بازسازی صحنه ضربت خوردن علی بن ابی‌طالب توسط ابن ملجم مرادی در مراسم این رویداد
ฉากสังหาร อะลี บุตร อะบีฏอลิบ โดย อิบนุ มุลญิม มุรอดี


عبدالرحمان بن عمرو بن ملجم مرادی قاتل علی بن ابی‌طالب در سال ۴۰ هجری/۶۶۱ میلادی است.[1]
อับดุรเราะห์มาน บิน อัมร์ บิน มุลญิม มุรอดี ฆาตกรสังหาร อะลี บิน อะบีฏอลิบ ในปี ฮ.ศ. ที่ 40 ค.ศ. ที่ 661

در کتاب طبری آمده که سه تن از خوارج به نام عبدالرحمن بن ملجم از قبیله کنده، برک بن عبدالله و عمرو بن بکر تمیمی که همدیگر را در مکه ملاقات کردند و با هم به مذاکره پرداختند و پس از اتمام مراسم حج، سوگند یاد کردند که علی و معاویه و عمرو عاص را به اعتقاد خوارج مسئول وضع اسفبار مسلمانان بودند و گمراه شده بودند و با انگیزه انتقام از کشتار یارانشان در نهروان، بکشند. روز کشتن را ۱۷ رمضان تعیین نمودند و هر کسی به شهر قربانی خود رفت. عبدالرحمن به کوفه، برک به دمشق و عمرو به مصر رفتند.[1]
มีบันทึกไว้ในหนังสือ ฏอบะรี ว่า พวกคอวาริจญ์ 3 คน ได้แก่ อับดุรเราะห์มาน บิน มุลญิม ซึ่งมาจากเผ่ากินดะฮ์ บัรก์ บิน อับดุลลอฮ์ และอัมร์ บิน บักร์ ตะมีมี ทั้งสามได้นัดเจอกันเพื่อเจรจาที่มักกะฮ์ และสาบานหลังจากเสร็จพิธีฮัจญ์ว่า จะฆ่าทั้งอะลี มุอาวียะฮ์และ อัมรุอาศ เพื่อแก้แค้นให้กับบรรดาสหายของพวกเขาในสงครามนะฮ์รอวาน พวกคอวาริจญ์เชื่อว่าทั้งสามเป็นผู้ที่หลงทางและต้องรับผิดชอบต่อความอนาถของบรรดามุสลิม กำหนดการลงมือของพวกเขาคือ วันที่ 17 เดือนรอมฎอน โดยให้อับดุรเราะห์มานไปยังเมืองกูฟะฮ์ ให้บัรก์ ไปยังเมืองดามัสกัส และอัมร์ ไปยังเมืองอียิปต์

در کوفه، عبدالرحمن پیش مردان قبیله اش کنده رفت. اما نیتش را بر ملا نکرد، چرا که می‌ترسید در همه جا فاش شود. روزی گروهی از قبیله تیم الربابرا دید که برای ۱۰ تن از کشتگانشان در نهروان عزاداری می‌کردند و در میان آنان زنی زیبا رو به نام قطامه بنت شجنه را دید و دلباخته اش شد و از وی خواستگاری کرد. قطامه پذیرفت به شرطی که مهریه‌اش ۳۰۰۰ درهم، یک کنیز و یک غلام و کشتن علی باشد. وی در جنگ نهروان پدر و برادرش را از دست داده بود و در فکر انتقام گیری از علی بود. او نه تنها به عبدالرحمن در انجام این امر پافشاری کرد، بلکه خود نیز کمکش کرد و فردی به نام وردان از قبیله اش را به کمک وی فرستاد. عبدالرحمن نیز از فردی به نام شبیب بن بجره از قبیله بنی اشجع درخواست یاری نمود. شب قبل از واقعه، قطام با این سه تن در مسجد اعظم کوفه دیدار کرد و سینه هایشان را با حریر بست. (در منابع، شرح بیشتری بر این کار عجیب ارائه نشده است). این سه تن که شمشیرهایشان را در زهر خوابانیده بودند، کنار در مسجد منتظر ماندند تا علی به منظور اقامه نماز صبح به مسجد وارد گردد. به محض پدیدار شدن علی، شبیب به وی حمله برد و شمشیرش را زد که به بازوی در خورد که فرار کرد و در میان جمعیت گم شد. وردان نیز فرار کرد اما وقتی به خانه رسید، پسرعمویش وی را دید که حریر از سینه باز می‌کرد و به وی ظنین شد و وردان را کشت. تنها ابن ملجم باقی ماند که در حالی که فریاد می‌کشید حکمیت خاص خداست نه تو و یارانت، ضربتی به فرق سر علی زد و می‌خواست فرار کند که ابوادما همدانی وی را به زمین افکند. علی به خانه اش بازگشت و ابن ملجم را پیش وی آوردند و او به علی گفت که ۴۰ روز شمشیرش را تیز می‌کرد و از خدا می‌خواست که با آن بدترین مخلوق خدا را بکشد. علی در پاسخ گفت خود ابن ملجم با همین شمشیر کشته خواهد شد و وی را بدترین مخلوق خدا نامید.[1]
ณ เมืองกูฟะฮ์ อับดุรเราะห์มาน ก็เข้าพบบรรดาบุรุษจากเผ่ากินดะฮ์ของเขา แต่ก็ไม่เปิดเผยความตั้งใจของเขาเนื่องจากกลัวว่า ข่าวจะรั่วไหลและแพร่สะพัดไปทั่ว วันหนึ่งเขาเห็นเผ่า ตีมุรรอบาบ กำลังไว้อาลัยแก่บรรดาผู้ที่ถูกสังหารในสงครามนะฮ์รอวาน ในระหว่างนั้นก็เห็นและชอบพอสตรีงดงามนางหนึ่ง ชื่อว่า กุฏอมะฮ์ บินติ ชัจนะฮ์ จึงสู่ขอนาง โดยนางได้วางสินสอนเป็นเงิน 3000 ดิรฮัม ทาสหญิงหนึ่งคน ทาสชายหนึ่งคน และการฆาตกรรมอะลี นางมีความอาฆาตแค้นอะลี เนื่องจากพ่อและพี่ชายของนางถูกฆ่าในสงครามนะฮ์รอวาน นางไม่เพียงยุยงอับดุรเราะห์มานในการนี้ ทว่ายังสนับสนุนและให้การช่วยเหลือ โดยส่งคนหนึ่งจากเผ่าของนาง ชื่อว่า วัรดาน เดินทางไปกับเขาด้วย ส่วนอับดุรเราะห์มานก็ขอความช่วยเหลือจาก ชะบีบ บิน บัจเราะฮ์ จากเผ่าบะนีอัชญะอ์ คืนก่อนเหตุการณ์ กุฏอมะฮ์ได้นัดพบกับชายทั้งสามคน ณ มัสญิดกูฟะฮ์ แล้วได้นำผ้าไหมมาผูกไว้ที่่หน้าอกของพวกเขา (ในแหล่งอ้างอิงไม่ได้อธิบายการกระทำที่น่าแปลกนี้เอาไว้) ทั่งสามได้ซ่อนดาบที่อาบยาพิษนอนอยู่ข้างๆมัสญิด เพื่อรออะลี มานมาซซุบห์ที่มัสญิด มีเพียง อิบนิมุลญิม เท่านั้นที่ทำการนี้สำเร็จ โดยตะโกนว่า การตัดสินเป็นของอัลลอฮ์แต่เพียงพระองค์เดียวเท่านั้น ไม่ใช่ท่านและสหายของท่าน พร้อมกับฟันไปที่ศรีษะของอะลี จากนั้นก็ต้องการหนี แต่ก็ถูกจับตัวไว้ได้ และนำตัวเขาไปยังที่บ้านของอะลี เขากล่าวต่อหน้าอะลีว่า ฉันลับดาบเล่มนี้ให้คมกริบอยู่ 40 วัน และขอต่อพระองค์ว่าขอให้ดาบนี้ฟันสิ่งถูกสร้างที่เลวร้ายที่สุดของพระองค์ อะลี ได้ตอบแก่เขาว่า ดาบเล่มนี้จะสังหารอิบนิมุลญิมเอง และเรียกเขาว่า สิ่งถูกสร้างที่เลวร้ายที่สุดของพระองค์

تصمیم‌گیری برای قتل علی بن ابی‌ابیطالب
การฆาตกรรมอะลี บุตร อะบีฏอลิบ

ابن ملجم مرادی
อิบนุ มุลญิม มุรอดี

افطار مسلمانان در پترسون نیوجرسی
การละศีลอดของชาวมุสลิมในแพเทอร์สัน (รัฐนิวเจอร์ซีย์)

افطار (به عربی: إفطار) به وعده شامگاهی مسلمانان که در ماه رمضان و در پی گفتن اذان صرف می‌شود گفته می‌شود. افطار به معنای گشادن روزه نیز است[1]. گاهی اوقات مسلمانان عمل افطار را به صورت دسته‌جمعی انجام می‌دهند. افطار بلافاصله پس از اذان مغرب انجام می‌شود و در آن معمولاً از خرما برای بازکردن روزه استفاده می‌کنند.
อิฟฏอร ( ภาษาอาหรับ: إفطار) .ใชเรียกอาหารมื้อค่ำของชาวมุสลิมในช่วง เดือนรอมะฎอน และหมายถึงการละศีลอดนั่นเองฉั 1] บางครั้งชาวมุสลิมจะทำการละศีลอดร่วมกัน โดยการละศีลอดจะเริ่มขึ้นทันทีหลังจากการอาซาน ของนมาซมัฆริบ ส่วนใหญ่แล้วจะละศีลอดด้วยผล อินผลัม

نمونه‌ای از یک سفرهٔ افطار ایرانی. شام بعد از افطار خورده می‌شود
ตัวอย่างสำรับอาหารละศีลอดของชาวอิหร่าน จะทานอาหารมื้อค่ำหลังจากละศีลอดแล้ว

