याचे उत्थान हा त्यांच्या आत्म्याचा आवाज होता.[3]
انہوں نے نظرانداز معاشرے کی نجات کے لئے تقریر اور تحریر کی پیش کش کی۔ ان کی شاعری میں لاوانی ، پووادے ، گیٹی ، لوکناٹے وغیرہ شامل تھے۔ عوام الناس کو متاثر کرنے کے لئے ان کے پاس موثر بلٹ ان صلاحیت موجود تھی۔ ان کی تحریر زندہ دل ، روشن اور دل آویزاں تھی۔ انہوں نے اپنی تبلیغ اور تبلیغ میں ان خصوصیات کا خوب استعمال کیا۔ ان کی ان خصوصیات کی میراث ان کی بیٹی پرینا اور ملیکا میں بھی نظر آتی ہے۔ امر شیخ کا نظم کے اندرونی حصے اور ترکیب سازی کا تھا۔ انہوں نے اپنی کچھ اشعار کے ذریعہ رودر راس کی ایجاد بھی کی۔ اگرچہ ان کی بہت سی ترکیبیں متعلقہ ہیں ، لیکن ان میں سوچ کا ایک متحرک احساس ہے۔ وہ صرف مانسوی شاعر ہی نہیں تھے ، وہ ایک مقبول جمہوری جماعت تھے۔ ان کی شاعری نے لوگوں کے لبوں پر جڑ پکڑی اور پھل پھول گئی اور لوگوں نے اسے زندہ کیا۔ س۔ کے اترے ، ایم بمقابلہ صدر نے آزادانہ طور پر اس شہر کی تسبیح کی ہے۔ آتری اسے 'مہاراشٹرا کا مائکوسکی' کہتے تھے۔ اس کی پسندیدہ ڈگری لوکشہیر تھی۔ کیونکہ اس نے اپنی پوری زندگی جنتا جناردھنہ کے لئے وقف کردی تھی۔ شاعری اس جمہوریت کی زندگی کا خون تھا اور عام آدمی کی سربلندی اس کی روح کی آواز تھی۔ [1]
कलश (१९५८) आणि धरतीमाता (१९६३) हे त्यांचे काव्यसंग्रह, अमरगीत (१९५१) हा गीतसंग्रह आणि पहिला बळी (१९५१) हे त्यांनी लिहिलेले नाटक. त्यांनी रचलेल्या पोवाड्यांत छ. शिवाजी महाराज, होळकर आणि उधमसिंग यांच्या पोवाड्यांचा समावेश आहे. युगदीप व वख्त की आवाज ह्या मासिकांचे त्यांनी संपादन केले. प्रपंच आणि महात्मा ज्योतिबा फुले ह्या चित्रपटांतून आणि झगडा या नाटकातून त्यांनी प्रभावी आणि ढंगदार भूमिका केल्या. आयुष्याच्या अखेरच्या टप्प्यात साम्यवादी पक्षाशी झालेल्या मतभेदांच्या भोवऱ्यात सापडल्याने त्यांनी तो पक्ष सोडला.
کالاش (1958) اور دھارتیماٹا (1963) ان کے اشعار ہیں ، امر گیت (1951) ان کا انکشاف ہے اور پہلا بالی (1951) ان کا ڈرامہ ہے۔ چھ ہیں۔ شیواجی مہاراج ، ہولکر اور ادھم سنگھ کا پاوڈا۔ انہوں رسالے تگ دیپ اور سے وقت کی آواز ترمیم. مہاتما جیوتیبا مظاہر اور ان فلموں کا کردار اور ان کا تنازعہ ہے یا نعتکتون موثر اور دھنگادار۔ اپنی زندگی کے اختتام کی طرف ، اس نے اختلاف رائے کی وجہ سے کمیونسٹ پارٹی چھوڑ دی۔
कोहिमाची लढाई दुसर्या महायुद्धादरम्यान जपानी सैन्य, आझाद हिंद फौज व दोस्त राष्ट्रांच्या सैन्यांमध्ये लढली गेली होती. ४ एप्रिल ते २२ जून,१९४४ दरम्यान आधुनिक भारताच्या नागालॅंड राज्यातील कोहिमा शहराच्या सीमेवर लढली गेलेली ही लढाई जपानच्या उ गो मोहिमेचा सर्वोच्चबिंदू होता. या लढाईची तुलना अनेकदा स्टालिनग्राडच्या वेढ्याशी करण्यात येते.[3][4]
کوہیما کی جنگ دوسری جنگ عظیم کے دوران جاپانی فوج ، آزاد ہند فوج اور اتحادی افواج کے مابین لڑی گئی تھی ۔ جدید ہندوستان کی ریاست ناگالینڈ کے شہر کوہیما کی سرحد پر 4 اپریل سے 22 جون 1944 کے درمیان لڑی جانے والی جنگ جاپان کی یوگو مہم کا اختتام تھی۔ اس جنگ کا اکثر موازنہ اسٹالن گراڈ کے محاصرے سے کیا جاتا ہے ۔ [1] [2]
इकडे युनायटेड किंग्डमच्या चौदाव्या सैन्याच्या सेनापती लेफ्टनंट जनरल विल्यम स्लिमला उशिरा का होईना लक्षात आले की जपानी सैन्याची एक संपूर्ण डिव्हिजन कोहिमाकडे चालून येत होती सांग्शाकच्या लढाईत हस्तगत केलेल्या कागदपत्रांवरुनही हेच स्पष्ट झाले.[13] त्याचा व त्याच्या सहकार्यांचा अंदाज होता की जपानने जरी कोहिमावर हल्ला केला तरी म्यानमारमधील अतिकठीण भूरचनेमुळे जास्तीत जास्त एखादी रेजिमेंट चालून येण्याची शक्यता होती. एका जपानी रेजिमेंटमध्ये अंदाजे २,६०० सैनिक असत तर एका डिव्हिजनमध्ये १२,००० ते २२,००० सैनिक असत.[2][14]
برطانیہ کی 14 ویں آرمی کے کمانڈر لیفٹیننٹ جنرل ولیم سلیم کو دیر سے احساس ہوا کہ جاپانی فوج کی ایک پوری تقسیم کوہیما پر پیش قدمی کر رہی ہے ، جس کا ثبوت سنگاشک کی لڑائی میں حاصل ہونے والی دستاویزات سے ملتا ہے۔ [1] انہوں نے اور ان کے ساتھیوں نے پیش گوئی کی کہ اگر جاپان نے کوہیما پر حملہ کیا تو بھی میانمار میں انتہائی ماہر ارضیات زیادہ تر رجمنٹ کا باعث بنے گا۔ ایک جاپانی رجمنٹ میں تقریبا 2، 2600 فوجی شامل تھے ، جبکہ ایک ڈویژن میں 12،000 سے 22،000 فوجی شامل تھے۔ [2] [3]याने या मोहिमेला अधिक मोठे करण्याचे ठरवले. मुतागुचीच्या आराखड्याप्रमाणे जपानी सैन्य फक्त चौथ्या कोअरला अडवण्यासाठी नाही तर ब्रिटिश भारतावर आक्रमण करण्यासाठीच चालून जाणार होते. यात ईशान्य भारतातून घुसून थेट भारताच्या मध्यापर्यंत धडक मारण्याची महत्त्वाकांक्षी योजनाही होते
ब्रिटिशांनी आता इंफाळ व आसपासच्या प्रदेशातील शिबंदी बळकट करण्यास घाईघाईने सुरुवात केली. ५व्या भारतीय इन्फंट्री डिव्हिजनला आराकानहून इंफाळला विमानाने पाठवण्यात आले. या डिव्हीजनने आराकानजवळ ॲडमिन बॉक्सच्या लढाईत नुकतीच जपानी सैन्याला धूळ चारली होती. यातील बराचसा भाग इंफाळला गेला. येथे इंडियन फोर्थ कोरचे सगळे राखीव दल तैनात केले गेलेले होते. १६१वी इंडियन इन्फंट्री ब्रिगेड आणि २४वा डोंगरी तोफखाना दिमापूरला पाठवण्यात आला.[15]
انگریزوں نے اب جلد بازی سے امفال اور آس پاس کے علاقے کو مضبوط کرنا شروع کیا۔ 5 ویں انڈین انفنٹری ڈویژن اراکان سے امفال ہوائی جہاز پر منتقل کیا گیا تھا ۔ اس ڈویژن نے حال ہی میں اراکان کے قریب ایڈمن باکس کی لڑائی میں جاپانی فوجیوں کا سرقہ کیا تھا ۔ اس میں سے زیادہ تر کھو گیا تھا۔ ہندوستانی فورتھ کور کی تمام ریزرو فورسز کو یہاں تعینات کیا گیا تھا۔ 161 ویں انڈین انفنٹری بریگیڈ اور 24 ویں ماؤنٹین آرٹلری دیما پور بھجوا دی گئی۔ [1]याने या मोहिमेला अधिक मोठे करण्याचे ठरवले. मुतागुचीच्या आराखड्याप्रमाणे जपानी सैन्य फक्त चौथ्या कोअरला अडवण्यासाठी नाही तर ब्रिटिश भारतावर आक्रमण करण्यासाठीच चालून जाणार होते. यात ईशान्य भारतातून घुसून थेट भारताच्या मध्यापर्यंत धडक मारण्याची महत्त्वाकांक्षी योजनाही होते
दिमापूरला असलेल्या शिबंदीपैकी बहुतांश सैनिक दळणवळण प्रणालीचालक आणि इतर बिगरलढाऊ काम करणारे होते. दिमापूरची तर सगळीच शिबंदी न लढणारी होती. दिमापूरला १८ किमी लांब व २ किमी रुंद अशा आकाराचा महाप्रचंड रसदसाठा होता जो ब्रिटिशांच्या ईशान्य भारतातील संपूर्ण सैन्याला पुरवठा करीत असे. हा साठा जपान्यांच्या हातात पडला असता तर ब्रिटिशांचे बारा वाजण्यात अधिक वेळ उरला नसता. यामुळे स्लिमने आपल्या वरिष्ठ अधिकारी जनरल जॉर्ज गिफार्डला विनंती केली की दिमापूरच्या संरक्षणासाठी टाकोटाक अधिक सैन्य पाठवण्यात यावे तसेच वेढ्यात पडू पाहणार्या इंफाळची सुटका करण्यासाठी सैन्यबळ पाठवण्यात यावे.[16]
دیما پور کے بیشتر شیبانڈیاں ٹرانسپورٹ سسٹم آپریٹر اور دوسرے غیر لڑاکا تھے۔ دیما پور میں ، تمام شیبانڈیاں لڑ نہیں رہے تھے۔ دیما پور میں 18 کلومیٹر لمبی اور 2 کلومیٹر چوڑائی کی بہت بڑی فراہمی تھی جس نے شمال مشرقی ہندوستان میں پوری برطانوی فوج کی فراہمی کی تھی۔ اگر یہ ذخیرہ جاپانیوں کے ہاتھ میں آجاتا تو انگریزوں کے پاس بارہ بجے زیادہ وقت باقی نہ رہتا۔ لہذا سلم نے اپنے اعلی ، جنرل جارج گفورڈ سے درخواست کی کہ وہ دما پور کی حفاظت کے لئے تکوٹک میں مزید فوج بھیجیں ، اور محصور محصور امفال کو بچائیں۔ [1]याने या मोहिमेला अधिक मोठे करण्याचे ठरवले. मुतागुचीच्या आराखड्याप्रमाणे जपानी सैन्य फक्त चौथ्या कोअरला अडवण्यासाठी नाही तर ब्रिटिश भारतावर आक्रमण करण्यासाठीच चालून जाणार होते. यात ईशान्य भारतातून घुसून थेट भारताच्या मध्यापर्यंत धडक मारण्याची महत्त्वाकांक्षी योजनाही होते
मार्चच्या सुरुवातीस लालाघाटच्या आसपास तळ ठोकून असलेल्या २३व्या ब्रिटिश इन्फंट्री ब्रिगेडला मेजर जनरल ओर्ड विनगेटच्या सरदारकीतून वेगळे काढून लोहमार्गाने दिमापूरच्या उत्तरेस ५० किमी जोरहाट येथे हलवण्यात आले. जर जपान्यांनी दिमापूरवर हल्ला केला तर त्यांच्यावर उलट बाजूने हल्ला करण्यासाठीचा हा डाव होता. या सुमारास युनायटेड किंग्डमची २री इन्फंट्री डिव्हिजन आणि ब्रिटिश भारताची ३३वी कोर ही राखीव दले लेफ्टनंट जनरल स्टॉपफोर्ड मॉंटेग्यूच्या सेनापतीपदाखाली दक्षिण भारतात स्थित होती. गिफार्डने ब्रिटिश भारतीय सैन्याच्या सरसेनापती जनरल क्लॉड ऑचिनलेकच्या संमतीने त्यांना लोहमार्ग आणि रस्त्याने दिमापूरला शक्य तितक्या जलदीने हलवण्याची तयारी सुरू केली.[17][18] याशिवाय ७वी इंडियन इन्फंट्री डिव्हिजनही रस्ता तसेच लोहमार्गाने आराकानहून दिमापूरला दाखल झाली.
