Untitled Document

Республикада алғашқылардың бірі болып ұлттық әдебиет пен мәдениетті дамыту және насихаттау ісімен айналысқан Түркістан өлкесіндегі «Талап» қоғамы.
Mamlakatda birinchilardan bo‘lib Turkiston o‘lkasida milliy adabiyot va madaniyatni rivojlantirish va targ‘ib qilish bilan shug‘ullanuvchi “Talap” jamiyati tashkil topdi.

Басқарманың құрылтайшысы және жетекшілері жазушы М.Әуезов, этнограф Ә.Диваев, профессорлар Х.Досмұхамедов, А.Шмидт, Н. Архангельский, М. Тынышпаев, М.
Kafedraning asoschisi va rahbarlari yozuvchi M.Auezov, etnograf A.Divaev, professorlar X.Doʻsmuhamedov, A.Shmidt, N.Arxangelskiy, M.Tyshpaev, M.Esbolov, I.Toʻqtibayev, K. Nafaslar bor edi.

Тоқтыбаев, Қ. Тыныстановтар болды. Қоғам Жарғысының жобасын Түркістан ағарту ісі жөніндегі халық комиссариаты мемлекеттік ғалымдар кеңесі бекітті.
Jamiyat Ustavi loyihasi Turkiston Xalq Maorif Komissarligi Davlat Ilmiy Kengashi tomonidan tasdiqlandi.

1923 жылы 4 желтоқсандағы «Талап» қоғамының мақсаты мен қызмет шеңбері төмендегідей болды:
1923-yil 4-dekabrdagi “Talap” jamiyatining maqsadi va faoliyat doirasi quyidagicha edi:

Сонымен бірге Коммунистік партия тарапынан идеологиялық бақылаудың күшеюіне байланысты көптеген әдебиет өкілдері қудалауға түсе бастады. 1937—1938 жылдардағы қуғын-сүргін барысында қазақ әдебиеті өзінің бетке ұстар өкілдерінен айырылды.
Shu bilan birga Kommunistik partiya tomonidan mafkuraviy nazorat kuchaygani tufayli koʻplab adabiyot vakillari taʼqibga uchrashni boshlagan.1937-1938 yillardagi qatag‘onlar davrida qozoq adabiyoti o‘zining yetakchi namoyandalaridan ayrildi.

Қазақ әдебиетінің ұлттық ағымының өкілдері — Ж.Аймауытов, М.Жұмабаев, Ш.Құдайбердіұлы, Ө.Бөкейханов, А.Байтұрсынұлы, т.б. қуғын-сүргінге ұшырады.
Qozoq adabiyoti milliy harakati vakillari – J.Ayishitov, M.Jumabayev, Sh.Xudoyberdiyevich, O.Bokexanov, A. Baytursinov, t. b. ta'qib qilingan.

Осы жылдары қазақ кеңес әдебиетінің көрнекті өкілдері — С.Сейфуллин, І.Жансүгіров, Б.Майлин, т.б. да қудаланған болатын.
Bu yillarda qozoq sovet adabiyotining koʻzga koʻringan namoyandalari — S. Seyfullin, I. Jansugrov, B. Maylin, t. b. ham ta’qibga uchradi.

Саяси қуғын-сүргін қазақ әдебиеті мен тілінің дамуына айтарлықтай зиянын тигізді.
Siyosiy repressiya qozoq adabiyoti va tili rivojiga jiddiy zarar yetkazdi.

қазақ әдеби тілінің, терминологиясы мен орфографиясы, т.б. мәселелерін қарастыру; І ұлттық өнерді зерттеу; қазақ халқының тарихы мен тұрмысын зерттеу; қазақ мектептерінде оқыту мәселелерін қарастыру; қазақ ғылыми қызметкерлері мен қазақ өнері қайраткерлеріне көмек көрсету.
Qozoq adabiy tili, terminologiyasi va imlosi, jild. yana boshqalari masalalarni ko'rib chiqish; I milliy san'atni o'rganish; qozoq xalqi tarixi va hayotini o‘rganish; qozoq maktablarida o'qitish masalalarini ko'rib chiqish; qozoq tadqiqotchilari va qozoq rassomlariga yordam berish.

