12 Jahre-12 Tiere
12 жил
Khunnu,der Vorfahren der Mongolen, haben "12 Jahre" Kalendarsystem gegründet.
Монголчуудын өвөг дээдэс болох Хүннү нар анх 12 жилийн тооллыг зохиожээ.
Dann haben die Chinischen diese mongolische zwölf Jahre system kopiert, darum kopieren die Japan, Korea und alle andere Asiatische Länder.
Хожим Хятадын Хань улс авч хэрэглэснээс цааш Япон, Солонгос, Вьетнам зэрэг Азийн орнуудад дэлгэрчээ. Хүннүчүүд нар, салхи, шуурга, цас, бороо, аянга, үер, ган гачиг зэрэг байгалийн элдэв үзэгдлийг нар сарны эргэлттэй нарийн холбон цаг улирлыг ажиглаж иржээ.
Mongolen haben viel aus Himmel bemerkt. Sie beobachtet, dass einen Jahr geht mit 4 Jahreszeiten.
Тэрхүү ажиглалтынхаа үндсэн дээр жилийг дөрвөн улиралд хувааж, дөрвөн улирлаа 12 сар болгон хувааж өөрсдийнхөө амьдралд ойр байдаг, эсвэл шүтэж биширч ирсэн амьтдынхаа нэрээр нэрлэжээ.
Es gibt 5 Bunten: rotes, gelbes, weißes, blaues und schwarzes.
12 жилээ улаагчин, шаргачин, цагаагчин, хөхөгчин, харагчин гэж таван өнгөөр нэрлээд 12 жилээ 5 удаагийн давталтаар тооцож нэг жаран гэж тоолдог байжээ.
Erstes Jahr ist Rind.
Нэгдүгээр сараас “үхэр сар” хэмээн тоолж эхэлнэ.
Diese 12 Tiere war sehr naher für Mongolen.
Жилийг дотор нь хатуу зөөлөн гэж ялгана.
Rind Tiger Hase Drache Schlange Pferd Schaf Affe Hühnchen Hund Schwein Maus
Бар, луу, морь, нохой, гахай жилийг “хатуу жил” гээд бусад жилүүдийг “зөөлөн жил” хэмээнэ. 12 жилийн бэлгэдлийг тоочвол:
In dem von uns bevorzugten Hotel werden dazu Eierspeisen ganz nach individuellem Wunsch und Geschmack frisch zubereitet. Auf einer Rundtour durch die Stadt kehren wir mittags in einem guten mongolischen Restaurant ein. Gefüllte gedämpfte Teigtaschen (Buuz) oder frittierte Teigtaschen (gefüllt mit Fleisch oder Gemüse) sind sehr lecker.
Цагаан идээ гэдэг нь Монголчуудын таван хушуу малынхаа сүү, саамыг төрөл бүрийн аргаар боловсруулан хийсэн янз бүрийн хүнсний бүтээгдэхүүнийг хэлнэ.
Suppen sind ebenfalls prima: mit ganz kleinen Teigtaschen oder mit Nudeln zubereitet. ESSEN-ALTAI-KLEIN.JPG Gäste werden bewirtet mit 'weißen Speisen' und Gebäck Die Mongolen essen auch sehr gern Leber - und zwar immer mit gebratenen Speckscheiben - Schafsfett. Da sollten wir Europäer uns erstmal vorsichtig herantasten, denn so viel Fett sind wir nicht gewöhnt und die meisten mögen den Geschmack dieser mongolischen Delikatesse nicht.
Гүүний сүүгээр айраг исгэнэ.
Wir finden das sehr empfehlenswert, denn ein warmes Getränk passt zu den deftigen Mahlzeiten sehr gut dazu und machen es gut bekömmlich. Auf unseren Reisen wird täglich gekocht. Unsere Guides - und bei größeren Gruppen ein Koch - können inzwischen sehr gut kochen und verwenden so weit es geht frische und regionale Zutaten.
Эхийн сүүг орлож чадах төрөл бүрийн амин дэмээр баялаг гүүний сүүг төрөл бүрийн өвчин анагаах, дархлааг сайжхуулахад нэг сайн гэж өргөн хэрэглэдэг.
Obst ist seltener erhältlich - in Ulaanbaatar bekommt man alles, auf dem Land sind Äpfel eine Rarität. In den Dörfern wirklich selten, in den Provinzstädten auf dem Markt zu bekommen, aber nur zu bestimmten Jahreszeiten. Dagegen haben wir auf unserer ersten Gobi-Reise entdeckt, dass in manchen Dörfern Gemeinschaftsgärten angelegt wurden, die gemeinsam bewirtschaftet werden.
