Grèce (Mycéniens=Pélasges) ou la solution d'une énigme è un libro di Mathieu Aref, pubblicato nel 2008. ISBN 978-99956-658-2-1
Mikenët = Pellazgët: Greqia ose zgjidhja e një enigme Origjinali: Grece (Myceniens=Pelasges) ou la solution d`une enigme Histori. Autori i librit Mathieu Aref. Shqipëroi: Iliriana Angoni, shtëpia botuese: "Plejad".
Quest'opera completa ciò che Aref scrisse nel precedente Shqipëria (Historia dhe gjuha) ose odisea e pagesueshme e një populli parahelen.
Kjo vepër e re përfundon atë se çfarë Arefi shkrujti në veprën "Shqipëria (Historia dhe gjuha) ose odisea e pabesueshme e një populli parahelen".
Si trattano nozioni etniche e vengono rese note fonti antiche in merito alla relazione col mondo e gli antichi Balcani degli antenati degli albanesi.
Këtë herë ai e përzmadhin pamjen e saj dhe nxjerr nocione etnike, të cilat na i bëjnë të ditura burimet e lashta në lidhje me botën e lashtë ballkanike.
I Pelasgi, così difficili da delineare anche quando la loro presenza è stata confermata in diverse parti del mondo antico; a loro, Aref cerca di dare un'identità.
Këtyre pellazgëve, kaq e vështirë për t`u ravijëzuar edhe kur prania e tyre ka qenë e pohuar në shumë vise të botës antike, Aref Mati kërkon t`u japë një identitet.
Partendo da un'affermazione di Erodoto che li chiama barbari, o meglio "barbarofoni", individui che parlavano una lingua diversa da quella greca, egli propone l'identificazione con gli antichi Illiri e la ricerca delle tracce tra i loro discendenti odierni: gli Albanesi.
Duke u nisur nga një pohim i prerë i Herodotit se ishin barbarë ose më saktë "barbarofonë", dmth. Individë që flisnin një gjuhë ndryshe nga gjuha greke , ai propozon t`i identifikojmë me ilirët e antikitetit dhe të kërkojmë gjurmët ndër pasardhësit e tyre të ditëve të sotme: shqiptarët. Ai vetë është me zanafillë shqiptare dhe duke njohur e njohur në mënyrë të përkryer këtë gjuhë, Aref Mati zbraz të gjithë pasionin dhe njohuritë e tij në lidhje me këtë anketim: kjo mund të duket ikonoklaste, por nuk mungojnë pararendës të shquar të rivënies në diskutim të vizionit të zakonshëm të helenizmit- që nga K.O. Muller deri te M.I. Finley dhe Ferdinand Braudel, të cilët të gjithë kanë pyetur veten për këta parahelenë, të cilëve Greqia e Perikliut u detyrohet kaq shumë.
Grèce (Mycéniens=Pélasges) ou la solution d'une énigme
Mikenët = Pellazgët: Greqia ose zgjidhja e një enigme
Padre Stathi Melani fu un sacerdote e patriota albanese nato nel 1858 e morto nel 1917.
At Stathi Melani - Patriot dhe prift shqiptar, lindi më 1858 e vdiq më 1917.
Padre Stathi Melani era un prete ortodosso albanese, membro del Congresso di Monastir, il quale decise di far rispettare nel sud dell'Albania le decisioni prese del Congresso circa la diffusione uniforme della lingua letteraria albanese in ogni zone dell'Albania Etnica.
Stathi Melani ishte një prift ortodoks shqiptar, pjesëmarrës i Kongresit të Manastirit, i cili vendimet e marrura në kongres për përhapje e gjuhës së njësuar letrare shqipe i zbatonte në fshatrat e Shqipërisë së jugut.
Per la sua attività patriottica fu perseguitato dalle autorità turche che all'epoca governavano l'Albania.
Për veprimtarinë e tij patriotike ai u përndoq nga autoritetet turke që sundonin në atë kohë në Shqipëri.
Padre Stethi Melani non si arrese mai nemmeno quando i turchi gli bruciarono la casa per ben tre volte.
Edhe përkundër faktit që turqit ia dogjën tri herë shtëpinë, ai nuk e ndali veprimtarin e tij.
Allo stesso tempo, la sua attività veniva seguita e repressa dai preti ortodossi greci che organizzarono il suo assassinio.
Në të njëjtën kohë veprimtaria e tij përcillej edhe nga priftërinjtë ortodoksë grekë të cilët organizuan edhe vrasjen e tij.
