Іван Іванавіч Трухан (11 снежня 1915, в. Каменка, Бабруйскі раён (паводле іншых звестак Глускі раён) — 16 чэрвеня 2000) — беларускі навуковец у галіне эканомікі і эканамічнай геаграфіі.
Трухан Іван Іванович (11 снежня 1915, Кам'янка, Бобруйський район (за іншими джерелами Глуський район) — 16 чэрвеня 2000) — білоруський науковець у галузі економіки й економічної географії.
Кандыдат геаграфічных навук (1949), прафесар (1977).
Кандидат географічних наук (1949), професор (1977).
Паходзіць з сялянскай сям'і.
Походив із селянської сім'ї.
У 1934—1938 навучаўся ў Беларускім інстытуце народнай гаспадаркі на факультэце народнагаспадарчага ўліку.
У 1934—1938 навчався у Біларуському інституті народного господарства на факультеті народогосподарського обліку.
Потым паступіў у аспірантуру на кафедру эканамічнай геаграфіі ў БДУ.
Потім вступив у аспірантуру на кафедру економічної географії у БДУ.
У гады Вялікай Айчыннай вайны працаваў у Пензенскай вобласці ў адной з сярэдніх школ, затым дырэктарам Сардэбскага педагагічнага вучылішча.
У роки німецько-радянської війни працював у Пензенській області в одній із середніх шкіл, згодом — директором Сардебського педагогічного училища.
У 1944—1946 вучыўся ў Вышэйшай партыйнай школе пры ЦК ВКП(б).
У 1944—1946 навчався у Вищій партійній школі при ЦК ВКП(б).
У 1946—1949 працаваў галоўным рэдактарам Савінфармбюро пры Савеце Міністраў СССР і па сумяшчальніцтве выкладчыкам у МВТУ імя Баўмана.
У 1946—1949 працював головним редактором Радінформбюро при Раді міністрів СРСР і за сумісництвом викладачем у МДТУ імені Баумана.
У 1949 абараняе дысертацыю на ступень кандыдата геаграфічных навук на тэму «Льнаводства і льняная прамысловасць у БССР».
У 1949 захистив дисертацію на ступінь кандидата географічних наук на тему «Льонарство і лляна промисловість у БРСР».
Пасля абароны пераведзены на працу ў Мінск у БДУ.
Після цього переведений у Мінськ у БДУ.
У 1954 прысвоена званне дацэнта, а ў 1977 — прафесара.
У 1954 році йому присвоєне звання доцента, у 1977 — професора.
З 1958 па 1962 працуе дэканам геаграфічнага факультэта БДУ.
З 1958 по 1962 працює деканом географічного факультету БДУ.
У 1962—1965 — рэктар БДІНГ.
У 1962—1965 — ректор БДІНГ.
З 1965 быў дырэктарам НДІ эканомікі і ЭММ пры Дзяржплане БССР, затым на выкладчыцкай працы.
З 1965 був директором НДІ економіки й ЕММ при Держплані БРСР, згодом викладачем.
У 1967 І. І. Трухан зноў вяртаецца ў БДУ, узначальвае кафедру эканамічнай геаграфіі БССР і 14 год з'яўляецца яе бяззменным загадчыкам.
У 1967 І. І. Трухан знову повертається в БДУ, очолює кафедру еконамічної географіі БРСР.
На пенсіі ад 1982.
З 1982 — на пенсії.
Навуковая дзейнасць
Наукова діяльність
Навуковыя інтрарэсы ў асноўным былі звязаны з эканамічнай геаграфіяй Беларусі.
Наукові інтереси здебільшого пов'язані з економічною географією Білорусі.
Пад яго навуковым кіраўніцтвам праводзіліся навуковыя даследаванні па геаграфіі галін і рэгіёнаў Беларусі, у прыватнасці па Беларускім Палессі, перспектывах развіцця гарадоў і вёсак рэспублікі.
Досліджував географію галузей та регіонів Білорусі, зокрема Білоруського Полісся, перспективи розвидку міст і сіл республіки.
За гады навуковай дзейнасці І. І. Труханам апублікавана больш за 50 навуковых прац.
Опублікував понад 50 наукових праць.
Ён з'яўляўся адным з аўтараў падручніка для ВНУ «Геаграфія Беларусі».
Один з авторів підручника «Географія Білорусі» для ВНЗ.
Удзельнічаў у падрыхтоўцы Атласа БССР 1958 года, падручнікаў па эканамічнай геаграфіі СССР, даведнікаў пра СССР, рэспублікі Прыбалтыкі, Беларусь, Украіну, Малдову, Маскву.
Брав участь у підготовці Атласа БРСР 1958 року, підручників з економічної географії СРСР, довідників про СРСР, республіки Прибалтики, Білорусь, Україну, Молдову, Москву.
Ім падрыхтавана 6 кандыдатаў і 2 дактары навук.
Підготував 6 кандидатів і 2 доктори наук.