Ингэний сүүгээр айраг, цэгээ исгэхээс гадна цай сүлж, аарц буцалгаж, ааруул тавьдаг.
Besonders junge Leute sind dort tätig und präsentieren stolz zum Beispiel Tomaten und Melonen. Die Melonen sind klein - aber köstlich. Aus dieser Gobi-Tour haben wir dann übrigens unsere einzigartige Expeditionsreise in die Wüste Gobi für Sie ausgearbeitet.
Үхрийн сүүгээр цай сүлж, өрөм, цөцгийн тос гаргаж, ааруул тавьж, бяслаг шахаж, тараг бүрж иддэг.
Der Spätsommer und Herbst hält im Norden des Landes eine Vielfalt an Preiselbeeren, Moosbeeren, Sanddorn, Heidelbeeren und anderen Beeren bereit, die köstlich sind und Vitamine liefern. Sie werden fleißig gesammelt und für den Winter eingekocht. In den zentralen und nördlichen Regionen der Mongolei bieten die Sammler am Straßenrand eimerweise Beeren an, die vor allem von den Hauptstädtern gekauft werden.
Сүүн бүтээгдэхүүн нь кальциар баялаг учир хүүхдийн өсөлт хөгжилтөнд сайн, ааруул нь шүдний бат бэх чанарыг сайжруулдаг, шүд цоорох өвчнөөс сэргийлдэг учир монголчууд хүнсэндээ өргөн хэрэглэж ирсэн.
Unser Tipp: Reisen Sie Ende August / Anfang September in die Mongolei! Eine wundervolle Reisezeit mit schönem Wetter - es ist noch warm, viel Sonne und vor allem den vielen Früchten des Waldes. Am schönsten ist es dann am Khuvsgulsee im Norden der Mongolei.
Хонь, ямааны сүүгээр тараг бүрж, цай сүлж, ааруул хийдэг.
Hurcabaatur Solonggod
Хурцбаатар Солонгод
Solonggod L. Hurcabaatur, auch Solongɣod L • Qurčabaɣatur (mongolisch ᠰᠣᠯᠣᠩᠭᠣᠳ ᠯ • ᠬᠤᠷᠴᠠᠪᠠᠭᠠᠲᠤᠷ. kyrillisch Солонгод Л.Хурцбаатар * 23. September 1959) ist ein mongolischer Wissenschaftler zur Ethnologie und Zentralasienkunde.
Солонгод Л.Хурцбаатар, Solongγod L.Qurčabaγatur (ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ᠂ ᠰᠣᠯᠣᠩᠭᠣᠳ ᠯ᠂ ᠬᠤᠷᠴᠠᠪᠠᠭᠠᠲᠤᠷ 1959.09.23-нд төрсөн) бол Угсаатан зүй хийгээд Төв Ази судлалын эрдэмтэн болно.
Literatur
Ном зүй
↑ L. Qurčabaɣatur, Č.
L. Qurčabaɣatur, Č.
Üjim-e: Die Gebets-Opferkultur des mongolischen Schamanismus Mongɣol-un böge mörgül-ün tayilɣ-a takilɣ-a-yin soyul.
Üjim-e: . 1.
1. Auflage.
Auflage.
Kulturverlag der inneren Mongolei, Hailar 1991, ISBN 7-80506-131-9, S. 427. ↑ Solonggod Hurcabaatur.
Kulturverlag der inneren Mongolei, Hailar 1991, ISBN 7-80506-131-9, S. 427. ↑ .
In: Wikipedia.
In: . 27.
27. April 2022 (wikipedia.org [abgerufen am 28. April 2022]). ↑ Solonggod Hurcabaatur.
April 2022 (wikipedia.org [abgerufen am 28.
In: Wikipedia.
April 2022]). ↑ .
27. April 2022 (wikipedia.org [abgerufen am 28. April 2022]). ↑ Solonggod Hurcabaatur.
In: . 27. April 2022 (wikipedia.org [abgerufen am 28.
27. April 2022 (wikipedia.org [abgerufen am 28. April 2022]). ↑ Solongγod L. Qurčabaγatur: Intensives Lehrbuch der Mongolisch-Brahmi-Schrift.
In: . 27. April 2022 (wikipedia.org [abgerufen am 28.
