2016 ҫул майӑн 193-мӗшӗ патшалӑх ООН членӗ пекех ӳкрӗ. Патшалӑхӑн тата паллӑ ҫыннисем — Ватикан членӗ мар, пӗтӗм тӗнчери право субъекчӗн статусӗ пур.
2016 елның маена 193 дәүләт БМО әгъзасы буларак теркәлгән.
Патшалӑх тата Еврооюзӑн пахалӑхӗсене Конфедерацисем турттарассине, анчах тӗнчери право пахалӑхӗпе пӑхса тухмаҫӗ. Вун-вун патшалӑх пӗрлӗхсем-никама пӑхӑнман патшалӑхсен факчӗ, анчах тавлашулӑ статус мар е ытти патшалӑхсен лайӑх енӗсем ҫинчен пӗлтерни.
Тагын бер танылган дәүләт — Ватикан БМО әгъзасы түгел, ләкин халыкара хокук субъекты статусына ия.
— Багам утравӗсем Туссем — Бангладеш Республикӑра Пурӑнакансем — Барбадос — Бахрейна Мурмлакт — Беларусь Президент — Белиза — Бельги Патшалӑх — Бенин Президент — Болгари Президент — Боливи Патшалӑх Нумай нациллӗ — Бруней-Патшалӑх парусалӗсене — Буркин Фасо — Бурунди Президент — Бутан Патшалӑх
— Багам Утраулары Дуслыгы — Бангладеш Халык Җөмһүрияте — Барбадос — Бәһрәйн Мәмләкәте — Беларусия Җөмһүрияте — Белиз — Бельгия Патшалыгы — Бенин Җөмһүрияте — Берләшкән Гарәп Әмирлекләре — Болгария Җөмһүрияте — Күпмилләтле Боливия Дәүләте — Босния һәм Герцеговина — Ботсвана Җөмһүрияте — Бөекбритания һәм Төньяк Ирландия Берләшкән Патшалыгы — Бруней-Даруссалам дәүләте — Буркина Фасо — Бурунди Җөмһүрияте — Бутан Патшалыгы
— Вануата Президент — Ватикан — Великобританири тата Ҫурҫӗр Ирландири пӗрлешӳллӗ Патшалӑхсем — Венгрла Президент — Венесуэла Боливариан Президенчӗ — Вьетнам Социализмла Республика
— Вануату Җөмһүрияте — Ватикан — Венгрия Җөмһүрияте — Венесуэла Боливариан Җөмһүрияте — Вьетнам Социалистик Җөмһүрияте
— Габор Президент — Гаити Президент — Гайа Коопераци Президенчӗ — Гамби Президент — Гана Президент — Гвемал Президент — Гвинея Президент — Германи — Грузи — Районти Гвинейӑсем Республика
— Габон Җөмһүрияте — Гаити Җөмһүрияте — Гайана Кооператив Җөмһүрияте — Гамбия Җөмһүрияте — Гана Җөмһүрияте — Гватемала Җөмһүрияте — Гвинея Җөмһүрияте — Гвинея-Бисау Җөмһүрияте — Һондурас Җөмһүрияте — Грузия — Гыйрак Җөмһүрияте
— Дани Патшалӑх — Джибути Президент — Домник Туссем — Доминиканла
— Дания Патшалыгы — Джибути Җөмһүрияте — Доминика Дуслыгы — Доминикан Җөмһүрияте
— Замби Президент
— Замбия Җөмһүрияте — Зимбабве Җөмһүрияте
— Израиль Патшалӑх — Индонези Республика — Пирӗн Культура Мӗнле Аталанать — Инди Президент — Исламский Иран Президент — Ирланди — Инди Президент — Ирак Президент — Исланди Президент — Испани Патшалӑх — Итали Президент — Йемен Президент
— Исраил Дәүләте — Индонезия Җөмһүрияте — Иордан Хашимит Патшалыгы — Ислам Иран Җөмһүрияте — Ирландия — Исландия Җөмһүрияте — Испания Патшалыгы — Италия Җөмһүрияте
