Atatürk Havalimanı
آتاتورک هاوا لیمانی


Atatürk havalimanı teror saldırısı 2016 iyun ayının 28 gününün gecəsində Türkiyənin İstanbul şəhəri nın Atatürk havalimanı xarici uçuşlar xətlərində baş verən iki canlı (intihar) bomba partlama, və musafirlərə güllə atışı ilə teror həmləsidir. Bəkir bozdağ Türkiyə ədalət nazirinin sözəlrinə görə 10 nəfər ölüb və 50 nəfər yaralanmışdır.
آتاتورک هاوا آلانی ترور سالدیریسی ۲۰۱۶ ایلی ژوئن آیی نین 28جو گونونون گئجه سینده تورکیه نین ایستانبول شهری نین آتاتورک هاوا آلانی ائشیک(خارجی) خطلرینده باش وئرن ایکی جانلی (انتحاری) بومب پارتلاما، و موسافیرلره گوللـه آتیشی ایله تئرور سالدیریسی دیر. بکیر بوزداغ تورکیه عدالت باخانی نین سؤزلرینه گؤره 10 نفر اؤلوب و 50 نفر یارالانمیشدیر.

CNN Türk telekanalı
تورکیه سی ان ان تورک تلویزیون کانالی

MORTEZA RAMANDI iranli s
مرتضی رامندی آذربایجانلی بیر شاعیر و ترانه‌چی دیر.

Türk bölgələr fraksyonuna qoşulan millət vəkillərinin imzaları
تورک بؤلگه لر فراکسیونونا قوشولان میللت وکیللر

Türk Bölgələr Fraksiyası İran İslami Şura Məclisində 2016 Oktiyabr ayının sonunda 100 Güney Azərbaycanlı və başqa Türk dilli deputatların imzası ilə qurulub və rəsmiləşən iran məclisində daxili fraksiyadır. 25 millət vəkili fraksiyanın mərkəzi şurasında üzv olacaqlar.
تورک بؤلگه‌لر فراکسیونو یوخسا تورک توپلوملو بؤلگه‌لر فراکسیونو و یا تورک اوتوران بؤلگه‌لر فراکسیونو (فارسجا. فراکسیون مناطق ترک نشین) ایران ایسلامی شورا مجلیسینده 1395جی ایل گوزاورتاسی(آبان آیی) نین 9جو گونونده 100 میللت وکیلی نین ایمضاسی ایله قورولوب و رسمیت تاپان مجلیس ایچ فراکسیونو دور.

Bu fraksiyanın başqanlığı üçün, səslər icmayi ilə Məsud Pezeşkiyan (Təbriz, Azərşəhr və Üskü vəkili), birinci başqan yardımcısı Nadir Qazipur (Urmu millət vəkili), ikinci başqan yardımcısı Riza Kərimi (Ərdəbil millət vəkili) seçildilər. Məhəmməd Həsənnijad (Mərənd millət vəkili) və Şahabəddin Bimiqdar (Təbrizin başqa millət vəkili) fraksiyanın katibləri (dəbirləri) və Zəhra Sayi (Təbriz millət vəkili) isə fraksiyanın danışanı seçildilər.
25 نفر فراکسیونون مرکزی شوراسیندا حضورلاری اولاجاق. بو فراکسیونون باشقانی سسلر ایجماعی ایله مسعود پزشکیان (تبریز، آذرشهر و اوسکو بؤلگه‌لری‌نین وکیلی)، بیرینجی باشقان یاردیمجی سی نادر قاضی پور (اورمو میللت وکیلی)، ایکینجی باشقان یاردیمجی سی رضا کریمی (اردبیل، سرعین، نمین و نیر بؤلگه لری وکیلی) سئچیلدیلر. محمد حسن‌نژاد (مرند و جولفا وکیلی) و شهاب الدین بی‌مقدار (تبریز، آذرشهر و اوسکو وکیلی) فراکسیونون کاتیبلری(دبیرلری)، و زهرا ساعی (تبریز، آذرشهر و اوسکو وکیلی) ایسه فراکسیون دانیشانی (سخنگو) سئچیلدیلر.