Monγol Brahmi bičig-i türgen surqu bičig (Solongγod L. Qurčabaγatur-un qadaγalamǰi sudulal-un čubural⑦).
April 2022]). ↑ Solongγod L. Qurčabaγatur: . 1.
Elias Verlag IMoFif e.V., Cologne, Germany 2021, ISBN 978-3-943553-07-9, S. 162. ↑ 哈达奇·刚.: 欧罗巴蒙古奇人.
Elias Verlag IMoFif e.V., Cologne, Germany 2021, ISBN 978-3-943553-07-9, S. 162. ↑ 哈达奇·刚.: .
1. Auflage. 内蒙古人民出版社, 呼和浩特 2008, ISBN 978-7-204-09350-2, S. 351.
1. Auflage. 内蒙古人民出版社, 呼和浩特 2008, ISBN 978-7-204-09350-2, S. 351.
Werdegang
Намтар
Mit Walther Heissig 1987
1987 онд Вальтер Хейсигтэй хамт
Tschingis-Khan-Kult
Чингис хаан тайлга
Solonggod Hurcabaatur wurde am 23. September 1959 im Otoɣ-Banner des Ordos-Gebietes der Inneren Mongolei (VR China) als zweiter Sohn von Solonggod, Lohsal und seiner Ehefrau Lonton geboren.
Солонгод Л.Хурцбаатар 1959.09.23-нд Хятад улсын Өвөр монголын Ордос хотын Отог хошууны малчин, бичгийн хүн Лоосал болон Лонтонгийн хоёрдугаар хөвгүүн болж заяагджээ.
Von 1971 bis 1974 besuchte er die Grundschule des Otoɣ-Banners.
1971-1974 онд тухайн үеийн Отог хошууны Булаг сумын Хархадан сүмийн бага сургуульд суралцан төгсөв.
1974 arbeitete er zwei Jahre lang als Hirte in seiner Heimat.
1974 оноос хоёр жил нутагтаа малчин байв.
Von 1976 bis 1978 studierte er Redaktionswesen an der Fachhochschule für Mongolisch der Inneren Mongolei in Hohhot.
1976-1978 онд Өвөр монголын Монгол хэл бичгийн тусгай мэргэжлийн сургуульд монгол хэл бичиг ба орчуулгын мэргэжлээр суралцан төгсөв.
1980 schloss er sein Studium in Bibliothekskunde und Philosophie an der Universität der Inneren Mongolei in Hohhot ab.
1980 онд Өвөр монголын Их сургуулийн номын сангийн ухаан ба гүн ухааныг суралцан төгсөв.
Im selben Jahr begann er als Bibliothekar und Zeitschriftenredakteur für Ethnologie und Nationalitätenfragen an der Hochschule für Beamten der Inneren Mongolei in Hohhot bis 1989 zu arbeiten.
Тэр тус жилээс эхлэн Өвөр монголын Засаг захиргааны дээд сургуульд номын санч ба үндэстний асуудлын тухай сэтгүүлчээр 1989 он болтол ажиллав.
Im März 1989 ging er als Gastwissenschaftler nach Deutschland an die Universität Bonn, da er von Walther Heissig eingeladen wurde. Danach veröffentlichte er sein Buch „Die Gebets-Opferkultur des mongolischen Schamanismus“[1].
1989 онд Вальтер Хейссиг гуайн урилгаар Германы Бонн их сургуульд зочин судлаачаар ажиллаж, “Монгол бөө мөргөлийн тайлга тахилгын соёл”[1] хэмээх бүтээлээ туурвин хэвлүүлэв.
1996 absolvierte Hurcabaatur Solonggod das Magisterstudium im Fach Völkerkunde als Hauptfach, Sinologie als 1. Nebenfach an der Universität zu Köln und Zentralasienkunde als 2. Nebenfach an der Universität Bonn.
1996 онд Германы Кёльн Их сургуульд оюутан, магистр сурлагаа угсаатан зүйн салбар ба өрнө дахины судлалаар нэгдүгээр дэд мэргэжил, Бонн их сургуулийн Төв Азийн судлалаар хоёрдугаар дэд мэргэжлээр суралцан төгсөв.
Danach promovierte er im Jahre 1999 im Fach Religionswissenschaft an der Universität Tübingen und erhielt den Philosophie Doktor Grad.