Così, il 24 dicembre 1917 la banda di greci capeggiata da Josif Suropullos gli fece un agguato riuscendo ad ucciderlo e massacrandolo sino a decapitarlo al fine di avvertire e intimidire altri attivisti albanesi cristiano-ortodossi.
Kështu, më 24 Dhjetor 1917 banda e kusarëve të Josif Suropullos i zuri pritën e vrau dhe i masakroi kufomën duke i prerë kokën për t'u tërhequr vërejtjen dhe frikësuar veprimtarët e tjerë shqiptarë ortodoksë.
Tuttavia l'omicidio e la mutilazione del suo corpo vennero visti come una conferma dell'importanza della lingua albanese.
Megjithatë vrasja dhe masakrimi i tij te të rinjtë e Shqipërisë së jugut ishte vetëm një vërtetim për rendësinë e gjuhës shqipe.
Le attività patriottiche
Veprimtaria Patriotike
Le attività patriottiche del Padre Stathi Melani si svolsero in un periodo di tempo di durato circa 35 anni e toccarono numerosi Stati, quali: tutti i territori dell'Albania Etnica, la Turchia, gli Stati Uniti d'America e la Grecia.
Veprimtaria patriotike e At Stath Melanit, që kap një periudhe rreth 35 vjeçare dhe që u zhvillua në Stamboll, në Shtetet e Bashkuara te Amerikës dhe mbi dhjete vjet në Shqipëri, është e njohur në brezat e moshuarte krahinave te Shqipërisë Jugore dhe me gjere.
A testimonianza della sua attività patriottica vi sono una serie di articoli, libri, giornali e riviste pubblicati sia prima che dopo la morte. Queste opere hanno descritto le gesta coraggiose del Padre Stathi Melani.
Për veprimtarinë atdhetar te tij hedhin drite një mori shkrimesh, në libra, gazeta e revista te kohës, që kur ishte gjalle dhe pas rënies dëshmor, nëpërmjet te cilave dhe burimeve te shumta gojore, është arritur te jepet një tablo pak a shumë e plote për veprimtarinë e këtij patriot!
Egli riteneva cosa più importante al mondo il benessere e l'unificazione delle terre albanesi occupate dai greci e serbi.
Ai as pasurinë e gjithë botes nuk e vinte përpara detyrës se shenjte ndaj Atdheut.
Mihal Grameno, un altro patriota albanese, nel 1907 lo descrisse così: "Stathi Melani è un patriota, intelligente e coraggioso, come uno dei pochi patrioti che hanno lottato per i diritti nazionali al momento del sultano Abdul Hamid". Questo dimostra come Melani abbia sviluppato una notevole attività a partire dagli ultimi decenni del XIX secolo di chiusura.
Vlerësimi që i ka bere patrioti i dëgjuar, Mihal Grameno, qysh në vitin 1907 si : "Atdhetar i flakte, i zgjuar dhe trim, si një nga te paktët patriote që përpiqeshin për te drejtat kombëtare në kohen e Sulltan Abdyl Hamitit", tregon se ai ka zhvilluar një veprimtari te shquar qysh në dhjetëvjeçaret e fundit te shekullit XIX.
Anche Fan S. Noli parlò e descrisse con superlativi le attività di Stathi Melani in numerose opere editoriali.
Për te ka folur e shkruar me respekt Fan.
Le attività di Stathi Melani non si limitarono al campo della propaganda e dell'organizzazione.
S. Noli dhe shumë patriote e bashkëluftëtare te tij, shoqëri patriotike dhe redaksi gazetash.
Egli fu anche un guerriero ed un comandante molto abile tale da riscuotere molti successi.
Veprimtaria e At Stath Melanit nuk kufizohet vetëm në fushën e propagandës e te organizimit.
Insieme a lui hanno combattuto anche: Riza Velçishtin, Mihal Grameno, Çerçiz Topulli, Sali Butka, Hajredin Tremishtin, Kopi Tushemisht, Pandeli Ceco, Mihal Dhosin ed altri.
Ai ishte njëkohësisht edhe një luftëtar i pa epur, për me tepër një komandant çete i zoti, që paraprinte me shembullin e tij në çdo ndeshje me armiqtë.
Tutti hanno combattuto per riunificare l'Albania e cacciare gli invasori greci e slavi.
Qene bashkëluftëtar me me Riza Velçishtin, Mihal Gramenon, Çerçiz Topullin, Sali Butken, Hajredin Tremishtin, Kopi Tushemishtin, Pandeli Çeçon, Mihal Dhosin, etj.