Fraksiyanın qurumu
فراکسیون قورولماسیندان اؤنجه کی مواضع، مانع‌لر و قارشی دورمالار

Fraksiya amacları
فراکسیون آماجلاری

Bu fraksiya amacı, Türk dilli millət vəkillərinin zərfiyyətindən Güney Azərbaycan və başqa Türk dilli yaşayan məntəqələrinin sorunlarının aradan qaldırılması, və dəngəli gəlişdirmək yolunda istifadə etmək elan edilmişdir.
بو فراکسیونون هدفی، تورک میللت وکیللری‌نین ظرفیتیندن، تورک نوفوسلو منطقه لری نین موشکوللری نین چؤزولمه سی، و متوازن گلیشدیرمک یولوندا ایستیفاده ائتمک اعلام اولونموشدور.

Qaynaq
قایناق

Türk nüfüslü məntəqələr deputatlarının fraksiyonun quruluşu (Bağlantı) Sayi xəbər verdi: Pezeşkiyan başçılığı ilə Türk dilli bölgələr fraksiyonunun quruluşu (Bağlantı)
تشکیل فراکسیون مناطق ترک نشین در مجلس (باغلانتی) ساعی خبر وئردی: پزشکیان باشقانلیغی ایله تورک بؤلگه‌لر فراکسیونون قورولماغی (باغلانتی)

Türk Bölgələr Fraksiyası
تورک بؤلگه‌لر فراکسیونو

Həsən Raşedi Azərbaycanlı yazar və milli fəal
حسن راشدی ـ آذربایجانلی یازار، آیدین و میلی فعال

yaşamı
یاشامی

Azərbaycanlı aydın və yazar , Həsən Raşedi 1954 ildə Güney Azərbaycanın Ərdəbil vilayəti,Germi şəhəri və Zahra kəndində dünyaya gəldi
آذربایجان‌لی آیدین و یازار، حسن راشدی 1333 جی گونش ایلینده (1954 میلادی ) آذربایجانین بۇ گونکو اردبیل اوستانینین ،گئرمی (موغان) شهری‌نین موران بولومونده یئرلشن ظاهرا / زاهرا/ زهراکندینده، دونیایا گؤز آچیب.

ilk təsilatını 6 cı sınıfa qədər öz kəndində 7,8, 9 cü sınıfları Germidə və Xacənəsir adlı mədrəsədə bitirdi.
ایلک تحصیلاتی‌نی و آلتینجی صینیفه قدر اؤز دونیایا گؤز آچدیغی کندینده و " بیرونی زهرا " آدیندا اوخولدا،اورتا تحصیلینی دوققوزا کیمی ده گئرمی‌ده و " خواجه نصیر " آدیندا مکتب ده اوخودو و

1969 cu ildə Tehrana gəlib orta məktəbin 3 ilini Tehranda və ali təsilini Tehran Elektronik bölümündə Tehran və Amerikada oxuyub o bölüm ilə bağli işə məşğul oldu.
1348 گونش ایلینده 15 یاشی وارکن تهرانا کؤچدو. دبیرستانین اوچ ایلینی تهراندا اوخودو و یوکسک تحصیلاتی‌نی الکترونیک ریشته‌سینده تهران و آمئریکادا بیتیردی. و ائله اؤز ریشته‌سینده ایشه باشلادی.

Susanna Camaladinova (ukr.
جامالا یا جماله ، اصل آدی سوساننا جمالددینووا (اوکراینجا.

Сусана Джамаладинова, krımtat.
Сусана Джамаладинова، تاتار قیریم تورکجه سی.

Susana Camaladinova, erm. Սուսաննա Ջամալադինովա) — 27 avqust 1983-də anadan olan əsasən Camala kimi tanınan tatar və erməni mənşəli Ukrayna musiqiçisi.
Susana Camaladinova) 1983جو ایلی آوقوستونون 27جی گونونده گئچمیش شوروی بیرلیگی نین قیرغیزیستان جومهوریتی نین اوش شهرینده آنادان اولوب. اوکراینلی اوخویان و موسیقی چی دیر. آتاسی ایستالین زامانیندا قیریم (کریمه) یاریم آداسیندان اورتا آسیایا کؤچورولموش تاتار تورکلریندن، و آناسی دا ائرمنی دیر.

