Aretxabaleta Gasteizko udalerria osatzen duten herrietariko bat da.
Arechavaleta (Baskisch: Aretxabaleta) is een van de buurtschappen die deel uitmaken van de gemeente Vitoria-Gasteiz in de provincie Álava (Baskisch: Araba).
554 metroko garaieran kokaturik dago.
Het dorp is gelegen op een hoogte van 554 meter.
Gasteiz erdigunetik bi kilometrora dago hegoaldeko norabidean.
Het dorpscentrum ligt op slechts een paar honderd meter ten zuiden van Vitoria-Gasteiz.
Gaur egun hiriaren baitan integraturik dago, inguruan eraiki zuten auzo berriaren eraginez.
Sinds een aantal jaar is het dorp geïntegreerd in de stad, onder invloed van de nieuwe wijk die eromheen is gebouwd.
Hirigintza
Stadsplanning
Gasteizko 2000ko Hiri Antolamenduko Plan Nagusiak Aretxabaleta eta Gardelegiko lurretan auzo berri bat eraikitzea aurreikusi zuen, Aretxabaleta-Gardelegi izenekoa hain zuzen.
Het algemene stedenbouwkundige plan van Vitoria-Gasteiz voor 2000 voorzag in de bouw van een nieuwe wijk op het land van Arechavaleta en Gardelegi.
Auzo berriak 813.850 metro koadro bete zituen eta 2.210 etxebizitza berri eraikitzeko asmoa zegoen, horietatik 188 familiabakarreko isolatuak, 416 familiabakarreko atxikiak eta 1.455 babes ofizialekoak[1].
De nieuwe wijken besloegen 813.850 vierkante meter en 2210 nieuwe woningen, waarvan 188 vrijstaande eengezinswoningen geïsoleerd, 416 eengezinswoningen aangesloten en 1.455 OPV's [1] .
Auzo berriaren hiritartze lanak 2008an hasi ziren, eta 2012. urterako jadanik etxebizitzak eraikitzen hasita zeuden.
De werkzaamheden begonnen in 2008 en in 2012 werden de eerste woningen betrokken.
Aretxabaletako auzo berriaren urbanizazioa, 2013. urtean
Verstedelijking van de nieuwe wijk Arechavaleta in 2013
Jaiak
Feestdag
Aretxabaletak ekainaren 24ean ospatzen ditu jaiak.
De plaatselijke feestdag van Arechavaleta is op 24 juni .
Edith Eger (Košice, Txekoslovakia, 1927ko irailaren 29a) Holokaustoa biziraun zuen gatibua eta psikologian aditua, trauma osteko estresaren nahasmenduan (TOEN) espezialista da, berak bizitako esparruen bizipenak oso lagungarriak izan ditu hainbat gaixo laguntzeko.
Edith Eger ( Košice, Tsjecho-Slowakije, 29 september 1927 ) is een overlevende van de Holocaust en expert in psychologie, een specialist in posttraumatische stressstoornis, wiens ervaringen op de terreinen die ze heeft meegemaakt veel patiënten hebben geholpen.
Edith Egerrek Košicera bueltatu zen eta bere arrebekin batu egin zen (bere gurasoek ez zuten sarraski esparruetatik bizirik atera).
Edith Eger keerde terug naar Košicera en herenigde zich met haar zussen (haar ouders hadden de kampen niet overleefd).
Urte batzuk geroago (1949), komunisten mehatxuen ostean, Amerikako Estatu Batuetara mugitu zen bere senarra eta alabarekin.
In 1949 verhuisde ze, na bedreigingen van de communisten, met haar man en dochter naar de Verenigde Staten.
Bertan, egokitzapen urte latz batzuk jasan ondoren, psikologiako ikasketak burutu zituen eta terapia burutzeko klinika propioa ireki zuen La Jollan, Kalifornian.
Daar voltooide zij, na een aantal moeilijke jaren van aanpassing, de studie psychologie en opende een therapiekliniek in La Jolla, Californië.
Nerabe bat izanik, naziek antolatutako sarraski esparruak bizi izan zituen.
Als tiener heeft Eger de door de nazi's georganiseerde bloedbaden meegemaakt.
Genozidio nazia bizi izan ondoren, Estatu Batuetara emigratu eta psikologia ikasketak burutu zituen.
Nadat zij de nazi-genocide had meegemaakt, emigreerde ze naar de Verenigde Staten en studeerde psychologie.
Doktoregoa lortu zuen eta Viktor Franklen dizipulua izan zen.