مارچ کے اوائل میں ، لالہ گھاٹ کے آس پاس موجود 23 ویں برطانوی انفنٹری بریگیڈ کو میجر جنرل آرڈر ونگیٹ کے کمانڈ سے علیحدہ کیا گیا اور ریل کے ذریعہ دیم پور سے 50 کلومیٹر شمال میں جوراہٹچلا گیا۔ اس وقت کے لگ بھگ ، برطانیہ کا دوسرا انفنٹری ڈویژن اور برطانوی ہند کی 33 ویں کور ، لیفٹیننٹ جنرل اسٹاپفورڈ مونٹیگ کی کمان میں جنوبی ہندوستان میں واقع تھا۔ گففورڈ ، برطانوی ہندوستانی فوج کے کمانڈر انچیف ، جنرل کلاڈ اچنلیک کی رضامندی سے ، انہیں جلد سے جلد ریل اور سڑک کے ذریعہ دیم پور منتقل کرنے کی تیاریوں کا آغاز کردیا۔ [1] [2] اس کے علاوہ ، ساتویں انڈین انفنٹری ڈویژن بھی سڑک اور ریل کے ذریعہ اراکان سے دیماپور پہنچی۔याने या मोहिमेला अधिक मोठे करण्याचे ठरवले. मुतागुचीच्या आराखड्याप्रमाणे जपानी सैन्य फक्त चौथ्या कोअरला अडवण्यासाठी नाही तर ब्रिटिश भारतावर आक्रमण करण्यासाठीच चालून जाणार होते. यात ईशान्य भारतातून घुसून थेट भारताच्या मध्यापर्यंत धडक मारण्याची महत्त्वाकांक्षी योजनाही होते
तीन टप्प्यांत लढल्या गेलेल्या या लढाईच्या सुरुवातीस एप्रिलच्या पूर्वार्धात जपानने कोहिमा रिज ही जागा जिंकून इंफाळकडे जाणारा रस्ता ताब्यात घेतला. १६-एप्रिल १८च्या दरम्यान ब्रिटिश व भारतीय सैन्यांची कुमक आडवाटेने कोहिमाला पोचली व त्यांनी जपान्यांचा प्रतिकार करण्यास सुरुवात केली. या प्रतिहल्ल्यानंतर जपानी सैन्याने कोहिमा रिज सोडली पण कोहिमा-इंफाळ रस्ता त्यांच्याच ताब्यात राहिला. मेच्या मध्यापासून जून २२ पर्यंत ब्रिटिश आणि भारतीय सैन्याने हळूहळू माघार घेणार्या जपानी सैन्याला मागे रेटत रस्ता काबीज केला. तिकडून इंफाळकडूनही चालून आलेल्या दोस्त सैन्याशी त्यांनी मैल दगड १०९ येथे संधान बांधले व इंफाळला पडलेला वेढा मोडून काढला.
تین مراحل کی لڑائی کے آغاز میں ، اپریل کے اوائل میں ، جاپان نے کوہیما رج پر فتح حاصل کی اور امفالتک جانے والی سڑک پر قبضہ کرلیا۔ 16- 18 اور 18 اپریل کے درمیان ، برطانوی اور ہندوستانی فوجیں کوہیما پہنچ گئیں اور جاپانیوں کے خلاف مزاحمت کرنے لگیں۔ جوابی کارروائی کے بعد ، جاپانی فوجیوں نے کوہیما رج کو چھوڑ دیا لیکن کوہیما - امفال سڑک پر اپنا کنٹرول برقرار رکھا۔ مئی کے وسط سے لے کر 22 جون تک ، برطانوی اور ہندوستانی افواج نے آہستہ آہستہ پیچھے ہٹتے ہوئے جاپانی فوجیوں کو پیچھے ہٹاتے ہوئے اس سڑک پر قبضہ کیا۔ وہاں سے ، انہوں نے دوستانہ فوج کے ساتھ اتحاد قائم کیا جس نے 109 کے میل پر امفال سے مارچ کیا اور امفال کا محاصرہ توڑ دیا ۔
कोहिमामध्ये त्यावेळी असलेल्या शिबंदीपैकी फक्त नव्यानेच उभारलेल्या आसाम रेजिमेंटचे सैनिक व असम रायफल्स या निमलश्करी दलाच्या तिसऱ्या बटालियनचे सैनिक हेच फक्त लढाऊ होते.[1] मार्चच्या शेवटी १६१वी ब्रिगेड तेथे दाखल झाली परंतु काही दिवसांतच मेजर जनरल रॅंकिंगने तिला परत दिमापूरला पाठवले. कोहिमा पडले तरी चालेल पण काही केल्या दिमापूर जपान्यांच्या हाती लागू द्यायचे नाही ही योजना त्यास कारणीभूत होती.[2] लेफ्टनंट जनरल स्लिमचा अंदाज होता की चालून येणार्या सैन्यापैकी एखादी रेजिमेंट कोहिमावर हल्ला करेल तर उरलेली ३१वी डिव्हिजन सर्वशक्तिनिशी दिमापूरवर तुटून पडेल.[21]
اس وقت کوہیما میں واحد جنگجو تشکیل پانے والے آسام رجمنٹ اور نیم فوجی دستے آسام رائفلز کی تیسری بٹالین کے سپاہی تھے۔ [1] مارچ کے آخر میں ، 161 ویں بریگیڈ آگیا لیکن کچھ ہی دنوں میں میجر جنرل رینکنگ نے انہیں واپس دیم پور بھیج دیا۔ کوہیما گر گیا ہوسکتا ہے ، لیکن دیم پور کو جاپانیوں کے حوالے کرنے کا منصوبہ نہیں تھا۔ [2] لیفٹیننٹ جنرل سلیم نے پیش گوئی کی کہ اگر پیش قدمی کرنے والی رجمنٹ میں سے ایک نے کوہیما پر حملہ کیا تو باقی 31 ویں ڈویژن اپنی پوری طاقت سے دیم پور میں ہی ٹوٹ پڑے گا۔ [3]
एप्रिल १ रोजी ३१व्या डिव्हिजनची उजवी आणि मधली फळी कोहिमाच्या पूर्वेस ३० किमीवर असलेल्या जेसामी गावाजवळ येउन ठेपली. आसाम रेजिमेंटने पुढे होऊन त्यांच्या मार्गात कडमड करीत त्यांना रोखून धरण्याचा प्रयत्न केला पण तुलनेने प्रचंड अशा जपानी दलांपुढे त्यांचा टिकाव लागला नाही आणि आसाम रेजिमेंटला माघार घेण्याचे हुकूम देण्यात आले. एप्रिल ३च्या रात्री मियाझाकीचे सैन्य कोहिमा रिजजवळील नागा गावात आले आणि त्यांनी दक्षिणेकडून कोहिमावर तुरळक हल्लेही सुरू केले.[22]
یکم اپریل کو ، 31 ویں ڈویژن کے دائیں اور درمیانی تختے کوہیما سے 30 کلومیٹر مشرق میں ، جیسیامی گاؤں کے قریب اترے۔ آسام رجمنٹ نے آگے بڑھتے ہوئے انہیں روکنے کی کوشش کی ، لیکن وہ نسبتا بڑی جاپانی فوج کے خلاف مزاحمت نہیں کرسکے اور آسام رجمنٹ کو دستبرداری کا حکم دیا گیا۔ 3 اپریل کی رات کو ، میازکی کی فوجیں کوہیما رج کے نواحی گاؤں ناگا پہنچیں اور جنوب سے کوہیما پر چھڑکتے ہوئے حملے شروع کردیئے۔ [1]
एप्रिल ६ला जपान्यांनी कोहिमाच्या पूर्व आणि पश्चिमेस रस्त्याचा ताबा मिळवला आणि कोहिमाचा उरलेल्या जगाशी संपर्क तुटला. जपान्यांच्या तोफांनी अविरत हल्ले सुरू ठेवले. स्वतः आणलेली शस्त्रास्त्रे तसेच सांग्शाक आणि इतर रसदसाठ्यांतून काबीज केलेली ब्रिटिश शस्त्रास्त्रेही त्यांनी वापरली. वेढा हळूहळू आवळत गेला आणि बरेचसे ब्रिटिश सैन्य आता गॅरिसन हिलवर बंदिस्त झाले. १६१वी ब्रिगेड तेथून २ किमी अंतरावर जोत्सोमा येथे अडकली होती आणि त्यांनी जपान्यांवर प्रतिहल्ले सुरू ठेवले पण सांग्शाकप्रमाणेच आताही ब्रिटिश सैन्याकडे पिण्याच्या पाण्याची वानवा होती. जीपीटी रिजवर मुबलक पाणी होते पण वेढ्याच्या पहिल्याच दिवशी ती टेकडी जपान्यांच्या हातात पडली होती. तेथील लढाईत हार नक्की दिसल्यावर तेथील सैनिकांना गॅरिसन हिलकडेही येता आले नाही व त्यांना दिमापूरकडे पळ काढावा लागला. एफएसडी आणि इंडियन जनरल हॉस्पिटल येथील पाण्याच्या टाक्या आगीपासून बचाव व्हावा म्हणून रिकाम्याच ठेवण्यात आल्या होत्या. ब्रिटिशांच्या सुदैवाने गॅरिसन हिलच्या उत्तरेस एक झरा सापडला पण जपानी सैन्याच्या दृष्टिपथात असल्याने तेथून फक्त रात्रीतच पाणी आणता येत असे.[24] जखमी सैनिकांची शुश्रुषा करण्यासाठीचे तात्पुरते दवाखानेही उघड्यावरच होते आणि अनेक जखमी सैनिक परत जपानी तोफगोळ्यांच्या तोंडी पडले.
