# ppk/Uma-NT.xml.gz
# quc/Kiche-NT.xml.gz


(src)="b.MAT.1.1.1"> Toi-mi pomeduncu-duncu to mpomuli-ki Yesus Kristus .
(src)="b.MAT.1.1.2"> Yesus muli Magau ' Daud , muli Abraham .
(trg)="b.MAT.1.1.1"> Are waˈ ri qui biˈ ri u mam ri Jesús ojer .
(trg)="b.MAT.1.1.2"> Ri Jesús Are rachalaxic ri ka mam David xukujeˈ ri ka mam Abraham ojer .

(src)="b.MAT.1.2.1"> Ngkai Abraham rata hi Daud , hanga ' ntu ' a-na Yesus toi-ramo : Abraham mpobubu Ishak , Ishak mpobubu Yakub , Yakub mpobubu Yehuda pai ' ompi ' -ompi ' -na ,
(trg)="b.MAT.1.2.1"> Ri ka mam Abraham are u tat ri ka mam Isaac .
(trg)="b.MAT.1.2.2"> Ri ka mam Isaac are u tat ri ka mam Jacob .
(trg)="b.MAT.1.2.3"> Ri ka mam Jacob are u tat ri ka mam Judá xukujeˈ tak ri e rachalal ri areˈ .

(src)="b.MAT.1.3.1"> Yehuda mpobubu Peres pai ' Zerah ( hanga ' tina-ra : Tamar ) , Peres mpobubu Hezron , Hezron mpobubu Ram ,
(trg)="b.MAT.1.3.1"> Ri ka mam Judá are u tat ri ka mam Fares xukujeˈ ri ka mam Zara .
(trg)="b.MAT.1.3.2"> Ri qui nan cˈut are ri nan Tamar .
(trg)="b.MAT.1.3.3"> Ri ka mam Fares are u tat ri ka mam Esrom .
(trg)="b.MAT.1.3.4"> Ri ka mam Esrom are u tat ri ka mam Aram .

(src)="b.MAT.1.4.1"> Ram mpobubu Aminadab , Aminadab mpobubu Nahason , Nahason mpobubu Salmon ,
(trg)="b.MAT.1.4.1"> Ri ka mam Aram are u tat ri ka mam Aminadab .
(trg)="b.MAT.1.4.2"> Ri ka mam Aminadab are u tat ri ka mam Naasón .
(trg)="b.MAT.1.4.3"> Ri ka mam Naasón are u tat ri ka mam Salmón .

(src)="b.MAT.1.5.1"> Salmon mpobubu Boas ( hanga ' tina-na : Rahab ) , Boas mpobubu Obed ( hanga ' tina-na : Rut ) , Obed mpobubu Isai ,
(trg)="b.MAT.1.5.1"> Ri ka mam Salmón are u tat ri ka mam Booz .
(trg)="b.MAT.1.5.2"> Ru nan ri ka mam Booz are ri nan Rahab .
(trg)="b.MAT.1.5.3"> Ri ka mam Booz are u tat ri ka mam Obed .
(trg)="b.MAT.1.5.4"> Ru nan ri ka mam Obed are ri nan Rut .
(trg)="b.MAT.1.5.5"> Ri ka mam Obed are u tat ri ka mam Isaí .

(src)="b.MAT.1.6.1"> pai ' Isai mpobubu Magau ' Daud .
(src)="b.MAT.1.6.2"> Daud mpobubu Salomo ( tina-na : balu-na Uria ) ,
(trg)="b.MAT.1.6.1"> Ri ka mam Isaí are u tat ri ka mam David ri nim takanel .
(trg)="b.MAT.1.6.2"> Ri ka mam David ri nim takanel rucˈ ri chichuˈ ri xrixokilaj na ri tat Urías , e areˈ u nan u tat ri ka mam Salomón .

(src)="b.MAT.1.7.1"> Salomo mpobubu Rehabeam , Rehabeam mpobubu Abia , Abia mpobubu Asa ,
(trg)="b.MAT.1.7.1"> Ri ka mam Salomón are u tat ri ka mam Roboam .
(trg)="b.MAT.1.7.2"> Ri ka mam Roboam are u tat ri ka mam Abías .
(trg)="b.MAT.1.7.3"> Ri ka mam Abías are u tat ri ka mam Asa .

(src)="b.MAT.1.8.1"> Asa mpobubu Yosafat , Yosafat mpobubu Yoram , Yoram mpobubu Uzia ,
(trg)="b.MAT.1.8.1"> Ri ka mam Asa are u tat ri ka mam Josafat .
(trg)="b.MAT.1.8.2"> Ri ka mam Josafat are u tat ri ka mam Joram .
(trg)="b.MAT.1.8.3"> Ri ka mam Joram are u tat ri ka mam Uzías .

(src)="b.MAT.1.9.1"> Uzia mpobubu Yotam , Yotam mpobubu Ahas , Ahas mpobubu Hizkia ,
(trg)="b.MAT.1.9.1"> Ri ka mam Uzías are u tat ri ka mam Jotam .
(trg)="b.MAT.1.9.2"> Ri ka mam Jotam are u tat ri ka mam Acaz .
(trg)="b.MAT.1.9.3"> Ri ka mam Acaz are u tat ri ka mam Ezequías .

(src)="b.MAT.1.10.1"> Hizkia mpobubu Manasye , Manasye mpobubu Amon , Amon mpobubu Yosia ,
(trg)="b.MAT.1.10.1"> Ri ka mam Ezequías are u tat ri ka mam Manasés .
(trg)="b.MAT.1.10.2"> Ri ka mam Manasés are u tat ri ka mam Amón .
(trg)="b.MAT.1.10.3"> Ri ka mam Amón are u tat ri ka mam Josías .

(src)="b.MAT.1.11.1"> Yosia mpobubu Yekhonya pai ' ompi ' -na .
(trg)="b.MAT.1.11.1"> Ri ka mam Josías are u tat ri ka mam Jeconías , xukujeˈ ri e rachalal .
(trg)="b.MAT.1.11.2"> Pa tak ri kˈij riˈ xecˈam bi ri winak aj Israel , xeopan cˈu pa ri tinimit Babilonia .