Ze behaalde een doctoraat en was een leerling van Viktor Frankl.
Edith Egerrek dantzari amorratua da eta Olinpiadetara joateko aukera izan zuen.
Edith Eger is een fervent danseres en had de kans om de Olympische Spelen bij te wonen.
Azkenean, judua izateagatik ezin izan zuen hauetan parte hartu[1].
Als Joodse vrouw kon zij hier uiteindelijk niet aan deelnemen.[1]
1944ko martxoan, soldaduak gauean bere etxean sartu ziren eta familia osoa etxetik kanporatu zuten[2]. Auschwitz-era deportatua izan zen bere arreba Magda eta bere gurasoekin batera.
In maart 1944 drongen soldaten 's nachts haar huis binnen en werd het hele gezin het huis uit gezet.[1] Zijj werd samen met haar zus Magda en haar ouders naar Auschwitz gedeporteerd.
Sarraski esparruan, Josef Mengele topo egin zuen, lehenengo aldian, bere ama gas-kameretara bidali zuenean[2], eta bigarren aldian, berarentzat Danubio Urdina dantzatu zuenean[2].
Zij ontmoette Josef Mengele voor het eerst toen haar moeder naar degaskamer werd gestuurd,[1] en een tweede keer toen zij voor hem danste de op Blauwe Donau.[1]
Heriotza-martxak
Dodenmars
Egerrek 1944an naziak martxan gauzatutako heriotza martxak sufritu zituen eta Auschwitz-etik Austriako Gunskirchen Lagerrera (Mauthausen sarraski-esparruaren sekzioetako bat) mugitu zuten.
Eger maakte in 1944 een dodenmars van de nazi's mee en werd van Auschwitz overgeplaatst naar de Oostenrijkse Gunskirchen-oorlog (een van de delen van het bloedbad in Mauthausen).
Bertan, bere gorputzak muturreko ahuleziara heldu zen, baina Ameriketako Estatu Batuetako Armadak 1945eko maiatzean esparrua askatzen zuen[1], Egerren bizitza salbatuz.
Daar werd haar lichaam extreem zwak, maar het Amerikaanse leger bevrijdde het gebied in mei 1945[1] en redde het leven van Eger.
Pseudoniphargus guernicae Allocrangonyctidae familiakoanfipodo espeziea da. [1] Deskribapena Espezie hau Jos Notenboom neerlandarrak deskribatu zuen 1986ean, hiru kobazulotan jasotako laginetatik. Haietako bat Iturgoien ubegia (Busturia).[…] Notenboom 1985etik 1987ra Espainia osoko kobazuloetako fauna laginak hartzen aritu zen Ines Meijers-ek lagunduta, doktore tesirako.[3]
Pseudoniphargus guernicae is een vlokreeftensoort uit de familie van de Allocrangonyctidae.[1] De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1986 door Notenboom.
Satraperria edo satrapia satrapa batek gobernatutako persiar probintzia bat zen.
Een satrapie was een Perzische provincie bestuurd door een satraap.
Gobernu forma hau Persiar Inperioan sortu zen Akemenestarren garaian, baina geroago ere aplikatu zen, hala nola, Sasandarren agintean eta Alexandro Handiaren eta bere ondorengo heleniar erresumetan. [1]
Deze bestuursvorm ontstond in het Perzische Rijk onder de Achaemeniden, maar werd ook later nog toegepast, zoals onder de Sassaniden en in andere rijken zoals de rijken van Alexander de Grote en diens Helleense opvolgers.[1]
Herodotoren arabera, probintzia mota hau jaio zen Dario I.a erregeak bere inperioa 20 satraperritan banatu zuenean.
Volgens Herodotus, de voornaamste bron voor de Perzische provincies, deelde koning Darius I zijn rijk op in 20 satrapieën, met elk een vertrouweling aan het hoofd.
Herodotok Histories lanean dioenez, persiar satraperriak hauek ziren:
De satrapen moesten elk jaar tribuut afdragen aan de Perzische koning. Volgens Herodotus in zijn werk Historiën waren de Perzische satrapieën:
Geroago, Folsom (1908an) eta Clovis-en (1932an) egindako aurkikuntza gehigarriek argi utzi zuten Ameriketako giza kokalekuen aroa Abbottsengandik hurbilago zegoela Hrdličkaren usteetatik baino.
Ontdekkingen in Folsom in 1908 en Clovis in 1932 maakten duidelijk dat de ouderdom van de menselijke bewoning in Amerika dichter bij Abbotts dan bij Hrdlička's veronderstellingen paste.
