ابراهیم حامدی (زادهٔ ۲۹ خرداد ۱۳۲۸ در تهران) با نام هنری ابی خوانندهٔ موسیقی پاپ ایرانی است. او از دسته خوانندگان تنور ایران است. وی در سبک‌های مختلف موسیقی صاحب اثر است: راک، بالاد، موسیقی فولکلور، پاپ، دنس، هاوس و ترنس.[1]
Ebrahim Hamedi (tug'ilgan yilda Tehron) bilan nomi Genri ko'k, bu xonanda tomonidan pop musiqa . Teglar, kitobxonlar, tenor u, Eron. U turli janrlardagi musiqa, egasi ta'sir qiladi: rock., bu folklor, musiqava hokazo. popup. qalinva ...
محمدرضا شاه پهلوی با پوشش رسمی بزرگ‌ارتشتاران در کنار سپهبد نادر جهانبانی.
Muhammad Rizo Pahlaviy general-leytenant Nodir Jahononiyning yonida armiya zobitlarining rasmiy formasi bilan.
ارتش شاهنشاهی ایران طی سال‌های ۱۹۷۲ تا ۱۹۷۵ به‌منظور سرکوب شورش ظُفار در سلطان‌نشین عُمان، عملیات نظامی داشت که طی آن افسران ارتش توانستند عملیات نظامی واقعی را تجربه کرده و بسیاری از طرح هاو آرایش‌های دفاعی و پیشروی جنگی را تمرین کنند که بعدها در جنگ ایران و عراق بسار مفید واقع شد. ارتش شاهنشاهی طی پیروزی در این عملیات توانست توده ای‌های تجزیه طلب را از خاک عمان بیرون براند.
1972-yildan 1975-yilgacha Eron imperator armiyasi Ummon Sultonligidagi Dofar qo'zg'olonini bostirish uchun harbiy operatsiyalar o'tkazdi. Harbiy operatsiyalar davomida armiya zobitlarining harbiy mahoratlari ancha yaxshilandi. Bu tajribalar keyinchalik Eron va Iroq o'rtasidagi urushda zobitlarga ancha yordam berdi.
از عملیات‌های اطلاعاتی مهم ارتش شاهنشاهی ایران می‌توان به برنامه شناسایی آیبکس و پروژه ژن تیره به ترتیب از ارتش عراق و شوروی اشاره کرد.[3]
Eron imperator armiyasining muhim razvedka operatsiyalari orasida "IBEX" identifikatsiya dasturini va Iroq va Sovet davlati qo'shinlarining "Peruh" nomli harbiy amaliyotlarini qayd etishimiz mumkin[1].
نیروی زمینی شاهنشاهی ایران نیروی هوایی شاهنشاهی ایران نیروی دریایی شاهنشاهی ایران
Eron imperator armiyasining quruqlikdagi kuchlari Eron imperator armiyasining havo kuchlari Eron imperator armiyasining dengiz floti kuchlari
سپهبد امان‌الله جهانبانی از دی ۱۳۰۰ تا ۱۳۰۵ سرتیپ حبیب‌الله شیبانی از ۱۳۰۵ تا ۱۳۰۶ سرتیپ محمد نخجوان از ۱۳۰۶ تا ۱۳۱۳ (کفیل) سرلشکر عزیزالله ضرغامی - از ۱۳۱۳ تا ۱۳۲۰ سرلشکر مرتضی یزدان‌پناه - از ۹ مهر ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۱ سرتیپ حسن ارفع - از ۱۳۲۱ تا ۱۳۲۲ سرتیپ حاج‌علی رزم‌آرا - از ۱ مرداد ۱۳۲۲ تا مهر ۱۳۲۲ سرتیپ علی ریاضی - از ۱۳۲۲ تا ۱۳۲۳ سرلشکر حاج‌علی رزم‌آرا - از ۱۵ اردیبهشت ۱۳۲۳ تا آذر ۱۳۲۳ سرلشکر حسن ارفع - از ۶ دی ۱۳۲۳ تا ۲۷ بهمن ۱۳۲۴ سرلشکر فرج‌الله آق‌اولی - از ۲۷ بهمن ۱۳۲۴ تا ۱۳۲۵ سرلشکر حاج‌علی رزم‌آرا از ۱۰ تیر ۱۳۲۵ تا تیر ۱۳۲۹ سرلشکر عباس گرزن - از تیر ۱۳۲۹ تا ۳۱ تیر ۱۳۳۱ سپهبد مرتضی یزدان‌پناه - از ۲ مرداد ۱۳۳۱ تا ۳۰ مرداد ۱۳۳۱ سرلشکر محمود بهارمست - تا ۹ اسفند ۱۳۳۱ سرتیپ محمدتقی ریاحی - از ۹ اسفند ۱۳۳۱ تا ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ سرلشکر نادر باتمانقلیچ - از ۱۳۳۲ تا ۱۳۳۴ سپهبد عبدالله هدایت - از مرداد ۱۳۳۴ تا ۲۴ اسفند ۱۳۳۹ سپهبد عبدالحسین حجازی - از ۲۴ اسفند ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۴ ارتشبد بهرام آریانا - از ۳۰ آذر ۱۳۴۴ تا اردیبهشت ۱۳۴۸ سپهبد فریدون جم - از ۱۴ اردیبهشت ۱۳۴۸ تا ۲۸ تیر ۱۳۵۰ ارتشبد غلامرضا ازهاری - از ۱۳۵۰ تا دی ۱۳۵۷ ارتشبد عباس قره‌باغی - از دی ۱۳۵۷ تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷
General-leytenant Omonulla Jahonboniy 1900-1905 - yillar Kapitan Habibulloh Shiboniy 1905-1906 -yillar Kapitan Muhammad Naxjovon 1906-yildan 1913-yilgacha General-mayor Azizulloh Zarg'amiy - 1913-1920-yillar General-mayor Morteza Yazdan Panah - 1920-yildan 1921-yilgacha Kapitan Hasan Arfa - 1921-yildan 1922-yilgacha Brigada generali Haj Ali Razmara - 1922-yil 1 avgustdan 1922-yil sentyabrgacha Brigada generali Ali Mathi - 1922-yildan 1923-yilgacha General-mayor Haj Ali Razmara - 1923-yil 15-maydan 1923-yil dekabrgacha General-mayor Hasan Arfa - 1923-yil 6-yanvardan 1924-yil 