Camala "1944" adlı mahnı ilə Ukraynanı İsveçin paytaxtı Stokholmda keçirilən 2016 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində təmsil etmiş və 534 xalla ölkəyə ikinci qələbə sevincini yaşatmışdır.
جامالا 2016جی ایلین مئی آییندا سوئد ده قورولان اوروپا یورو ویژن آدلانان موسیقی یاریشلاریندا اوکراین تمثیلچی سی اولاراق، 1944 آدلی ماهنی سی ایله 534 امتیاز ایله اوروپا بیرینجی سی اولدو.

Mahnı 1944-cü ildə Krım tatarlarının deportasiyası, əsasən də Mərkəzi Asiyaya deportasiya zamanı müğənninin nənəsinin itirdiyi qızı haqqındadır və Camalanın özü tərəfindən bəstələnib.[1][2].
1944 ماهنی سی قیریم تاتارلاری نین دپورت اولماسی و اساسن اورتا آسیایا کؤچورولمک زامانی موغننی نین بؤیوک آناسی نین ایتیردیگی قیزی حاققیندا دیر و جامالانین اؤزو طرفیندن بسته لنیب.

Məhəmməd Əli (ing.
محمد علی (اینگیلیسجه.

Muhammad Ali; doğum adı Kassius Marsellus Kley, ing.
Muhammad Ali؛ دوغوم آدی کاسیوس مارسللوس کلی، اینگیلیسجه.

Cassius Marcellus Clay) —Boks tarixçiləri,idman ekspertləri,keçmiş boksçular,indiki boksçular və boks azarkeşləri tərəfindən "Bütün Zamanların Ən Böyük Boksçusu" olaraq qəbul edilən ağır çəkidə çıxış etmiş əfsanəvi peşəkar ABŞ boksçusu.Həmçinin "İnsan Hüquqları Mühafizəçisi" və ABŞda ilk İslam Təşkilatının Liderlərindən biri .1960-cı ildə Romada keçirilən XVII Yay Olimpiya Oyunlarında orta ağır çəkidə (81 kq) boks yarışlarının qalibi.TIME jurnalının açıqladığı "Tarixin Ən Dahi 100 Şəxsiyyəti" arasında adı olan yeganə idmançı.Əli məşhur riyaziyyatçı Albert Enşteyndən sonra 20-ci əsrin ən önəmli siması kimi qəbul edilib və yüz illiyin ikonu seçilib.Məhəmməd Əli ESPN tərəfindən idman tarixin ən yaxşı idmançısı seçilib.O bu siyahıda Michael Jordan,Lance Armstrong,Tiger Woods,Diego Maradona və Wayne Gretzky kimi əfsanəvi idmançıları geridə qoyub.
Kassius Marsellus Kley)، 1942جی ایلین ژانویه سی نین 17سینده آمریکا کنتاکی ایالتینده آنادان اولوب. بوکس تاریخ‌ یازانلاری،ایدمان اوزمانلاری،کئچمیش بوکسچولار،ایندیکی بوکسچولار و بوکس یانداشلاری طرفین‌دن "بوتون زامانلارین ان بؤیوک بوکسچوسو" اولا‌راق قبول ائدیلن آغیر چکیده (آغیر وزنده) چیخیش ائتمیش افسانه پروفشنال آمریکالی بوکسور. همده "اینسان حقوقلاری قوروچوسو" و آمریکادا بیرینجی ایسلام تشکیلاتینین اؤندرلرین‌دن بیری .1960-جی ایلده روم دا کئچیریلن 17جی یای اولیمپیک اویونلاریندا اورتا آغیر چکیده (81 ک.ق) بوکس یاریشلارینین قازانانی. تایم ژورنالینین آچیقلادیغی "تاریخین ان داهی 100 شخصیتی" آراسیندا آدی اولان تک ایدمانچی. علی مشهور فیزیک-ریاضیاتچی آلبرت آینشتایندان سونرا 20-جی یوز ایلین ان اؤنملی سیماسی کیمی قبول ائدیلیب و یوز ایللیگین آیکونو سئچیلیب. محمد علی ای.اس.پی.ان ایدمان کانالی طرفین‌دن ایدمان تاریخین ان یاخشی ایدمانچی‌سی سئچیلیب. او بو لیستده مایکل جوردن، لانس آرمسترانگ، تایقر وودز، دیئقو مارادونا و وئین گرئتزکی کیمی افسانه ایدمانچی‌لاری گئریده قویوب. محمد علی-نین ان مشهور و آز قالا افسانه‌یه چئوریلن دئییم‌لرین‌دن بیریده بو اولموش‌دور: اصلا منه یاخشی اولدوغومو سؤیلمه یین، چونکو من ان یاخشی‌لاریندا یاخشی‌سی یام.

