الرواق البحري شريط من الارض يمتد عبر اراضي الدولة البحرية,يعني ان لايكون للدولة منفذ بحري مثل افغانستان ,بوليفيا ,بارجواي ,تشاد,سويسرا, كوردستان ,النمسا,المجر ,يحرم الدولة من الاتصال بالعالم الخارجي ويعتمد على الدول المجاورة.
ھەیوانی ئاوی دەستەواژەیەکی جوگرافی و ڕامیاریە بۆئەوپارچە زەویە بەکاردێت کە وڵاتێک لەوڵاتەکەی دراوسێی خۆی وەری دەگرێت بەشێوەی ھەمیشەیی یاخود کاتی لەڕێگای ڕێککوتنێکی دپلۆماسی لەشێوەی ھەڵکۆڵینی خاکەکە تا دەگاتە دەریابەتایبەت ئەوھەرێم ووڵاتانەی ناکەونە سەردەریا وەک کوردستان وئەفغانستان وگەلێک لە وڵاتانی ئەوروپا و ئاسیای ناوەڕاست..

الرواق البحري خانقين:يعتبر من المشروع المستقبلي للكوردستان العراق ,عبر اراضي العراقية حتى يوصل شط العرب من خليج , بطول 400 كم و عمق 160 م و عرض 600 م .
ھەیوانە ئاوی خانەقین:بریتیە لەپڕۆژەیەکی جیۆپۆلەتیکی کوردستانی باشور تابەھۆیەوە بگاتەکەنداوی فارسی پێک ھاتوەلەکەناڵێکی ئاوی بەقوڵیەک کەلە( 160)مەترەوە دەست پێدەکات بەرەوژێرتا دەگاتە شەتوڵئەرەب لەشاری بەسرەی باشوری ئێراق لەوێشەوە بەرەو ئاوە گەرمەکانی کەنداو بەدرێژایی (400)کیلۆمەترو پانی (600)مەتر.
الرواق البحري خانقين من كوردستان الى خليج.
نۆکەندی خانەقین لەباشوری کوردستان
الهدف والنتائج المشروع
ئامانج و دەرەنجامەکانی پڕۆژەکە
قەزای پشدەر قالب:عەرەبی قەزا تقسيم إداري وڵات العراق ھەرێم كردستان العراق پارێزگا پارێزگای سلێمانی عدد السكان (٢٠١٠) • المجموع ١٤۰٬٧٣١ معلومات أخرى منطقة زمنية AST (UTC+٣) تعديل
قەزای پشدەر قضاء بشدر قەزا وڵات عێراق ھەرێم ھەرێمی کوردستان پارێزگا پارێزگای سلێمانی ژمارەی دانیشتووان (٢٠١٠) • سەرجەم ١٤۰٬٧٣١ ناوچەی کاتی AST ‪(UTC+٣)
أنظر أيضا
ئەمانەش ببینە
تفسير نامي كتاب ترجمة وتفسير القرآن الكريم من قِبَلِ العالم الكردي عبدالكريم المدرس، كتبت في 6 مجلدات و 3360 صفحات بإعداد محمد علي قرداغي طُبِع في بغداد. طبع في المرة الأولى في إيران عام 1366 شمسي من قبل إنتشارات المحمدي (بڵاوکردنەوەی محەممەدی).[1][2][3][4]
تەفسیری نامی پەرتووکێکی وەرگێڕان و تەفسیری قورئانە کە لە لایەن زانا و نووسەری کوردی مەلا عەبدولکەریم مودەریس بە زمانی کوردی لە ٦ بەرگدا لە ٣٣٦٠ لاپەڕە نوسراوە و بە ئامادەکردنی محەممەد عەلی قەرەداغی لە بەغدا لە چاپ دراوە. یەکەمین جار لە ئێران لە ساڵی ١٣٦٦ ھەتاوی لە لایەن بڵاوکردنەوەی محەممەدی لەچاپ دراوە.[1][2][3][4]
تفسير خال تفسير النور رسائل النور
تەفسیری خاڵ تەفسیری نوور پەیامەکانی نوور وەرگێڕاوەکانی قورئان بۆ زمانی کوردی
كتاب تةفسير نامي 6 مجلدات للشيخ عبدالكريم المدرس، سنە، إنتشارات كردستان، ١٣٨٩.