27-fevralgacha General-mayor Farajulloh Ag'oli - 1924-yil 27-fevraldan 1925-yilgacha General-mayor Haj Ali Razmara 1925-yildan 1929-yilgacha General-mayor Abbos Garzon - 1929-yildan 1931-yil 31-iyulgacha General-leytenant Morteza Yazdan Panah - 1931-yil 2-avgustdan 1931-yil 30-avgustgacha General-mayor Mahmud Beharmast - 1931-yil 9-martgacha Kapitan Muhammad Tagi Riahi - 1931-yil 9-martdan 1932-yil 28-avgustgacha General-mayor Nader Batmanqlich - 1932-yildan 1934-yilgacha General-leytenant Abdulla Hidoyat - 1934-yil avgustdan 1939-yil 24-martgacha General-leytenant Abdul Husayn Hijoziy - 1939-yil 24-martdan 1944-yilgacha General Bahrom Ariana - 1944-yil 30-dekabrdan 1948-yil maygacha General-leytenant Fereydon Jam - 1948-yil 14-maydan 1950-yil 28-iyulgacha General G‘ulomrizo Azhariy – 1950-yildan 1957-yilgacha General Abbos Qorabog'iy - 1957-yil yanvardan 1957-yil 22-fevralgacha 57 yil yanvardan 1357 yil 22 fevralgacha
محمدرضا پهلوی با توجه به افزایش قیمت نفت در آغاز دهه پنجاه شمسی و حمایت آمریکا مدرن سازی ارتش را به‌طور گسترده آغاز کرد. صدها فروند جنگنده‌های نورثروپ اف-۵ و مک‌دانل داگلاس اف-۴ فانتوم خریداری شد و نیروی هوایی ایران به سرعت به یکی از برترین نیروی‌های هوایی در منطقه تبدیل گردید. پس از تولید جنگنده‌های اف ۱۴ سفارشی بالغ بر ۱۵۰ برای شرکت گرومن ارسال شد و ۷۸ فروند تحویل و در قالب چهار اسکادران فعال شدند. خرید تعداد زیادی از انواع هلیکوپترهای جنگی بل ای‌اچ-۱ سوپرکبرا نیز هوانیروز شاهنشاهی ایران را قدرتمند کرد. نیروی زمینی ارتش شاهنشاهی نیز پس از خرید حجم گسترده‌ای از تسلیحات نظامی شامل تانک‌های چیفتن، ام۴۷ و ام۴۸ و ام۶۰ و مقداری زیادی موشک‌های ضدتانک مدرنیزه شد.[4][5]
F14 rusumli samoloyotlar ishlab chiqarish boshlangandan keyin AQSHga 150 ta shunday samolyot uchun buyurtma berildi. Ko'p sonli "Bell H-1 Super Cobra" jangovar samoloyotlarini sotib olish ham Eron havo kuchlari qudratini mustahkamladi. Imperator armiyasining quruqlikdagi kuchlari ham katta miqdordagi harbiy qurollarni, jumladan Chieftan, M47, M48 va M60 rusumli tanklarini va ko'p miqdordaa tankka qarshi raketalarni sotib olgandan keyin modernizatsiya qilindi[1][2].
سلاح‌های انفرادی
Qurollar
ارتش شاهنشاهی ایران، پیکرهٔ اصلی نیروهای مسلح ایران را در زمان پهلوی تشکیل می‌داد. وظیفهٔ اصلی ارتش، حفظ تمامیت ارضی و دفاع از کشور در برابر تهاجم نظامی بیگانگان بود. ارتش شاهنشاهی توسط رضا شاه بنیانگذاری شده بود زیرا ایران در دوران قاجاریه، از وجود نعمت ارتشی یکپارچه، آموزش دیده و متمرکز محروم بود. در پی اعلام بی‌طرفی ارتش در روز ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ پس از گذشت ۲۶ روز از خروج شاه از ایران، نهایتاً انقلاب ایران به وقوع پیوست و دودمان پهلوی بر کنار شد. پس از انقلاب، بسیاری از افسران عالی‌رتبه ارتش شاهنشاهی اعدام شدند.
Armiyaning asosiy vazifasi mamlakat hududiy yaxlitligini saqlash va uni harbiy bosqinlardan himoya qilish edi. Imperator armiyasiga Rizoshoh asos solgan. Imperator armiyasi tuzilishiga sabab Qojarlar sulolasi davrida Eronda markazlashgan armiya mavjud emas edi.
نام نوع استفاده سازنده نکات ام۱۱۳ نفربر زرهی از ۱۹۶۵ ایالات متحده آمریکا در سال ۱۹۶۵ ۴۰۰ دستگاه از آمریکا خریده شد. بی‌تی‌آر-۶۰ نفربر زرهی از ۱۹۶۶ شوروی از شوروی تا قبل از انقلاب ۵۷۰ دستگاه خریداری شد. رنالت اف تی تانک سبک از ۱۹۲۸ فرانسه این تانک‌ها در سال ۱۹۵۰ از رده خارج شد پانزار ۳۸ تانک سبک از ۱۹۳۰ آلمان اسکورپیون تانک سبک از ۱۹۷۶ بریتانیا در سال ۱۹۷۶ ۲۵۰ دستگاه خریداری شد. تانک چیفتن تانک از ۱۹۷۱ بریتانیا قبل از انقلاب ۸۸۸ دستگاه چیفتن خریداری شد. تانک ام۴۷ تانک از ۱۹۶۰ ایالات متحده آمریکا ۵۰ دستگاه در سال ۱۹۶۰ خریداری شد تانک ام۶۰ آ۱ تانک ۱۹۶۹ ایالات متحده آمریکا ۴۶۰ دستگاه از آمریکا خریداری شد. ام۴ شرمن تانک از ۱۹۴۷ ایالات متحده آمریکا ام ۲۶ تانک از ۱۹۵۵ ایالات متحده آمریکا بعد از کودتا ۲۸ مرداد ۱۵۰ دستگاه خریداری شد. ب‌ام-۲۱ گراد راکت‌انداز چندگانه از ۱۹۶۷ شوروی در سال ۱۹۶۷ ۷۰ دستگاه از شوروی خریداری شد.