سازمان میراث فرهنگی، آیین سفره افطار ایرانی را در فهرست میراث ملی ایران ثبت کرد.[2]
องค์กรมรดกทางวัฒนธรรมได้ขึ้นทะเบียนให้ประเพณีการจัดสำรับอาหารละศีลอดของชาวอิหร่านเป็นมรดกของชาติอิหร่าน [เสียง 2]

ماه رمضان سحری
เดือนรอมะฎอน สะฮัร

ثبت ملی
ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกแห่งชาติ

افطار
การละศีลอด

نمودار دایره‌ای سهم تولید ناخالص داخلی در استان‌های ایران
กราฟวงกลมแบ่งสัดส่วนของ GDP ของมลรัฐต่างๆของอิหร่าน

تقسیمات کشوری ایران مناطق استان‌های ایران فهرست شهرهای ایران بر پایه جمعیت فهرست استان‌های ایران بر پایه جمعیت فهرست استان‌های ایران بر پایه مساحت فهرست مراکز استان‌های ایران جمعیت شهرستان‌های ایران فهرست مختصات شهرها و روستاهای ایران ریشه‌یابی نام شهرهای ایران
หลักการแบ่งส่วนต่างๆของประเทศอิหร่าน ตำแหน่งมลรัฐต่างๆของอิหร่าน สารบัญเมืองต่างๆของอิหร่าน สารบัญมลรัฐต่างๆของอิหร่านด้านประชากร สารบัญมลรัฐต่างๆของอิหร่านด้านพื้นที่ สารบัญเมืองหลวงของมลรัฐต่างๆของอิหร่าน จำนวนประชากรของจังหวัดต่างๆของอิหร่าน สารบัญพิกัดของเมืองและหมู่บ้านของอิหร่าน รายชื่อเมืองต่างๆของอิหร่าน

اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: گیتاشناسی، ۱۳۸۳خ. «گزیده نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۵» ‎(فارسی)‎. وب‌گاه رسمی مرکز آمار ایران. بازبینی‌شده در ۲۳ اسفند ۱۳۹۵. «جدول عناصر و واحدهای تقسیمات کشوری بهار ۱۳۸۸». پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت کشور. بازبینی‌شده در ۷ ژوئن ۲۰۱۰.
แผนที่ทางภูมิศาสตร์มลรัฐต่างๆของอิหร่าน, เตหะราน:ทางภูมิศาสตร์ ปี พ.ศ. 2547 คัดจากผลลัพท์ต่างๆของการสัมมโนประชากรทั่วไปทั้งคนและที่อยู่อาศัย ปี พ.ศ. 2559 (ภาษาเปอร์เซีย) เว็บไซต์ทางการของศูนย์ทะเบียนประชากรอิหร่าน แก้ไข 22 อิซฟันด์ 1375 ตารางโครงสร้างและส่วนต่างๆในการแบ่งการบริหารประเทศ เดือนบะฮอร 1388 ฐานข้อมูลกระทรวงมหาดไทย แก้ไข 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2553

فهرست الفبایی استان‌های ایران (۳۱ استان) شامل:
สารบัญเรียงตามตัวอักษรรายชื่อของ มลรัฐต่างๆของอิหร่าน (31 มลรัฐ)โดยครอบคลุมข้อมูลดังต่อไปนี้:

کد استان‌ها مراکز استان‌ها سال تأسیس مساحت (سال ۱۳۸۹) جمعیت (سال ۱۳۹۵) سه شهر مهم جمعیتی نقشهٔ موقعیت استان در ایران مختصات مراکز استان‌ها
รหัสมลรัฐต่างๆ เมืองหลวงของรัฐ ปีก่อตั้ง พื้นที่ของ(ปี 2549) ประชากร(ปี 2559) สามเมืองสำคัญทางประชากร แผนที่ตั้งมลรัฐในอิหร่าน พิกัดของเมืองหลวงของมลรัฐต่างๆ