پەرتووکی ‏دەقی تەفسیری نامی (٦ بەرگی): دانراوی مەلا عەبدولکەریم مودەریس، سنە، بڵاوکردنەوەی کوردستان، ١٣٨٩.
مخطوطة للعقيدة المرضية، ترجع كتابته لعام 1864. مأخوذة من أرشيف مركز ڤژين.
وێنەی دەستنووسێکی عەقیدەی مەرزییەی مەولەوی کە لە ئەرشیڤی کۆمیتەی کەلەپووری ڤەژین وەرگیراوە. دەستنووسەکە لە ساڵی ١٨٦٤دا نووسراوە.
العقيدة المرضية (بالكردية السورانية: عەقیدەی مەرزییە) هي قصيدة باللغة الكردية الوسطية للشاعر الكردي مولوي نُظِمَت عن العقيدة والكلام. تتكون من 2452 أبياتٍ، وطبع في مصر سنة 1352هـ من قِبَل محي الدين صبري النعيمي. وقام الشيخ عبدالكريم المدرس بكتابة شرحٍ لها. كتبت الشعر في قالب المثنوية.
عەقیدەی مەرزییە (بە عەرەبی: اَلْعَقِیدَةُ الْمَرْضِیَّة) کتێبێکی شێعری کوردیی ناوەندی نووسراوەی مەولەوی کە لە سەر عەقیدە و کەلام نووسراوە. ئەم پەرتووکی ٢٤٥٢ شیعری کوردی تێدایە و لە ساڵی ١٣٥٢ی کۆچی مانگی لەلایەن محیددین سەبری ئەنەعیمی (محي الدّین صبري النّعيمي) لە میسر لە چاپ دراوە. مەلا عەبدولکەریم مودەریس شرۆڤەی لە سەر نووسیوە. شێعرەکان لە قاڵبی مەسنەویدا نووسراون. عەقیدەی مەرزییە ئاوەھا دەست پێ دەکات:
المولوي في الراديو الوراني الإيراني. عەبدولرەحیم مەولەوی تاوگۆزی، عەقیدەی مەرزییە، بە شەرحی مەلا عەبدولکەریمی مودەڕڕیس، بەغدا، ١٩٨٨. عەبدولرەحیم مەولەوی تاوگۆزی، دیوانی مەولەوی، کۆکردنەوە و لێکۆڵینەوەی مەلا عەبدولکەریمی مودەڕڕیس، سنە، بڵاوکردنەوە کوردستان، ١٣٨٩ هەتاوی.
مەولەوی لە ڕادیۆی سۆرانیی ئێراندا عەبدولرەحیم مەولەوی تاوگۆزی، عەقیدەی مەرزییە، بە شەرحی مەلا عەبدولکەریمی مودەڕڕیس، بەغدا، ١٩٨٨. عەبدولرەحیم مەولەوی تاوگۆزی، دیوانی مەولەوی، کۆکردنەوە و لێکۆڵینەوەی مەلا عەبدولکەریمی مودەڕڕیس، سنە، بڵاوکردنەوە کوردستان، ١٣٨٩ هەتاوی.
الوفاة
کۆچ کردن
السيرة
ژیاننامە
المكتوبات
نووسراوەکان
سيد حسين حزني مكرياني.
سەید حوسێن حوزنی موکریانی
سيد حسين حزني مكرياني، يُعَد كأول مؤرخ كردي في القرن العشرين، من أجل ذلكَ لمدة 15 عاما حاول بكل جهده جمع معلومات تاريخية عن تاريخ الكرد التي كانت أنذاك موجوداً باللغات العربية والفارسية والهندية والتركية والفرنسية والروسية، ولأنه كان عنده خبرة جيدة في هذه اللغات، ترجمَ عدە مکتوبات مهمة إلى اللغة الكردية.
