# ppk/Uma-NT.xml.gz
# wo/Wolof-NT.xml.gz


(src)="b.MAT.1.1.1"> Toi-mi pomeduncu-duncu to mpomuli-ki Yesus Kristus .
(src)="b.MAT.1.1.2"> Yesus muli Magau ' Daud , muli Abraham .
(trg)="b.MAT.1.1.1"> Lii mooy cosaanu Yeesu Kirist , sëtu Daawuda , sëtu Ibraayma .

(src)="b.MAT.1.2.1"> Ngkai Abraham rata hi Daud , hanga ' ntu ' a-na Yesus toi-ramo : Abraham mpobubu Ishak , Ishak mpobubu Yakub , Yakub mpobubu Yehuda pai ' ompi ' -ompi ' -na ,
(trg)="b.MAT.1.2.1"> Ibraayma moo jur Isaaxa ; Isaaxa jur Yanqóoba ; Yanqóoba jur Yuda ak i doomi baayam ;

(src)="b.MAT.1.3.1"> Yehuda mpobubu Peres pai ' Zerah ( hanga ' tina-ra : Tamar ) , Peres mpobubu Hezron , Hezron mpobubu Ram ,
(trg)="b.MAT.1.3.1"> Yuda , Fares ak Sara ci Tamar ; Fares Esrom , miy baayu Aram ;

(src)="b.MAT.1.4.1"> Ram mpobubu Aminadab , Aminadab mpobubu Nahason , Nahason mpobubu Salmon ,
(trg)="b.MAT.1.4.1"> Aram Aminadab ; Aminadab Naason ; Naason Salmon ;

(src)="b.MAT.1.5.1"> Salmon mpobubu Boas ( hanga ' tina-na : Rahab ) , Boas mpobubu Obed ( hanga ' tina-na : Rut ) , Obed mpobubu Isai ,
(trg)="b.MAT.1.5.1"> Salmon jur ci Raxab doom ju tudd Bowas ; Bowas am ak Ruut Obedd ; Obedd jur Yese ,

(src)="b.MAT.1.6.1"> pai ' Isai mpobubu Magau ' Daud .
(src)="b.MAT.1.6.2"> Daud mpobubu Salomo ( tina-na : balu-na Uria ) ,
(trg)="b.MAT.1.6.1"> miy baayu buur bi Daawuda .
(trg)="b.MAT.1.6.2"> Daawuda moo jur Suleymaan ci ki nekkoon jabari Uri ;

(src)="b.MAT.1.7.1"> Salomo mpobubu Rehabeam , Rehabeam mpobubu Abia , Abia mpobubu Asa ,
(trg)="b.MAT.1.7.1"> Suleymaan jur Robowam ; Robowam Abiya ; Abiya Asaf ;

(src)="b.MAT.1.8.1"> Asa mpobubu Yosafat , Yosafat mpobubu Yoram , Yoram mpobubu Uzia ,
(trg)="b.MAT.1.8.1"> Asaf Yosafat ; Yosafat Yoram , miy baayu Osiyas ;

(src)="b.MAT.1.9.1"> Uzia mpobubu Yotam , Yotam mpobubu Ahas , Ahas mpobubu Hizkia ,
(trg)="b.MAT.1.9.1"> Osiyas jur Yowatam ; Yowatam Akas , miy baayu Esekiyas ;

(src)="b.MAT.1.10.1"> Hizkia mpobubu Manasye , Manasye mpobubu Amon , Amon mpobubu Yosia ,
(trg)="b.MAT.1.10.1"> Esekiyas Manase ; Manase Amon ; Amon Yosiyas ;

(src)="b.MAT.1.11.1"> Yosia mpobubu Yekhonya pai ' ompi ' -na .
(trg)="b.MAT.1.11.1"> Yosiyas jur Yekoñas ak i doomi baayam ca jamono , ja ñu defe Yawut ya jaam , yóbbu leen Babilon .

(src)="b.MAT.1.12.1"> Ngkai karatawani-ra to Yahudi hilou hi Babel rata hi kaputu-na Yesus , hanga ' ntu ' a-na Yesus , toi-ra : Yekhonya mpobubu Sealtiel , Sealtiel mpobubu Zerubabel ,
(trg)="b.MAT.1.12.1"> Ba ñu leen yóbboo ca Babilon , Yekoñas jur Salacel ; Salacel Sorobabel ,

(src)="b.MAT.1.13.1"> Zerubabel mpobubu Abihud , Abihud mpobubu Elyakim , Elyakim mpobubu Azor ,
(trg)="b.MAT.1.13.1"> miy baayu Abiyudd ; Abiyudd Eliyakim ; Eliyakim Asor ;

(src)="b.MAT.1.14.1"> Azor mpobubu Zadok , Zadok mpobubu Akhim , Akhim mpobubu Eliud ,
(trg)="b.MAT.1.14.1"> Asor Sadog ; Sadog Akim ; Akim Eliyudd ;

(src)="b.MAT.1.15.1"> Eliud mpobubu Eleazar , Eleazar mpobubu Matan , Matan mpobubu Yakub ,
(trg)="b.MAT.1.15.1"> Eliyudd Eleyasar ; Eleyasar Matan , miy baayu Yanqóoba ;

(src)="b.MAT.1.16.1"> Yakub mpobubu Yusuf tomane-na Maria .
(trg)="b.MAT.1.16.1"> Yanqóoba nag moo jur Yuusufa jëkkëru Maryaama ; te ci Maryaama la Yeesu , mi ñuy wax Kirist , juddoo .

(src)="b.MAT.1.17.1"> Jadi ' , ngkai Abraham rata hi Daud , kadea pomeduncu to mpomuli-ki Yesus hampulu ' opo ' lapi .
(src)="b.MAT.1.17.2"> Ngkai Daud rata hi karatawani-ra to Yahudi lou hi Babel , hampulu ' opo ' lapi wo ' o .
(src)="b.MAT.1.17.3"> Pai ' ngkai karatawani-ra to Yahudi lou hi Babel rata hi kaputu-na Kristus , hampulu ' opo ' lapi wo ' o .
(trg)="b.MAT.1.17.1"> Mboolem giir googu nag , la dale ca Ibraayma ba ca Daawuda , fukk lañu ak ñeent ; la dale ca Daawuda ba ca njaam ga ca Babilon , fukk lañu ak ñeent ; la dale njaam ga ca Babilon ba ci Kirist , fukk lañu ak ñeent .

(src)="b.MAT.1.18.1"> Hewa toi tutura kaputu-na Yesus Kristus .
(src)="b.MAT.1.18.2"> Tina-na to rahanga ' Maria mokamae ' hante Yusuf .
(src)="b.MAT.1.18.3"> Aga kako ' ia-ra ncamoko , muu-mule ' motina ' i-imi Maria .
(src)="b.MAT.1.18.4"> Potina ' i-na toe , ngkai baraka ' Inoha ' Tomoroli ' .
(trg)="b.MAT.1.18.1"> Nii la Yeesu Kirist juddoo .
(trg)="b.MAT.1.18.2"> Bi ñu mayee Maryaama ndeyam Yuusufa , waaye laata ñoo ànd , gis nañu ne dafa ëmb ci kàttanu Xel mu Sell mi .