Қоғам құрамына А.Байтұрсынұлы, М.Жұмабаев, Ж.Аймауытов, М Міржақып Дулатұлы, Қ.Кемеңгеров, т.б. енді.
Kompaniya tarkibiga A.Baytursinovich, M.Jumabayev, J.Aimautov, M.Mirzhaqip Dulatovich, K.Kemengerov, jild. b.hozir.

Осы кезеңде жаңа кеңестік әдебиет қалыптаса бастайды.
Bu bosqichda yangi sovet adabiyoti shakllana boshladi.

Оның Қазақстандағы өкілдері Сәкен Сейфуллин, С.Мұқанов, Б.Ізтөлин жөнө т.б. болды.
Uning Qozogʻistondagi vakillari Saken Seyfullin, S.Muqanov,B.Iztolen edi.

Олардың шығармашылығы айқын социалистік реализм және пролетарлық интернационализм ұстанымына негізі қаланды.
Ularning faoliyati aniq sotsialistik realizm va proletar internatsionalizmi tamoyillariga asoslangan edi.

1925 жылғы 18 мамырда Қазақстанда Пролетар-шаруа жазушылардың Қазақ ассоциациясы (ҚазАПП) құрылды.
1925-yil 18-mayda Qozogʻistonda Qozogʻiston proletar va dehqon yozuvchilar uyushmasi (QazDYU) tashkil etildi.

ҚазАПП жаңа социалистік әдебиет жасау ісін қолға алды.
QAZDYU yangi sotsialistik adabiyot yaratishga kirishgan

↑ Қазақстан тарихы: Аса маңызды кезеңдері мен ғылыми мәселелері.
1.Qozog'iston tarixi: eng muhim bosqichlari va ilmiy muammolari.

Жалпы білім беретін мектептің қоғамдық - гуманитарлық бағытындағы 11-сыныбына арналған оқулық/М.Қойгелдиев, Ө.Төлеубаев, Ж.Қасымбаев, т.б. — Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007.
Umumta’lim maktabining ijtimoiy-gumanitar yo‘nalishidagi 11-sinfi uchun darslik / M.Qoygeldiev, U.Toleuboyev, J.Qosimbayev va b. - Olmaota: Mektep nashriyoti, 2007. ISBN 9965-36-106-1 2.

ISBN 9965-36-106-1
Qozog'iston tarixi eng muhim bosqichlari va ilmiy muammolari 7-sinflar uchun 2011.

Мәдениеттегі кез келген құбылыс таптық, пролетарлық күрес тұрғысынан бағаланды.
Madaniyatdagi har qanday hodisa sinfiy va proletar kurashi nuqtai nazaridan baholangan.

Халық шығармашылығының көптеген түрлері, мысалы, «Едіге», «Қобыланды батыр» реакцияшыл, ұлтшылдық көзқарастағы шығарма деп жарияланды.
“Edige”, “Qobilandi botir” kabi xalq amaliy sanʼatining koʻplab turlari reaktsion, millatchi deb eʼlon qilindi.

А.Байтұрсынұлы, М.Жұмабаев, М.Дулатұлы қуғынға ұшырады.
A.Baytursinovich, M.Jumabayev, M.Dulatovich ta’qibga uchradi.

Абай шығармалары талқылауға түсті.
Abay asarlari muhokama qilindi.

Басқа жанрлардың арасында бірінші орынға саяси лирика шығарылды.
Boshqa janrlar orasida siyosiy lirika birinchi o'rinda turadi.

Кеңестік жарқын шындықты жабырқау өткен өмірмен салыстыру тәсілі кең қолданысқа енді.
Yorqin sovet voqeligini tushkun o'tmish bilan solishtirish usuli keng tarqaldi.