سەید حوسێن حوزنی موکریانی لە گوندی بوغدەکەندی، نێوان شاری بۆکان و سەقز هاتۆتە دونیاوە. حوزنی موکریانی بە یەکەم مێژوونوسی کورد دادەنرێت لە سەدەی بیستەمدا \، لەم پێناوەدا بۆماوەی پازدە ساڵ بە ھەموو توانایەکیەوە ھەوڵی داوە بۆ کۆکردنەوەی زانیاری مێژویی سەبارەت بە مێژوی گەلی کوردە کە بە زمانەکانی عەرەبی‌و ھیندی و تورکی و فارسی و فەڕەنسی و ڕووسیدا ھەبون لەو کاتەدا، لەبەرئەوەی خۆی شارەزاییەکی باشی لەم زمانانەدا ھەبووە ھەر لەم زمانانەشەوە گەلێک نوسراوی بە پێزی وەرگێراوەتە سەر زمانی کوردی.
ولد سنة 1833هـ في قرية تسمى "بُغْدَكَنْدي" (بالكردية:بوغدەکەندی) ما بين مدينتي بوكان وسقز.
حوسێن حوزنی موکریانی ساڵی 1883 کۆچی لە گوندی بوغدەکەندی نێوان شاری بۆکان و سەقز هاتۆتە دۆنیاوە.
بدأ التعلم في المساجد.
حوزنی موکریانی خوێندنی لە حوجرەی مزگەوتەکان دەستپێکردوە.
و من براعته لم يقف و بدأ بتثقيف نفسه عن طريق الكتب التي كانت موجودة باللغات الأخرى أنذاك.
لەبەر لێھاتویی نەوەستاوە و دەستیکردووە بە ڕۆشنبیر کردنی خودی خۆی لە رێگەی ئەو کتێبانەی کە بە زمانەکانی‌تر ھەبوون لەو سەردەمەدا.
درس أولاً على أبيه وأخواله، وفي سن 21 اغترب ورأى عدة دول خارجية مثل روسيا وأفغانسان وسوريا ومصر والحجاز وفرنسا. [1]
حوسێن حوزنی سەرەتا لای باوکی و خاڵەکانی خوێندویەتی و لەتەمەنی (٢١) ساڵیدا ئاوارەبووە و چەندین وڵاتی دەرەوەی بینیوە وەک (ڕووسیا ، ئەفغانستان ، سووریا ، لوبنان ، میسر ، حیجاز ، فەڕەنسا )[1]
سافر إلى جميع مناطق الكردستان في زمن الصفويين والعثمانيين. وفس سنة 1915 أنشأ مطبعة صفيرة في حلب لنشر الأدب والتاريخ الكردي.
حوسێن حوزنی ھەموو کوردستانی بەردەستی ئێران و عوسمانی ئەوسا گەڕاوە و بە مۆرھەڵکەنی بەڕێ چووە. ساڵی ١٩١٥ لە حەڵەب چاپخانەیێکی گچکەی پێکەوە ناوە؛ بۆ بڵاو کردنەوەی ئەدەب و مێژووی کوردی تەرخان کردووە.
شيخ عمر وجدي أستاذ رواق الأكراد في الأزهر كتب للأستاذ گیوي مكرياني: سمعت من محمد علي عوني قال: رأيت مطبعة حزني في حلب التي كان يطبع بها تاريخ والأدب الكردي. فَكَّرتُ في أن أذهب إلى سويرك وأزور الأقرباء، ولكن حزني أثَّر فيَّ لذا تركت السفر وعدت إلى مصر وقررت أن أحاكيَ هذا الرجل وأضع نفسي لخدمة التاريخ الكردي.[2]
شێخ عومەر وەجدی مامۆستای ڕەواقی ئەکراد لە ئەزھەر بۆ مامۆستا گیو موکریانی نووسیوە، دەڵێ: لە محەمەد عەلی عەونیم بیستووە گوتویە: چاپخانەی حوزنیم لە حەڵەب دیتووە کە ئەدەب و مێژووی کوردی پێ چاپ دەکرد. خەیاڵم بووە بچمە سوێرەک و سەر لە خزمان بدەم؛ بەڵام حوزنی ئەوەندەی کار تێ کردم وازم لە سەفەر ھێنا و گەڕامەوە میسر و بڕیارم دا منیش چاو لەو پیاوە بکەم و خۆم بۆ خزمەتی مێژووی کورد تەرخان بکەم.[2]
ذهب إلى رواندز عام 1925 و أسس مطبعة اللهجة الكرمانجية. وفي سنة 1943 اُبْتُعِدَ من رواندز وعاش في بغداد حتى وفاته.