Məhəmməd Əli-nin ən məşhur və az qala əfsanəyə çevrilən deyimlərindən biridə bu olmuşdur:Əsla mənə yaxşı olduğumu söyləməyin çünki mən Ən Yaxşılarında Yaxşısıyam.
1964-1966، 1974-1978-جی ایللرده آغیر چکیده موطلق دونیا قهرمانی. 1974-1978-جی ایللرده WBC، 1967، 1974—1978، 1978-جی ایللرده WBA وئرسیاسی اوزره دونیا قهرمانی.

Məhəmməd Əli
محمد علی کلی

İlbər Ortaylı (d. 21 may 1947[1], Bregenz) — Türk tarix professoru.[2]
ایلبر اورتایلی (İlber Ortaylı، دوغوم گونو 1947جی ایلی مئی آیی نین 21جی گونو، دوغوم یئری: برگنز، اوتریش) تورکیهلی تاریخ پروفسورو دور.

Həyatı
یاشامی

1947-ci ildə Avstriyada doğuldu.
1947-جی ایلده اوتریش اؤلکه سی نین برگنز بؤلگه سینده دوغولدو.

2 yaşındaykən ailəsiylə birlikdə Türkiyəyə köçdü. İlk və orta təhsilini İstanbul Avstriya liseyində tamamladı.
2 یاشیندایکن عاییله سیله بیرلیکده تورکیه‌یه کؤچدو. ایلک و اورتا تحصیلینی ایستانبول اوتریش اورتا اوخولوندا تاماملادی.

1965-ci ildə yılında Ankara Atatürk litseyindən məzun oldu. [2]
1965-جی ایلده ییلیندا آنکارا آتاتورک لیتسئییندن فارغ التحصیل اولدو.

Akademik kariyerası
آکادمیک باشاری یولو

1969-cu ildə Məktəb-i Mülkiyəni və Ankara Universiteti Dil, Tarix və Coğrafya Fakültəsinin tarix bölümünü bitirdi. Vyana Universiteti Slavistik və Orientalistik Bölümündə təhsil gördü.[2]
1969-جو ایلده مولکیه مکتبی نی و آنکارا بیلیم یوردو دیل، تاریخ و جوغرافیا فاکولته‌سی‌نین تاریخ بؤلومونو بیتیردی. وین بیلیم یوردو اسلاویستیک و اوریئنتالیستیک بؤلومونده اؤیرتیم گؤردو.

Vyana Universiteti
وین بیلیم یوردو

Galatasaray Universiteti
قالاتاسارای بیلیم یوردو

Yüksək lisans çalışmasını Çikaqo Universitetində Prof. Dr. Xəlil İnalcık ilə apardı. Ankara Siyasal Bilgilər Fakültəsində "Tanzimat Sonrası Mahalli idarələr" adlı dissertasiyası ilə 1974-cü ildə doktor, "Osmanlı İmparatorluğunda Alman Nüfuzu" adlı çalışmasıyla 1979-cu ildə dosent oldu.
یوکسک لیسانس چالیشماسینی شیکاقو بیلیم بوردوندا پروفسور دوکتور خلیل اینالجیک ایله آپاردی. آنکارا سیاسال بیلگی‌لر فاکولته‌سینده "تنظیمات سونراسی محل‌لی ایداره‌لر" آدلی دیسسئرتاسیاسی ایله 1974-جو ایلده دوکتور، "عثمانلی ایمپاراتورلوغوندا آلمان نفوذو" آدلی چالیشماسییلا 1979-جو ایلده دوسئنت اولدو.

