Prifddinas Cymru yw Caerdydd ( ynganiad ); Saesneg: Cardiff); hon yw dinas fwyaf Cymru a'r ddegfed fwyaf yn y Deyrnas Unedig.
Ibu negara Wales ialah Cardiff (</img> sebutan ); Saesneg); ini adalah bandar terbesar di Wales dan yang kesepuluh terbesar di United Kingdom.
Daeth yn ddinas yn 1905 ac yn brifddinas Cymru yn 1955.
Ia menjadi sebuah bandar pada tahun 1905 dan ibu negara Wales pada tahun 1955.
Yma mae canolfan fasnachol fwyaf Cymru ac mae'r rhan fwyaf o sefydliadau cenedlaethol Cymru wedi eu lleoli yma hefyd.
Berikut ialah pusat komersial terbesar Wales dan kebanyakan institusi kebangsaan Wales juga terletak di sini.
Mae poblogaeth Caerdydd oddeutu 361,469 (2016)[1] a'r ddinas gyfan (ardal 'Caerdydd Fwyaf' neu 'Ardal Drefol Caerdydd') sy'n cynnwys Penarth a Dinas Powys yn 447,487[2].
Penduduk Cardiff adalah lebih kurang 361,469 dan keseluruhan bandar (kawasan 'Greater Cardiff' atau 'Kawasan Bandar Cardiff') yang merangkumi Penarth dan Dinas Powys ialah 447,487.
Ceir llawer o brifddinasoedd ledled y byd sy'n llai na Chaerdydd gan gynnwys prifddinasoedd: Bern, Y Swistir (133,883 (31 Rhagfyr 2018)[3]), Brwsel, Gwlad Belg (185,103 (1 Ionawr 2020)[4]) a Wellington, Seland Newydd (215,400 (30 Mehefin 2018)).
Terdapat banyak ibu kota di seluruh dunia yang lebih kecil daripada Cardiff termasuk ibu kota: Bern, Switzerland (133,883 ), Brussels, Belgium (185,103 ) dan Wellington, New Zealand (215,400 ).
Roedd Caerdydd yn dref fechan tan ddechrau'r 19g.
Cardiff adalah sebuah bandar kecil sehingga awal abad ke-19.
Tyfodd yn gyflym gyda dyfodiad y chwyldro diwydiannol ac yn enwedig pan gysylltwyd cymoedd De Cymru â rheilffyrdd fel y gellid allforio glo o borthladd Caerdydd.
Ia berkembang pesat dengan kemunculan revolusi perindustrian dan terutamanya apabila lembah Wales Selatan dihubungkan dengan kereta api supaya arang batu boleh dieksport dari pelabuhan Cardiff.
Yn 1851 roedd poblogaeth Caerdydd yn 20,000 ond erbyn 1911 roedd yn 182,000 ac erbyn 1991 roedd yn 269,000.
Pada tahun 1851 penduduk Cardiff adalah 20,000 tetapi pada tahun 1911 ia adalah 182,000 dan pada tahun 1991 ia adalah 269,000.
Yn 1891 roedd Caerdydd yn allforio 708,000 o dunelli o lo: erbyn 1911 roedd yr allforion yn 10 miliwn tunnell.
Pada tahun 1891 Cardiff mengeksport 708,000 tan arang batu: menjelang 1911 eksport ialah 10 juta tan.
Roedd porthladd Caerdydd yn cael ei adnabod fel "Tiger Bay", ac ar un adeg hon oedd un o borthladdoedd prysuraf y byd.
Pelabuhan Cardiff dikenali sebagai "Teluk Harimau", dan pada satu ketika ini merupakan salah satu pelabuhan paling sibuk di dunia.
Ar ôl cyfnod hir o ddirywiad, mae'r ardal wedi cael ei hadnewyddu fel Bae Caerdydd.
Selepas tempoh penurunan yang panjang, kawasan itu telah dijana semula sebagai Teluk Cardiff.
Gobeithir y daw yn ardal boblogaidd ar gyfer y celfyddydau, bywyd nos ac adloniant.
Diharapkan ia akan menjadi kawasan yang popular untuk seni, hiburan malam dan hiburan.
Daw'r twf aruthrol yma ar ôl adeiladu argae ar draws y bae, gan greu llyn enfawr.
Pertumbuhan besar ini berlaku selepas empangan dibina di seberang teluk, mewujudkan tasik yang besar.
Roedd hyn yn ddadleuol iawn ar y pryd, ac yr oedd hefyd yn ofid fod y gymuned leol a oedd yn bodoli yn Tiger Bay yn cael ei chwalu.
Ini adalah sangat kontroversi pada masa itu, dan ia juga dikesalkan bahawa masyarakat tempatan yang wujud di Tiger Bay telah dipecahkan.
Ym Mae Caerdydd yr ymsefydlodd Cynulliad Cenedlaethol Cymru ac yno mae Canolfan y Mileniwm hefyd, sydd yn gartref i Urdd Gobaith Cymru ac Opera Cenedlaethol Cymru yn ogystal â Stadiwm y Mileniwm.
Cardiff Bay ialah tempat Perhimpunan Kebangsaan untuk Wales menetap dan terdapat juga Pusat Milenium, yang menempatkan Urdd Gobaith Cymru dan Opera Kebangsaan Wales serta Stadium Milenium.