Музэй
Muzeum


Заля музэю трамваяў у Вене
Hala muzeum tramwajów w Wiedniu

У Вене дзейнічае музэй трамваяў Wiener Straßenbahnmuseum.
W Wiedniu działa muzeum tramwajów Wiener Straßenbahnmuseum.

У музэю паказваюць відэа „Jai Ho (You Are My Destiny)” zespołu Pussycat Dolls.
W muzeum nakręcono video „Jai Ho (You Are My Destiny)” zespołu Pussycat Dolls.

Мапа трамвайнай сыстэмы
Mapa linii tramwajowych

Трамвай – трамвайная сыстэма, якая пачала дзейнічаць у 1865 годзе ў Вене.
Tramwaje w Wiedniu – system tramwajowy działający od 1865 w Wiedniu.

Трамвай у Вене распачаў працу ў 1865 годзе, калі тут паўстала першая лінія коннага трамваю.
Początki komunikacji tramwajowej sięgają roku 1865, kiedy to powstała wtedy pierwsza linia tramwaju konnego.

У 1897 годзе распачалася электрыфікацыя транспарту.
W 1897 r. rozpoczęto elektryfikację sieci.

Сетка разьвівалася ў міжваенны пэрыяд.
Sieć rozwinęła się w okresie międzywojennym.

Кіруе сыстэмай транспартная кампанія Wiener Linien.
Operatorem sieci jest spółka Wiener Linien.

Поўная даўжыня маршрутаў 227,3 км.
Całkowita długość linii to 227,3 km.

Трамваі езьдзяць па стандартных у Эўропы разьмерах чыгуначных пуцей – 1435 мм.
Tramwaje poruszają się po standardowym dla Europy rozstawie torów 1435 mm.

Лініі
Linie

29 венскіх трамвайных маршрутаў Маршрут Ад Да D Alfred-Adler-Straße Beethovengang O Migerkastraße Praterstern S U 1 Stefan-Fadinger-Platz Prater Hauptallee 2 Friedrich-Engels-Platz Ottakringer Straße Erdbrustgasse 5 Praterstern S U Westbahnhof S U 6 Burgasse-Stadthalle U Kaiserebersdorf, Zinnergasse 9 Westbahnhof S U Walrißstrasse 10 Dornbach Hietzing, Kennedybrücke 18 Burggasse-Stadthalle U Schlachthausgasse U 25 Oberdorfstraße Floridsdorf S U 26 Hausfeldstraße U Edmund-Hawranek-Platz 30 Floridsdorf S U Stammersdorf 31 Schottenring U Stammersdorf 33 Josefstädter Straße U Friedrich-Engels-Platz 37 Schottentor U Hohe Warte 38 Schottentor U Grinzing 40 Schottentor U Herbeckstraße 41 Schottentor U Pötzleinsdorf 42 Schottentor U Antonigasse 43 Schottentor U Neuwaldegg 44 Schottentor U Dornbach 46 Volkstheater, Dr.Karl-Renner-Ring U Joachimsthalerplatz 49 Volkstheather, Dr.-Karl-Renner-Ring U Hütteldorf, Bujattigasse S U 52 Westbahnhof S U Baumgarten 58 Westbahnhof S U Hummelgasse 60 Hietzing, Kennedybrücke U Rodaun 62 Kärntner Ring, Oper Lainz, Wolkerbergenstrasse 67 Otto-Probst-Platz Per-Albin-Hansson-Siedlung 71 Börse Zentralfriedhof 3.Tor
29 wiedeńskich linii tramwajowych Linia Od Do D Alfred-Adler-Straße Beethovengang O Migerkastraße Praterstern S U 1 Stefan-Fadinger-Platz Prater Hauptallee 2 Friedrich-Engels-Platz Ottakringer Straße Erdbrustgasse 5 Praterstern S U Westbahnhof S U 6 Burgasse-Stadthalle U Kaiserebersdorf, Zinnergasse 9 Westbahnhof S U Walrißstrasse 10 Dornbach Hietzing, Kennedybrücke 18 Burggasse-Stadthalle U Schlachthausgasse U 25 Oberdorfstraße Floridsdorf S U 26 Hausfeldstraße U Edmund-Hawranek-Platz 30 Floridsdorf S U Stammersdorf 31 Schottenring U Stammersdorf 33 Josefstädter Straße U Friedrich-Engels-Platz 37 Schottentor U Hohe Warte 38 Schottentor U Grinzing 40 Schottentor U Herbeckstraße 41 Schottentor U Pötzleinsdorf 42 Schottentor U Antonigasse 43 Schottentor U Neuwaldegg 44 Schottentor U Dornbach 46 Volkstheater, Dr.Karl-Renner-Ring U Joachimsthalerplatz 49 Volkstheather, Dr.-Karl-Renner-Ring U Hütteldorf, Bujattigasse S U 52 Westbahnhof S U Baumgarten 58 Westbahnhof S U Hummelgasse 60 Hietzing, Kennedybrücke U Rodaun 62 Kärntner Ring, Oper Lainz, Wolkerbergenstrasse 67 Otto-Probst-Platz Per-Albin-Hansson-Siedlung 71 Börse Zentralfriedhof 3.Tor