1982-ci ildə dövlətin akademik politikalarına təpki olarak vəzifəsindən istefa etdi. Bu dönəmdə Vyana, Berlin, Paris, Princeton, Moskva, Roma, Münhen, Strasburq, Yanya, Sofiya, Kiev, Kembric, Oksford və Tunis universitətlərində qonaq kimi müəllim üzvü oldu, buralarda seminarlar və konfranslar verdi.
1982-جی ایلده دؤولتین آکادئمیک پولیتیکا‌لارینا تپکی اولاراک وظیفه‌سین‌دن ایستئفا ائتدی. بو دؤنمده ویانا، بئرلین، پاریس، پرینجئتون، موسکوا، روما، مونهئن، ایستراسبورق، یانیا، سوفیا، کیئو، کئمبریج، اوکسفورد و تونیس اونیوئرسیتت‌لرینده قوناق کیمی معلم عضوو اولدو، بورا‌لاردا سئمینارلار و کونفرانس‌لار وئردی.

1989-cu ildə Türkiyəyə dönərək professor oldu və 1989-2002-ci illər arasında Ankara Universiteti Siyasal Bilgilər Fakültəsində İdarə Tarixi Bilim Dalı Başkanı olaraq vəzifə apardı.[2] Yerli və yabançı elmi dərgilərdə XVI ilə XIX yüzillər arası Osmanlı tarixi və Rus tarixi ilə ilgili məqalələri yayınlandı.
1989-جو ایلده تورکییه‌یه دؤنه‌رک پروفئسسور اولدو و 1989-2002-جی ایللر آراسیندا آنکارا اونیوئرسیتئتی سیاسال بیلگی‌لر فاکولته‌سینده ایداره تاریخی بیلیم دالی باشکانی اولا‌راق وظیفه آپاردی. یئرلی و یابان‌چی علمی درگی‌لرده XVI ایله XIX یوزیل‌لر آراسی عثمانلی تاریخی و روس تاریخی ایله ایلگی‌لی مقاله‌لری یایینلاندی.

2002-ci ildə Qalatasaray Universitetinə, iki il sonra isə Bilkənt Universitetinə qonaq müəllim üzvü olaraq keçdi. Bu anda Qalatasaray Universiteti Hukuk Fakültəsi və Bilkənt Ünivərsitəsi Hukuk Fakültəsində Türk Hukuk Tarixi dərslərini verməktədir.[2] Qalatasaray Ünivərsitəsi Sənato üyəsidir.[3] Ayrıca İlkə Əğitim və Sağlık Vakfı Kapadokya Məslək Yüksəkokulu Mütəvəlli Heyəti üzvüdür.[4]
2002-جی ایلده قالاتاسارای اونیوئرسیتئتینه، ایکی ایل سونرا ایسه بیلکنت اونیوئرسیتئتینه قوناق معلم عضوو اولا‌راق کئچدی. بو آندا قالاتاسارای اونیوئرسیتئتی هوکوک فاکولته‌سی و بیلکنت اونیورسیته‌سی هوکوک فاکولته‌سینده تورک هوکوک تاریخی درس‌لرینی وئرمکته‌دیر. قالاتاسارای اونیورسیته‌سی سناتو اویه‌سی‌دیر. آیریجا ایلکه اغیتیم و ساغلیک واکفی کاپادوکیا مسلک یوکسکوکولو موتول‌لی هئیتی عضوودور.

2005-ci ildə Topkapı Sarayı Muzeyi başkanı oldu.
2005-جی ایلده توپکاپی سارایی موزئیی باشکانی اولدو.

