أثر لغوي، سفر لوفين. صفحة 134
A nyelvemlék, a Leuveni kódex f. 134v oldalán
سفر لوفين مع الرثاء الهنغاري القديم لمريم
A Leuveni kódex az Ómagyar Mária-siralommal
رثاء مريم بالهنغاري القديمة هو أحد أقدم الآثاراللغوية لدينا ، وأقدم قصيدة باقية باللغة المجرية ، واقدم شعر لغوي غنائي لعائلة اللغة الفينية الأوغرية بأكملها. تمت كتابته في القرن الثالث عشر كنقل لقصيدة لاتينية معتمدة على صفحات سفر لوفين اللاتينية. تم اكتشافها في عام 1922 في مجموعة اشترتها الجامعة الكاثوليكية في لوفين من مكتبة في ميونيخ لتحل محل مجموعة المكتبة التي دمرها الألمان خلال الحرب العالمية الأولى. أصبحت هذه المخطوطة الثمينة ملكًا للدولة المجرية في عام 1982.
Az Ómagyar Mária-siralom egyike legkorábbi nyelvemlékeinknek, az első fennmaradt magyar nyelvű vers, a teljes finnugor nyelvcsalád első lírai nyelvemléke. A 13. században íródott egy latin vers átköltéseként, a latin nyelvű Leuveni kódex lapjaira. 1922-ben fedezték fel abban az anyagban, amit a Leuveni Katolikus Egyetem vásárolt egy müncheni könyvkereskedésben a németek által az első világháborúban elpusztított könyvtári anyag pótlására.
إنها آثار نصية مكتوبة بالكتابة المجرية القديمة ، ومن المفترض أن مؤلف العمل الأصلي هو راهب دومينيكي ، جوتفريد ، الذي كان نائب رئيس دير القديس فيكتور الاوغسطيني في باريس وعاش في القرن الثاني عشر. .
Szövegemlékről van szó, amely régi magyar írással készült, az eredeti mű szerzője feltehetőleg egy domonkos rendi szerzetes, Gotfrid, aki a párizsi Szent Viktor ágostonos kanonokrendi apátság helyettes házfőnöke volt, és a 12. században élt.
شعر الشاعر المجري، المترجم لرثاء مريم المكتوب بالمجرية القديمة، جيدًا أن الخطوط اللاتينية مقسمة إلى وحدتين إيقاعيتين ، وكتب قصيدته في ابيات شعر ثنائية الايقاع. في ذلك الوقت ، كان عدد المقاطع غير المبرزة في الايقاع الهنغاري لا يزال غير مقيد ، مما سمح بمزيد من الحرية وإنشاء ابيات شعر أكثر تنوعًا.
Az Ómagyar Mária-siralom magyar költője jól megérezte, hogy a latin sorok két ritmikai egységre oszlanak, és végig kétütemű sorfajban írta meg a maga költeményét. A magyar hangsúlyos ütemben a hangsúlytalan szótagok száma ekkor még kötetlen volt, ez nagyobb szabadságot, változatosabb sorok létrehozását tette lehetővé.
قصيدتنا "الأولى" لديها بالفعل قوافي متطورة ، جميلة وتحتوي على سجع مطبق بوعي.
„Legelső” versünkben már fejlett rímek, szép és tudatosan alkalmazott alliterációk voltak. Változatos a rímelhelyezés is: előfordulnak páros rímek (a a b b), félrímes megoldások (x a x a) és bokorrímek is (a a a).
في القصيدة ، تتحدث مريم ، والدة يسوع المصلوب ، بضمير المتكلم للشخص الاول. المرأة التي تعاني من أعظم المعاناة ، وتفكر في العذاب المميت لابنها امامها ، تتلوى في يأس لا حول لها ولا قوة. حيث تبكي من حالته البائسة ، وحيث ، بالتناوب مع الحزن والتأوه المرير ، تخاطب ابنها بمداعبات أمومية وتتوسل للموت - وتقدم نفسها له بدلاً من طفلها - ثم تتوسل لمعذبي يسوع من اجل الرحمة. في نهاية القصيدة ، اندلعت صرخة الأم الفاقدة صوابها: إذ لم تعد قادرة على إنقاذ ابنها الوحيد ، فإنها على الأقل تريد أن تشاركه الموت.