(src)="b.MAT.1.19.1"> Yusuf , tauna to mengkoru hi Atura Musa .
(src)="b.MAT.1.19.2"> Toe pai ' na ' uli ' hi rala nono-na : " Kupohu lau-mi pokamae ' -ku hante Maria . "
(src)="b.MAT.1.19.3"> Aga uma-i dota mpaka ' ea ' Maria .
(src)="b.MAT.1.19.4"> Jadi ' , patuju-na bona napohu bongo-wadi , uma mingki ' ra ' incai ntodea .
(trg)="b.MAT.1.19.1"> Yuusufa jëkkëram nag , nekkoon na nit ku jub te bëggu ko woon a weer .
(trg)="b.MAT.1.19.2"> Mu nar a xàccook moom ci sutura .

(src)="b.MAT.1.20.1"> Bula-na Yusuf mokanono mpopekiri toe , mo ' ompo ' -i .
(src)="b.MAT.1.20.2"> Ompo ' -na toe , mpohilo-i hadua mala ' eka Pue ' to mpo ' uli ' -ki : " Yusuf , muli Magau ' Daud !
(src)="b.MAT.1.20.3"> Neo ' -ko morara ' mpotobine-i Maria .
(src)="b.MAT.1.20.4"> Apa ' ana ' to napotina ' i-ki toe ria , jadi ' ngkai baraka ' Inoha ' Tomoroli ' .
(trg)="b.MAT.1.20.1"> Waaye bi muy xalaat ci loolu , benn malaakam Boroom bi daldi ko feeñu ci gént ne ko : « Yaw Yuusufa , sëtu Daawuda , bul ragal a yeggali Maryaama sa jabar , ndaxte doom ji mu ëmb , ci Xel mu Sell mi la jóge .

(src)="b.MAT.1.21.1"> Mo ' ana ' -i mpai ' , hadua ana ' tomane .
(src)="b.MAT.1.21.2"> Ana ' toei mpai ' , kana nuhanga ' -i `Yesus, ' apa' Hi'a mpai' to mpohore ntodea-na ngkai jeko' -ra."
(trg)="b.MAT.1.21.1"> Dina jur doom ju góor ; na nga ko tudde Yeesu , ndaxte moo di kiy musal xeetam ci seeni bàkkaar . »

(src)="b.MAT.1.22.1"> Hawe ' ea toe majadi ' bona madupa ' -mi napa to na ' uli ' Pue ' hante wiwi nabi-na owi , hewa toi :
(trg)="b.MAT.1.22.1"> Loolu lépp xewoon na , ngir amal li Boroom bi wax , jaarale ko cib yonent , bi mu naan :

(src)="b.MAT.1.23.1"> " Hadua toronaa mpai ' motina ' i , mpo ' ana ' -ki hadua ana ' tomane .
(src)="b.MAT.1.23.2"> Ana ' toei mpai ' rahanga ' Imanuel . "
(src)="b.MAT.1.23.3"> Batua-na : " Alata ' ala mpodohei-ta . "
(trg)="b.MAT.1.23.1"> « Janq bi dina ëmb , jur doom ju góor , ñu tudde ko Emanuwel , » liy tekki « Yàlla ganesi na nu . »

(src)="b.MAT.1.24.1"> Pemata-na Yusuf , natuku ' mpu ' u-mi napa to na ' uli ' -ki mala ' eka Pue ' toe-e we ' i .
(src)="b.MAT.1.24.2"> Napotobine moto-imi Maria .
(trg)="b.MAT.1.24.1"> Noonu Yuusufa yeewu , yeggali jabaram , na ko ko malaakam Boroom bi sante woon .

(src)="b.MAT.1.25.1"> Aga ko ' ia-ra hampoturua , duu ' -na Maria mo ' ana ' .
(src)="b.MAT.1.25.2"> Kaputu-na ana ' toei , Yusuf mpohanga ' -i Yesus .
(trg)="b.MAT.1.25.1"> Waaye àndul ak moom , ba kera mu mucc , jur doom ju góor ; mu tudde ko Yeesu .

(src)="b.MAT.2.1.1"> Yesus putu hi ngata Betlehem tana ' Yudea nto ' u poparenta-na Magau ' Herodes .
(src)="b.MAT.2.1.2"> Nto ' u toe , ba hangkuja dua tauna rata hi Yerusalem ngkai ngata to molaa tono ' mata ' eo .
(src)="b.MAT.2.1.3"> Torata toera , tauna to nginca mponaa tanda hi betue ' .
(trg)="b.MAT.2.1.1"> Bi nga xamee ne Yeesu juddu na ci Betleyem ci diiwaanu Yude , amoon na ay boroom xam-xam , ñu jóge penku , ñëw Yerusalem .
(trg)="b.MAT.2.1.2"> Booba , ci jamonoy buur bi Erodd la woon .

(src)="b.MAT.2.2.1"> Mepekune ' -ra hi pue ' ngata Yerusalem , ra ' uli ' : " Hiapa-idi Ana ' to lako ' putu to jadi ' Magau ' to Yahudi-e ?
(src)="b.MAT.2.2.2"> Hi mata ' eo kihilo betue ' to mpobatuai kaputu-na .
(src)="b.MAT.2.2.3"> Toe pai ' tumai-kai doko ' mpopue ' -i . "
(trg)="b.MAT.2.2.1"> Ñu ne : « Ana buur bi juddul Yawut yi ?
(trg)="b.MAT.2.2.2"> Ndaxte gis nanu biddiiwam ci penku te ñëw nanu ngir màggal ko . »

(src)="b.MAT.2.3.1"> Kana ' epe-na Magau ' Herodes karia-na ana ' to jadi ' magau ' mpai ' , konce pai ' koro ' -imi , wae wo ' o hawe ' ea tauna hi Yerusalem .
(trg)="b.MAT.2.3.1"> Bi ko Erodd buur ba déggee , mu daldi jaaxle , moom ak waa Yerusalem gépp .

(src)="b.MAT.2.4.1"> Ngkai ree , kanakio ' -rami hawe ' ea imam pangkeni hante guru-guru agama Yahudi tumai moromu .
(src)="b.MAT.2.4.2"> Kahiruru ' -ra omea-mi , napekune ' -ra : " Hiapa mpu ' u-koiwo kaputua-na Magau ' Topetolo ' to najanci Alata ' ala owi-e ? "
(trg)="b.MAT.2.4.1"> Mu woolu nag saraxalekat yu mag yépp ak xutbakati xeet wa , laaj leen fu Almasi bi , maanaam Kirist , war a juddoo .