6 اپریل کو ، جاپانیوں نے کوہیما کے مشرق اور مغرب کی سڑکوں پر قابو پالیا ، اور کوہیما نے باقی دنیا سے رابطہ ختم کردیا۔ جاپانی توپ خانوں نے مسلسل حملہ کیا۔ انہوں نے خود سے لائے گئے ہتھیاروں کے ساتھ ساتھ سنگشک اور دیگر رسد سے پکڑے گئے برطانوی ہتھیاروں کا بھی استعمال کیا۔ یہ محاصرہ آہستہ آہستہ ختم ہوگیا اور زیادہ تر برطانوی فوجیں اب گیریسن ہل تک ہی محدود ہوگئیں ۔ 161 ویں بریگیڈ 2 کلومیٹر دور جوٹسما میں پھنس گیا تھا ، اور اس نے جاپانیوں پر اپنے جوابی حملوں کا سلسلہ جاری رکھا ، لیکن سانگشک کی طرح اب بھی انگریزوں کو پینے کے پانی تک رسائی حاصل نہیں تھی۔ جی پی ٹی رج پر پانی کی کافی مقدار تھی لیکن محاصرے کے پہلے ہی دن پہاڑی جاپانیوں کے ہاتھ میں آگئی۔ جنگ بالکل ٹھیک نہیں ہار گئی جب مرد ان کے پاس آئے تھے اور گیریژن ہلکاہی دیماورکادے کو فرار ہونا پڑا تھا۔ آگ سے بچنے کے لئے ایف ایس ڈی اور انڈین جنرل اسپتال میں پانی کے ٹینکوں کو خالی رکھا گیا تھا۔ خوش قسمتی سے انگریزوں کے لئے ، گیریسن ہل کے شمال میں ایک چشمہ ملا تھا ، لیکن جاپانی فوج کے نظریہ کی وجہ سے ، رات کو صرف پانی لایا جاسکتا تھا۔ [1] زخمی فوجیوں کی دیکھ بھال کے لئے عارضی اسپتال بھی کھلے تھے ، اور بہت سے زخمی فوجی جاپانی توپ خانے کے منہ پر لوٹ آئے تھے۔
मियाझाकीने त्यानंतर गॅरिसन हिल मिळवण्यासाठी पुढील अनेक दिवस व रात्री प्रयत्न चालू ठेवले. यात दोन्ही पक्षांची मोठी हानी होत राहिली. एकमेकांसमोर ५० मीटर अंतरावर ठाण मांडून बसलेल्या या सैनिकांमध्ये हातघाईची लढाई होत होती.[29] त्याच वेळी गॅरिसन हिलच्या दुसऱ्या बाजूला २६ एप्रिलच्या रात्री ब्रिटिश सैन्याने डेप्युटी कमिशनरचा बंगला आणि क्लबहाउसचा ताबा मिळवला आणि जवळजवळ सगळे जपानी सैन्य त्यांच्या मार्यात आले.[30]
پھر میازکی نے اگلے کئی دن اور رات گیرسن ہل جانے کے لئے اپنی کوششیں جاری رکھیں۔ اس سے دونوں فریقوں کو بڑا نقصان ہوا۔ یہ فوجی ایک دوسرے کے سامنے پچاس میٹر کے فاصلے پر کھڑے تھے ، آپس میں لڑ رہے تھے۔ [1] اسی وقت ، گیریژن ہل کے دوسری طرف ، 26 اپریل کی درمیانی شب ، برطانوی فوجیوں نے ڈپٹی کمشنر کے بنگلے اور کلب ہاؤس پر قبضہ کرلیا ، اور تقریبا تمام جاپانی فوجیوں کو پکڑ لیا گیا۔ [2]
जपानी माघार
جاپانی پیش قدمی رکی
इ.स. १९४४च्या सुरुवातीस युनायटेड किंग्डमने भारतातून म्यानमार (तेव्हाचा ब्रह्मदेश) आणि तेथून आग्नेय आशियामध्ये ठाण मांडून बसलेल्या जपान्यांना हुसकावण्यासाठीची तयारी सुरू केली होती. यासाठी त्यांनी ईशान्य भारतातील मिझोरम प्रदेशातील इंफाळ शहरात आपले इंडियन फोर्थ कोअर हे सैन्यदल जमवले होते. याला काटशह देण्यासाठी जपानने उ-गो मोहीम या नावाखाली प्रतिआक्रमण करण्याचे ठरवले. जपानच्या पंधराव्या सैन्यदलाच्या मुख्याधिकारी लेफ्टनंट जनरल रेन्या मुतागुची याने या मोहिमेला अधिक मोठे करण्याचे ठरवले. मुतागुचीच्या आराखड्याप्रमाणे जपानी सैन्य फक्त चौथ्या कोअरला अडवण्यासाठी नाही तर ब्रिटिश भारतावर आक्रमण करण्यासाठीच चालून जाणार होते. यात ईशान्य भारतातून घुसून थेट भारताच्या मध्यापर्यंत धडक मारण्याची महत्त्वाकांक्षी योजनाही होते.[5] दीड-दोनशे वर्षे भारतात ठाण मांडलेल्या ब्रिटिशांना असे सहजासहजी हुसकावणे शक्य नाही हा विरोधी युक्तिवाद त्याने नाकारला. प्रकरण युद्धमंत्री हिदेकी तोजोपर्यंत गेल्यावर तोजोनेही हा युक्तिवाद फेटाळून लावला व मुतागुचीला भारतावर आक्रमण करण्यास मुभा दिली.
1944 میں ابتدائی طور پر ، برطانیہ جاپانیوں کو ہندوستان سے میانمار (اس وقت برما ) اور وہاں سے جنوب مشرقی ایشیاء کے لئے ملک بدر کرنے کی تیاری کر رہا تھا ۔ اس کے لئے، انہوں نے ہندوستان کی شمال مشرقی ریاست میزورم کے امفال میں اپنی انڈین فورتھ کور کو اکٹھا کیا تھا۔ اس کا مقابلہ کرنے کے لئے ، جاپان نے یو گو مہم کے نام سے جوابی حملہ کرنے کا فیصلہ کیا۔ جاپان کی پندرہویں فوج کے کمانڈر لیفٹیننٹ جنرل رینیا موٹاگوچی نے اس آپریشن کو اور بڑا کرنے کا فیصلہ کیا۔ موٹاگچی کے منصوبے کے مطابق ، جاپانی فوج کو نہ صرف فورتھ کور کو روکنے کے لئے بلکہ برٹش انڈیا پر بھی حملہ کرنے کے لئے حرکت کرنا تھی۔ اس کا شمال مشرقی ہندوستان میں دراندازی اور براہ راست ہندوستان کے مرکز میں حملہ کرنے کا ایک مہتواکانکشی منصوبہ بھی تھا۔ [1] انہوں نے اس متضاد دلیل کو مسترد کردیا کہ ڈیڑھ سے دو سو سال تک ہندوستان میں تعینات انگریزوں کو بے دخل کرنا ممکن نہیں تھا۔ جب یہ معاملہ وزیر جنگ ہیدکی توجو کے پاس گیا تو توجو نے بھی اس دلیل کو مسترد کردیا اور موتاگوچی کو ہندوستان پر حملہ کرنے کی اجازت دے دی۔याने या मोहिमेला अधिक मोठे करण्याचे ठरवले. मुतागुचीच्या आराखड्याप्रमाणे जपानी सैन्य फक्त चौथ्या कोअरला अडवण्यासाठी नाही तर ब्रिटिश भारतावर आक्रमण करण्यासाठीच चालून जाणार होते. यात ईशान्य भारतातून घुसून थेट भारताच्या मध्यापर्यंत धडक मारण्याची महत्त्वाकांक्षी योजनाही होते
मे १५च्या सुमारास सातोच्या सैन्याची उपासमार होऊ लागली. त्यांनी आक्रमण सुरू करताना फक्त तीन आठवडे पुरेल इतकीच रसद घेतलेली होती.[1] हा साठा संपल्यावर त्यांना ब्रिटिशांकडून काबीज केलेली रसद आणि आसपासच्या गावातून लुटलेले सामान यांच्यावर भागवणे जरुरी झाले. सुरुवातीस निष्पक्ष वाटणारे स्थानिक रहिवाशी आता जपान्यांविरुद्ध उलटले. यात भर म्हणून ब्रिटिशांची २३वी एलआरपी ब्रिगेड जपान्यांच्या मागे जाउन त्यांची रसद तोडण्याची कामे करीत होती. जपान्यांनी चिंदविनहून रसद आणण्यासाठी दोन पथके पाठवली. पकडलेल्या जीपगाड्या घेउन अन्नसामग्री आणण्याऐवजी ही दोन्ही पथके तोफगोळे आणि रणगाडाविरोधी दारुगोळाच घेउन आली.[32]
15 مئی کے آس پاس ، جاپان کی فوج نے فاقہ کشی شروع کردی۔ حملہ کرنے کے لئے ان کے پاس تین ہفتوں کے لئے صرف کافی سامان تھا۔ [1] جب یہ اسٹاک ختم ہوگئے تو انہیں انگریزوں کے قبضے میں لیا ہوا سامان پر بھروسہ کرنا پڑا اور آس پاس کے دیہات سے لوٹ لیا گیا۔ ابتدائی طور پر اچھے لگنے والے مقامی افراد اب جاپانیوں کے خلاف ہوگئے۔ اس کے علاوہ ، برطانوی 23 ویں ایل آر پی بریگیڈ جاپانیوں کا تعاقب کر رہا تھا اور ان کا سامان منقطع کر رہا تھا۔ جاپانیوں نے دو اسکواڈرن بھیجے جو چندون سے سامان لے کر آئے تھے۔ پکڑی گئی جیپوں میں کھانے پینے کی چیزیں لانے کے بجائے یہ دونوں اسکواڈرن توپ خانے اور اینٹی ٹینک گولہ بارود لے کر آئے تھے۔ [1]
मे २५ला सातोने मुतागाचीला संदेश पाठविला की जून १पर्यंत त्याने सातोला रसद पाठवली नाही तर त्याला माघार घेणे भाग पडणार होते.[41] मुतागाचीने त्याला कोहिमा घेउन झाल्यावर इंफाळ घेण्यासाठी चाल करून जाण्याचा उलट संदेश पाठविला. हे ऐकून सातो संतापला. त्याचा ग्रह झाला की मुतागाची आणि पंधरावे सैन्य त्याच्या कठीण परिस्थितीची दखल न घेता आपल्याच धुंदीत हुकुम सोडीत होते.[42][43] त्याने आपल्या सैनिकांचे अधिक बळी जाऊ नये म्हणून हळूहळू माघार घेण्यास सुरुवात केली. याने ब्रिटिशांचे चांगलेच फावले. मुतागाचीने असल्या ठिकाणी लढण्याचे आदेश दिलेले असतानाही मे ३१ला सातोने नागांचे गाव सोडले आणि परत चिंदविनची वाट धरली. जपानी सैन्यात असे वरिष्ठ अधिकाऱ्याचा थेट आदेश धुडकावून लावणे म्हणजे मोठी धारिष्ट्याचे काम होते.[4]
25 مئی کو ، ساتو نے موٹاگچی کو پیغام بھیجا کہ اگر اس نے یکم جون تک ساتو کو سپلائی نہ بھیجی تو اسے واپس لے جانا پڑے گا۔ [1] موتاگچی نے اسے مخالف پیغام بھیجا کہ وہ کوہیما کو لے جائیں اور امفال کی طرف بڑھیں۔ ساتو کو یہ سن کر غصہ آیا۔ اسے احساس ہوا کہ موتاگچی اور پندرہویں فوج اس کی مشکل صورتحال کو دیکھے بغیر اپنے ہی احکامات دے رہی ہے۔ [2] [3] اس نے آہستہ آہستہ پیچھے ہٹنا شروع کیا تاکہ اپنی فوجوں کو مزید جانی نقصان نہ ہو۔ اس سے انگریزوں کا احسان ہوا۔ موٹاگچی کی جگہ پر لڑائی کا حکم دینے کے باوجود ، 31 مئی کو ، ساتو ناگ کا گاؤں چھوڑ کر چائنڈون کا دوبارہ انتظار کرنے لگے۔ جاپانی فوج میں ایسے سینئر افسر کے براہ راست احکامات کو مسترد کرنا بہت تکبر کی بات تھی۔ [4]
मियाझाकी आपले पथक घेउन पिछाडी सांभाळत होता. त्याने माघार घेताना रस्त्यातील पूल उद्ध्वस्त केले ज्याने ब्रिटिशांना त्यांचा पाठलाग करणे अवघड होईल. पण ब्रिटिश सैन्याने त्याचा पिच्छा पुरवला आणि त्याला पूर्वेस पिटाळून लावले. ३१व्या डिव्हिजनची उरलीसुरली पथके धडपडत दक्षिणेकडे पळाली पण तेथेही त्यांना रसद मिळाली नाही. जे काही खाणेपिणे चिंदविनहून आणले होते तेही इतर जपानी पथकांनी कधीच फस्त केलेले होते.[44] सांग्शाकच्या लढाईतील उरलीसुरली रसद मिळेल या आशेने तिकडे निघालेल्या ३१व्या डिव्हिजनला उख्रुलच्या पुढे जाणेही अशक्य झाले. उख्रुलला दवाखाने उभारलेले होते पण तेथे नव्हते डॉक्टर, ना औषधे किंवा खाणे. सातो तेथून ज्यांना पुढे जाणे शक्य होते अशा सैनिकांना घेउन ३० किमी दक्षिणेस हुमाइनकडे निघाला पण तेथेही तीच परिस्थिती होती.[45] ३३वी इंडियन कोर त्यांच्या मागावर होतीच.
