Bardd, darlledwr, perfformiwr ac ieithydd yw Aneirin Karadog (ganed 11 Mai 1982) yn Ysbyty H.M Stanley, Llanelwy[1].
Aneirin Karadog, nado o 11 de maio de 1982 en Lanelwy, [1]é un presentador, cantante e poeta galés.
Fe'i magwyd gan fwyaf yn Mhontypridd a bu'n ddisgybl yn Ysgol Gynradd Pont-Siôn-Norton ac yna yn Ysgol Gyfun Rhydfelen rhwng 1993-2000. Graddiodd wedyn o'r Coleg Newydd, Prifysgol Rhydychen, gyda gradd mewn Ffrangeg a Sbaeneg.
Traxectoria De pai galesofalante e nai bretoa, naceu no norte de Gales aínda que pasou a maior parte da infancia en Pontypridd, localidade próxima a Cardiff.
Mae ei fam yn Llydawes a'i dad yn Gymro; gall siarad Cymraeg, Saesneg, Llydaweg, Ffrangeg a Sbaeneg yn rhugl.
Estudou lingua francesa e castelán na Universidade de Oxford, con unha licenciatura en francés e español.
Bu'n gweithio am gyfnod gyda Menter Iaith Rhondda Cynon Taf cyn cael swydd yn llanelli fel ymchwilydd gyda chwmni teledu Tinopolis yn 2005. Mae wedi cyflwyno Wedi 7 ac arferai rannu'i amser rhwng y rhaglen Heno a Sam Ar y Sgrin, ar S4C.
Traballou durante un tempo na organización de promoción do galés, Menter Iaith, de Rhondda Cynon Taf e desde 2005 traballou na produtora televisiva Tinopolis, con colaboracións no programa Wedi 7 , Heno e Sam Ar y Sgrin de S4C.
Enillodd Wobr Emyr Feddyg yn Eisteddfod Casnewydd 2004 a Chadair Eisteddfod yr Urdd yn 2005. Cyhoeddodd gerddi ar y cyd yn y gyfrol Crap Ar Farddoni.
Gañou o Urdd Eisteddfod en 2005 e apareceu nun volume colectivo, Crap Ar Farddoni con outros poetas novos: Catrin Dafydd, Hywel Griffiths, Eurig Salisbury e Iwan Rhys.
Yn Eisteddfod Wrecsam 2011 enillodd ar gystadleuaeth Y Delyneg.[angen ffynhonnell] Ym mis Mawrth 2012 cyhoeddodd ei gyfrol gyntaf o gerddi yn unigol: O Annwn i Geltia (Cyhoeddiadau Barddas). Cyfrannodd Huw Aaron ugain o luniau a chlawr i'r gyfrol.[2] Enillodd y gyfrol "O Annwn i Geltia" wobr Categori Barddoniaeth Llyfr y Flwyddyn.
En 2012 publicou o primeiro volume de poemas: O Annwn i Geltia .[2] que logrou o premio ao mellor libro de poesía en galés do ano.<ref>[http://www.literaturewales.org/writers-of-wales/i/131877/desc/karadog-aneirin/ Ficha en Literature Wales]</ref>
Bu'n aelod o Genod Droog a'r Diwygiad[4] ac mae wedi cyfrannu i amryw o albymau cerddorol, gyda Llwybr Llaethog, Cofi Bach a Tew Shady.
Foi membro do grupo Genod Droog (2005-2008) e a Diwygiad[4] e contribuíu en álbums de grupos como Llwybr Llaethog, Cofi Bach e Tew Shady.
Ym Mis Mawrth 2012 cyd-greodd a pherfformiodd Aneirin Bx3, sioe farddoniaeth i blant, ar y cyd gydag Eurig Salisbury, Catrin Dafydd a Llyr Bermo.[5]
En marzo de 2012 foi un dos creadores e o presentador de Aneirin Bx3, un espectáculo poético infantil en colaboración con Eurig Salisbury, Catrin Dafydd e Llyr Barmouth.[5]
Llyfryddiaeth
Obra
Tŷ Mawr, Gwyddelwern
Ty Mawr, Gwyddelwern
Pentref, cymuned a phlwyf eglwysig yn Sir Ddinbych yw Gwyddelwern; arferai fod yn Edeyrnion ac yn Sir Feirionnydd.