Padre Stathi Melani venne ucciso in un pozzo da alcuni soldati greci il 24 dicembre 1917.
At Stath Melani vritet në pusi nga andartët grekë më 24 Dhjetor 1917.
L'uccisione di Stathi scatenò un'ondata di ribellione e di rabbia non solo tra la popolazione delle province di Përmet, Leskovik e di Kolonje, ma anche a Gjirokastra, Tepelena, Delvina, Saranda, in Chameria ed a Valona, persino gli albanesi all'estero si ribellarono.
Vrasja e At Stathit shkaktoi një valë te madhe hidhërimi jo vetëm në popullsinë e krahinave te Përmetit, Leskovikut dhe Kolonjes, por edhe te Gjirokastrës, Tepelenës, Delvinës, Sarandës, Çamërisë dhe Vlorës, si dhe ndër shqiptaret jashtë atdheut në ShBA dhe gjetke.
Altre proteste a finché venissero arrestati gli assassini di Stathi Melani sono state fatte alle autorità italiane che all'epoca occupavano l'Albania.
U bene shumë protesta tek autoritetet italiane te pushtimit, nëpërmjet te cilave kërkonin zbulimin dhe ndëshkimin e vrasësve.
Petro Marko (Dhërmi, 25 novembre 1913 - Tiranë, 27 dicembre 1991) è stato un insegnante, pubblicista, giornalista e scrittore albanese.
Petro Marko (Dhërmi, 25 nëntor 1913 - Tiranë, 27 dhjetor 1991) ishte arsimtar, publicist, gazetar, interbrigadist e shkrimtar shqiptar.
Biografia
Jeta
Nacque nel paesino di Dhërmi të Bregut dai genitori Marko e Zoica ed è stato allevato dalla nonna Mama Mille.
U lind në fshatin Dhërmi të Bregut nga prindët Marko e Zoica, u rrit nga gjyshja Mama Mille.
Il padre si arricchi grazie al commercio del pompelmo.
I ati ishte pasuruar nëpërmjet tregtisë së qitros.
Gli italiani lo imprigionarono nelle isole del Tirreno dove egli si ammalò.
Por e la të vogël sepse u sëmur gjatë internimit në ishujt e Tirrenit nga italianët.
Nel 1924 terminò la scuola dell'obbligo ed andò alle superiori presso l'Istituto Commerciale di Valona.
Me të kryer filloren në fshatin e lemjes më 1924, shkoi nxënës në Shkollën Tregtare në Vlorë të cilën e mbaroi më 1932.
Terminò gli studi nel 1932. Presso questo Istituto ebbe come Preside Kolë Kamsi e come docente Ernest Koliqin; in questa scuola vi erano moti professori italiani. Uno di questi insegnanti italiani gli fece conoscere il manifesto di Karl Marx.
Në atë shkollë pati, ndër të tjerë, si drejtor arsimtarin e studiuesin Kolë Kamsi dhe si mësues Ernest Koliqin; shkollë në të cilen jepnin mësim dhe shumë mësues italianë, njëri prej të cilëve i prezantoi me "Manifestin" e Marksit.
Dopo aver finito la scuola andò a Tirana alla ricerca di un posto di lavoro, fino a quando non incontra un giorno Hilë Mosin, allora Ministro della pubblica istruzione, che lo nominò insegnante a Dhërmi.
Pasi kreu shkollën i takon të sillet gjatë nëpër Tiranën e asaj kohe në kërkim të ndonjë pune, derisa takon një ditë Hilë Mosin, asokohe Ministër Arsimi, i cili e caktoi mësues në Dhërmi.
Poi venne trasferito a Dhuvjan, nella contea di Dropullit.
Më pas transferohet për në Dhuvjan të Dropullit.
Restò in costante contatto con la stampa di sinistra, attraverso i giornali greci, che gli venivano consegnati da Asim Vokshi.
Qëndron në kontakt të vazhdueshëm me shtypin e majtë, nepërmjet gazetave greke, të cilat ia jipte Asim Vokshi.
In seguito ad un equivoco si trovò il pretesto per poter dire che diede agli studenti della letteratura comunista. Accusa risultata falsa e priva di fondamento.
Nga një ngatërresë që pati, u gjet preteksti se Petrua i jepte nxënësve literaturë komuniste (akuzë e pavërtetë).
Fu costretto a scappare per la prima volta in Grecia.