میازاکی اپنی ٹیم لے رہی تھی اور عقبی انتظام کررہی تھی۔ پیچھے ہٹتے ہی اس نے سڑک کے پل کو منہدم کردیا جس سے انگریزوں کا اس کا پیچھا کرنا مشکل ہوجاتا تھا۔ لیکن برطانوی فوجوں نے اس کا تعاقب کیا اور اسے مشرق میں بھگا دیا۔ باقی 31 ڈویژن بٹالین جنوب فرار ہوگئی لیکن سپلائی نہیں ملی۔ جو کچھ بھی کھانے پینے کی چیزوں کو شنڈون سے لایا گیا تھا اسے دوسری جاپانی ٹیموں نے کبھی نہیں پکڑا۔ [1] 31 ویں ڈویژن ، جو سنگاشک کی لڑائی سے باقی سامان حاصل کرنے کی امید میں وہاں گیا تھا ، وہ ذکر سے آگے بڑھنے سے قاصر تھا۔ ذکر نے ڈسپنسری قائم کی تھیں لیکن یہاں نہ تو کوئی ڈاکٹر تھا ، نہ دوائیں اور نہ ہی کھانا۔ ساتو ، جنوب میں 30 کلومیٹر دور ان لوگوں کو لے جاو جو ہمائناکیڈے باہر جانے کے قابل تھے ، لیکن وہاں بھی وہی صورتحال تھی۔ [2] 33 ویں انڈین کور ان کی پگڈنڈی پر تھا۔
सातो पुढे अनेक आठवडे मुख्यालयाकडून आलेले आदेश धुडकावित राहिला. शेवटी जुलैच्या सुरुवातीस त्याला ३१व्या डिव्हिजनच्या सेनापतीपदावरुन बरखास्त करण्यात आले. याचवेळी उ-गो मोहीमही बंद करण्यात आली. ब्रिटिश सेनापतींच्या मते सातो हा कमकुवत सेनानी असल्यामुळे त्याला हार पत्करावी लागली. जनरल स्लिमच्या मते सातो अगदी निरुपद्रवी शत्रु होता. त्याने रॉयल एर फोर्सला सातोवर बॉम्बहल्ले न करण्याची विनंती केली होती कारण त्याच्या मते सातो जिवंत राहण्यातच ब्रिटिशांचा फायदा होता.[46] उलटपक्षी जपानी इतिहासकार या पराजयाचे कारण मुतागाचीच्या योजनेतील क्षती आणि सातो व मुतागाचीमधील अमित्रत्त्व समजतात.[47] लढाईनंतर जपानी सैन्याने सातोला सेप्पुकु करण्याचे आवाहन केले पण सातोने ते फेटाळले व स्वतःवर सैनिकी खटला चालवण्याचे आव्हान दिले. त्याला याजोगे आपल्यावरील आळ दूर करायचा होता तसेच जपानच्या पंधराव्या सेनेविरुद्धचे व मुतागाचीविरुद्धचे आपले आरोप जगजाहिर करायचे होते. परंतु मुतागाचीच्या वरिष्ठ अधिकारी, लेफ्टनंट जनरल मासाकाझु कावाबे याच्या सांगण्यावरुन बर्मा प्रदेशातील जपानी सैन्याच्या डॉक्टरांनी जाहीर केले की सातोला मानसिक आजार झाला आहे व त्यामुळे त्याच्यावर खटला चालवणे योग्य नाही. अशाप्रकारे त्यांनी आपल्या सैन्यावरील उघड होऊ पाहणारे आरोप टाळले.[48]
ساتو نے کئی ہفتوں تک ہیڈ کوارٹر کے احکامات کی نفی کی۔ بالآخر انہیں جولائی کے شروع میں 31 ویں ڈویژن کے کمانڈر کے طور پر برخاست کردیا گیا۔ اسی دوران ، یو گو مہم کو روک دیا گیا۔ برطانوی جرنیلوں کے مطابق ، ساتو کو شکست ہوئی کیونکہ وہ ایک کمزور جنگجو تھا۔ جنرل سلم کے مطابق ، ساتو ایک بے ضرر دشمن تھا۔ انہوں نے رائل ایئر فورس سے درخواست کی تھی کہ وہ ساتو پر بمباری نہ کریں کیونکہ ان کا خیال تھا کہ ستو کو زندہ رکھنے کا فائدہ انگریزوں کو ہے۔ [1] دوسری طرف ، جاپانی مورخین اس شکست کا سبب موتاگچی اسکیم میں خرابی اور ساتو اور موٹاگاچی سے نفرت کو قرار دیتے ہیں۔ [2] جنگ کے بعد ، جاپانی فوج نے ساٹو سے سیپوکو کی اپیل کی ، لیکن ساتو نے انکار کردیا اور اسے فوجی مقدمے کی سماعت کے لئے چیلنج کیا۔ وہ یاجوج سے چھٹکارا پانا چاہتا تھا اور جاپان کی 15 ویں فوج اور موتاگچی کے خلاف اپنے الزامات کو بے نقاب کرنا چاہتا تھا۔ لیکن موتاگچی کے سینئر افسر ، لیفٹیننٹ جنرل مساکازاو کعابے کے مطابق ، برمی خطے میں جاپانی فوجی ڈاکٹروں نے اعلان کیا کہ ساٹو کو دماغی بیماری ہے اور اس کے خلاف قانونی چارہ جوئی کرنا مناسب نہیں ہے۔ اس طرح اس نے اپنی فوج کے خلاف الزامات کو بے نقاب کرنے سے گریز کیا۔ [3]
कोहिमाच्या लढाईमध्ये लढणार्या सैनिकांपैकी दोघांना व्हिक्टोरिया क्रॉस हा युनायटेड किंग्डमचा सर्वोच्च युद्धकालीन बहुमान प्रदान करण्यात आला.
جنگ کوہیما میں لڑنے والے دو فوجیوں کو وکٹوریہ کراس سے نوازا گیا ، یہ برطانیہ کا سب سے زیادہ جنگ کے وقت کا اعزاز ہے۔
मुतागुचीच्या व्यूहरचनेनुसार जपानच्या ३१वी डिव्हिजनने कोहिमावर हल्ला करून इंफाळला ब्रिटिश भारतापासून तोडायचे आणि मग खुद्द इंफाळवर हल्ला करीत चौथ्या कोअरला नेस्तनाबूद करीत भारतात घुसायचे ही योजना होती. ५८वी, १२४वी, १३८वी रेजिमेंट आणि ३१वा डोंगरी तोफखाना इतकी शिबंदी घेऊन ३१व्या डिव्हिजनने कोहिमा घेतल्यावर पुढे दिमापूरवर चाल करून जाणे अपेक्षित होते. दिमापूर हातात आल्यास तेथील लोहमार्ग आणि ब्रह्मपुत्रा खोर्यावर ताबा मिळवणे व ब्रिटिशांची रसद तोडणे हा डाव त्यात होता.[6]
موٹاگوچی کی حکمت عملی کے مطابق ، جاپانی 31 ویں ڈویژن کوہیما پر حملہ کرے گا اور امپھل کو برطانوی ہندوستان سے الگ کرے گا ، اور پھر امپھل ہی پر حملہ کرے گا ، فورتھ کور کا خاتمہ کرکے ہندوستان پر حملہ کرے گا۔ توقع کی جارہی ہے کہ 31 ویں ڈویژن نے کوہیما سنبھالنے کے بعد 58 ویں ، 124 ویں ، 138 ویں رجمنٹ اور 31 ویں ماؤنٹین آرٹلری دیم پور پر مارچ کریں گے۔ اگر دیما پور پر قبضہ کر لیا گیا تو یہ منصوبہ ریلوے اور وادی برہما پیترا پر قبضہ کرنے اور برطانوی سپلائی بند کرنے کا تھا۔ [1]याने या मोहिमेला अधिक मोठे करण्याचे ठरवले. मुतागुचीच्या आराखड्याप्रमाणे जपानी सैन्य फक्त चौथ्या कोअरला अडवण्यासाठी नाही तर ब्रिटिश भारतावर आक्रमण करण्यासाठीच चालून जाणार होते. यात ईशान्य भारतातून घुसून थेट भारताच्या मध्यापर्यंत धडक मारण्याची महत्त्वाकांक्षी योजनाही होते
संदर्भ आणि नोंदी 1 2 3 4 5 6 Allen, p.228 1 2 3 Allen, p.643 ↑ Dougherty, Martin J. Land Warfare.
संदर्भ आणि नोंदी حوالہ جات ↑ Dougherty, Martin J. Land Warfare.