(src)="b.MAT.2.5.1"> Ratompoi ' -i hewa toi : " Hi ngata Betlehem tana ' Yudea .
(src)="b.MAT.2.5.2"> Ki ' inca toe , apa ' ria Lolita Pue ' to na ' uki ' hadua nabi owi-e .
(src)="b.MAT.2.5.3"> Na ' uli ' Pue ' :
(trg)="b.MAT.2.5.1"> Ñu ne ko : « Ca Betleyem ci diiwaanu Yude , ndaxte lii lañu bind jaarale ko cib yonent :

(src)="b.MAT.2.6.1">`Ngata Betlehem hi tana ' Yehuda, ngata to kedi' -wadi.
(src)="b.MAT.2.6.2"> Aga nau ' wae , bohe lau-pi mpai ' hanga ' -na ngkai hawe ' ea ngata bohe hi tana ' Yehuda .
(src)="b.MAT.2.6.3"> Apa ' ngkai Betlehem toe mpai ' , mehupa ' hadua Pangkeni to mpokeni ntodea-ku to Israel . ' "
(trg)="b.MAT.2.6.1"> “ Yaw Betleyem ci diiwaanu Yude , du yaw yaa yées ci njiiti Yude , ndaxte ci yaw la njiit di génne , kiy sàmm Israyil sama xeet . ” »

(src)="b.MAT.2.7.1"> Kana ' epe-na Herodes lolita toe , nakio ' bongo-ramo to nginca mponaa betue ' toera mpohirua ' -ki bona uma ra ' incai tau ntani ' -na .
(src)="b.MAT.2.7.2"> Napekune ' -ra ba nto ' uma mpu ' u betue ' toe lomo ' -na mehupa ' .
(trg)="b.MAT.2.7.1"> Ci kaw loolu Erodd woolu ci kumpa boroom xam-xam ya , di leen ceddowu , ngir xam bu wóor kañ la biddiiw bi feq .

(src)="b.MAT.2.8.1"> Oti toe , nahubui-ramo hilou hi Betlehem , na ' uli ' -raka : " Hilou-mokoi hi Betlehem , nipewulihi ' lompe ' kahiapa-na Ana ' tetui .
(src)="b.MAT.2.8.2"> Ane nirua ' -ipi , tumai-mokoi mpo ' uli ' -ka , bona hilou wo ' o-a-kuwo mpopue ' -i . "
(trg)="b.MAT.2.8.1"> Noonu mu yebal leen Betleyem naan : « Demleen fa , seet bu wóor mbirum xale ba .
(trg)="b.MAT.2.8.2"> Bu ngeen ci amee lu wóor nag , ngeen xamal ma ko , ngir man itam ma dem màggal ko . »

(src)="b.MAT.2.10.1"> Kahilou-rami .
(src)="b.MAT.2.10.2"> Hi lengko ohea , rahilo wo ' o-mi betue ' to rahilo hi tono ' mata ' eo-e wengi .
(src)="b.MAT.2.10.3"> Uma-pi mowo kagoe ' -ra mpohilo betue ' toe .
(src)="b.MAT.2.10.4"> Betue ' toe mpori ' uluhi-ra duu ' -na mento ' o hintoto po ' ohaa ' Ana ' toei .
(trg)="b.MAT.2.10.1"> Ba ñu gisee biddiiw ba nag , ñu am mbég mu réy-a-réy .

(src)="b.MAT.2.11.1"> Karata-ra , mesua ' -ramo hi rala tomi , mpohilo Ana ' toei hante Maria , tina-na .
(src)="b.MAT.2.11.2"> Mowilingkudu-ramo mpopue ' -i .
(src)="b.MAT.2.11.3"> Oti toe , karabongka-nami pontimamahia rewa-ra , pai ' rajuju-mi pepue ' -ra hi Ana ' toei .
(src)="b.MAT.2.11.4"> Pepue ' -ra toe : bulawa , pai ' anu mohonga to masuli ' oli-na to rahanga ' dupa ' pai ' mur .
(trg)="b.MAT.2.11.1"> Ñu dugg ca kër ga , gis xale ba ak Maryaama ndeyam , ñu daldi sukk , di ko màggal .
(trg)="b.MAT.2.11.2"> Ñu ubbi seeni boyetu alal , may ko wurus ak cuuraay ak ndàbb lu xeeñ lu ñuy wax miir .

(src)="b.MAT.2.12.1"> Oti toe , Alata ' ala mpololitai-ra hi rala ompo ' -ra , na ' uli ' -raka : " Neo ' -pokoi nculii ' hi Herodes ! "
(src)="b.MAT.2.12.2"> Jadi ' ponculia ' -ra toe , uma-rapa ntara hi Yerusalem , meleli ' -ramo ntara hi ohea ntani ' -na .
(trg)="b.MAT.2.12.1"> Bi ñu ko defee Yàlla artu na leen ci biir gént , ñu bañ a dellu ca Erodd .
(trg)="b.MAT.2.12.2"> Noonu ñu jaar weneen yoon , ñibbi seen réew .

(src)="b.MAT.2.13.1"> Pe ' ongko ' -ra to nginca mponaa betue ' toera , mehupa ' wo ' o-mi mala ' eka Pue ' hi Yusuf hi rala ompo ' -na .
(src)="b.MAT.2.13.2"> Na ' uli ' mala ' eka toei : " Yusuf !
(src)="b.MAT.2.13.3"> Herodes mpopali ' Ana ' tetui doko ' napatehi .
(src)="b.MAT.2.13.4"> Memata-moko , keni-imi Ana ' tetui hante tina-na , malai-koi hilou hi tana ' Mesir !
(src)="b.MAT.2.13.5"> Mo ' oha ' -mokoi ulu hi ria duu ' -na ria lolita-ku mpai ' mpo ' uli ' -kokoi . "
(trg)="b.MAT.2.13.1"> Bi nga xamee ne boroom xam-xam ya ñibbi nañu , benn malaakam Boroom bi feeñu Yuusufa ci gént ne ko : « Erodd mu ngi ci tànki wut xale bi , ngir rey ko ; jógal nag , jël xale bi ak ndeyam te nga daw jëm Misra , toog fa , ba kera ma koy wax . »

(src)="b.MAT.2.14.1"> Pemata-nami Yusuf , pai ' hi bengi toe palai-nami mpokeni Maria pai ' Yesus hilou hi Mesir .
(trg)="b.MAT.2.14.1"> Yuusufa nag jóg , jël xale ba ak ndeyam , làquji Misra ca guddi ga .