جستارهای وابسته
สืบค้นที่เกี่ยวข้อง

ردیف نام استان کد استان مرکز تأسیس مساحت جمعیت (سال ۱۳۹۵) شهرهای مهم موقعیت در نقشه ایران مختصات مرکز استان ۱ آذربایجان شرقی سوم تبریز ۱۳۱۶ ۴۵٬۶۵۰ ۳٬۹۰۹٬۶۵۲ مراغه، مرند و اهر ۳۸°۰۳′۰۹″شمالی ۴۶°۱۷′۰۶″شرقی / ۳۸.۰۵۲۴۶۷۵°شمالی ۴۶.۲۸۴۹۹۲۷°شرقی / 38.0524675; 46.2849927 ۲ آذربایجان غربی چهارم ارومیه ۱۳۱۶ ۳۷٬۴۱۱ ۳٬۲۶۵٬۲۱۹ خوی، بوکان و مهاباد ۳۷°۳۱′۴۷″شمالی ۴۵°۰۲′۴۸″شرقی / ۳۷.۵۲۹۶۰۷۱°شمالی ۴۵.۰۴۶۵۴۸۷°شرقی / 37.5296071; 45.0465487 ۳ اردبیل بیست و چهارم اردبیل ۱۳۷۲ ۱۷٬۸۰۰ ۱٬۲۷۰٬۴۲۰ پارس‌آباد، مشگین‌شهر و خلخال ۳۸°۱۴′۴۷″شمالی ۴۸°۱۷′۴۲″شرقی / ۳۸.۲۴۶۴۷۱°شمالی ۴۸.۲۹۵۰۵۲°شرقی / 38.246471; 48.295052 ۴ اصفهان دهم اصفهان ۱۳۱۶ ۱۰۷٬۰۲۹ ۵٬۱۲۰٬۸۵۰ کاشان، خمینی‌شهر و نجف‌آباد ۳۲°۳۹′۰۵″شمالی ۵۱°۴۰′۴۵″شرقی / ۳۲.۶۵۱۳۹°شمالی ۵۱.۶۷۹۱۹۲°شرقی / 32.65139; 51.679192 ۵ البرز سی‌ام کرج ۱۳۸۹ ۵٬۸۳۳ ۲٬۷۱۲٬۴۰۰ کمال‌شهر، نظرآباد و محمدشهر ۳۵°۴۹′۱۷.۱۶″ شمالی ۵۰°۵۷′۴۴.۹۵″ شرقی / ۳۵.۸۲۱۴۳۳۳°شمالی ۵۰.۹۶۲۴۸۶۱°شرقی / 35.8214333; 50.9624861 ۶ ایلام شانزدهم ایلام ۱۳۵۳ ۲۰٬۱۳۳ ۵۸۰٬۱۵۸ دهلران، ایوان و آبدانان ۳۳°۳۸′۱۹″شمالی ۴۶°۲۵′۲۲″شرقی / ۳۳.۶۳۸۵۳۱°شمالی ۴۶.۴۲۲۶۴۹°شرقی / 33.638531; 46.422649 ۷ بوشهر هجدهم بوشهر ۱۳۵۲ ۲۲٬۷۴۳ ۱٬۱۶۳٬۴۰۰ برازجان، بندر کنگان و بندر گناوه ۲۸°۵۵′۱۹″شمالی ۵۰°۴۹′۵۹″شرقی / ۲۸.۹۲۲۰۴۱°شمالی ۵۰.۸۳۳۰۹۲°شرقی / 28.922041; 50.833092 ۸ تهران بیست و سوم تهران ۱۳۵۷ ۱۲٬۹۸۱ ۱۳٬۲۶۷٬۶۳۷ اسلامشهر، ملارد و قدس ۳۵°۴۱′۵۹.۰۳″ شمالی ۵۱°۲۰′۱۶.۹۸″ شرقی / ۳۵.۶۹۹۷۳۰۶°شمالی ۵۱.۳۳۸۰۵۰۰°شرقی / 35.6997306; 51.3380500مختصات: ۳۵°۴۱′۵۹.۰۳″ شمالی ۵۱°۲۰′۱۶.۹۸″ شرقی / ۳۵.۶۹۹۷۳۰۶°شمالی ۵۱.۳۳۸۰۵۰۰°شرقی / 35.6997306; 51.3380500 ۹ چهارمحال و بختیاری چهاردهم شهرکرد ۱۳۵۲ ۱۶٬۳۳۲ ۹۴۷٬۷۶۳ بروجن، لردگان و فرخ‌شهر ۳۲°۲۱′۲۰″شمالی ۵۰°۴۹′۳۹″شرقی / ۳۲.۳۵۵۵۹۴۲°شمالی ۵۰.۸۲۷۴۲۶۷°شرقی / 32.3555942; 50.8274267 ۱۰ خراسان جنوبی[1] بیست و نهم بیرجند ۱۳۸۳ ۱۵۱٬۱۹۳ ۷۶۸٬۸۹۸ قائن، طبس و فردوس ۳۲°۵۰′۴۶″شمالی ۵۹°۱۷′۲۸″شرقی / ۳۲.۸۴۶۲۱۵۹°شمالی ۵۹.۲۹۱۱۴۲۲°شرقی / 32.8462159; 59.2911422 ۱۱ خراسان رضوی نهم مشهد ۱۳۱۶ ۱۱۸٬۸۵۴ ۶٬۴۳۴٬۵۰۱ نیشابور، سبزوار و تربت حیدریه ۳۶°۱۸′شمالی ۵۹°۳۶′شرقی / ۳۶.۳°شمالی ۵۹.۶°شرقی / 36.3; 59.6 ۱۲ خراسان شمالی بیست و هشتم بجنورد ۱۳۸۳ ۲۸٬۴۳۴ ۸۶۳٬۰۹۲ شیروان، اسفراین و آشخانه ۳۷°۲۷′۰۹″شمالی ۵۷°۱۹′۲۵″شرقی / ۳۷.۴۵۲۴۳۸۳°شمالی ۵۷.۳۲۳۵۱۷۷°شرقی / 37.4524383; 57.3235177 ۱۳ خوزستان ششم اهواز ۱۳۱۶ ۶۴٬۰۵۵ ۴٬۷۱۰٬۵۰۹ دزفول، آبادان و بندر ماهشهر ۳۱°۳۱′۵۴″شمالی ۴۹°۵۲′۴۹″شرقی / ۳۱.۵۳۱۷۱۶۲°شمالی ۴۹.۸۸۰۳۲۸۱°شرقی / 31.5317162; 49.8803281 ۱۴ زنجان نوزدهم زنجان ۱۳۵۲ ۲۱٬۷۷۳ ۱٬۰۵۷٬۴۶۱ ابهر، خرمدره و قیدار ۳۶°۴۰′۱۵″شمالی ۴۸°۲۹′۰۶″شرقی / ۳۶.۶۷۰۹۴°شمالی ۴۸.۴۸۵۱۱۱°شرقی / 36.67094; 48.485111 ۱۵ سمنان بیستم سمنان ۱۳۵۵ ۹۷٬۴۹۱ ۷۰۲٬۳۶۰ شاهرود، دامغان و گرمسار ۳۵°۳۴′۲۰″شمالی ۵۳°۲۳′۴۶″شرقی / ۳۵.۵۷۲۲۶۹°شمالی ۵۳.۳۹۶۰۴۹°شرقی / 35.572269; 53.396049 ۱۶ سیستان و بلوچستان یازدهم زاهدان ۱۳۳۶ ۱۸۰٬۷۲۶ ۲٬۷۷۵٬۰۱۴ زابل، ایرانشهر و چابهار ۲۹°۲۷′۱۶″شمالی ۶۰°۵۱′۱۳″شرقی / ۲۹.۴۵۴۵۷۸۶°شمالی ۶۰.۸۵۳۶۴۷°شرقی / 29.4545786; 60.853647 ۱۷ فارس هفتم شیراز ۱۳۱۶ ۱۲۲٬۶۰۸ ۴٬۸۵۱٬۲۷۴ مرودشت، جهرم و فسا ۲۹°۳۸′۵۹″شمالی ۵۲°۳۰′۳۲″شرقی / ۲۹.۶۴۹۶۸۸۴°شمالی ۵۲.۵۰۸۸۶۹۶°شرقی / 29.6496884; 52.5088696 ۱۸ قزوین بیست و ششم قزوین ۱۳۷۶ ۱۵٬۵۶۷ ۱٬۲۷۳٬۷۶۱ الوند، تاکستان و آبیک ۳۶°۱۶′۰۱″شمالی ۵۰°۰۰′۱۴″شرقی / ۳۶.۲۶۶۸۱۹°شمالی ۵۰.۰۰۳۸۱۱°شرقی / 36.266819; 50.003811 ۱۹ قم بیست و پنجم قم ۱۳۷۵ ۱۱٬۵۲۶ ۱٬۲۹۲٬۲۸۳ قنوات، جعفریه و کهک ۳۴°۳۸′۳۷″شمالی ۵۰°۵۳′۲۶″شرقی / ۳۴.۶۴۳۷۱۱°شمالی ۵۰.۸۹۰۶۴°شرقی / 34.643711; 50.89064 ۲۰ کردستان دوازدهم سنندج ۱۳۳۷ ۲۹٬۱۳۷ ۱٬۶۰۳٬۰۱۱ سقز، مریوان و بانه ۳۵°۱۸′۱۱″شمالی ۴۷°۰۰′۰۹″شرقی / ۳۵.۳۰۲۹۴۲۲°شمالی ۴۷.۰۰۲۶۳۱۲°شرقی / 35.3029422; 47.0026312 ۲۱ کرمان هشتم کرمان ۱۳۱۶ ۱۸۱٬۷۸۵ ۳٬۱۶۴٬۷۱۸ سیرجان، رفسنجان و جیرفت ۳۰°۱۶′۴۹″شمالی ۵۷°۰۴′۰۱″شرقی / ۳۰.۲۸۰۲۷°شمالی ۵۷.۰۶۷۰۲°شرقی / 30.28027; 57.06702 ۲۲ کرمانشاه پنجم کرمانشاه ۱۳۱۶ ۲۴٬۹۹۸ ۱٬۹۵۲٬۴۳۴ اسلام‌آباد غرب، کنگاور و جوانرود ۳۴°۲۰′۴۷″شمالی ۴۶°۲۵′۱۴″شرقی / ۳۴.۳۴۶۴۸۱°شمالی ۴۶.۴۲۰۵۵۹°شرقی / 34.346481; 46.420559 ۲۳ کهگیلویه و بویراحمد هفدهم یاسوج ۱۳۵۵ ۱۵٬۵۰۴ ۷۱۳٬۰۵۲ دوگنبدان، دهدشت و لیکک ۳۰°۳۹′۲۵.۴۷″ شمالی ۵۱°۳۶′۱.۰۶″ شرقی / ۳۰.۶۵۷۰۷۵۰°شمالی ۵۱.۶۰۰۲۹۴۴°شرقی / 30.6570750; 51.6002944 ۲۴ گلستان بیست و هفتم گرگان ۱۳۷۶ ۲۰٬۳۶۷ ۱٬۸۶۸٬۸۱۹ گنبد کاووس، علی‌آباد کتول و بندر ترکمن ۳۶°۵۱′۴۸″شمالی ۵۴°۲۶′۵۵″شرقی / ۳۶.۸۶۳۳۹۱۴°شمالی ۵۴.۴۴۸۵۷۸۲°شرقی / 36.8633914; 54.4485782 ۲۵ گیلان یکم رشت ۱۳۱۶ ۱۴٬۰۴۲ ۲٬۵۳۰٬۶۹۶ بندر انزلی، لاهیجان و لنگرود ۳۷°۱۳′۲۴″شمالی ۴۹°۳۸′۰۸″شرقی / ۳۷.۲۲۳۴۳۱°شمالی ۴۹.۶۳۵۵۰۹۱°شرقی / 37.223431; 49.6355091 ۲۶ لرستان پانزدهم خرم‌آباد ۱۳۵۲ ۲۸٬۲۹۴ ۱٬۷۶۰٬۶۴۹ بروجرد، دورود و کوهدشت ۳۳°۲۸′۰۰″شمالی ۴۸°۲۱′۰۰″شرقی / ۳۳.۴۶۶۶۶۶۷°شمالی ۴۸.۳۵°شرقی / 33.4666667; 48.35 ۲۷ مازندران دوم ساری ۱۳۱۶ ۲۳٬۸۴۲ ۳٬۲۸۳٬۵۸۲ آمل، بابل و قائم‌شهر ۳۶°۳۳′۵۷″شمالی ۵۳°۰۳′۳۵″شرقی / ۳۶.۵۶۵۸۳۳۳°شمالی ۵۳.۰۵۹۷۲۲۲°شرقی / 36.5658333; 53.0597222 ۲۸ مرکزی صفرم اراک ۱۳۲۶ ۲۹٬۱۲۷ ۱٬۴۲۹٬۴۷۵ ساوه، خمین و محلات ۳۴°۰۴′۴۸″شمالی ۴۹°۴۰′۳۸″شرقی / ۳۴.۰۸۰۰۱۱۲°شمالی ۴۹.۶۷۷۲۳۳۴°شرقی / 34.0800112; 49.6772334 ۲۹ هرمزگان بیست و دوم بندرعباس ۱۳۴۶ ۷۰٬۶۹۷ ۱٬۷۷۶٬۴۱۵ میناب، دهبارز و بندر لنگه ۲۷°۱۱′۰۰″شمالی ۵۶°۱۶′۰۰″شرقی / ۲۷.۱۸۳۳۳۳۳°شمالی ۵۶.۲۶۶۶۶۶۷°شرقی / 27.1833333; 56.2666667 ۳۰ همدان سیزدهم همدان ۱۳۵۲ ۱۹٬۳۶۸ ۱٬۷۳۸٬۲۳۴ ملایر، نهاوند و اسدآباد ۳۴°۴۸′۲۳″شمالی ۴۸°۳۰′۵۸″شرقی / ۳۴.۸۰۶۵°شمالی ۴۸.۵۱۶۲۴۷۲°شرقی / 34.8065; 48.5162472 ۳۱ یزد[1] بیست و یکم یزد ۱۳۵۲ ۷۳٬۴۷۷ ۱٬۱۳۸٬۵۳۳ میبد، اردکان و حمیدیا ۳۱°۵۳′۴۸″شمالی ۵۴°۲۱′۳۸″شرقی / ۳۱.۸۹۶۶۱°شمالی ۵۴.۳۶۰۶۸°شرقی / 31.89661; 54.36068