— Лаос Халӑх Демократиллӗ Республика — Латви Президент — Либери Президент — Ливан Президент — Арабри Социализмлӑ Дамахирис Ливийӗн Аслӑ Халӑхӗ — Литовски Республика — Лихтенштейн Княжество — Люксмбург Аслӑ Официаллӑ
— Лаос Халык Демократик Җөмһүрият — Латвия Җөмһүрияте — Лесото Патшалыгы — Либерия Җөмһүрияте — Ливан Җөмһүрияте — Бөек Социалистик Халык Ливия Гарәп Җамахириясе — Литва Җөмһүрияте — Лихтенштейн Кенәзлеге — Люксембург Бөек Герцоглыгы
— Маврик Президент — Ислам Мавритан Испанийӗ Президент — Мадагаскар Президент — Македони Президент — Малави Президент — Малайзи — Пӗчӗк ача Президент — Вӗсем Мальдив Президент — Ача Президент — Марко Патшалӑх — Утравсен Маршалӗ Республика — Мексикӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсенчен — Микронези Федераци Штатӗсем — Египет Араб Президенчӗсем — Мозамбик Президент — Молдова Президент — Монако Княжество — Монголи — Монтенегро Президент — Мьянма Союз
— Маврикий Җөмһүрияте — Ислам Мавритания Җөмһүрияте — Мадагаскар Җөмһүрияте — Македония Җөмһүрияте — Малави Җөмһүрияте — Малайзия — Мали Җөмһүрияте — Мальдивалар Җөмһүрияте — Мальта Җөмһүрияте — Марокко Патшалыгы — Маршал Утраулары Җөмһүрияте — Мексикан Кушма Штатлары — Микронезия Федератив Штатлары — Мисыр Гарәп Җөмһүрияте — Мозамбик Җөмһүрияте — Молдова Җөмһүрияте — Монако Кенәзлеге — Монголия — Монтенегро Җөмһүрияте — Мьянма Берлеге
— Испани Намиб Президент — Нару Президент — Непал Федераци Демократи Республики — Нигери Президент — Нигери Федераци Республики — Нидерландсем Патшалӑх — Никарагуа Президент — Ҫӗнӗ Зеланди — Норвеги Патшалӑх
— Намибия Җөмһүрияте — Науру Җөмһүрияте — Непал Федератив Демократик Җөмһүрияте — Нигер Җөмһүрияте — Нигерия Федератив Җөмһүрияте — Нидерландлар Патшалыгы — Никарагуа Җөмһүрияте — Яңа Зеландия — Норвегия Патшалыгы
— Омана Солтаната
— Оман Солтанаты
— Пакстан Ислам Республики — Палата Республика — Панама Президент — Никама пӑхӑнмасӑр Ҫӗнӗ Гвинея Историйӗ Патшалӑх — Парагвай Президент — Перу Президент — Польша Президент — Португали Президент
— Пакьстан Ислам Җөмһүрияте — Палау Җөмһүрияте — Панама Җөмһүрияте — Бәйсез Папуа — Яңа Гвинея Дәүләте — Парагвай Җөмһүрияте — Перу Җөмһүрияте — Польша Җөмһүрияте — Португалия Җөмһүрияте
— Раҫҫей Федерацийӗ — Руда Президент — Румыни
— Русия Федерациясе — Руанда Җөмһүрияте — Румыния
— Эль-Сальвадор Президент — Самоа Пӑхӑнман Патшалӑх — Сан-Марино Президент — Сан-Томра Демократи Республики — Саула Арави Патшалӑх — Свазиленд Патшалӑх — Сейшель Утравӗсем Президент — Сенегал Президент — Сент-Винсентпа Гренадиннар — Сент-Невис Федераци —Словаки Президент Департамент Сент-Люҫҫа — Серби Президент — Сингапур Президент — Ҫурални Араб Республики — Словаки Президент — Сӑмах майлашӑвӗсем Президент — Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсенче — Утрав сулейманӗ — Иккӗлентернӗ Президент — Судана Президент — Суринам Президент — Нуэво-Служба Сьерри Президент