(src)="b.MAT.2.15.1"> Mo ' oha ' -ramo hi ria duu ' -na Magau ' Herodes mate .
(src)="b.MAT.2.15.2"> Jadi ' , Yesus rakeni hilou hi tana ' Mesir toe , bona ane rakeni nculii ' -ipi mpai ' , madupa ' -mi Lolita Pue ' to napohowa ' nabi owi to mpo ' uli ' : " Kukio ' Ana ' -ku tumai ngkai Mesir . "
(trg)="b.MAT.2.15.1"> Mu toog fa , ba Erodd faatu .
(trg)="b.MAT.2.15.2"> Noonu am li Boroom bi waxoon jaarale ko cib yonent , bi mu naan : « Woo naa sama doom , mu génn Misra . »

(src)="b.MAT.2.16.1"> Kana ' inca-na Herodes karapakawa ' -na to nginca mponaa betue ' toera , uma-pi mowo roe-na .
(src)="b.MAT.2.16.2"> Toe pai ' nahawai ' tantara-na hilou mpopatehi hawe ' ea ana ' tomane hi Betlehem pai ' hi ngata to ntololikia-na , bona ngalai ' ana ' to jadi ' magau ' toei mpai ' rapohipatehii .
(src)="b.MAT.2.16.3"> Na ' inca moto Herodes nto ' uma lomo ' pehupa ' -na betue ' toe , apa ' napekune ' wengi hi to nginca mponaa betue ' toera .
(src)="b.MAT.2.16.4"> Toe pai ' napehubui bona hawe ' ea ana ' tomane hi Betlehem rapatehi , ngkai ana ' lei to lako ' putu duu ' rata hi ana ' to rompae-mi umuru-ra .
(trg)="b.MAT.2.16.1"> Bi Erodd gisee nag , ne boroom xam-xam ya nax nañu ko , mu daldi mer lool .
(trg)="b.MAT.2.16.2"> Mu santaane ñu dugg ca Betleyem ak la ko wër , rey xale yu góor ya fa am ñaari at jëm suuf , mengook jamono , ja ko boroom xam-xam ya waxoon .

(src)="b.MAT.2.17.1"> Kajadia ' toe mpopadupa ' Lolita Pue ' to napohowa ' nabi Yeremia owi , to mpo ' uli ' hewa toi :
(trg)="b.MAT.2.17.1"> Booba am la ñu waxoon jaarale ko ci yonent Yàlla Yeremi , bi mu naan :

(src)="b.MAT.2.18.1"> " Hi ngata Rama uma mowo pogeo ' pai ' potantangi ' .
(src)="b.MAT.2.18.2"> Rahel mpotantangii ' ana ' -ana ' -na .
(src)="b.MAT.2.18.3"> Uma-i ma ' ala tanta ' ua , apa ' uma-rapa ria . "
(trg)="b.MAT.2.18.1"> « Baat jib na ci Rama , ay jooy ak yuux gu réy , Rasel mooy jooy ay doomamte bëggul kenn dëfël ko , ndaxte saay nañu . »

(src)="b.MAT.2.19.1"> Bula-ra Yusuf , Maria pai ' Yesus hi Mesir , Magau ' Herodes mate .
(src)="b.MAT.2.19.2"> Oti toe , mehupa ' wo ' o-imi mala ' eka Pue ' hi Yusuf hi rala ompo ' -na .
(trg)="b.MAT.2.19.1"> Bi nga xamee ne Erodd faatu na , benn malaakam Boroom bi feeñu Yuusufa ci gént ca Misra ,

(src)="b.MAT.2.20.1"> Na ' uli ' mala ' eka toei : " Tauna to doko ' mpopatehi Ana ' tetui , mate-imi .
(src)="b.MAT.2.20.2"> Wae-pi , memata-moko , keni-imi Ana ' tetui ntali tina-na , nculii ' -mokoi hilou hi tana ' Israel . "
(trg)="b.MAT.2.20.1"> ne ko : « Ñi doon wut a rey xale ba dee nañu ; jógal nag , jël xale bi ak ndeyam te nga dellu Israyil . »

(src)="b.MAT.2.21.1"> Memata mpu ' u-imi Yusuf mpokeni Ana ' toei hante Maria , nculii ' hi tana ' to Israel .
(trg)="b.MAT.2.21.1"> Yuusufa jóg nag , jël xale ba ak ndeyam , dellu Israyil .

(src)="b.MAT.2.22.1"> Tapi ' na ' epe Yusuf , Arkelaus ana ' Herodes mposampei tuama-na jadi ' magau ' hi tana ' Yudea .
(src)="b.MAT.2.22.2"> Toe pai ' me ' eka ' -i hilou hi ria .
(src)="b.MAT.2.22.3"> Ngkai ree , ria wo ' o-mi petudui ' Pue ' to nahilo Yusuf hi rala ompo ' -na .
(src)="b.MAT.2.22.4"> Toe pai ' hilou-ramo hi tana ' Galilea ,
(trg)="b.MAT.2.22.1"> Waaye bi mu déggee ne , Arkelawus moo donn Erodd baayam ca nguuru Yude , mu ragal faa dem .
(trg)="b.MAT.2.22.2"> Yàlla artu ko nag ci gént , mu daldi dem diiwaanu Galile .

(src)="b.MAT.2.23.1"> pai ' mo ' oha ' -ra hi ngata to rahanga ' Nazaret .
(src)="b.MAT.2.23.2"> Ngkai toe wo ' o-mi , madupa ' -mi lolita nabi owi to mpolowa Ana ' toei , to mpo ' uli ' : Hi ' a mpai ' rakahangai ' to Nazaret .
(trg)="b.MAT.2.23.1"> Mu ñëw nag dëkk ci dëkk bu ñuy wax Nasaret .
(trg)="b.MAT.2.23.2"> Noonu am la ñu waxoon ca xale ba , jaarale ko ca yonent ya , bi ñu naan : « Dees na ko tudde Nasaréen . »

(src)="b.MAT.3.1.1"> Ba hangkuja kahae-na oti toe , rata-mi Yohanes Topeniu ' hi papada to wao ' hi Yudea , pai ' natepu ' u-mi mpopalele Lolita Pue ' hi ntodea ,
(trg)="b.MAT.3.1.1"> Ca jamono jooja Yaxya feeñoon na , di waare ca màndiŋu Yude .

