ಈ ಕನ್ನಡ ವರ್ಣಮಾಲೆಯ ನಾಲ್ಕನೇ ಅಕ್ಷರವಾಗಿದೆ. ಇದು ಒಂದು ದೀರ್ಘಸ್ವರಾಕ್ಷರ. ಈ ಅಕ್ಷರವು ಒಂದು ಸ್ವತಂತ್ರ ಧ್ವನಿಮಾ.
ಈ ತುಳು ಅಕ್ಷರಮಾಲೆದ ನಾಲನೇ ಅಕ್ಷರೊ ಆದುಂಡು ಉಂದು ಒಂಜಿ ದೀರ್ಘ ಸ್ವರಾಕ್ಷರೊ. ಈ ಅಕ್ಷರೊ ಒಂಜಿ ಸೊತಂತ್ರ ಧ್ವನಿಮಾ.

ಸ್ವರಾಕ್ಷರಗಳು ಎಂದರೇನು ?
ಸ್ವರಾಕ್ಷರೊಲು ಪಂಡ ಎಂಚಿನವು ?
ಸ್ವಯಂ ರಂಜತೇ ಇತಿಃ ಸ್ವರಃ - ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಉಚ್ಚರಿಸಲು ಬರುವ ಅಕ್ಷರಗಳೇ ಸ್ವರಗಳು.[1] ಅಕಾರಂ ಮೊದಲಾಗಿರೆ ಪದಿನಾಲ್ಕು ಸ್ವರಂಗಳ್.
ಸ್ವಯಂ ರಂಜತೇ ಇತಿಃ ಸ್ವರಃ - ಸೊತಂತ್ರವಾದ್ ಉಚ್ಚರಿಸಯೆರೆ ಬರ್ಪುನ ಅಕ್ಷರೊಲೇ ಸ್ವರೊಲು.[1] ಅಕಾರಂ ಮೊದಲಾಗಿರೆ ಪದಿನಾಲ್ಕು ಸ್ವರಂಗಳ್. ಅಕಾರೊಡ್ದು ಸುರಾದ್ ಪದಿನಾಲ್ ಅಕ್ಷರೊಲು ಸ್ವರೊಲು.
ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ (ದೇವನಾಗರಿ) ಸ್ವರಾಕ್ಷರಗಳು ‘ಅ’ ಕಾರ ದಿಂದ ‘ಔ’ ಕಾರದವರೆಗೆ ೧೪ ಇವೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ,
ಸಂಸ್ಕೃತೊಡು (ದೇವನಾಗರಿ) ಸ್ವರಾಕ್ಷರೊಲು ‘ಅ’ ಕಾರೊಡ್ದು ‘ಔ’ ಕಾರೊಗು ಮುಟ್ಟ ೧೪ ಉಂಡು. ಅವೆಕುಲು ಪನ್ಪುಂಡ,
ಹೃಸ್ವಸ್ವರ
ಹೃಸ್ವ ಸ್ವರೊ
ಎರಡು ಮಾತ್ರೆಗಳ ಕಾಲಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಉಚ್ಚರಿಸಬಹುದಾದ ಅಕ್ಷರಗಳು ೫ - ಆ, ಈ, ಊ, ಋೂ, ಲೂೃ. ಈ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಗುರು(ವ್ಯಾಕರಣ) ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಅಕ್ಷರವೂ ಒಂದಾಗಿದೆ.
ರಡ್ಡ್ ಮಾತ್ರೆಲೆ ಕಾಲಾವದಿಡ್ ಉಚ್ಚರಿಸವುನ ಅಕ್ಷರೊಲು ೫ - ಆ, ಈ, ಊ, ಋೂ, ಲೂೃ. ಈ ಅಕ್ಷರೊಲೆನ್ ಗುರು(ವ್ಯಾಕರಣ) ಪಂಡ್‍ದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಇಂದೆಟ್ ಈ ಅಕ್ಷರೊಲಾ ಒಂಜಾತುಂಡು.
ಕನ್ನಡದ ನಾವಿ ಸ್ವರಗಳು
ತುಲುತ ನಾಮಿ ಸ್ವರೊಲು
ಈ ನಾಮಿ ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಸವರ್ಣಗಳೆಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
ಈ ನಾಮಿ ಸ್ವರೊಲೆನ್ ಸವರ್ಣೊಲುಂದು ಲೆಪ್ಪುವೆರ್.
ಹೃಸ್ವಸ್ವರ ದೀರ್ಘಸ್ವರ ಅ ಆ ಇ ಈ ಉ ಊ ಎ ಏ ಒ ಓ
ಹೃಸ್ವಸ್ವರೊ ದೀರ್ಘಸ್ವರೊ ಅ ಆ ಇ ಈ ಉ ಊ ಎ ಏ ಒ ಓ
ಈ ಕನ್ನಡ ಅಕ್ಷರವನ್ನು ಬರೆಯುವ ಮತ್ತು ಉಚ್ಛರಿಸುವ ವಿಧಾನ
ಈ ತುಳು ಅಕ್ಷರೊನು ಬರೆಪುನ ಬುಕ್ಕೊ ಉಚ್ಛರಿಸಾವುನ ಇದಾನೊ
ಕನ್ನಡ ದೇವನಾಗರಿ ISO 15919 ಸಂಕೇತ ಬರೆಯುವ ವಿಧಾನ ಉಚ್ಚಾರಣೆ ವಿಧಾನ ಈ ई ī
ಕನ್ನಡ ದೇವನಾಗರಿ ISO 15919 ಸಂಕೇತ ಬರೆಪುನ ಇದಾನೊ ಬರ್ಎಪುನ ಇದಾನೊಉಚ್ಚಾರಣೆ ವಿಧಾನ ಈ ई ī
ಈ ದಿಂದ ಆರಂಭವಾಗುವ ನಾಮಪದಗಳು
ಈ ಡ್ದ್ ಸುರುವಾಪುನ ನಾಮಪದೊಲು
ಪ್ರಾಣಿ ಸಂಬಂಧಿ ಪದ : ಮನುಷ್ಯ ಸಂಬಂಧಿ ಪದ : ಈರಮ್ಮ, ಈಶ್ವರ ಸಸ್ಯ ಸಂಬಂಧಿ ಪದ : ಈಚಲು ಮರ, ಈರುಳ್ಳಿ
ಪ್ರಾಣಿ ಸಂಬಂದಿ ಪದೊ : ಮಾನ್ಯ ಸಂಬಂದಿ ಒ: ಈರಮ್ಮ, ಈಸ್ವರ ದೇವೆರ್ ಸಸ್ಯ ಸಂಬಂದಿ ಪದೊ : ಈರೆಲ್ ಮರ
ಈ ಅಕ್ಷರದಿಂದ ಆರಂಭವಾಗುವ ಸಂಖ್ಯಾವಚಿ ಪದಗಳು
ಈ ಅಕ್ಷರೊಡ್ದ್ದು ಸುರುವಾಪುನ ಸಂಕ್ಯೆಲು
ಈರೇಳು
ಈರೇಲ್ ಲೋಕೊ
ಉಲ್ಲೇಖ
ಉಲ್ಲೇಕೊ
ಸಾಲುಮರದ ತಿಮ್ಮಕ್ಕ - ಇವರು ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿ ನೆಲೆಸಿರುವ ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಪರಿಸರವಾದಿ. ಹೆದ್ದಾರಿಯ ೪ ಕಿ.ಮೀ. ಉದ್ದಳತೆಯಲ್ಲಿ ೨೮೪ ಆಲದ ಮರಗಳನ್ನು ನೆಟ್ಟು, ಆ ಮರಗಳನ್ನು ಪೋಷಿಸಿದ ಇವರ ಕೆಲಸವನ್ನು ಇಂದು ಹಲವಾರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಗಮನಿಸಿ ಪುರಸ್ಕರಿಸಿವೆ.[1] ಅವರ ಈ ಕೆಲಸವನ್ನು ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪೌರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಿತ್ತು ಸನ್ಮಾನಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಲಾಸ್ ಏಂಜಲೀಸ್ ಮತ್ತು ಓಕ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್, ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿತವಾಗಿರುವ ಪರಿಸರ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕಾಗಿ ತಿಮ್ಮಕ್ಕರವರ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಎಂಬ ಪರಿಸರವಾದಿ ಸಂಘಟನೆಯ ಹೆಸರನ್ನು ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಅವರನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಇಡಲಾಗಿದೆ.[2]
ಸಾಲುಮರತ ತಿಮ್ಮಕ್ಕ - ಇಂಬೆರ್ ಕರ್ನಾಟಕಡ್ ಪುಟ್ಟಿನ ಒರ್ತಿ ಭಾರತತೋ ಪರಿಸರವಾದಿ. ರಾಜ ಮಾರ್ಗೊದ ೪ ಕಿ.ಮೀ. ಉದ್ದಗುಲಾ ೨೮೪ ಆಲೊದ ಮರಕ್ಕ್ ಲೆನ್ ನಡ್ ದ್ ಬುಲೆಪಾಯಿನ ಬೇಲೆನ್ ರಾಷ್ಟ್ರ ಬೊಕ್ಕ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಲ್ ತೂದ್ ಗುರುತಿಸಾದ್ ಪುರಸ್ಕಾರ ಮಲ್ತ್ ದ್ಂಡ್.[1] ಅರೆನ್ ಈ ಬೇಲೆ ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪೌರ ಪ್ರಶಸ್ತಿನ್ ಕೊರ್ದ್ ಸನ್ಮಾನ ಮಲ್ತ್ ತ್ಂಡ್..ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಲಾಸ್ ಏಂಜಲೀಸ್ ಬೊಕ್ಕ ಓಕ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್, ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಡ್ ಸ್ಥಿತವಾದ್ ಉಪ್ಪುನ ಪರಿಸರ ಶಿಕ್ಷಣಗಾದ್ ತಿಮ್ಮಕ್ಕನ್ ಸಂಪನ್ಮೂಲಲ್ ಪನ್ಪಿ ಪರಿಸರವಾದಿ ಸಂಘಟನೆದ ಪುದರ್ ನ್ ತಿಮ್ಮಕ್ಕನ್ ಆಧಾರ ಮಲ್ತ್ ದ್ ದೀತ್ಂಡ್.[2]
ಮುಂಚಿನ ಜೀವನ
ದುಂಬುದ ಬದ್ ಕ್
ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಮೂಲತಃ ಬೆಂಗಳೂರು ಗ್ರಾಮಾಂತರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮಾಗಡಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಹುಳಿಕಲ್ ಗ್ರಾಮದವರು. ಇವರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಔಪಚಾರಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಲಭ್ಯವಾಗದೆ ಹತ್ತಿರದ ಒಂದು ಕಲ್ಲು ಗಣಿಯಲ್ಲಿ ದಿನಗೂಲಿ ನೌಕರರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಇವರು ಚಿಕ್ಕಯ್ಯ ಎಂಬ ಒಬ್ಬ ದನಕಾಯುವವರನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಿದ್ದು, ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್, ಇವರಿಗೆ ಮಕ್ಕಳಿರಲಿಲ್ಲ. ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಅವರು ತಮಗೆ ಮಕ್ಕಳಿರದ ದುಃಖವನ್ನು ಮರೆಯಲು ಆಲದ ಮರಗಳನ್ನು ನೆಡಲಾರಂಭಿಸಿದರು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.[3]
ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಮೂಲತಃ ಬೆಂಗಳೂರು ಗ್ರಾಮಾಂತರ ಜಿಲ್ಲೆದ ಮಾಗಡಿ ತಾಲೂಕದ ಹುಳಿಕಲ್ ಪನ್ಪಿ ಹಳ್ಳಿದಾರ್. ಇಂಬೆರೆಗ್ ಓವ್ವೆ ಔಪಚಾರಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ತಿಕ್ಕಂದೆ ಕೈತಲ್ ದ ಒಂಜಿ ಕಲ್ಲ್ ದ ಗಣಿಟ್ಟ್ ದಿನ ಸಂಬಳದ ಬೇಲೆದಾರಾದ್ ಬೇಲೆ ಬೆಂದೆರ್. ಇಂಬೆರ್ ಚಿಕ್ಕಯ್ಯ ಪನ್ಪಿ ಒರಿ ಪೆತ್ತ ಮೇಪುನಾರೆನ್ ಮದ್ಮೆ ಆದ್ ಇತ್ತೆರ್, ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್, ಇಂಬೆರೆಗ್ ಜೋಕುಲಾಯಿಜಿ. ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಅರೆಗ್ ಜೋಕುಲಿಜ್ಜಂದಿ ಬೇಜಾರ್ ನ್ ಮರಪೆರೆ ಬೋಡಾದ್ ಆಲದ ಮರಕ್ ಲೆನ್ ನಡಿಯೆರೆ ಸುರುಮಲ್ತೆರ್ ಪಂದ್ ಪನ್ಪರ್.[3]
ಕೂಡೂರಿನಿಂದ ಹುಳಿಕಲ್‍ತನಕವಿರುವ ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿ ೯೪ರಲ್ಲಿ ತಿಮ್ಮಕ್ಕರವರು ಬೆಳಸಿದ ಆಲದ ಮರಗಳು
ಕೂಡೂರುರ್ದ್ ಹುಳಿಕಲ್‍ ಮುಟ್ಟ ಉಪ್ಪುನ ರಾಜ್ಯದ ರಾಜಮರ್ಗೊ ೯೪ಟ್ ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಬುಲೆಪ್ಪಾಯಿ ಆಲದ ಮರಕ್ ಲ್
ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಅವರ ಹಳ್ಳಿಯ ಬಳಿ ಆಲದ ಮರಗಳು ಹೇರಳವಾಗಿದ್ದವು. ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಮತ್ತು ಅವರ ಪತಿ ಈ ಮರಗಳಿಂದ ಸಸಿಗಳನ್ನು ಕಸಿಮಾಡಲು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಮೊದಲ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಹತ್ತು ಸಸಿಗಳನ್ನು ನೆರೆಯ ಕುದೂರು ಹಳ್ಳಿಯ ಬಳಿ ೪ ಕಿ.ಮೀ. ಉದ್ದಳತೆಯ ದೂರ ನೆಡಲಾಯಿತು. ಹೀಗೆಯೇ ಎರಡನೇ ವರ್ಷ ಹದಿನೈದು ಮತ್ತು ಮೂರನೇ ವರ್ಷ ೨೦ ಸಸಿಗಳನ್ನು ನೆಡಲಾಯಿತು.[4]. ಇವರು ಈ ಸಸಿಗಳನ್ನು ನೆಡಲು ತಮ್ಮ ಅತ್ಯಲ್ಪ ಆದಾಯವನ್ನೇ ಬಳಸಿದರು.[3] ಈ ಗಂಡ-ಹೆಂಡಿರು ಸಸಿಗಳಿಗೆ ನೀರುಣಿಸಲು ಬಿಂದಿಗೆ ಕೊಳಗಗಳಲ್ಲಿ ನೀರನ್ನು ನಾಲ್ಕು ಕಿ.ಮೀ. ದೂರ ಸಾಗಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಹಾಗೂ ಸಸಿಗಳನ್ನು ಮೇವಿನ ಜಾನುವಾರುಗಳ ಕಾಟದಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಲು ಅವುಗಳ ಸುತ್ತ ಮುಳ್ಳು ಪೊದೆಗಳನ್ನು ಹೊದಿಸಿ ಕಾಪಾಡಿದರು. ಸಸಿಗಳು ಬೆಳೆಯಲು ನೀರಿನ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿರುವುದರಿಂದ, ಅವಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಮುಂಗಾರು ಮಳೆಯ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ನೆಡಲಾಯಿತು. ತಿಮ್ಮಕ್ಕನವರ ಸಾಧನೆಯ ಪಲಕ ಮುಂದಿನ ಮುಂಗಾರಿನಷ್ಟು ಹೊತ್ತಿಗೆ ಈ ಎಲ್ಲ ಸಸಿಗಳು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬೇರು ಬಿಟ್ಟಿದ್ದವು.[4] ಒಟ್ಟಾರೆ ೨೮೪ ಸಸಿಗಳನ್ನು ನೆಡಲಾಗಿ, ಇಂದಿಗೆ ಅವುಗಳ ಮೌಲ್ಯವು ಸುಮಾರು ೧೫ ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿಗಳೆಂದು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.[1] ಈ ಮರಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಈಗ ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರವು ವಹಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ.[3]
ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಅರೆನ ಊರುಡು ಆಲದ ಮರಕ್ಕ್ ಲ್ ಮಸ್ತ್ ಇತ್ತ. ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಬೊಕ್ಕ ಅರೆನ ಕಂಡನಿ ಈ ಮರಕ್ ಲೆರ್ದ್ ದೈಕ್ ಲೆನ್ ಕಸಿ ಮಲ್ಪೆರೆ ಸುರು ಮಲ್ತೆರ್. ಸುರುತ ವರ್ಷಡ್ ಪತ್ತ್ ದೈಕ್ ಲೆನ್ ಕೈತಲ್ ದ ಕುದೂರು ಪನ್ಪಿ ಊರುದ ಕೈತಲ್ ೪ ಕಿ.ಮೀ. ಉದ್ದಳತೆ ದೂರ ನಡಿಯೆರ್ ಅಂಚನೆ ರಡ್ಡನೇ ವರ್ಷ ಪದಿನೈನ್ ಬೊಕ್ಕ ಮೂರನೇ ವರ್ಷ ೨೦ ದೈಕ್ ಲೆನ್ ನಡಿಯೆರ್.[4]. ಇಂಬೆರ್ ಈ ದೈಕ್ ಲೆನ್ ನಡಿಯಡರೆ ಅರೆಡ ಇತ್ತಿನ ಚೂರು ಆದಾಯನೇ ಖರ್ಚಿಮಲ್ತೆರ್.[3] ಈ ಕಂಡನಿ-ಬುಡೆದಿ ದೈಕ್ ಲೆಗ್ ನೀರ್ ಪಾಡಿಯೆರೆ ಕೊಡಪಾನೊಡು ಕೊಳಗಲೆಡ್ ನೀರ್ ನ್ ನಾಲ್ ಕಿ.ಮೀ. ದೂರ ಕೊನೊವೊಂದು ಇತ್ತೆರ್. ಅವು ಅತ್ತಂದೆ ದೈಕ್ ಲೆನ್ ಮೇಯೆರೆ ಬತ್ತಿ ಕೈಕಂಜಿಲೆನ ಉಪದ್ರರ್ದ್ ತಪ್ಪವರೆ ಅಯಿತ್ತ ಸುತ್ತ ಮುಳ್ಳುದ ಪುದೆಲ್ ನ್ ಪೊದೆಪಾದ್ ಕಾತೆರ್. ದೈಕ್ ಲೆನ್ ಬುಲೆಪಾವರೆ ನೀರ್ ದ ಅಗತ್ಯ ಉಪ್ಪುನೆರ್ದ್, ಅಯಿನ್ ಎಚ್ಚಾದ್ ಮುಂಗಾರ್ ದ ಬರ್ಸದ ಕಾಲೊಡು ನಡಿಯೆರ್. ತಿಮ್ಮಕ್ಕನ ಸಾಧನೆದ ಪಲಕ ಬೊಕ್ಕದ ಮುಂಗಾರ್ ದ ಪೊರ್ತುಗು ಆ ಪೂರ ದೈಕುಲು ಪೊರ್ಲುಡೆ ಬೇರ್ ಬುಡ್ ದ್ ಇತ್ತೊ.[4] ಒಟ್ಟಾರೆ ೨೮೪ ದೈಕುಲೆನ್ ನಡ್ ದ್, ಇನಿಕ್ಕ್ ಅಯಿತ್ತ ಮೌಲ್ಯ ಸುಮಾರ್ ೧೫ ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿ ಪಂದ್ ಅಂದಾಜಿ ಮಲ್ತ್ ದೆರ್.[1] ಈ ಮರಕುಲೆನ ನಿರ್ವಹಣೆದ ಜವಾಬ್ದಾರಿನ್ ಇತ್ತೆ ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರ ದೆತೊಂದುಂಡ್.[3]
ಪ್ರಶಸ್ತಿ,ಗೌರವಗಳು
ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಬೊಕ್ಕ ಗೌರವಲು
ತಮ್ಮ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಅವರಿಗೆ ಈ ಕೆಳಗಿನ ಸನ್ಮಾನಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಮಲ್ತಿನ ಸಾಧನೆಗಾದ್ ಅರೆಗ್ ಮಸ್ತ್ ಸನ್ಮಾನ ಬೊಕ್ಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಲೆನ್ ಕೊರ್ತೆರ್.
ಪ್ರಸ್ತುತದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು
ಇತ್ತೆದ ಚಟುವಟಿಕೆಲ್
ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಅವರ ಪತಿ ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಮೃತಪಟ್ಟರು.[5] ಇಂದು, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಕಾಡು ಬೆಳೆಸುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಅವರನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[1]
ತಿಮ್ಮಕ್ಕನ ಕಂಡನಿ ೧೯೯೧ಟ್ ತೀರ್ ದ್ ಪೋಯೆರ್.[5] ಇತ್ತೆ, ಭಾರತೊದ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಕಾಡ್ ಬುಲೆಪಾವುನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ ಲೆಗ್ ತಿಮ್ಮಕ್ಕನ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್.[1]
ತಮ್ಮ ಹಳ್ಳಿಯ ವಾರ್ಷಿಕ ಜಾತ್ರೆಗಾಗಿ ಮಳೆ ನೀರು ಶೇಖರಿಸಲು ದೊಡ್ಡ ತೊಟ್ಟಿಯ ನಿರ್ಮಾಣವೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಇವರು ಇತರೆ ಸಮಾಜ ಸೇವೆಯ ಕೆಲಸಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದ್ದಾರೆ. ಇವರು ತಮ್ಮ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಆಸ್ಪತ್ರೆಯನ್ನು ಕಟ್ಟುವ ಆಸೆಯನ್ನಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಒಂದು ನ್ಯಾಸ ನಿಧಿಯನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ.[1]
ಅರೆನ ಊರುದ ವಾರ್ಷಿಕ ಜಾತ್ರೆಗಾದ್ ಬರ್ಸದ ನೀರ್ ಒಟ್ಟು ಮಲ್ಪರೆ ಬಾರಿ ಮಲ್ಲ ಕೆದುತ್ತ ನಿರ್ಮಾಣ ಸೇರಿನಂಚ ಇಂಬೆರ್ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಸಮಾಜ ಸೇವೆದ ಕೆಲಸೊಲೆಡ್.ಈ ಪ್ರಾಯೊಡುಲಾ ಪೊರ್ಂಬೊಂದು ಉಲ್ಲೆರ್. ಇಂಬೆರ್ ಅರೆನ ಊರುಡು ಒಂಜಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆನ್ ಕಟ್ಟುನ ಆಸೆನ್ ದೀವೊಂದೆರ್. ಅಯಿಕ್ಕಾದ್ ಒಂಜಿ ನ್ಯಾಸ ನಿಧಿನ್ ಮಲ್ತೊಂದುಲ್ಲೆರ್.[1]
ಸಾಲುಮರದ ತಿಮ್ಮಕ್ಕ
ಸಾಲುಮರತ ತಿಮ್ಮಕ್ಕ
ಇರುವೆಯು ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರದ ವರ್ಗೀಕರಣದ ಪ್ರಕಾರ ಹೈಮೆನೋಪೆಟ್ರಾ ವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಫಾರ್ಮಿಸೀಡೇ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಜೀವಿ. ಕಣಜ ಮತ್ತು ದುಂಬಿಗಳು ಸಹ ಈ ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಜೀವಿಗಳಾಗಿವೆ. ಇರುವೆಗಳಲ್ಲಿ ೧೨,೦೦೦ ಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ತಳಿಗಳಿವೆ. ಉಷ್ಣ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಇರುವೆಗಳ ಪ್ರಬೇಧ ಉಳಿದೆಡೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು. ಇರುವೆಗಳು ತಮ್ಮ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ಮತ್ತು ಶಿಸ್ತುಬದ್ಧ ಕುಟುಂಬ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಹೆಸರಾಗಿವೆ. ಇರುವೆಗಳ ಒಂದು ಗೂಡಿನಲ್ಲಿ ಕಲವೊಮ್ಮೆ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಇರುವೆಗಳು ನೆಲೆಸುವುದುಂಟು.
ಪಿಜಿನ್ ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರೊ ವರ್ಗೀಕರಣತ್ತಾ ಪ್ರಕಾರ ಹೈಮೆನೋಪೆಟ್ರಾ ವರ್ಗಡ್ ಫಾರ್ಮಿಸೀಡೇ ಕುಟುಂಬೊಗ್ ಸೇರಿನ ಜೀವಿ. ಕಣಜ ಬುಕ್ಕ ದುಂಬಿಲು ಈ ವರ್ಗಗ್ ಸೇರಿನ ಜೀವಿಲು. ಪಜಿನ್ ಟ್ ೧೨,೦೦೦ ಕ್ಕೂ ಅಧಿಕೊ ತಳಿಲು ಉಂಡು. ಉಷ್ಣ ವಲಯಡ್ ಪಿಜಿನ್ತ್ತಾ ಪ್ರಬೇಧ ಬೆತೆ ಕಡೆಡ್ತ್ ಮಸ್ತ್ ಜಾಸ್ತಿ ಉಂಡು. ಪಿಜಿನ್ ತಮ್ಮ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾತ ಬುಕ್ಕ ಶಿಸ್ತುಬದ್ಧ ಕುಟುಂಬ ಜೀವನಕ್ಕ್ ಮಸ್ತ್ ಪುದಾರ್ ಪೊತ್ಂಡ್. ಪಿಜಿನ್ ಒಂಜಿ ಗೂಡ್ಟ್ ಕೆಲೊವೊಮ್ಮೆ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಪಿಜಿನ್ ನೆಲೆಸುದ್ ಉಪ್ಪುಂಡು.