189. ↑ Allen, p.213 ↑ Allen, p.216 ↑ ॲलन, पृ. २१२-२२० ↑ Allen, p.220 ↑ Slim, p.299 ↑ Allen, pp. 229–230 1 2 3 4 Allen p.
189. ↑ Allen, p.213 ↑ Allen, p.216 ↑ ॲलन, पृ. ↑ Allen, p.220 1 2 3 4 5 Allen, p.228 ↑ Slim, p.299 ↑ Allen, pp. 229–230 1 2 3 4 Allen p.
1 2 Slim, pp.300–301 ↑ "The Battle of Kohima, North-East India, 4 April – 22 June 1944" (PDF). Ministry of Defence (UK). 2004. pp. 2–3.
1 2 Slim, pp.300–301 ↑ "The Battle of Kohima, North-East India, 4 April – 22 June 1944" (PDF). ↑ ॲलनच्या पुस्तकातील नकाशा, पृ. ↑ Allen, p.267.
Archived from the original (PDF) on २ ऑक्टोबर २०१३. 1 August 2009 रोजी पाहिले.
1 2 Slim, p.306 ↑ Allen, p.230 ↑ Allen, p.
Unknown parameter |अनुवादित title= ignored (सहाय्य) ↑ ॲलनच्या पुस्तकातील नकाशा, पृ. २३१ ↑ Allen, p.267. 1 2 Slim, p.306 ↑ Allen, p.230 ↑ Allen, p. 227 ↑ Allen, p.235 ↑ Allen, p.237 ↑ Allen, pp. 237–238 ↑ Slim, pp.316–317 ↑ Slim, p.317 ↑ Allen, pp.267–269 ↑ Slim, p.314 ↑ Allen, p.272 1 2 3 Allen, p.286 1 2 Allen, p.270 ↑ Slim, p.315 ↑ Allen, p.273-274 1 2 Allen, p.274 ↑ Slim, p.316 ↑ Allen, pp.272–273 ↑ Allen p.
227 ↑ Allen, p.235 ↑ Allen, p.237 ↑ Allen, pp. 237–238 ↑ Slim, pp.316–317 ↑ Slim, p.317 ↑ Allen, pp.267–269 ↑ Slim, p.314 ↑ Allen, p.272 1 2 3 Allen, p.286 1 2 Allen, p.270 ↑ Slim, p.315 ↑ Allen, p.273-274 1 2 Allen, p.274 ↑ Slim, p.316 ↑ Allen, pp.272–273 ↑ Allen p.
275. ↑ Allen, pp.274–275 ↑ Allen, p.288 ↑ Allen, p.287 ↑ Allen, pp.287–293 ↑ Allen, p.290 ↑ Allen, pp.290-292 ↑ Slim, p.311 ↑ Allen, pp.285-287 ↑ Allen, pp.308-309 ↑ Allen pp. 235–236. ↑ "क्र. 36574". द लंडन गॅझेट (invalid |supp= (help)). 20 June 1944. ↑ "क्र.
275. ↑ Allen, pp.274–275 ↑ Allen, p.288 ↑ Allen, p.287 ↑ Allen, pp.287–293 ↑ Allen, p.290 ↑ Allen, pp.290-292 ↑ This reference is defined in a template or other generated block, and for now can only be previewed in source mode. ↑ Slim, p.311 ↑ Allen, pp.285-287 ↑ Allen, pp.308-309 ↑ Allen pp. 235–236. ↑ "क्र.
36833". द लंडन गॅझेट (invalid |supp= (help)).
36574". द लंडन गॅझेट (invalid |supp= (help)).
8 December 1944. ↑ "The Battle of Kohima, North-East India, 4 April – 22 June 1944" (PDF).
20 June 1944. ↑ "क्र.
Ministry of Defence (UK). 2004. p. 17.
36833". द लंडन गॅझेट (invalid |supp= (help)).
Archived from the original (PDF) on २ ऑक्टोबर २०१३. 1 August 2009 रोजी पाहिले. Unknown parameter |अनुवादीत title= ignored (सहाय्य)
8 December 1944. ↑ "The Battle of Kohima, North-East India, 4 April – 22 June 1944" (PDF).
३१व्या डिव्हिजनचा मुख्याधिकारी लेफ्टनंट जनरल कोतोकू सातो या व्यूहरचनेवर नाखूष होता. या हल्ल्याच्या योजनेत त्याला सुरुवातीपासून सामील केले गेलेले नव्हते आणि त्याच्या मते जपानी सैन्याला कोहिमा पटकन जिंकणे अवघड होते.आपल्या मुख्य सैन्यापासून इतक्या लांबवर चाल करून जाण्यात रसद पुरवठा कायम ठेवणे हे जिकिरीचे काम होते. सातोने आपल्या सहकार्यांजवळ जपानी सैन्याची उपासमार होणार असे भाकीत वर्तवले होते.[7] इतर सेनाधिकार्यांप्रमाणे सातोच्या मते मुतागुचीही रिकाम्या डोक्याचा होता.१९३०च्या दशकात जपानी सैन्यात पडलेल्या फुटीदरम्यान सातो आणि मुतागुची परस्परविरुद्ध उभे राहिलेले होते आणि त्यामुळे सातोला मुतागुचीवर किंवा त्याच्या डावपेचांवर विश्वास नव्हता.[8]
31 ویں ڈویژن کے کمانڈر لیفٹیننٹ جنرل کوتوکو ساتو اس حکمت عملی سے نالاں تھے۔ وہ شروع سے ہی اس حملے میں ملوث نہیں رہا تھا اور اس کا خیال تھا کہ جاپانیوں کے لئے کوہیما کو جلدی سے شکست دینا مشکل ہوگا۔ لاجسٹکس کو اپنی مرکزی فوج سے اتنا دور رکھنا بے حد ضروری تھا۔ ساتو نے اپنے ساتھیوں سے پیش گوئی کی تھی کہ جاپانی فوج بھوک سے مرے گی۔ [1] ساٹو کے مطابق ، دوسرے فوجی افسران کی طرح ، موٹاگوچی بھی خالی سر تھے۔ 1930 کی دہائی میں جاپانی فوج میں پھوٹ پڑنے کے دوران ساتو اور موٹاگوچی ایک دوسرے سے اختلافات کر رہے تھے اور ستو موٹاگوچی یا اس کی تدبیروں پر یقین نہیں رکھتے تھے۔ [2]याने या मोहिमेला अधिक मोठे करण्याचे ठरवले. मुतागुचीच्या आराखड्याप्रमाणे जपानी सैन्य फक्त चौथ्या कोअरला अडवण्यासाठी नाही तर ब्रिटिश भारतावर आक्रमण करण्यासाठीच चालून जाणार होते. यात ईशान्य भारतातून घुसून थेट भारताच्या मध्यापर्यंत धडक मारण्याची महत्त्वाकांक्षी योजनाही होते
नांदी
حملہ
मार्च १५, इ.स. १९४४ रोजी जपानच्या ३१व्या डिव्हीजनने होमालिन गावाजवळ चिंदविन नदी ओलांडली व भारतावरील आक्रमणाला सुरुवात केली.[9] अंदाजे शंभर किमी (६०मैल) रुंदीची आघाडी सांभाळत हे सैन्य म्यानमारच्या घनदाट जंगलातून वाटचाल करू लागले. डोंगराळ प्रदेश, नद्या-नाले व गर्द झाडी असलेल्या अवघड वाटेवरही जपानी सैन्य जोमाने कूच करीत होते. डाव्या आघाडीवरील ५८वी रेजिमेंट इतरांच्या पुढे होती. त्यांची गाठ ब्रिटिश भारतीय सैन्याची सर्वप्रथम इंफाळच्या उत्तरेस मार्च २०च्या सुमारास पडली.[10]
15 مارچ 1944 کو ، جاپان کے 31 ویں ڈویژن نے گاموں کے قریب ہاملن کے نزدیک دریائے چنڈون کو عبور کیا اور ہندوستان پر اپنا حملہ شروع کیا۔ [1] تقریبا 100 کلومیٹر (60 میل) چوڑائی پر قائم ، فوجیوں نے میانمار کے گھنے جنگلوں میں سے مارچ کیا۔ جاپانی فوج پہاڑوں ، ندیوں اور گھنے جھاڑیوں کے ساتھ مشکل سڑک پر مارچ کر رہی تھی۔ بائیں محاذ پر 58 ویں رجمنٹ دوسروں سے آگے تھی۔ ان کا پہلا مقابلہ امفال کے شمال میں ، 20 مارچ کو برطانوی ہندوستانی فوج سے ہوا ۔ [2]याने या मोहिमेला अधिक मोठे करण्याचे ठरवले. मुतागुचीच्या आराखड्याप्रमाणे जपानी सैन्य फक्त चौथ्या कोअरला अडवण्यासाठी नाही तर ब्रिटिश भारतावर आक्रमण करण्यासाठीच चालून जाणार होते. यात ईशान्य भारतातून घुसून थेट भारताच्या मध्यापर्यंत धडक मारण्याची महत्त्वाकांक्षी योजनाही होते
ब्रिगेडियर मॅक्सवेल होप-थॉम्पसनच्या नेतृत्त्वाखालील ५०व्या भारतीय हवाई छत्री ब्रिगेडने या बलाढ्य सैन्याचा सांग्शाकजवळ प्रतिकार करण्याचा प्रयत्न केला.[1] मियाझाकीला या ब्रिगेडला बगल देऊन इंफाळवर कूच करणे सहज शक्य होते तसेच वाटेतील ब्रिटिश-भारतीय सैन्याचे पारिपत्य करणे हे त्याचे ध्येयही नव्हते पण नंतर ही ब्याद नको म्हणून त्याने ब्रिटिशांवर हल्ला चढवला. सांग्शाकची लढाई सहा दिवस चालली. यात ब्रिटिशांचे ६०० तर ४०० जपानी सैनिक मृत्युमुखी पडले. ब्रिटिश सैनिकांकडे तुटपुंजेच पाणी होते[11] तर मियाझाकीच्या तोफखान्याकडे अजून दारुगोळा पुरेशा प्रमाणात पोचलेला नव्हता. पाचव्या दिवशी जवळच असलेली जपानची १५वी रेजिमेंट मियाझाकीच्या साहाय्यास धावून आली. हे पाहताच होप-थॉम्पसनने लढाईतून पलायन करण्याचा निर्णय घेतला. त्याला रॉयल एर फोर्सने केलेला रसदपुरवठा जपान्यांच्या हाती लागला आणि त्यांना अधिक बळ लाभले पण या चकमकीमुळे कोहिमाला पोचणारी सगळ्यात पहिली रेजिमेंट आता वेळापत्रकाच्या सात दिवस मागे पडली होती.[12]
بریگیڈیئر میکسویل ہوپ تھامسن کی سربراہی میں 50 ویں انڈین ایئر چھتری بریگیڈ نے سنگشک کے قریب اس مضبوط قوت کا مقابلہ کرنے کی کوشش کی۔ [1] میازکی کے لئے یہ ممکن نہیں تھا کہ وہ اس بریگیڈ کو نظرانداز کریں اور امفال پر مارچ کریں ، اور اس کا مقصد یہ نہیں تھا کہ وہ راستے میں برطانوی ہند فوج کو شکست دیں ، لیکن بعد میں اس نے انگریزوں پر حملہ کردیا کیونکہ وہ یہ نہیں چاہتے تھے۔ سنگشک کی لڑائی چھ دن جاری رہی۔ اس میں 600 برطانوی اور 400 جاپانی فوجی ہلاک ہوئے۔ برطانوی فوج کے پاس پانی کی قلت تھی ، [2] جبکہ میازکی کے توپ خانے میں ابھی تک کافی گولہ بارود نہیں تھا۔ پانچویں دن ، 15 ویں جاپانی رجمنٹ ، جو قریب ہی تھی ، میازکی کی مدد کو پہنچی۔ یہ دیکھ کر ہوپ تھامسن نے جنگ سے فرار ہونے کا فیصلہ کیا۔ رائل ایئرفورس کی سپلائی جاپانیوں کے لئے گر گئی اور انھیں اور زیادہ طاقت حاصل ہوگئی ، لیکن کوہیما تک پہنچنے والی پہلی رجمنٹ اب شیڈول سے سات دن باقی تھی۔ [3]याने या मोहिमेला अधिक मोठे करण्याचे ठरवले. मुतागुचीच्या आराखड्याप्रमाणे जपानी सैन्य फक्त चौथ्या कोअरला अडवण्यासाठी नाही तर ब्रिटिश भारतावर आक्रमण करण्यासाठीच चालून जाणार होते. यात ईशान्य भारतातून घुसून थेट भारताच्या मध्यापर्यंत धडक मारण्याची महत्त्वाकांक्षी योजनाही होते
कॉरल समुद्राची लढाई दुसऱ्या महायुद्धादरम्यान कॉरल समुद्रात लढली गेलेली आरमारी लढाई होती.