Gwyddelwern é unha entidade de poboación de Denbighshire que antigamente pertencía ao distrito Edeirnion de Merionethshire.
Saif y pentref ar y briffordd A494 rhwng Corwen a Bryn Saith Marchog, rhyw ddwy filltir i'r gogledd o Gorwen.
A aldea está situado na estrada principal A494 entre Corwen e Bryn Saith Marchog.
Cysegrwyd yr eglwys i Sant Beuno, a fu'n byw yma am gyfnod, ac mae'r fynwent gron yn awgrymu ei bod yn sefydliad hynafol.
A igrexa parroquial está so a advocación de san Beuno, que segundo a tradición viviu aquí por un tempo.
Roedd Arglwyddiaeth Gwyddelwern yn rhan o Powys Fadog, ac yn 1400 cofnodir bod yr arglwyddiaeth yn cael ei dal gan Tudur ap Gruffudd Fychan, brawd iau Owain Glyndŵr.
O señorío de Gwyddelwern era parte de Powys Fadog, e en 1400 está rexistrado que Tudur Gruffudd ap Fychan, o irmán máis novo de Owain Glyndŵr conquistouno.
Roedd sawl chwarel ger y pentref, gan gynnwys chwarel ithfaen Wern Ddu a chwarel tywodfaen Craig Lelo i'r gogledd o'r pentref, yn ogystal a chwareli llechi a phlwm.[1]
Había varias canteiras preto da aldea, incluíndo a canteira de granito Wern Ddu e a canteira de arenita Craig Lelo ao norte da aldea, así como canteiras de lousa e chumbo.[1]
Gwyddelwern oedd yr orsaf reilffordd gyntaf yn Nyffryn Edeyrnion pan agorwyd hi yn 1864 gan reilffordd Dinbych, Rhuthun a Chorwen.
Gwyddelwern foi a primeira estación de ferrocarril no val de Edeirnion, inaugurada en 1864 dentro da liña Dinbych, Ruthun e Chorwen.
Caeodd y rheilffordd i deithwyr yn 1953 ac i nwyddau yn 1957.
A liña de pasaxeiros pechou en 1953 e a de mercadorías en 1957.
Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[2][3][4]
Datos do censo de 2011::[2][3][4]
Adalwyd ar 20 Rhagfyr 2013. ↑ "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. http://www.ons.gov.uk/ons/rel/census/cyfrifiad-2011/ystadegau-allweddol-ar-gyfer-awdurdodau-unedol-yng-nghymru/stb-2011-key-statistics-for-wales---welsh.html.
Adalwyd ar 20 Rhagfyr 2013. ↑ http://www.ons.gov.uk/ons/rel/census/cyfrifiad-2011/ystadegau-allweddol-ar-gyfer-awdurdodau-unedol-yng-nghymru/stb-2011-key-statistics-for-wales---welsh.html.
Adalwyd 2012-12-12..
Falta o |title= (Axuda).
Cyfrifiad 2011
Censo de 2011
Colofnydd a darlledwraig Seisnig ydy Caitlin Moran (ganed 5 Ebrill 1975 fel Catherine Elizabeth Moran). Mae'n ysgrifennu tair colofn ar gyfer The Times yn wythnosol: un ar gyfer Saturday Magazine, colofn yn adolygu rhaglenni teledu, a'r golofn ddychanol "Celebrity Watch" ar ddydd Gwener.
Catherine Elizabeth "Caitlin" Moran, nada o 5 de abril de 1975 en Brighton, é unha xornalista, locutora e escritora inglesa.
