Крэпасць Ку́рэссаарэ (эст.
Zamek Kuressaare (est.
Maardu piiskopilinnus, ням. Schloss Arensburg) - фартэцыя ў горадзе Курэссаарэ, у Эзэль-Вікскім біскупстве была пабудавана на месцы старажытнага гандлёвага порта, дзе ўжо тысячу гадоў назад канцэнтраваліся найважнейшыя гандлёвыя шляхі.
Maardu piiskopilinnus, niem. Schloss Arensburg) - twierdza w mieście Kurossaare, w biskupstwie Ozylii został zbudowany na miejscu dawneg portu handlowego, gdzie już tysiąc lat temu koncentrowały się najważniejsze szlaki handlowe.
Невялікую крэпасць, збудаваную ў канцы XIII стагоддзя, пасля паўстання Юр'евай ночы, якое доўжылася з 1343 да 1345 года, перабудавалі ў вялікую крэпасць тыпу канвента з унутраным дворыкам.
Niewielki zamek, zbudowany w końcu XIII wieku, po powstaniu nocy świętego Jerzego (est.: Jüriöö ülestõus), które trwało od 1343 do 1345 roku, przebudowano w wielką twierdzę w rodzaju konwentu z wewnętrznym dziedzińcem.
Яе часта выкарыстоўвалі як рэзідэнцыю біскупа.
Często wykorzystywaną jako rezydencję biskupa.
Будаўніцтва крэпасці было завершана прыкладна ў 1400 г.
Budowę zamku zakończono około 1400 r.
Галоўным паверхам быў другі, дзе маецца шэраг прадстаўніцкіх памяшканняў.
Głównym piętrem było drugie, gdzie znajdowało się wiele reprezentacyjnych pomieszczeń.
Асабліва прывабныя, размешчаны ў паўднёва-заходнім крыле, святочны дырэкторый і капліца, а таксама крыжовыя хады.
Szczególnie atrakcyjne, położone w południowo-zachodnim skrzydle, świąteczne katalogi i kaplica, a także droga krzyżowa.
Першы паверх выкарыстоўваўся як склад, а трэці — як абарончы.
Parter wykorzystywany był jako magazyn, a trzecie - jako obronne.
Двор абрамлены крыжовымі хадамі, на адным куце крэпасці ўзвышаецца вартаўнічая вежа Стурвальт, на ў іншым — стройная вартаўнічая вежа Доўгі Герман.
Dziedziniec, otoczony sklepionymi krużgankami, w jednym rogu twierdzy wznosi się baszta Sturwalt, w drugim - zgrabna baszta Długi Herman.
Апошнюю аддзяляе ад іншых частак крэпасці глыбокая шахта, праз якую раней быў перакінуты пад'ёмны мост.
Tę ostatnią oddziela od reszty twierdzy głęboka fosa, przez którą wcześniej był przerzucony most zwodzony.
За зубчастымі краямі сцен ёсць адкрытыя абарончыя хады.
Za zębatymi krawędziami ścian otwory obronne.
У XV стагоддзі асноўную крэпасць абнеслі прасторнай пярэдняй крэпасцю, якую ў XVI—XVII стст. рэканструявалі ў земляныя ўмацаванні з чатырма магутнымі вуглавымі бастыёнамі.
W XV wieku główną twierdzę otoczono przestronną przednią twierdzą, która w XVI-XVII wieku została przebudowana w ziemne umocnienia z czterema potężnymi narożnymi bastionami.
Земляныя ўмацаванні акружае ў сваю чаргу запоўнены вадой роў.
Ziemne umocnienia otaczała, z kolei, wypełniona wodą fosa.
Курэссаарская крэпасць — амаль адзіная ў Эстоніі крэпасць, якая дайшла да нашых дзён.
Zamek Kuressaare to prawie jedyna zachowana do naszych dni twierdza w Estonii.
Гэта лепш за ўсё захаваная крэпасць Старой Лівоніі.
Jest to najlepiej zachowana twierdza Inflant.
Лівонская вайна, якая нанесла велізарную шкоду мацерыковай частцы Эстоніі, не зачапіла Курэссаарскую крэпасць, але яна была часткова пашкоджана у час Паўночнай вайны ў 1711 г.
Wojny inflanckie, które spowodowały ogromne zniszczenia kontynentalnej części Estonii, nie dotknęły twierdzy Kuressaare, ale została częściowo zniszczona w czasie wojny północnej w 1711 r.
Крэпасць была хутка адбудавана.
Twierdza została szybko odbudowana.
Першыя рэстаўрацыйныя працы былі праведзены ў 1904-1912 гг., калі крэпасць была прыстасавана пад рэзідэнцыю саарэмааскага рыцарства.