ลำดับ ชื่อมลรัฐ รหัสมลรัฐ เมืองหลวง ปีก่อตั้ง ขนาดพื้นที่ จำนวนประชากร (1395) เมืองที่สำคัญ แผนที่อิหร่าน พิกัดของเมืองหลวงของจังหวัด 1 อาเซอร์ไบจานตะวันออก สาม ตับรีซ 2480 45,650 ۳٬۹۰۹٬۶۵۲ Maraghe , MarandและAhar ۳۸°۰۳′۰۹″شمالی ۴۶°۱۷′۰۶″شرقی / ۳۸.۰۵۲۴۶۷۵°شمالی ۴۶.۲۸۴۹۹۲۷°شرقی / 38.0524675; 46.2849927 2 อาเซอร์ไบจานตะวันตก สี่ อุรูมีเยะฮ์ 2480 37,411 3 อัรดะบีล ยี่สิบสี่ อัรดะบีล 2480 17,800 ۱٬۲۷۰٬۴۲۰ Parsabad , Meshgin ShahrและKhalkhal ۳۸°۱۴′۴۷″شمالی ۴۸°۱۷′۴۲″شرقی / ۳۸.۲۴۶۴۷۱°شمالی ۴۸.۲۹۵۰۵۲°شرقی / 38.246471; 48.295052 4 อิสฟาฮาน สิบ อิสฟาฮาน 2480 107,029 ۵٬۱۲۰٬۸۵۰ Kashan , Khomeini ShahrและNajafabad ۳۲°۳۹′۰۵″شمالی ۵۱°۴۰′۴۵″شرقی / ۳۲.۶۵۱۳۹°شمالی ۵۱.۶۷۹۱۹۲°شرقی / 32.65139; 51.679192 5 อัลโบร์ซ สามสิบ กะรัจ 2553 5,833 ۲٬۷۱۲٬۴۰۰ Kemal Shahr , NazarabadและMohammad Shahr 35 ° 49'17.16 "นอร์ท 50 ° 57'44.95"ตะวันออก / ۳۵.۸۲۱۴۳۳۳°شمالی ۵۰.۹۶۲۴۸۶۱°شرقی / 35.8214333; 50.9624861 6 อีลอม สิบหก อีรอม 2517 20,133 ۵۸۰٬۱۵۸ Dehloran , IvanและAbdanan ۳۳°۳۸′۱۹″شمالی ۴۶°۲۵′۲۲″شرقی / ۳۳.۶۳۸۵۳۱°شمالی ۴۶.۴۲۲۶۴۹°شرقی / 33.638531; 46.422649 7 บูเชะฮ์ร สิบแปด บูเชะฮ์ร 2516 33,743 ۱٬۱۶۳٬۴۰۰ Borazjan , Kagan PortและGenavah Port ۲۸°۵۵′۱۹″شمالی ۵۰°۴۹′۵۹″شرقی / ۲۸.۹۲۲۰۴۱°شمالی ۵۰.۸۳۳۰۹۲°شرقی / 28.922041; 50.833092 8 เตหะราน ยี่สิบสาม เตหะราน 2521 12,981 ۱۳٬۲۶۷٬۶۳۷ Islamshahr , MelardและQuds 35 ° 41'59.03 "นอร์ท 51 ° 20'16.98"ตะวันออก / ۳۵.۶۹۹۷۳۰۶°شمالی ۵۱.۳۳۸۰۵۰۰°شرقی / 35.6997306; 51.3380500พิกัด : 35 ° 41'59.03 "นอร์ท 51 ° 20'16.98"ตะวันออก / ۳۵.۶۹۹۷۳۰۶°شمالی ۵۱.۳۳۸۰۵۰۰°شرقی / 35.6997306; 51.3380500 9 จะฮอรมะฮอโลบัคติยอรี สิบสี่ ชะฮ์เรโคร์ด 2517 16,333 ۹۴۷٬۷۶۳ Borujen , LordeganและFarkhshahr ۳۲°۲۱′۲۰″شمالی ۵۰°۴۹′۳۹″شرقی / ۳۲.۳۵۵۵۹۴۲°شمالی ۵۰.۸۲۷۴۲۶۷°شرقی / 32.3555942; 50.8274267 10 โคราซานใต้ [1] ยี่สิบเก้า บีรจันด์ 2547 151,193 ۷۶۸٬۸۹۸ Cain , TabasและFerdows ۳۲°۵۰′۴۶″شمالی ۵۹°۱۷′۲۸″شرقی / ۳۲.۸۴۶۲۱۵۹°شمالی ۵۹.۲۹۱۱۴۲۲°شرقی / 32.8462159; 59.2911422 11 โคราซานระซะวี เก้า มัชฮัร 2480 118,854 ۶٬۴۳۴٬۵۰۱ Neyshabur , SabzevarและTorbat Heydarieh ۳۶°۱۸′شمالی ۵۹°۳۶′شرقی / ۳۶.۳°شمالی ۵۹.۶°شرقی / 36.3; 59.6 12 โคราซานเหนือ ยี่สิบแปด บอจนูรด์ 2547 28,434 ۸۶۳٬۰۹۲ Shirvan , EsfarinและAshkhaneh ۳۷°۲۷′۰۹″شمالی ۵۷°۱۹′۲۵″شرقی / ۳۷.۴۵۲۴۳۸۳°شمالی ۵۷.۳۲۳۵۱۷۷°شرقی / 37.4524383; 57.3235177 13 โคซิสตอน หก อะฮ์วอซ 2480 64,055 ۴٬۷۱۰٬۵۰۹ Dezful , Abadanและท่าเรือของ Mahshahr ۳۱°۳۱′۵۴″شمالی ۴۹°۵۲′۴۹″شرقی / ۳۱.۵۳۱۷۱۶۲°شمالی ۴۹.۸۸۰۳۲۸۱°شرقی / 31.5317162; 49.8803281 14 เซนจอน สิบเก้า เซนจอน 2516 21,773 ۱٬۰۵۷٬۴۶۱ Abhar , KhoramdarehและKaidar ۳۶°۴۰′۱۵″شمالی ۴۸°۲۹′۰۶″شرقی / ۳۶.۶۷۰۹۴°شمالی ۴۸.۴۸۵۱۱۱°شرقی / 36.67094; 48.485111 15 เซมนอน ยี่สิบ เซมนอน 2519 97,491 ۷۰۲٬۳۶۰ Shahrood , DamghanและGarmsar ۳۵°۳۴′۲۰″شمالی ۵۳°۲۳′۴۶″شرقی / ۳۵.۵۷۲۲۶۹°شمالی ۵۳.۳۹۶۰۴۹°شرقی / 35.572269; 53.396049 16 ซีสตอโนบุลูจิสตอน สิบเอ็ด ซอเฮดอน 2500 180,736 ۲٬۷۷۵٬۰۱۴ Zabol , IranshahrและChabahar ۲۹°۲۷′۱۶″شمالی ۶۰°۵۱′۱۳″شرقی / ۲۹.۴۵۴۵۷۸۶°شمالی ۶۰.۸۵۳۶۴۷°شرقی / 29.4545786; 60.853647 17 ฟอร์ซ เจ็ด ชีราซ 2480 122,608 ۴٬۸۵۱٬۲۷۴ Marvdasht , JahromและFasa ۲۹°۳۸′۵۹″شمالی ۵۲°۳۰′۳۲″شرقی / ۲۹.۶۴۹۶۸۸۴°شمالی ۵۲.۵۰۸۸۶۹۶°شرقی / 29.6496884; 52.5088696 18 กัซวีน ยี่สิบหก กัซวีน 2540 15,567 ۱٬۲۷۳٬۷۶۱ Alvand , ไร่องุ่นและAbyek ۳۶°۱۶′۰۱″شمالی ۵۰°۰۰′۱۴″شرقی / ۳۶.۲۶۶۸۱۹°شمالی ۵۰.۰۰۳۸۱۱°شرقی / 36.266819; 50.003811 19 กุม ยี่สิบห้า กุม 2539 11,526 ۱٬۲۹۲٬۲۸۳ Qanwat , Jafariและกาแล็กซี่ ۳۴°۳۸′۳۷″شمالی ۵۰°۵۳′۲۶″شرقی / ۳۴.۶۴۳۷۱۱°شمالی ۵۰.۸۹۰۶۴°شرقی / 34.643711; 50.89064 20 โครดิสตอน สิบสอง ซะนันดัจ 2501 29,137 ۱٬۶۰۳٬۰۱۱ Saghez , MarivanและBaneh ۳۵°۱۸′۱۱″شمالی ۴۷°۰۰′۰۹″شرقی / ۳۵.۳۰۲۹۴۲۲°شمالی ۴۷.۰۰۲۶۳۱۲°شرقی / 35.3029422; 47.0026312 21 เกรมอน แปด เกรมอน 2480 181,785 ۳٬۱۶۴٬۷۱۸ Sirjan , RafsanjanและJiroft ۳۰°۱۶′۴۹″شمالی ۵۷°۰۴′۰۱″شرقی / ۳۰.۲۸۰۲۷°شمالی ۵۷.۰۶۷۰۲°شرقی / 30.28027; 57.06702 22 เกรมอนชะฮ์ร ห้า เกรมอนชะฮ์ร 2480 24,998 ۱٬۹۵۲٬۴۳۴ Islamabad West , KangavarและYangrood ۳۴°۲۰′۴۷″شمالی ۴۶°۲۵′۱۴″شرقی / ۳۴.۳۴۶۴۸۱°شمالی ۴۶.۴۲۰۵۵۹°شرقی / 34.346481; 46.420559 23 โคฮ์กีโลเยะ โว บูเยรอะฮ์หมัด เจ็ด ยอซูจ 2519 15,504 ۷۱۳٬۰۵۲ Dugonbadan , DehdashtและLiqak 30 ° 39'25.47 "นอร์ท 51 ° 36'1.06"ตะวันออก / ۳۰.۶۵۷۰۷۵۰°شمالی ۵۱.۶۰۰۲۹۴۴°شرقی / 30.6570750; 51.6002944 24 กุลิสตอน ยี่สิบเจ็ด กุรกอน 2540 20,367 ۱٬۸۶۸٬۸۱۹ โดมแห่ง Kavos , Aliabad KatoulและTurkmen Port ۳۶°۵۱′۴۸″شمالی ۵۴°۲۶′۵۵″شرقی / ۳۶.۸۶۳۳۹۱۴°شمالی ۵۴.۴۴۸۵۷۸۲°شرقی / 36.8633914; 54.4485782 25 กีลอน หนึ่ง รัชต์ 2480 14,042 ۲٬۵۳۰٬۶۹۶ Bandar Anzali , LahijanและLangrood ۳۷°۱۳′۲۴″شمالی ۴۹°۳۸′۰۸″شرقی / ۳۷.۲۲۳۴۳۱°شمالی ۴۹.۶۳۵۵۰۹۱°شرقی / 37.223431; 49.6355091 26 ละริสตอน สิบห้า คุรรอมอบอด 2520 28,294 ۱٬۷۶۰٬۶۴۹ Boroujerd , DoroodและKohdhast ۳۳°۲۸′۰۰″شمالی ۴۸°۲۱′۰۰″شرقی / ۳۳.۴۶۶۶۶۶۷°شمالی ۴۸.۳۵°شرقی / 33.4666667; 48.35 27 มอซันดะรอน สอง ซอรี 2480 23,842 ۳٬۲۸۳٬۵۸۲ Amol , BabylonและGhaemshahr ۳۶°۳۳′۵۷″شمالی ۵۳°۰۳′۳۵″شرقی / ۳۶.۵۶۵۸۳۳۳°شمالی ۵۳.۰۵۹۷۲۲۲°شرقی / 36.5658333; 53.0597222 28 มัรกะซี ศูนย์ อะรอก 2490 29,127 ۱٬۴۲۹٬۴۷۵ Saveh , Khomeinและละแวกใกล้เคียง ۳۴°۰۴′۴۸″شمالی ۴۹°۴۰′۳۸″شرقی / ۳۴.۰۸۰۰۱۱۲°شمالی ۴۹.۶۷۷۲۳۳۴°شرقی / 34.0800112; 49.6772334 29 เฮรมุซกอน ยี่สิบสอง บันดัรอับบาซ 2510 70,697 ۱٬۷۷۶٬۴۱۵ Minab , DecaturและPort Lengeh ۲۷°۱۱′۰۰″شمالی ۵۶°۱۶′۰۰″شرقی / ۲۷.۱۸۳۳۳۳۳°شمالی ۵۶.۲۶۶۶۶۶۷°شرقی / 27.1833333; 56.2666667 30 ฮะเมดอน สิบสาม ฮะเมดอน 2516 19,368 ۱٬۷۳۸٬۲۳۴ Malayer , NahavandและAsadabad 34 ° 48 '23 " N 48 ° 30' 58"ตะวันออก / ۳۴.۸۰۶۵°شمالی ۴۸.۵۱۶۲۴۷۲°شرقی / 34.8065; 48.5162472 31 ยัซด์ [1] ยี่สิบเอ็ด ยัซด์ 2516 73,477 ۱٬۱۳۸٬۵۳۳ Meybod , ArdakanและHamidia ° 31 53 '48 "เหนือ 54 ° 21' 38"ตะวันออก / ۳۱.۸۹۶۶۱°شمالی ۵۴.۳۶۰۶۸°شرقی / 31.89661; 54.36068