A legnagyobb szenvedést átélő, a fia kínhalálát szemlélő asszony tehetetlen kétségbeesésben vergődik. Hol önmaga nyomorult állapotát zokogja el, hol pedig – váltakozva a keserű jajongással – fiát szólítja meg anyai becézéssel, illetve a halált kérleli – önmagát ajánlva fel neki gyermeke helyett –, majd pedig Jézus kínzóihoz könyörög kegyelemért. A vers befejezésében feltör a tébolyult anyai sikoly: ha már nem mentheti meg egyetlen fiát, legalább osztozni akar vele a halálban.
يمكن العثور على رثاء مريم بالمجرية القديمة في الجزء الخلفي من الصفحة 134 من سفر لوفين. معظم نص القصيدة بالكاد يمكن قراءته بالعين المجردة لأن البرشمان ببساطة مهترئ بسبب الاستخدام المستمر. في السابق ، كان الرأي السائد ان النص غير المفهوم كان ممسوحا ، ولكن في الواقع لم يكن هناك أي أثر للفرك.
Az Ómagyar Mária-siralom a Leuveni kódex 134. lapjának hátulján található. A vers szövegének nagyobb része szabad szemmel alig olvasható, mert a pergamenről a folytonos használat miatt egyszerűen kikopott. Korábban az a nézet terjedt el, hogy mint érthetetlen nyelvű szöveget kidörzsölték, dörzsölésre utaló nyomok azonban valójában nincsenek.
نص القصيدة
Szövege
النص بالعربية النص بالانجليزية النص بالمجرية الحديثة النص الاصلي بالكتابة الحديثة[1] النص الاصلي[2] (Molnár Ferenc ترجمة)[3] (Vizkelety/Mészöly ترجمة)[4] لم اعرف الرثاء بعد ، الان الرثاء يجرح عميقا , يؤلم ، يمزق ، يضعف I did not know the lament yet, Now lament gashes, Ache lacerates, languishes.
Eredeti írásmód[1] Mai átírás[2] Mai magyar nyelven (Vizkelety/Mészöly értelmezése)[3] (Molnár Ferenc értelmezése)[4] Volek ſyrolm thudothlon ſy rolmol ſepedyk. buol oʒuk epedek ·· Volék sirolm-tudotlon.
Nem ismertem a siralmat, Most siralom sebez, Fájdalom gyötör, epeszt.
Sirolmol sepedëk, búol oszuk, epedëk, Nem tudtam, mi a siralom.
Nem tudtam, mi a siralom. Most siralommal zokogok, bútól aszok, epedek. Volék sirolm-tudotlon.
Most siralommal zokogok, bútól aszok, epedek.
Sirolmol sepedëk, búol oszuk, epedëk, Volek ſyrolm thudothlon ſy rolmol ſepedyk. buol oʒuk epedek ·· اليهود فصلوني عن ضيائي ، عن ابني عن بهجتي Separate me from my light, From my Jewish son, My sweet delight Zsidók világosságomtól, Elválasztanak fiamtól, Édes örömemtől.
Nem ismertem a siralmat, Most siralom sebez, Fájdalom gyötör, epeszt. Walaſth vylagum tul ſydou fyodumtul eʒes urumētuul. Válȧszt világumtúl, zsidóv fiodumtúl, ézës ürümemtűl.
Válȧszt világumtúl, zsidóv fiodumtúl, ézës ürümemtűl.
Zsidók világosságomtól, Elválasztanak fiamtól, Édes örömemtől.
Walaſth vylagum tul ſydou fyodumtul eʒes urumētuul. يا سيدي الجميل ، ولدي الوحيد ، انظر للأم الباكية ، اخرجها من ألمها O my sweet Lord, My only one son, Glance at the weeping mother, Withdraw her from her pain!
O en eſes urodū eggen yg fyodum ſyrou a / / niath thekunched buabeleul kyniuhhad.
Ó, én édes Uram, Egyetlen egy fiam, Síró anyát tekintsed, Fájdalmából kivonjad!
Ó én ézës urodum, ëggyen-igy fiodum, síróv ȧnyát teküncsed, buábelől kinyúchchad!
Ó én ézës urodum, ëggyen-igy fiodum, síróv ȧnyát teküncsed, buábelől kinyúchchad!
Ó, én édes Uram, Egyetlen egy fiam, Síró anyát tekintsed, Fájdalmából kivonjad!