ಇರುವೆಗಳು ತಮ್ಮ ಶಾರೀರಿಕ ಗುಣಗಳಿಗ ನುಗುಣವಾಗಿ ಅರೆಬಂಜೆ ಅಥವಾ ಪೂರ್ಣಬಂಜೆ ಹೆಣ್ಣಿರುವೆಗಳು, ಗಂಡಿರುವೆಗಳು ಮತ್ತು ರಾಣಿ ಇರುವೆಗಳೆಂದು ವಿಭಾಗಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ರಾಣಿಯ ಹೊರತಾಗಿ ಇತರ ಹೆಣ್ಣಿರುವೆಗಳು ಕೆಲಸಗಾರ ಇರುವೆಗಳು (ಹಲ ಜಾತಿಯವು), ಸೈನಿಕ ಇರುವೆಗಳೆಂದು ಇನ್ನೆರಡು ಉಪಗುಂಪುಗಳಿಗೆ ಸೇರಿರುತ್ತವೆ. ಗಂಡಿರುವೆಯನ್ನು ಡ್ರೋನ್ ಎಂದು ಸಹ ಕರೆಯಲಾಗುವುದು. ನೆಲದಡಿಯಲ್ಲಿನ ಇರುವೆಗೂಡು ಬಲು ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಆವರಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಇರುವೆಗಳು ವಿಶ್ವದ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ಭೂಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲೂ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಅಂಟಾರ್ಕಟಿಕ, ಗ್ರೀನ್ ಲ್ಯಾಂಡ್, ಐಸ್ ಲ್ಯಾಂಡ್, ಹವಾಯ್, ಮತ್ತು ಪಾಲಿನೇಷ್ಯಾಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಇರುವೆಗಳು ಕಂಡುಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಒಂದು ಅಂದಾಜಿನ ಪ್ರಕಾರ ಜಗತ್ತಿನ ಎಲ್ಲಾ ಇರುವೆಗಳ ಒಟ್ಟು ತೂಕವು ಭೂಮಿಯ ನೆಲದ ಮೇಲಿನ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಒಟ್ಟಾರೆ ತೂಕದ ೧೫% ದಿಂದ ೨೫% ರಷ್ಟಾಗುವುದು. ಬಿಳಿ ಇರುವೆಯೆಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಗೆದ್ದಲು ಹುಳಗಳು ಇರುವೆಗಳಂತೆಯೇ ಸಂಘಟಿತ ಕುಟುಂಬಜೀವಿಗಳಾದರೂ ಇರುವೆಗಳ ಗುಂಪಿಗೆ ಸೇರಿಲ್ಲ. ಹಾಗೆಯೇ ದೊಡ್ಡ ಇರುವೆಯನ್ನು ಹೋಲುವ ವೆಲ್ವೆಟ್ ಇರುವೆಯು ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ ರೆಕ್ಕೆರಹಿತ ಹೆಣ್ಣು ಕಣಜ.
ಪಿಜಿನ್ ತಮ್ಮ ಶಾರೀರಿಕ ಗುಣಗ್ ಅನುಗುಣವಾಗತ್ ಅರೆಬಂಜೆ ಅತ್ತಾಂಟ ಪೂರ್ಣಬಂಜೆ ಪೊಣ್ಣ್ ಪಿಜಿನ್, ಅಣ್ ಪಿಜಿನ್ ಬುಕ್ಕ ರಾಣಿ ಪಿಜಿನ್ಂದು ವಿಭಾಗೊ ಅತ್ತ್ಂಡು. ರಾಣಿ ಬುಕ್ಕ ಇತ್ತೆತಾ ಇತರೊ ಪೊಣ್ಣ್ ಪಿಜಿನ್ ಬೆಲೆತ್ತಾ ಪಿಜಿನ್ ( ಇಂಚಿನ ಜಾತಿಲು), ಸೈನಿಕ ಪಿಜಿನ್ ಇತ್ತೆ. ಬೆತೆ ರಡ್ಡ್ ಉಪಗುಂಪುಲು ಉಂಡು. ಅಣ್ ಪಿಜಿನ್ ನ್ ಡ್ರೋನ್ಂದು ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ನೆಲದಡಿತ್ ಪಿಜಿನ್ಗೂಡು ಮಸ್ತ್ ವಿಸ್ತಾರವಾತ್ ಆ ಪ್ರದೇಶೊಡ್ ಆವರಿಸಿರಿತ್ತ್ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಪಜಿನ್ ವಿಶ್ವದ ಬಹುತೇಕ ಪೂರಾ ಭೂಪ್ರದೇಶೊಡ್ ತೊಜಾತ್ ಬರ್ಪುಂಡು. ಆಂಟಾ ಅಂಟಾರ್ಕಟಿಕ, ಗ್ರೀನ್ ಲ್ಯಾಂಡ್, ಐಸ್ ಲ್ಯಾಂಡ್, ಹವಾಯ್, ಬುಕ್ಕ ಪಾಲಿನೇಷ್ಯಡ್ ಸ್ಥಳೀಯ ಪಿಜಿನ್ ತೊಜಾತ್ ಬರ್ಪುಜ್ಜಿ. ಒಂಜಿ ಅಂದಾಜಿತ ಪ್ರಕಾರೊ ಜಗತ್ತಿನ ಪೂರಾ ಪಿಜಿನ್ ಒಟ್ಟು ತೂಕೊ ಭೂಮಿತಾ ನೆಲತಾ ಮೇಲಿತಾ ಪ್ರಾಣಿಲು ಒಟ್ಟಾರೆ ತೂಕ ೧೫% ದಿಂದ ೨೫% ರಷ್ಟಾತ್ಂಡು. ಬೊಲ್ದ್ ಪಿಜಿನ್ಂದು ಲೆಪ್ಪುನ ಗೆದ್ದಲು ಹುಳಲು ಪಿಜಿನ್ತಾ ಲೆಕ್ಕೊ ಸಂಘಟಿತ ಕುಟುಂಬಜೀವಿಯಾತ್ ಪಿಜಿನ್ ಗುಂಪುಗ್ ಸೇರುಜ್ಜಿ. ಅಂಚೆ ಮಲ್ಲ ಪಿಜಿನ್ ಹೋಲುವ ವೆಲ್ವೆಟ್ ಪಿಜಿನ್ ವಾಸ್ತವಡ್ ರೆಕ್ಕೆರಹಿತ ಪೊಣ್ಣು ಕಣಜ.
ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಮತ್ತು ಅಧ್ಯಯನಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಇರುವೆಯು ಕಣಜಗಳಿಂದ ವಿಕಸನಗೊಂಡ ಪ್ರಾಣಿ. ಸುಮಾರು ೧೨೦ ರಿಂದ ೧೭೦ ದಶಲಕ್ಷ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಇರುವೆಯು ಕಣಜದಿಂದ ಬೇರೆಯಾಗಿ ಹೊಸ ತಳಿಯ ಸ್ವತಂತ್ರ ಜೀವಿಯಾಗಿ ವಿಕಸನ ಹೊಂದಿತೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ೧೦೦ ದಶಲಕ್ಷ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಆಂಗಿಯೋಸ್ಪರ್ಮ್ ಸಸ್ಯಗಳ ವಿಕಸನವಾದ ನಂತರ ಇರುವೆಗಳು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದುವು ಮತ್ತು ಹೊಸ ಹೊಸ ತಳಿಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯ ಬಹುತೇಕ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಿಸಿದುವು. ಇರುವೆ ಮತ್ತು ಕಣಜಗಳ ಸಂಬಂಧಕ್ಕೆ ೮೦ ದಶಲಕ್ಷ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿನ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಯೊಂದು ಪುಷ್ಟಿ ಕೊಡುತ್ತದೆ.
ಸಂಶೋಧನೆಲು ಬುಕ್ಕ ಅಧ್ಯಯನೊಲ ಪ್ರಕಾರೊ ಪಿಜಿನ್ ಕಣಜೊಡ್ತ್ ವಿಕಸನವಾಯಿನ ಪ್ರಾಣಿ. ಸುಮಾರು ೧೨೦ ರಿಂದ ೧೭೦ ದಶಲಕ್ಷ ವರ್ಷಲ ಪಿರಾವ್ ಪಿಜಿನ್ ಕಣಜೊಡ್ತ್ ಬೇರೆಯಾತ್ ಪೊಸ ತಳಿಯ ಸ್ವತಂತ್ರ ಜೀವಿಯಾತ್ ವಿಕಸನ ಹೊಂದಿತೆಂದು ನಂಬುತೆರ್. ೧೦೦ ದಶಲಕ್ಷ ವರ್ಷಗಳ ಹಪಿರಾ ನೆಲದ ಮೇಲ್ ಆಂಗಿಯೋಸ್ಪರ್ಮ್ ಸಸ್ಯಳ ವಿಕಸನವಾದ ನಂತರ ಪಿಜಿನ್ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡೆತ್ವುತದಂಡ್ ಬುಕ್ಕ ಪೊಸ ಪೊಸ ತಳಿಲು ರೂಪದಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯ ಬಹುತೇಕ ಪ್ರದೇಶೊಡ್ ವ್ಯಾಪಿಸಿದುವು. ಪಿಜಿನ್ ಬುಕ್ಕ ಕಣಜಗಳ ಸಂಬಂಧಕ್ಕೆ ೮೦ ದಶಲಕ್ಷ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿನ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಯೊಂದು ಪುಷ್ಟಿ ಕೊರ್ಪುಂಡು.