Nomi Turi Foydalanish boshlangan sana Ishlab chiqaruvchi Izohlar M113 zirhli transport vositasi 1965-yildan beri Amerika Qo'shma Shtatlari 1965-yilda Amerikadan 400 dona sotib olindi. BTR-60 zirhli transport vositasi 1966-yildan beri Inqilobgacha Sovet Ittifoqidan 570 ta mashina sotib olingan. Renault FT yengil tank 1928-yildan Fransiya Ushbu tanklar 1950- yilda foydalanishdan chiqarilgan Panzar 38 yengil tank 1930-yildan beri Germaniya M47 tanki Tank 1960-yildan beri Amerika Qo'shma Shtatlari 1960-yilda 50 ta mashina sotib olindi Tank M60 A1 Tank 1969-yil Amerika Qo'shma Shtatlari 460 dona xarid qilingan.
جستارهای وابسته
Yana qarang
پانویس
Manbalar
نوسازی و قدرتمند کردن ارتش از دوره سلطنت محمدرضاشاه تسریع شد. با دستور مستقیم شاه نیروی هوایی شاهنشاهی با خرید جنگنده اف۱۴ و دیگر هواپیماهای جنگنده مدرن آمریکایی تجهیز گردید که در جنگ ایران و عراق کمک شایانی به ایران کرد. نیروی دریایی ارتش نیز با خرید ناوهای جنگی به قدرتی رسیده بود که کنترل خلیج فارس را به تنهایی به دست بگیرد. نیروی زمینی ارتش با قدرت گروهک‌های تجزیه طلب را سرکوب کرد و به غائله آذربایجان پایان داد. ارتش شاهنشاهی حاکمیت ملی را در سراسر ایران با اقتدار تثبیت کرد. (ارتش شاهنشاهی تا سال ۱۳۵۷ به عنوان پنجمین نیروی نظامی قدرتمند جهان شمرده می‌شد)[نیازمند منبع]
Muhammad Rizo Pahlaviy davrida Eron armiyasini modernizatsiya qilish va mustahkamlash ishlari jadallik bilan olib borildi. Shohning to'g'ridan-to'g'ri buyrug'i bilan F14 rusumli Amerika qiruvchi samolyotlari va boshqa zamonaviy texnikalar bilan ta'minlangan imperator armiyasi Eron-Iroq urushida Eronga katta yordam berdi. Harbiy kemalarni sotib olib, armiya floti Fors ko'rfazini bir o'zi nazorat qilish qudratiga erishdi.
جایگاه ارتش شاهنشاهی
Imperator armiyasining o'rni
ارتش شاهنشاهی در حکومت پهلوی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بود. رضاشاه و پسرش محمدرضا پهلوی با امید زیادی که به ارتش برای حفظ تمامیت ارضی ایران داشتند، بیشترین بودجهٔ کشور را صرف تجهیز ارتش می‌کردند. خرید سلاح‌های پیشرفته از کشورهای غربی به‌ویژه آمریکا، پُرشمار کردن نفرات ارتش و اختصاص دادن حقوق و مزایای عالی برای نظامیان بالادست از جمله اقدامات محمدرضا پهلوی در این زمینه بود. وی با درآمدهای نفتی، ارتش ۱۲۰ هزار نفری را به ۴۱۰ هزار نفر و همچنین بودجهٔ ارتش را به هشت میلیارد دلار رساند.
Rizoshoh va uning oʻgʻli Muhammad Rizo Pahlaviy armiyaning Eronning hududiy yaxlitligini saqlab qolishiga umidvor bo'lishgan, shuning uchun mamalakat byudjetining katta qismini armiyani jihozlashga sarflashgan. Garb davlatlari va AQSHdan zamonaviy qurollarni sotib olish, armiya xodimlarining maoshini oshirish va yuqori martabali zobitlarga imtiyozlar berish Muhammad Rizo Pahlaviyning bu borada amalga oshirgan harakatlaridan edi. Muhammad Rizo Pahlaviy neftdan keladigan daromadlarning sakkiz milliard dollarini olib armiya byudjetiga sarfladi.
رضاشاه، سامانه آموزش نظامی در مدارس نظام و دانشکده افسری را بر اساس پیاده‌نظام مدرن اروپایی تدوین کرد. همچنین در اردیبهشت ۱۳۰۱، اعلام نمود که هرساله تعدادی افسر ایرانی را برای آموزش فنون نظامی به فرانسه خواهد فرستاد. اولین گروه از این افسران در خرداد ماه سال ۱۳۰۲ به دانشکده‌های افسری سن سیر (پیاده‌نظام)، سمور پاریس (سواره نظام)، ژیمناستیک ژوان ویل، مدرسه توپخانه پواتیه، مدرسه مهندسی ورسای و دیگر مدارس نظام فرانسه اعزام شدند. قشون کشی‌های داخلی و جنگ‌های نامنظم برای تثبیت حاکمیت ملی نیز به کسب تجربه بیشتر توسط نیروها کمک شایانی نمود.[2]
Rizoshoh zamonaviy Yevropa piyoda askarlarini tayyorlaydigan tizimga asoslangan harbiy tayyorgarlik tizimini ishlab chiqdi va ularni harbiy maktablar hamda ofitserlar tayyorlash kollejlariga joriy qildi. Shuningdek,Rizoshoh har yili bir qancha eronlik zobitlarni Fransiyaga harbiy texnikalarni o'rganish uchun yuborishini e'lon qildi. Dastlabki ofitserlar guruhi "Sen Sir" ofitserlar maktabi(piyodalar), "Seymur" maktabi(otliqlar), Jan Vil gimnaziyasi, "Puatye" artilleriya maktabi,Versal muhandislik maktablariga va boshqa fransuz harbiy maktablariga yuborilgan[1].
