صحن‌ها
Откривена дворишта


بنای حرم
Грађевине у оквиру храма

مراکز وابسته
Повезани центри

شرح مرگ
Околности смрти имама Резе

مراکز فرهنگی حرم
Културни центри храма

گنبد
Купола (кубе)

روضه منوره
Света башта

صحن‌ها و رواق‌ها
Откривена и наткривена дворишта

موزه‌های آستان قدس رضوی
Музеји Aстан Кудс Разави

مناره‌ها
Минарети

روضه به معنی باغ و گلستان و گلزار [48]و منوره به معنای نورانی است.[49] بخشی از حرم امام رضا که دربرگیرندهٔ پیکر علی بن موسی است را روضه منوره می‌خوانند. این مکان شامل فضایی مربع شکل به مساحت ۱۸۹٫۰۳ مترمربع است که ۱۷٫۱۵ مترمربع آن را ضریح تشکیل می‌دهد. روضهٔ منوره از طریق چهار صفهٔ بزرگ در چهار طرف به داخل و خارج حرم مرتبط می‌شود.[50] در قسمت بالای درگاه ورودی جنوب (پیش‌رو)، شرق (پایین پا) و شمال (پشت سر) روضه، تاریخ‌های ۱۱۵۵، ۱۲۷۵ و ۱۲۷۷ دیده می‌شود. تاریخ کتیبهٔ منظوم دور گنبدخانه نیز، در مصراع دوم بیتی آمده که سال ۱۲۸۷ را به‌دست می‌دهد.[یادداشت 1] دو در طلاکاری‌شده در سمت جنوبی و شرقی قرار دارد. در جنوبی تاریخ ۱۲۷۳ ه‍.ق را بر خود دارد، اما ماده تاریخ روی آن، تاریخ ۱۲۷۵ ه‍.ق را به‌دست می‌دهد. درِ شرقی نیز به‌تاریخ ۱۲۸۴ ه‍.ق است. رواق دارالحُفّاظ در سمت جنوب روضه قرار دارد که با سه درِ نقره‌ای با دیگر فضاها در ارتباط است. تاریخ درها ۱۲۷۹، ۱۲۸۹ و ۱۳۷۱ ه‍.ق است. ماده تاریخ کتیبه‌ای بر بالای ازارهٔ رواق تاریخ ۱۲۶۹ را به‌دست می‌دهد.[51]
Део храма у коме се налази маузолеј Алија ибн Мусе Ал-Резе назива се "Света башта". Овај простор правоугаоног облика заузима површину од 189,03 метара квадратних, а у његовом средишту се налази "зарих" – богато украшена структура с позлаћеним решеткама у којој се налази сама гробница, површине 17,15 метара квадратних. "Света башта" је са све четири стране повезана и са унутрашњим и са спољашњим делом храма путем четири пространа коридора.

گنبد حرم دو پوسته‌ای است. پوستهٔ درونی (آهیانه) که از درون حرم دیده می‌شود قدیمی‌ترین پوسته است و به‌روایتی پیش از خاکسپاری علی بن موسی‌الرضا موجود بوده و در اواخر سده نهم بر روی آن پوستهٔ بیرونی (خود) که گنبد طلایی کنونی است را ساختند. ارتفاع آن تا زیر نقطهٔ مرکزی حدود ۱۹ متر و تا بالای طوق گنبد ۳۱ متر است.[80]
Унутрашњи слој видљив је из самог храма, а саграђен је још пре но што је Али ибн Муса Ал-Реза сахрањен у храму. Други, спољашњи слој изграђен је у 15. веку н. е. преко унутрашњег, и он је видљив споља као упечатљива златна купола храма. Висина куполе је приближно 19 метара гледано до средишта унутрашњег слоја, а висина спољашњег слоја досеже висину од 31 метра.