Erradiokarbonoko datazioarekin, argi geratu zen Clovisen aurkitutako gezi-puntak duela 12.900 eta 13.500 urte fabrikatu zirela.
Met de uitvinding van de radiokoolstofdatering werd duidelijk dat de pijlpunten die in Clovis waren ontdekt 12.900 tot 13.500 jaar geleden vervaardigd waren.
Antzeko itxura eta fabrikazio-metodoak aurkitu zituzten beste leku batzuetan Ameriketan, eta kultura honi Clovis kultura deitzen zaio harrezkero.
Artefacten met een vergelijkbaar uiterlijk en vervaardigingswijze waren op andere plekken in het Amerikaanse continent aangetroffen, en deze cultuur werd de Cloviscultuur genoemd.
Aldi berean, Vance Haynes- ek 1967an egindako ikerketek erakutsi zuten Clovis kulturaren aurreko garaian, Amerika eta Asia oraindik Beringiako lur-zubiaren bidez konektaturik zeudela, Izotz Aroan. Era berean, Kanadako mendebaldea estaltzen zuen Laurentide izotz-geruza erraldoia, duela 12.000 urte erditik zatitu zitekeelako teoriak zabaldu ziren, pasabide bat eskainoz, eta horrek posible egin zuen populazioaren mugimendua, Beringiatik kontinentearen hegoaldera.
Tegelijkertijd toonde onderzoek van Vance Haynes uit 1967 aan dat in de tijd direct voorafgaand aan de Cloviscultuur Amerika en Azië nog via de Beringlandbrug verbonden waren, terwijl het ijsveld dat het westen van Canada tijdens de IJstijd bedekte uiteen was geweken, waardoor het mogelijk was naar het zuiden van het continent te trekken.
Paul Martin paleontologo kanadarrak overkill teoria argitaratu zuen 1970ean.
De Canadese paleontoloog Paul Martin publiceerde in 1970 de theorie van de overkill.
Teoria honek zioen Clovis kulturaren ondoren, animalia espezie handi asko desagertu zirela, seguruenik paleoindioak iritsi ondoren gehiegizko ehizak eraginda.
Deze theorie stelde dat kort na het ontstaan van de Cloviscultuur vele grote diersoorten uitstierven, vermoedelijk veroorzaakt door overbejaging na de komst van de paleo-indianen.
Aurkikuntza horien ondoren, Clovis teoria antropologo eta historialarien artean onartutako teoria bihurtu zen.
Na deze ontdekkingen werd de Clovistheorie de algemeen geaccepteerde theorie onder antropologen en historici.
Clovis kulturakoak lehen paleoindioak izan zitezkeelako teoria zabaldu ondoren, 20. mende amaiera aldean, zalantzak sortu ziren zeren aztarnategi zaharragoak aurkitu izan dira.
Recent zijn er verschillende archeologische locaties gevonden van oudere datum dan de Clovisvondsten.
Estatu Batuetako Topper- en, Brasilgo Pedra Furada eta Mexikoko Tlacapoyan indusketak egin dira, besteak beste, Clovis baino askoz zaharragoak direla uste da.
Onder andere in Topper in de Verenigde Staten, Pedra Furada in Brazilië en Tlacapoya in Mexico zijn opgravingen gedaan waarvan vermoed wordt dat ze veel ouder zijn dan Clovis.
Hiru adibide hauek eztabaidagarriak dira, baina 1997an argi geratu zen Txileko Monte Verdeko indusketa bat Clovis baino zaharragoa zela, 1000 bat urtez. Duela 14.550 urteko harrizko tresnak aurkitu dira, Clovis baino askoz lehenagokoak, Floridan.
Deze drie voorbeelden zijn omstreden, maar in 1997 werd duidelijk dat in Monte Verde in Chili een opgraving is gedaan die ontegenzeggelijk ouder was dan Clovis, en wel zo'n 1000 jaar.
Mastodonteen hezurretan harrizko tresneriaren arrastoak daude.
In Florida zijn stenen gebruiksvoorwerpen ontdekt van 14.550 jaar gelden, lang voor Clovis.