حوسێن حوزنی ساڵی ١٩٢٥ ھاتۆتە ڕەواندز و چاپخانەی زاری کورمانجی دامەزراندووە. ساڵی ١٩٤٣ لە ڕەواندز دوور خراوەتەوە و تا کۆچی کردووە لە بەغدا ژیاوە.
تمثال گيوي مكرياني (حسين) في أربيل.
پەیکەری گیوی موکریانی لە هەولێر.
حسين حزني مكرياني أخرج بعض مجلاتٍ في إسطنبول وحلب سراً، مثل (كوردستان، ئارارات، بۆتان، چیاکرمانج، دیاربەکر، سۆران)، في جنوب كردستان سنة 1926 أخرج مجلة (زارى كرمانجى) في رواندز، وفي سنة 1935 أخرج مجلة (رووناكى) في أربيل، وفي بغداد سنة 1943 أدارَ مجلة (دەنگی گێتی تازە). وغير ذلك ترك 40 إلة 50 كتباُ وذكرياتاً مهمة. طبع قصة (خۆشی و ترشی) و (مەڕۆکە و بزنۆکە) عام 1926.[3]
حوسێن حوزنی لە ئەستەمبوڵ و حەلەبدا بە نھێنی چەندین گۆڤاری دەرکردووە ، وەک (کوردستان ، ئارارات ، بۆتان ، چیاکرمانج ، دیاربەکر ، سۆران) لە باشووری کوردستانیشدا ساڵی (١٩٢٦) گۆڤاری (زاری کرمانجی ) لە ڕەواندز دەرکردووە ، لە ساڵی (١٩٣٥)یش لە ھەولێر گۆڤاری (ڕووناکی) دەرکرد . ھەروەھا لە ساڵی (١٩٤٣) لە بەغدا سەرپەرشتی گۆڤاری (دەنگی گێتی تازە)ی کردووە . جگە لەمانە (٤٠_٥٠) کتێب و یادگاری بە نرخی لەپاش بە جێماوە ، حوسێن حوزنی لە ساڵی (١٩٢٦) چیڕۆکی (خۆشی و ترشی) و (مەڕۆکەو بزنۆکە)ی چاپ کردوو.[3]
هذا المؤرخ، لمدة 30 عاماً، الذي جعله خدمةً للشعب الكردي، أصبح صاحب 17 كتاب كبير، 11 منهم عن تاريخ الكرد.
ئەم مێژوونووسە لە ماوەی ٣٠ ساڵاندا کە لەم پێناوەدا تەرخانی کردبوو بۆ خزمەتی گەلی کورد خاوەنی ١٧ کتێبی گەورەیە کە یانزە کتێبیان لەسەر مێژوی کوردە.
كتبه عن تاريخ كردستان: [4]
کتێبەکانی لە سەر مێژووی کوردستان[4]
(مێرگەی دڵان) (خونچەی بەھارستان) (پێشکەوتن) (ئاوڕێکی پاشەوە) (میرانی سۆران) (کوردستانی موکریان) (ناودارانی کورد) (بە کورتی ھەڵکەوتی دێریکی) (لاپەڕەیەک لە دێریکی کوردستانی موکری)
مێرگەی دڵان خونچەی بەھارستان پێشکەوتن ئاوڕێکی پاشەوە میرانی سۆران کوردستانی موکریان ناودارانی کورد بە کورتی ھەڵکەوتی دێریکی لاپەڕەیەک لە دێریکی کوردستانی موکری
وكتب كتب عديدة أخرى، ولكن لم يُنشر. وَ كتَبَ عن تاريخ و أدب الكرد في عدة مجلات.