گنبد دارای دو پوشش است که در بالای ضریح قرار دارند: پوشش اول گنبد، گنبدخانهٔ حرم است که از طاقی تاژ و مقرنس‌کاری شده تشکیل شده و به آن قبّه می‌گویند و پوشش دوم بر فراز آن است که به آن گنبد گفته می‌شود. اختلاف این دو پوشش، فضایی خالی به ارتفاع ۱۳ متر است. سنگینی گنبد بر دیوارهای تالار است که ضخامت آن حدود ۲٫۹ متر است. ارتفاع قبه از کف حرم ۱۸٫۸۰ متر و تا انتهای گنبد (راس گنبد) حدود ۳۱٫۲۰ متر است. محیط دور گنبد از سطح خارجی آن ۴۲٫۱۰ متر و ارتفاع آن تا نیزه گنبد برابر ۱۶٫۴۰ متر و ارتفاع سر طوق گنبد ۳٫۵ متر است. از ابتدای گنبد تا شروع انحنای گنبد ۴٫۷۹ متر است. گنبد ابتدا با آجرهای زردرنگ ایرانی ساخته شده بود و پس از آن با کاشی تزیین یافت. در سال ۹۳۲ ه‍.ق شاه طهماسب صفوی بدون آن که در اصل بنای گنبد تغییراتی ایجاد کند برای نخستین بار گنبد را با خشت‌های طلا آراست. او نخست کاشی‌های گنبد را برچید و پس از آن روی گنبد را ورقه‌های مسی که رویه طلا داشت زراندود کرد و همچنین گلدسته کنار گنبد را نیز به طلا آراسته نمود.[81]
Купола је првобитно била саграђена од цигала од иранске жуте глине и украшена осликаним плочицама. Године 1526. сафавидски владар Шах Тахмасп I по први пут је украсио куполу златним глиненим плочама. Прво је дао да се са куполе скину орнаментисане плочице, а потом ју је прекрио бакарним плочама које су носиле златне глинене плоче, а истовремено је дао да се на исти начин украсе и минарети.

مناره یا گلدسته از مهم‌ترین بناهای معماری است که جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ معماری و آداب اجتماعی ایران دارد، بنابراین پیش از آن‌که مناره‌ها به‌منظور اذان‌گفتن در کنار مساجد ایجاد شود، به‌عنوان برج‌های راهنما و برای هدایت مسافران ایجاد می‌شده‌است. با احتساب دو منارهٔ مسجد گوهرشاد جمعاً دوازده مناره در بناهای حوزهٔ حرم وجود دارد. در مجموعهٔ قدیمی آستان قدس دو مناره وجود دارد. یکی در جنوب صحن انقلاب و نزدیک به گنبد طلا و دیگری در مقابل و قرینهٔ آن، در شمال صحن انقلاب و بالای ایوان عباسی است. این دو مناره هردو با روکش طلا تزیین شده‌اند و ارتفاع‌شان از کف صحن حدود ۴۰٫۵ متر است. منارهٔ کنار گنبد به‌صورت منفرد ساخته شده‌است و سابقهٔ تاریخی بیشتری دارد و به روایتی ساخت آن هم‌زمان با بنای گنبد و در اوایل قرن ششم ه‍.ق به صورت تک‌مناره بوده‌است. شاه طهماسب صفوی در قرن دهم ه‍.ق منارهٔ مذکور را بازسازی و طلاکاری کرد و پس از آن نادرشاه افشار هنگام زراندودکردن ایوان علی‌شیر نوایی، طلاکاری مناره را تجدید کرد. دومین مناره روی ایوان عباسی جای دارد که از آثار دورهٔ نادری است. این مناره از نظر آجرچینی و کاشی‌کاری و طلاکاری قرینه و همچون منارهٔ کنار گنبد است. بلندی منارهٔ کنار گنبد از سطح صحن انقلاب تا انتهای آن ۴۰٫۵ متر و محیط آن ۱۳ متر است. زیر مناره کتیبه‌ای به خط ثلث برجسته وجود دارد که صلوات بر پیامبر و امامان بر آن به‌دست بهاءالدین محمد الخادم در سال ۱۱۴۲ ه‍.ق نوشته شده‌است. در کتیبهٔ گلدستهٔ بالای ایوان عباسی معروف به گلدستهٔ نادری نیز، صلوات بر امامان بر خشت‌های زراندود و به خط ثلث نوشته شده‌است.[87]
Минарет је једна од најзначајнијих архитектонских структура која заузима посебно место како у култури иранске архитектуре, тако и у сфери друштвених обичаја ове земље. Наиме, пре но што су минарети почели да се користе за објаву езана (времена за молитву) локалним заједницама надомак џамија, они су представљали куле-оријентире за путнике намернике. Комплекс храма имама Резе, заједно са два минарета џамије Гохаршад, броји укупно дванаест минарета.

