דפים מהבשורות של ורדזיה
ვარძიის ოთხთავი
הבשורות של וַרְדְּזִיָּה (בגאורגית: ვარძიის სახარება, וַרְדְּזִיִּיס סַאֲחָרֶבָּה) או ארבעת הבשורות של ורדזיה או הארבעה של ורדזיה (גאורגית: ვარძიის ოთხთავი, וַרְדְּזִיִּיס אוֹתְחְתָאוִוי) הוא כתב-יד ליטורגי מאוייר מהמאה ה -12 או ה -13 של ארבע הבשורותהקנוניות ככל הנראה היה שייך למלכה תמר . כתב-היד נשמר בוורדזיה עד המאה ה -16; לאחר שהצבא הפרסי-ספווי בראשות השאה שאה תהמאספ הראשון פשטו על ורדזיה בשנת 1551 ובזזו אותה, פדה אותו בנו של לוואן מלך קאחתי , והעניק אותו שוב לורדזיה. כיום כתב-היד נמצא במרכז הלאומי לכתבי-יד של גאורגיה (סימון: Q-899).
ვარძიის ოთხთავი ანუ სახარება — XII-XIII საუკუნეების ქართული საზეიმო ხასიათის ხელნაწერი სახარება. სავარაუდოდ ეკუთვნოდა თამარ მეფეს. XVI საუკუნემდე ვარძიაში ინახებოდა; სპარსელების მიერ ვარძიის გაძარცვის შემდეგ ლევან კახთა მეფის ვაჟმა გამოისყიდა და ისევ ვარძიას შესწირა. დღეს ვარძიის ოთხთავი ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრის Q ფონდში ინახება (Q-899).
כתב-היד מכיל 289 דפים בגודל 23X18 סנטימטרים כתובים על גבי קלף איכותי. כתב-היד נכרך בתחילה בכריכה כסופה עם עם דמותה של הבתולה מרים, אולם כריכה זו נבזזה מאוחר יותר והוחלפה בכריכה אחרת.
საწერ მასალად გამოყენებულია მაღალი ხარიხის თეთრი ეტრატი. ხელნაწერი შეიცავს 289 ფურცელს, რომელთა ზომებია 23X18 სანტიმეტრი. წიგნს ჰქონია ვერცხლის ყდა ღვთისმშობლის მინანქრიანი ხატით, რომელიც მოგვიანებით შემოუძარცვავთ და სხვა ყდით ჩაუნაცვლებიათ.
הטקסט בכתב-היד בכתב קליגרפי בכתיב הנוסחורי , בשני טורים. הכותרות עוטרו בצבע סינגור בכתב אֲסוֹמְתַווְרּוּלִי . גולת הכותרת של הטקסט, האותיות הרישיות נעשו בצבע זהב. כתב היד מובחן בעיצובו המפואר והמקורי. תמונות של המבשרים משולבות בטקסט והן קטנות יותר מאשר מיניאטורות המבשרים בכתבי בשורות אחרים. המיניאטורות מעוטרות בקישוטים מקוריים.
ვარძიის ოთხთავში სახარების ტექსტი გადაწერილია კლასიკური კალიგრაფიული ნუსხურით, ორ სვეტად. სათაურები შესრულებულია სინგურით ასომთავრულად. ტექსტის მნიშვნელოვანი ადგილები და საზედაო ასოები ოქრომელნითა და ფერადებითაა შესრულებული. ხელნაწერი გამორჩეულია თავისი მდიდრული და ორიგინალური გაფორმებით. მახარებელთა გამოსახულებები შესრულებულია ტექსტიან ფურცლებზე და მცირე ადგილს იკავებს. მინიატიურები ორიგინალური ორნამენტებითაა შემკული.
קישורים חיצוניים
ლიტერატურა
הערות שוליים
ქართული ხელნაწერი, V-IX საუკუნეები, ალბომი, თბილისი, 2012, გვ. 75