ಇತರ ಕೀಟಗಳಂತೆ ಇರುವೆಯು ಕೂಡ ಎಕ್ಸೋಸ್ಕೆಲಿಟನ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಹೊರಕವಚನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಕವಚವು ಶರೀರದ ಇತರ ಅಂಗಗಳಿಗೆ ರಕ್ಷಣಾಕವಚವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸ್ನಾಯುಗಳನ್ನು ಶರೀರಕ್ಕೆ ಅಂಟಿಸುವ ಸ್ಥಾನವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವುದು. ಇದು ಮಾನವ ಮತ್ತು ಇತರ ಕಶೇರುಕಗಳಲ್ಲಿನ ಆಂತರಿಕ ಅಸ್ಥಿಪಂಜರದ ರಚನೆಗಿಂತ ಈ ರೀತಿ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಕೀಟಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ವಾಸಕೋಶವಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ದೇಹದೊಳಕ್ಕೆ ಆಮ್ಲಜನಕ ಮತ್ತು ದೇಹದಿಂದ ಹೊರಕ್ಕೆ ಇಂಗಾಲಾಮ್ಲಗಳು ಮೇಲೆ ತಿಳಿಸಿದ ಎಕ್ಸೋಸ್ಕೆಲಿಟನ್ ಕವಚದಲ್ಲಿರುವ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ದ್ವಾರಗಳ ಮೂಲಕ ಚಲಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ದ್ವಾರಗಳಿಗೆ ಸ್ಪೈರಾಕಲ್ಸ್ ಎಂದು ಹೆಸರು. ಇತರ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿರುವಂತಹ ರಕ್ತನಾಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಸಹ ಕೀಟಗಳಲ್ಲಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಕೀಟಗಳ ದೇಹದ ಮೇಲ್ಭಾದಲ್ಲಿ ಉದ್ದನೆಯ ಮತ್ತು ರಂಧ್ರಗಳಿರುವ ಸಣಕಲಾದ ನಳಿಕೆಯೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಈ ನಳಿಕೆಯು ಹೃದಯದ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಕೊಂಚಮಟ್ಟಿಗೆ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ನಳಿಕೆಯ ಮೂಲಕವೇ ಶರೀರದ ಅಂತರಿಕ ರಸವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಹೆಮೋಲಿಂಫ್ ಎಂಬ ಜೀವರಸ ತಲೆಯ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಒಯ್ಯಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಇರುವೆಯ ನರತಂತುಗಳ ವವಸ್ಥೆಯು ಸಹ ಸರಳ. ಒಂದು ದೀರ್ಘ ನರತಂತು ಶರೀರದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಚಾಚಿದ್ದು ಇದರಿಂದ ಹಲವು ಶಾಖೆಗಳು ಶರೀರದ ಅಂಚುಗಳಿಗೆ ಹಬ್ಬಿರುತ್ತವೆ. ಇರುವೆಗೂ ಮತ್ತು ಇತರ ಕೀಟಗಳಿಗೆ ಕೆಲ ಮುಖ್ಯ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿವೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವೆಂದರೆ ಮೊಣಕೈಯಂತೆ ಬಾಗಿರುವ ಮೀಸೆ, ಎರಡನೆಯ ಹೊಟ್ಟೆಯ ಭಾಗಗಳು. ಇರುವೆಯ ತಲೆಯಲ್ಲಿ ಹಲವು ಸ್ಪರ್ಶೇಂದ್ರಿಯಯಗಳಿವೆ. ಇರುವೆಯು ನೊಣದಂತೆ ಸಂಕೀರ್ಣ ಕಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದು. ಈ ಸಂಕೀರ್ಣ ಕಣ್ಣು ಒತ್ತಾಗಿ ಜೋಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಹಲವು ಸಣ್ಣಸಣ್ಣ ಮಸೂರಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು ಸುತ್ತಲಿನ ಅತಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಚಲನೆಗಳನ್ನು ಸಹ ಗುರುತಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಇವುಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಇರುವೆಯು ಎರಡು ಸರಳ ಕಣ್ಣುಗಳನ್ನು ತಲೆಯ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿದ್ದು ಇವು ಬೆಳಕನ್ನು ಗ್ರಹಿಸುವಲ್ಲಿ ನೆರವಾಗುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ಇರುವೆಗಳ ದೃಷ್ಟಿ ಬಲು ಮಂದ ಮತ್ತು ಹಲವು ತಳಿಯ ಇರುವೆಗಳು ಪೂರ್ತಿ ಕುರುಡು. ಇದಕ್ಕೆ ಅಪವಾದವೆಂಬಂತೆ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಬುಲ್ ಡಾಗ್ ಇರುವೆಯು ಅತಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮದೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ತಲೆಯ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಇರುವೆಯು ಎರಡು ಫೀಲರ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಗ್ರಾಹಕಕಡ್ಡಿಗಳನ್ನು (ಮೀಸೆ) ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಗ್ರಾಹಕಗಳು ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವಲ್ಲಿ ಇರುವೆಗೆ ಸಹಕಾರಿಯಾಗಿವೆ. ಜೊತೆಗೆ ಇರುವೆಗೆ ಈ ಮೀಸೆಗಳು ಸಂಪರ್ಕಸಾಧನವಾಗಿ ಸಹ ಬಳಕೆಗೆ ಬರುತ್ತವೆ. ಇತರ ಇರುವೆಗಳು ಹೊರಸೂಸಿದ ಫೆರೋಮೋನ್ಸ್ ಎಂಬ ರಾಸಾಯನಿಕದ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುವಲ್ಲಿ ಸಹ ಮೀಸೆ ಬಳಸಲ್ಪಡುವುದು. ಈ ಗ್ರಾಹಕಗಳು ತನ್ನ ಮುಂದಿರುವ ವಸ್ತುವಿನ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯಲು ಇರುವೆಗೆ ನೆರವಾಗುತ್ತವೆ. ಇರುವೆಯ ಶಿರದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಬಲಿಷ್ಠ ಒಸಡುಗಳು ಇದ್ದು ಇವು ನಾನಾ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳ ಮೂಲಕ ಇರುವೆಯು ಆಹಾರವನ್ನು ಹೊತ್ತೊಯ್ಯುವುದು, ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಅಲ್ಲಿಂದಿಲ್ಲಿಗೆ ಎತ್ತಿಡುವುದು, ಗೂಡುಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದು ಮತ್ತು ತನ್ನ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಆಯುಧವನ್ನಾಗಿ ಸಹ ಬಳಸುವುದು. ಕೆಲ ತಳಿಗಳ ಇರುವೆಗಳು ಬಾಯಿಯ ಒಳಗೆ ಸಣ್ಣ ಚೀಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವೆಯು ತನ್ನ ಸಂಗಾತಿಗಳಿಗೆ ಅಥವಾ ಮೊಟ್ಟೆಯೊಡೆದು ಬಂದ ಎಳೆಯ ಲಾರ್ವಾಗಳಿಗಾಗಿ ಆಹಾರವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದು. ಥೊರಾಕ್ಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಇರುವೆಯ ಮುಂಡದಲ್ಲಿ ಆರು ಕಾಲುಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಪ್ರತಿ ಕಾಲಿನ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಕೊಕ್ಕೆಯಂತೆ ಬಾಗಿರುವ ಉಗುರಿನ ರಚನೆಯಿದ್ದು ಇದು ಇರುವೆಗೆ ಹತ್ತುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ ಜೋತುಬೀಳುವುದಕ್ಕೆ ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ರಾಣಿ ಇರುವೆ ಮತ್ತು ಗಂಡಿರುವೆಗಳು ರೆಕ್ಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ರಾಣಿಗಳು ತಮಗೆ ಸಂಗಾತಿ ದೊರೆತ ನಂತರ ರೆಕ್ಕೆಗಳನ್ನು ಉದುರಿಸಿಬಿಡುತ್ತವೆ. ಇರುವೆಯ ಹೊಟ್ಟೆಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮುಖ ಅಂತರಿಕ ಅಂಗಗಳು ಮತ್ತು ಜನನಾಂಗಗಳು ಇರುತ್ತವೆ. ಹಲವು ಜಾತಿಯ ಇರುವೆಗಳು ಕೊಂಡಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದು ಇವು ತಮ್ಮ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಗೂಡಿನ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಆಯುಧದಂತೆ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.
ಬೆತೆ ಕೀಟೊಲಂಚನೆ ಪಿಜಿನ್ಲಾ ಎಕ್ಸೋಸ್ಕೆಲಿಟನ್ಂದ್ ಲೆಪ್ಪುನ ಹೊರಕವಚನ್ ಪಡೆತ್ತ್ಂಡ್. ಈ ಕವಚೊ ಶರೀರೊತ ಬೆತೆ ಅಂಗೊಳೆಗ್ ರಕ್ಷಣಾಕವಚವಾತ್ ಬುಕ್ಕ ಸ್ನಾಯುಗಳೆನ್ ಶರೀರಕ್ ಅಂಟುನ ಸ್ಥಾನವಾತ್ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸೊಂತ್ ಉಂಡ್. ಮಾನವ ಬುಕ್ಕ ಇತೆರ ಕಶೇರುಕಗಳೊಡ್ ಆಂತರಿಕ ಅಸ್ಥಿಪಂಜರತ ರಚನೆ ಈ ರೀತಿ ಭಿನ್ನವಾತ್ಂಡ್. ಶ್ವಾಸಕೋಶ ಇಪ್ಪುಜ್ಜಿ. ದೇಹದೊಳಕ್ಕ್ ಆಮ್ಲಜನ ಬುಕ್ಕ ದೇಹಡ್ತ್ ಪಿದಾಯಿಗ್ ಇಂಗಾಲಾಮ್ಲಲು ಮಿತ್ತ್ ತೆರಿದಿಂಡ್ ಎಕ್ಸೋಸ್ಕೆಲಿಟನ್ ಕವಚಟ್ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ದ್ವಾರೊಲು ಉಳಾಯಿ ಪೊಂತ್ಯಿಂಪ್ಪುಂಡು. ಈ ನಳಿಕೆಯ ಮೂಲಕವಾತ್ ಶರೀರೊತ ಅಂತರಿಕ ರಸವಸ್ತುಲು ಬುಕ್ಕ ಹೆಮೋಲಿಂಫ್ ಎಂಬ ಜೀವರಸ ತರೆ ಭಾಗಕ್ಕ್ ಪೊಂತ್ ಇಪ್ಪುಂಡ್ ಪಿಜಿನ್ ನರತಂತುಲು ವವಸ್ಥೆಲು ಸಹ ಸರಳ. ಒಂಜಿ ದೀರ್ಘ ನರತಂತು ಶರೀರೊತ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಚಾಚಿದ್ದು ಇಂದೆಡ್ತ್ ಬೆತೆ ಶಾಖೆಲು ಶರೀರದ ಅಂಚುಗಳೆಗ್ ಹಬ್ಬಿರುತ್ತವೆ. ಪಿಜಿನ್ಗ್ ಬುಕ್ಕ ಇತರ ಕೀಟೊಲು ಕೆಲ ಮುಖ್ಯೊ ವ್ಯತ್ಯಾಸೊಲು ಉಂಡು. ಪಿಜಿನ್ ತರೆಟ್ ಹಲವು ಸ್ಪರ್ಶೇಂದ್ರಿಯಯಗಳೊಲ್. ಪಿಜಿನ್ಲಾ ನೊಣಚಂನೆ ಸಂಕೀರ್ಣ ಕಣ್ಣುಗಳನ್ ಪಡೆತ್ತ್ಂಡು. ಈ ಸಂಕೀರ್ಣ ಕಣ್ಣು ಒತ್ತಾಗಿ ಜೋಡಣೆ ಅಪುಂಡು ಕೆಲ ಸಣ್ಣಸಣ್ಣ ಮಸೂರಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು ಸುತ್ತಲಿನ ಅತಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಚಲನೆಗಳೆನ್ ಸಹ ಗುರುತ್ ದಿಯರ ಸಹಕಾರಿಯಾತ್ಂಡು. ಇಂಚನೆ ಜೊತೆಗ್ ಪಿಜಿನ್ ರಡ್ಡ್ ಸರಳ ಕಣ್ಣುನ್ ತರೆತಾ ಮೇಲ್ಭಾಗಟ್ ಹೊಂದಿದ್ದು ಇವು ಬೆಳಕನ್ನು ಗ್ರಹಿಸುವಲ್ಲಿ ನೆರಾವಪುಂಡು ಪಿಜಿನ್ಳ ದೃಷ್ಟಿ ಬಲು ಮಂದ ಬುಕ್ಕ ಹಲವು ತಳಿಯ ಪಿಜಿನ್ ಪೂರ್ತಿ ಕುರುಡು. ಇದಕ್ಕ್ ಅಪವಾದವೆಂಬಂತೆ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯತಾ ಬುಲ್ ಡಾಗ್ ಇರುವೆಯು ಅತಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮದೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಪಡೆತ್ಂಡು. ತರೆ ಭಾಗಕ್ಕ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಪಿಜಿನ್ ರಡ್ಡ್ ಫೀಲರ್ (ಮೀಸೆ) ಇಪ್ಪುಂಡು. ಈ ಗ್ರಾಹಕಗಳ್ ರಾಸಾಯನಿಕೊನ್ನ್ ಗುರುತಿಸುವಲ್ಲಿ ಪಿಜಿನ್ಗ್ ಸಹಕಾರಿಯಾತ್ಂಡ್. ಪಿಜಿನ್ಗ್ ಈ ಮೀಸೆಲು ಸಂಪರ್ಕಸಾಧನವಾಗಿ ಸಹ ಬಳಕೆಯಾಪುಂಡು. ಪಿಜಿನ್ಗ್ ಹೊರಸೂಸಿದ ಫೆರೋಮೋನ್ಸ್ ಎಂಬ ರಾಸಾಯನಿಕದ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುವಲ್ಲಿ ಸಹ ಮೀಸೆ ಸಹಾಯ ಅಪುಂಡು ಪಿಜಿನ್ಗ್ ಬಾಯಿಯ ಉಳಾಯಿ ಸಣ್ಣ ಚೀಲೊನ್ ಹೊಂದಿದ್ದು ಪಿಜಿನ್ ತನ್ನ ಸಂಗಾತಿಗಳಿಗ್ ಅಥವಾ ಮೊಟ್ಟೆಯೊಡೆದು ಬಂದ ಎಳೆಯ ಲಾರ್ವಾಗಳಿಗಾಗಿ ಆಹಾರವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದು. ಥೊರಾಕ್ಸ್ ಎಂದು ಲೆಪ್ಪುವೆರ್