(src)="b.MAT.1.12.1"> Ngkai karatawani-ra to Yahudi hilou hi Babel rata hi kaputu-na Yesus , hanga ' ntu ' a-na Yesus , toi-ra : Yekhonya mpobubu Sealtiel , Sealtiel mpobubu Zerubabel ,
(trg)="b.MAT.1.12.1"> Aretak ri winak aj Israel e cˈo chic pa ri tinimit Babilonia , ri ka mam Jeconías xcˈoji jun u cˈojol , Salatiel u biˈ .
(trg)="b.MAT.1.12.2"> Ri ka mam Salatiel are u tat ri ka mam Zorobabel .

(src)="b.MAT.1.13.1"> Zerubabel mpobubu Abihud , Abihud mpobubu Elyakim , Elyakim mpobubu Azor ,
(trg)="b.MAT.1.13.1"> Ri ka mam Zorobabel are u tat ri ka mam Abiud .
(trg)="b.MAT.1.13.2"> Ri ka mam Abiud are u tat ri ka mam Eliaquim .
(trg)="b.MAT.1.13.3"> Ri ka mam Eliaquim are u tat ri ka mam Azor .

(src)="b.MAT.1.14.1"> Azor mpobubu Zadok , Zadok mpobubu Akhim , Akhim mpobubu Eliud ,
(trg)="b.MAT.1.14.1"> Ri ka mam Azor are u tat ri ka mam Sadoc .
(trg)="b.MAT.1.14.2"> Ri ka mam Sadoc are u tat ri ka mam Aquim .
(trg)="b.MAT.1.14.3"> Ri ka mam Aquim are u tat ri ka mam Eliud .

(src)="b.MAT.1.15.1"> Eliud mpobubu Eleazar , Eleazar mpobubu Matan , Matan mpobubu Yakub ,
(trg)="b.MAT.1.15.1"> Ri ka mam Eliud are u tat ri ka mam Eleazar .
(trg)="b.MAT.1.15.2"> Ri ka mam Eleazar are u tat ri ka mam Matán .
(trg)="b.MAT.1.15.3"> Ri ka mam Matán are u tat ri ka mam Jacob .

(src)="b.MAT.1.16.1"> Yakub mpobubu Yusuf tomane-na Maria .
(trg)="b.MAT.1.16.1"> Ri ka mam Jacob are ru tat ri a José ri rachajil ri María .
(trg)="b.MAT.1.16.2"> We María riˈ are cˈu waˈ ru nan ri Jesús ri cäbix Cristo che .

(src)="b.MAT.1.17.1"> Jadi ' , ngkai Abraham rata hi Daud , kadea pomeduncu to mpomuli-ki Yesus hampulu ' opo ' lapi .
(src)="b.MAT.1.17.2"> Ngkai Daud rata hi karatawani-ra to Yahudi lou hi Babel , hampulu ' opo ' lapi wo ' o .
(src)="b.MAT.1.17.3"> Pai ' ngkai karatawani-ra to Yahudi lou hi Babel rata hi kaputu-na Kristus , hampulu ' opo ' lapi wo ' o .
(trg)="b.MAT.1.17.1"> Je riˈ chi cajlajuj juchˈob tataxelab cachiˈl ri qui cˈojol e ocˈowinak xchaptaj lok rucˈ ri ka mam Abraham cˈä rucˈ ri ka mam David .
(trg)="b.MAT.1.17.2"> Cajlajuj chic xchaptaj lok rucˈ ri ka mam David cˈä aretak xecˈam bi ri winak aj Israel , xeopan pa ri tinimit Babilonia .
(trg)="b.MAT.1.17.3"> Te cˈu riˈ e cˈo chi cajlajuj chic cˈä xil na u wäch ri Cristo .

(src)="b.MAT.1.18.1"> Hewa toi tutura kaputu-na Yesus Kristus .
(src)="b.MAT.1.18.2"> Tina-na to rahanga ' Maria mokamae ' hante Yusuf .
(src)="b.MAT.1.18.3"> Aga kako ' ia-ra ncamoko , muu-mule ' motina ' i-imi Maria .
(src)="b.MAT.1.18.4"> Potina ' i-na toe , ngkai baraka ' Inoha ' Tomoroli ' .
(trg)="b.MAT.1.18.1"> Are je waˈ xbantajic aretak xil u wäch ri alaj a Jesús : Ri kˈapoj al María ru nan u yoˈm chi u tzij che cˈulanem rucˈ ri a José .
(trg)="b.MAT.1.18.2"> Mäjaˈ cˈu quecˈuliˈc aretak ri al María xcanaj yawab winak rumal ru chukˈab ri Lokˈalaj Espíritu .

(src)="b.MAT.1.19.1"> Yusuf , tauna to mengkoru hi Atura Musa .
(src)="b.MAT.1.19.2"> Toe pai ' na ' uli ' hi rala nono-na : " Kupohu lau-mi pokamae ' -ku hante Maria . "
(src)="b.MAT.1.19.3"> Aga uma-i dota mpaka ' ea ' Maria .
(src)="b.MAT.1.19.4"> Jadi ' , patuju-na bona napohu bongo-wadi , uma mingki ' ra ' incai ntodea .
(trg)="b.MAT.1.19.1"> Ri a José cˈut ri rachajil are jun achi ri jicom ranimaˈ cho ri Dios , man craj tä cˈut cäresaj u qˈuixbal ri al María chquiwäch ri winak .
(trg)="b.MAT.1.19.2"> Rumal riˈ xuchomaj u yaˈic canok xak chi cˈuyal .