Заплянаваныя лініі
Linie planowane

Лініі, якія могуць пачаць працу ў будучыні: маршрут 13, якая злучыць Галоўны вакзал (Wiener Hauptbahnhof) з Friedrich-Engels-Platz; маршрут 14, якая злучыць Reumannplatz з Hohe Warte ды маршрут 27, якая будзе езьдзіць са станцыі Kagran да Großjedlersdorf
Linie, które mogą funkcjonować w przyszłości to m.i.n.: linia 13, która będzie łączyć Dworzec Główny (Wiener Hauptbahnhof) z Friedrich-Engels-Platz; linia 14, która ma łączyć Reumannplatz z Hohe Warte oraz linia 27, która będzie jeździła ze stacji Kagran do Großjedlersdorf

Плянаваныя маршруты Linia Od Do 13 Südtiroler Platz, Hauptbahnhof S U Friedrich-Engels-Platz 14 Reumannplatz U Hohe Warte 27 Kagran U Großjedlersdorf
Linie planowane Linia Od Do 13 Südtiroler Platz, Hauptbahnhof S U Friedrich-Engels-Platz 14 Reumannplatz U Hohe Warte 27 Kagran U Großjedlersdorf

Дэпо
Tabor

Сучасныя трамвайныя вагоны цягі
Współczesne wagony silnikowe

Мадэль Здымак Гады выпуску Колькасьць SGP E1 1966-1976 190 вагонаў SGP E2 1978-1990 121 вагон Siemens ULF з 1995 207 вагонаў
Model Zdjęcie Lata budowy Ilostan SGP E1 1966-1976 190 wagonów SGP E2 1978-1990 121 wagonów Siemens ULF od 1995 207 wagonów

Сучасныя дачэпныя вагоны
Współczesne wagony doczepne

Мадэль Здымак Гады выпуску Колькасьць Lohner c3 1959-1962 67 вагонаў Lohner c4 1974-1977 73 вагонаў Lohner c5 1978-1995 115 вагонаў
Model Zdjęcie Lata budowy Ilostan Lohner c3 1959-1962 67 wagonów Lohner c4 1974-1977 73 wagonów Lohner c5 1978-1995 115 wagonów

Украінская хэльсынская група (Украінская грамадзкая група ў справе выкананьня Хэльсынскіх пагадненьняў) – украінская арганізацыя абароны правоў чалавека.
Ukraińska Grupa Helsińska (Ukraińska Społeczna Grupa na rzecz Wykonania Porozumień Helsińskich) – ukraińska organizacja obrony praw człowieka.

Была заснаваня 10 асобамі 9 лістапада 1976 на ўзор Маскоўускай Хэльсінскай Групы.
Została założona przez 10 osób w 9 listopada 1976[1] na wzór Moskiewskiej Grupy Helsińskiej.

Арганізацыю ўзначаліў Мікола Рудэнка, а ў яе склад a ўваходзіла агулам (у розныя часы) 37 асобаў, між іншым: Аляксандар Берднік, Ніна Строката, Васіль Стус, Леўка Лукьяненка, Іван Кандыба, Надзія Свытлычна, Вячаслаў Чарнавіл, як таксама Сьвятаслаў Караванскі, Аксана Паповіч, Аксана Мешко, Інна Сенык, Пятро Січко, Даніла Шумук, Юры Шухевіч, Міраслаў Марыновіч, Аляксандр Берднык, а. Васіль Раманюк, Юзаф Сіселс.
Na czele organizacji stanął Mykoła Rudenko, a w jej skład wchodziło ogółem (w różnych okresach) 37 osób, m.in.: Ołeksandr Berdnyk, Nina Strokata, Wasyl Stus, Łewko Łukjanenko, Iwan Kandyba, Nadija Switłyczna, Wiaczesław Czornowił, jak również Swiatosław Karawanskyj, Oksana Popowycz, Oksana Meszko, Irina Senyk, Petro Siczko, Danyło Szumuk, Jurij Szuchewycz, Myrosław Marynowycz, Ołeksandr Berdnyk, ksiądz Wasyl Romaniuk, Josyf Zisels.

Да канца 1980 году арганізацыя выдала 30 дэклярацый, апэляцый і іншых дакумэнтаў па абароне правоў чалавека.
Do końca 1980 roku organizacja wydała 30 deklaracji, apeli i innych dokumentów w obronie praw człowieka.

З 1979 году ў ЗША дзейнічала Загранічнае Прадстаўніцтва УХГ.
Od 1979 roku w USA funkcjonowało Przedstawicielstwo Zagraniczne UGH.