ಮೊಟ್ಟೆಯಿಂದ ಇರುವೆಯ ಜೀವನವು ಆರಂಭವಾಗುವುದು. ಮೊಟ್ಟೆಯು ಫಲಿತವಾಗಿದ್ದಲ್ಲಿ ಅದರಿಂದ ಹೆಣ್ಣು ಇರುವೆ ಮತ್ತು ಇಲ್ಲದೆ ಹೋದರೆ ಗಂಡು ಇರುವೆ ಜನಿಸುತ್ತದೆ. ಇರುವೆಯು ಪ್ರೌಢಾವಸ್ಥೆಯನ್ನು ತಲುಪುವ ಮೊದಲು ಲಾರ್ವಾ ಮತ್ತು ಪ್ಯೂಪಾ ಅವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಕಳೆಯುತ್ತದೆ. ಲಾರ್ವಾ ಹಂತದಲ್ಲಿರುವ ಇರುವೆಯು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅಸಹಾಯಕವಾಗಿದ್ದು ತನ್ನ ಬೇಕುಬೇಡಗಳಿಗಾಗಿ ಇತರರನ್ನು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಲಾರ್ವಾ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಆಹಾರವೂಡಿಸುವ ರೀತಿಯ ಮೇಲೆ ಬೆಳೆಯುವ ಇರುವೆಯ ಪಂಗಡ ನಿರ್ಧರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. *ಉದಾಹರಣೆಗೆ - ರಾಣಿ ಇರುವೆ ಅಥವಾ ಸಾಧಾರಣ ಹೆಣ್ಣಿರುವೆಗಳಾಗಿ ಮತ್ತು ಕೆಲಸಗಾರ ಇರುವೆಗಳ ಜಾತಿ ಯಾವುದೆಂದು. ಲಾರ್ವಾಗೆ ನೀಡುವ ಆಹಾರವನ್ನು ಕೆಲಸಗಾರ ಇರುವೆಗಳು ಮೊದಲು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಜಗಿದು ಮೆತ್ತಗಾಗಿಸಿ ನಂತರ ತಿನ್ನಿಸುತ್ತವೆ. ಲಾರ್ವಾ ಮತ್ತು ಪ್ಯೂಪಾಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಸ್ಥಿರ ಉಷ್ಣತೆಯ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿದ್ದು ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಇವುಗಳನ್ನು ಗೂಡಿನೊಳಗೆ ಅತ್ತಿಂದಿತ್ತ ಒಯ್ಯಲಾಗುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಪ್ರೌಢಾವಸ್ಥೆಗೆ ತಲುಪಿದ ಹೊಸ ಕೆಲಸಗಾರ ಇರುವೆಯು ತನ್ನ ಮೊದಲ ಕೆಲ ದಿನಗಳನ್ನು ರಾಣಿ ಇರುವೆ ಮತ್ತು ಮರಿ ಇರುವೆಗಳ ಆರೈಕೆಯಲ್ಲಿ ಕಳೆಯುತ್ತದೆ. ಕ್ರಮೇಣ ಅದು ನೆಲ ಅಗೆಯುವ ಮತ್ತು ಗೂಡು ನಿರ್ಮಾಣದಂತಹ ಇತರ ಕೆಲಸಗಳಿಗೆ ಬಡ್ತಿ ಪಡೆಯುವುದು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಆಹಾರ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ಗೂಡಿನ ರಕ್ಷಣೆಯ ಕೆಲಸಗಳಲ್ಲಿ ಸಹ ತೊಡಗುವುದು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇರುವೆಯ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಜಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿದ್ದು ಆಯಾ ಜಾತಿಯ ಇರುವೆಗಳು ತಮಗೆ ನಿಗದಿಯಾಗಿರುವ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿಯೇ ತೊಡಗುವುವು. ಕೆಲ ತಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೆಬೇರೆ ಜಾತಿಯ ಇರುವೆಗಳು ವಿಭಿನ್ನ ಶರೀರ ಗಾತ್ರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ತಮ್ಮ ದೇಹಶಕ್ತಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾದ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಯ ಕ್ರಮವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಇರುವೆ ತಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ವಿಧವಾಗಿರುವುದು. ರಾಣಿ ಇರುವೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಕೆಲ ಫಲವತಿ ಹೆಣ್ಣಿರುವೆಗಳು ಮಾತ್ರ ಗಂಡಿನೊಂದಿಗೆ ಕೂಡಬಲ್ಲವು. ಗರ್ಭದಾನ ಮಾಡುವ ಗಂಡಿರುವೆಗಳು ಮತ್ತು ಗರ್ಭ ಧರಿಸುವ ರಾಣಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಹೆಣ್ಣಿರುವೆಗಳು ಪ್ರೌಢಾವಸ್ಥೆಯನ್ನು ತಲುಪಿದ ನಂತರ ಉಣ್ಣುವುದು ಮತ್ತು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಗಾಗಿ ಕೂಡುವುದು ಈ ಎರಡು ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವೇ ತೊಡಗಿರುತ್ತವೆ. ಇವೆರಡು ಇರುವೆಗಳು ರೆಕ್ಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಯ ಋತುವಿನಲ್ಲಿ ಈ ರೆಕ್ಕೆಹೊಂದಿದ ಗಂಡು ಹೆಣ್ಣು ಇರುವೆಗಳು ಎಲ್ಲ ಗೂಡುಗಳಿಂದಲೂ ಹೊರಗೆ ಬಂದು ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಹಾರಾಡತೊಡಗುತ್ತವೆ. ಹಾರಾಡುತ್ತಿರುವಾಗಲೇ ಇವು ಸಂಗಮಿಸುತ್ತವೆ. ಇದರ ಕೆಲ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿಯೇ ಗಂಡಿರುವೆಗಳು ಮರಣ ಹೊಂದುತ್ತವೆ. ಹೆಣ್ಣಿರುವೆಗಳು ನೆಲಕ್ಕಿಳಿದು ಗೂಡು ಕಟ್ಟಿ ಮೊಟ್ಟೆಯಿಡಲು ಸೂಕ್ತ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಅರಸುತ್ತವೆ. ನಂತರ ತಮ್ಮ ರೆಕ್ಕೆಗಳನ್ನು ಕಳಚಿ ಹಾಕುವ ಈ ಹೆಣ್ಣಿರುವೆಗಳು ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನಿಟ್ಟು ಅವುಗಳ ಪಾಲನೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗುತ್ತವೆ. ಗಂಡಿನಿಂದ ಪಡೆದ ವೀರ್ಯವನ್ನು ಕಾಪಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವ ಹೆಣ್ಣಿರುವೆಗಳೂ ಅದನ್ನು ತಾವಿಡುವ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಫಲವತ್ತಾಗಿಸಲು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಮೊದಮೊದಲು ಮೊಟ್ಟೆ ಒಡೆದು ಹೊರಬರುವ ಕೆಲಸಗಾರ ಇರುವೆಗಳು ಬಹಳ ದುರ್ಬಲವಾಗಿದ್ದು ನಂತರದವು ಕ್ರಮೇಣ ಸಶಕ್ತವಾಗಿರುವುವು. *ದುರ್ಬಲವಾದರೂ ಸಹ ಈ ಕೆಲಸಗಾರರು ತಮ್ಮ ಕುಟುಂದ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ಕೂಡಲೇ ತಮ್ಮನ್ನು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ಹೊಸದೊಂದು ಇರುವೆಯ ಕುಟುಂಬ ಸ್ಥಾಪಿತವಾಗುವುದು. ಕೆಲ ತಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ರಾಣಿ ಇರುವೆಗಳಿದ್ದು ಅವುಗಳಲ್ಲೊಂದು ರಾಣಿ ಇರುವೆಯು ಕೆಲವು ಕೆಲಸಗಾರರನ್ನು ತನ್ನೊಂದಿಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಹೊರಬಿದ್ದು ತನ್ನದೇ ಆದ ಹೊಸ ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು. ರಾಣಿ ಇರುವೆಯು ೩೦ ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಜೀವಿಸಬಲ್ಲುದು. ಕೆಲಸಗಾರ ಇರುವೆಗಳ ಆಯುಷ್ಯ ೧ ರಿಂದ ೩ ವರ್ಷಗಳು. ಆದರೆ ಗಂಡಿರುವೆಗಳು ಕೆಲವೇ ವಾರಗಳವರೆಗೆ ಜೀವಿಸಿರುವುವು. ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಇರುವೆಗಳು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಾವಸ್ಥೆಯನ್ನು ತಲುಪುತ್ತವೆ. ಶೀತವಲಯದ ಚಳಿಗಾಲವನ್ನು ಕ್ಷೇಮವಾಗಿ ದಾಟಲು ಇರುವೆಗಳು ಈ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಉಷ್ಣವಲಯದಲ್ಲಿ ಈ ವಿದ್ಯಮಾನ ಕಂಡುಬರುವುದಿಲ್ಲ.
ಕೆತ್ತಿ ಪಿಜಿನ್ ಜೀವನ ಆರಂಭವಾಪುನ. ಕೆತ್ತಿ ಫಲಿತವಾಯಿನ ಬುಕ್ಕ ಪೊಣ್ಣ್ ಪಿಜಿನ್ ಬುಕ್ಕ ಇಜ್ಜಿಯಾಂಟ ಅಣ್ ಪಿಜಿನ್ ಪುಟ್ಟುಂಡು. ಪಿಜಿನ್ ಪ್ರೌಢಾವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಎತ್ತುನ ದುಂಬು ಲಾರ್ವಾ ಮತ್ತು ಪ್ಯೂಪಾ ಅವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಕರಿತ್ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಲಾರ್ವಾ ಹಂತದಲ್ಲಿರುವ ಇರುವೆಯು ಸಂಪೂರ್ಣವಾತ್ ಅಸಹಾಯಕವಾತ್ ಇಪ್ಪುಂಡು ತನ್ನ ಬೇಕುಬೇಡಗಳಿಗಾಗಿ ಇತರರನ್ ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಲಾರ್ವಾ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಆಹಾರವೂಡಿಸುವ ರೀತಿಯ ಮಿತ್ತ್ ಬೆಳೆಯುವ ಪಿಜಿನ್ ಪಂಗಡ ನಿರ್ಧರವಾಪುಂಡು *ಉದಾಹರಣೆಗ್ - ರಾಣಿ ಪಿಜಿನ್ ಅಥವಾ ಸಾಧಾರಣ ಪೊಣ್ಣು ಪಿಜಿನ್ ಬುಕ್ಕ ಬೆಲೆತಾ ಪಿಜಿನ್ ಜಾತಿ ಯಾವುದೆಂದು. ಲಾರ್ವಾಗೆ ನೀಡುವ ಆಹಾರವನ್ನು ಬೆಲೆತಾಯೆ ಸರಿಯಾತ್ ದುಂಬು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಜಗಿದು ಮೆತ್ತಗಾಗಿಸಿ ಬುಕ್ಕ ತಿನ್ನಿಸುತ್ತವೆ. ಲಾರ್ವಾ ಬುಕ್ಕ ಪ್ಯೂಪಾಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಸ್ಥಿರ ಉಷ್ಣತೆಯ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿದ್ದು ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಇವುಗಳನ್ನು ಗೂಡಿನೊಳಗೆ ಅತ್ತಿಂದಿತ್ತ ಒಯ್ಯಲಾಗುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಪ್ರೌಢಾವಸ್ಥೆಗೆ ತಲುಪಿದ ಪೊಸ ಬೆಲೆತಾ ಪಿಜಿನ್ ತನ್ನ ಮೊದಲ ಕೆಲ ದಿನಗಳನ್ನು ರಾಣಿ ಪಿಜಿನ್ ಬುಕ್ಕ ಮರಿ ಪಿಜಿನ್ ಆರೈಕೆಯಟ್ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಕ್ರಮೇಣ ಅವು ನೆಲ ಅಗೆಯುವ ಬುಕ್ಕ ಗೂಡು ನಿರ್ಮಾಣದಂತಹ. ಬೆತೆ ಬೆಲೆಗ್ ಬಡ್ತಿ ಪಡೆಯುವು. ಅಂತಿಮವಾತ್ ಆಹಾರ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಬುಕ್ಕ ಗೂಡಿನ ರಕ್ಷಣೆಯ ಬೆಲೆಟ್ ಸಹ ತೊಡಗುವುದು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾತ್ ಪಿಜಿನ್ ಕುಟುಂಬಟ್ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಜಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಉಂಡು ಆಯಾ ಜಾತಿ ಪಿಜಿನ್ಗ್ ತಮಗೆ ನಿಗದಿಯಾಗಿರುವ ಬೆಲೆನ್ ಮಾಲ್ಪುಂಡು. ಕೆಲ ತಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇತೆಬೇತೆ ಜಾತಿಯ ಪಿಜಿನ್ ವಿಭಿನ್ನೊ ಶರೀರ ಗಾತ್ನ್ ಹೊಂದಿದ್ದು ತಮ್ಮ ದೇಹಶಕ್ತಿಗ್ ಅನುಗುಣವಾತ್ ಬೆಲೆಟ್ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಯ ಕ್ರಮೊ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪಿಜಿನ್ ತಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂಜಿ ವಿಧವಾತ್. ರಾಣಿ ಪಿಜಿನ್ಬುಕ್ಕ ಇತರ ಕೆಲ ಫಲವತಿ ಪೊಣ್ಣು ಪಿಜಿನ್ ಮಾತ್ರ ಅಣ್ನೊಂಟ್ಟುಗ್ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಗರ್ಭದಾನ ಮಾಡುವ ಅಣ್ ಪಿಜಿನ್ ಬುಕ್ಕ ಗರ್ಭ. ಧರಿಸುವ ರಾಣಿ ಬುಕ್ಕ ಇತರ ಪೊಣ್ಣು ಪಿಜಿನ್ ಪ್ರೌಡವಸ್ಥೆಗ್ ಎತ್ತುಂಡು. ಒಂತೆ ಪೊರ್ತು ಕರಿತ್ ಅಣ್ ಪಿಜಿನ್ ಸ್ಯೆಪುಂಡು. ಪೊಣ್ಣ್ ಪಿಜಿನ್ ನೆಲಕ್ಕಿಳಿದು ಗೂಡು ಕಟ್ಟಿ ಮೊಟ್ಟೆಯಿಡಲು ಸೂಕ್ತ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಅರಸುತ್ತವೆ. ಬುಕ್ಕ ತಮ್ಮ ರೆಕ್ಕೆಗಳನ್ನು ಕಳಚಿ ಹಾಕುವ ಈ ಪೊಣ್ಣು ಪಿಜಿನ್ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನಿಟ್ಟು ಅಯ್ನ್ ಪಾಲನೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗುತ್ತವೆ. ಅಣ್ಡತ್ ಪಡೆದ ವೀರ್ಯವನ್ನು ಕಾಪಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವ ಹೆಣ್ಣಿರುವೆಗಳೂ ಅದನ್ನು ತಾವಿಡುವ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಫಲವತ್ತಾಗಿಸಲು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಮೊದಮೊದಲು ಮೊಟ್ಟೆ ಒಡೆದು ಹೊರಬರುವ ಕೆಲಸಗಾರ ಪಿಜಿನ್ ಮಸ್ತ್ ದುರ್ಬಲವಾಗಿದ್ದು ಬುಕ್ಕ ಕ್ರಮೇಣ ಸಶಕ್ತವಾಗಿರುವುವು. *ದುರ್ಬಲವಾದರೂ ಸಹ ಈ ಬೆಲೆತಾಯೆ ತಮ್ಮ ಕುಟುಂದ ಸೇವಟ್ ಕೂಡಲೇ ತಮ್ಮನ್ನು ಮುಡಿಪಾತ್ ಇಪ್ಪೊಡು ರಾಣಿ ಪಿಜಿನ್ ೩೦ ವರ್ಷಗಳವರೆಗ್ಜೀ ವಿಸಬಲ್ಲುದು. ಬೆಲೆತಾಯೆ ಪಿಜಿನ್ತಾ ಆಯುಷ್ಯ ೧ ರಿಂದ ೩ ವರ್ಷಗಳು. ಅಂಚಾಟ ಅಣ್ ಪಿಜಿನ್ ಕೆಲವೇ ವಾರಗಳವರೆಗ್ ಜೀವಿಸಿರುವುವು. ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಪಿಜಿನ್ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಾವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಎತ್ತುಂಡು. ಶೀತವಲಯದ ಚಳಿಗಾಲವನ್ನು ಕ್ಷೇಮವಾಗಿ ಪೊಯರಾ ಪಿಜಿನ್ ಈ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತವೆ. ಆಂಚಾಂಟ ಉಷ್ಣವಲಯದಲ್ಲಿ ಈ ತೊಜಾತ್ ಬರ್ಪುಜ್ಜಿ.