(src)="b.MAT.1.20.1"> Bula-na Yusuf mokanono mpopekiri toe , mo ' ompo ' -i .
(src)="b.MAT.1.20.2"> Ompo ' -na toe , mpohilo-i hadua mala ' eka Pue ' to mpo ' uli ' -ki : " Yusuf , muli Magau ' Daud !
(src)="b.MAT.1.20.3"> Neo ' -ko morara ' mpotobine-i Maria .
(src)="b.MAT.1.20.4"> Apa ' ana ' to napotina ' i-ki toe ria , jadi ' ngkai baraka ' Inoha ' Tomoroli ' .
(trg)="b.MAT.1.20.1"> Aretak jeˈ tajin cuchomaj waˈ , xpe jun ángel ri takom lok rumal ri Dios ri xucˈut rib chuwäch ri a José pa ri u waram , xubij che : A José , at baˈ at rachalaxic ri tat David .
(trg)="b.MAT.1.20.2"> Maxej awib chucˈamic ri al María che awixokil , rumal chi ri ral ri quil na u wäch , are rech ri Lokˈalaj Espíritu waˈ .

(src)="b.MAT.1.21.1"> Mo ' ana ' -i mpai ' , hadua ana ' tomane .
(src)="b.MAT.1.21.2"> Ana ' toei mpai ' , kana nuhanga ' -i `Yesus, ' apa' Hi'a mpai' to mpohore ntodea-na ngkai jeko' -ra."
(trg)="b.MAT.1.21.1"> Ri areˈ cäcˈoji na jun ral ala , cacoj cˈu na JESÚS che u biˈ .
(trg)="b.MAT.1.21.2"> ( Ri “ Jesús ” quel cubij “ Toˈl Ke ” . )
(trg)="b.MAT.1.21.3"> Jeˈ u biˈ waˈ rumal chi queutoˈ na ru winakil , queresaj na pa ri qui mac , ― xcha ri ángel .

(src)="b.MAT.1.22.1"> Hawe ' ea toe majadi ' bona madupa ' -mi napa to na ' uli ' Pue ' hante wiwi nabi-na owi , hewa toi :
(trg)="b.MAT.1.22.1"> Ronojel waˈ xbantajic rech kas jeˈ quel wi jas ru bim ri Kajaw Dios rumal ri kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri cubij :

(src)="b.MAT.1.23.1"> " Hadua toronaa mpai ' motina ' i , mpo ' ana ' -ki hadua ana ' tomane .
(src)="b.MAT.1.23.2"> Ana ' toei mpai ' rahanga ' Imanuel . "
(src)="b.MAT.1.23.3"> Batua-na : " Alata ' ala mpodohei-ta . "
(trg)="b.MAT.1.23.1"> Ri kˈapoj ali cäcanaj na can yawab winak , cäril cˈu na u wäch jun ral ala ri cäbix na Emanuel che ,

(src)="b.MAT.1.24.1"> Pemata-na Yusuf , natuku ' mpu ' u-mi napa to na ' uli ' -ki mala ' eka Pue ' toe-e we ' i .
(src)="b.MAT.1.24.2"> Napotobine moto-imi Maria .
(trg)="b.MAT.1.24.1"> ― cächaˈ .
(trg)="b.MAT.1.24.2"> Quel cubij waˈ : Ri Dios cˈo kucˈ , ― cächa riˈ .
(trg)="b.MAT.1.24.3"> Aretak xcˈastaj ri a José che ru waram , xunimaj ri xbix che rumal ri ángel ri takom lok rumal ri Dios .
(trg)="b.MAT.1.24.4"> Xucˈam ri al María che rixokil .

(src)="b.MAT.1.25.1"> Aga ko ' ia-ra hampoturua , duu ' -na Maria mo ' ana ' .
(src)="b.MAT.1.25.2"> Kaputu-na ana ' toei , Yusuf mpohanga ' -i Yesus .
(trg)="b.MAT.1.25.1"> Man xquirik tä cˈu na quib , xane cˈä teˈ aretak xil na u wäch ri ral ri al María .
(trg)="b.MAT.1.25.2"> Ri a José xucoj cˈu JESÚS che u biˈ .

(src)="b.MAT.2.1.1"> Yesus putu hi ngata Betlehem tana ' Yudea nto ' u poparenta-na Magau ' Herodes .
(src)="b.MAT.2.1.2"> Nto ' u toe , ba hangkuja dua tauna rata hi Yerusalem ngkai ngata to molaa tono ' mata ' eo .
(src)="b.MAT.2.1.3"> Torata toera , tauna to nginca mponaa tanda hi betue ' .
(trg)="b.MAT.2.1.1"> Ri alaj a Jesús xil u wäch pa ri tinimit Belén , ri cˈo pa Judea .
(trg)="b.MAT.2.1.2"> Are chiˈ cˈo ri tat Herodes che nim takanel puwiˈ ronojel ri Judea .
(trg)="b.MAT.2.1.3"> Xeopan cˈu jujun achijab ajnoˈjab pa ri tinimit Jerusalén , jelaˈ cˈu quepe pa relbal kˈij .

(src)="b.MAT.2.2.1"> Mepekune ' -ra hi pue ' ngata Yerusalem , ra ' uli ' : " Hiapa-idi Ana ' to lako ' putu to jadi ' Magau ' to Yahudi-e ?
(src)="b.MAT.2.2.2"> Hi mata ' eo kihilo betue ' to mpobatuai kaputu-na .
(src)="b.MAT.2.2.3"> Toe pai ' tumai-kai doko ' mpopue ' -i . "
(trg)="b.MAT.2.2.1"> Xquitaˈ cˈu u tzijol chilaˈ , xquibij : ¿ Jawijeˈ cäriktaj wi ri nim takanel ri cätakan na pa qui wiˈ ri winak aj Israel ri cˈä teˈ xil u wäch ?
(trg)="b.MAT.2.2.2"> Xa xkil ru chˈimil pa relbal kˈij , rumal riˈ xujpe chukˈijilaxic , ― xechaˈ .

(src)="b.MAT.2.3.1"> Kana ' epe-na Magau ' Herodes karia-na ana ' to jadi ' magau ' mpai ' , konce pai ' koro ' -imi , wae wo ' o hawe ' ea tauna hi Yerusalem .
(trg)="b.MAT.2.3.1"> Aretak ri tat Herodes ri nim takanel xuta waˈ , sibalaj xsach u cˈux , jeˈ xukujeˈ conojel ri niqˈuiaj winak aj Jerusalén .