درحال‌حاضر، ۹ صحن و ۲۶ رواق در حرم امام رضا وجود دارد.
Храм имама Резе, према последњим подацима, броји 9 отворених и 26 тремовима наткривених дворишта.

هر صحن، شامل یک فضای باز و محصور است که رواق‌ها و ایوان‌هایی در پیرامون آن وجود دارد. مساحت مجموع صحن‌های حرم، ۲۲۵٬۲۲۳ مترمربع است. صحن‌های انقلاب و آزادی، دو صحن تاریخی مجموعهٔ حرم را تشکیل می‌دهند. صحن‌های جمهوری اسلامی و قدس پس از انقلاب ۱۳۵۷، و صحن‌های جامع رضوی، غدیر، کوثر و هدایت در طرح توسعهٔ حریم رضوی بنا شدند. بزرگ‌ترین صحن، صحن جامع رضوی به مساحت ۶۰٬۱۸۸ مترمربع است که در جنوب حرم قرار دارد.[103]
Дворишта Револуције и Слободе историјски су значајна дворишта храма имама Резе. Дворишта Исламске републике и Кудса саграђена су након Исламске револуције 1979. године, док су дворишта Ђаме' Разави, Гадир, Косар и Хедајат изграђена у последњих неколико година. Највеће је двориште Ђаме' Разави, површине 60.177 метара квадратних, а налази се у јужном делу храма и јужно од гробнице имама Резе.

فضاهای مسقف و محصور در پیرامون حرم، رواق نامیده می‌شوند. اکنون بزرگ‌ترین رواق حرم، رواق امام خمینی به مساحت ۶٬۳۰۰ مترمربع است که قبلاً صحن بوده و عملیات مسقف‌سازی آن از سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۵ انجام شده‌است.[104] رواق‌های دارالحُفّاظ، دارالسّیاده، دارالشّرف، دارالشّکر، دارالفیض، توحیدخانه، گنبد الله‌وردی‌خان، دارالضّیافه، دارالسّعاده، گنبد حاتم‌خانی، دارالسّلام، دارالسّرور، دارالعزّه، دارالذّکر، دارالزّهد، شیخ بهاءالدین، دارالعباده، دارالاخلاص، دارالولایه، دارالاجابه، دارالهدایه، دارالرّحمه، دارالحکمه، دارالحجّه، امام خمینی، دارالمرحمه از رواق‌های مجموعهٔ حرم هستند. رواق شیخ طوسی و رواق شیخ حر عاملی رواق‌های زیربستی حرم در غرب و شرق رواق دارالحجّه، و رواق‌های کوثر، غدیر و دارالکرامه نیز، رواق‌های اقماری صحن جامع رضوی را تشکیل می‌دهند.[105]
У оквиру храма постоје и наткривена дворишта (која муслимани с простора бивше Југославије називају "харемима"), а која су углавном оивичена колонадама стубова и аркадама (лучним отворима). Највеће овакво наткривено двориште храма имама Резе јесте двориште Имама Хомеинија укупне површине око 6.300 метара квадратних (са припадајућим коридорима и пратећим просторијама).

دانشگاه علوم اسلامی رضوی به‌همت عباس واعظ طبسی در سال ۱۳۶۳ پایه‌گذاری شد.[114] این دانشگاه در بین دانشگاه‌های دارای رشته‌های مشابه در ایران در بین پنج دانشگاه برتر دانسته شده‌است.[115]
Универзитет исламских наука Разави основао је Абас Ваез Табаси 1984. године. Овај универзитет рангиран је мађу пет најбољих сродних универзитета у Ирану. Фондација за исламске студије основана је такође 1984. године, а под покровитељством је Високог савета за културу организације Астан Кудс Разави као њихов научни и истраживачки центар.