حوسێن حوزنی گەلێک کتێبی تریشی نووسیوە ، بەڵام بڵاو نەکراونەوە. ھەروەھا لە سەر گەلێک گۆڤار و ڕۆژنامە سەبارەت بە ئەدەب و مێژووی کورد ، شتی نووسیوە.
حسين حزني مكرياني توفي في 20 سبتمبر عام 1947 في بغداد، ونُقِلَ جثته إلى أربيل، وقبره الآن في أربيل.
حوسێن حوزنی موکریانی لە ٢٠ی ئەیلوولی ساڵی ١٩٤٧دا لە شاری بەغدا مردووە و تەرمەکەی ڕاگوێزراوەتە ھەولێر و ئێستا گۆڕەکەی لە شاری ھەولێرە.
حسين حزني مُكرياني
حوسێن حوزنی موکریانی
محمد ملا كريم، كاتب و باحث و مترجم كردي، ابن العالم الكردي عبدالكريم المدرس.
محەممەدی مەلا کەریم یان حەمەی مەلا کەریم (١٤ی ئابی ١٩٣١ بیارە، ھەڵەبجە — ١٢ی ئازاری ٢٠١٧، سلێمانی) نووسەر، توێژەر، و وەرگێڕێکی کورد بوو. کوڕی زانای کورد مەلا عەبدولکەریمی مودەڕیسە. حەمەی مەلا کەریم ھەندێک دیوانی شیعری کوردی وەکوو دیوانی مەحوی، گۆران و بێخودی لێکداوەتەوە. ئەو یەکێک بوو لە ئەندامانی ئەکادیمیای کوردی. ھەژار لە کتێبی چێشتی مجێور حەمەی مەلا کەریم وەکوو کەسێکی شارەزا لە زمانی کوردیدا ناو دەبا.
اسمه محمد ملا عبدالكريم المدرس، ولد في مدينة بيارة التابعة لمحافظة حلبجة في تاريخ 14مارس 1931م. أكمل دراسة القرآن الكريم في مدرسة أطفال شيوخ بيارة، ودرس اللغة الكردية والفارسية في حجرة المسجد. عاشوا في بيارة حتى سنة 1952 ثم رحلوا إلى السليمانية، وأكمل دراسته فيها عام 1954. في بيارة، في شبابه مَيَّلَ إرادته إلى مهنة الصحافة، عمل في صحائف كردية وعربية، نشرَ عدة مخطوطات في صحيفة بغداد، وعدة أشعار في صحيفة ژين، ومن قبل هذا كان قد نشرَ صحيفة ديني سياسي في بيارة. وصل إلى التعارف مع عبدالله غوران. وتعرف على الأدبيات الشيوعية وأصبح عضواً نشيطاً في هذا الحزب عام 1953.
ناوی محەمەدی مەلا عەبدولکەریمی مودەڕیسە، لە ١٤ی ئابی ١٩٣١ لە شارۆچکەی بیارەی پارێزگای ھەڵەبجە لەدایکبووە. لە قوتابخانەی منداڵە شێخەکانی بیارە خوێندنی قورئانی پیرۆزی تەواو کردووە، و کوردی و فارسی لە حوجرە خوێندووە. تا ساڵی ١٩٥٢ ماڵیان لە بیارە بووە و دواتر چوونەتە سلێمانی. لە ١٩٥٤ خوێندنی مەلایەتی لە سلێمانی تەواوکردووە. لە بیارە، لە تەمەنی لاوییەتی ئارەزووی چۆتە کاری ڕۆژنامەنووسی، چەندین نووسینی لە ڕۆژنامەکانی بەغدا بڵاو کردووەتەوە. ھاوکات ئاشنایەتی لەگەڵ گۆران پەیدا کردووە. لە ڕۆژنامەی ژین چەندین پەخشان و شیعری بڵاوکردووەتەوە. پێشتریش ھەر لە بیارە، گۆڤارێکی ئایینیی سیاسی دەرکردووە. لە ١٩٤٨ ئاشنایەتی لەگەڵ ئەدەبیاتی شیوعی پەیدا کردووە و لە ١٩٥٣ بووەتە ئەندامێکی چالاکی ئەو حیزبە.