ಇರುವೆಯ ಬಹುರೂಪಗಳು
ಒಇರುವೆಯ ಬಹುರೂಪಗಳು
ಟ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಟರ್‍ಗಳು
ಟ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಟರ್‍
ಟ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಟರ್ ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಅರೆವಾಹಕ ಸಾಧನ. ಇವುಗಳನ್ನು ವಿದ್ಯುತ್ ಸಂಕೇತಗಳ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಉನ್ನತೀಕರಿಸಲು, ವರ್ಧಿಸಲು ಅಥವಾ ತಡೆ ಹಿಡಿಯಲು ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುತ್ತವೆ. ಇದರ ಹೆಸರು "ಪ್ರಸಾರ" ಮತ್ತು "ತಡೆ" ( Trasfer ಮತ್ತು Resist -> Transist) ಎಂಬ ಪದಗಳಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ಹೇಗೆ Resist ಮಾಡುವುದು Resistor .. ಹಾಗೆ Transist ಮಾಡುವುದು ಟ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಟರ್. ೧೯೨೫ರಲ್ಲಿ ಕೆನಡಾದ ಜೂಲಿಯಸ್ ಲಿಲಿಯನ್ಫೆಲ್ಡ್ ಮೊದಲ FET ಬಗೆಯ ಟ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಟರ್ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಕಟಿಸಿ ಪೇಟೆಂಟ್ ತಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಟ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಟರ್ ಅನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಿದ್ದು ವಿಲಿಯಮ್ ಶಾಕ್ಲೆ , ಬಾರ್ಡೀನ್ ಮತ್ತು ಬ್ರಾಟೇನ್ ಎಂಬ ಮೂವರು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು. ಟ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಟರ್ ನಲ್ಲಿ ೩ ವಲಯಗಳಿವೆ, ಅವುಗಳನ್ನು ಬೇಸ್, ಕಲೆಕ್ಟರ್ ಮತ್ತು ಎಮಿಟರ್ ಏಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಯಾವಾಗಲೂ ಬೇಸ್ ವಲಯ ಕಿರಿದಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಲೆಕ್ಟರ್ ವಲಯ ಹಿರಿದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಟ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಟರ್ ನಲ್ಲಿ ೨ ಬಗೆ ಅವಾವುವೆಂದರೆ PNP ಮತ್ತು NPN, ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ NPN ಟ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಟರ್ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದೆ.
ಟ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಟರ್ ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ಶಾಸ್ತ್ರಟ್ ಒಂಜಿ ಪ್ರಮುಖ ಅರೆವಾಹಕ ಸಾಧನೊ. ಇಂದೆನ್ ವಿದ್ಯುತ್ ಸಂಕೇತಲು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಉನ್ನತೀಕರಿಸಲು, ವರ್ಧಿಸಲು ಅತ್ತಂದೆ ತಡೆ ಹಿಡಿಯಲು ಉಪಯೋಗ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಅಯಿನ ಪುದರ್ "ಪ್ರಸಾರ" ಬುಕ್ಕ "ತಡೆ" ( Trasfer ಮತ್ತು Resist -> Transist) ಉಂದು ಪದಡ್ತ್ ಬಂತ್ತ‍ಡ್. ಎಂಚ Resist ಮಾಡುವುದು Resistor .. ಹಾಗೆ Transist ಮಾಲ್ಪುನ ಟ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಟರ್. ೧೯೨೫ರಲ್ಲಿ ಕೆನಡಾದ ಜೂಲಿಯಸ್ ಲಿಲಿಯನ್ಫೆಲ್ಡ್ ದುಂಬು FET ಬಗೆಟ್ ಟ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಟರ್ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಕಟನೆಗ್ ಪೇಟೆಂಟ್ ಪಡೆತೆರ್. ಟ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಟರ್ನ್ ಶೋಧ ಮಾಲ್ತನಾಯೆ ವಿಲಿಯಮ್ ಶಾಕ್ಲೆ , ಬಾರ್ಡೀನ್ ಬುಕ್ಕ ಬ್ರಾಟೇನ್ ಉಂದು ಮೂಜಿ ವಿಜ್ಞಾನಿಲು. ಟ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಟರ್‍ಟ್ ೩ ವಲಯಲು ಉಂಡು, ಅಯಿನ್ ಬೇಸ್, ಕಲೆಕ್ಟರ್ ಬುಕ್ಕ ಎಮಿಟರ್ ಏಂದು ಲೆಪ್ಪುವೇರ್. ಏಪೋಲಾ ಬೇಸ್ ವಲಯ ಎಲ್ಯ ಬುಕ್ಕ ಕಲೆಕ್ಟರ್ ವಲಯ ಎಲ್ಯ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಟ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಟರ್‍ಟ್ ೨ ಬಗೆ, ಅವುದಾದ ಪಂಡ PNP ಮತ್ತು NPN, ಜಗತ್ತಿಟ್ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಾತ್ NPN ಟ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಟರ್ ಬಳಕೆಟ್ ಉಂಡು.
ಆನ್ ಆಗಿದ್ದಾಗ ವಿದ್ಯುತ್ ಸಂಕೇತವನ್ನು ( ಕರೆಂಟ್ ಅಥವಾಾ ವೋಲ್ಟೇಜು) ಒಂದು ಕಡೆಯಿಂದ ಇನ್ನೊಂದು ಕಡೆಗೆ ಸಾಗಿಸುತ್ತದೆ ( Transfers) ಆಫ offಆಗಿದ್ದಾಗ ಈ ಸಂದೇಶದ ಸಾಗಣೆಗೆ ತಡೆ ಒಡ್ಡುತ್ತದೆ(resists). ಮೂಲತಹ ಡಿಜಿಟಲ್ { ೦ ( off) ಮತ್ತು ೧ (on) ಸಂಕೇತಗಳಿಂದ ಮಾತ್ರ ಕೆಲಸಮಾದುವಂತಹುದು!} ವಸ್ತುವಾದ ಈ ಟ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಟರ್ ಅನ್ನು analog applications ಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.
ಆನ್ ಆತ್ ಇಪ್ಪುನಗ ವಿದ್ಯುತ್ ಸಂಕೇತೊನ್ ( ಕರೆಂಟ್ ಅತ್ತಂದೆ ವೋಲ್ಟೇಜು) ಒಂಜಿ ಕಡೆಡ್ತ್ ಬುಕ್ಕೊಂಜಿ ಕಡೆಗ್ ಸಾಗಣಿಕೆ ಮಾಲ್ಪುಂಡು ( Transfers) ಆಫ್ (off)ಆತ್ ಇಪ್ಪುನಗ ಈ ಸಂದೇಶೊಶನ್ ಸಾಗಣೆಗೆ ತಡೆ ದಿಪ್ಉಂಡು(resists). ಮೂಲತಃ ಡಿಜಿಟಲ್ { ೦ ( off) ಬುಕ್ಕ ೧ (on) ಸಂಕೇತಡ್ತ್ ಮಾತ್ರೊ ಬೆಲೆಮಾಲ್ಪುನಗ} ವಸ್ತುವಾತ್ ಈ ಟ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಟರ್ ಅನ್ analog applications ಗ್ ಹೆಚ್ಚಾತ್ ಬಲಕೆ ಮಾಪ್ಲುವೇರ್.
BJT ಗಳು ಇಂದಿನ IC (Inegrated Circuit) ಗಳಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲವೇನೋ ಎಂಬಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತವೆ. BJT ಗಳಲ್ಲದೇ ಇನ್ನೊಂದು ರೀತಿಯ ಟ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಟರ್ ಗಳಿವೆ.ಇವುಗಳನ್ನು MOSFET( Metal Oxide Semiconductor Field Effect Transistor) ಅನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಇಂದಿನ ಎಲ್ಲ IC ಗಳ ಜೀವಾಳ ಈ MOSFET ಗಳು.
ಆನ್ ಆತ್ ಇಪ್ಪುನಗ ವಿದ್ಯುತ್ ಸಂಕೇತೊನ್ ( ಕರೆಂಟ್ ಅತ್ತಂದೆ ವೋಲ್ಟೇಜು) ಒಂಜಿ ಕಡೆಟ್‍ತ್ ಬುಕ್ಕೊಂಜಿ ಕಡೆಗ್ ಪೊಯಾರ ( Transfers) ಆಫ್ offಆತ್ ಇಪ್ಪುಂಡು ಈ ಸಂದೇಶನ್ ಸಾಗಣೆಗ್ ತಡೆ ಇಪ್ಪುಂಡು(resists). ಮೂಲತಃ ಡಿಜಿಟಲ್ { ೦ ( off) ಬುಕ್ಕ ೧ (on) ಸಂಕೇತೊನ್ ಮಾತ್ರ ಕೆಲಸವಾತ್ ಇಪ್ಪುಂಡು!} ವಸ್ತುವಾತ್ ಈ ಟ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಟರ್‍ನ್ analog applications ಗ್ ಮಸ್ತ್ ಬಲಕೆ ಮಾಲ್ಪೆರ್.
ಇನ್ನು ಈ ಮಾಸ್ ಫೆಟ್ಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ರೀತಿ. p-ಮಾಸ್ ಮತ್ತು n-ಮಾಸ್ ಟ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಟರ್‍ಗಳು.
BJTಡ್‍ತ್ ಮಸ್ತ್ ಪಿರಾಕ್‍ದಾ ಕಾಲೋಟ್ FET ( ೧೯೨೬) ಶೋಧ ಮಾಲ್ತೆರ್ ಮಸ್ತ್ ದಿನ ಇಂದು ಅಜ್ನಾತವಾಸಟ್ ಇತ್ತಂಡು. ಸುಮಾರು ೬೦ನೆ ದಶಕಟ್ ಮಸ್ತ್ ಹೆಚ್ಚಿನ ( Inegrated Circuit ಗಳಲ್ಲಿ ) ಬಳಕೆಗ್ ಬತ್ತಂಡು. ಇತ್ತೆ ಮಾಸ್ ಫೆಟ್ಗಳು BJTಲು ಹಿಂದಿಕ್ಕಿ ಒಂಜಿ ಚಿಪ್ ನ ಬಹುತೇಕ ಸ್ಥಳೊನ್ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಲ್ತಂಡ್.