Cyfnod fel athrawes (1860-66)
Actividade docente (1860-66)
Llwyddiant Eisteddfodol a gyrfa fel darlithydd a phregethwr (1865-1879)
Eisteddfod, profesora e activista (1865-1879)
Ysgolfeistres a llenor oedd Sarah Jane Rees, a adnabyddwyd fel Cranogwen (9 Ionawr 1839 – 27 Mehefin 1916). Fe'i ganwyd yn Llangrannog, Ceredigion, ble bu'n byw am y rhan fwyaf o'i bywyd. Bu hefyd yn gweithio fel darlithydd a phregethwr, a hi oedd golygydd Y Frythones (1878-1891), yr ail gylchgrawn Cymraeg i ferched.
Sarah Jane Rees, nada en Llangrannog o 9 de xaneiro de 1839 e finada en Cilfynydd o 27 de xuño de 1916, foi unha activista a prol da temperanza, editora profesora e poeta galesa, empregou o nome bárdico de Cranogwen e foi editora da revista Y Frythones (1878-1891), a segunda revista galesa para mulleres.
Ganwyd Sarah Jane Rees (a enwyd ar ôl ei mamgu) ym mis Ionawr 1839 ar fferm "Dolgoy Fach" ym mhlwyf Llangrannog. Fe'i haddysgwyd yn Ysgol Huw Dafis, mewn hen ysgubor leol, ac wedi cyfnod byr yn astudio gwnïo yn Aberteifi, cytunodd ei thad y cai fynd gydag ef i weithio ar y môr, a hithau ond yn bymtheg oed ar y pryd.
Naceu na granxa "Dolgoy Fach" situada na localidade costeira de Llangrannog, estudou na escola local, e tras un curto período en Alberteifi, concordou con quince anos en ir traballar no mar co seu pai.
Bu'n gweithio fel morwr ar longau masnach y glannau am tua dwy flynedd, cyn dychwelyd i fyd addysg.
Durante dous anos andou embarcada en varios mercantes.
Bu'n astudio mewn nifer o lefydd cyn cael ei Thystysgrif Meistr mewn mordwyo o Lundain, oedd yn llwyddiant tra anghyffredin i ddynes ar y pryd.
Logo estudou en diversos lugares antes de obter o seu certificado en navegación en Londres algo pouco frecuente para unha muller na época.
Ni phriododd Cranogwen erioed; ei chymydog, Jane Thomas, oedd ei chymar oes, a hi oedd testun un o gerddi mwyad personol Cranogwen, 'Fy Ffrynd', a gynhwysai linellau megis 'Dy ddilyn heb orphwyso wna/ Serchiadau pura'm calon'[1].
Rees non casou nunca, tivo unha amizade romántica con Fanny Rees, que morreu de tuberculose e á que lle dedicou o poema Fy Ffrynd. Este tipo de amizade entre mulleres era algo aceptado polas ideas vitorianas sobre sexualidade, incapaz de recoñecer a existencia do lesbianismo.
Roedd cyfeillgarwch ramantaidd rhwng merched yn eithaf cyffredin ar y pryd, ac yn cael ei dderbyn gan nad oedd syniadau Fictorianaidd am rywioldeb yn cydnabod bodolaeth lesbiaeth. Mae geiriau'r gerdd yn awgrymu fod mwy i'w perthynas na chyfeillgarwch yn unig, ac wedi marwolaeth rhieni Cranogwen, bu'r ddwy yn byw gyda'i gilydd am ugain mlynedd olaf ei bywyd.
E aínda que o poema suxire algo máis que amizade e que tamén desenvolveu anos despois unha relación de amizade con Jane Thomas coa que viviu vinte anos, non é posible saber se estas relacións tiñan contido sexual e malia a fonda relixiosidade de Rees xamais amosou vergonza ou temor ao pecado por estas relacións Jane Aaron "Gender difference is nothing’: Cranogwen and Victorian Wales" in Huw Osborne (2016) Queer Wales: The History, Culture and Politics of Queer Life in Wales University of Wales Press.