(src)="b.MAT.2.4.1"> Ngkai ree , kanakio ' -rami hawe ' ea imam pangkeni hante guru-guru agama Yahudi tumai moromu .
(src)="b.MAT.2.4.2"> Kahiruru ' -ra omea-mi , napekune ' -ra : " Hiapa mpu ' u-koiwo kaputua-na Magau ' Topetolo ' to najanci Alata ' ala owi-e ? "
(trg)="b.MAT.2.4.1"> Xtakan cˈu ri nim takanel che qui siqˈuixic ri qui nimakil sacerdotes , xukujeˈ ri tijonelab re ri Pixab , xutaˈ cˈu chque jawijeˈ quil wi na u wäch ri Cristo .

(src)="b.MAT.2.5.1"> Ratompoi ' -i hewa toi : " Hi ngata Betlehem tana ' Yudea .
(src)="b.MAT.2.5.2"> Ki ' inca toe , apa ' ria Lolita Pue ' to na ' uki ' hadua nabi owi-e .
(src)="b.MAT.2.5.3"> Na ' uli ' Pue ' :
(trg)="b.MAT.2.5.1"> Ri e areˈ xquibij che : Pa ri tinimit Belén ri cˈo pa Judea , rumal chi ri kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri Dios je waˈ xutzˈibaj :

(src)="b.MAT.2.6.1">`Ngata Betlehem hi tana ' Yehuda, ngata to kedi' -wadi.
(src)="b.MAT.2.6.2"> Aga nau ' wae , bohe lau-pi mpai ' hanga ' -na ngkai hawe ' ea ngata bohe hi tana ' Yehuda .
(src)="b.MAT.2.6.3"> Apa ' ngkai Betlehem toe mpai ' , mehupa ' hadua Pangkeni to mpokeni ntodea-ku to Israel . ' "
(trg)="b.MAT.2.6.1"> Ri at tinimit Belén , at riˈ ri rech ri rulew ri Judá , machomaj chi ri at man nim tä a kˈij at chquiwäch ri kˈatal tak tzij ri e cˈo chilaˈ , rumal chi awucˈ at quel wi na jun nim cˈamal be , ri cucˈam na qui be ri nu winak aj Israel ,

(src)="b.MAT.2.7.1"> Kana ' epe-na Herodes lolita toe , nakio ' bongo-ramo to nginca mponaa betue ' toera mpohirua ' -ki bona uma ra ' incai tau ntani ' -na .
(src)="b.MAT.2.7.2"> Napekune ' -ra ba nto ' uma mpu ' u betue ' toe lomo ' -na mehupa ' .
(trg)="b.MAT.2.7.1"> ― cächaˈ , ― xecha ri tijonelab re ri Pixab .
(trg)="b.MAT.2.7.2"> Are cˈu ri tat Herodes chelakˈal xeusiqˈuij ri ajnoˈjab , xutaˈ cˈu chque jampaˈ kas xcˈutun ri chˈimil .

(src)="b.MAT.2.8.1"> Oti toe , nahubui-ramo hilou hi Betlehem , na ' uli ' -raka : " Hilou-mokoi hi Betlehem , nipewulihi ' lompe ' kahiapa-na Ana ' tetui .
(src)="b.MAT.2.8.2"> Ane nirua ' -ipi , tumai-mokoi mpo ' uli ' -ka , bona hilou wo ' o-a-kuwo mpopue ' -i . "
(trg)="b.MAT.2.8.1"> Te riˈ xeutak bi pa Belén , xubij bi chque : Jix baˈ jelaˈ , chitatabelaˈ jawijeˈ cˈo wi ri acˈal .
(trg)="b.MAT.2.8.2"> Aretak quiriko , chixpe chubixic chwe , rech ri in xukujeˈ quineˈ na chukˈijilaxic , ― xcha chque .

(src)="b.MAT.2.10.1"> Kahilou-rami .
(src)="b.MAT.2.10.2"> Hi lengko ohea , rahilo wo ' o-mi betue ' to rahilo hi tono ' mata ' eo-e wengi .
(src)="b.MAT.2.10.3"> Uma-pi mowo kagoe ' -ra mpohilo betue ' toe .
(src)="b.MAT.2.10.4"> Betue ' toe mpori ' uluhi-ra duu ' -na mento ' o hintoto po ' ohaa ' Ana ' toei .
(trg)="b.MAT.2.10.1"> Ri ajnoˈjab , aretak xquil ri chˈimil , sibalaj xequicotic .

(src)="b.MAT.2.11.1"> Karata-ra , mesua ' -ramo hi rala tomi , mpohilo Ana ' toei hante Maria , tina-na .
(src)="b.MAT.2.11.2"> Mowilingkudu-ramo mpopue ' -i .
(src)="b.MAT.2.11.3"> Oti toe , karabongka-nami pontimamahia rewa-ra , pai ' rajuju-mi pepue ' -ra hi Ana ' toei .
(src)="b.MAT.2.11.4"> Pepue ' -ra toe : bulawa , pai ' anu mohonga to masuli ' oli-na to rahanga ' dupa ' pai ' mur .
(trg)="b.MAT.2.11.1"> Xeboc cˈu bi pa ri ja , xquil cˈu ri acˈal cˈo rucˈ ri al María ru nan .
(trg)="b.MAT.2.11.2"> Xexuquiˈc , xquikˈijilaj ri acˈal .
(trg)="b.MAT.2.11.3"> Te cˈu riˈ xquijak u wiˈ ri qui cˈolibal , xquisipaj kˈän puak , incienso , xukujeˈ mirra che ri Areˈ .