У сьнежні 1976 пачаліся ператрусы і допыты чальцоў групы, а ў студзені 1977 арышты, да канца сакавіка 1981 усе чальцы апынуліся ў вязьніцы ці на эміграцыі.
W grudniu 1976 zaczęły się rewizje i przesłuchania członków Grupy, a w styczniu 1977 aresztowania, do marca 1981 wszyscy członkowie znaleźli się w więzieniu lub na emigracji.

Напачатку 1988 група аднавілася пад кіраўніцтвам Ляўка Лукяненкі, у сакавіку 1988 ператварылася ва Украінскі Хэльсынскі Саюз.
Na początku 1988 Grupa reaktywowała się pod przewodnictwem Łewka Łukjanenki, w marcu 1988 przekształciła się w Ukraiński Związek Helsiński.

Літаратура
Bibliografia, literatura

Украінская хэльсынская група
Ukraińska Grupa Helsińska

Студзеньскія падзеі (lit.
Wydarzenia styczniowe (lit.

Sausio įvykiai) – падзеі зьвязаныя з інтэрвенцыяй Савецкай Арміі ў Летуву ў студзені 1991 году.
Sausio įvykiai) – wydarzenia związane z interwencją Armii Radzieckiej na Litwie w styczniu 1991.

У выніку дзеяньняў савецкіх вайскоўцаў загінула 14 асобаў, а больш за 600 білі параненыя.
W wyniku działań wojsk radzieckich śmierć poniosło 14 osób cywilnych, a ponad 600 zostało rannych.

11 сакавіка 1990 году Летува абвесьціла незалежнасьць, у адказ Савецкі Саюз ўвёў танкі ў сталіцу краіны − Вільню.
11 marca 1990 roku Litwa ogłosiła niepodległość (Akt Przywrócenia Państwa Litewskiego), w odpowiedzi Związek Radziecki wprowadził czołgi do stolicy tego kraju − Wilna.

13 студзеня 1991 году Савецкая армія пачала штурм тэлевізійнай вежы, якую абаранялі цывільныя людзі, перадусім студэнты.
13 stycznia 1991 roku Armia Radziecka dokonała szturmu na wieżę telewizyjną ochranianą przez ludność cywilną, a przede wszystkim studentów.

Летувісы абаранялі ад штурмуючых жаўнераў Міхаіла Галаватава ўваход у студыю, у якой да апошняй хвіліны трансьліраваліся праграма вольнай Летувы.
Litwini bronili przed komandosami Michaiła Gołowatowa wejścia do studia, w którym do ostatniej chwili nadawany był program wolnej Litwy.

Людзі клаліся на зямлю, ствараючы жывы ланцуг перад гусеніцамі танкаў.
Ludzie kładli się na ziemię, tworząc żywe zapory przed gąsienicami czołgów.

TУ той дзень у Вільні загінула 14 асобаў (13 cцывільных і 1 савецкі всалдат; 15 асобаў памерла ў лютым), а больш за 700 былі параненыя.
Tego dnia zginęło w Wilnie 14 osób (13 cywilów oraz żołnierz radziecki; 15 osoba zmarła w lutym), a ponad 700 zostało rannych.

На наступны дзень мноства людзей прыйшло разьвітацца за забітымі.
Następnego dnia Litwini przyszli tłumnie oddać hołd zabitym.

Штурм парлямэнту не адбыўся.
Szturm na parlament nie nastąpił.

21 жніўня 1991 пацярпеў паразу ў Маскве жнівеньскі путч і савецкае войска пакінула тэлевізійную вежу.
21 sierpnia 1991 załamał się w Moskwie pucz Janajewa i sowieckie siły opuściły wieżę telewizyjną w Wilnie, a na placu Łukiskim obalono pomnik Lenina.

Старонка прысьвечаная студзеньскім падзеям (lit.)
Strona poświęcona wydarzeniom styczniowym (lit.)

Студзеньскія падзеі на старонцы Сейму Летувіска Рэспублікі (lit.)
Wydarzenia styczniowe na stronie Sejmu Republiki Litewskiej (lit.) Wydarzenia styczniowe na stronie Sejmu Republiki Litewskiej (ang.)

Студзеньскія падзеі ў Вільні
Wydarzenia styczniowe

Рэўт (рум.і малд.
Reut (rum. i mołd.

Răut) - рака ў сярэняй Малодове, правы прыток Днястру.
Răut) - rzeka w środkowej Mołdawii, prawy dopływ Dniestru.

Працягласьць - 286 км, басэйн - 7.760 км².
Długość - 286 km, powierzchnia zlewni - 7.760 km².

Рака працякае з паўночнага захаду на паўднёвы ўсход.
Reut przecina Wyżynę Besarabską z północnego zachodu na południowy wschód.

На раце знаходзяцца гарады Бэлц і Архэй.
Nad Reutem leżą m.in. miasta Bielce i Orgiejów.