Yn 1860, dychwelodd i fro ei magwraeth i weithio fel ysgolfeistres yn ysgol bentref Pontgarreg.
En 1860 volveu á súa parroquia natal, para dar clase na aldea de Pontgarreg.
Er fod rhai wedi beirniadu'r penderfyniad i roi'r swydd i ferch, yn enwedig merch mor ifanc (roedd hi'n 21 mlwydd oed ar y pryd), buan yr enillodd barch am ei gallu i gadw disgyblaeth, a'r hyfforddiant a roddai mewn mordwyo i fechgyn ifanc yr ardal oedd a'u bryd ar fynd yn llongwyr.
Era unha rapaza nova, de 21 anos e aínda que tivo algúns problemas ao primeiro axiña gañou o respecto da comunidade.
Daeth Cranogwen i sylw Cymru gyfan am y tro cyntaf drwy ennill gwobr am y gerdd 'Y Fodrwy Briodasol' yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru Aberystwyth 1865, gan guro Ceiriog ac Islwyn.
Cranogwen fíxose coñecida no país de Gales por primeira volta ao gañar un premio polo poema "Y Fodrwy Briodasoll' no Eisteddfod de 1865 batendo a John Ceiriog Hughes mais a William Thomas, Islwyn.
Yn sgil hyn, dechreuodd ddarlithio o amgylch Cymru ar nifer o destunau gwahanol.
Como consecuencia reclamárona de diversos puntos de Gales para dar conferencias sobre temperanza, educación e outros temas.
Gan fod Cymru newydd brofi Diwygiad 1859, dyma gyfnod cyfarfodydd mawr y capeli, a daeth darlithoedd Cranogwen mor boblogaidd nes iddi roi'r gorau i'w gwaith yn yr ysgol yn 1866.
Eran os anos posteriores ao Rexurdimento metodista de 1859, época na que se enchían as capelas de predicadores e conferenciantes e Cranogwen fíxose tan popular que deixou a escola en 1866.
Yn y cyfnod yma hefyd, daeth yn bregethwraig enwog, mewn cyfnod pan oedd yn anarferol iawn i ferched bregethu - cododd hyn wrychyn nifer, gyda rhai dynion yn mynd cyn belled â gwrthod pregethu yn yr un oedfa â hi.
malia o inusual que era para unha muller predicar en público.
Serch hyn, parhaodd y tyrfaoedd i heidio i wrando arni, ac yn 1869 derbyniodd wahoddiad i ddarlithio yn yr Unol Daleithiau. Bu yn yr UDA am dros flwyddyn, gan deithio hyd a lled y wlad, a bu'n darlithio ar destunau megis 'Tu hwnt i'r Mynyddoedd Creigiog' (disgrifiad o beth welodd yn ardal y Rockies) wedi iddi ddychwelyd.
Así e todo a súa popularidade continuou e en 1869 aceptou ir aos Estados Unidos, disertando entre as comunidades galesas ao longo do país durante un ano.
Yn 1879 sefydlodd Cranogwen gylchgrawn Y Frythones i 'ymddangos mewn bwlch ar y mur a fu drwy y blynyddoedd yn cael ei esgeuluso'[3], gan mai hwn oedd y cylchgrawn Cymraeg cyntaf i ferched ers i gylchgrawn Y Gymraes, dan olygyddiaeth Ieuan Gwynedd ddod i ben yn 1852.
En 1879 fundou a revista Y Frythones '[3], a segunda revista feminina galesa, despois de Y Gymraes que dirixira Ieuan Gwynedd ata o seu peche en 1852.