(src)="b.MAT.2.12.1"> Oti toe , Alata ' ala mpololitai-ra hi rala ompo ' -ra , na ' uli ' -raka : " Neo ' -pokoi nculii ' hi Herodes ! "
(src)="b.MAT.2.12.2"> Jadi ' ponculia ' -ra toe , uma-rapa ntara hi Yerusalem , meleli ' -ramo ntara hi ohea ntani ' -na .
(trg)="b.MAT.2.12.1"> Te cˈu riˈ xbix chque pa achicˈ chi meocˈow chi jelaˈ jawijeˈ cˈo wi ri tat Herodes .
(trg)="b.MAT.2.12.2"> Xetzelej cˈu bi pa ri qui tinimit , xquicˈam bi jun be chic .

(src)="b.MAT.2.13.1"> Pe ' ongko ' -ra to nginca mponaa betue ' toera , mehupa ' wo ' o-mi mala ' eka Pue ' hi Yusuf hi rala ompo ' -na .
(src)="b.MAT.2.13.2"> Na ' uli ' mala ' eka toei : " Yusuf !
(src)="b.MAT.2.13.3"> Herodes mpopali ' Ana ' tetui doko ' napatehi .
(src)="b.MAT.2.13.4"> Memata-moko , keni-imi Ana ' tetui hante tina-na , malai-koi hilou hi tana ' Mesir !
(src)="b.MAT.2.13.5"> Mo ' oha ' -mokoi ulu hi ria duu ' -na ria lolita-ku mpai ' mpo ' uli ' -kokoi . "
(trg)="b.MAT.2.13.1"> Aretak e benak chi ri ajnoˈjab , xpe jun ángel ri takom lok rumal ri Dios , xucˈut rib chuwäch ri a José pa achicˈ , xubij che : Chatwalijok , chacˈama bi ri acˈal , rachiˈl ru nan , chixanimaj bic .
(trg)="b.MAT.2.13.2"> Jix pa Egipto , chixcanaj cˈu na can chilaˈ cˈä quinbij na chiwe jampaˈ quixpetic .
(trg)="b.MAT.2.13.3"> Je riˈ chibana rumal chi ri tat Herodes cutzucuj na u cämisaxic ri acˈal , ― xcha ri ángel che .

(src)="b.MAT.2.14.1"> Pemata-nami Yusuf , pai ' hi bengi toe palai-nami mpokeni Maria pai ' Yesus hilou hi Mesir .
(trg)="b.MAT.2.14.1"> Xwalij cˈu ri a José , xucˈam ri acˈal , rachiˈl ru nan , chakˈab cˈut xebel bic , xebeˈ pa Egipto .

(src)="b.MAT.2.15.1"> Mo ' oha ' -ramo hi ria duu ' -na Magau ' Herodes mate .
(src)="b.MAT.2.15.2"> Jadi ' , Yesus rakeni hilou hi tana ' Mesir toe , bona ane rakeni nculii ' -ipi mpai ' , madupa ' -mi Lolita Pue ' to napohowa ' nabi owi to mpo ' uli ' : " Kukio ' Ana ' -ku tumai ngkai Mesir . "
(trg)="b.MAT.2.15.1"> Chilaˈ xecˈoji wi na cˈä xcäm na ri tat Herodes .
(trg)="b.MAT.2.15.2"> Jeˈ xbantaj waˈ rech kas jeˈ quel wi jas ri xubij ri Dios rumal ri kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri cubij : “ Pa Egipto xinsiqˈuij wi lok ri nu Cˈojol , ” ― cächaˈ .

(src)="b.MAT.2.16.1"> Kana ' inca-na Herodes karapakawa ' -na to nginca mponaa betue ' toera , uma-pi mowo roe-na .
(src)="b.MAT.2.16.2"> Toe pai ' nahawai ' tantara-na hilou mpopatehi hawe ' ea ana ' tomane hi Betlehem pai ' hi ngata to ntololikia-na , bona ngalai ' ana ' to jadi ' magau ' toei mpai ' rapohipatehii .
(src)="b.MAT.2.16.3"> Na ' inca moto Herodes nto ' uma lomo ' pehupa ' -na betue ' toe , apa ' napekune ' wengi hi to nginca mponaa betue ' toera .
(src)="b.MAT.2.16.4"> Toe pai ' napehubui bona hawe ' ea ana ' tomane hi Betlehem rapatehi , ngkai ana ' lei to lako ' putu duu ' rata hi ana ' to rompae-mi umuru-ra .
(trg)="b.MAT.2.16.1"> Aretak ri tat Herodes xretamaj chi man are tä kas tzij ri xbix can che cumal ri ajnoˈjab , sibalaj xpe royowal .
(trg)="b.MAT.2.16.2"> Xutak cˈu qui cämisaxic conojel ri acˈalab alabom ri tzˈakat chi quieb qui junab xukujeˈ ri mäjaˈ cätzˈakat quieb qui junab ri e cˈo pa ri tinimit Belén xukujeˈ ri e cˈo pa tak ri tinimit chunakaj ri Belén , jeˈ jas ri kˈij ri xquibij can ri ajnoˈjab .

(src)="b.MAT.2.17.1"> Kajadia ' toe mpopadupa ' Lolita Pue ' to napohowa ' nabi Yeremia owi , to mpo ' uli ' hewa toi :
(trg)="b.MAT.2.17.1"> Xa je riˈ kas jeˈ xel wi jas ri xutzˈibaj can ri ka mam Jeremías ri kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri Dios ri cubij :

(src)="b.MAT.2.18.1"> " Hi ngata Rama uma mowo pogeo ' pai ' potantangi ' .
(src)="b.MAT.2.18.2"> Rahel mpotantangii ' ana ' -ana ' -na .
(src)="b.MAT.2.18.3"> Uma-i ma ' ala tanta ' ua , apa ' uma-rapa ria . "
(trg)="b.MAT.2.18.1"> Xtataj cˈut chi cˈo jun ri curak u chiˈ pa ri tinimit Ramá , nimalaj okˈej waˈ , nimalaj bis cäbanic .
(trg)="b.MAT.2.18.2"> Are ri nan Raquel ri cubisoj qui wäch ri ral , ri man cuyaˈ taj cäcuˈbisax u cˈux rumal chi ya e cäminak chic ri ral ,