بحیرہ مرجان یا کورل سمندر کی لڑائی کورل سمندر میں لڑی ایک بکتر بند لڑائی تھی جو دوسری جنگ عظیم کے دوران لڑی گئی تھی ۔
हे उद्दीष्ट गाठण्यासाठी जपानने मलायासह फिलिपाईन्स, थायलंड, सिंगापूर, डच ईस्ट इंडीझ, वेक आयलंड, न्यू ब्रिटन, गिल्बर्ट द्वीपसमूह आणि गुआम वर हल्ला करून तेथे ठाण मांडले. जपानचा बेत ही सर्व ठिकाणे आपल्या साम्राज्याच्या सीमा करून शत्रूला तेथ थोपवून धरण्याचा होता. यामुळे जपानच्या द्वीपसमूहाला संरक्षण तर मिळणार होतेच पण या सीमांच्या आतील प्रदेशांतील नैसर्गिक व मानवी संपत्तीचा युद्धासाठी पूरेपूर उपयोग करून घेण्यास त्यांना कोणाचाही मज्जाव उरणार नव्हता.[8] सीमावर्ती भागातच लढल्याने जे काही नुकसान झाले असते ते तेथील (परक्या) भूप्रदेशाचेच झाले असते.
اس مقصد کے لئے ، جاپان نے ملایا ، فلپائن ، تھائی لینڈ ، سنگاپور ، ڈچ ایسٹ انڈیز ، ویک جزیرہ ، نیو برطانیہ ، گلبرٹ جزیرے ، اور گوام پر حملہ کیا ۔ جاپان کا منصوبہ یہ تھا کہ ان تمام جگہوں پر دشمن کو گھیرے میں لیا جائے۔ اس سے جاپانی جزیرے کی حفاظت ہوتی ، لیکن اس نے انھیں جنگ کے لئے سرحدی علاقے کے قدرتی اور انسانی وسائل کا بھر پور استعمال کرنے سے نہیں روکا تھا۔ [1] سرحدی علاقوں میں لڑائی سے (غیر ملکی) علاقے کو کچھ نقصان پہنچا ہوتا۔मेला सकाळी तुलागीतून निघालेल्या एका कावानिशी प्रकारच्या समुद्री विमानाला फ्लेचरचा तांडा दिसला व त्याने ही बातमी टाकोटाक मुख्यालयाला कळवली. पाउण तासात हा संदेश ताकागीला मिळाला. त्या दोघांतील ३०० समुद्री मैलाचे अंतर ताकागीच्या विमानांच्या पल्ल्यात जेमतेम बसत होते आणि त्याच्या युद्धनौका अजून इंधन व रसद चढवीत असल्याने अचानक चाल करून जाणे ताकागीला शक्य नव्हते. टेहळ्याच्या बातमीनुसार फ्लेचर दक्षिणेस म्हणजे ताकागीपासून लांबलांब चाललेला होता अणि शिवाय त्या भागात वादळी हवामान होते. या सगळ्यांचा विचार करून ताकागी व त्याच्या अधिकाऱ्यांनी एकदम सगळा तांडा घेउन चाल करण्याच्या ऐवजी दोन
अडीच वाजताच अॅडमिरल हाराने ताकागीला कळवले की शोकाकु आणि झुइकाकुवर मिळून फक्त २४ झीरो लढाऊ विमाने, आठ बॉम्बफेकी तर चार टॉरपेडोफेकी विमानेच वापरण्याजोगी उरलेली होती. ताकागीलाही इंधनसाठ्याची काळजी लागलेली होती. त्याच्या क्रुझरा अर्ध्या तर काही विनाशिका एक पंचमांश इंधनसाठ्यावर आलेल्या होत्या. तीन वाजता ताकागीने इनोऊला कळवले की जपान्यांनी दोन्ही अमेरिकन विवानौका बुडवल्या होत्या पण जपानी शक्ती कमी झाल्यामुळे पोर्ट मोरेस्बीवरील आक्रमणास वायुसुरक्षाकवच पाठवणे अशक्य होते. इनोऊच्या टेहळ्यांना अॅडमिरल क्रेसचा तांडा जवळपासच असल्याचे दिसले होते म्हणून त्याने या आक्रमकदलाला रबौलला परत बोलावून घेतले व ऑपरेशन मो जुलै ३पर्यंत पुढे ढकलली. ताकागीला त्याने सॉलोमन द्वीपसमूहाच्या ईशान्येस जाउन ऑपरेशन आरवायची तयारी करण्यास सांगितले. याबरहुकुम झुइकाकु आणि संगतीच्या नौका रबौलकडे निघाल्या तर शोकाकु जपानकडे निघाली.[82]
ساڑھے آٹھ بجے ، ایڈمرل ہارا نے تاکگی کو مطلع کیا کہ صرف 24 صفر لڑاکا طیارے ، آٹھ بمبار اور چار ٹورپیڈو طیارے شوکاکو اور جھویکاکو پر استعمال ہونے تھے۔ تاکگی کو بھی ایندھن کی فکر تھی۔ اس کے آدھے کروزر اور کچھ ملبے پانچواں ایندھن کی فراہمی پر آئے تھے۔ تین بجے تاکاگی نے انوئ کو اطلاع دی کہ جاپانیوں نے دونوں امریکی جہاز جہاز میں ڈوبے ہیں ، لیکن جاپانی طاقت کی کمی کی وجہ سے ، پورٹ مورسبی پر حملہ کرنے کے لئے فضائی دفاع بھیجنا ناممکن تھا۔ انوئے کے گشت نے دیکھا کہ ایڈمرل کریس کا دستہ قریب آرہا ہے ، لہذا اس نے یہ حملہ واپس لے لیا اور آپریشن مو کو 3 جولائی تک ملتوی کردیا۔ انہوں نے تاکاگی کو کہا کہ وہ آپریشن آر وائی کی تیاری کے لئے جزائر سلیمان کے شمال مشرق میں جائیں۔ یبارھوکم زوائیکو اور اس کے ساتھی رابول کے لئے روانہ ہوئے ، جبکہ شوکاکو جاپان کے لئے روانہ ہوا۔ [1]
दुपारपर्यंत लेक्झिंग्टनवर लागलेली आग विझवण्यात अमेरिकनांना यश आलेले होते आणि ही विवानौका परत पूर्वस्थितीत येऊ लागलेली होती. साधारण पाउण वाजता जेथे टॉरपेडोच्या फटक्यामुळे पेट्रोलबाष्पगळती झालेली होती तेथील विद्युतमोटरींतून ठिणग्या पडून भडका उडाला. या स्फोटात २५ खलाशी ठार झाले आणि आगीचा मोठा डोंब उसळला. पावणेतीन वाजता अजून एक मोठा स्फोट झाला तर अडीच वाजता तिसरा. पावणेचार वाजता अग्निशमकांनी ही आग आटोक्यात येणारी नसल्याचे कप्तानाला कळवले. कॅप्टन फ्रेडरिक सी. शेर्मनने पाच वाजता नौका सोडून देण्याचा हुकुम दिला. कॅप्टन शेर्मन तसेच ऑब्रे फिच यांच्यासह उरलेल्या सगळ्या खलाशी, सैनिकांना वाचवण्यात आले. संध्याकाळी सव्वासात वाजता यु.एस.एस. फेल्प्सने लेक्झिंग्टनवर पाच टॉरपेडो मारले. ही महाकाय विवानौका ४० मिनिटांत १४,०० फूट खोल पाण्यात बुडाली. तिच्यावर असलेल्या २,९५१ खलाश्यांपैकी २१६ आणि ३६ विमानांनाही जलसमाधी मिळाली. लेक्झिंग्टन बुडाल्यावर लगेच फेल्प्स आणि संगतीच्या नौकांनी तडक यॉर्कटाउनला गाठले आणि उरलासुरला टॅफी १७ नैऋत्येकडे चालता झाला. संध्याकाळी डग्लस मॅकआर्थरने फ्लेचरला कळवले की त्याच्या बॉम्बफेकी विमानांनी जपान्यांना गाठून हल्ला केला होता व जपानी तांडा वायव्येकडे पळत सुटलेला होता.[83]
دوپہر تک امریکیوں نے لیکسنٹن میں آگ بجھانے میں کامیابی حاصل کرلی تھی ، اور کشتی معمول پر لوٹنے والی تھی۔ تقریبا 3 3 بجے کے قریب ، اس علاقے میں بجلی کی موٹروں سے چنگاریاں پھٹ گئیں جہاں ٹورپیڈو نے پٹرول کو بخارات میں بکھیر دیا تھا۔ اس دھماکے میں 25 ملاح ہلاک اور زبردست آگ لگی۔ ایک اور بڑا دھماکہ سہ پہر ساڑھے تین بجے اور تیسرا شام ڈھائی بجے ہوا۔ صبح 5:45 بجے ، فائر فائٹرز نے کپتان کو آگاہ کیا کہ آگ قابل نہیں ہے۔ کیپٹن فریڈرک سی۔ شرمین نے کشتی کو پانچ بجے جانے کا حکم دیا۔ کیپٹن شرمن اور اوبری فچ سمیت باقی تمام ملاحوں کو بچایا گیا۔ شام میں سوواسات یو۔ ایس ایس فیلپس پانچ ٹارپیڈو لیکسٹن کو مارے۔ بڑی کشتی 40 منٹ میں 14،000 فٹ گہری ڈوب گئی۔ جہاز میں موجود 2،951 ملاحوں میں سے 216 اور 36 طیارے بھی ڈوب گئے۔ جیسے ہی لیکسنٹن ڈوب گیا ، فیلپس اور اس کے ساتھی یارک ٹاؤن پہنچے ، اور الاسور نے جنوب مغرب میں ٹیفی 17 کا سفر کیا۔ شام کو ، ڈگلس میک آرتھر نے فلیچر کو مطلع کیا کہ اس کا حملہ آور جاپانیوں پر پہنچ گیا ہے اور حملہ کردیا ہے ، اور یہ کہ جاپانی بیڑا شمال مغرب کی طرف بھاگ رہا ہے۔ [1]
उपसंहार
بعد میں