(src)="b.MAT.3.2.1"> na ' uli ' -raka : " Medea-mokoi ngkai jeko ' -ni , apa ' neo ' rata-mi tempo-na Alata ' ala jadi ' Magau ' hi dunia ' . "
(trg)="b.MAT.3.2.1"> Nii la doon waaree : « Tuubleen seeni bàkkaar , ndaxte nguuru Yàlla Aji Kawe ji jege na . »

(src)="b.MAT.3.3.1"> Yohanes toe-imi to nalowa nabi Yesaya owi .
(src)="b.MAT.3.3.2"> Na ' uli ' Yesaya hewa toi : Ria tauna to mekio ' hi papada to wao ' , na ' uli ' : `Neo ' rata-imi Pue'!
(src)="b.MAT.3.3.3"> Porodo ami ' -miki ohea-na .
(src)="b.MAT.3.3.4"> Nipakalempe ami ' -mi ohea to natara mpai ' . ' "
(trg)="b.MAT.3.3.1"> Yaxya mooy ki ñu doon wax jaarale ko ci yonent Yàlla Esayi , bi mu naan : « Am na baat buy xaacu ca màndiŋ ma ne : “ Xàll-leen yoonu Boroom bi , jubal-leen fi muy jaar . ” »

(src)="b.MAT.3.4.1"> Pohea-na Yohanes rababehi ngkai wulu porewua to rahanga ' unta .
(src)="b.MAT.3.4.2"> Salepe ' -na ngkai kuliba .
(src)="b.MAT.3.4.3"> Koni ' -na lari pai ' ue wani .
(trg)="b.MAT.3.4.1"> Yaxya nag mu ngi soloon mbubb mu ñu ràbbe kawaru giléem , takk geñog der ci ndiggam .
(trg)="b.MAT.3.4.2"> Ay njéeréer la doon dunde ak lem .

(src)="b.MAT.3.5.1"> Wori ' tauna to hilou hi papada to wao ' doko ' mpo ' epe lolita-na .
(src)="b.MAT.3.5.2"> Ria-ra ngkai ngata Yerusalem , pai ' ngkai humalili ' tana ' Yudea , ria wo ' o ngkai ngata-ngata to hampanca ' ua ue Yordan .
(trg)="b.MAT.3.5.1"> Noonu ñépp génn jëm ci moom , ñi dëkk Yerusalem ak diiwaanu Yude , ak waa dexu Yurdan .

(src)="b.MAT.3.6.1"> Hilou-ra mpangaku ' jeko ' -ra , pai ' naniu ' -ra hi ue Yordan tanda kamedea-ra ngkai jeko ' -ra .
(trg)="b.MAT.3.6.1"> Ñu nangu seeni bàkkaar , Yaxya sóob leen ca dexu Yurdan .

(src)="b.MAT.3.7.1"> Wori ' wo ' o pangkeni agama Yahudi to rahanga ' to Parisi pai ' to Saduki tumai mpopeniu ' hi Yohanes .
(src)="b.MAT.3.7.2"> Kanahilo-ra rata , na ' uli ' -raka : " He koi ' to bengku ' gau ' -ni !
(src)="b.MAT.3.7.3"> Napa pai ' tumai mpopeniu ' -koie ?
(src)="b.MAT.3.7.4"> Ba ni ' uli ' -koina , ma ' ala mpai ' nipasalewa roe Alata ' ala to neo ' mporumpa ' -koi !
(trg)="b.MAT.3.7.1"> Noonu ay Farisen ak ay Sadusen yu bare ñëw ci Yaxya , ngir mu sóob leen ñoom itam ca dex ga .
(trg)="b.MAT.3.7.2"> Waaye bi leen Yaxya gisee , mu ne leen : « Yéen ñi fees ak daŋar mel ni ay co , ku leen artu , ngeen daw merum Yàlla mi nar a wàcc ?

(src)="b.MAT.3.8.1"> Ane bongko medea-mokoi ngkai jeko ' -ni , babehi-mokoi gau ' to lompe ' .
(trg)="b.MAT.3.8.1"> Jëfeleen nag ni ñu tuub seeni bàkkaar ,

(src)="b.MAT.3.9.1"> Pai ' neo ' nipoperaha kamuli-na Abraham-koi , neo ' ni ' uli ' hi rala nono-ni : `Uma-hawo mpai ' nahuku' -kai Alata'ala.'
(src)="b.MAT.3.9.2"> Tetu-e uma makono !
(src)="b.MAT.3.9.3"> Bona ni ' inca : muli Abraham bisa napajadi ' Alata ' ala ngkai watu-watu toe lau .
(trg)="b.MAT.3.9.1"> te buleen wax ci seen xel naan : “ Nun daal doomi Ibraayma lanu , ” ndaxte maa ngi leen koy wax , Yàlla man na sàkkal Ibraayma ay doom ci doj yii .

(src)="b.MAT.3.10.1"> Neo ' rata-mi pehuku ' Alata ' ala !
(src)="b.MAT.3.10.2"> Pehuku ' -na hewa pati to rodo ami ' -mi hi tawu kaju .
(src)="b.MAT.3.10.3"> Butu ngkaju-na to uma lompe ' wua ' -na , bate ratoki pai ' ratene ' hi rala apu . "
(trg)="b.MAT.3.10.1"> Sémmiñ wi tiim na reeni garab yi .
(trg)="b.MAT.3.10.2"> Garab nag gu meññul doom yu baax , dees na ko gor , sànni ko ci safara si .

(src)="b.MAT.3.11.1"> Na ' uli ' wo ' o-mi Yohanes : " Aku ' toi mponiu ' -koi hante ue , tanda kamedea-ni ngkai jeko ' -ni .
(src)="b.MAT.3.11.2"> Tapi ' tumai-i mpai ' ngkabokoa ' ngkai aku ' hadua to meliu kuasa-na ngkai aku ' .
(src)="b.MAT.3.11.3"> Bangku ' jadi ' pahawaa ' -na to mpokeni sapatu ' -na , uma-a-kuwo natao .
(src)="b.MAT.3.11.4"> Hi ' a mpai ' to mponiu ' -koi hante Inoha ' Tomoroli ' pai ' hante apu .
(trg)="b.MAT.3.11.1"> Man maa ngi leen di sóob ci ndox , ci lu ànd ak tuub seeni bàkkaar .
(trg)="b.MAT.3.11.2"> Waaye kiy ñëw sama gannaaw moo ma ëpp kàttan , ba yeyoowuma koo yóbbul sax ay dàllam .
(trg)="b.MAT.3.11.3"> Kooku dina leen sóob ci Xel mu Sell mi ak safara .

(src)="b.MAT.3.12.1"> Hi ' a ma ' ala rarapai ' -ki tauna to mpowiri ' pae .
(src)="b.MAT.3.12.2"> Nagaa ' pae to mo ' ihi ngkai to lopa ' -na duu ' -na me ' itu ' .
(src)="b.MAT.3.12.3"> Pae to mo ' ihi napuna ' hi rala wilulu , pai ' to lopa ' -na nasuwe hi rala apu to jela ' ncuu duu ' kahae-hae-na . "
(trg)="b.MAT.3.12.1"> Layoom mu ngi ci loxoom , ngir jéri dàgga ja , ba mu set ; pepp ma dina ko def ca sàq ma , waaye xatax ba dina ko lakk ci safara su dul fey mukk . »

(src)="b.MAT.3.13.1"> Nto ' u toe , Yesus tumai ngkai tana ' Galilea rata hi ue Yordan .
(src)="b.MAT.3.13.2"> Rata hi ria , mpopeniu ' wo ' o-i-hawo hi Yohanes .
(trg)="b.MAT.3.13.1"> Booba Yeesu jóge Galile , ñëw ngir Yaxya sóob ko ca dexu Yurdan .