استان‌های ایران
มลรัฐต่างๆของอิหร่าน

نظام اقتصاد اسلامی عبارت است از مجموعه قواعد کلّی ارائه شده در اسلام در زمینه روش تنظیم حیات اقتصادی و حلّ مشکلات اقتصادی، در راستای تأمین عدالت اجتماعی برای نیل به سعادت بشر و رسیدن به جامعهٔ فاضله‌ای که تمامی پیامبران و ائمهٔ الهی برای آن تلاش کرده‌اند.
ระบบเศรษฐศาสตร์อิสลาม คือ ศาสตร์ที่ประมวลหลักการและกฎเกณฑ์ต่างๆ โดยรวมของ อิสลาม เอาไว้ ซึ่งเกี่ยวข้องกับวิธีการจัดระบบฟื้นฟูเศรษฐกิจ และการแก้ไขปัญหาต่างๆ ด้านเศรษฐกิจ เพื่อสร้างความยุติธรรมแก่สังคม ทั้งนี้มนุษย์จะได้พบกับความผาสุกและไปถึงยังสังคมในอุดมคติที่บรรดาศาสดาและบรรดาอิมามแห่งพระผู้เป็นเจ้าเพียรพยายามให้บรรลุถึงเป้าหมายนั้น

مسئلهٔ اقتصاد، به عنوان یکی از مهم‌ترین مسائل زندگی بشری، مطرح است، و اسلام نیز نگرش خاصی به آن دارد. معمولاً از عبارت «اقتصاد اسلامی» در زمینه های مختلفی استفاده می شود. «علم اقتصاد اسلامی»، «مکتب اقتصاد اسلامی»، «نظام اقتصاد اسلامی» یا «دانش اقتصاد اسلامی». راجع به «علم اقتصاد اسلامی» باید به نکات ظریفی دقت داشت؛ مقدمات و نکاتی که بدون توجه به آن ها نمی‌توان منظور معتبری از این اصطلاح را ارائه نمود. در بیان متعارف، هنگامی که از علم سخن به میان می آید، منظور همان علم یا علم است؛ مجموعه معارفی که با تأکید ویژه بر روش تجربی پس از عصر روشنگری در اروپا شکل گرفته و رفته رفته توسعه یافت. علم اقتصاد یا همان علم اقتصادیا اقتصاد سیاسی نیز از چنین قاعده ای مستثنی نیست. در ربط میان اقتصاد اسلامی یا هر انگاره دینی با علم تجربی-قیاسی چون اقتصاد باید به این سؤال پاسخ داد که آیا در این علم، ابعاد ارزشی، اخلاقی یا از جنس بایستگی وجود دارد یا خیر؟ اگر یک محقق اقتصاد یا فیلسوف علم اقتصاد بر این باور باشد که در مجموعه ادبیات علم اقتصاد یا اقتصاد سیاسی می توان ردپای چنین اموری را یافت، منطقاً وی می تواند به وجود اقتصاد اسلامی معتقد باشد؛ از طرف دیگر اگر فردی بر این باور باشد که در علم اقتصاد یا اقتصاد سیاسی، هیچ مؤلفه ارزشی وجود ندارد، مفهوم «علم اقتصاد اسلامی» از نظر وی بی معناست. بر اساس همین تفکیک پیش گفته است که انواع اظهار نظر ها راجع به «علم اقتصاد اسلامی» وجود دارد. برخی میان «مکتب اقتصاد اسلامی» و «نظام اقتصاد اسلامی» تفکیک قائل می شوند؛ از نظر اینان «نظام اقتصادی اسلامی» پیاده شدهٔ قواهد و راهکارهای مورد توجه «مکتب اقتصادی اسلام» در واقعیت موجود است. براساس تعریفی دیگر می توان «نظام اقتصاد اسلامی را » به این شکل تعریف نمود: مجموعه قواعد کلّی ارائه شده در اسلام در زمینه روش تنظیم حیات اقتصادی و حلّ مشکلات اقتصادی، در راستای تأمین عدالت اجتماعی برای نیل به سعادت بشر و رسیدن به جامعهٔ فاضله‌ای که تمامی پیامبران و ائمهٔ الهی برای آن تلاش کرده‌اند.
เรื่อง เศรษฐศาสตร์ เป็นเรื่องหนึ่งที่สำคัญที่สุดของมนุษยชาติ และอิสลามก็มีมุมมองเกี่ยวกับเรื่องนี้เป็นการเฉพาะ โดยทั่วไปแล้วคำว่า "เศรษฐศาสตร์อิสลาม" จะถูกใช้ประโยชน์ไปในกรณีต่างๆที่หลากหลายออกไป เช่น "วิชาเศรษฐศาสตร์อิสลาม" "สำนักคิดเศรษฐศาสตร์อิสลาม" "ระบบเศรษฐศาสตร์อิสลาม" เกี่ยวกับ "วิชาเศรษฐศาสตร์อิสลาม" นั้นมีประเด็นละเอียดอ่อนที่ต้องระมัดระวัง หากไม่คำนึงถึงบทเบื้องต้นและประเด็นต่างๆนั้นแล้ว ก็ไม่สามารถนำเสนอเป้าหมายที่น่าเชื่อถือของคำนี้ได้ เมื่อพูดถึงคำว่า "ศาสตร์" โดยทั่วไปอันเป็นที่รู้กันก็จะอธิบายว่าหมายถึง วิชา หรือ วิทยาศาสตร์ นั่นเอง ซึ่งก็หมายถึงประมวลความรู้ที่ได้รับการยืนยันด้วยวิธีการทดลองที่เกิดขึ้นในยุคเรืองปัญญาในตะวันตก แล้วก็ค่อยๆพัฒนาขึ้นเรื่อยมา วิชาเศรษฐศาสตร์ا หรือ เศรษฐศาสตร์การเมือง ก็ไม่มีข้อยกเว้นสำหรับกฎข้อนี้เช่นกัน ความสัมพันธ์ระหว่างเศรษฐศาสตร์อิสลามหรือทุกแนวคิดทางศาสนากับศาสตร์ด้านการทดลองเป็นไปในเชิงการเปรียบเทียบ เพราะเศรษฐศาสตร์ต้องให้คำตอบแก่คำถามที่ว่า ในวิชานี้พูดถึงเรื่องด้านต่างๆที่เกี่ยวกับคุณค่า ด้านจริยธรรมหรือเรื่องที่เกี่ยวกับความเหมาะสมหรือไม่อย่างไร? หากนักค้นคว้าด้านเศรษฐศาสตร์หรือนักปรัชญาด้านเศรษฐศาสตร์เชื่อว่า สามารถพบเรื่องต่างๆนี้ได้ในประมวลของเศรษฐศาสตร์หรือเศรษฐศาสตร์การเมือง โดยตรรกะแล้วเขาสามารถเชื่อในการมีอยู่ของเศรษฐศาสตร์อิสลาม อีกด้านหนึ่งหากบุคคลหนึ่งเชื่อว่าไม่มีเรื่องเกี่ยวกับคุณค่าทางจริธรรมอยู่เลยในเศรษฐศาสตร์หรือเศรษฐศาสตร์การเมือง ดังนั้น "เศรษฐศาสตร์อิสลาม"ถือว่าไม่มีความหมายในทัศนะของเขา บนพื้นฐานของการจำแนกดังกล่าวนี้ ชี้ให้เห็นว่ามีทัศนะต่างๆมากมายเกี่ยวกับ วิชาเศรษฐศาสตร์อิสลาม บ้างก็เชื่อว่าระหว่าง "สำนักคิดเศรษฐศาสตร์อิสลาม"กับ"ระบบเศรษฐศาสตร์อิสลาม"นั้นแยกออกจากกัน ในทัศนะของพวกเขา ระบบเศรษฐศาสตร์อิสลาม คือการนำเอาหลักการและกฎเกณฑ์ต่างๆมาใช้ ซึ่งในความเป็นจริงแล้วสำนักเศรษฐศาสตร์อิสลามก็ให้ความความสนใจเช่นกัน สามารถให้คำนิยามแก่ระบบเศรษฐศาสตร์อิสลามตามบันทัดฐานของการให้คำนิยามได้ว่า หมายถึง ศาสตร์ที่ประมวลหลักการและกฎเกณฑ์ต่างๆ โดยรวมของ อิสลาม เอาไว้ ซึ่งเกี่ยวข้องกับวิธีการจัดระบบฟื้นฟูเศรษฐกิจ และการแก้ไขปัญหาต่างๆ ด้านเศรษฐกิจ เพื่อสร้างความยุติธรรมแก่สังคม ทั้งนี้มนุษย์จะได้พบกับความผาสุกและไปถึงยังสังคมในอุดมคติที่บรรดาศาสดาและบรรดาอิมามแห่งพระผู้เป็นเจ้าเพียรพยายามให้บรรลุถึงเป้าหมายนั้น