ҚазАПП қызметінде қазақтың ауыз әдебиеті мен жазба әдебиеті дәстүрлерін жоққа шығару көзқарасы барған сайын белең ала бастады.
KazDYU faoliyatida qozoq og‘zaki va yozma adabiyoti an’analarini rad etish tendensiyasi tobora kuchayib bormoqda edi osha paytlar

Қазақ көркем әдебиетіндегі осы екі ағым арасында 1922—1923 жылдары, содан соң 1926-1928 жылдары қызу пікірталас болып өтті.
1922-1923 yillarda, keyin esa 1926-1928 yillarda qozoq adabiyotidagi bu ikki yo‘nalish o‘rtasida qizg‘in bahs-munozaralar bo‘lib o‘tdi.

20-жылдардың ортасы мен соңында қазақ әдебиетіне Ғ.Мүсірепов, Ғ.Мұстафин, Ә.Тәжібаев, А.Тоқмағамбетов, Ғ.Орманов секілді талантты жастар келіп, кеңес адамдарының — ауыл және қала еңбеккерлерінің бейнесін жасады.
20-yillarning oʻrtalari va oxirlarida qozoq adabiyotini oʻrgangan . G.Musrepov, G. Mustafin, A. Tojiboyev, A. Toqmagambetov, G. Ormanov kabi iqtidorli yoshlar kelib, sovet odamlari – qishloq va shahar mehnatkashlari obrazini yaratdilar.

Қазақ кеңес ақын-жазушыларының шығармашылығында В.И.Ленин бейнесі жеке тақырыпқа айналды.
Qozoq sovet shoir va yozuvchilari ijodida I. Lenin obrazi alohida mavzuga aylandi.

Волков Борис Иванович (26.3.1900, Мәскеу-23.12.1970, сонда)- совет театр суретшісі, КСРО халық суретшісі (1965).
Volkov Boris Ivanovich (26.03.1900, Moskva — 1970.1.23,u yerda) — sovet teatri artisti, SSSR xalq artisti (1965-yili).

1923 жылы Вхутемасты бітірген.
1923 yilda Vhutemasni tamomlagan.

1924-1940 жылдары Моссовет атындағы театрдың, 1941-1949 жылдары Станиславский мен Немирович-Данченко атындағы театрдың бас суретшісі.
1924-1940-yillarda Mossovet teatrining bosh rassomi, 1941-1949-yillarda Stanislavskiy yana Nemirovich-Danchenko teatrining bosh rassomi.

Осында Дзержинскийдің «Тынық Дон», Хренниковтың «Дауылда», «Фрол Скобеев», МХАТ пен Кіші театрда көптеген спектакілдерді көркемдеді.
Dzerjinskiyning "Tinch Don", Xrennikovning "Bo'ron", "Frol Skobeev", Moskva badiiy teatri va Kichik teatrda ko'plab spektakllar.

1967 жылы ол қазақтың М.О.Әуезов атындағы драма театрының «Жат елде» спектакілін безендірді.
1967 yilda qozoq M.O.Auezov nomidagi drama teatrining “Chet elda” spektaklini tamomlagan.

Еңбек Қызыл Ту орденімен марапатталған.
Mehnat Qizil Bayroq ordeni bilan taqdirlangan.

Руслан Фатихұлы Жақсылықов Лауазымы Ту Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрі Ту 19 қаңтар 2022 бастап Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Премьер-Министр Әлихан Смайылов Ізашары Мұрат Бектанов Өмірбаяны Білімі М.В.Фрунзе атындағы Әскери академия Дүниеге келуі 4 наурыз 1966 (1966-03-04) (56 жас) Қаскелең, Алматы облысы, Қазақ КСР Әскери қызметі Атағы Генерал-полковник Басқарды Қазақстан Республикасының Ұлттық ұланы Марапаттары өңдеу
Lavozim-Qozog‘iston Respublikasi Mudofaa vaziri 2022 yil 19 yanvardan Prezident Qosim-Jomart Tokayev Bosh vazir Alixon Smoilov Pioner Murat Bektanov Biografiya MV Frunze nomidagi Harbiy Akademiyasi 1966 yil 4 martda tug'ilgan (56 yosh) Kaskelen, Olmaota viloyati, Qozog'iston SSR Harbiy xizmat Sarlavha 19-RKGF-CG.svg General-polkovnik Qozog‘iston Respublikasi Milliy gvardiyasi boshchiligida