[1] Kolonbian milaka petroglifo daude gutxienez duela 12.500 urte desagertu ziren animalia espezieak irudikatzen[2]. Mexiko Berriko White Sands Parke Nazionalean historiaurreko gizakien 60 aztarna aurkitu dira, ondorioztatu delarik gizakiak jada Mexiko Berrian bizi zirela duela 23.000 eta 21.000 urte bitartean. [3]
Er zijn er sporen van bewerkingen met stenen werktuigen op mastodonten beenderen.[2] In Colombia zijn duizenden rotstekeningen waaronder diersoorten worden afgebeeld die al minstens 12.500 jaar geleden zijn uitgestorven[3].
Honengatik, Kanadako izotz guztia desagertu aurretik, Alaskatik hegoalderanzko kostaldearen bidezko Amerikaren kolonizazio goiztiar bat posibletzat jo dute teoria berriagoek. Itsasoko elikagaien kontsumoan oinarritutako kultura Alaskatik Monte Verderaino (oso hegoaldean dagoen aztarnategia). Teoria honen arazo nagusia da froga arkeologikoak guztiz falta direla eta, Izotz Arotik itsasoaren mailak gora egin duenez, eta nekez aurkituko dira halako frogak itsasertzeko aztarnategi galdetuetan.
Het vroege voorkomen (vóór er een landverbinding tussen Siberië en Alaska bestond) wijst op een vroege kolonisatie van de Amerika's via de kust.
Era berean, badirudi DNAren hainbat ikerketek iradokitzen dutela amerikar natiboek 22.000 eta 34.000 urteko arbaso komun bat partekatzen dutela.
Verschillende DNA-onderzoeken lijken te suggereren dat indianen een gemeenschappelijke voorgeschiedenis hebben van 22.000 tot 34.000 jaar, een marge die overeen lijkt te komen met een ouderdom die gesuggereerd wordt door de taalkundige verscheidenheid van de Amerikaanse indianen. De oudste archeologische vondsten die door sommige serieuze archeologen worden geaccepteerd dateren van 50.000 jaar geleden. Hoewel er schrijvers zijn die beweren dat de oudste vondsten honderdduizenden jaren oud zijn, wordt dit door de wetenschappelijke gemeenschap niet geaccepteerd.
Teoria ezagunenetako baten arabera, Amerika Bering itsasartearen bidez kolonizatuko zen, baina itsasoan zehar itsasontziekin.
Volgens een van de populairste theorieën zou Amerika inderdaad gekoloniseerd zijn via de Beringstraat, maar dan met bootjes over zee.
Badirudi hori aztarnategi zaharrenetako askok onartzen dutela, dieta neurri handi batean arrainetan oinarritutakoa zela eta antzinako gune gehienak kontinentearen iparraldean daudela
Dit lijkt gesteund te worden door veel van de oudste vindplaatsen die erop wijzen dat het dieet grotendeels uit vis bestond, en uit het feit dat de meeste oude vindplaatsen in het noorden van het continent liggen (hoewel Monte Verde juist helemaal in het zuiden ligt). Het grootste probleem van deze theorie is dat archeologische bewijzen geheel ontbreken en het, gezien de stijging van de zeespiegel sinds de ijstijd, ook niet waarschijnlijk is dat zulke bewijzen ooit worden gevonden.
Gizakiaren iritsiera Amerikara fenomeno historiko funtsezkoa baina ez guztiz argitua da. Amerika europarrek aurkitu zutenetik, galdera historikoa izan da bertako biztanleen arbasoak kontinentean noiztik ote dauden argitzea, eta nondik zetozen ere bai.
Al sinds de ontdekking van Amerika heeft men zich afgevraagd wanneer de oudste bewoners van Amerika zich op het continent gevestigd hebben, en vanwaar zij afkomstig waren.
21. mendearen hasieratik, DNAren ikerketaren aurrerapenek argi gehiago eman dute gaur egungo amerikar natiboen jatorria.
Sinds het begin van de 21e eeuw heeft de vooruitgang in het DNA-onderzoek meer duidelijkheid gebracht in de afkomst van de huidige indiaanse volkeren.
Hala ere, batzuetan ustekabeko emaitzek ez dute oraindik ebatzi noiz eta nork kolonizatu zuen kontinentea lehen aldiz.
De soms onverwachte resultaten hebben echter de vraag wanneer en door wie het continent voor het eerst gekoloniseerd werd nog niet opgelost.
Amerikako natiboen egungo DNA mitokondria-lerro guztiak jatorrizko bost ama-lerrotatik datoz, guztiek K.a.
Een van de eerste delen van het genoom dat werd onderzocht was het mitochondriaal DNA, dat uitsluitend langs de moederlijn wordt doorgegeven.