اولین موزه در آستان قدس رضوی در سال ۱۳۲۴ هجری شمسی در ساختمانی به مساحت ۱۰۲۴ مترمربع در صحن امام خمینی ساخته‌شد که به مدت ۴۰ سال تنها ساختمان موزهٔ حرم بود.[110] اکنون موزه‌های آستان قدس رضوی، با ۱۶ گنجینه تخصصی در چهار ساختمان شامل موزهٔ قرآن و نفایس، موزهٔ مرکزی، موزهٔ تخصصی فرش و موزهٔ مردم‌شناسی در ۱۷ هزار متر فضای نمایشی، بیش از ۸ هزار قطعه نفیس را در معرض دید بازدیدکنندگان قرار می‌دهند.[111]
То је током наредних 40 година била једина музејска зграда у оквиру храма. Данас музеј Астан Кудс Разави обухвата 16 индивидуалних музејских збирки у 4 засебне зграде: Музеј Кур'ана и драгоцености, Централни музеј, Музеј тепиха и Антрополошки музеј. Укупна површина изложбеног простора износи 17.000 метара квадратних, а посетиоци имају прилику да виде више од 8.000 јединствених артефаката и драгоцених предмета.

حرمِ امام رضا یا حرم رضوی مدفن علی بن موسی الرضا، امام هشتم شیعیان امامی است. این مکان که در مرکز شهر مشهد در استان خراسان رضوی ایران واقع است، نزد شیعیان امامی به‌عنوان «حرم» و مکانی مقدس گرامی داشته می‌شود.
Храм имама Резе, односно Храм Разави, јесте комплекс у коме се налази маузолеј Алија ибн Мусе Ал-Резе, осмог имама дуодецималних шиита. Овај комплекс који се налази у срцу града Мeшхeда у покрајини Хорасан Разави у Ирану, за шиитске муслимане представља свето место и место ходочашћа.

حرم امام رضا مجموعه‌ای است با کانونِ آرامگاهِ علی بن موسی الرضا که دیگر مسجدها، آرامگاه‌ها، رواق‌ها، صحن‌ها، کتابخانه و موزه‌ها را دربرمی‌گیرد. مسجد بالاسر (۴۲۵ ه‍. ق/۱۰۳۳ م) و مسجد جامع گوهرشاد (ساختهٔ ۸۲۱ ه‍. ق/۱۴۱۸ م) از مهم‌ترین بناهای پیوسته به آن هستند.
У оквиру комплекса изграђеног око гробнице Алија ибн Мусе Ал-Резе налазе се и друге гробнице, затим џамије, тремови оивичени аркадама, дворишта, библиотеке и музеји. Северна џамија (изграђена 1033. године на страни узглавља гробнице имама Резе) и џамија Гохаршад (изграђена 1418. године у подножју гробнице) спадају у значајније историјске грађевине овог комплекса.

دیرینگی کهن‌ترین بخش‌های این حرم به دههٔ ۶۱۰ ه‍.ق (دههٔ ۱۲۳۰ م) می‌رسد. از دورهٔ تیموریان هم‌زمان با نوسازی بسیاری از بناهای کهن خراسان در طوس، هرات و نیشابور، به این مکان نیز توجه ویژه‌ای شد. بسیاری از ساختمان‌های این حرم از دورهٔ صفویان به‌ویژه روزگار شاه طهماسب صفوی به‌جا مانده‌است. وسعت حرم در طول این بازسازی‌ها از ۱۲ هزار مترمربع در گذشته به مساحت کنونی آن در حدود یک میلیون متر مربع رسیده‌است که آن را تبدیل به یکی از بزرگترین اماکن مذهبی جهان کرده‌است.
Током владавине династије Тимурида, истовремено са масовном обновом старих грађевина покрајине Хорасан у градовима Тусу, Херату и Нишапуру, посебна пажња била је посвећена и комплексу храма. Већина тада изграђених грађевина дочекала је доба владавине Сафавида који су наставили ширење храма, нарочито други Сафавидски шах Тахмасп I, (владао од 1524. до 1576. године). Постепено је, током векова, комплекс храма од некадашњих 12.000 м2 достигао данашњу површину од скоро милион метара квадратних, што га чини једним од највећих верских објеката на свету.