O en eſes urodū eggen yg fyodum ſyrou a / / niath thekunched buabeleul kyniuhhad. تفيض الدموع من عيني ، قلبي تعب من العذاب ، دماؤك تسيل ، قلبي مضنى From my eyes tears are flooding, My heart tires from torment, Your blood's falling, My heart's languishing.
Scemem kunuel arad en iunhum buol farad the werud hullothya en iū / hum olelothya Szëmëm künvel árȧd, [én][5] junhum búol fárȧd, te vérüd hiollottya én junhum olélottya.
Szememből könny árad, Szívem kíntól fárad, Te véred hullása, Szívem alélása.
Szemem könnytől árad, szívem bútól fárad.
Szemem könnytől árad, szívem bútól fárad.
Te véred hullása szívem alélása.
Te véred hullása szívem alélása. Szëmëm künvel árȧd, [én][5] junhum búol fárȧd, te vérüd hiollottya én junhum olélottya.
Szememből könny árad, Szívem kíntól fárad, Te véred hullása, Szívem alélása.
Scemem kunuel arad en iunhum buol farad the werud hullothya en iū / hum olelothya ضوء العالم ، زهرة الزهرة ، يعذبونه بمرارة ، بمسامير من حديد يعذبونك World's light, Flower's flower, They torment bitterly, With iron nails they pierce you!
Vylag uila ga viragnak uiraga. keſeru / en. kynʒathul uoſ ſcegegkel werethul. Világ világȧ, virágnȧk virágȧ, keserűen kínzatul, vos szëgekkel veretül!
Világ világa, Virágnak virága, Keservesen kínoznak, Vas szegekkel átvernek!
Világnak világa, virágnak virága, keservesen kínzanak, vas szegekkel átvernek!
Világnak világa, virágnak virága, keservesen kínzanak, vas szegekkel átvernek!
Világ világa, Virágnak virága, Keservesen kínoznak, Vas szegekkel átvernek!
Világ világȧ, virágnȧk virágȧ, keserűen kínzatul, vos szëgekkel veretül!
Vh nequem en fyon eʒes meʒuul Scege / nul ſcepſegud wirud hioll wyʒeul.
Vylag uila ga viragnak uiraga. keſeru / en. kynʒathul uoſ ſcegegkel werethul. يا ويلتي ، ولدي ، حلو ، مثل العسل , يصير جمالك قبحا ، دمك ينهمر كالماء Woe to me, my son, Sweet as honey, Your beauty turns to ugliness, Your blood falls like water! Jaj nekem, én fiam, Édes, mint a méz, Megrútul szépséged, Vízként hull véred!
Uh nëkem, én fiom, ézës mézűl, szégyënül szépségüd, vírüd hioll vízől. Jaj nekem, én fiam! édes vagy, mint a méz, de szépséged meggyalázzák, véred hull, mint a víz.
Jaj nekem, én fiam! édes vagy, mint a méz, de szépséged meggyalázzák, véred hull, mint a víz.
Jaj nekem, én fiam, Édes, mint a méz, Megrútul szépséged, Vízként hull véred!
Uh nëkem, én fiom, ézës mézűl, szégyënül szépségüd, vírüd hioll vízől. Vh nequem en fyon eʒes meʒuul Scege / nul ſcepſegud wirud hioll wyʒeul. رثائي ، صلواتي ، يمكن رؤيتها من الخارج ، وجع قلبي الداخلي لن يقل My lament, my prayer, Can be seen from outside, My heart's inner ache Never abates.
Syrolmom fuha / ʒatum therthetyk kyul en iumhumnok bel bua qui ſumha nym kyul hyul Sirolmom, fuhászȧtum tertetik kíül, én junhumnok bel búa, ki sumha nim híül.
Siralmam, fohászkodásom Láttatik kívül, Szívem belső fájdalma Soha nem enyhül. Siralmam, fohászkodásom belőlem kifakad, én szívemnek belső búja, mely soha nem enyhül.
Siralmam, fohászkodásom belőlem kifakad, én szívemnek belső búja, mely soha nem enyhül.
Sirolmom, fuhászȧtum tertetik kíül, én junhumnok bel búa, ki sumha nim híül.
Siralmam, fohászkodásom Láttatik kívül, Szívem belső fájdalma Soha nem enyhül.