(src)="b.MAT.3.14.1"> Tapi ' Yohanes , uma-i daho ' mponiu ' -i , pai ' na ' uli ' -ki : " Kakoo-kono-na , aku ' toi-dile to toto-na mpopeniu ' hi Iko-e , hiaa ' Iko lau-di to tumai hi aku ' ! "
(trg)="b.MAT.3.14.1"> Waaye Yaxya gàntu ko ne : « Man maa soxla , nga sóob ma ci ndox , te yaa ngi ñëw ci man ! »

(src)="b.MAT.3.15.1"> Natompoi ' Yesus : " Niu ' -ama-hana .
(src)="b.MAT.3.15.2"> Natao moto tababehi toi , bona tatuku ' hawe ' ea konoa Alata ' ala . "
(src)="b.MAT.3.15.3"> Ngkai ree , naniu ' mpu ' u-imi .
(trg)="b.MAT.3.15.1"> Yeesu tontu ko : « Bàyyil noonu , ndaxte war nanoo mottali lépp lu jub . »
(trg)="b.MAT.3.15.2"> Noonu Yaxya nangu .

(src)="b.MAT.3.16.1"> Ka ' oti-na Yesus raniu ' , mencore-imi ngkai rala ue .
(src)="b.MAT.3.16.2"> Tebea ncorobaa-mi langi ' , pai ' nahilo-hawo , Inoha ' Alata ' ala mana ' u tumai hewa danci mangkebodo , hompo hi Hi ' a .
(trg)="b.MAT.3.16.1"> Bi ko Yaxya sóobee ca dex ga , Yeesu génn .
(trg)="b.MAT.3.16.2"> Ca saa sa asamaan yi daldi ubbiku , te Yaxya gis Xelum Yàlla wàcc ci melow pitax , ñëw ci kaw Yeesu .

(src)="b.MAT.3.17.1"> Oti toe , ra ' epe-mi lolita Alata ' ala ngkai langi ' to mpo ' uli ' : " Hi ' a toi-mi ana ' -ku to kupe ' ahi ' .
(src)="b.MAT.3.17.2"> Hi ' a-mi to mpakagoe ' nono-ku . "
(trg)="b.MAT.3.17.1"> Te baat bu jóge asamaan dégtu ne : « Kii mooy sama Doom ji ma bëgg ; ci moom laa ame bànneex . »

(src)="b.MAT.4.1.1"> Oti toe , Inoha ' Alata ' ala mpopakeni Yesus hilou hi papada to wao ' , bona Magau ' Anudaa ' mposori-i .
(trg)="b.MAT.4.1.1"> Bi loolu amee Xelum Yàlla yóbbu Yeesu ca màndiŋ ma , ngir mu jànkoonte ak fiiri Seytaane .

(src)="b.MAT.4.2.1"> Opo ' mpulu ' eo opo ' mpulu ' bengi mopuasa ' -i .
(src)="b.MAT.4.2.2"> Ngkai ree , mo ' oro ' -imi .
(trg)="b.MAT.4.2.1"> Yeesu nekk fa te lekkul ñeent-fukki bëccëg ak ñeent-fukki guddi , door a xiif .

(src)="b.MAT.4.3.1"> Rata Magau ' Topesori mpo ' uli ' -ki : " Ane Ana ' Alata ' ala mpu ' u-ko , wae-pi hubui watu toe-ra lau mewali pongkoni ' ! "
(trg)="b.MAT.4.3.1"> Noonu fiirkat bi ñëw ci moom ne ko : « Boo dee Doomu Yàlla , santal doj yii , ñu nekk mburu . »

(src)="b.MAT.4.4.1"> Natompoi ' Yesus : " Hi rala Buku Tomoroli ' te ' uki ' hewa toi : `Manusia ' uma tuwu' ngkai pongkoni' -wadi.
(src)="b.MAT.4.4.2"> Tuwu ' -ra ngkai kampotuku ' -ra butu mela lolita to napohowa ' Alata ' ala . ' "
(trg)="b.MAT.4.4.1"> Waaye Yeesu tontu ko ne : « Mbind mi nee na : “ Nit du dunde mburu rekk , waaye itam gépp kàddu gu génne ci gémmiñug Yàlla . ” »

(src)="b.MAT.4.5.1"> Oti toe , Magau ' Anudaa ' mpopakeni-i hilou hi Yerusalem , ngata to moroli ' , napopokore-i hi lolo wumu Tomi Alata ' ala ,
(trg)="b.MAT.4.5.1"> Bi mu waxee loolu , Seytaane yóbbu ko ca dëkk bu sell ba , teg ko ca njobbaxtalu kër Yàlla ga .

(src)="b.MAT.4.6.1"> pai ' na ' uli ' -ki : " Ane Ana ' Alata ' ala-ko , mengkanawu ' -ko ngkai rei !
(src)="b.MAT.4.6.2"> Uma-ko mpai ' moapa-apa , apa ' ria te ' uki ' hi rala Buku Tomoroli ' : `Pue ' Alata'ala mpohubui mala'eka-na mpetalawai' -ko ngkai silaka.
(src)="b.MAT.4.6.3"> Rahorongko-ko bona witi ' -nu uma dungku hi watu . ' "
(trg)="b.MAT.4.6.1"> Mu ne ko : « Boo dee Doomu Yàlla , tëbal ci suuf , ndaxte Mbind mi nee na : “ Dina jox ay malaakaam ndigal ci sa mbir , ñu leewu la ci seeni loxo , ngir nga bañ a fakkastalu ciw doj . ” »

(src)="b.MAT.4.7.1"> Natompoi ' Yesus : " Aga ria wo ' o te ' uki ' hi rala Buku Tomoroli ' to mpo ' uli ' hewa toi : `Neo ' tasori Pue' -ta, Pue' Alata'ala!'"
(trg)="b.MAT.4.7.1"> Yeesu tontu ko : « Bind nañu it ne : “ Bul diiŋat Yàlla , sa Boroom . ” »

(src)="b.MAT.4.8.1"> Oti toe Magau ' Anudaa ' mpakeni tena Yesus lou hi lolo bulu ' to molangko lia , pai ' napopohiloi-i hawe ' ea kamagaua ' hi dunia ' hante ka ' uaa ' -na .
(trg)="b.MAT.4.8.1"> Gannaaw loolu Seytaane yóbbu ko ci kaw tund wu kawe lool , won ko réewi àddina yépp ak seeni ndam .