(src)="b.MAT.2.19.1"> Bula-ra Yusuf , Maria pai ' Yesus hi Mesir , Magau ' Herodes mate .
(src)="b.MAT.2.19.2"> Oti toe , mehupa ' wo ' o-imi mala ' eka Pue ' hi Yusuf hi rala ompo ' -na .
(trg)="b.MAT.2.19.1"> ― cächaˈ .
(trg)="b.MAT.2.19.2"> Aretak cˈut cäminak chic ri tat Herodes , jun ángel ri takom lok rumal ri Dios xucˈut rib chuwäch ri a José pa achicˈ jelaˈ pa Egipto , xubij che :

(src)="b.MAT.2.20.1"> Na ' uli ' mala ' eka toei : " Tauna to doko ' mpopatehi Ana ' tetui , mate-imi .
(src)="b.MAT.2.20.2"> Wae-pi , memata-moko , keni-imi Ana ' tetui ntali tina-na , nculii ' -mokoi hilou hi tana ' Israel . "
(trg)="b.MAT.2.20.1"> Chatwalijok , chacˈama bi ri acˈal awucˈ , xukujeˈ ru nan , chixtzelej chi na jumul pa Israel .
(trg)="b.MAT.2.20.2"> Xecäm cˈu conojel ri cäcaj cäquicämisaj ri acˈal , ― xcha che .

(src)="b.MAT.2.21.1"> Memata mpu ' u-imi Yusuf mpokeni Ana ' toei hante Maria , nculii ' hi tana ' to Israel .
(trg)="b.MAT.2.21.1"> Xwalij cˈu ri a José , xucˈam bi ri acˈal rachiˈl ru nan , xtzelej chi na jumul pa Israel .

(src)="b.MAT.2.22.1"> Tapi ' na ' epe Yusuf , Arkelaus ana ' Herodes mposampei tuama-na jadi ' magau ' hi tana ' Yudea .
(src)="b.MAT.2.22.2"> Toe pai ' me ' eka ' -i hilou hi ria .
(src)="b.MAT.2.22.3"> Ngkai ree , ria wo ' o-mi petudui ' Pue ' to nahilo Yusuf hi rala ompo ' -na .
(src)="b.MAT.2.22.4"> Toe pai ' hilou-ramo hi tana ' Galilea ,
(trg)="b.MAT.2.22.1"> Aretak cˈut ri a José xuto chi are ri tat Arquelao chic cˈo che nim takanel pa Judea chuqˈuexel ri Herodes ru tat , xuxej rib xeˈ jelaˈ .
(trg)="b.MAT.2.22.2"> Xchˈabex cˈu rumal ri Dios pa achicˈ , rumal riˈ jelaˈ xeˈ wi pa Galilea .

(src)="b.MAT.2.23.1"> pai ' mo ' oha ' -ra hi ngata to rahanga ' Nazaret .
(src)="b.MAT.2.23.2"> Ngkai toe wo ' o-mi , madupa ' -mi lolita nabi owi to mpolowa Ana ' toei , to mpo ' uli ' : Hi ' a mpai ' rakahangai ' to Nazaret .
(trg)="b.MAT.2.23.1"> Aretak xopan chilaˈ , jelaˈ xecˈol wi pa ri tinimit Nazaret .
(trg)="b.MAT.2.23.2"> Jeˈ xbantaj waˈ rech kas jeˈ quel wi ri xquibij can ri kˈalajisal tak re ru Lokˈ Pixab ri Dios , chi ri Jesús cäbix na aj Nazaret che .

(src)="b.MAT.3.1.1"> Ba hangkuja kahae-na oti toe , rata-mi Yohanes Topeniu ' hi papada to wao ' hi Yudea , pai ' natepu ' u-mi mpopalele Lolita Pue ' hi ntodea ,
(trg)="b.MAT.3.1.1"> Pa tak ri kˈij riˈ ri tat Juan Kasal Jaˈ xopan pa Judea , pa tak ri juyub ri cätzˈinowic .
(trg)="b.MAT.3.1.2"> Tajin cutzijoj ru Lokˈ Pixab ri Dios .

(src)="b.MAT.3.2.1"> na ' uli ' -raka : " Medea-mokoi ngkai jeko ' -ni , apa ' neo ' rata-mi tempo-na Alata ' ala jadi ' Magau ' hi dunia ' . "
(trg)="b.MAT.3.2.1"> Cubij cˈu chque ri winak : Chiqˈuexa ri iwanimaˈ , chiqˈuexa ri i chomanic , rumal chi xa jubikˈ chic man cuchaplej ru takanic ri Dios , ― xcha chque .

(src)="b.MAT.3.3.1"> Yohanes toe-imi to nalowa nabi Yesaya owi .
(src)="b.MAT.3.3.2"> Na ' uli ' Yesaya hewa toi : Ria tauna to mekio ' hi papada to wao ' , na ' uli ' : `Neo ' rata-imi Pue'!
(src)="b.MAT.3.3.3"> Porodo ami ' -miki ohea-na .
(src)="b.MAT.3.3.4"> Nipakalempe ami ' -mi ohea to natara mpai ' . ' "
(trg)="b.MAT.3.3.1"> We tat Juan riˈ are waˈ ri xtzˈibax can chrij ojer rumal ri ka mam Isaías , ri kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri Dios ri cubij : Cˈo jun ri co cächˈaw pa tak ri juyub ri quetzˈinowic , cubij : “ Chibana u banic ri nim be ri cäbin wi ri Kajaw .
(trg)="b.MAT.3.3.2"> Chisucˈumaj , chibana sibalaj jicom che , ”

(src)="b.MAT.3.4.1"> Pohea-na Yohanes rababehi ngkai wulu porewua to rahanga ' unta .
(src)="b.MAT.3.4.2"> Salepe ' -na ngkai kuliba .
(src)="b.MAT.3.4.3"> Koni ' -na lari pai ' ue wani .
(trg)="b.MAT.3.4.1"> ― xcha ri ka mam Isaías .
(trg)="b.MAT.3.4.2"> Are cˈu ri tat Juan xucoj atzˈiak ri banom rucˈ ri rismal jun awaj , camello u biˈ , tzˈum cˈu ru pas .
(trg)="b.MAT.3.4.3"> Xa sacˈ xukujeˈ uwal cheˈ xutijo .