मे ८ला रात्री १० वाजताच इसोरोकु यामामोतोने शिगेयोशी इनोउला शत्रूचा विनाश करून पोर्ट मोरेस्बी काबीज करण्याचा हुकुम दिला होता. तरीही इनोउने पोर्ट मोरेस्बीवरील चढाई थांबवली पण ताकागी आणि गोतोला अमेरिकनांचा पाठलाग करण्यास फर्मावले. तोपर्यंत ताकागीच्या जहाजातील इंधन पार तळाला गेलेले होते. मे ९चा पूर्ण दिवस ताकागीने आपल्या तेलपूरक जहाज तोहो मारुमधून इंधन भरून घेण्यात घालवला आणि रात्रीच्या सुमारास गोतोच्या संगतीने आग्नेयेकडे निघाला. तेथून नैऋत्येकडे वळत तो परत कॉरल समुद्रात आला. डेबॉइनस्थित विमानांनीही टॅफी १७चा शोध घेण्यास सुरुवात केली होती. मे १०ला दुपारपर्यंत शत्रु न दिसल्यावर ताकागीने होरा मांडला की टॅफी १७ने रणांगणातून पळ काढलेला होता. नंतर तो रबौलकडे परत निघाला. यामामोतोने ताकागीला पाठिंबा दिला आणि झुइकाकुला जपानला परत बोलावून घेतले.[86] मे ११च्या दुपारी अमेरिकन आरमाराच्या पी.बी.वाय. कॅटेलिनाला भरकटत चाललेली नियोशो दिसली. मदतीसाठीच्या हाकेला अमेरिकन विनाशिका यु.एस.एस. हेनलीने उत्तर दिले आणि नियोशोवरील १०९ तसेच सिम्सवरील १४ खलाशी व सैनिकांना वाचवले. त्यानंतर संध्याकाळी नियोशोला जलसमाधी देण्यात आली.[87]
8 مئی کی رات 10 بجکر 30 منٹ پر ، آئسوروکو یاماموتو نے شیگوشی انولا کو دشمن کو ختم کرنے اور پورٹ موریسبی پر قبضہ کرنے کا حکم دیا ۔ تاہم ، انوئ نے پورٹ موریسبی پر حملہ روک دیا لیکن تاکاگی اور گوٹو کو حکم دیا کہ وہ امریکیوں کا پیچھا کریں۔ تب تکاکی کا جہاز ایندھن سے ختم ہوچکا تھا۔ 9 مئی کو ، تاکاگی نے سارا دن اپنے آئل ٹینکر تووہو مارو کو ایندھن میں گزارا اور رات کے وسط میں جنوب مشرق کا سفر کیا۔ وہاں سے ، جنوب مغرب کا رخ کرتے ہوئے ، وہ کورل بحر کی طرف لوٹ آیا۔ ڈیبی پر مبنی ہوائی جہاز نے بھی ٹیفی 17 کی تلاش شروع کردی تھی۔ جب 10 مئی کو دوپہر تک دشمن نظر نہیں آیا تھا ، تاکاگی نے ہورا کو بتایا کہ ٹیفی 17 میدان جنگ سے فرار ہوچکا ہے۔ پھر وہ رابول واپس چلا گیا۔ یاماموٹو نے تاکگی کی تائید کی اور جاپان کو زویکاکولا واپس بلا لیا ۔ [1] 11 مئی کی سہ پہر کو امریکی بحریہ کے پی۔ بی Y کاتالینا کو نوشو بھٹکتے دیکھا گیا ۔ ایس ایس ہینلی جواب دیا اور نوشو سے 109 ملاح اور سپاہی اور سمس سے 14 افراد کو بچایا۔ پھر شام کو نیئوشو کو پانی کا مقبرہ دیا گیا۔ [2]
मे १७ला शोकाकु कुरे येथे पोचली. लढाईत झालेल्या नुकसानामुळे वाटेत लागलेल्या वादळात ही जवळजवळ बुडण्यास आली होती. झुइकाकु ट्रुकमार्गे मे २१ रोजी कुरेला पोचली. अमेरिकनांना या दोन्ही विवानौकांचा जपानला परतायचा मार्ग कळलेला असल्याने त्यांच्या आठ पाणबुड्या वाटेत दबा धरुन बसलेल्या होत्या पण या सगळ्यांना हूल देत शोकाकु आणि झुइकाकु जपानला सुखरूप पोचल्या. शोकाकु दुरुस्त करून तीवर दुसरी विमाने बसवण्यास दोन-तीन महिने लागण्याचा अंदाज होता. या दोन्ही जायबंदी विवानौकांना मिडवेच्या लढाईत भाग घ्यायला जाणे अशक्यच झाले. या नौका जुलै १४ला दुरुस्त होऊन परत युद्धात शामिल झाल्या. ऑपरेशन मोमध्ये शामिल असलेल्या पाणबुड्यांना ती आठवड्यांनी सिडनीवर हल्ला करून दोस्तांची रसद कापण्याचे काम सोपवले गेले. तेथे जात असताना आय-२८ या पाणबुडीला अमेरिकेच्या यु.एस.एस. टॉटोग या पाणबुडीने तीवरील सर्व खलाशांसह बुडवले.[89]
17 مئی کو ، شوکاکو کور پہنچ گیا ۔ لڑائی میں ہونے والے نقصان کی وجہ سے وہ قریب قریب ایک طوفان میں ڈوب گیا تھا۔ زویکاکو 21 مئی کو ٹرک کے ذریعے کوریلہ پہنچا۔ امریکیوں کو معلوم تھا کہ یہ دونوں جہاز جاپان واپس جارہے تھے ، لیکن ان کی آٹھ آبدوزیں سڑک پر پھنس گئیں ، لیکن شوکاکو اور زویکاکو بحفاظت جاپان پہنچ گئے۔ ایک اندازے کے مطابق شوکاکو کی مرمت اور دوسرا طیارہ نصب کرنے میں دو سے تین ماہ لگیں گے۔ مڈ وے کی لڑائی میں ان دونوں چوکیوں کا حصہ لینا تقریبا ناممکن تھا۔ ان کشتیاں 14 جولائی کو مرمت کی گئیں اور جنگ میں واپس آگئیں۔ آپریشن موم میں شامل آبدوزوں کو اسی ہفتے سڈنی پر حملہ کرنے اور دوستوں کی فراہمی کاٹنے کا کام سونپا گیا تھا۔ وہاں جاتے ہوئے ، I-28 سب میرین کو امریکی شہری نے دیکھا۔ ایس ایس ٹوٹوگ یہ آبدوز جہاز میں موجود تمام ملاحوں کے ساتھ ڈوب گئی۔ [1]
१९४१मध्ये युद्ध सुरू झाल्याझाल्या जपानच्या उच्च आरमारी अधिकाऱ्यांनी उत्तर ऑस्ट्रेलियावर हल्ला करून तेथे तळ उभारण्याचा सल्ला दिला होता. यामुळे ऑस्ट्रेलिया वर इतर दोस्त राष्ट्रांकडून प्रशांत महासागरातील जपानी आरमाराला असलेला धोका टळला असता. जपानच्या भूसैन्याच्या उच्चाधिकाऱ्यांनी सैन्यबळ तसेच नौकाबळ नसल्याचे कारण सांगून हा सल्ला धुडकावून लावला. त्यानंतर जपानच्या शाही आरमाराच्या चौथ्या तांड्याच्या कमांडर व्हाइस अॅडमिरल शिगेयोशी इनोउ याने सोलोमन द्वीपसमूहातील तुलागी आणि न्यू गिनीतील पोर्ट मोरेस्बी काबीज करण्याचा बेत पुढे केला. ही दोन ठिकाणे हातात आल्यावर उत्तर ऑस्ट्रेलियातील सगळी ठिकाणे जपानी बॉम्बफेकी विमानांच्या पल्ल्यात आली असती. इनोउच्या मते या दोन ठिकाणांवरील वर्चस्वामुळे न्यू ब्रिटनमधील रबौल येथे असलेला जपानचा मोठा तळ सुरक्षित झाला असता. जपानी आरमार आणि भूसैन्याच्या अधिकाऱ्यांनी इनोउचा बेत मान्य केला आणि त्यात काही सुधारणा केल्या. त्यानुसार ही ठिकाणे नुसती काबीज करणेच नव्हे तर तेथे तळ उभारुन न्यू कॅलिडोनिया, फिजी आणि सामोआ घेणे अभिप्रेत होते. असे झाल्यावर ऑस्ट्रेलिया आणि अमेरिकेमधील रसद तुटली असती व ऑस्ट्रेलियातून जपानला असलेला धोका टळला असता.[9]
جب 1941 میں جنگ شروع ہوئی تو جاپانی اعلی عہدے دار فوجی عہدیداروں نے شمالی آسٹریلیا پر حملہ کرنے اور وہاں کیمپ لگانے کا مشورہ دیا تھا۔ اس سے بحر الکاہل میں جاپانی بحری بیڑے کو آسٹریلیا کی دیگر دوست ممالک سے خطرہ ٹل گیا ہے۔ جاپان کے اعلی فوجی عہدیداروں نے فوج اور بحری فوج کی کمی کا حوالہ دیتے ہوئے پیش کش کو مسترد کردیا۔ جاپانی امپیریل فلیٹ کی چوتھی بٹالین کے کمانڈر ، نائب ایڈمرل شیگیوشی انویی ، پھر نیو گنی میں جزائر سلیمان اور پورٹ موریسبی میں تولگی پر قبضہ کرنے نکلے۔ ان دو مقامات کی جگہ پر ، تمام شمالی آسٹریلیا جاپانی بمباروں کا نشانہ بنتا۔ انوے کے مطابق ، ان دو مقامات کے تسلط نے نیو برطانیہ کے رابول میں ایک بڑا جاپانی اڈہ حاصل کرلیا ہوگا۔ جاپانی آرموری اور لینڈ فورس کے عہدیداروں نے انو کے منصوبے پر اتفاق کیا اور کچھ بہتری لائی۔ ان کے بقول ، ارادہ صرف ان جگہوں پر قبضہ کرنا نہیں تھا ، بلکہ وہاں کیمپ لگانا تھا اور نیو کیلیڈونیا ، فجی اور سموعہ پر قبضہ کرنا تھا ۔ اس سے آسٹریلیا اور امریکہ کو فراہمی منقطع ہوجاتی اور آسٹریلیا سے جاپان جانے والے خطرے سے بچ جاتا۔ [1]मेला सकाळी तुलागीतून निघालेल्या एका कावानिशी प्रकारच्या समुद्री विमानाला फ्लेचरचा तांडा दिसला व त्याने ही बातमी टाकोटाक मुख्यालयाला कळवली. पाउण तासात हा संदेश ताकागीला मिळाला. त्या दोघांतील ३०० समुद्री मैलाचे अंतर ताकागीच्या विमानांच्या पल्ल्यात जेमतेम बसत होते आणि त्याच्या युद्धनौका अजून इंधन व रसद चढवीत असल्याने अचानक चाल करून जाणे ताकागीला शक्य नव्हते. टेहळ्याच्या बातमीनुसार फ्लेचर दक्षिणेस म्हणजे ताकागीपासून लांबलांब चाललेला होता अणि शिवाय त्या भागात वादळी हवामान होते. या सगळ्यांचा विचार करून ताकागी व त्याच्या अधिकाऱ्यांनी एकदम सगळा तांडा घेउन चाल करण्याच्या ऐवजी दोन