در تفسیر و تحلیل رشد و توسعه اقتصادی، پیروان مکاتب اقتصادی کلاسیک، نئو کلاسیک، مکتب کینز و امثال آنها؛ دیدگاه‌های خاص خود را در جهت طراحی نظام اقتصادی مطرح نموده‌اند. به عنوان نمونه، کلاسیک‌ها در مورد بازار آزاد، نئو کلاسیک‌ها در زمینهٔ کارآفرینی، پیروان مکتب شیکاگو در زمینهٔ نقش آموزش، طرفداران فیزیوکراسی در خصوص کشاورزی و مکتب سوداگران (مرکانتلیسم) در زمینه مازاد صادرات؛ نظرهای ارزشمندی را مطرح نموده‌اند. آیین اسلام نیز، در جهت تنظیم روابط اقتصادی بین انسان‌ها که برای تأمین نیازهای اقتصادی (یا رفع مشکلات اقتصادی) تدوین گردیده و با عدالت اجتماعی مرتبط می‌باشد، قواعدی کلی ارائه نموده که در ابواب اقتصادی فقه اسلامی به تفصیل بیان گردیده است...
ในการอธิบายและวิเคราะห์การเติบโตทางเศรษฐกิจ บรรดาผู้ที่อยู่ในสำนักเศรษฐศาสตร์แบบคลาสสิค แบบนีโอคลาสสิค สำนักจอนห์ เมย์นาร์ด เคนส์ และอื่นๆ ในทำนองนี้ ต่างก็นำเสนอทัศนะต่างๆ อันทรงคุณค่าเฉพาะของตนเกี่ยวกับระบบเศรษฐศาสตร์ เช่น กลุ่มนักเศรษฐศาสตร์คลาสสิค ได้นำเสนอเกี่ยวกับตลาดเสรี กลุ่มนักเศรษฐศาสตร์นีโอคลาสสิค นำเสนอเกี่ยวกับการสร้างงาน กลุ่มนักเศรษฐศาสตร์ชิคาโกนำเสนอเกี่ยวกับทบทของการศึกษา กลุ่ม physiocracy(ธรรมชาตินิยม) นำเสนอเกี่ยวกับการเกษตรกรรม กลุ่มสำนักmercantilism(พานิชย์นิยม) นำเสนอเกี่ยวกับเรื่องการส่งออกเกินดุล ศาสนาอิสลามก็เช่นกัน ได้นำเสนอหลักการและกฎเกณฑ์กว้างๆไว้เพื่อจัดระบบความสัมพันธ์ด้านเศรษฐกิจในหมู่มนุษย์เพื่อตอบสนองความต้องการด้านเศรษฐกิจ (หรือแก้ไขปัญหาด้านเศรษฐกิจ) และเชื่อมโยงกับความยุติธรรมของสังคม

اصول روش اسلام در توزیع ثروت، در درجه اول، صیانت از عدالت اجتماعی، حفظ حقوق مردم، تقسیم مالکیت به سه بخش (ملی، خصوصی و دولتی) است. در این راستا، به تحریم راه‌های نامشروع مانند ربا می‌پردازد و حل مشکلات اقتصادی را در چهارچوب قوانینی مانند استفاده از عقود اسلامی می‌داند. برخی از این قوانین در ابواب مضاربه، مزارعه، مساقات، بیع، اجاره، جعاله، زکات، خمس و امثال آن بیان گردیده است.
วิธีการหลักของ อิสลามในการกระจายความร่ำรวย ในขั้นตอนแรก คือ รักษาไว้ซึ่งความยุติธรรมของสังคม รักษาสิทธิของประชาชน จึงได้แบ่งทรัพย์สินออกเป็น 3 ส่วน (ชาติ ปัจเฉก และรัฐ) โดยมีกฎห้ามหนทางต่างๆตามหลักการศาสนา เช่น ดอกเบี้ย และแก้ปัญหาทางเศรษฐกิจภายใต้กรอบของกฎหมาย เช่น กฎว่าการทำสัญญาแบบอิสลาม ซึ่งบ้างก็ได้อธิบายกฎต่างๆนี้ไว้ในบทต่างๆเช่น หลักการว่าด้วยเรื่องการลงทุนร่วม (มุฎอรอบะฮ์) หลักการว่าด้วยการเช่าที่ดินเพื่อการเกษตรกรรม (มุซารออะฮ์) หลัการว่าด้วยการเหมาจองผลผลิตทางการเกษตร การซื้อขาย การเช่า หลักการว่าด้วยเรื่องการกำหนดรางวัลแก่ผู้ทำงาน(ญุอาละฮ์) การจ่ายทาน (ซะกาต) หลักการว่าด้วยเรื่องการจ่ายเงินคุมส์ และอื่นๆ

سید محمد باقر صدر. اقتصادنا. ۳۳۰ تا ۳۳۴. سید رضا حسینی نسب. مجموعه مقالات علمی. ۱۵ تا ۱۸. منصور شفیع‌زاده. نگاهی دوباره به اندیشه‌های اقتصادی حضرت امام خمینی (س). چاپ دوم. تهران: نشر مدرس، ۱۳۷۳. ۱۸۷. یدالله دادگر کرمانجی. نگرشی بر اقتصاد اسلامی. چاپ دوم. تهران: نشر مدرس، ۱۳۷۸. ۱۴۴. محمود روزبهان. اقتصاد اسلامی. چاپ سوم. تهران: نشر قلم، ۱۳۷۸. ۱۷۲. امام موسی صدر. اقتصاد در مکتب اسلام. علی حجتی کرمانی.
ซัยยิดมุฮัมหมัด บาเก็ร ศ็อดร์ อิกติซอดุนา หน้า 330-334 ซัยยิด ริฎอ ฮุซัยนี นะสับ มัจมูเอะเย มะกอลอเต อิลมี หน้า 15-18 มันซูร ชะฟีอ์ซอเดะฮ์ นิฆอฮี โดบอเระฮ์ เบะฮ์ อันดีเชะฮ์ฮอเย อิกติซอดี ฮัซระเต อิมามโคมัยนี พิมพ์ครั้งที่สอง เตะฮ์ราน สำนักพิมพ์ มัดรอส ปี 1383 ยะดุลลอฮ์ ดอดฆัร กิรมอนญี นิฆะริชี บัร อิกติซอเด อิสลอมี พิมพ์ครั้งที่สอง เตะฮ์ราน สำนักพิมพ์มัดรอน ปี 1478 มะห์หมูด รูซบะฮอน อิกตอซอเด อิสลอมี พิมพ์ครั้งที่สาม สำนักพิมพ์กอลัม ปี 1378 อิมามมูซา ศ็อดร์ อิกติซอด ดัร มักตะเบ อิสลอม อะลี ฮุจญะตี กิรมอนี ซอฮีเฟะนูร เล่ม 18 หน้า 170-179

نگاه اسلام به اقتصاد
มุมมองของอิสลามเกี่ยวกับเศรษฐกิจ

جایگاه اقتصاد اسلامی
ตำแหน่งของ Islamic เศรษฐศาสตร์

اقتصاد اسلامی در ایران
เศรษฐศาสตร์อิสลามในอิหร่าน

اصول روش اسلام در توزیع ثروت
วิธีการหลักของอิสลามในการกระจายความร่ำรวย

اقتصاد اسلامی بر خلاف اقتصاد غربی، بر قناعت و پرهیز از مصرف‌گرایی تأکید دارد. اقتصاد غربی نیازهای انسان را نامحدود و منابع و امکانات جهان را محدود می‌داند؛ در حالی که در اسلام منابع و امکانات نامحدود معرفی شده‌اند. (به عربی: وَإِن تَعُدُّواْ نِعْمَتَ اللّهِ لاَ تُحْصُوهَا) قرآن، سوره ابراهیم، آیه ۳۴ ترجمهٔ آیه:‍‍‍«و اگر بخواهید نعمت‌های خداوند را در شمار بیاورید نمی‌توانید نعمت‌های خداوند را به حد و حصری محدود کنید.» اسلام مسئلهٔ اقتصاد را (بر اساس اصالت انسان) به عنوان جزئی از مجموعه قوانین خود که تنها می‌تواند قسمتی از نواحی حیات انسانی را تنظیم کند، مورد توجه قرار داده و حل مشکلات اقتصادی را در اصلاح مبانی عقیدتی و اخلاقی مردم می‌داند اقتصاد در مکتب اسلام.[1]
เศรษฐศาสตร์อิสลามนั้นแตกต่างไปจากเศรษฐศาสตร์ของโลกตะวันตก เป็นเศรษฐศาสตร์ที่ย้ำถึงความพอเพียงและหลีกห่างจากการเป็นผู้บริโภคนิยม เศรษฐศาตร์ตะวันตกเชื่อว่าความต้องการของมนุษย์นั้นมีไม่จำกัดแต่ทรัพยากรนั้นมีปริมาณจำกัด แต่อิสลามได้นำเสนอว่าทรัพยากรนั้นมีไม่จำกัด وَإِن تَعُدُّواْ نِعْمَتَ اللّهِ لاَ تُحْصُوهَا และหากพวกเจ้าจะนับความโปรดปรานของอัลลลอฮ์แล้ว พวกเจ้าก็ไม่อาจจะคำนวณมันได้ (บทอิบรอฮีม โองการที่ 34) อิสลามให้ความสำคัญกับเรื่องเศรษฐศาสตร์(บนพื้นฐานของอะซอละตุลอินซาน) ในฐานะที่เป็นส่วนหนึ่งของประมวลกฎหมายที่สามารถจัดระบบระเบียบด้านต่างๆของชีวิตมนุษย์ และเชื่อว่าการแก้ไขปัญหาด้านเศรษฐกิจนั้นก็เพื่อมุ่งสู่การฟื้นฟูหลักความเชื่อและจริยธรรมของผู้คน [เสียง 1]