Syrolmom fuha / ʒatum therthetyk kyul en iumhumnok bel bua qui ſumha nym kyul hyul خذني ايها الموت ، دع وحيدي يعيش ، ابقه ، سيدي ، اجعل العالم يخافه Take me, death, Let my only one to live, Keep him, my Lord, Whom the world should fear!
Wegh halal engumet / egge dum illen / maraggun uro dum / kyth wylag felleyn Végy hȧlál engümet, ëggyedüm íllyën, maraggyun urodum, kit világ féllyën!
Végy halál engemet, Egyetlenem éljen, Maradjon meg Uram, Kit a világ féljen!
Végy magadhoz engem, halál, egyetlenem éljen.
Végy magadhoz engem, halál, egyetlenem éljen.
Maradjon meg az én Uram, világ tőle féljen!
Maradjon meg az én Uram, világ tőle féljen! Végy hȧlál engümet, ëggyedüm íllyën, maraggyun urodum, kit világ féllyën!
Végy halál engemet, Egyetlenem éljen, Maradjon meg Uram, Kit a világ féljen!
Wegh halal engumet / egge dum illen / maraggun uro dum / kyth wylag felleyn اوه ، فقط كلمات شمعون الحقيقية وصلتني ، اشعر بهذا الالم ، الذي اخبر به من قبل O for the just Simeon's Certain word reached me, I can feel this dagger of pain, What long ago he foretold.
O ygoʒ ſymeonnok beʒʒeg ſcouuo ere en erʒem ez bu / thuruth / kyt niha egyre.
Ó, az igaz Simeonnak Biztos szava elért, Érzem e fájdalom-tőrt, Amit egykor jövendölt.
Ó, igoz Símëonnok bëzzëg szovo ére: én érzëm ez bú tűrűt, kit níha ígére.
Ó, az igaz Simeonnak bizony érvényes volt a szava. Én érzem e bú tőrét, melyet egykor jövendölt.
Ó, az igaz Simeonnak bizony érvényes volt a szava.
Ó, igoz Símëonnok bëzzëg szovo ére: én érzëm ez bú tűrűt, kit níha ígére.
Én érzem e bú tőrét, melyet egykor jövendölt.
O ygoʒ ſymeonnok beʒʒeg ſcouuo ere en erʒem ez bu / thuruth / kyt niha egyre. لا يبعدونني عنك ، باقية ً بحياتي ، عندما يعذبونك هكذا ، يا ولدي للموت.
Ó, az igaz Simeonnak Biztos szava elért, Érzem e fájdalom-tőrt, Amit egykor jövendölt.
May I not be separated from you, Staying alive, When they are tormenting you, My son, to death!
Tuled ualmun de num ualallal / hul yg kynʒaſſal / fyom halallal.
Ne váljak el tőled, Életben maradva, Mikor így kínoznak Fiam, halálra!
Tűled válnum, de nüm vȧlállȧl, hul így kínzȧssál, fiom, hȧlállȧl!
Tűled válnum, de nüm vȧlállȧl, hul így kínzȧssál, fiom, hȧlállȧl!
Ne váljak el tőled, Életben maradva, Mikor így kínoznak Fiam, halálra!
Tuled ualmun de num ualallal / hul yg kynʒaſſal / fyom halallal. يا يهودي ، ما تفعله غير قانوني ، ولدي مات ، وهو غير مذنب ، مقيدا، مربوطا ، مكدما ، انت قتلته Jew, what you do is lawless!
Sydou myth theʒ turuentelen / fyom merth hol byuntelen / fugwa / huʒtuʒwa wklel / / ue / ketwe / ulud. Zsidóv, mit tész türvéntelen?
My son died, but he is guiltless!
Fiom mért hol bíüntelen?
Clenched, hitched him, Plummered, bound him, You killed him!
Fugvá, husztuzvá, üklelvé, këtvé ülüd!
Zsidó, mit tész törvénytelen!
Zsidó, mit téssz törvénytelenül?
Fiam meghal, de bűntelen!
Fiam miért hal bűntelenül?
Megfogva, rángatva, Öklözve, megkötve Ölöd meg!
Megfogván, rángatván, öklözvén, kötözvén megölöd!
Zsidó, mit téssz törvénytelenül?
Zsidó, mit tész törvénytelen!
Fiam miért hal bűntelenül?
Fiam meghal, de bűntelen!