ಗುಣಗಳು
ಗುಣೊಲು
ವಾಹಕಗಳು (Conductors) ಮತ್ತು ಅವಾಹಕಗಳ (Insulators) ನಡುವಣ ವಿದ್ಯುತ್ ವಾಹಕತೆಯನ್ನು (electrical conductivity) ಹೊಂದಿರುವ ಘನ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಅರೆವಾಹಕಗಳು (ಸೆಮಿಕಂಡಕ್ಟರ್) ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇವು ವಾಹಕ ಮತ್ತು ಅವಾಹಕಗಳೆರಡರ ಗುಣಗಳ ಸಮ್ಮಿಶ್ರಣವಾಗಿವೆ[1]. ಸಿಲಿಕಾನ್ ಮತ್ತು ಜರ್ಮೇನಿಯಂ ಬಹುವಾಗಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುವ ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ಅರೆವಾಹಕಗಳು. ಪರಿಪೂರ್ಣ ಶೂನ್ಯ ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿ ಈ ವಸ್ತುಗಳ ವಾಹಕತೆ ಶೂನ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ತಾಪಮಾನ ಹೆಚ್ಚಿದಂತೆ ಇವುಗಳ ವಾಹಕತೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸೆಮಿಕಂಡಕ್ಟರ್‍ಗಳಲ್ಲಿ ವೇಲೆನ್ಸ್ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಮತ್ತು ಕಂಡಕ್ಷನ್ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಮಧ್ಯದ ಅಂತರ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಉಷ್ಣ ಹೆಚ್ಚಿದಂತೆ, ಅಂತರ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿ, ವೇಲೆನ್ಸ್ ಬ್ಯಾಂಡ್‍ನ ( ವೇಲೆನ್ಸ್ ಪಟ್ಟಿ) ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್‍ಗಳು ಕಂಡಕ್ಷನ್ ಬ್ಯಾಂಡ್‍ಗೆ(ವಾಹಕ ಪಟ್ಟಿ) ಪಯಣಿಸಿ, ವಸ್ತುವಿಗೆ ವಾಹಕತೆ ತುಂಬಲು ಸಹಕರಿಸುತ್ತವೆ. ಅರೆವಾಹಕ ಉಪಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಇದರ ಗುಣಗಳಾದ ನಿರಾಯಾಸ ವಿಧ್ಯುತ್ ಚಲನೆ , ಬದಲಾಯಿಸ ಬಹುದಾದ ಪ್ರತಿರೋದಕ,ಬೆಳಕು ಮತ್ತು ಶಾಖ ದೊಡಗಿನ ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆಯನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.ಈ ಗುಣಗಳಿಂದಲೇ ಅರೆವಾಹಕಗಳನ್ನು ಹಿಗ್ಗಿಸುವಿಕೆ(Amplification),ಬದಲಾಯಿಸುವಿಕೆ(Switching),ಶಕ್ತಿಯ ಪರಿವರ್ತಕ(Energy Conversion) ಉಪಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಅರೆವಾಹಕಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಣಾ ವಾಹನಗಳ ಮೂಲಕ ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರವಹಿಸುತ್ತದೆ, ಈ ಸಂಗ್ರಹಣಾ ವಾಹನಗಳು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಮತ್ತು ಹೋಲ್ಸ ಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತವೆ.ಕಲಬೆರೆಕೆ ಕಣಗಳನ್ನು ಅರೆವಹಾಕಗಳಿಗೆ ಸೇರಿಸುವುದರ ಮುಖಾಂತರ ಸಂಗ್ರಹಣಾ ವಾಹನಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬಹುದು. ಈ ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಡೋಪಿಂಗ್(Doping) ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.ಡೋಪಿಂಗ್ ಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ಅರೆವಾಹಕಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಸೆರೆಯಲ್ಲಿಲ್ಲದ ಹೋಲ್ಸಗಳು ಸೇರಿದಾಗ ಅದನ್ನು ಪ-ಟೈಪ್(p-type) ಎಂದೂ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಸೆರೆಯಲಿಲ್ಲದ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಗಳು ಸೇರಿದಾಗ ಅದನ್ನು ನ್-ಟೈಪ್(n-type) ಅರೆವಾಹಕಗಳೆಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಅರೆವಾಹಕಗಳ ಕೆಲವು ಗುಣಗಳನ್ನು ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯದಿಂದ ೨೦ನೇ ಶತಮಾನದ ಆದಿಯ ಕಾಲಗಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಲಾಯಿತು.ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಫಿಸಿಕ್ಸ್ ನ ಪ್ರಗತಿ ೧೯೪೭ ರಲ್ಲಿ ಟ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಟರ್ (ಇಂಗ್ಲಿಷ್ - Transistor) ನ ಅಭಿವೃದ್ದಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.[2]ಕೆಲವೊಂದು ಮೂಲದಾತುಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸಾಕಷ್ಟು ಮಿಶ್ರಲೋಹಗಳಲ್ಲಿ ಅರೆವಾಹಕ ಗುಣಗಳಿದ್ದರೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಸಿಲಿಕಾನ್,ಜರ್ಮೇನಿಯಮ್ ಮತ್ತು ಗ್ಯಾಲಿಯಂ ಲೋಹಗಳನ್ನು ವಿದ್ಯುತ್ ಉಪಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.
ವಾಹಕೊಲು(Conductors) ಬುಕ್ಕ ಅವಾಹಕೊಲು (Insulators) ನಡುಟ್ ವಿದ್ಯುತ್ ವಾಹಕತೆನ್ (electrical conductivity) ಹೊಂದಿರುವ ಘನ ವಸ್ತುನ್ ಅರೆವಾಹಕೊ (ಸೆಮಿಕಂಡಕ್ಟರ್) ಉಂದು ಲೆಪ್ಪುವೇರ್. ಅವು ವಾಹಕೊ ಬುಕ್ಕ ಅವಾಹಕೊತ ನಡುಟ್ ಅಯಿನ ಗುಣಲು ಸಮ್ಮಿಶ್ರಣವಾತ್ ಇಪ್ಪುಂಡು[1]. ಸಿಲಿಕಾನ್ ಬುಕ್ಕ ಜರ್ಮೇನಿಯಂ ಮಸ್ತ್ ಬಳಕೆಟ್ ಇಪ್ಪುನ ರಡ್ಡ್ ಪ್ರಮುಖ ಅರೆವಾಹಕೊಲು. ಪರಿಪೂರ್ಣ ಶೂನ್ಯ ತಾಪಮಾನಟ್ ಈ ವಸ್ತುಲಾ ವಾಹಕತೆ ಶೂನ್ಯವಾತ್ ಇಪ್ಪುಂಡು . ತಾಪಮಾನ ಹೆಚ್ಚಿಯಿನಾ ಲೆಕ್ಕೊಟ್ ಉಂದು ವಾಹಕತೆ ಮಸ್ತ್ ಜಾಸ್ತಿ ಅತ್ ಇಪ್ಪುಂಡು . ಈ ಸೆಮಿಕಂಡಕ್ಟರ್‍ಟ್ ವೇಲೆನ್ಸ್ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಬುಕ್ಕ ಕಂಡಕ್ಷನ್ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಮಧ್ಯತ ಅಂತರ ಹೆಚ್ಚಾತ್ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಅಂಚನೆ , ಉಷ್ಣ ಹೆಚ್ಚಾತ್, ಅಂತರ ಕಡಿಮೆಯಾತ್, ವೇಲೆನ್ಸ್ ಬ್ಯಾಂಡ್‍ನ ( ವೇಲೆನ್ಸ್ ಪಟ್ಟಿ) ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್‍ಲು ಕಂಡಕ್ಷನ್ ಬ್ಯಾಂಡ್‍ಗೆ(ವಾಹಕ ಪಟ್ಟಿ) ಪಯಣಿಸಿ, ವಸ್ತುಗ್ ವಾಹಕತೆ ತುಂಬಲು ಸಹಕರ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಅರೆವಾಹಕೊ ಉಪಕರಣಟ್ ಇಂದೆನ್ ಗುಣಟ್ ನಿರಾಯಾಸ ವಿಧ್ಯುತ್ ಚಲನೆ , ಬದಲಾವಣೆ ಮಾಲ್ಪೊಲಿ ಪ್ರತಿರೋದಕ,ಬೆಳಕು ಬುಕ್ಕ ಶಾಖ ದೊಡಗಿನ ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆನ್ ತೂವೋಲಿ .ಈ ಗುಣಡ್‍ತ್ ಅರೆವಾಹಕೊನ್ ಹಿಗ್ಗಿಸುವಿಕೆ(Amplification),ಬದಲಾವಣೆಗ್ (Switching),ಶಕ್ತಿಯ ಪರಿವರ್ತಕ(Energy Conversion) ಉಪಕರಣಟ್ ಬಳಕೆ ಮಾಲ್ಪೆರ್. ಅರೆವಾಹಕೊಟ್ ಸಂಗ್ರಹಣಾ ವಾಹನ ಮೂಲಕ ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರವಹಿಸುತ್ತದೆ, ಈ ಸಂಗ್ರಹಣಾ ವಾಹನೊಟ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಬುಕ್ಕ ಹೋಲ್ಸಟ್ ಸೇರ್ತ್ ಇಪ್ಪುಂಡು.ಕಲಬೆರೆಕೆ ಕಣಗಳನ್ ಅರೆವಹಾಕೊಗ್ ಸೇರಿಸ್ಸಾತ್ ಅಯಿನ್ ಮುಖಾಂತರ ಸಂಗ್ರಹಣಾ ವಾಹಕೊನ ಸಂಖ್ಯೆನ್ ಜಾಸ್ತಿ ಮಾಲ್ಪೊಲಿ . ಈ ಕ್ರಿಯೆಯನ್ ಡೋಪಿಂಗ್(Doping) ಉಂದು ಲೆಪ್ಪುವೇರ್.ಡೋಪಿಂಗ್ ಕ್ರಿಯೆ ಟ್ ಅರೆವಾಹಕೊಲು ಮಸ್ತ್ ಸೆರೆಟ್ ಇಪ್ಪುನ ಹೋಲ್ಸ್ ಸೇರ್ದಾ ತಾನಾಗ ಅಯಿನ್ ಪ-ಟೈಪ್(p-type) ಉಂದೂ ಬುಕ್ಕ ಮಸ್ತ್ ಸೆರ್ತ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಸೇರ್ದಾ ನಗ ಅಯಿನ್ ನ್-ಟೈಪ್(n-type) ಅರೆವಾಹಕೊ ಉಂದೂ ಲೆಪ್ಪುವೇರ್. ಅರೆವಾಹಕೊ ಕೆಲವು ಗುಣೊನ್ ೧೯ನೇ ಶತಮಾನಟ್ ಮಧ್ಯದಿಂದ ೨೦ನೇ ಶತಮಾನತ ಆದಿಯ ಕಾಲಗಟ್ಟಟ್ ಗಮನ ದಿತೇರ್.ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಫಿಸಿಕ್ಸ್ ನ ಪ್ರಗತಿ ೧೯೪೭ ಟ್ ಟ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಟರ್ (ಇಂಗ್ಲಿಷ್ - Transistor) ನ ಅಭಿವೃದ್ದಿಗ್ ಕಾರಣವಾಯಿತ್.[2]ಕೆಲವೊಂಜಿ ಮೂಲದಾತುಟ್ ಬುಕ್ಕ ಸಾಕಷ್ಟು ಮಿಶ್ರಲೋಹೊ ಅರೆವಾಹಕೊ ಗುಣ ಇತ್ತಂಟಾಲಾ ಹೆಚ್ಚಾತ್ ಸಿಲಿಕಾನ್,ಜರ್ಮೇನಿಯಮ್ ಬುಕ್ಕ ಗ್ಯಾಲಿಯಂ ಲೋಹೊನ್ ವಿದ್ಯುತ್ ಉಪಕರಣಟ್ ಬಳಕೆ ಮಾಲ್ಪೆರ್.