علی بن موسی الرضا در سال ۲۰۰ ه‍.ق به دستور خلیفهٔ وقت به مرو مهاجرت کرد.[2][3] درمورد تاریخ مرگ علی بن موسی الرضا اختلاف نظر وجود دارد. او در روز جمعه یا دوشنبه آخر صفر یا ۱۷ یا ۲۱ ماه رمضان یا ۱۸ جمادی‌الاولی یا ۲۳ ذیقعده یا آخر همین ماه در سال ۲۰۲ یا ۲۰۳ یا ۲۰۶ یا ه‍.ق درگذشته‌است (شیخ صدوق در عیون اخبار الرضا تاریخ صحیح را روز جمعه ۲۱ ماه رمضان سال ۲۰۳ ه‍.ق می‌داند)[4][5] وفات او در طوس و در یکی از روستاهای نوغان به نام سناباد یا سناآباد اتفاق افتاد. به عقیدهٔ شیعیان علی بن موسی الرضا به دست مأمون و با خوراندن سم کشته شد،[6] اما عده‌ای از اهل سنت معتقد هستند او توسط کسی غیر از مأمون مسموم شد.[7] پیکر وی بالای سر هارون الرشید (خلیفه عباسی و پدر مأمون) دفن شد به‌گونه‌ای‌که پایین پای علی بن موسی، بالای سر هارون است. بعد از این اتفاق آن محل به نام «مشهدالرضا» (محل شهادت رضا) نامیده شد و به‌مرور شیعیان شروع به زیارت و بازدید از مدفن او کردند.[8]
Имам Реза га је саветовао да спаси свој положај тако што ће му одузети титулу, но Eл-Мамун је ипак одлучио да се запути у Багдад и бори се за своју власт. Али када му је током пута убијен најближи везир, Eл-Мамун то схвата као потенцијални атентат и одлучује да отрује имама Резу.[4] Међутим, неким сунитски извори тврде да је имама Резу је отровао неко други. Тачан датум смрти имама Резе није познат, но како пише Шејх Ал-Садуг у књизи посвећеној животу и делу имама Резе, веровало се да је убијен 21. дана месеца Рамазана 203. године по лунарној хиџри, односно у петак 22. марта 819. године н. е.[5][6] у околини града Туса, највероватније у једном од заселака округа Ноган по имену Санабад или Сана Абад.

بنای حرم قدیمی‌ترین و اولین بنای مجموعهٔ آستان قدس رضوی است که مدفن علی بن موسی الرضا در زیر آن قرار دارد.
Грађевине које се налазе у оквиру храма најстарији су и најизворнији објекти комплекса маузолеја имама Резе, о коме се стара аутономна добротворна организација Астан Кудс Разави.

رواق‌ها
Наткривена дворишта

کاشی‌کاری معرق در قسمت بالای سر ضریح قَبرانِ فِی طوسٍ خیرُ النّاسِ کلّهم و قبرٌ شَرُّهم هذا مِنَ العِبَر ما ینفَعُ الرِّجسُ من قُربِ الزَّکیِّ و لا علَی الزَّکیِّ بقُربِ الرِّجسِ مِن ضرر ترجمه: در طوس دو قبر قرار دارد، یکی بهترین مردم و قبر بدترین آنان؛ این است از عبرت‌های روزگار نه ناپاک از نزدیکی به فرد پاک سودی می‌برد و نه شخص پاک از نزدیکی به شخص ناپاک ضرری. (شعر دعبل خزاعی شاعر عرب معاصر علی بن موسی الرضا)[1]
Error: No text given for quotation (or equals sign used in the actual argument to an unnamed parameter)

حرم امام رضا
Корисник:Mimma.R/Храм Имама Резе

محسن سلیمانی (زادهٔ ۱۳۳۸ – درگذشتهٔ ۲ بهمن ۱۳۹۶)، داستان‌نویس، مترجم و پژوهشگر ادبیات داستانی و طنز بود.[1]
Мохсен Солејмани (рођен 1959. – преминуо 22. јануара 2018. године [1]) био је ирански прозни писац, преводилац и истраживач у области књижевне фикције и сатире.