— Эль-Сальвадор Җөмһүрияте — Самоа Бәйсез Дәүләте — Сан-Марино Җөмһүрияте — Сан-Томе һәм Принсипи Демократик Җөмһүрияте — Согуд Гарәбстаны Патшалыгы — Свазиленд Патшалыгы — Сейшел Утраулары Җөмһүрияте — Сенегал Җөмһүрияте — Сент-Винсент һәм Гренадиннар — Сент-Китс һәм Невис Федерациясе — Сент-Люсия — Сербия Җөмһүрияте — Сингапур Җөмһүрияте — Сүрия Гарәп Җөмһүрияте — Словакия Җөмһүрияте — Словения Җөмһүрияте — Америка Кушма Штатлары — Сөләйман утраулары — Сомали Җөмһүрияте — Судан Җөмһүрияте — Суринам Җөмһүрияте — Сьерра-Леоне Җөмһүрияте
— Таджикистан Президент — Тайланд Патшалӑх — Танзани Пӗрлешӳ Президенчӗсем — Лешне Президент — Тонга Патшалӑх — Тринидад тата Тобаго президент — Тыл Меслечӗ — Тунис Президент — Туркмени — Турккӑ ҫынни Президент
— Таҗикстан Җөмһүрияте — Таиланд Патшалыгы — Танзания Берләшкән Җөмһүрияте — Того Җөмһүрияте — Тонга Патшалыгы — Тринидад һәм Тобаго Җөмһүрияте — Тувалу — Тунис Җөмһүрияте — Төрекмәнстан — Төркия Җөмһүрияте
— Уганда Президент — Украина — Хӗвелтухӑҫ Ятламалли вырӑн Президент
— Уганда Җөмһүрияте — Украина — Көнчыгыш Уругвай Җөмһүрияте
— Тӗп Африка — Узбекистан Президент
— Үзәк Африка Җөмһүрияте — Үзбәкстан Җөмһүрияте
— Федеративлӑ Бразили Президент — Фиджи президент утравӗсем — Филиппенко Семинар-Канашлу Президент — Финлянди Президент — Францире Президент
— Федератив Бразилия Җөмһүрияте — Фиджи утраулары Җөмһүрияте — Филипин Җөмһүрияте — Финляндия Җөмһүрияте — Франция Җөмһүрияте
— Хорвати Президент — Хӗлбабви Президент
— Хорватия Җөмһүрияте — Һиндстан Җөмһүрияте
— Чад Президент — Чехла Республика — Чили Президент
— Чад Җөмһүрияте — Чехия Җөмһүрияте — Чили Җөмһүрияте
— Швейцарски Конфедераци — Швеци Патшалӑх — Шри-Ланка Демократиллӗ Социализмлӑ Республика
— Швейцария Конфедерациясе — Швеция Патшалыгы — Шри-Ланка Демократик Социалистик Җөмһүрияте
— Эквадор Президент — Гвинея Экваторалӗ Президент — Эфиопи Членӗ Патшалӑх — Эстони Президент — Эфиопи Федераци Демократи Республики — Кӑнтӑр-Африкӑра
— Эквадор Җөмһүрияте — Экваториаль Гвинея Җөмһүрияте — Эритрея Дәүләте — Эстония Җөмһүрияте — Хәбәшстан Федератив Демократик Җөмһүрияте — Көньяк-Африка Җөмһүрияте
— Тутарстан Юнанӗ Республика
— Юнанстан Җөмһүрияте
— Ямай хӗрарӑмӗ — Япони
— Ямайка — Япония
— Австрали Союз — Австри Президент — Азербайджан Президент — Албани Президент — Алжир пӳлӗмӗ Халӑх Демократиллӗ Республики — Англа Президент — Андорра Княжество — Антигуапа Барбуда — Аргентина Президент — Армени Президент — Афганистан Ислам Республики