(به عربی: وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُری آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَيْهِمْ بَرَكاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الأْرْضِ) قرآن مجید، آیهٔ ۹۶ ترجمهٔ آیه: و اگر مردم ایمان آورده و پرهیزگار بودند، ما ابواب برکات زمین و آسمان را بر آنها گشوده بودیم. اسلام اقتصاد را در جهت اهداف عالیهٔ بشر دانسته و بر این اساس، نگرش سوسیالیستی یا سرمایه‌داری که اقتصاد را مبنا قرار می‌دهند، رد می‌کند.
( وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُری آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَيْهِمْ بَرَكاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الأْرْضِ) และหากว่าชาวเมืองนั้นได้ศรัทธากันและมีความยำเกรงแล้วไซร้ แน่นอนเราก็เปิดให้แก่พวกเขาแล้ว ซึ่งบรรดาความสิริมงคลจากฟากฟ้า (บทอะอ์รอฟ โองการที่ 96) อิสลามเชื่อว่าเศรษฐกิจต้องมุ่งสู่เป้าหมายที่สูงส่งของมนุษย์ บนพื้นฐานอันนี้จึงได้ปฏิเสธทัศนะของสังคมนิยมและทุนนิยม ที่ยึดเอาเศรษฐกิจเป็นหลัก

در سال ۱۹۷۸، آیت الله خمینی مدعی شد که شرکت‌های چندملیتی اقتصاد ایران را در دست گرفته‌اند و سیاست‌های محمدرضاشاه در حال به نابودی کشاندن کشاورزی است تا به خارجیان فعال در حوزه کشاورزی تجاری کمک کند؛ وی اعلام کرد که هدف اصلیش را در اقتصاد کم شدن وابستگی ایران به غرب قرار خواهد داد؛ و این که اقتصاد بر اساس تعالیم اسلام پایه‌ریزی خواهد شد. قبل از پیروزی انقلاب، شهید محمد باقر صدر تلاش هایی جهت تبین نظام اقتصادی اسلامی و مؤلفه های مکتب اقتصادی آن مبذول داشت. پس از انقلاب اسلامی، بانکداری یکی از عرصه هایی بود که برای تطبیق آن با قوانین اسلامی، محل ورود اقتصاد اسلامی بود؛ در همین راستا قانون بانکداری بدون ربا تصویب و اجرا شد. دیگر عرصه مهم ورود اقتصاد اسلامی موضوع انفال و مالیکت منابع طبیعی بود که در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران محل تأکید قرار گرفت. یکی دیگر از مفاهیم مهم در اقتصاد اسلامی که با پیروزی انقلاب پررنگ شد، بحث استقلال و خودکفایی بود؛ هرچند براساس نظریات رایج اقتصادی این مقوله از اهمیت چندانی برخوردار نیست، اما با توجه به شرایط جهانی در آن زمان و نیز در حال حاضر و برپایه برخی آمزوه های اقتصادی موجود، باید تا حد ممکن در راستای استقلال معقول اقتصادی همت گمارد. البته منطبق با همان نظریات اقتصادی متعارف نیز تا زمانی که کشورها به حمایت از صنایع خود اقدام کنند و امکان مبادله آزادانه کالاها و خددمات وجود نداشته باشد و پیش شرط های مربوط به بازار پول و ارز مهیا نشود، مسئله خودکفایی و استقلال اقتصادی حائز اهمیت خواهد بود.
ในปี 1978 อิมามโคมัยนี ประกาศว่า บริษัททั้งหลายของต่างชาติ ได้กุมเศรษฐกิจของอิหร่านเอาไว้ นโยบายต่างๆของ มุฮัมหมัดริฎอชา กำลังทำลายเกษตรกรรมโดยให้การช่วยเหลือแก่ชาวต่างชาติเข้ามาทำธุระกิจในด้านการเกษตรกรรม และท่านได้ประกาศว่าเป้าหมายหลักเกี่ยวกับด้านเศรษฐกิจของเขาก็คือ การหดตัวและให้อิหร่านต้องขึ้นอยู่กับชาวตะวันตก ซึ่งก็จะทำให้เศรษฐศาตร์ตามสาระธรรมคำสอนของอิสลามต้องถูกทำลายลงไป ก่อนการปฏิวัติ ชะฮีดมุฮัมหมัด บาเก็ร ศ็อดร์ เพียรพยายามที่จะอธิบายระบบเศรษฐกิจอิสลามและสำนักต่างๆ ด้านเศรษฐศาสตร์ หลังการปฏิวัติอิสลามเรื่องการธนาคารเป็นหนึ่งในเรื่องที่นำมาใช้ตามกฎหมายอิสลาม จึงได้มีการอนุมัติและนำกฎหมายการธนาคารที่ปราศจากดอกเบี้ยมาใช้ อีกเรื่องหนึ่งที่สำคัญที่ถูกนำมาใช้ในระบบเศรษฐกิจอิสลาม คือเรื่อง อันฟาล(ทรัพย์สินส่วนเฉพาะศาสดาและบรรดาอะอิมมะฮ์)และการครอบครองทรัพยากรธรรมชาติ ซึ่งถูกเน้นไว้รัฐธรรมนูญของสาธารณรัฐอิสลามแห่งอิหร่าน อีกเรื่องหนึ่งที่สำคัญเกี่ยวกับเศรษฐกิจอิสลามที่เติบโตมาพร้อมกับการปฏิวัติ คือ เรื่องเสรีภาพและการพึ่งพาตนเอง แม้ว่าในด้านเศรษฐศาสตร์แล้วจะเป็นเรื่องที่ไม่ค่อยให้ความสำคัญกันมากนัก แต่เนื่องด้วยสภาวะของโลกในยุคนั้นและยุคปัจจุบัน อีกทั้งหลักการด้านเศรษฐกิจที่มีอยู่บ้างนั้นต้องให้ความสำคัญเกี่ยวกับเรื่องเสรีภาพด้านเศรษฐกิจ ทว่าต้องสอดคล้องกับทฤษฎีต่างๆ ด้านเศรษฐศาสตร์ อันเป็นที่รู้จักกันตามที่ประเทศต่างๆได้ดำเนินการในการสนับสนุนอุตสาหกรรมของตนเอง และสามารถแลกเปลี่ยนสินค้าอย่างเสรี ปราศจากการวางเงื่อนไขในตลาดการเงิน การพึ่งพาตนเองและเรื่องเสรีภาพก็จะกลายเป็นเรื่องที่สำคัญ

اقتصاد اسلامی
เศรษฐศาสตร์อิสลาม

تمدن اسلامی در جزیره دانش
อารยธรรมอิสลามใน

ویکی‌پدیای عربی
วิกิพีเดียภาษาอารบิก

جهان اسلام اصطلاحی است برای سرزمین‌هایی که بیشتر مردم آن پیرو دین اسلام باشند. پیروان اسلام بیش از یک میلیارد نفر تخمین زده می‌شوند که پیرو آیین محمد فرزند عبدالله (پیامبر مسلمانان) از مردمان حجاز و آیینی با قدمت بیش از ۱۴۰۰ سال(سال قمری) هستند. مسلمانان جهان در اعتقاد به پیامبری محمد بن عبدالله به عنوان آخرین پیامبر آسمانی(خاتم‌الانبیاء)، قرآن (کتاب مقدس اسلام)، قبله و بسیاری احکام شریعت اسلام، اشتراک عقیده دارند.
โลกอิสลาม เป็นศัพท์เชิงวิชาการที่ใช้เรียกผืนแผ่นดินที่ประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลาม ผู้นับถือศาสนาอิสลามมีประมาณหนึ่งพันล้านคน ที่ปฏิบัติตามศาสนาของ มุฮัมหมัด บุตรของอับดุลลอฮ์ (ศาสดาของบรรดามุสลิม) เป็นชาวฮิญาซ และเป็นศาสนาที่มีมากว่า 1400 ปี (ปีจันทรคติ) บรรดามุสลิมมีความเชื่อเหมือนกันว่า ศาสดามุฮัมหมัด บุตรของอับดุลลอฮ์ คือศาสดาองค์สุดท้าย (คอตะมุลอันบิยา) เชื่อในกุรอาน ( คัมภีร์อันศักดิ์สิทธิ์ของศาสนาอิสลาม) กิบลัตและบทบัญญัติหลักปฏิบัติศาสนกิจ

در خاورمیانه غیر عرب ایران ترکیه
ใน ตะวันออกกลาง ที่ไม่ใช่ อาหรับ แม่แบบ:Country data ایران แม่แบบ:Country data ترکیه

در آسیای میانه و جنوب آسیا افغانستان پاکستان ازبکستان ترکمنستان تاجیکستان قرقیزستان بنگلادش مالدیو بخش‌هایی از قزاقستان
ใน เอเชียกลาง และ เอเชียใต้ แม่แบบ:Country data افغانستان แม่แบบ:Country data پاکستان แม่แบบ:Country data ازبکستان แม่แบบ:Country data ترکمنستان Flag 1 1 2 variant size name ترکمنستان Add more fields แม่แบบ:Country data تاجیکستان แม่แบบ:Country data قرقیزستان แม่แบบ:Country data بنگلادش แม่แบบ:Country data مالدیو ส่วนของ แม่แบบ:Country data قزاقستان

آسیای جنوب شرقی اندونزی مالزی برونئی
เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ แม่แบบ:Country data اندونزی แม่แบบ:Country data مالزی แม่แบบ:Country data برونئی Flag 1 1 2 variant size name برونئی Add more fields

در قفقاز جمهوری آذربایجان چچن داغستان.
คอเคซัส อาเซอร์ไบจาน เชเชน ดาฆิสถาน.