عملیات‌های نظامی برجسته
Harbiy harakatlar
ارتش شاهنشاهی ایران در سرکوب گروهک‌های تجزیه طلب موفقیت چشمگیری داشت. در زمان رضاشاه ارتش توانست شیخ خزعل و سیمیتقو را از بین ببرد. در زمان محمدرضاشاه ارتش با قاطعیت تمام در جریان غائله آذربایجان به حکومت خلق آذربایجان و جمهوری مهاباد پایان داد.
Eron imperator armiyasi seperatistik guruhlarni bostirishda katta muvaffaqiyatlarga erishgan Muhammad Rizo Pahlaviy davrida imperator armiyasi qo'shinlari Shayx Xazal va Simitoqularni yo'q qilishga muvaffaq bo'ldi. Shuningdek, armiya Ozarbayjondagi xalq qo'zg'oloniga va Mahorobod Respublikasi hukumatiga barham berdi.
بودا از شرم فرو ریخت (به فرانسوی: Le Cahier، دفترچه) یک فیلم درام محصول مشترک افغانستان، ایران، و فرانسه در سال ۲۰۰۷ است. حنا مخملباف این فیلم را کارگردانی کرده‌است.این فیلم که نخستین ساخته سینمایی بلند کارگردان است به بررسی زندگی کودکان افغان در دوره طالبان در افغانستان می‌پردازد.[1]
Budda uyatdan yiqildi (2007-yilda Afgʻoniston, Eron va Fransiya tomonidan birgalikda ishlab chiqarilgan dramatik film. Ushbu filmni tasvirga olish jarayonlarini Hana Maxmalbaf boshqargan. Rejissyorning birinchi badiiy filmi bo'lgan ushbu film Afg'onistondagi Tolibon davridagi afg'on bolalarining hayotini ko'rsatib beriladi.[1]
بودا از شرم فروریخت در بانک اطلاعات اینترنتی فیلم‌ها (IMDb) تماشای فیلم به همراه گفتگو با حنا مخملباف در یوتیوب
بودا از شرم فروریخت در بانک اطلاعات اینترنتی فیلم‌ها (IMDb) تماشای فیلم به همراه گفتگو با حنا مخملباف در یوتیوب O'zbek tilida ko'rish
داستان این فیلم روایتگر زندگی دختر ۶ ساله افغانستانی به نام بختی (نیکبخت فرهمند) است که پس از تخریب تندیس‌های بودا توسط طالبان به همراه خانواده‌اش در غاری در زیر صخره‌ای که این تندیس‌ها بر فراز آن قرار داشتند زندگی می‌کند. بختی تصمیم به یادگیری الفبا می‌گیرد. اما در این راه با مشکلات زیادی روبرو می‌شود.[1]
Ushbu filmning syujeti toliblar Budda haykallarini vayron qilgandan keyin bu haykallar joylashgan qoya ostidagi g'orda oilasi bilan yashovchi Baxti (Nikbaxt Farahmand) ismli 6 yoshli afg'on qizining hayoti haqida hikoya qiladi. Baxti alifboni o‘rganishga qaror qiladi. Ammo bu yo'lda u ko'p muammolarga duch keladi.[1]
این فیلم در شهر بامیان افغانستان و زیر مجسمه‌های بودا که در سال ۲۰۰۱ تخریب شدند فیلم‌برداری شد. بازیگران فیلم نیز از بین دانش‌آموزان مدرسه‌های بامیان و روستاهای پیرامون برگزیده شدند.[2] بودا از شرم فرو ریخت در سینماهای چند کشور جهان از جمله فرانسه (با نام دفترچه)، ژاپن (با نام دنیای بچه‌ها) و اسپانیا نمایش داده شده‌است.[3] این فیلم تاکنون در ایران اکران نشده‌است.[4]
Ushbu film Afg'onistonning Bamyan shahrida 2001-yilda vayron qilingan Budda haykallari ostida suratga olingan. Filmning aktyorlari ham Bamyan maktablari va uning atrofidagi qishloqlar o‘quvchilari orasidan tanlangan.[1] “Budda uyatdan yiqildi ” filmi Fransiya (Notebook nomi bilan), Yaponiya (Bolalar dunyosi nomi bilan) va Ispaniya kabi bir qancha mamlakatlar kinoteatrlarida namoyish etilgan.[2] Bu film Eronda hali ham katta ekranlarga chiqarilmagan.[3]
۲۰۰۷: جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره فیلم سن سباستین ۲۰۰۸: جایزه خرس بلورین بهترین فیلم کودکان، بخش فیلم‌های کودکان و نوجوانان جشنواره فیلم برلین ۲۰۰۸: جایزه ویژه صلح، جشنواره فیلم برلین (به مبلغ ۵ هزار یورو از سوی بنیاد هاینریش بل آلمان)[5]
2007-yil: San-Sebastyan kinofestivalida hakamlar hay'atining maxsus mukofoti 2008-yil: Berlin kinofestivalining eng yaxshi bolalar filmi, bolalar va oʻsmirlar filmlari boʻlimi uchun “Blur ayiq” mukofoti 2008-yil: Maxsus tinchlik mukofoti, Berlin kinofestivali ( Germaniya Geynrix Bell fondidan 5 ming evroga)[1]
تهران مخوف در حقیقت نخستین رمان اجتماعی ایرانی به شمار می‌رود. مشفق کاظمی با تکیه بر اصول صحیح رمان‌نویسی و با محور قرار دادن زن به مفاسد درونی جامعه ایران اواخر عهد قاجار و اوایل عهد پهلوی پرداخت. او با توصیف فساد و فحشا و ناامنی اجتماعی در سال‌های پس از مشروطیت در واقع یاس عمومی ناشی از به نتیجه نرسیدن انقلاب مشروطه را بیان می‌کند. داستان رمان حول عشق فرخ و مهین دور می‌زند اما نویسنده طی آن به علل انحراف مشروطه، روسپی شدن زنان و فساد اداره جات می‌پردازد. شیوه روایت آن متکی بر داستان‌های عامیانه فارسی با نگاه به رمان‌های مدرن نظیر کنت مونت کریستو نوشته الکساندر دوما است.