1999 онд Германы Түбинген их сургуулийн соёл гүн ухааны хүрээлэнд харьцуулал шашин судлал ба соёл угсаатан зүйн мэргэжлээр докторын сурлагаа амжилттай суралцан төгсөж гүн ухааны цол хамгаалав.
Von April bis August 1999 war er als Gastwissenschaftler im National Museum of Ethnology in Osaka, Japan.
1999 оны 4-8 дугаар сард Японы Осака хот дахь Улсын угсаатан зүйн музейд зочин судлаачаар уригдаж, энэ хугацаандаа “Чингис хаан тайлга” (докторын өгүүлэл) хэмээх тав дахь номоо герман хэлээр хэвлүүлэв.
Dort veröffentlichte er sein fünftes Buch „Tschingis-Khan-Kult“ in deutscher Sprache.
2000-2017 онд тэр Герман улсад Ордос арилжаа бизнес хийгээд аялал жуулчлалын компаний захирлаар аж ахуйлал эзэгнэв.
Zwischen 2000 und 2017 war er Geschäftsführer der Ordos Handel- und Reiseservice GmbH in Köln. Seit 2017 setzt er seine Forschungsarbeit fort.
2017 оноос бизнесээ бүрэн орхиж, аавынхаа гэрээсээр, В.Хейссиг багшийнхаа “Хурцбаатар дор, сайн ном бичих болтугай” гэсэн бичээсээр монгол соёл сурвалжаа үргэлжлүүлэн судлав.
Sein im Jahr 1987 veröffentlichte Buch „Der Kult der 13 Ataga-Himmel des Hatakin-Stammes“[2] erhielt Aufmerksamkeit bei Wissenschaftlern der Zentralasienkunde.
Түүний 1987 онд хэвлүүлсэн “Хатгин арван гурван атаа тэнгэрийн тайлга”[1] хэмээх ном ньТөв Азийн судлаачдын онцгой анхаарлыг татав.
Walther Heissig, von der Universität zu Bonn begutachtete Solonggods Forschung. Er schrieb: „Ich wünsche Ihnen, dass Sie wertvolle Bücher schreiben“[3].
Бонн их сургуулийн алдарт профессор В.Хейссиг Л.Хурцбаатарын судлалд онц үнэлэлт өгч, “Хурцбаатар дор, сайн ном бичих болтугай” [2] хэмээх бичээс бичиж үлдээв.
Solonggod beschäftigte sich 30 Jahre mit der mongolischen traditionellen Kulturforschungen und veröffentlichte insgesamt 20 wissenschaftliche Bücher.
Л.Хурцбаатар 30 гаруй жил монголын уламжлалт соёл түүхийн тухай судлал хийж, 20 эрдэм шинжилгээний ном тууривжээ.
Innerhalb von vier Jahren, zwischen 2017 und 2021 brachte er sechs Bücher über die mongolische alte Sprache und Schrift heraus, z.B. „Proto-Mongolian Language 1400 years ago – Studies of the Hüis Tolgoi Inscription“ (HT1)[4], “Proto Mongolian Language – Mongolian Brahmi Script”[5] und “Intensives Lehrbuch der Mongolisch-Brahmi-Schrift”[6].
2017-2021 он болтол богино хугацаанд тэр монголын эртний үсэг бичгийн тухай 6 эрдэм шинжилгээний ном туурвин хэвлүүлжээ. Жишээлбэл: “1400 жилийн өмнөх Өвөг монгол хэл – Хүйс толгойн бичээсний судлал” (НТ1)[3], “Өвөг монгол хэл, Монгол Брахми бичиг”[4] хийгээд “Монгол брахми бичгийг түргэн сурах бичиг”[5] зэрэг.
Für seine Forschung zur mongolischen traditionalen Kultur erhielt Dr. Solonggod Hurcabaatur im Jahre 2021 den höchsten an Ausländer vergebenen Orden der Mongolei, den “Polarstern-Orden” ᠠᠯᠲᠠᠨ ᠭᠠᠳᠠᠰᠤ ᠣᠳᠤᠨ vom mongolischen Präsidenten (солонгод овогт л.хурцбаатарыг алтан гадас одонгоор шагнав).
Л.Хурцбаатарын монголын уламжлалт соёл түүхийн судлалд үзүүлсэн гавьяа зүтгэлийг үнэлэн, Монгол улсын төрөөс 2021 онд гадаадын эрдэмтдийг урамшуулан мялаах Монгол улсын Ерөнхийлөгчийн “Алтан гадас” одонгоор мялаав.