لطفاً در اضافه کردن کشورهای زیر به جدول کمک کنید
กรุณาช่วยเติมประเทศต่างๆนี้ในตาราง

منطقه جهان اسلام
ภูมิภาคของโลกอิสลาม

اوگاندا بنین توگو ساحل عاج سیرالئون کامرون گابن گینه بیسائو موزامبیک
อูกันดา เบนิน โตโก โกตดิวัวร์ เซียร์ราลีโอน แคเมอรูน กาบอง กินี-บิสเซา โมซัมบิก

اندونزی مصر مصر باستان، هخامنشیان (دوره کمبوجیه و داریوش)، دودمان بطلمیوسی/یونانیان، روم عراق بابل، سومر، آشور، هخامنشیان، اشکانیان، سلوکیان، ساسانیان فلسطین کنعانیان، فینیقیان، هخامنشیان، یونانیان (نوادگان اسکندر)، روم سوریه ارامنه، غسانیان، هخامنشیان، یونانیان (نوادگان اسکندر)، روم اردن موابیه و نبطیان یمن سبئیه، حمریه، ساسانیان ایران مادها، هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان، ساسانیان افغانستان هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان، ساسانیان پاکستان هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان، ساسانیان، هندوستان ازبکستان هخامنشیان، سلوکیان، ساسانیان، مردمان ایرانی داغستان هخامنشیان، ساسانیان، خزرها ترکمنستان هخامنشیان، ساسانیان
แม่แบบ:Country data اندونزی แม่แบบ:Country data مصر مصر باستان، هخامنشیان (دوره کمبوجیه و داریوش)، دودمان بطلمیوسی/یونانیان، روم แม่แบบ:Country data عراق بابل، سومر، آشور، هخامنشیان، اشکانیان، سلوکیان، ساسانیان แม่แบบ:Country data فلسطین کنعانیان، فینیقیان، هخامنشیان، یونانیان (نوادگان اسکندر)، روم แม่แบบ:Country data سوریه ارامنه، غسانیان، هخامنشیان، یونانیان (نوادگان اسکندر)، روم แม่แบบ:Country data اردن موابیه و نبطیان แม่แบบ:Country data یمن سبئیه، حمریه، ساسانیان แม่แบบ:Country data ایران مادها، هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان، ساسانیان แม่แบบ:Country data افغانستان هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان، ساسانیان پاکستان هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان، ساسانیان، هندوستان ازبکستان هخامنشیان، سلوکیان، ساسانیان، مردمان ایرانی داغستان هخامنشیان، ساسانیان، خزرها ترکمنستان هخامنشیان، ساسانیان

رتبه کشور جمعیت نسبت جمعیت مسلمان‌ها مذهب فرقه ۱۲۳ ۱۲۳ ۱۲۳ ۱۲۳ ۱ اندونزی ۲۲۸٬۵۸۲٬۰۰۰ ۸۶٫۱٪[3] سنی شافعی ۲ پاکستان ۱۷۲٬۸۰۰٬۰۰۰[4] ۹۷٪[5] شیعه / سنی جعفری / حنفی ۳ بنگلادش ۱۶۲٬۲۲۱٬۰۰۰[6] ۸۹٪[7] سنی حنفی ۴ نیجریه ۱۵۴٬۲۷۹٬۰۰۰[8] ۵۰٪[9] شیعه / سنی جعفری / مالکی ۵ مصر ۷۷٬۱۰۰٬۰۰۰[10] ۹۰٪[11] شیعه / سنی جعفری /شافعی ۶ ترکیه ۷۱٬۵۱۷٬۱۰۰[12] ۹۹٫۸٪[13] شیعه / سنی جعفری / حنفی ۷ ایران ۷۰٬۴۹۵٬۷۸۲[14] ۹۸٪[15] شیعه / سنی جعفری / حنفی/شافعی ۸ سودان ۳۹٬۳۷۹٬۳۵۸ ۷۰٪[16] شیعه / سنی جعفری /مالکی ۹ الجزایر ۳۳٬۷۶۹٬۶۶۹[17] ۹۹٪[18] سنی مالکی ۱۰ افغانستان ۳۲٬۷۳۸٬۳۷۶[19] ۹۹٪[20] شیعه/سنی جعفری / حنفی ۱۱ مراکش ۳۳٬۷۲۳٬۴۱۸ ۹۹٪[21] سنی مالکی ۱۲ عراق ۳۱٬۲۳۴٬۰۰۰[22] ۹۷٪[23] شیعه/سنی جعفری/حنفی ۱۳ مالزی ۲۷٬۷۳۰٬۰۰۰[24] ۶۰٫۴٪[25] سنی شافعی ۱۴ عربستان سعودی ۲۷٬۶۰۱٬۰۳۸[26] ۱۰۰٪[27] شیعه/سنی جعفری /حنبلی ۱۵ ازبکستان ۲۷٬۳۷۲٬۰۰۰ ۸۸٪[28] سنی حنفی
ลำดับ ประเทศ จำนวนประชากร نسبت جمعیت مسلمان‌ها مذهب فرقه ۱۲۳ ۱۲۳ ۱۲۳ ۱۲۳ ۱ แม่แบบ:Country data اندونزی ۲۲۸٬۵۸۲٬۰۰۰ ۸۶٫۱٪[3] سنی شافعی ۲ แม่แบบ:Country data پاکستان ۱۷۲٬۸۰۰٬۰۰۰[4] ۹۷٪[5] شیعه / سنی جعفری / حنفی ۳ แม่แบบ:Country data بنگلادش ۱۶۲٬۲۲۱٬۰۰۰[6] ۸۹٪[7] سنی حنفی ۴ แม่แบบ:Country data نیجریه ۱۵۴٬۲۷۹٬۰۰۰[8] ۵۰٪[9] شیعه / سنی جعفری / مالکی ۵ แม่แบบ:Country data مصر ۷۷٬۱۰۰٬۰۰۰[10] ۹۰٪[11] شیعه / سنی جعفری /شافعی ۶ แม่แบบ:Country data ترکیه ۷۱٬۵۱۷٬۱۰۰[12] ۹۹٫۸٪[13] شیعه / سنی جعفری / حنفی ۷ แม่แบบ:Country data ایران ۷۰٬۴۹۵٬۷۸۲[14] ۹۸٪[15] شیعه / سنی جعفری / حنفی/شافعی ۸ แม่แบบ:Country data سودان ۳۹٬۳۷۹٬۳۵۸ ۷۰٪[16] شیعه / سنی جعفری /مالکی ۹ แม่แบบ:Country data الجزایر ۳۳٬۷۶۹٬۶۶۹[17] ۹۹٪[18] سنی مالکی ۱۰ แม่แบบ:Country data افغانستان ۳۲٬۷۳۸٬۳۷۶[19] ۹۹٪[20] شیعه/سنی جعفری / حنفی ۱۱ แม่แบบ:Country data مغرب ۳۳٬۷۲۳٬۴۱۸ ۹۹٪[21] سنی مالکی ۱۲ แม่แบบ:Country data عراق ۳۱٬۲۳۴٬۰۰۰[22] ۹۷٪[23] شیعه/سنی جعفری/حنفی ۱۳ แม่แบบ:Country data مالزی ۲۷٬۷۳۰٬۰۰۰[24] ۶۰٫۴٪[25] سنی شافعی ۱۴ แม่แบบ:Country data عربستان سعودی ۲۷٬۶۰۱٬۰۳۸[26] ۱۰۰٪[27] شیعه/سنی جعفری /حنبلی ۱۵ แม่แบบ:Country data ازبکستان ۲۷٬۳۷۲٬۰۰۰ ۸۸٪[28] سنی حنفی

اسلام آمار اسلام هنر اسلامی تاریخ اسلام اسلام‌هراسی
อิสลาม สถิติอิสลาม ศิลปะของอิสลาม ประวัติศาสตร์อิสลาม

↑ http://ar.wikipedia.org/wiki/عالم_إسلامي ↑ ویکی‌پدیای عربی ↑ "Indonesia: International Religious Freedom Report 2007". Indonesia Census 2000 - CIA World Factbook. Retrieved 31 October 2008. . ↑ Population Reference Bureau: 2008 Data Sheet ↑ "Population by religion" (PDF).
↑ http://ar.wikipedia.org/wiki/عالم_إسلامي ↑ ویکی‌پدیای عربی ↑ Empty citation (help) . ↑ Population Reference Bureau: 2008 Data Sheet ↑ Empty citation (help) ↑ UN Estimate ↑ UN Estimate ↑ The World Fact Book: Nigeria ↑ CIA World Factbook – Nigeria. ↑ Central Agency for Population Mobilisation and Statistics - Population Clock (July 2008) ↑ CIA Factbook -Egypt. ↑ Population Register System (2008 census).

Retrieved 13 February 2008. ↑ UN Estimate ↑ UN Estimate ↑ The World Fact Book: Nigeria ↑ CIA World Factbook – Nigeria. ↑ Central Agency for Population Mobilisation and Statistics - Population Clock (July 2008) ↑ CIA Factbook -Egypt. ↑ Population Register System (2008 census). Results announced on January 20, 2008. ↑ CIA World Factbook – Turkey. ↑ Statistical Center of IRAN ↑ CIA World Factbook – Iran. ↑ CIA World Factbook – Sudan. ↑ CIA World Factbook Algeria ↑ Bureau of Near Eastern Affairs – Background Note: Algeria. ↑ "CIA World Factbook - Afghanistan". Retrieved 5 June 2008. ↑ Bureau of South and Central Asian Affairs – Background Note: Afghanistan. ↑ CIA World Factbook – Morocco. ↑ "CIA World Factbook - Iraq".
Results announced on January 20, 2008. ↑ CIA World Factbook – Turkey. ↑ Statistical Center of IRAN ↑ CIA World Factbook – Iran. ↑ CIA World Factbook – Sudan. ↑ CIA World Factbook Algeria ↑ Bureau of Near Eastern Affairs – Background Note: Algeria. ↑ Empty citation (help) ↑ Bureau of South and Central Asian Affairs – Background Note: Afghanistan. ↑ CIA World Factbook – Morocco. ↑ Empty citation (help) ↑ CIA World Factbook – Iraq. ↑ Empty citation (help) ↑ Department of Statistics Malaysia. ↑ CIA - The World Factbook - Saudi Arabia ↑ International Religious Freedom Report 2007 – Saudi Arabia. ↑ CIA World Factbook – Uzbekistan.

جهان اسلام دربرگیرنده مناطق زیر است:
โลกอิสลามครอบคลุมถึงภูมิภาคต่างๆดังนี้