بسبب خبرته استطاع أن يراجع ديوان شيرين وخسرو للشاعر خانا قبادي، الذي يتكون من 5526 أبيات شِعرية تقريباً والذي كتبت باللهجة الهورامية، وبسبب نجاحته في مراجعة الديوان طُبِعَ عامَ 1975 مِن قِبَلِ الجماعة العلمية الكردية.
بەھۆی شارەزایییەوە توانی بووی پێداچوونەوە بە دیوانی «شیرین و خوسرەو»ی خانای قوبادی بکا، کە نزیکەی ٥٥٢٦ دێرەشیعرە و بە شێوەزاری ھەورامی نووسراوە، بەھۆی سەرکەوتنی لە پێداچوونەوەی ئەو دیوانە، لە ١٩٧٥ کۆمەڵەی زانستیی کوردی ئەو دیوانەیان چاپ کرد.
وكان له دور متقدم في مراجعة ديوان مولوي، بشرح ديوانه، وشرح كثير من كلمات هورامية و، باالاعتماد على بعض قواميس. وكان في عون أبيه وأخيه عند شرح ديوان نالي، بعد المراجعة قام بطباعته بمساعدة الجماعة العلمية الكردية عامَ 1976. وبعون أبيه ثانيةً عَمِلوا في شرح ديوان محوي وطباعته من قبل الجماعة العلمية الكردية في بغداد، وفي مقدمة الديوان أشارَ إلى أنه استفاد من طبعة سنة 1922 لديوان محوي و بعض ملاحظات ومكتوبات محوي التي كانت عند أهله، وأشارَ بالاستفادة من غوران و كاكه فلاح لتهذيب هذه الطبعة الجديدة، ثم في سنة 1962 قدًّمهُ إلى أبيه.
محەممەد ڕۆڵێکی دەستپێشخەری ھەبوو لە پێداچوونەوە بە دیوانی مەولەوی، بە لێکدانەوەی دیوانەکەی، ھەروەھا ماناکردنی زۆرێک لە وشە ھەورامی و بیانییەکان، بە ڕوونکردنەوە و بەپشتبەستن بە ھەندێک فەرھەنگ. ھەروەھا ھاوکاربووە لەگەڵ عەبدولکەریمی باوکی و فاتیحی برای لە لێکدانەوەی دیوانی نالی، دوای پێداچوونەوە ھەستاوە بە چاپکردنی دیوانەکە بە ھاوکاریی کۆمەڵەی زانستیی کوردی لە ١٩٧٦. دیسان بە ھاوکاریی باوکی کاری کردووە بۆ لێکدانەوە و شیکردنەوەی دیوانی مەحوی و چاپکردنی دیوانەکەی لەلایەن کۆمەڵەی زانستیی کوردی لە بەغدا، لە سەرەتای دیوانەکە ئاماژەی بەوە داوە کە سوودی لە چاپی ساڵی ١٩٢٢ی دیوانی مەحوی وەرگرتووە و لەگەڵ ھەندێک لە تێبینی و نووسینەکانی مەحوی کە لەلای خێزانەکەی مابوون، ھەروەھا ئاماژەی بە سوودوەرگرتن کردووە لە گۆران و کاکەی فەلاح بۆ پوختەکردنی ئەو چاپە نوێیە، دواتر لە ١٩٦٢ پێشکەشی باوکی کردووە.
وكان واحداً من أعضا الجلسة الكلمية الكردية. وصاحب أكثر من 30 كتاب مختلفة، من رغم عمله لشرح الديوانات العرية الكلاسيكية الكردية مع أبيه، إلا أنه كانَ مشغولاً بالكتابة البحث لمدة أكثر من 50 عاماُ، واعتُقِلَ عدة مرات.