ಮಾರ್ಪುಕ ವಾಹಕ ಪರಿಶುದ್ದ ಅರೆವಾಹಕಗಳು ತಮ್ಮ valance bond ಗಳಲ್ಲಿ ಅವಶ್ಯವಿರುವ ಸಂಖ್ಯೆಯಷ್ಟೇ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕಾರಣ ಅವು ಗುಣಮಟ್ಟವಲ್ಲದ ವಾಹಕಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಅದ್ದರಿಂದ ಮೇಲೆ ತಿಳಿಸಿದಂತೆ ಡೋಪಿಂಗ್ ಅಥವಾ ಗೇಟಿಂಗ್ ತಂತ್ರಗಳ ಮುಖಾಂತರ ಅವುಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ/ಕಡಿಮೆ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಗಳನ್ನು ಹೊಂದುವಂತೆ ಮಾರ್ಪಡಿಸಬಹುದು. ಹೀಗೆ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಮಾರ್ಪಡಿಸಿದಾಗ ಅರೆವಹಾಕಗಳು ಉತ್ತಮ(ಲಕ್ಷ ಅಥವಾ ಅದುಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪಟ್ಟು) ವಾಹಕಗಳಗುತ್ತವೆ. ಶಕ್ತಿಯುತ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಗಳ ದೂರ ಪ್ರಯಾಣ ಅರೆವಾಹಕಗಳ Energy Band Gap ಗಳಲ್ಲಿ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಗಳನ್ನು ವಿವಿಧ ತಂತ್ರಗಳ ಮೂಲಕ ಉದ್ದೀಪಿಸಬಹುದು,ಇಂತಹ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಗಳು ಉದ್ದೀಪನದಿಂದ ಪಡೆದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಕ್ತಿಯ ಸಹಾಯದಿಂದ ತನ್ನೆಲ್ಲಾ ಶಕ್ತಿಯುನ್ನು ಶಾಖವಾಗಿ ಬೀರುತ್ತಾ ಬಹುದೂರ ಸಾಗುತ್ತವೆ. ಸೋಲಾರ್ ಸೆಲ್ಲ್ಸ್ ಮತ್ತು Bipolar Junction ಟ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಟರ್ ಗಳು ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಅರೆವಾಹಕಗಳ ಈ ಗುಣವನ್ನೇ ನೆಚ್ಚಿಕೊಂಡಿವೆ. ಬೆಳಕು ಸೂಸಿಕೆ ಕೆಲವೊಂದು ಅರೆವಾಹಕಗಳಲ್ಲಿ ಉದ್ದೀಪಿತ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಗಳು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಶಾಖವಾಗಿ ಬೀರುವ ಬದಲು ಬೆಳಕನ್ನು ಸೂಸುತ್ತವೆ.ಇಂತಹ ಅರೆವಾಹಕಗಳನ್ನು ಬೆಳಕನ್ನು ಸೂಸುವ diodes (ಒಂದೇ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಚಲನೆ ಮಾಡಲು ಅನುವುಮಾಡಿಕೊಡುವ ಉಪಕರಣ)ಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಶಾಖೋತ್ಪನ್ನ ಅಂಶ ಅರೆವಾಹಕಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾದ ಶಾಖೋತ್ಪನ್ನ ಅಂಶ ಇರುವುದರಿಂದ ಉಷ್ಣವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದಕಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಉಷ್ಣವಿದ್ಯುತ್ ಕೂಲರ್(ತಂಪು ಗೊಳಿಸುವ ಯಂತ್ರ)ಗಳಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಮಾರ್ಪುಕ ವಾಹಕೊ ಪರಿಶುದ್ದ ಅರೆವಾಹಕೊಲು ತಮ್ಮ valance bond ಟ್ ಅವಶ್ಯ ಇಪ್ಪುನ ಸಂಖ್ಯೆಯಷ್ಟೇ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ನ್ ಹೊಂದ್‍ತ್ ಇಪ್ಪುಮನ ಕಾರಣ ಅವು ಗುಣಮಟ್ಟೊಟ್ ವಾಹಕೊ ವಾತ್ ಇಪ್ಪುಂಡು, ಅದ್ದರಿಂದ ಮಿತ್ತ್ ತಿಳಿಸಿದಂತೆ ಡೋಪಿಂಗ್ ಅತ್ತಂದೆ ಗೇಟಿಂಗ್ ತಂತ್ರೊಳ ಮುಖಾಂತರ ಅವು ಹೆಚ್ಚಿನ/ಕಡಿಮೆ ಸಂಖ್ಯೆಟ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ನ್ ಹೊಂದುತ್ ಇಪ್ಪುಂಡು ಮಾರ್ಪಡಣೆ ಮಾಲ್ಪೊಲಿ . ಇಂಚನೆ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಸಂಖ್ಯೆನ್ ಮಾರ್ಪಡಿಣೆ ಮಾಲ್ಪುನಗ ಅರೆವಹಾಕೊಲು ಉತ್ತಮ(ಲಕ್ಷ ಅತ್ತಂದೆ ಅಯಿಕ್ಕ್ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪಟ್ಟು) ವಾಹಕೊ . ಶಕ್ತಿಯುತ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ಲು ದೂರ ಪ್ರಯಾಣ ಅರೆವಾಹಕೊ Energy Band Gap ಟ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ನ್ ವಿವಿಧ ತಂತ್ರಲ ಮೂಲಕ ಉದ್ದೀಪಿಸಬಹುದು,ಅಂಚನೆ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಲು ಉದ್ದೀಪನದಿಂದ ಪಡೆಯಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಕ್ತಿ ಸಹಾಯಟ್ ತನ್ನೆಲ್ಲಾ ಶಕ್ತಿನ್ ಶಾಖವಾತ್ ಬೀರುತ್ತಾ ಬಹುದೂರ ಸಾಗುತ್ತವೆ. ಸೋಲಾರ್ ಸೆಲ್ಲ್ಸ್ ಬುಕ್ಕ Bipolar Junction ಟ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಟರ್ ಲು ಬೆಲೆ ಮಾಲ್ಪಯಾರ ಅರೆವಾಹಕೊ ಈ ಗುಣವನ್ನೇ ನೆಚ್ಚಿಕೊಂಡಿವೆ. ಬೆಳಕು ಸೂಸಿಕೆ ಕೆಲವೊಂಜಿ ಅರೆವಾಹಕೊ ಉದ್ದೀಪಿತ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ನ್ ಶಕ್ತಿನ್ ಶಾಖವಾತ್ ಬೀರುವ ಬದಲು ಬೆಳಕನ್ನು ಸೂಸುತ್ತವೆ.ಇಂತಹ ಅರೆವಾಹಕೊ ಬೆಳಕನ್ನು ಸೂಸುವ diodes (ಒಂಜಿ ದಿಕ್ಕಿಟ್ ವಿದ್ಯುತ್ ಚಲನೆ ಮಾಲ್ಪಯಾರ ಅನುವು ಮಾಲ್ತ್ ಕೊರ್ಪುನ ಉಪಕರಣ)ತ ತಯಾರಿಕೆಟ್ ಬಳಸುವೇರ್. ಶಾಖೋತ್ಪನ್ನ ಅಂಶ ಅರೆವಾಹಕೊ ಉತ್ತಮವಾತ್ ಶಾಖೋತ್ಪನ್ನ ಅಂಶ ಇಪ್ಪುನಯಿಟ್ತ್ ಉಷ್ಣವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದಕಗಳಲ್ಲಿ ಬುಕ್ಕ ಉಷ್ಣವಿದ್ಯುತ್ ಕೂಲರ್(ತಂಪು ತಂಪು ಮಾಲ್ಪುನ ಯಂತ್ರ)ಟ್ ಉಪಯೋಗ ಮಾಲ್ಪೆರ್ .
ISBN 9788121924504. ↑ Shockley, William (೧೯೬೦). Electrons and holes in semiconductors : with applications to transistor electronics. R. E. Krieger Pub.
↑ Script error: No such module "citation/CS1". ↑ Script error: No such module "citation/CS1".
ಲೋಹಾಭಗಳ ವ್ಯಾಖ್ಯೆ
ಲೋಹಾಬೊತ ವ್ಯಾಖ್ಯೆ
ಲೋಹಾಭಗಳಿಗೆ ಉದಾಹರಣೆಗಳು
ಲೋಹಾಬೊ ಉದಾಹರಣೆ
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುವ ಆರು ಲೋಹಾಭಗಳು
ಸಾಮಾನ್ಯವಾತ್ ಗುರುತ್ಸ ದಿವುನ ಆಜಿ ಲೋಹಾಬೊಲು
ಭಾಗಶ: ಗುಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಲೋಹಾಭಗಳು
ಭಾಗಶ: ಗುಣೊನ್ ಹೊಂದಿರುವ ಲೋಹಾಬೊಲು
ಲೋಹಾಭಗಳ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು
ಲೋಹಾಬೊತ ಗುಣಲಕ್ಷಣ
ಲೋಹಾಭಗಳೆಂದರೆ ಲೋಹ ಮತ್ತು ಅಲೋಹಗಳೆರಡರ ನಡುವಿನ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ತೋರುವ ಅಥವಾ ಅವೆರಡರ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ತೋರುವ ಮೂಲವಸ್ತುಗಳು. ಇವುಗಳ ವಿಭಿನ್ನವಾದ ಮತ್ತು ವಿಚಿತ್ರವಾದ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ತೋರುವ ಗುಣದಿಂದಾಗಿ ಇವುಗಳಿಗೆ ನಿಖರವಾದ ವ್ಯಾಖ್ಯೆಯನ್ನು ನೀಡುವುದು ಕಷ್ಟ. ಈ ವಿಶೇಷ ಗುಣದ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ಇವು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.
ಲೋಹಾಭೊ ಉಂದು ಪಂಡ ಲೋಹ ಬುಕ್ಕ ಅಲೋಹ ರಡ್ಡೆಟ್ ಅಯಿನ ಗುಣಲಕ್ಷಣೊನ್ ತೋರುನ ಅತ್ತಂದೆ ಅವೆರಡರ ಗುಣಲಕ್ಷಣೊನ್ ತೋರುನ ಮೂಲವಸ್ತುಲು. ಇಂದೆಟ್ ವಿಭಿನ್ನವಾತ್ ಬುಕ್ಕ ವಿಚಿತ್ರವಾಯಿನ ಗುಣಲಕ್ಷಣೊನ್ ತೋರುನ ಗುಣ ಟ್ ಇಂಚನೆ ನಿಖರವಾಯಿನ ವ್ಯಾಖ್ಯೆನ್ ಕೊರ್ಪುನ ಕಷ್ಟ. ಈ ವಿಶೇಷ ಗುಣಟ್ ಪಿದಾಯಿಟ್ ಉಂದು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರತ ಸಾಹಿತ್ಯೊಟ್ ತಮ್ಮದೇ ಆಯಿನ ಸ್ಥಾನೊನ್ ಪಡೆತ್ತಂಡ್.
ಲೋಹಾಭಗಳು[1] ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅಲೋಹಗಳಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಇವುಗಳ ಇತ್ತೀಚಿನ ವ್ಯಾಖ್ಯೆ ಎಂದರೆ ಇವು ಲೋಹ ಮತ್ತು ಅಲೋಹಗಳೆರಡರ ನಡುವಿನ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ತೋರುವ ಅಥವಾ ಅವೆರಡರ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ತೋರುವ ಮೂಲವಸ್ತುಗಳು. ಈ ತೆರನಾದ ವ್ಯಾಖ್ಯೆಯು ೧೯೪೦ ರಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಚಲಿತವಾಯಿತು[2]. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಅರೆಲೋಹಗಳು ಎಂದೂ ಕೂಡಾ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಅರೆ ಲೋಹಗಳು ಎಂಬ ಪದವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ರಾಸಾಯನ ಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕಿಂತ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಲೋಹಾಬೊ[1] ಉಂದೆ ಪದೊನ್ ಸಾಮಾನ್ಯವಾತ್ ಅಲೋಹಗ್ ಬಳಸೊಲಿ . ಉಂದು ಇತ್ತೀಚಿನ ವ್ಯಾಖ್ಯೆ ಇವು ಲೋಹ ಬುಕ್ಕ ಅಲೋಹಟ್ ರಡ್ಡೆಟ್ ಇಪ್ಪುನ ಗುಣಲಕ್ಷಣ ತೋಜುನ ಅತ್ತಂದೆ ರಡ್ಡೆತ ಗುಣಲಕ್ಷಣೊನ್ ತೋಜುನ ಮೂಲವಸ್ತುವಾತ್. ಈ ತೆರ ವ್ಯಾಖ್ಯೆ ೧೯೪೦ ತ್ ಇಂಚಿಗ್ ಮಸ್ತ್ ಪ್ರಚಲಿತವಾಯಿತ್[2]. ಕೆಲವು ಸರ್ತಿ ಅವು ಅರೆಲೋಹ ಉಂದೂ ಕೂಡಾ ಲೆಪ್ಪುವೇರ್. ಈ ಅರೆ ಲೋಹ ಪದ ಸಾಮಾನ್ಯವಾತ್ ರಾಸಾಯನ ಶಾಸ್ತ್ರಡ್‍ತ್ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರಟ್ ಜಾಸ್ತಿ ಬಳಕೆಇಪ್ಪುಉಂಡು .
ಆವರ್ತ ಕೋಷ್ಟಕದಲ್ಲಿ ಲೋಹಾಭಗಳು 'ಪಿ' ಬ್ಲಾಕಿನಲ್ಲಿ ಕರ್ಣದುದ್ದಕ್ಕೂ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳ ಗುಂಪು ಬೋರಾನ್ ನಿಂದ ಆರಂಭವಾಗಿ ಆಸ್ಟಾಟಿನ್ ನಲ್ಲಿ ಅಂತ್ಯಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಆವರ್ತಕ ಕೋಷ್ಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಲೋಹಗಳು ಮತ್ತು ಅಲೋಹಗಳ ಮಧ್ಯೆ ವಿಭಾಗವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುವ ಗೆರೆಯನ್ನು ಎಳೆಯಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಲೋಹಾಭಗಳು ಈ ವಿಭಾಜಕದ ಅಕ್ಕ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ.
ಆವರ್ತ ಕೋಷ್ಟಕಟ್ ಲೋಹಾಬೊಲು 'ಪಿ' ಬ್ಲಾಕಿನಲ್ಲಿ ಕರ್ಣದುದ್ದಕ್ಕೂ ತೋಜಾತ್ ಬರ್ಪುಂಡು. ಉಂದೆನಾ ಗುಂಪು ಬೋರಾನ್ ಡ್‍ತ್ ಆರಂಭವಾತ್ ಆಸ್ಟಾಟಿನ್ ಅಂತ್ಯವಾತ್ ಇಪ್ಪುಂಡು . ಕೆಲವು ಆವರ್ತಕ ಕೋಷ್ಟಕಟ್ ಲೋಹಲು ಬುಕ್ಕ ಅಲೋಹ ಮಧ್ಯೆ ವಿಭಾಗೊ ಉಂಡು ಅಂಚನೆ ಇಪ್ಪುನ ಗೆರೆನ್ ಎಳೆತ್ ದಿಪೇರ್. ಲೋಹಾಬೊಲು ಈ ವಿಭಾಜಕದ ಅಂಚಿ ಇಂಚಿ ತೀಜಾತ್ ಬರ್ಪುಂಡು .