Руслан Фатихұлы Жақсылықов (4 наурыз 1966 жылы туған, Алматы облысы, Қаскелең қаласы) — Қазақстанның мемлекет және әскери қайраткері, генерал-полковник, педагогика ғылымдарының кандидаты, 2022 жылғы 19 қаңтардан бастап Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі[1].
Ruslan Fatih Og'li Jaksylykov (1966-yil 4 martda Olmaota viloyati Kaskelen shahrida tugʻilgan) — Qozogʻiston davlat va harbiy arbobi, general-polkovnik, pedagogika fanlari nomzodi,2022 yilda 19 yanvardan Qozogʻiston Respublikasi mudofaa vaziri [1] .

И.С.Конев атындағы Алматы жоғары жалпы әскери училищесін (1987), М.В.Фрунзе атындағы Әскери академияны (1996), РФ ҚК Бас штаб Әскери академиясының Жоғары академиялық курсын (2004) бітірді.
I. S. Konev nomidagi Olmaota oliy umumiy harbiy bilim yurtini (1987), M. V. Frunze nomidagi harbiy akademiyani (1996), Rossiya Federatsiyasi Qurolli Kuchlari Bosh shtabi Harbiy akademiyasining Oliy akademik kursini (2004 yil) tamomlagan).

Әскери училищеден кейін мотоатқыштар және барлау взводының, ротасының командирі, Алматы қаласы әскери бөлім барлаушыларының бастығы.
Harbiy maktabni tamomlagandan so‘ng u motorli miltiq va razvedka otryadi, rota komandiri, Olmaotadagi harbiy qism razvedka boshlig‘i bo‘lgan.

2017 жылы Қазақстан Республикасы І, ІІ дәрежелі «Даңқ» ордендерімен марапатталды
2017-yilda Qozog‘iston Respublikasining I yana II darajali “Shon-sharaf” ordenlari bilan taqdirlangan.

«Твенте» (нидер. ) — Нидерланд чемпионаттарында ойнайтын футбол клубы, Энсхеде қаласынан.
''Tvente'' (нидер. ) - Gollandiya chempionatlarida o'ynaydigan futbol klubi, Enschede shahridan.

1965 жылы 1 шілдеде құрылды.
U 1965-yil 1 iyulda tashkil etilgan.

Ресми сайт (нид.) (ағыл.) (нем.) eredivisie.nl (нид.)
Rasmiy sayt (ing. ) (nim. ) eredivisie.nl

1965 жылы «Энсхеде» және «Энсхедезе Бойз» клубтарының бірігуінен құрылды.
U 1965-yilda |"Enschede va Enschede Boysning birlashishi natijasida tashkil etilgan.

Санжар Сейітжафарұлы Асфендиаров (20.10.1889, Ташкент –25.02.1938, Алматы) – көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері, дарынды ғалым-тарихшы, профессор, педагог.
Sanjar Seyitjafarovich Asfendiarov (20.10.1889 yil, Toshkentda — 25.02.938, Olmaota ) — atoqli davlat va jamoat arbobi, isteʼdodli olim-tarixchi, professor, oʻqituvchi.

Ұстаздық өмірі
O'qituvchilik umiri

Мәскеуде жұмыс жасаған мерзімде Асфендиярұлының талантының жаңа қыры ашылды — оның тарих саласындағы белсенді ғылыми-ізденімпаздық қызметі ғалымның келешектегі шығармашылығын айқындап берді. Мәскеуде болған алғашқы күндердің өзінде-ақ КСРО ОАК жанындағы Шығыстану институтымен қызмет жасасады, МГУ-де сабақ береді. Бұл жылдарда Санжар шетел Шығысының өкілдерімен жиі кездеседі.
Moskvadagi faoliyati davomida Asfendiyarovich iste’dodining yangi tomoni ochildi–uning tarix sohasidagi faol ilmiy izlanishlari olimning kelajakdagi faoliyatini belgilab berdi.U Moskvada bo‘lganining dastlabki kunlaridanoq SSSR Markaziy Ijroiya Qo‘mitasi qoshidagi Sharqshunoslik institutida ishladi,Moskva davlat universitetida dars berdi.