Pierwsze prace konserwatorskie przeprowadzono w latach 1904-1912, gdy twierdza została przystosowana na rezydencję saaremaaskiego rycerstwa.
Маштабныя рэстаўрацыйныя працы былі здзейснены ў 1968-1985 гг.
Zakrojone na szeroką skalę prace konserwatorskie przeprowadzono w latach 1968-1985 r.
Падчас гэтых прац былі адноўлены разбураныя верхнія часткі веж, а таксама сярэдневяковы знешні і ўнутраны выгляд.
W trakcie tych prac zostały przywrócone zniszczone górne części wież, a także średniowieczny zewnętrzny i wewnętrzny wygląd.
У крэпасці знаходзіцца музей Саарэмаа, а прасторная тэрыторыя пярэдняй крэпасці стала месцам правядзення розных мерапрыемстваў пад голым небам.
W twierdzy znajduje się muzeum Saaremaa, a przestronny teren z przodu twierdzy stał się miejscem różnych imprez pod gołym niebem.
Наваколлі крапаснога рова ператварыліся ў маляўнічы парк.
Okolica murów fosy zamieniła się w malowniczy park.
Бярве́нка — рака ў Гродзенскім раёне Гродзенскай вобласці, левы прыток ракі Пыранка (басейн Нёмана).
Berwianka (białor. Бярвенка Biarwienka)— rzeka w rejonie grodzieńskim obwodu grodzieńskiego, lewy dopływ rzeki Pyranki w dorzeczu Niemna.
Даўжыня 25 км[1].
Długość 25 km.
Плошча вадазбору 110 км².
Powierzchnia zlewni 110 km2.
Сярэдні нахіл воднай паверхні 0,7‰.
Średni spadek 0,7‰.
Пачынаецца з возера Доўгае, упадае ў Пыранку за 0,7 км на паўднёвы захад ад вёскі Пруды. На ўсім працягу каналізаваная.
Wypływa z Jeziora Długiego, wpada do Pyranki 700 m na południowy-zachód od wsi Prudy.
У басейне ракі знаходзяцца азёры Глінец, Шчучае, Суботняе, Можнева, Лакно.
Skanalizowana na całym swoim biegu.
Бярвенка
Wikipedysta:Okcydent/Bierwienka
Замкі Беларусі — абарончыя збудаванні, пабудаваныя на тэрыторыі сучаснай Рэспублікі Беларусь у XIII—XVII стагоддзях. Большасць замкаў да нашых дзён не захаваліся.
Zamki na Białorusi – umocnienia zbudowane na terytorium współczesnej Białorusi w XIII–XVII wieku.
Замак як тып збудавання ўяўляе сабой абарончы аб'ект, які ўяўляе сабой замкнёны комплекс абарончых, жылых і іншых спецыяльных пабудоў, выконвае рэзідэнцыяльныя і адміністрацыйна-грамадскія функцыі[1].
Większość zamków nie zachowała się do dzisiaj.
Замкі будаваліся ў зручных для абароны месцах — на ўзвышшах («горныя») або ў нізінах («дольныя»), мелі рэгулярную і нерэгулярную кампазіцыю плана.
Zamki budowane były w dogodnych miejscach obronnych – na wzniesieniach i w obniżeniach, miały regularne i nieregularne kształty.
На тэрыторыі Беларусі было распаўсюджана будаўніцтва драўляных замкаў (у Оршы, Радашковічах, Пінску, Гомелі, Глуску, Магілёве і іншых месцах) і каменныя (Лідскі, Крэўскі, Навагрудскі, Мірскі, Быхаўскі, Смалянскі, Любчанскі, Ляхавіцкі, Заслаўскі замкі).
Na terytorium Białorusi budowane były zamki drewniane (m.in. w Orszy, Radoszkowicach, Pińsku, Homlu, Hłusku, Mohylewie) i murowane (m.in. zamki w Lidzie, Krewie, Nowogródku, Mirze, Bychowie, Smolanach, Lubczu, Lachowiczach, Zasławiu).
Першыя замкі ў Беларусі былі агульнагарадскім княжацкімі цытадэлямі (Гродзенскі замак), некаторыя з іх мелі значныя памеры.
Pierwsze zamki na Białorusi były grodowymi warowniami książęcymi (zamek w Grodnie). Niektóre z nich miały znaczne rozmiary.
Прыватнаўласніцкіх рэзідэнцыі XVI—XVIII стагоддзяў складаліся з паасобных умацаванняў і палаца, якому адводзілася галоўная роля ў архітэктурнай кампазіцыі.
Rezydencje prywatne w wiekach XVI–XVIII składały się z oddzielnych fortyfikacji i pałacu, który pełnił ważną rolę w kompozycji architektonicznej.
Для большасці замкаў XV—XVI стагоддзяў характэрныя рысы готыкі і рэнесансу, з XVII стагоддзя назіраецца перавага барочных элементаў.