U [[Konstitutsion tuzum]]dan keyingi yillardagi fasod, buzuqilik va ijtimoiy himoyasizlikni ko'rsatib, aslida [[Konstitutsiyaviy inqilob]]ning muvaffaqiyatsizligidan kelib chiqqan umumiy umidsizlikni bayon qiladi. Roman hikoyasi Farrux va Mahin sevgisi atrofida kechsa-da, yozuvchi konstitutsiyaviy og‘ish, ayollarning fohisha bo'lishi va idoralarning fasodga uchrashi sabablarini ko‘rsatadi. Uning hikoya qilish usuli [[Aleksandr Dyuma]] tomonidan yozilgan [["Graf Monte-Kristo"]] kabi zamonaviy romanlarga nazar solib, fors xalq og'zaki hikoyalariga asoslangan.
مشفق کاظمی رمان تهران مخوف را در اکتبر ۱۹۲۴ در برلن به پایان برد (و این تاریخ در پایان نسخه چاپی کتاب درج شده‌است) و در این زمان ۲۶ ساله بود. رمان نخست به صورت پاورقی در روزنامه ستاره ایران منتشر شد و بعداً به صورت کتاب درآمد. نخستین چاپ کتاب تاریخ ۱۳۰۵ را نشان می‌دهد.
Mushfiq Kozimiy Qo'rqinchli Tehron romanini 1924-yil oktabr oyida Berlinda tugatgan (bu sana kitobning bosma nusxasi oxirida keltirilgan) va o‘sha paytda yozuvchi 26 yoshda edi. Roman birinchi bo'lib "Setoreye Iron" ("Eron yulduzi") gazetasining izohlar qismida, keyinchalik kitob holida chop etilgan. Kitobning birinchi nashri 1305-yilda amalga oshirilgan.
رمان تهران مخوف قصه جوانی به نام فرخ است. او آرزوی ازدواج با دخترعمه خود مهین را در سر دارد و در راه رسیدن به این هدف با مشکلات زیادی روبه رو می‌شود و ماجراهایی بر او می‌گذرد.[1] گره خوردن سرنوشت آن‌ها با مقطعی حساس از تاریخ ایران؛ مقطعی که در آن، اشرافیت سنتی قاجار، دارد جای خود را به طبقه‌ای جدید می‌دهد.
“Qo'rqinchli Tehron romani Farrux ismli yigitning hikoyasidir. U amakivachchasi Mahinga uylanishni orzu qiladi va bu maqsadiga erishish yo'lida ko'plab muammolar va sarguzashtlarga duch keladi [1] . Ularning taqdiri Eron tarixidagi muhim lahzaga to'g'ri keladi, ya'ni anʼanaviy Qojar aristokratiyasi oʻz oʻrnini yangi bosqichga boʻshatgan davrda bo'lib o'tadi.
این رمان به باور حسن میرعابدینی، پژوهشگر و منتقد ادبی، اثری آشفته و به لحاظ هنری ضعیف است.[2]
Tadqiqotchi va adabiy tanqidchi [[Hasan Mirobidiniy]]ning fikricha, bu roman tartibsiz va san'at jihatidan zaif asardir[1].
↑ همشهری آن‌لاین[پیوند مرده]، بازدید: ژانویه ۲۰۰۹. ↑ میرعابدینی، حسن (۱۳۶۹). صد سال داستان‌نویسی در ایران. ج. جلد اول. تهران: نشر تندر. صص. ۳۳.
↑ همشهری آن‌لاین[sayt ishlamaydi]، بازدید: ژانویه ۲۰۰۹. ↑
چلوکباب، از خوراک‌های پرهوادار ایرانی که با برنج و گوشت تهیه و معمولاً با کره و سبزیجات سرو می‌شود.[1]
Chelu kabob go'sht va guruchdan tayyorlanadigan eronliklarning mashhur taomi bo'lib, odatda sariyogʻ va Ko'katlar bilan iste'mol qilinadi.
فهرست غذاهای ایرانی آشپزی مازندرانی آشپزی آذربایجان آشپزی گیلان آشپزی کردی
Eron taomlari ro'yxati Mozandaron oshxonasi Ozarbayjon oshxonasi Gilan oshxonasi kurd oshxonasi
پانویس
Adabiyotlar
↑ «ČELOW-KABĀB – Encyclopaedia Iranica». بایگانی‌شده از اصلی در ۸ مه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۰۸.
1 2 ↑ "Tehrān".
1 2 "Iran - Cultural life". Encyclopedia Britannica (به انگلیسی). Archived from the original on 8 May 2020.
Encyclopædia Britannica. https://www.britannica.com/place/Tehran/Cultural-life.
Retrieved 2020-05-08. ↑ "Cultural Life". Tehrān.
Qaraldi: April 16, 2018.
Encyclopædia Britannica. Retrieved April 16, 2018. Persian cuisine is characterized by the use of lime and saffron, the blend of meats with fruits and nuts, a unique way of cooking rice, and Iranian hospitality.
"Persian cuisine is characterized by the use of lime and saffron, the blend of meats with fruits and nuts, a unique way of cooking rice, and Iranian hospitality.
