Obra
Literatura
Jurij Chěžka (pseudónimo Ludomil Hórčanski, oficialmente coñecido pola súa forma en alemán Georg Keschka), nado o 22 de xullo de 1917 en Hórki e finado en outubro de 1944 nos arredores de Kragujevac en Iugoslavia, foi un xornalista e poeta sorabo, recoñecido como o fundador da moderna poesía soraba
Jurij Chěžka (pseudonymaj Hórčanski, Ludomil; němsce Georg Keschka; * 22. julija 1917 w Hórkach, † w oktobrje 1944 w Juhosłowjanskej) bě serbski basnik a prěni zastupjer moderneje poezije dwaceteho lětstotka w serbskej literaturje.
Seu pai Mikławša Chěžki (1868–1931) era canteiro e súa nai, Hana, nacida Delenkec (1887–1984), en Haslow, era unha narradora popular, Pawoł Neda escribiu sobre ela en Wopyt pola bajkarki (1957) e exerceu unha forte influencia literaria en seu fillo.
Jurij Chěžka narodźi so 22. julija 1917 w Hórkach jako třeće ze šěsć dźěći do swójby skałarja a twarca studnjow Mikławša Chěžki (1868–1931). Jeho mać Hana, rodźena Delenkec (1887–1984), pochadźeše z Haslowa a bě znata jeje njewšědneho powědarskeho talenta dla. W knižce Pawoła Neda „Wopyt pola bajkarki“ (Budyšin 1957) bu jej pomnik w ludowědnej literaturje stajeny.
Por recomendación do párroco Chrósćicy e activista cultural Jakub Šewčik estudou como interno no instituto arcebispal de Praga (1929-1937).
Po połpjata lěće na šuli w Chrósćicach wopytowaše Jurij Chěžka Arcybiskopski gymnazij w Praze, hdźež bě z chowancom katolskeho internata.
A lingua de ensino era o checo, pero Chěžka ao igual ca outros sorabos mantiñan o uso da lingua soraba grazas ás actividades que desenvolvía a asociación de estudantes católicos sorabos Serbowka dirixida na época por Mikławš Krječmar.
Wuwučowanska rěč bě čěšćina. W serbšćinje wukmanješe serbskich chowancow Mikławš Krječmar na kónctydźenskich zhromadźiznach 1931 wobnowjeneje „Serbowki“.
En 1936 publicou no suplemento „Serbskim studenće“ da revista Serbske Nowiny o seu primeiro experimento poético.
1936 debitowaše Jurij Chěžka z prěnimi poetiskimi probami w „Serbskim studenće“.
Nas vacacións de 1937 escribiu un conxunto de poemas ao que lle deu o título de "Na puću za druhej domiznu".
W maturitnych prózdninach lěta 1937 napisa wón zběrku z 23 basnjemi pod titulom „Na puću za druhej domiznu“.
Neses textos prevalecen os temas do amor materno, o fogar, a xente mais a morte e constitúen a base da súa produción poética
Zběrka je so jako rukopisny zešiwk wuchowała a wobsahuje jadro jeho noweje serbskeje poezije.
Logo da prohibición de„Serbskich Nowin“ en agosto de 1937 fundou e escribiu „Gmejnskeje heje“ , órgano dos estudantes sorabos de Praga que se editaba de xeito manuscrito e na que se preservaron outro feixe de poesías do autor.
Štwórć lěta po zakazu „Serbskich Nowin“ w lěću 1937 wuńdźe prěnje čisło „Gmejnskeje heje“ („organ towarstwa serbskich studowacych w Praze“) z Jurjom Chěžku jako zamołwitym redaktorom. W dźewjeć čisłach časopisa namakaja so poslednje jeho basnje.
Tras rematar os estudos secundarios en 1937 entrou na Universidade Carolina para estudar bohemística e xermanística, e asistiu tamén ás clases de sorabo que daba o profesor Josef Páta dende a súa implementación no curso 1933/34.
Po maturje bě so na Karlowej uniwersiće na studij bohemistiki a germanistiki a w pódlanskim předmjeće sorabistiki zapisał. Katedra za serbsku rěč, literaturu a kulturne stawizny bě so jako prěnja sorabistiska katedra w lěće 1933/34 załožiła. Profesuru bě dóstał dr.
Logo da ocupación de Checoslovaquia polos alemáns en 1939 a Gestapo interrogouno e pasou un mesmo no centro de interrogamento de Dresden.
Po wobsadźenju Čěskosłowakskeje dnja 15. měrca 1939 zaja Gestapo Chěžku a přewjeze jeho do přepytowanskeje jatby do Drježdźan. Wobhladniwje pak bě z časom wšón pisomny material schował a tuž jeho po měsacu zaso pušćichu, zo bychu jeho štyri njedźele na to do wójska sćahnyli.
Pouco despois da súa liberación, tivo que servir na Wehrmacht e marchou á fronte en Francia e máis tarde loitou en Bulgaria,, Grecia e Iugoslavia Juhosłowjanskej .
Z jeho štyrilětneho wójnskeho časa w Francoskej, Bołharskej, Grjekskej a Juhosłowjanskej su so zachowali někotre listy z fronty, kotrež je Mikławšej Krječmarjej do Prahi napisał.
Morreu ao intentar desertar e contactar cos partisanos preto da cidade serbia de Kragujevac.
Mjez 13. a 17. oktobrom 1944 dezertowaše z Wehrmachty w bliskosći juhosłowjanskich městow Kraljevo, Kruševac a Kragujevac a na njeznate wašnje zahiny.
Escola soraba „Jurij Chěžka“ w Chrósćicach
Serbska šula „Jurij Chěžka“ w Chrósćicach
Na puću za druhej domiznu [manuscrito], 1937 Basniske dźěło, Bautzen 1961 Poezija małej komorki , Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1971
Jurij Chěžka: Na puću za druhej domiznu [rukopis], 1937 Jurij Chěžka: Poezija małej komorki (Poesie der kleinen Kammer), Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1971 Die Erde aus dem Traum. Gedichte. Wudał Kito Lorenc, Domowina-Verlag, Bautzen 2002.