(src)="b.MAT.3.5.1"> Wori ' tauna to hilou hi papada to wao ' doko ' mpo ' epe lolita-na .
(src)="b.MAT.3.5.2"> Ria-ra ngkai ngata Yerusalem , pai ' ngkai humalili ' tana ' Yudea , ria wo ' o ngkai ngata-ngata to hampanca ' ua ue Yordan .
(trg)="b.MAT.3.5.1"> Xepe cˈu ri winak aj Jerusalén , xukujeˈ ri e cˈo pa tak niqˈuiaj tak tinimit chic re Judea xukujeˈ ri e cˈo chunakaj ri nimaˈ Jordán , xeopan cˈu rucˈ ri tat Juan chutatabexic ri cubij .

(src)="b.MAT.3.6.1"> Hilou-ra mpangaku ' jeko ' -ra , pai ' naniu ' -ra hi ue Yordan tanda kamedea-ra ngkai jeko ' -ra .
(trg)="b.MAT.3.6.1"> Aretak xquikˈalajisaj ri qui mac , xban cˈu qui kasnaˈ rumal ri tat Juan pa ri nimaˈ Jordán .

(src)="b.MAT.3.7.1"> Wori ' wo ' o pangkeni agama Yahudi to rahanga ' to Parisi pai ' to Saduki tumai mpopeniu ' hi Yohanes .
(src)="b.MAT.3.7.2"> Kanahilo-ra rata , na ' uli ' -raka : " He koi ' to bengku ' gau ' -ni !
(src)="b.MAT.3.7.3"> Napa pai ' tumai mpopeniu ' -koie ?
(src)="b.MAT.3.7.4"> Ba ni ' uli ' -koina , ma ' ala mpai ' nipasalewa roe Alata ' ala to neo ' mporumpa ' -koi !
(trg)="b.MAT.3.7.1"> Aretak cˈut xril ri tat Juan chi e qˈuia chque ri tataˈib fariseos xukujeˈ ri tataˈib saduceos xepetic rech cäban qui kasnaˈ , xubij chque : ¡ Ri alak subanelab tak winak !
(trg)="b.MAT.3.7.2"> ¿ Jachin cˈu ri xbin chech alak chi rajwaxic canimaj alak chuwäch ri nimalaj royowal ri Dios ri cäpetic ?

(src)="b.MAT.3.8.1"> Ane bongko medea-mokoi ngkai jeko ' -ni , babehi-mokoi gau ' to lompe ' .
(trg)="b.MAT.3.8.1"> Bana baˈ alak ri takal u banic , ri cukˈalajisaj chi kas tzij xqˈuextaj ri animaˈ alak , ri chomanic alak .

(src)="b.MAT.3.9.1"> Pai ' neo ' nipoperaha kamuli-na Abraham-koi , neo ' ni ' uli ' hi rala nono-ni : `Uma-hawo mpai ' nahuku' -kai Alata'ala.'
(src)="b.MAT.3.9.2"> Tetu-e uma makono !
(src)="b.MAT.3.9.3"> Bona ni ' inca : muli Abraham bisa napajadi ' Alata ' ala ngkai watu-watu toe lau .
(trg)="b.MAT.3.9.1"> Mächaplej cˈu alak u bixic pa animaˈ alak : “ Ri uj , uj rachalaxic can ri ka mam Abraham . ”
(trg)="b.MAT.3.9.2"> Quinbij cˈu chech alak chi ri Dios cäcowinic cuban chque tak we abaj riˈ chi e rachalaxic can ri ka mam Abraham .

(src)="b.MAT.3.10.1"> Neo ' rata-mi pehuku ' Alata ' ala !
(src)="b.MAT.3.10.2"> Pehuku ' -na hewa pati to rodo ami ' -mi hi tawu kaju .
(src)="b.MAT.3.10.3"> Butu ngkaju-na to uma lompe ' wua ' -na , bate ratoki pai ' ratene ' hi rala apu . "
(trg)="b.MAT.3.10.1"> Cämic riˈ tajin cäcoj ri iquiäj che tak ri qui xeraˈ ri cheˈ rech quetˈoyic .
(trg)="b.MAT.3.10.2"> Ronojel cheˈ ri man cuya tä utzalaj u wäch , cätˈoy cˈu na waˈ , cäporox na pa ri kˈakˈ .

(src)="b.MAT.3.11.1"> Na ' uli ' wo ' o-mi Yohanes : " Aku ' toi mponiu ' -koi hante ue , tanda kamedea-ni ngkai jeko ' -ni .
(src)="b.MAT.3.11.2"> Tapi ' tumai-i mpai ' ngkabokoa ' ngkai aku ' hadua to meliu kuasa-na ngkai aku ' .
(src)="b.MAT.3.11.3"> Bangku ' jadi ' pahawaa ' -na to mpokeni sapatu ' -na , uma-a-kuwo natao .
(src)="b.MAT.3.11.4"> Hi ' a mpai ' to mponiu ' -koi hante Inoha ' Tomoroli ' pai ' hante apu .
(trg)="b.MAT.3.11.1"> Ri in kas tzij quinban kasnaˈ alak rucˈ joron , cˈutbal waˈ chi qˈuexom chi animaˈ alak , qˈuexom chi ri chomanic alak .
(trg)="b.MAT.3.11.2"> Cäpe chi cˈu na jun chic ri cuban na kasnaˈ alak rucˈ ri Lokˈalaj Espíritu xukujeˈ rucˈ kˈakˈ .
(trg)="b.MAT.3.11.3"> Ri Areˈ nim na u kˈij chnuwäch in , nim cˈu na u banic .
(trg)="b.MAT.3.11.4"> Man takal tä chwe in chi quinquir ru cˈamal u xajäb .