या लढाईत पहिल्यांदाच दोन्ही पक्षाच्या युद्धनौका एकमेकांच्या दृष्टिआड राहून झुंजल्या. त्यांनी एकमेकांवर थेट हल्लेही चढवले नाहीत. त्याऐवजी दोन्ही पक्षांच्या विमानांनी तोफांची जागा घेतली. विवानौका विरुद्ध विवानौका असलेली ही पहिलीच लढाई होती आणि सगळ्यांच सेनापतींचा हा पहिलाच अनुभव होता. कसे डावपेच घालावे किंवा काय व्यूह रचावे याची काहीच ऐतिहासिक नोंद नव्हती. असे असता दोन्ही पक्षांनी अनेक चुका केल्या. लढाईचा वेग युद्धनौकांच्या वेगाने (साधारण ४० नॉट) मर्यादित न राहता विमानांच्या वेगाने (३००+ नॉट) झाला पण संदेशवहनाची साधने अजूनही जुनीपुराणीच होती. त्यामुळे निर्णय घेण्यासाठी मिळणारा वेळ अनेकपटींनी कमी झाला. पूर्वीच्या लढायांमध्ये सदृश परिस्थितींमध्ये उचललेली पावले या लढाईत कुचकामी ठरली नव्हे तर काही अंशी अंगाशीही आली.[90] भराभर निर्णय घेउन अमलात आणणे हे जरुरी झाले आणि या बाबतीत जपान्यांची गैरसोय झाली कारण अॅडमिरल इनोउ प्रत्यक्ष रणांगणावर नसून लांब रबौलमध्ये बसला होता व तेथून नौका हलविणे किंवा पुढील चाल ठरवणे त्याला अवघड होते. रणांगणात असलेले जपानी सेनापतींकडूनही एकमेकांना माहिती पुरविण्यात कुचराई झाल्याचे आढळून येते. याउलट दोस्तांचे सेनापती फ्लेचर, क्रेस, फिच, इ. आपापल्या विवानौकांवरुन स्वतः लढत होते.[91]
اس معرکے میں پہلی بار دونوں فریقوں کے جنگی جہاز ایک دوسرے کے سامنے لڑے۔ یہاں تک کہ انہوں نے ایک دوسرے پر براہ راست حملہ نہیں کیا۔ اس کے بجائے دونوں اطراف کے طیاروں نے بندوق کی جگہ لی۔ یہ ویوناؤکا کے خلاف ویواناکا کی پہلی لڑائی اور تمام جرنیلوں کا پہلا تجربہ تھا۔ اس میں کوئی تاریخی ریکارڈ موجود نہیں ہے کہ کس طرح پینتریبازی کی جائے یا کون سے حربے استعمال کیے جائیں۔ تاہم ، دونوں جماعتوں نے متعدد غلطیاں کیں۔ جنگ کی رفتار جنگی جہازوں (تقریبا 40 گرہوں) کی رفتار تک محدود نہیں تھی بلکہ طیاروں کی رفتار (300+ گرہیں) تھی لیکن اب بھی مواصلات کے ذرائع بہت پرانے تھے۔ نتیجے کے طور پر ، فیصلہ کرنے کا وقت بہت کم ہوگیا۔ پچھلی لڑائیوں میں اسی طرح کے حالات میں اٹھائے گئے اقدامات نہ صرف اس جنگ میں غیر موثر تھے بلکہ کسی حد تک محدود بھی تھے۔ [1] اس کے لئے ایک بڑا فیصلہ کرنا اور اس پر عمل درآمد کرنا ضروری تھا ، اور جاپانیوں کو اس سلسلے میں تکلیف ہوئی کیونکہ ایڈمرل انوئ حقیقی میدان جنگ میں نہیں ، لمبے بیڑے پر بیٹھے تھے ، اور اس کے لئے کشتی کو وہاں سے منتقل کرنا یا اگلے اقدام کا فیصلہ کرنا مشکل تھا۔ میدان جنگ میں جاپانی جرنیل بھی ایک دوسرے کو معلومات فراہم کرنے میں ناکام رہے۔ فلیچر ، کریس ، فِچ ، وغیرہ ، دوستوں کے جرنیل۔ وہ اپنی ہی کشتیوں پر لڑ رہے تھے۔ [2]
टॅक्टिकल[मराठी शब्द सुचवा] आणि व्यूहात्मक परिणाम
حکمت عملی اور اسٹریٹجک نتائج
लढाई संपल्यावर दोन्ही पक्षांनी आपलाच जय झाल्याचे जाहीर केले. गमावलेल्या नौका व सैनिक पाहता लढाईत जपानची सरशी झाली होती. त्यांनी अमेरिकेची एक मोठी विमानवाहू नौका, एक तेलपूरक नौका आणि एक विनाशिका बुडवली तर स्वतःची एक छोटी विमानवाहू नौका, एक विनाशिका आणि काही छोट्या लढाऊ नौका गमावल्या. प्रशांत महासागरात अमेरिकेकडे त्यावेळी फक्त चार विवानौका होत्या आणि त्यातील एक, यु.एस.एस. लेक्झिंग्टन, बुडवण्यात जपानला यश आले.[96] जपानने आपल्या जनतेस लढाईचा अहवाल सांगताना तिखटमीठ पेरुन आपली झाल्यापेक्षा जास्त सरशी झाल्याचे सांगितले.[97]
جنگ کے اختتام پر ، دونوں فریقوں نے فتح کا اعلان کیا۔ کھوئی ہوئی کشتیاں اور سپاہی دیکھ کر جاپان جنگ میں فاتح رہا۔ انہوں نے ایک بہت بڑا امریکی طیارہ بردار بحری جہاز ، آئل ٹینکر اور ایک تباہ کن ڈوب ڈالا ، اور ایک چھوٹا طیارہ بردار بحری جہاز ، ایک تباہ کن اور اپنے ہی کچھ چھوٹے جنگی جہاز کھو بیٹھے۔ بحر الکاہل ، امریکہ اس وقت صرف چار ویووناکا تھے اور ان میں سے ایک ، یو۔ ایس ایس لیکسنٹن ، جاپان ڈوبنے میں کامیاب ہوگیا۔ [1] اپنے لوگوں کو جنگ کی اطلاع دیتے ہوئے ، جاپان نے کہا کہ اس نے اس سے کہیں زیادہ اچھا کام کیا ہے۔ [2]
एप्रिल १९४२मध्ये जपानी आरमार आणि सैन्याने ऑपरेशन मो नावाने मोहीम आखली. यानुसार पोर्ट मोरेस्बीवर समुद्रातून चढाई करून मे १०पर्यंत शहराचा ताबा मिळवला जाणार होता. याआधी मे २-३च्या रात्री तुलागीवर वर्चस्व मिळविले जाणार होते. तुलागी हातात आल्यावर तेथे समुद्री विमानांचा तळ उभारुन पुढील कारवायांना मदत केली जाणार होती. ऑपरेशन मो संपल्यावर ऑपरेशन आरवाय या मोहिमेंतर्गत मोमधील लढाऊ नौका घेउन नौरू आणि बनाबा द्वीपे बळकावण्यात येणार होती. या दोन्ही द्वीपांतील फॉस्फेटचा साठा मे १५पर्यंत हातात येणे अपेक्षित होते. या दोन्ही मोहिमा संपल्यावर त्यातील सैन्यबळ घेउन ऑपरेशन एफएस ही मोहीमही आखण्यात आली होती. यासगळ्या दरम्यान विमानांचे रक्षाकवच असावे यासाठी इनोउने मुख्य आरमाराकडे विमानवाहू नौकांसाठी मागणी पाठवली. इनोउला ऑस्ट्रेलियातील टाउन्सव्हिल आणि कूकटाउन येथील दोस्त राष्ट्रांच्या लढाऊ विमानांची भीती होती. या दोन्ही तळांविरुद्ध इनोउच्या विमानांचा पल्ला कमी पडत होता व विवानौकांवरील विमानांमुळे इनोउला त्यांसमोर बचावात्मक धोरण आखता आले असते.[10]
اپریل 1942 میں ، جاپانی بحریہ اور فوج نے آپریشن ایم او کا آغاز کیا۔ اس کے مطابق ، 10 مئی تک پورٹ موریسبی کو سمندر سے فتح کرنا تھا۔ اس سے قبل ، 2-3 مئی کی رات کو ، تولاگی پر غلبہ حاصل ہونا تھا۔ جب ایک بار تولاگی کا ہاتھ تھا ، وہاں ایک سمندری جہاز کا اڈہ قائم کیا جائے گا تاکہ مزید کارروائیوں میں مدد مل سکے۔ آپریشن ایم او کے اختتام پر ، آپریشن آر وائی نے موورو سے جنگی جہازوں کے ساتھ نورو اور بنابا کے جزیروں پر قبضہ کرنا تھا ۔ توقع کی جا رہی ہے کہ دونوں جزیروں سے فاسفیٹ کے ذخائر 15 مئی تک دستیاب ہوں گے۔ ان دونوں کارروائیوں کی تکمیل کے بعد ، فوجیوں کی مدد سے آپریشن ایف ایس کا بھی منصوبہ بنایا گیا تھا۔ اسی اثنا میں ، انوe نے طیارے بردار بحری جہاز کے لئے اہم بیڑے پر طیارے کا محافظ بننے کا مطالبہ بھیجا۔ انوولا کو آسٹریلیا کے ٹاؤنس ویل اور کوک ٹاون کے دوستانہ لڑاکا طیاروں کا خدشہ تھا۔ انو کے ہوائی جہاز کو ان دو اڈوں کے مقابلہ میں بہت کم فراہمی تھی ، اور بحری جہاز پر آنے والے طیارے نے انوئے کو ان کے سامنے دفاعی حکمت عملی تیار کرنے کے قابل بنا دیا تھا۔ [1]मेला सकाळी तुलागीतून निघालेल्या एका कावानिशी प्रकारच्या समुद्री विमानाला फ्लेचरचा तांडा दिसला व त्याने ही बातमी टाकोटाक मुख्यालयाला कळवली. पाउण तासात हा संदेश ताकागीला मिळाला. त्या दोघांतील ३०० समुद्री मैलाचे अंतर ताकागीच्या विमानांच्या पल्ल्यात जेमतेम बसत होते आणि त्याच्या युद्धनौका अजून इंधन व रसद चढवीत असल्याने अचानक चाल करून जाणे ताकागीला शक्य नव्हते. टेहळ्याच्या बातमीनुसार फ्लेचर दक्षिणेस म्हणजे ताकागीपासून लांबलांब चाललेला होता अणि शिवाय त्या भागात वादळी हवामान होते. या सगळ्यांचा विचार करून ताकागी व त्याच्या अधिकाऱ्यांनी एकदम सगळा तांडा घेउन चाल करण्याच्या ऐवजी दोन