— Австралия Берлеге — Австрия Җөмһүрияте — Азәрбайҗан Җөмһүрияте — Албания Җөмһүрияте — Алмания Федератив Җөмһүрияте — Алжир Халык Демократик Җөмһүрияте — Ангола Җөмһүрияте — Андорра Кенәзлеге — Антигуа һәм Барбуда — Аргентина Җөмһүрияте
Ҫ
Ә
— Кабо-Верде Җөмһүрияте — Казакъстан Җөмһүрияте — Камбоджа Патшалыгы — Камерун Җөмһүрияте — Канада — Вӑрман касакан Патшалӑх — Катар Дәүләте — Кения Җөмһүрияте — Кипр Җөмһүрияте — Кыргызстан Җөмһүрияте — Кирибати Җөмһүрияте — Кытай Халык Җөмһүрияте — Комор Утраулары Берлеге — Конго Җөмһүрияте — Кондурас Президент — Конго Демократик Җөмһүрияте — Колумбия Җөмһүрияте — Корея Халык Демократик Җөмһүрияте — Коста-Рика Җөмһүрияте — Кот-д’Ивуар Җөмһүрияте — Көнчыгыш Тимор Демократик Җөмһүрияте — Көньяк Корея — Көньяк Судан — Куба Җөмһүрияте — Күвәйт Дәүләте
— Кабо-Верде Җөмһүрияте — Казакъстан Җөмһүрияте — Камбоджа Патшалыгы — Камерун Җөмһүрияте — Канада — Катар Дәүләте — Кения Җөмһүрияте — Кипр Җөмһүрияте — Кыргызстан Җөмһүрияте — Кирибати Җөмһүрияте — Кытай Халык Җөмһүрияте — Комор Утраулары Берлеге — Конго Җөмһүрияте — Конго Демократик Җөмһүрияте — Колумбия Җөмһүрияте — Корея Халык Демократик Җөмһүрияте — Коста-Рика Җөмһүрияте — Кот-д’Ивуар Җөмһүрияте — Көнчыгыш Тимор Демократик Җөмһүрияте — Көньяк Корея — Көньяк Судан — Куба Җөмһүрияте — Күвәйт Дәүләте
Вуламалли
Әдәбият
Сергей Васильевич Ялавин (1898, пуш, 6, 1898, пуш, 6, Кипеккасси ялĕ, Хусан кĕперни, (халĕ Пăва районĕ Тутар АССР) — 1961, кăрлач, 9, Шупашкар, Чăваш АССР) — чăваш прозăçи, драматургĕ.
Сергей Васильевич Флагин (1898, 6 март, Чурак авылы, Казан губернасы, (хәзерге Буа районы Татар АССР — 1961, 9 гыйнвар, Чабаксар, Чуаш АССР) — чуаш телендә иҗат иткән прозаик, драматург.
СССР ÇП пайташĕ (1934)[1][2].
СССР язучылар берлеге әгъзасы (1934)[1][2].
Кычытканлы (тути.лат.
Кычытканлы (тат.лат.
Qıçıtqanlı тутлӑ.араб. كئچئتكانلئ, рус. Кикальня) — Тутарстан Республики Нурлат районӗ ялти.
Qıçıtqanlı, тат.гар. كئچئتكانلئ, рус. Кичкальня) — Татарстан Республикасының Норлат районындагы авыл.
Фалес Вәлиев СССР тата РФ ял хуҫалӑхӗн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ (1990, 1997).
Фалес Вәлиев — авыл хуҗалыгы предприятиясе директоры, ТАССРның һәм РФның атказанган авыл хуҗалыгы хезмәткәре (1990, 1997).
1986-2000 ҫулсенче Заин районӗ "Зинский" совхоз директорӗ; 1990-1992 ҫулсенче Заински район совечӗн председателӗ, 1993-1995 ҫулсенче Зинск хулипе район совечӗн председателӗ.
1986-2000 елларда Зәй районы «Зәй» совхозы директоры; 1990-1992 елларда Зәй район шурасы, 1993-1995 елларда Зәй берләштерлгән шәһәр һәм район шурасы рәисе.
Тәлгать Галиуллин — совет литература критикӗ, литературовед, СССР писательсен Союзӗн членӗ (1972).