W większości zamków z XV–XVI wieku z elementami gotyckimi i renesansowymi od XVII wieku występuje przewaga elementów barokowych.
У сярэдзіне XVI стагоддзя будуюцца замкі з бастыённай сістэмай умацаванняў (Заслаўскі замак, Ляхавіцкі замак).
W połowie XVI wieku budowano zamki z bastionowymi systemami fortyfikacyjnymi (zamek w Zasławiu, zamek w Lachowiczach).
З канца XVI стагоддзя замкавае будаўніцтва паступова трансфармуецца ў палацава-замкавае (Нясвіжскі комплекс, Гальшанскі палац).
Od końca XVI wieku budownictwo zamkowe stopniowo przekształcało się w budownictwo pałacowo-zamkowe (kompleks w Nieświeżu, pałac w Holszanach).
Многія старыя замкі рэканструяваліся, атачаліся паркам. У канцы XVIII стагоддзя сярэднявечныя ўмацавання замянілі крэпасці са шматкіламетровыя лініямі абароны і элементамі найноўшай фартыфікацыі.
Pod koniec XVIII wieku średniowieczne fortyfikacje zostały zastąpione twierdzami z wielokilometrowymi liniami obrony i elementami nowoczesnych fortyfikacji. Wiele dawnych zamków zostało zrekonstruowanych wraz z otaczającymi parkami.
Замкавае будаўніцтва аказвала ўплыў на архітэктуру абарончых цэркваў, касцёлаў, жылых дамоў, гарадскіх варот (Мураванкаўская царква-крэпасць, Сынковіцкая царква-крэпасць, Камайскі касцёл).
Budownictwo zamkowe wywarło wpływ na architekturę cerkwi obronnych, kościołów, domów, bram miejskich (cerkiew w Murowance, cerkiew w Synkowiczach, kościół w Komajach).
Сучасны стан
Stan obecny
Пастановай Савета Міністраў № 17 ад 6 студзеня 2012 года была зацвержана дзяржаўная праграма «Замкі Беларусі» на 2012—2018 гады[2][3].
Postanowieniem Rady Ministrów nr 17 z 6 stycznia 2012 roku został zatwierdzony w dniu program państwowy „Zamki Białorusi” na lata 2012-2018 [1] [2] .
Славутасць Магілёўская шаша 54°28′46,90″ пн. ш.
Atrakcja Autostrada Mohylew 54 ° 28′46,90 N w.
30°26′12,10″ у. д.
30 ° 26′12,10 ″ cala. mi.
HGЯO Краіна Беларусь Месцазнаходжанне Бабініцкі сельсавет
H G I O Kraj </img> Białoruś Lokalizacja Rada wsi Babińickich </img>
Магілёўская шаша (Харкаўскі лес) — урочышча на паўднёва-усходняй ўскраіне г. Орша, цяпер Мікрараён-3, месца масавых расстрэлаў, якія праводзіліся НКУС у 1930—1950 гадах.
Mohylewska Droga (Charkowski las) - uroczysko na południowo-wschodnich obrzeżach Orszy na Białorusi, obecnie Mikrorejon-3, miejsce masowych rozstrzeliwań NKWD w latach 1930-1950.
На дадзены момант месца расстрэлаў і пахавання ахвяр рэпрэсій не ўшанаванае, не мае памятных знакаў, нягледзячы на тое, што ў 1991 годзе Аршанскі гарвыканкам прыняў рашэнне на ўсталяванне мемарыяльнага знака на месцы масавых расстрэлаў Кабыляцкая гара і Магілёўская шаша.
Nazwa pochodzi od przebiegającej w pobliżu drogi w kierunku Mohylewa. Obecnie miejsce egzekucji i pochowania ofiar represji nie jest upamiętnione, pomimo że w 1991 r. Miejski Komitet Wykonawczy Orszy wydał decyzję o umieszczeniu znaków pamięci w miejscach masowych rozstrzeliwań na Kobylackiej Górze i Mohylewskiej Drodze.
У 1990-я гады месца расстрэлаў у Харкаўскім лесе было ўшанаванае крыжам.
W latach 90. XX w. w miejscu egzekucji w charkowskim lesie ustawiono krzyże. Zobacz też Kuropaty, Chajsy, Palai, Sandarmoch, Butowo, Miednoje, Bykownia, Kobylacka Góra
Спасылкі
Źródła
Смяротнае пакаранне ў Беларусі, Вільня 2015 Месца расстрэлаў у прыгарадным лесе ў Оршы, па Магілёўскай шашы.
Kara śmierci na Białorusi, Wilno 2015 Miejsce rozstrzeliwań w podmiejskim lesie w Orszy, przy mohylewskiej drodze.