(src)="b.MAT.4.9.1"> Na ' uli ' -ki : " Hawe ' ea toe lau kuwai ' -koko , ane motingkua ' -ko mpopue ' -a . "
(trg)="b.MAT.4.9.1"> Mu ne ko : « Lii lépp dinaa la ko may , boo sukkee màggal ma . »

(src)="b.MAT.4.10.1"> Hampetompoi ' Yesus : " Palai-ko topesori !
(src)="b.MAT.4.10.2"> Apa ' hi rala Buku Tomoroli ' te ' uki ' hewa toi : `Kana mepue ' -ta hi Pue' -ta, Pue' Alata'ala.
(src)="b.MAT.4.10.3"> Muntu ' Hi ' a-wadi to natao tapengkorui . ' "
(trg)="b.MAT.4.10.1"> Waaye Yeesu tontu ko : « Sore ma Seytaane , ndaxte Mbind mi nee na : “ Nanga màggal Yàlla sa Boroom , te jaamu ko moom rekk . ” »

(src)="b.MAT.4.11.1"> Ngkai ree , malai mpu ' u-imi Magau ' Anudaa ' mpalahii Yesus , pai ' oti toe rata-ramo mala ' eka mpomawai-i .
(trg)="b.MAT.4.11.1"> Noonu Seytaane bàyyi ko .
(trg)="b.MAT.4.11.2"> Te ay malaaka daldi ñëw fi Yeesu , di ko topptoo .

(src)="b.MAT.4.12.1"> Ko ' ia mahae ngkai ree , Yohanes Topeniu ' rahoko ' pai ' ratarungku ' .
(src)="b.MAT.4.12.2"> Kana ' epe-na Yesus kareba toe , hilou nculii ' -imi hi ngata Nazaret hi tana ' Galilea .
(trg)="b.MAT.4.12.1"> Am bés Yeesu dégg ne , jàpp nañu Yaxya ; mu jóg nag , jëm Galile .

(src)="b.MAT.4.13.1"> Oti toe , kaliliu-imi ngkai Nazaret hilou mo ' oha ' hi ngata Kapernaum .
(src)="b.MAT.4.13.2"> Kapernaum toe , ngata hi wiwi ' rano Galilea , hi tana ' Zebulon pai ' Naftali .
(trg)="b.MAT.4.13.1"> Gannaaw gi , mu toxoo dëkku Nasaret , dem dëkk Kapernawum , bi féeteek dex ga ci diiwaani Sabulon ak Neftali .

(src)="b.MAT.4.14.1"> Yesus mo ' oha ' hi ree , alaa-na madupa ' -mi lolita to napohowa ' nabi Yesaya owi , hewa toi moni-na :
(trg)="b.MAT.4.14.1"> Noonu am la ñu waxoon , jaarale ko ci yonent Yàlla Esayi , bi mu naan :

(src)="b.MAT.4.15.1"> " Ane tana ' -ra to Zebulon pai ' to Naftali , tana ' to mohu ' hi rano Galilea , pai ' tana ' to hi dipo ue Yordan .
(src)="b.MAT.4.15.2"> Tana ' toe rapo ' ohai ' wori ' tauna to bela-ra to Yahudi .
(trg)="b.MAT.4.15.1"> « Yaw réewum Sabulon ak réewum Neftali , di yoonu géej gannaaw dexu Yurdan , yaw Galile , réewum ñi dul Yawut —

(src)="b.MAT.4.16.1"> Ri ' ulu , tauna toera hi rala kabengia-na , pai ' me ' eka ' -ra mpoka ' eka ' kamatea .
(src)="b.MAT.4.16.2"> Aga wae lau , mpohilo-ramo-rawo baja to bohe , apa ' mehupa ' -mi eo to mehini mpohinii-ra . "
(trg)="b.MAT.4.16.1"> xeet wa nekkoon cig lëndëm , gis na leer gu mag , ña dëkkoon ca réew , ma dee tiim , leer fenkal na leen . »

(src)="b.MAT.4.17.1"> Ntepu ' u ngkai ree , Yesus mpoparata Lolita Pue ' , na ' uli ' : " Medea-mokoi ngkai jeko ' -ni , apa ' neo ' rata-mi tempo-na Alata ' ala jadi ' Magau ' hi dunia ' . "
(trg)="b.MAT.4.17.1"> Booba Yeesu tàmbali di waare naan : « Tuubleen seeni bàkkaar , ndaxte nguuru Yàlla Aji Kawe ji jegesi na . »

(src)="b.MAT.4.18.1"> Bula-na Yesus momako ' hi wiwi ' rano Galilea , mpohilo-i rodua to ntali ompi ' , hanga ' -ra Simon ( to rahanga ' wo ' o Petrus ) hante Andreas ompi ' -na .
(src)="b.MAT.4.18.2"> Nto ' u toe , bula-ra mebau ' hi rano mojala ' , apa ' toe-mi-rawo bago-ra .
(trg)="b.MAT.4.18.1"> Gannaaw loolu Yeesu doon dox ca tefesu dexu Galile , mu gis fa ñaar ñu bokk ndey ak baay , mooy Simoŋ mi ñuy wax Piyeer , ak Andare .
(trg)="b.MAT.4.18.2"> Fekk ñuy sànni seen caax ca dex ga , ndaxte ay nappkat lañu woon .

(src)="b.MAT.4.19.1"> Na ' uli ' Yesus mpo ' uli ' -raka : " Mai-mokoi ntuku ' -a !
(src)="b.MAT.4.19.2"> Uma-pokoi mebau ' mpali ' uru .
(src)="b.MAT.4.19.3"> Ngkai wae lau kuwai ' -koi pobago mpotudui ' tauna mepangala ' hi Aku ' . "
(trg)="b.MAT.4.19.1"> Yeesu ne leen : « Ñëwleen topp ci man , ma def leen nappkati nit . »

(src)="b.MAT.4.20.1"> Karapalahii-nami jala ' -ra , pai ' ntepu ' u eo toe mpotuku ' Yesus-ramo .
(trg)="b.MAT.4.20.1"> Ca saa sa ñu daldi bàyyi seeni mbaal , topp ci moom .

(src)="b.MAT.4.21.1"> Oti toe , Yesus mpokaliliu pomako ' -na , nahilo wo ' o-mi rodua to ntali ompi ' : Yakobus pai ' Yohanes , ana ' -na Zebedeus .
(src)="b.MAT.4.21.2"> Hira ' toe , bula-ra mpokolompehii jala ' -ra hi rala sakaya hante tuama-ra .
(src)="b.MAT.4.21.3"> Yesus mpokio ' -ra jadi ' topetuku ' -na .
(trg)="b.MAT.4.21.1"> Ba Yeesu demee ba ca kanam , mu gis yeneen ñaar ñu bokk ndey ak baay , ñuy Saag doomu Sebede , ak Yowaana rakkam .
(trg)="b.MAT.4.21.2"> Ñu nekk ci seen biir gaal ak Sebede seen baay , di defar seeni mbaal .
(trg)="b.MAT.4.21.3"> Noonu Yeesu woo leen .