Оның ғылыми еңбек сіңіргенінің айғағы 1927 жылы Шығыстану институтының директоры қызметіне жоғарылатып, МГУ профессоры деген атақ берілгені болып табылады. Ғұламаның өмірі мен қызметіндегі неғұрлым жемісті кезең — 1928-1937 жылдарға дейінгі Қазақстанда өткен мерзім. Бұл мерзімде ол республикадағы алғашқы оқу орындары мен ғылымын ұйымдастыруға көп күш салады.
Bu yillarda Sanjar xorijiy Sharq vakillari bilan tez-tez uchrashib turadi.1927-yilda Sharqshunoslik institutiga direktor lavozimiga ko‘tarilib,MDU professori unvoni berilgani uning ilmiy xizmatlarining isbotidir.Olim hayoti va faoliyatidagi eng sermahsul davr Qozog‘istondagi 1928-1937 yillar davridir.Bu davrda u mamlakatda ilk ta’lim muassasalarini,ilm-fanni tashkil etishga katta kuch sarfladi.

1931 — 1933 жылдары Денсаулық сақтау ісінің халық комиссары, Қаз КСР оқу ісі халкомының орынбасары болып қызмет жасайды және бүгінде оның есімімен аталынатын Алматы дәрігерлік институтын басқарады. Санжар Қазақстанның академиялық ғылымының дамуына маңызды үлес қосты. 1931-1933 жылдары ол КСРО ғылым академиясының Қазақстандық базасы төрағасының орынбасары болады, ғылыми консультация мен насихат комиссиясын, тарих-археология комиссиясын, қазақ сөздігі комиссиясын басқарады, ұлттық мәдениет жөніндегі Қазақ ғылыми-зерттеу институты тарих секторының меңгерушісі болады.
1928—1931-yillarda Qozogʻiston pedagogika institutining birinchi rektori boʻlgan.1931 yildan 1933 yilgacha u Sog'liqni saqlash xalq komissari,Qozog'iston SSR Maorif xalq komissari o'rinbosari lavozimlarida ishlagan va bugungi kunda uning nomidagi Olmaota tibbiyot institutini boshqaradi.Sanjar Qozogʻistonda akademik ilm-fan rivojiga muhim hissa qoʻshgan.1931-1933 yillarda SSSR Fanlar akademiyasining Qozogʻiston bazasi raisining oʻrinbosari, Ilmiy maslahat va targʻibot komissiyasi,Tarix-arxeologiya komissiyasi,Qozoq lugʻat komissiyasi,Qozogʻiston Respublikasi Fanlar ilmiy-tadqiqot instituti tarix boʻlimi mudiri boʻlgan.

Ол — Қазақстан тарихы жөніндегі көптеген жұмыстың авторы, сондай-ақ қабілетті зерттеуші-филолог және жазушы. Шығыс халықтарының өмірі туралы "Әлем шатыры" деген повесть, қазақ ұлтының мәдениеті жөнінде мақалалар жазды.[5] Алматыда Асфендиаровтың есімін мәңгілік есте қалдыру үшін көше мен мемлекеттік медицина университетіне аты берілген.[6][7]
Milliy madaniyat U Qozog‘iston tarixiga oid ko‘plab asarlar muallifi,shuningdek,iste’dodli tadqiqotchi-filolog va yozuvchidir.Sharq xalqlari hayoti haqida “Dunyo chodiri” qissasi,qozoq millati madaniyati haqida maqolalar yozgan. [1] Olmaotada koʻcha va Davlat tibbiyot universitetiga Asfendiyarov nomi berilgan.