Many recipes date back to ancient times; Iran’s historical contacts have assisted in the exchange of ingredients, flavours, textures, and styles with various cultures ranging from the Mediterranean Sea region to China, some of whom retain these influences today. ↑ Clark, Melissa (April 19, 2016). "Persian Cuisine, Fragrant and Rich With Symbolism". New York Times. ↑ Yarshater, Ehsan Persia or Iran, Persian or Farsi بایگانی‌شده در ۲۰۱۰-۱۰-۲۴ توسط Wayback Machine, Iranian Studies, vol.
Many recipes date back to ancient times; Iran’s historical contacts have assisted in the exchange of ingredients, flavours, textures, and styles with various cultures ranging from the Mediterranean Sea region to China, some of whom retain these influences today." ↑ Clark, Melissa. „Persian Cuisine, Fragrant and Rich With Symbolism“.
1 (1989) ↑ "Iranian Cuisine in Iran" (به انگلیسی). Archived from the original on 8 May 2020. Retrieved 2020-05-08. ↑ «خاویار در دنیا به نام ایران شهرت دارد». بایگانی‌شده از اصلی در ۸ مه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۰۸. ↑ «الکل نوشیدنی چگونه کشف شد؟».
New York Times (19-aprel 2016-yil). ↑ Yarshater, Ehsan Persia or Iran, Persian or Farsi Webarxiv andozasida xato: |url= qiymatini tekshiring.
DW.COM. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ مه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۰۸. ↑ ایرج افشار، «آشپزی دوره صفوی»، ۲۴–۱۷.
Boʻsh., Iranian Studies, vol. XXII no. 1 (1989) ↑ ↑ ↑
آشپزی ایرانی اگرچه تحت تأثیر روش‌های آشپزی جهان عرب و شبه‌قاره‌ای بوده‌است اما به اندازهٔ زیادی محصول جغرافیا و محصولات خوراکی درون ایران است.[2] نام دیگر آن نیز آشپزی پارسی است که با توجه به نام تاریخی ایران در غرب، گسترش یافته‌است.[3][4][5]
Eron oshxonasida arab dunyosi oshpazlik san'atining ta'siri sezilib tursa-da, asosan, ularni tayyorlashda Eronning o'zidagi mavjud mahsulotlardan foydalaniladi[1]. Shuningdek, Eronning tarixiy nomidan kelib chiqib, uni "Fors milliy taomlari" deb ham atashadi[2] [3] [4].
برنج یک مادهٔ اصلی در رژیم غذایی ایرانیان است و گوشت (بیشتر گوسفند) تقریباً در هر وعدهٔ خوراک ایرانی نقش دارد. سبزیجات برای رژیم غذایی ایرانی دارای اهمیت است و پیاز تقریباً در هر غذا استفاده می‌شود. دام‌داری مدت‌هاست که بخش کهن اقتصاد این کشور بوده‌است و فراورده‌های لبنی همانند شیر، پنیر و به ویژه ماست، به‌طور معمول در سفرهٔ ایرانیان یافت می‌شوند. آشپزی اصیل ایرانی، تمایل به ایجاد مزه‌های لطیف و تهیهٔ غذاهایی با مقدمات نسبتاً ساده، مانند خورش و گونه‌های کباب را دارد. برجسته‌ترین ادویه که در ایران استفاده می‌شود، زعفران است؛ اما بسیاری از طعم‌دهنده‌های دیگر، از جمله لیمو، نعنا، زردچوبه و گلاب به اندازهٔ عناصری چون انار و گردو در خوراک ایرانی به‌کار برده می‌شوند.[1]
Xususan, sut, pishloq va ayniqsa qatiq kabi sut mahsulotlari eronliklarning dasturxonida doim uchraydi. Haqiqiy Eron pazandachiligi nozik ta'mlarni yaratishga va [[xoresh]] va kabob kabi nisbatan oddiy taomlar bilan taomlar tayyorlashga moyildir. Eronda ishlatiladigan eng mashhur ziravor za'farondir; Ammo boshqa ko'plab ta'm beruvchi qo'shimchalar, jumladan, limon, yalpiz, zardçube, gulob, shuningdek, anor va yongʻoq kabilar eron milliy taomlarida keng foydalaniladi[1].
به جز برنج، نان هم در رژیم غذایی ایرانیان، یک مادهٔ اصلی به‌شمار می‌رود. بربری، تافتون، لواش و در پایان، سنگک که سرآمد نان‌های ایرانی است، توسط ایرانیان مصرف می‌شوند. ایرانیان در پخت انواع چلو، از ته‌دیگ، زرشک، زعفران و آجیل بهره می‌برند. در رستوران‌های این کشور، بیشتر خوراک اصلی را انواع کباب تشکیل می‌دهد؛ رایج‌ترین موارد آن، شامل کباب بختیاری، چلوکباب، جوجه‌کباب و کباب کوبیده می‌شود. خوراک‌های ایرانی همانند سبزی پلو با ماهی، آبگوشت، دلمه، زرشک‌پلو، سبزی‌پلو، فسنجان، قرمه‌سبزی و میرزاقاسمی به سفرهٔ ایرانی، گوناگونی قابل توجهی می‌بخشند. انواع شیرینی‌های ایرانی نیز به عنوان دسر استفاده می‌شوند. فالوده و بستنی ایرانی از مهم‌ترین دسرهای این کشور هستند. ایرانیان، معمولاً صبحانه و چای را در رژیم غذایی خود دارند. ناهار حکم وعدهٔ اصلی را دارد و شام معمولاً سبک‌تر است.[6] خاویار ایران در جهان آوازه دارد و ایران، زمانی مقام نخست تولید خاویار در جهان را داشت.[7] شراب ایرانی نیز تاریخچه‌ای طولانی دارد و این کشور از قدیمی‌ترین تولیدکنندگان نوشیدنی‌های الکلی است؛ اگرچه در دوران جمهوری اسلامی با ممنوعیت به همراه مجازات روبرو بوده‌اند.[8]
Bu mamlakatdagi umumiy ovqatlanish maskanlarida birinchi taom sifatida kabob taklif etiladi. Kabobning keng tarqalgan turlariga kabobi baxtiyori, chelu kabob, jo'ja kabob va kabobe kubide kiradi. Baliqli sabzi palov, obgusht, domla, zershk palov, sabzi palov, fasenjon, qorme sabzi va mirzo qosmi kabi taomlar eronliklar dasturxoniga rang-baranglik bag‘ishlaydi.