لە ڕۆژنامەکانی «تەئاخی و برایەتی، فکر ئەلجەدید، شەفەق و ئیسلاحی زەراعی، و گۆڤار و ڕۆژنامەی تری کوردی و عەرەبی کاری کردووە. یەکێک بووە لە ئەندامانی کۆڕی زانیاریی کورد. خاوەنی زیاتر لە ٣٠ کتێبی جۆراوجۆرە، جگە لە کارکردن لە دیوانی شاعیرە کلاسیکییەکانی کورد بە ھاوکاریی باوکی «مەلا عەبدولکەریمی مودەڕیس». زیاتر لە ٥٠ ساڵ خەریکی نووسین و توێژینەوە بووە، و چەند جارێک زیندانی کراوە، کتێبەکانی «جەنگاوەرێکی ڤێتنامی» و «لاوک و حەیران»ی لە زیندان نووسیون.
في أواخر عمره كان على الفراش بسبب المرض، وتوفي بسبب مرضه في مدينة السليمانية في صباحِ 12 مارس عام 2017، ودفن في تل مامه ياره.
حەمەی مەلا کەریم لە چەند ساڵی کۆتاییی تەمەنی بەھۆی نەخۆشییەوە کەوتبووە سەرجێگا. لە بەرەبەیانی ١٢ی ئازاری ٢٠١٧، بەھۆی نەخۆشییەوە لە سلێمانی کۆچی دوایی کرد، لە گردی مامەیارە تەرمەکەی نێژرا.
محمد ملا كريم: رجل في شجرة الكمثري الكلم (باسنيوز/بالكردية).
حەمەی مەلا کەریم: پیاوێک لە دارھەرمێی وشە، «باسنیوز»
نبذة عن حياة محمد ملا كريم. إن آر تي2، زيارة في 12/3/2017. مرجع وب + حقل ترجمة + حقل ترجمة + حقل ترجمة + حقل ترجمة أضف المزيد من الحقول مناقشة مع محمد ملا كريم، مجلة رامان، الأرقام 167 و 169 و 170. كتاب (چێشتی مجێور)، عبدالرحمن شرفكندي، مطبعة كردستان.
کورتەیەک لەژیاننامەی محەمەدی مەلا کەریم. ئێن ئاڕ تی ٢. سەردان لە ڕێکەوتی ١٢ی ئازاری ٢٠١٧. وتووێژ لەگەڵ حەمەی مەلا کەریم، گۆڤاری ڕامان، ژمارەکانی ١٦٨ و ١٦٩ و ١٧٠. کتێبی چێشتی مجێور، ھەژاری موکریانی، چاپخانەی کوردستان.
پییکرری فواریی دادپرورورری, فوپرترتاڵ, عاڵمانیا, 2011
پەیکەری فوارەی دادپەروەری، فوپەرتاڵ، ئاڵمانیا، ٢٠١١
شوان کمال(بالمانیة Schwan Kamal)هو نحات کردی عراقی ولد فی مدینة سلیمانیة عام ١٩٦٧.
شوان کەمال (بە ئەڵمانی: Schwan Kamal – لەدایکبووی ساڵی ١٩٦٧) لە گەڕەکی جوولەکان لە شاری سلێمانی لە ھەرێمی کوردستانی عێراق لەدایک بووە.
أحمد القاضي، كاتب و مترجم كردي مشهور ولد في عام ١٩٣٦ ميلادي من مھاباد مسقط رأسه
ئەحمەد قازی، نووسەر و وەرگێڕی بەناوبانگی کورد ساڵی ١٩٣٦ی زایینی لە مەھاباد لەدایکبووە.