7 il bu vəzifədə qalan İlbər Ortaylı 2012-ci ildə yaş həddindən əməkli oldu və vəzifəni Ayasofya Muzeyi başkanı Haluk Dursuna dövr etdi.[5]
7 ایل بو وظیفه‌ده قالان ایلبر اورتای‌لی 2012-جی ایلده یاش حدین‌دن امک‌لی اولدو و وظیفنی آیاسوفیا موزئیی باشکانی هالوک دورسونا دؤور ائتدی.

Topkapı Sarayı
توپقاپی سارایی

Ortaylı, Uluslararası Osmanlı Etütləri Komitəsi yönətim kurulu üyəsi ilə Avrupa İranoloji Cəmiyəti və Avusturya-Türk Bilimlər Forumu üyəsidir.[2]
اورتای‌لی، اولوسلاراراسی عثمانلی ائتوت‌لری کومیته‌سی یؤنتیم کورولو اویه‌سی ایله آوروپا ایرانولوژی جمیتی و آووستوریا-تورک بیلیم‌لر فورومو اویه‌سی‌دیر.

Tarix Vakfı və Afət İnan ailəsinin işbirliğiylə iki ildə bir vərilən Afət İnan Tarix Araşdırmaları Ödülünün 2004-cü ilindəki sahibləri Prof. Dr. İlbər Ortaylının da içində bulunduğu jüri tarafından bəlirlənmiştir.[6] 2009-cu ildə İzmir Kitap Fuarına qatılmışdır.
تاریخ واکفی و آفت اینان عائله‌سی‌نین ایشبیرلیغیله ایکی ایلده بیر وریلن آفت اینان تاریخ آراشدیرما‌لاری اؤدولونون 2004-جو ایلین‌دکی صاحب‌لری پروف. دؤکتور ایلبر اورتایلینین دا ایچینده بولوندوغو ژوری تارافین‌دان بلیرلنمیشتیر.

Milli Saraylar Dairə Başkanlığının Dolmabağça sarayında təşkil edildiyi vəfatının 150 ilində Sultan Əbdülməcid və dönəmi Uluslararası Simpozyumunda açılış və qapanış oturumlarına qatılmışdır.[7]
2009-جو ایلده ایزمیر کیتاپ فوارینا قاتیلمیش‌دیر. میللی سارای‌لار دایره باشکان‌لیغینین دولماباغچا ساراییندا تشکیل ائدیلدیگی وفاتینین 150 ایلینده سلطان ابدولمجید و دؤنمی اولوسلاراراسی سیمپوزیوموندا آچیلیش و قاپانیش اوتوروم‌لارینا قاتیلمیش‌دیر.

Ortaylı; Türkcə; irəli səviyədə Almanca, Fransızca, İngiliscə, İtalyanca və Rusca; orta səviyədə Osmanlıca, Sanskritcə, Şümercə, Hititcə, Çincə, Krım Tatarca, Slovakca, Rumınca, Serbcə, Xorvatca, Boşnaqca, Ərəbcə, Farsca, Latınca, İbrani dilində, Antik Yunanca və Yunanca bilir.[8]
اورتایلی; تورکج; ایره‌لی سوییه‌ده آلمانجا، فران‌سیزجا، اینگیلیسجه، ایتالیانجا و روسجا; اورتا سوییه‌ده عثمانلیجا، سانسکریتجه، شومئرجه، هیتیتجه، چینجه، کریم تاتارجا، سلوواکجا، رومینجا، سئربجه، خورواتجا، بوشناقجا، عربجه، فارسجا، لاتینجا، ایبرانی دیلینده، آنتیک یونانجا و یونانجا بیلیر.

Özəl yaşamı
اؤزل (خصوصی) یاشامی

1981-ci ildə Mərsin əski Senatörü Dr. Talip Özdolayın qızı Ayşə Özdolay ilə evləndi və bu evliliktən Tuna adında bir qızı oldu. Daha sonra 1999-cu ildə həyat yoldaşından boşandı.
1981-جی ایلده مرسین اسکی سئناتؤرو دؤکتور تالیپ اؤزدولایین قیزی آیشه اؤزدولای ایله ائولندی و بو ائولیلیکتن تونا آدیندا بیر قیزی اولدو. داها سونرا 1999-جو ایلده حیات یولداشین‌دان بوشاندی.