Тәлгать Галиуллин — татар әдәбият тәнкыйтьчесе, әдәбият галиме, СССР Язучылар берлеге әгъзасы (1972).
ТР корреспонденчӗ (1998), РФ гуманитари академийӗн чӑн членӗ.
ТР ФА мөхбир-әгъзасы (1998), РФ Гуманитар академиясенең хакыйкый әгъзасы.
ЧР наукӑн тава тивӗҫлӗ деятелӗ (1993).
Татарстанның атказанган фән эшлеклесе (1993).
Кол-Во, Хухак Газӗ вӗсене литература премийӗсем., Тукай преми лауреачӗ (2019).
Кол Гали, Гаяз Исхакый исемендәге әдәби премияләр, Тукай премиясе (2019) лауреаты.
Матросов Юрий Петрович (1947 çулхи нарăсăн 9-мĕшĕ çур.) — Чăваш халăх ӳкерçи, Чăваш Республикин тава тивĕçлĕ ӳкерçи, Пушкăрт Республикин тава тивĕçлĕ ӳкерçи[1].
Матросов Юрий Петрович (1947 елның 9 февралендә туган) —чуаш халык рәссамы, Чуаш Республикасының атказанган рәссамы, Башкортостан Республикасының атказанган рәссамы[1].
1994 çултанпа – Чăваш патшалăх академи драма театрĕн тĕп ӳкерçи.
1994 елдан – Чуваш дәүләт академия драма театры төп рәссамы.
Тутарстанри Кăнна Кушкинчи И.Я.Яковлевăн мемориаллă музейĕн проекчĕн авторĕ тата ăна пурнăçлакан ертӳçи.
Татарстанның Буа районы Күшки-Яңа-ТимбайдагыЯковлевның мемориаль музее проектының авторы һәм аның башкарма җитәкчесе.
1999 çулта Николай Сидоров драматургăн «Хӳхĕм хĕрĕн хӳхлевĕ» трагедине ӳнер тĕлĕшĕнчен илемлетнĕшĕн вăл Чăваш патшалăх премине тивĕçнĕ.
1999 елда драматург Николай Сидоровның "Гүзәл кыз елавы» трагедиясее сәнгатьчә бизәгән өчен Чуваш дәүләт премиясенә лаек була.
Чăваш патшалăх драма театрне тĕпрен юсас ĕçе те дизайн-проектпа реконструкци авторĕ пулса хутшăннă.
Чуваш дәүләт драма театрын капиталь ремонтлауда дизайн-проект һәм реконструкция авторы буларак катнаша.
Пурнăçĕ
Тормыш юлы
1947 çулхи нарăс уйăхĕн 9-мĕшĕнче Чăваш Енĕн Шупашкар районĕнчи Чурачăк ялĕнче çуралнă.
1947 елның 9 февралендә Чуваш АССРның Чабаксар районы Чурачык авылында туган.
1954-1963 çулсенче Курак Чурачăкри саккăр класлă тата Мăн Мамăшри вăтам шкулсенче вĕреннĕ.
1954-1963 еллар Курак Чурачыкри сигезъеллык мәктәбендә укый. Аннары Олы Мамышри урта мәктәбендә укуын дәвам итә.
1963-1965 çулсенче Ишлейри пысăк вольтлă аппаратура савутĕнче инструмент слесарĕ пулнă, çамрăк ĕçтешсен Ишлейри вăтам шкулĕнче вăтам пĕлӳ илнĕ.
1963-1965 елларда Ишле югары вольтлы аппаратуралар уку йортында инструмент слесаре була, Ишле урта мәктәбендә урта белем ала.
1965-1970 çулсенче Чăваш патшалăх педагогика институчĕн ӳнер-графика факультетĕнче ӳнер çыравĕн вĕрентӳçи пулма вĕреннĕ.
1965-1970 еллар Чуаш дәүләт педагогика институты сәнгать-график факультетында сәнгать белеме укытучысы булырга укый.
Совет Çарĕнче хĕсметре тăнă.
Совет Армиясендә хезмәт итә.