محسن سلیمانی، زادهٔ ۱۳۳۸ در تهران و فارغ‌التحصیل رشتهٔ زبان و ادبیات انگلیسی بود. او که در حوزهٔ ترجمه و نقد ادبیات داستانی و داستان‌نویسی فعالیت داشت، کار نویسندگی را در «حوزهٔ اندیشه و هنر اسلامی» از سال ۱۳۵۹ شروع کرد. در آنجا چند سالی مسئول واحد ادبیات داستانی بود و سردبیری جُنگ‌های سوره از شمارهٔ ۱ تا ۹ را برعهده داشت. در سال ۱۳۶۶ همراه با شانزده تن از نویسندگان و هنرمندان، ازجمله محسن مخملباف، حسن حسینی، قیصر امین‌پور و فریدون عموزاده خلیلی در اعتراض به گرایش‌های راستِ سیاسی مدیریت وقتِ حوزهٔ هنری، از این حوزه جدا شد و به مجلهٔ کیهان فرهنگی رفت و مسئول بخش ترجمهٔ ادبی و ادبیات داستانی کیهان فرهنگی شد. بعد از سه سال نیز از آنجا به معاونت امور بین‌الملل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی رفت و چند سالی نیز در لندن و نیویورک مسئول بخش فرهنگی ایران بود. او درضمن دبیر سرویس ادبی روزنامه همشهری (۱۳۷۰)، روزنامه صبح امروز (۱۳۷۹) و روزنامه بهار (۱۳۷۹) نیز بوده‌است. سلیمانی در زمینهٔ نقد ادبی، اصول داستان‌نویسی و نیز داستان در حدود هفتاد کتاب ترجمه و تألیف کرد. او مقالات زیادی در زمینهٔ ادبیات نگاشته که در نشریه‌های معتبر داخلی به چاپ رسیده‌است. به‌علاوه، چند سالی نیز در دانشکدهٔ هنرهای زیبای دانشگاه تهران داستان‌نویسی تدریس کرده‌است.
Будући да се бавио превођењем и књижевном критиком прозе и фикције, као и писањем прича, године 1980. почео је да ради у Институту за исламску мисао и уметност. Пар година је био уредник сектора књижевне фикције, а поред тога и главни и одговорни уредник магазина "Ђонг-хаје сурех" за бројеве од 1 до 9. Године 1987, заједно са још 16 колега писаца и уметника међу којима су били и Мохсен Махмалбаф, Хасан Хосеини, Кеисар Аминпур и Ферејдун Амузадех Халили, напушта Институт за исламску мисао и уметност у знак протеста против наклоњености руководства Института десничарским политичким струјама, и одлази у часопис "Кејхан-е фарханг" (у преводу: "Универзум културе").

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ۱۸ تیرماه ۱۳۹۴ به سلیمانی نشان درجه‌یک هنری در زمینهٔ ادبیات داستانی اعطا کرد.
Министарство културе и исламске упуте Ирана 9. јула 2015. године доделило је Солејманију орден првог реда за уметност у области књижевне фикције.

سلیمانی، که رایزن فرهنگی ایران در صربستان بود، صبح روز دوم بهمن سال ۱۳۹۶ در بلگراد درگذشت. از وی سه فرزند باقی مانده‌است.
Мохсен Солејмани преминуо је у јутро 22. јануара 2018. године у Београду, вршећи функцију Аташеа за културу и директора Културног центра Амбасаде Исламске Републике Иран у Србији. Иза њега су остали супруга и троје деце.

برخی از آثار او از این قرار است:
Нека од дела Мохсена Солејманија су следећа:

سالیان دور (مجموعه داستان) آشنای پنهان (مجموعه داستان) چشم در چشم آینه (مجموعه‌ی نقد و یک گفتار) تأملی دیگر در باب داستان (ترجمه) رمان چیست؟ (ترجمه و نگارش) درس‌هایی دربارهٔ داستان‌نویسی (ترجمه) فن داستان‌نویسی (ترجمه) از روی دست رمان‌نویس (ترجمه) شاهکارهای ادبیات جهان (۶ جلد) ۲۸ اشتباه نویسندگان (ترجمه) واژگان ادبیات داستانی (انگلیسی - فارسی و فارسی -انگلیسی) چگونه زندگی‌نامه بنویسیم؟ "اسرار و ابزار طنزنویسی (نگارش و ترجمه)‍" "شوخی‌های دختران حوا" "شوخی‌های پسران آدم" "جادوی زاویه‌ی دید (ترجمه )" "طرح و ساختار رمان (ترجمه)" "آموزش داستان‌نویسی به دانش‌آموزان ابتدایی، ۲ جلد (ترجمه)" "رمان‌نویسی در وقت اضافه" "طنزپردازی به زبان ساده"
"Далеке године" (збирка приповедака) "Скривени познаник" (збирка приповедака) "Око у оку огледала" (књижевна критика и разговор) "Други осврт на причу" (превод) "Шта је роман?" (превод и ауторски текст) "Лекције о писању фикције" (превод) "Принципи писања фикције" (превод) "Из пера романописца" (превод) "Ремек-дела светске књижевности" (6 томова) "28 најчешћих списатељских грешака" (превод) "Речник књижевне фикције" (енглеско-персијски и персијско-енглески) "Како да напишем биографију?" "Тајне и оруђа сатире" (превод и ауторски текст) "Пошалице Евиних кћери" "Пошалице Адамових синова" "Моћ тачке гледишта" (превод) "Дизајн и структура романа" (превод) "Писање фикције за ученике основне школе" (превод, 2 тома) "Писање романа у слободно време" "Сатира, једноставним језиком"

ترجمهٔ رمان
Преводи романа

" فرانکنشتاین، اثر مری شلی" " تصویر دوریان گری، اثر اُسکار وایلد" " اوژنی گرانده، اثر اونوره دو بالزاک" " دکتر جکیل و آقای هاید، اثر رابرت لویی استیونسن بابا لنگ‌دراز، اثر جین وبستر پینوکیو، اثر کارلو کُلودی بینوایان، اثر ویکتور هوگو
"Франкенштајн" Мери Шели "Слика Доријана Греја" Оскара Вајлда "Евгенија Гранде" Онореа де Балзака "Доктор Џекил и Мистер Хајд" Роберта Луиса Стивенсона "Дугоноги тата" Џин Вебстер "Пинокио" Карла Колодија "Јадници" Виктора Игоа

مدیریت و ویرایش
Уреднички и лекторски радови

گفتگونویسی، اثر گلوریا کمپتون، ترجمهٔ فهیمه سمسار صحنه‌پردازی در رمان، اثر ریموند آبستفلد، ترجمهٔ عبدالله کریم‌زاده همه‌چیز درباره‌ی نویسندگی خلاق، اثر گرول وایتلی، ترجمهٔ مهدی غبرایی راهنمای نویسندگان درباره‌ی ویژگی‌های شخصیت‌ها، اثر لیندا ادلستاین، ترجمهٔ فروزنده داورپناه حتماً لازم نیست مشهور باشید تا زندگی‌نامه‌تان را بنویسید، اثر استیو زوسمر، ترجمهٔ حسن هاشمی میناباد بازنویسی و ویرایش رمان، اثر جیمز اسکات بل، ترجمهٔ شهرام اقبال‌زاده شخصیت‌پردازی پویا، اثر نانسی کرس، ترجمهٔ حسن هاشمی میناباد خلق شخصیت‌هایی که بچه‌ها دوستشان دارند، اثر آیلین مری آلفین، ترجمهٔ فهیمه محمد سمسار
"Написати изврсну причу: Дијалог" Глорије Кемптон, у преводу Фахиме Мохамад Самсар "Основни водич за романописце: Постављање сценографије" Рејмонда Обстфелда, у преводу Абдолаха Каримзадеха "Све о креативном писању" Керол Вајтли, у преводу Махдија Гебраеија "Списатељски водич кроз особености карактера" Линде Еделштајн, у преводу Форузанде Даварпанах "Не морате бити познати да бисте написали своју аутобиографију" Стива Зусмера, у преводу Хасана Хашеми Минебада "Ревизија и самостално уређивање романа" Џејмса Скота Бела, у преводу Шахрама Егбалзадеха "Динамични карактери" Ненси Крес, у преводу Хасана Хашеми Минебада "Како креирати карактере које ће деца волети?" Илејн Мари Алфин, у преводу Фахиме Мохамад Самсар