U detyrua të largohej për herë të parë në Greqi.
Si rifugiò a Corfu dove ebbe contatti con altri emigranti politici con a capo il dr.
Qëndron në Korfuz, ku bie në kontakt me emigrantët politik të atjeshëm me në krye dr.
In seguito partì per Atene dove abitava suo fratello Dhimitri (Mimon), il quale si era allontanato con i figli dal paesino di Bregu.
Pastaj niset për n'Athinë, ku kishte të vëllanë Dhimitrin (Mimon), që ishte larguar që fëmijë nga Bregu.
Inizio a lavorare presso la facoltà di letteratura dove ebbe alcuni contrasti con il rettore, il quale gli disse di vergognarsi in quanto era professore di albanese.
Atje hyn në fakultetin e letërsisë, ku i takoi të kishte fërkime me rektorin, i cili ia njehte për turp që Petroja si himarjot të ishte mësues i shqipes.
Petro Marko rispose al rettore, così: "Vergognatevi voi che vivete ancora al tempo dei Bizantini!...", questa replica lo fece espellere dall'Università.
Gjë për të cilën Petroja ia ktheu "turp për ju që ende jetoni në kohë të Bizantit!...", replikë që i shkaktoi përjashtimin.
In seguito Petro Marko lavorò come professore in una scuola privata.
Nepërmjet punëdhënësit të të vëllasë krijohet mundësia të hyjë në një shkollë joshtetërore, në fakultetin ekonomiko-politik.
Pensò anche di andare in Unione Sovietica, dove all'epoca si trovavano Sejfulla Maleshova, Ali Kelmendi e Tajar Zavalani.
Shqyrton mundësinë të shkojë në Bashkimin Sovjetik, ku në atë kohë ishte dhe Sejfulla Maleshova, Ali Kelmendi e Tajar Zavalani, por bie poshtë si mundësi.
Tornò nell'estate 1935 dopo venne al governo il liberale Mehdi beut.
Kthehet pas vendosjes të qeverisë liberale të Mehdi beut - verë 1935.
La città di Fieri ebbe una rivolta, soffocata nel sangue sin dall'inizio e Riza Cerova fu ucciso dalle truppe di Hamit Matjani, e quelli che rimasero fuggirono da Valona a Corfù.
Planifikohet Kryengritja e Fieri, e cila dështon që në zanafillë e Riza Cerova vritet nga trupat e Hamit Matjanit, dhe ata që ngelën ikën nga Vlora për në Korfuz.
Tornò a novembre dopo che Ismet Toto e Branko Merxhani lo chiamarono all'apertura di un giornale Koha e Re ( "Nuova Epoca") come organo di governo.
Kthehet në nëntor pasi Branko Merxhani e Ismet Toto e thërrasin me rastin e hapjes së një gazete ("Koha e Re") si organ i qeverisë.
Il giornale venne chiuso dopo un articolo sui lavoratori di Kucova che suono ad Ethem Toto, allora ministro degli interni, come comunista come reazionario.
Gazeta mbyllet pas një artikulli bombastik mbi punëtorët e Kuçovës; që Ethem Toto, asokohe ministër i brendshëm e pau si reaksionar e komunist.
Passò da un giornale all'altro ( "Illiria", ecc), e nel 1936 pubblicò la rivista "ABC" con Branko Merxhani, Demetrio Godelli, Zavalani, Migjeni. Tale rivista è stata chiusa dopo il secondo numero. Petro Marko fu internato a Porto Palermo (2 settimane) e poi a Llogara.
Shëtiti nga një gazetë në tjetrën ("Illyria", etj.), dhe më 1936 boton revistën “ABC” bashkë me Branko Merxhanin, Dhimitër Godellin, Zavalanin, Migjenin, e cila u mbyll pas numrit të 2-të; e internojnë në Porto Palermo (2 javë) e pastaj në Llogara, lirohet me interesimin te Merxhanit e I. Totos.
Lo rilasciarono solo grazie all'interessamento di Merxhani e I. Totos. Cooperò nel "Tentativo albanese" di B. Merxhani che Branko aveva l'intenzione di giungere ad un antipode "La stella della luce".
Bashkëpunon në "Përpjekja shqiptare" e B. Merxhanit, të cilën Brankoja kishte me nijet t'ia vinte për antipod "Hyllit të Dritës". Por largohet pasi Merxhani shkroi artikullin Pse nuk jam marksist i dëtyruar nga censura e kohës.