پیشینه
Tarixi
در تاریخ افسانه‌ای ایران آمده‌است که پختن غذا و خوردنی از دوران پادشاهی ضحاک آغاز شد. پیش از آن دیوها به این هنر آشنایی داشتند و انواع آش‌ها و باهای خوش و خوردنی‌های لذیذ را می‌پختند. از میان نوشته‌هایی که از زبان پهلوی در دست است در رساله دلکش خسرو کواتان و ریتک (خسرو و ریدگ) نکاتی دربارهٔ خورش‌ها و خوردنی‌ها و شیوهٔ بکار بردن و چگونگی آن‌ها در دوره ساسانی به دست می‌آید که در تنظیم تاریخ آشپزی در ایران مآخذ معتبر است. نام بسیاری از طعام‌های ایرانی و اصطلاحات طباخی که معرب‌شده‌است در کتاب‌های زبان عربی دیده می‌شود. در زبان عربی کتاب‌های چندی در زمینهٔ آشپزی وجود دارد که با پخت‌وپز ایرانیان بی ارتباط نیست چه از حیث اصطلاح و واژه میان این دو دسته شباهت‌هایی دیده می‌شود. این امر احتمالاً به این سبب بوده‌است که در دستگاه‌های دیوانی و اداری خلفای عباسی تعداد زیادی از ایرانیان دخیل بودند و طبعاً آداب و عادات آنان در زندگی اعراب نفوذ کرده، از جمله روش آشپزی ایران در زمان عباسیان مورد توجه قرار گرفته‌است. در زبان فارسی ۴ کتاب مستقل در آشپزی شناخته شده‌است که عبارتند از:
Bir qancha eron milliy taomlarining nomlari va oshpazlikka oida atamalarning arabiylashgan shaklini arab manbalarida uchratish mumkin. Arab tilida oshpazlik sohasiga oid ko'plab kitoblar mavjud bo'lib, ularda bir qancha o'xshash atamalar va so'zlarni uchratish mumkin. Bu, ehtimol , Abbosiylar xalifalarining ma'muriy va devon ishlariga ko'p sonli eronliklarning jalb qilinganligi va natijada ularning urf-odatlari qatorida oshpazlik elementlari ham arablar hayotiga kirib kelgan bo'lishi mumkin.
کارنامه در باب طباخی و صنعت آن تألیف حاجی محمدعلی بلورچی بغدادی از عصر شاه اسماعیل مادةالحیوة از نورالله آشپز شاه عباس «نسخه شاه جهانی» این کتاب در دوران پادشاهی شاه جهان (۱۰۲۷–۱۰۶۸) از پادشاهان مغولی هند تألیف شده‌است. «کارنامه» تألیف نادر میرزا نویسندهٔ کتاب تاریخ تبریز است که در عصر قاجار نوشته شده‌است.[9]
"Shoh Jahon nusxasi" Hindistondagi Boburiy shohlaridan biri Shoh Jahon (1027-1068) davrida yozilgan. Nodir Mirzo “Kornome” asari. Nodir Mirzo Qojarlar davridagi yozilgan "Tabriz tarixi" kitob muallifi hamdir[1].
روش آشپزی ایرانی با شیوهٔ آشپزی کشورهای افغانستان، تاجیکستان، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، عراق و ترکیه همانندی دارد.
Eron oshpazligi Afg'oniston, Tojikiston, Ozarbayjon, Armaniston, Iroq va Turkiya oshpazligi bilan oxshash tomonlari bor.
فارسی نام انگلیسی نوع ترکیبات تصویر فارسی نام انگلیسی نوع ترکیبات تصویر آش Āsh میان‌وعده آب، سبزیجات رشته، حبوبات اشکنه Eshkenh غذا تخم‌مرغ نان پیاز، آب، ادویه باقلاپلو Baghla Polo غذا باقالا، برنج سبزیجات گوشت بریان (بریون) Beryani غذا گوشت، روغن نعنا، گردو ترشی Torshi چاشنی میوه‌جات سبزیجات سرکه، آب حلوا Halva دسر آب، آرد، شکر هل، گلاب خاگینه Khagine دسر تخم‌مرغ نعنا، زردچوبه خورش قیمه Khoresh غذا لپه، گوشت آب سیب‌زمینی سمبوسه Sambose غذا نان، گوشت سبزیجات حبوبات شربت Sharbat نوشیدنی آب، شکر طعم دهنده شله زرد Shole Zard دسر آب، برنج زعفران ادویه‌جات آبگوشت AbGosht غذا آب، گوشت سبزیجات حبوبات شیربرنج ShirBerenj چاشنی شیر، شکر برنج، شیره شیرین‌پلو Shirin Polo غذا برنج، پرتغال زعفران، فلفل سیاه عدس‌پلو Adas Polo غذا عدس، ادویه‌جات برنج، سبزیجات هلیم Halim میان‌وعده گندم، جو عدس، گوشت قلیه ماهی Gheliye Mahi غذا تمر هندی، ماهی، گشنیز، شنبلیله، ادویه‌جات قلیه میگو Geliye Meigoo غذا تمر هندی، میگو، گشنیز، شنبلیله، ادویه‌جات فرنی Kheer غذا آرد برنج، گندم شیر، شکر عدسی Adasi غذا عدس، پیاز، نعنا آرد، ادویه‌جات کاچی Kachi دسر آرد، شکر، گلاب روغن، زعفران کباب Kabab غذا کباب، ادویه‌جات کله پاچه KalePache غذا سر گوسفند، روغن آب، ادویه‌جات