مؤلفاته وترجماته
بەرھەمەکان
دون كيخوتي،[1] ترجمة رومان لميغيل دي ثيربانتس، ٢ ج، ٢٠٠٨ توأم العجائب،[2] ترجمة رومان لماڕک تواین، ١٩٩٠ کتک و مشک،[3] ترجمة قصص الشعرية لكاتب (عبيد زاكاني)١٩٨١ نسل افعي،[4] ترجمة رومان بيرل باک الى الفارسیة، ١٩٩٢ کلیلە و ديمنە،[5] ترجمة كتاب( کلیلە و دمنەی) من الفارسیة، ٢٠١٥ قواعد اللغة الكردية، باللغتين الكدرية والفارسية، دار النشر صلاح الدين، اورمية، ١٩٨٨
دۆن کیشۆت،[1] وەرگێڕانی ڕۆمانی سێرڤانتێس، ٢ بەرگ، ٢٠٠٨ دوانەی سەیر و سەمەرە،[2] وەرگێڕانی ڕۆمانی ماڕک تواین، ١٩٩٠ کتک و مشک،[3] وەرگێڕانی چیرۆکەشێعرێکی عوبەید زاکانی بە شێعر، ١٩٨١ نسل اژدھا،[4] وەرگێڕانی ڕۆمانی پێرل باک بۆ فارسی، ١٩٩٢ کلیلە و دێمنە،[5] وەرگێڕانی کتێبی کلیلە و دمنەی فارسی، ٢٠١٥ ڕێزمانی کوردی بە دوو زمانی کوردی و فارسی، دەزگای چاپی سەلاحەددین، ورمێ، ١٩٨٨
هوامش للمقال
پەراوێزەکان
المراجع و المصادر
سەرچاوەکان
ويكيبيديا الإنجليزية
ویکیپیدیای ئینگلیزی
كتاب معجم الطيور (بالكردية: فەرھەنگی باڵندە) هو أحد كتب القيمة في مجال عالم الطيور و تعريف لكل انواع الطيور، ألفه الكاتب: احمد بحري بطريقة مميزة وشيقة، هذا الكتاب متكون في جزء واحد وعدد صقحته ٢٤٤ صفحة.[1]
کتێبی فەرھەنگی باڵندە بەرھەمێکی تۆکمەیە لە بواری پێناسەکردنی باڵندەکان نووسراوەی ئەحمەد بەحری بە شێوازێکی ستاندارد لە توێی یەک بەرگ فەرھەنگدا.
لاناس (بالإنجليزية: Laanas)‏ منصة تدوين اجتماعي[1] تسمح لمستخدميها بالتدوينات موثوقة أو حرة[2][3] على شكل نص في كل مجال ( الأدب و الشعر و الرياضة و التاريخ ) أو صورة أو ملفات فيديو أو روابط أو أقوال أو محادثة، يستطيع المستخدمين في لاناس متابعة باقي المستخدمين فتظهر تحديثاتهم على حساباتهم الخاصة،[4] لاناس منصة مهتمة بتكوين جيل مبدع من الكتاب، و تهتم بمحتوي موثق وبمصادر معتمدة[5] فلا يخلو موضوع فيها من ذكر المصادر والمراجع الموثوقة والمعتمدة.[6]
لاناس (بە ئینگلیزی: Laanas)‏ تۆڕێکی کۆمەڵایەتیە[1] بە زمانی عەرەبی لە ساڵی ٢٠١٩ بڵاوکراوەتەوە،[2] لاناس ڕێگا بە بەکارھێنەرانی دەدات بە بڵاوکردنەوەی نووسین و وێنە و ڤیدیۆ و کتێب وتە و ڕووداو،[3] بەکارھێنەران لە لاناس دەتوانن شوێنی بەکارھێنەرانی تر بکەون و بابەتەکانیان ببین[4] وەک فەیسبوک و توێتەر و تۆڕەکانی تر، بڵاوکرنەوەی بابەت لە لاناس دوو جۆرە: بابەتی سەلمێندراو، دەبێت بەکارھێنەر بەسەرچاوە بابەتەکەی بسەلمێنێت، دوای پێداچوونەوەی لەلایەن بەڕێوبەراتی ماڵپەڕەکە بڵاودەکرێتەوە،[5] بابەتی ئازاد، کە ڕاستەوخۆ بڵاو دەبێتەوە و بەکارھێنەر ئازادە لە بڵاوکردنەوەی ھەموو جۆرە بابەتێک.[6]