І. І. Трухан у 1963 у складзе дэлегацыі БССР прымаў удзел у сесіі Генеральнай Асамблеі ААН.
І. І. Трухан у 1963 у складі делегації БРСР брав участь у сесіі Генеральної Асамблеї ООН.
Асноўныя працы
Основні праці
Полацкі езуіцкі калегіум — сярэдняя навучальная ўстанова езуітаў у Полацку.
Полоцький єзуїтський колегіум — середній навчальний заклад єзуїтів у Полоцьку.
Езуіцкі калегіум быў заснаваны ў 1580 (у 1581 П.
Єзуїтський колегіум був заснований в 1580 (в 1581 П.
Скаргам)[1]) г. як сярэдняя навучальная ўстанова езуітаў.
Скаргам)) році як середній навчальний заклад єзуїтів.
У гэтым жа годзе на востраве Заходняй Дзвіны быў пабудаваны будынак калегіума.
Того ж року на острові Західної Двини був побудований будинок колегіуму.
У 1-й палове XVII ст. пасля пажару быў пабудаваны драўляны касцёл Святога Стафана і будынкі калегіума і вучылішча на новым месцы паміж Верхнім замкам і пасадам.
У 1-й половині XVII ст. після пожежі був побудований дерев'яний костел Святого Стефана і будівлі колегіуму і училища на новому місці між Верхнім замком і посад.
У 1750 годзе быў пабудаваны мураваны 3-павярховы будынак[1].
У 1750 році була побудована кам'яний 3-поверхова будівля.
Калегіум паступова развіваўся да 1772 г., калі пасля першага падзелу Рэчы Паспалітай усходняя частка Беларусі была далучана да Расійскай імперыі.
Колегіум поступово розвивався до 1772 р, коли після першого розділу Речі Паспалитої східна частина Білорусі була долучена до Російської імперії.
У ліку далучаных да Расіі гарадоў быў і Полацк.
У числі приєднаних до Росії міст був і Полоцьк.
Праз год пасля гэтай падзеі, гэта значыць у 1773 г., дзейнасць ордэна езуітаў была забаронена рашэннем папы рымскага.
Через рік після цієї події, тобто в 1773 р діяльність ордена єзуїтів була заборонена рішенням Папи Римського.
Аднак Кацярына II дадзенае рашэнне не падтрымала і на тэрыторыі імперыі езуіты працягнулі сваю дзейнасць.
Однак Катерина II таке рішення не підтримала і на території імперії єзуїти продовжили свою діяльність.
Полацк фактычна стаў іх сталіцай.
Полоцьк фактично став їх столицею.
Больш таго, з 1777 г. пры Полацкім калегіуме быў адкрыты адзіны ў тагачаснай Еўропе езуіцкі навіцыят (установа для падрыхтоўкі манахаў).
Більш того, з 1777 року при Полоцькому колегіумі було відкрито єдиний в тогочасній Європі єзуїтський новіціат (установа для підготовки ченців).
Пры калегіуме ствараўся і найбуйнейшы кнігазбор горада.
При колегіумі створювалася і найбільша бібліотека міста.
Бібліятэка Полацкага езуіцкага калегіума стала адным з цэнтраў інтэлектуальнага жыцця Беларусі, была прадметам пастаяннага клопату полацкіх езуітаў.
Бібліотека Полоцького єзуїтського колегіуму стала одним з центрів інтелектуального життя Білорусі, була предметом постійної турботи полоцьких єзуїтів.
Пры калегіуме дзейнічала друкарня.
При колегіумі діяла друкарня.
Ператварэнне ў акадэмію
Перетворення на академію
У 1812 г. калегіум пераўтвараецца ў езуіцкую акадэмію навук і прыраўноўваецца да ўніверсітэта.
У 1812 г. колегіум перетворюється в єзуїтську академію наук і прирівнюється до університету.
Касцёл і акадэмія езуітаў.
Костел і академія єзуїтів.
Абмеры, 1828
Абмери, 1828
Полацкая езуіцкая акадэмія была адзінаю вышэйшай навучальнай установаю на сучаснай тэрыторыі Беларусі ў першай чвэрці ХІХ ст.
Полоцька єзуїтська академія була єдиним вищим навчальним закладом на сучасній території Білорусі в першій чверті XIX ст.
На час забароны дзейнасці ордэна ў Расіі (1820) акадэмія налічвала 112 езуітаў.
На час заборони діяльності ордена в Росії (1820) академія налічувала 112 єзуїтів.
Пасля закрыцця
Після закриття
У былым калегіуме з 1835 г. размясціўся Полацкі кадэцкі корпус.
У колишньому колегіумі з 1835 р розмістився Полоцький кадетський корпус.
Да заходняга крыла галоўнага будынка далучаецца новая частка, узведзены дом дырэктара і 6 службовых будынкаў.
До західного крила головної будівлі приєднується нова частина, зведений будинок директора і 6 службових будівель.
Разбурэнне
Руйнування