Yn wahanol i'r Gymraes, merched oedd y mwyafrif helaeth o gyfranwyr Y Frythones, ac roedd hi'n amlwg fod Cranogwen yn teimlo cyfrifoldeb am addysgu 'merched a gwragedd' y wlad trwy gyfrwng y cylchgrawn. Ceid nifer o erthyglau'n rhoi cyngor, megis Anerchiad Hen Chwaer, Gair at Ferched Ieuainc a Gair at Ferched Cymru, yn ogystal a'r golofn reolaidd Cwestiwn ac Ateb, lle ymatebai Cranogwen (yn aml yn ffraeth) i broblemau merched ifanc Cymru.
A diferenza da primeira, na revista dirixida por Rees a maioría dos contribuíntes na publicación eran mulleres e Rees sentíase responsable de ensinar ás mulleres por medio das revistas, con artigos de consellos e unha columna regular de preguntas e respostas
Ymddangosai colofn Ein Gohebwyr Ieuainc yn rheolaidd, a roedd cystadlaethau traethawd misol hefyd. Bu'n dweud y drefn yn dilyn un cystadleuaeth yn 1879 - 'Deuwch ferched, ym mha le yr ydych? Bechgyn yw y rhan amlaf o ysgrifwyr, a gwyddoch mai arnoch chwi yn bennaf yr oedd ein golwg.'[3]
Dende a revista tamén encoraxou as mulleres para que escribisen, coa columna regular Ein Gohebwyr, aberta ás lectoras e con competicións mensuais.'[3]
Roedd dirwest yn bwnc a drafodwyd nifer o weithiau ar dudalennau'r Frythones, a parhaodd Cranogwen a'i gwaith ymgyrchu wedi ei chyfnod gyda'r cylchgrawn.
A temperanza foi unha tema que apareceu numerosas veces na revista durante a súa época de editora.
Ym mis Mawrth 1901, sefydlodd Undeb Dirwestol i Ferched y Ddwy Rondda, a newidiodd ei enw i Undeb Dirwestol Merched y De yn Ebrill y flwyddyn honno. Bu'n Ysgrifenyddes y Mudiad am bymtheg mlynedd, nes gorfod rhoi'r gorau iddi oherwydd gwaeledd. Cyn ei marwolaeth ym Mehefin 1916, roedd Cranogwen wedi cychwyn ar y gwaith o sefydlu lloches i ferched oedd yn dioddef o broblemau yfed a digartrefedd, ac erbyn 1922, roedd merched y Rhondda wedi llwyddo i gasglu'r cyllid a phrynu thŷ addas; agorwyd Llety Cranogwen er cof amdani yn y Rhondda ym mis Mehefin y flwyddyn honno.
En marzo de 1901 foi unha das fundadoras da Unión de Mulleres do Sur de Gales e a súa secretaria durante quince anos, e pouco antes da súa morte en xuño de 1916 estableceu un refuxio para as mulleres con problemas de alcoolismo.
Y Frythones (1879-1889)
Y Frythones (1879-1889)
Gwaith Dirwestol (1880au-1916)
Traballo a prol da temperanza (1880-1916)
Clawr Y Frythones, a olygwyd rhwng 1878 a 1891 gan Cranogwen.
Y Frythones, editado por Rees entre 1878 e 1891
Camodd yn ôl o'i dyletswyddau golygyddol ddiwedd yr 1880au, ond parhaodd Y Frythones nes 1891.
Aínda que Rees se retirou dos labores editorias a finais da década de 1880 a revista mantívose ata 1891.
↑ Rees, Sarah Jane. Caniadau Cranogwen. Dolgellau. ↑ "Y Goleuad". http://cymru1914.org/en/view/newspaper/3494457/6.
↑ Referencia baleira (Axuda) ↑ http://cymru1914.org/en/view/newspaper/3494457/6.
1 2 BRYTHONES.
Falta o |title= (Axuda) 1 2 BRYTHONES.
Sarah Jane Rees (Cranogwen)
Sarah Jane Rees
Awdur, gwleidydd ac academydd ydy Siôn Jobbins (ganwyd 16 Chwefror 1968).
Siôn Jobbins nado o 16 de febreiro de 1968 é un autor, político e académico galés.