کلوچه Koloche میان‌وعده آرد گندم شکر، روغن کوفته Kofteh غذا سبزیجات، گوشت آب، برنج آلبالوپلو Albalo Polo غذا آلبالو، برنج آب، سبزیجات دلمه Dolme غذا گوشت، سبزی برگ مو، سیب‌زمینی دمپختک Dampokhtak غذا برنج، رب، پیاز روغن، فلفل رشته‌پلو Reshte Polo غذا گوشت، پیاز کشمش، خرما کوکو KoKo غذا سبزیجات، تخم‌مرغ آرد، سیب‌زمینی زرشک‌پلو Zershk Polo غذا مرغ، زرشک، برنج رب، ادویه‌جات سبزی‌پلو Sabzi Polo غذا برنج، سبزیجات زعفران، ماهی کتلت Kotlet غذا گوشت، سیب‌زمینی پیاز، تخم‌مرغ کلم‌پلو Kalam Polo غذا کلم، برنج، سبزیجات کله‌جوش KalJosh غذا پیاز، کشک زردچوبه، روغن، گردو لوبیاپلو Loobiya Polo غذا برنج، لوبیا سبز، گوشت میرزاقاسمی Mirza Ghassemi غذا بادنجان، ادویه‌جات تخم‌مرغ سبزیجات نخودپلو Nokhod Polo غذا نخود، برنج حبوبات، سبزیجات یتیمچه Yatimche غذا بادنجان، گوجه سیب‌زمینی، پیاز ترخینه Tarkhine غذا گندم، دوغ سبزی، حبوبات ته‌چین Tachin غذا برنج، ماست تخم مرغ، زعفران کباب چنجه Kabab Chenje غذا فسنجان Fesenjan غذا گردو، رب انار، گوشت شیشلیک ShishLik غذا گوشت بره قورمه‌سبزی Ghorme Sabzi غذا سبزی، گوشت، لوبیا تخم مرغ گوجه TokhmeMorgh Gojeh غذا تخم مرغ، گوجه کشک بادمجان Kashk Bademjan غذا بادنجان، کشک، نعنا گردو، پیاز، سیر هلیم بادمجان Halim Bademjan غذا گوشت، بادمجان برنج، پیاز، آب
Fors cha nomi O'qilishi Rasm Fors cha nomi O'qilishi Rasm آش Āsh اشکنه Eshkenh باقلاپلو Baghla Polo بریان (بریون) Beryani ترشی Torshi حلوا Halva خاگینه Khagine خورش قیمه Khoresh سمبوسه Sambose شربت Sharbat شله زرد Shole Zard آبگوشت AbGosht شیربرنج ShirBerenj شیرین‌پلو Shirin Polo عدس‌پلو Adas Polo هلیم Halim قلیه ماهی Gheliye Mahi قلیه میگو Geliye Meigoo فرنی Kheer عدسی Adasi کاچی Kachi کباب Kabab کله پاچه KalePache کلوچه Koloche کوفته Kofteh آلبالوپلو Albalo Polo دلمه Dolme دمپختک Dampokhtak رشته‌پلو Reshte Polo کوکو KoKo زرشک‌پلو Zershk Polo سبزی‌پلو Sabzi Polo کتلت Kotlet کلم‌پلو Kalam Polo کله‌جوش KalJosh لوبیاپلو Loobiya Polo میرزاقاسمی Mirza Ghassemi نخودپلو Nokhod Polo یتیمچه Yatimche ترخینه Tarkhine ته‌چین Tachin کباب چنجه Kabab Chenje فسنجان Fesenjan شیشلیک ShishLik قورمه‌سبزی Ghorme Sabzi تخم مرغ گوجه TokhmeMorgh Gojeh کشک بادمجان Kashk Bademjan هلیم بادمجان Halim Bademjan
پخت آش رشته در جاده چالوس
Cholus yo‘lida Oshe reshte tayyorlash
پخت آش رشته در جاده های چالوس
Cholus yo‘llarida Oshe reshte tayyorlash
هنگامی که رشته آماده شد. در ظرف دیگری نعنا داغ و سیر داغ درست می‌کنیم به این ترتیب که سیرهایی را که ریز خرد کرده‌ایم در کمی روغن تفت می‌دهیم و مقدار بسیار کمی هم به آن زردچوبه می‌زنیم تا طلایی رنگ شود. در صورت تمایل می‌شد در هنگامی که پیازها را سرخ می‌کردیم سیر داغ را هم آماده کنیم و همان موقع به همراه رشته به محتوی ظرف اضافه کنیم تا با بقیهٔ مواد بجوشد (بسته به سلیقهٔ افراد). همچنین برای روی آش علاوه بر سیر داغ از پیاز سرخ شده در روغن (بدون زردچوبه) هم استفاده می‌شود.
Shu tarzda mayda tug‘ralgan piyoz biroz yog‘da qovuriladi va oltin rangga aylanguncha unga juda oz miqdorda imbir qo‘shiladi. Xohishga ko‘ra, piyozni qovurayotganda qovurilgan sarimsoqni ham tayyorlab, masalliqlarning qolgan qismi bilan qaynab ketishi uchun reshte bilan birga idish ichiga qo‘shsa ham bo‘ladi. Bundan tashqari, Osh uchun qovurilgan sarimsoqdan tashqari, piyozdog‘ (imbirsiz) ham ishlatiladi.
برای زیباسازی روی سطح آش، هنگامی که کمی روی آن بسته شد (به دلیل روغنی که در آن است) می‌توان روی آن کمی کشک ریخت و بعد نعنا داغ، سیر داغ و پیاز داغ را به آن اضافه کرد.
Idishning sirtini chiroyli qilish uchun ustiga ozgina tvorog quyib, uning ustiga qovurilgan yalpiz, qovurilgan sarimsoq va piyozdog‘ qo‘shish mumkin.