(src)="b.MAT.4.22.1"> Karapalahii-na wo ' o-mi-rawo sakaya-ra pai ' tuama-ra , mpotuku ' Yesus wo ' o-ramo-rawo .
(trg)="b.MAT.4.22.1"> Ca saa sa ñu daldi bàyyi gaal ga ak seen baay , topp ci moom .

(src)="b.MAT.4.23.1"> Yesus modao ' hobo ' hi tana ' Galilea pai ' -i metudui ' hi rala tomi posampayaa .
(src)="b.MAT.4.23.2"> Mpoparata-i Kareba Lompe ' , na ' uli ' : " Neo ' rata-mi tempo-na Alata ' ala jadi ' Magau ' hi dunia ' . "
(src)="b.MAT.4.23.3"> Yesus mpaka ' uri ' wo ' o hawe ' ea tauna to peda ' pai ' to keru .
(trg)="b.MAT.4.23.1"> Ba loolu amee Yeesu doon wër Galile gépp , di jàngale ci seeni jàngu tey yégle xebaar bu baax bi ci nguuru Yàlla ; muy faj jàngoro yépp ak wéradi yépp ca nit ña ,

(src)="b.MAT.4.24.1"> Pobago-na Yesus toe tetolele hi hawe ' ea ngata hi propinsi Siria , alaa-na wori ' tauna tumai doko ' mpohirua ' -ki .
(src)="b.MAT.4.24.2"> Mpokeni-ra hawe ' ea doo-ra to mpotodohaka to wori ' nyala haki ' -ra pai ' kasusaa ' -ra , ba to nahawi ' seta , ba to limpuangaa ba to pungku .
(src)="b.MAT.4.24.3"> Napaka ' uri ' -ra omea .
(trg)="b.MAT.4.24.1"> ba tax turam siiw ba ci biir réewu Siri mépp .
(trg)="b.MAT.4.24.2"> Ñu di ko indil ñi wopp ñépp , ñi sonn ndax ay jàngoro ak metit yu bare , ñi rab jàpp , ñiy say ak ñi làggi , mu faj leen .

(src)="b.MAT.4.25.1"> Nto ' u toe , wori ' lia tauna to mpotuku ' Yesus .
(src)="b.MAT.4.25.2"> Ria-ra to ngkai tana ' Galilea , ngkai Dekapolis , ngkai Yerusalem , ngkai tana ' Yudea , pai ' ria wo ' o-ra ngkai dipo ue Yordan .
(trg)="b.MAT.4.25.1"> Noonu mbooloo mu bare topp ci moom , jóge ci wàlli Galile ak diiwaan bi ñuy wax Fukki dëkk yi , ci dëkku Yerusalem ak ci diiwaanu Yude , ba ci gannaaw dexu Yurdan ..

(src)="b.MAT.5.1.1"> Kanahilo-na Yesus tauna to wori ' toera , manake ' -imi hilou hi bulu ' -na , pai ' -i mohura .
(src)="b.MAT.5.1.2"> Rata-ramo topetuku ' -na mpomohui ' -i .
(trg)="b.MAT.5.1.1"> Bi Yeesu gisee mbooloo ma nag , mu yéeg ca tund wa , toog ; taalibeem ya ñëw ci moom .

(src)="b.MAT.5.2.1"> Natudui ' -ra , na ' uli ' -raka :
(trg)="b.MAT.5.2.1"> Mu daldi leen jàngal naan :

(src)="b.MAT.5.3.1"> " Marasi ' tauna to mpo ' inca kampe ' ahii ' tuwu ' -ra hi poncilo Alata ' ala , apa ' hira ' toe-mi mpai ' to jadi ' ntodea Alata ' ala , pai ' Alata ' ala jadi ' Magau ' -ra .
(trg)="b.MAT.5.3.1"> « Yéen ñi xam seen ñàkk doole ngir neex Yàlla , barkeel ngeen , ndaxte nguuru Yàlla Aji Kawe ji , yéena ko yelloo .

(src)="b.MAT.5.4.1"> Marasi ' tauna to susa ' nono-ra , apa ' Alata ' ala moto mpai ' mpotanta ' u-ra .
(trg)="b.MAT.5.4.1"> Yéen ñi nekk ci naqar , barkeel ngeen , ndax dees na dëfël seen xol .

(src)="b.MAT.5.5.1"> Marasi ' tauna to dingki ' nono-ra , apa ' hira ' mpai ' to mporata napa to najanci Alata ' ala .
(trg)="b.MAT.5.5.1"> Yéen ñi lewet , barkeel ngeen , ndax dingeen moomi àddina .

(src)="b.MAT.5.6.1"> Marasi ' tauna to doko ' lia jadi ' monoa ' hi poncilo Alata ' ala , apa ' Alata ' ala moto mpai ' to mpowai ' -ra napa to rapali ' toe .
(trg)="b.MAT.5.6.1"> Yéen ñi xiif te mar njub , barkeel ngeen , ndax dingeen regg .

(src)="b.MAT.5.7.1"> Marasi ' tauna to ma ' ahi ' hi doo-ra , apa ' Alata ' ala wo ' o mpai ' mpoka ' ahi ' -ra .
(trg)="b.MAT.5.7.1"> Yéen ñi am yërmande , barkeel ngeen , ndax dees na leen yërëm .

(src)="b.MAT.5.8.1"> Marasi ' tauna to moroli ' nono-ra , apa ' hira ' mpai ' to mpohilo Alata ' ala .
(trg)="b.MAT.5.8.1"> Yéen ñi am xol bu sell , barkeel ngeen , ndax dingeen gis Yàlla .

(src)="b.MAT.5.9.1"> Marasi ' tauna to mpopohintuwu ' doo , apa ' hira ' -mi mpai ' to rahanga ' ana ' Alata ' ala .
(trg)="b.MAT.5.9.1"> Yéen ñiy wut jàmm , barkeel ngeen , ndax dees na leen tudde doomi Yàlla .

(src)="b.MAT.5.10.1"> Marasi ' tauna to rabalinai ' sabana mpobabehi-ra konoa Alata ' ala , apa ' hira ' toe-mi mpai ' to jadi ' ntodea Alata ' ala , pai ' Alata ' ala jadi ' Magau ' -ra .
(trg)="b.MAT.5.10.1"> Yéen ñi ñu fitnaal ndax seen njub , barkeel ngeen , ndaxte nguuru Yàlla Aji Kawe ji , yéena ko yelloo .

(src)="b.MAT.5.11.1"> " Marasi ' -koi ane raruge ' -koi tauna , rabalinai ' pai ' rabalihi-koi hante wori ' nyala lolita pebalihi sabana petuku ' -ni hi Aku ' .
(trg)="b.MAT.5.11.1"> « Barkeel ngeen , bu ñu leen di saaga , di leen fitnaal , di leen sosal lépp lu bon ngir man .