آثار
Дела

محسن سلیمانی
Мохсен Солејмани

منابع
Извори

جستارهای وابسته
Повезани чланци

تهویهٔ مطبوع
Систем хлађења

زمین لرزه سال۱۳۸۲
Земљотрес 2003. године

پانویس
Референце

یاری جهانی به بازسازی ارگ بم
Помоћ света реконструкцији цитаделе Арг-е Бам

ارگ بم بزرگترین سازهٔ خشتی در جهان بود که محل آن در نزدیکی شهر بم در استان کرمان در جنوب شرقی ایران قرار دارد. در تاریخ ۵ دی ۱۳۸۲، در اثر زلزلهٔ شدیدی که شهر بم و حومهٔ آن را تحت تأثیر قرار داد، ارگ بم تقریباً به طور کامل از بین رفت. چند روز پس از رخ دادن زمین‌لرزه، رئیس جمهور وقت ایران محمد خاتمی گفت که ارگ بازسازی خواهد شد.
Цитадела Арг-е Бам била је највећа грађевина од ћерпича (непечене цигле) на свету, а налазила се надомак града Бама у покрајини Керман на североистоку Ирана. Дана 26. децембра 2003. године, услед разорног земљотреса који је погодио град Бам и његову околину, цитадела Арг-е Бам порушена је скоро до темеља. Неколико дана након потреса тадашњи ирански председник Мохамад Хатами изјавио је да ће цитадела бити обновљена.

«بم و فضای فرهنگی آن» در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌است. این ارگ عظیم که در مسیر جادهٔ ابریشم قرار دارد سده ۵ پیش از میلاد ساخته شده‌است و تا سال ۱۸۵۰ پس از میلاد نیز همچنان مورد استفاده بود. به طور قطع مشخص نیست چرا پس از آن دیگر مورد استفاده قرار نگرفت.
„Цитадела Арг-е Бам и њен културни крајолик“ уписана је на Унесков попис места светске баштине у Азији и Океанији. Ово огромно утврђење с цитаделом у средишту налазило се на Путу свиле, а саграђено је у 5. веку п. н. е. и било је у употреби све до 1850. године н. е. Није познато због чега после тог датума више није било коришћено.

کل بنا یک دژ بزرگ است که در قلب آن، ارگ واقع شده، اما به دلیل ظاهر پرابهت ارگ، که پر ارتفاع‌ترین قسمت مجموعه نیز به شمار می‌آمد، کل بنای دژ به عنوان ارگ بم نامیده می‌شود.
Читава грађевина заправо представља импозантно утврђење у чијем је срцу смештена цитадела, но захваљујући елегантном изгледу цитаделе која је представљала најузвишенији део утврђења, читаво утврђење је названо цитадела Арг-е Бам.

مساحت این ارگ نزدیک به ۱۸۰٬۰۰۰ متر مربع است که با دیوارهایی به بلندی ۶ تا ۷ متر و طول ۱۸۱۵ متر احاطه شده‌است. ارگ از دو بخش جدا از هم تشکیل شده‌است که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارد. حدود ۶۷ برج در سطح شهر باستانی بم پراکنده شده‌است.
Површина цитаделе износи 180.000 метара квадратних, а опасана је зидинама висине између 6 и 7 метара и укупне дужине 1815 метара. Цитадела се састоји од две засебне целине од којих свака има своје посебне карактеристике. Широм древног града Бама уздизало се 67 кула, укључујући и 38 које су се налазиле у оквиру самог утврђења.

طرح‌ریزی و معماری ارگ از جنبه‌های گوناگون مورد بررسی قرار گرفته‌است. با توجه به شکل ظاهری کنونی ارگ می‌توان گفت طراح یا طراحان، شکل نهایی کل ساختمان و شهر را از همان قدم‌های ابتدایی مراحل ساخت، پیش بینی کرده بوده‌اند. در حین هر کدام از مراحل پیشرفت ساخت قسمت ساخته شده از یک شکل کامل برخوردار بوده و هر بخش اضافه می‌توانسته‌است به راحتی به قسمتهای موجود «دوخته شود».
Планирање и градња цитаделе по свему судећи су били пажљиво осмишљени у погледу различитих аспеката. Из садашње форме цитаделе јасно се види да је онај или они који су планирали њену градњу имали јасну визију целокупне завршене грађевине и града још од раних стадијума градње. Током сваког појединачног стадијума градње сваки сегмент понаособ би био саграђен као довршена форма, и то тако да се сваки наредни придодати сегмент лако и природно надовезује на већ постојеће сегменте.