(src)="b.MAT.3.12.1"> Hi ' a ma ' ala rarapai ' -ki tauna to mpowiri ' pae .
(src)="b.MAT.3.12.2"> Nagaa ' pae to mo ' ihi ngkai to lopa ' -na duu ' -na me ' itu ' .
(src)="b.MAT.3.12.3"> Pae to mo ' ihi napuna ' hi rala wilulu , pai ' to lopa ' -na nasuwe hi rala apu to jela ' ncuu duu ' kahae-hae-na . "
(trg)="b.MAT.3.12.1"> Ri Areˈ are jas jun achi ri cujoskˈij ru trico .
(trg)="b.MAT.3.12.2"> Rucˈam chi ru pala , cujopij cˈu na ri trico , cutas che ri pajo .
(trg)="b.MAT.3.12.3"> Cucˈol na ri trico pa ri cˈuja .
(trg)="b.MAT.3.12.4"> Are cˈu ri pajo cuporoj na pa jun kˈakˈ ri man cächup tä chic , ― xcha chque .

(src)="b.MAT.3.13.1"> Nto ' u toe , Yesus tumai ngkai tana ' Galilea rata hi ue Yordan .
(src)="b.MAT.3.13.2"> Rata hi ria , mpopeniu ' wo ' o-i-hawo hi Yohanes .
(trg)="b.MAT.3.13.1"> Xel cˈu lok ri Jesús pa Galilea , xopan chuchiˈ ri nimaˈ Jordán ri cˈo wi ri tat Juan rech cäban u kasnaˈ rumal .

(src)="b.MAT.3.14.1"> Tapi ' Yohanes , uma-i daho ' mponiu ' -i , pai ' na ' uli ' -ki : " Kakoo-kono-na , aku ' toi-dile to toto-na mpopeniu ' hi Iko-e , hiaa ' Iko lau-di to tumai hi aku ' ! "
(trg)="b.MAT.3.14.1"> Man xraj tä cˈu ri tat Juan , xane xubij che ri Jesús : Ri in man takal tä chwe chi quinban kasnaˈ la .
(trg)="b.MAT.3.14.2"> Rajwaxic ne chi ri lal cäban la nu kasnaˈ in , ― cächaˈ .
(trg)="b.MAT.3.14.3"> ¿ Jas che xpe la wucˈ in ? ― xcha che ri Jesús .

(src)="b.MAT.3.15.1"> Natompoi ' Yesus : " Niu ' -ama-hana .
(src)="b.MAT.3.15.2"> Natao moto tababehi toi , bona tatuku ' hawe ' ea konoa Alata ' ala . "
(src)="b.MAT.3.15.3"> Ngkai ree , naniu ' mpu ' u-imi .
(trg)="b.MAT.3.15.1"> Xubij cˈu ri Jesús che : Che we chanim riˈ , chaya chwe chi jeˈ quinban waˈ .
(trg)="b.MAT.3.15.2"> Are cˈu waˈ takalic rech cäkaˈno jachique ri cätakan wi ri Dios , ― xcha che .
(trg)="b.MAT.3.15.3"> Ri tat Juan cˈut xunimaj ri xubij .

(src)="b.MAT.3.16.1"> Ka ' oti-na Yesus raniu ' , mencore-imi ngkai rala ue .
(src)="b.MAT.3.16.2"> Tebea ncorobaa-mi langi ' , pai ' nahilo-hawo , Inoha ' Alata ' ala mana ' u tumai hewa danci mangkebodo , hompo hi Hi ' a .
(trg)="b.MAT.3.16.1"> Aretak cˈut xbantaj u kasnaˈ ri Jesús , xel lok ri Areˈ pa ri jaˈ .
(trg)="b.MAT.3.16.2"> ¡ Chanim xjakjob ri caj !
(trg)="b.MAT.3.16.3"> Ri Jesús cˈut xril ri Lokˈalaj Espíritu xkaj lok puwiˈ ri Areˈ , jeˈ u banic jun palomäx .

(src)="b.MAT.3.17.1"> Oti toe , ra ' epe-mi lolita Alata ' ala ngkai langi ' to mpo ' uli ' : " Hi ' a toi-mi ana ' -ku to kupe ' ahi ' .
(src)="b.MAT.3.17.2"> Hi ' a-mi to mpakagoe ' nono-ku . "
(trg)="b.MAT.3.17.1"> Te riˈ xtataj cˈut chi cächˈaw lok jun chicaj ri xubij : Are ri Lokˈalaj nu Cˈojol waˈ .
(trg)="b.MAT.3.17.2"> Cäquicot ri wanimaˈ rumal , ― xchaˈ .

(src)="b.MAT.4.1.1"> Oti toe , Inoha ' Alata ' ala mpopakeni Yesus hilou hi papada to wao ' , bona Magau ' Anudaa ' mposori-i .
(trg)="b.MAT.4.1.1"> Te cˈu riˈ ri Lokˈalaj Espíritu xucˈam bi ri Jesús pa tak juyub ri quetzˈinowic , rech cätakchiˈx che mac chilaˈ rumal ri Itzel .

(src)="b.MAT.4.2.1"> Opo ' mpulu ' eo opo ' mpulu ' bengi mopuasa ' -i .
(src)="b.MAT.4.2.2"> Ngkai ree , mo ' oro ' -imi .
(trg)="b.MAT.4.2.1"> Cawinak kˈij , cawinak akˈab xcˈoji chilaˈ , man cˈo tä cˈu jas ri xutijo .
(trg)="b.MAT.4.2.2"> Te cˈu riˈ sibalaj xnumic .

(src)="b.MAT.4.3.1"> Rata Magau ' Topesori mpo ' uli ' -ki : " Ane Ana ' Alata ' ala mpu ' u-ko , wae-pi hubui watu toe-ra lau mewali pongkoni ' ! "
(trg)="b.MAT.4.3.1"> Xpe cˈu ri Itzel , xopan rucˈ ri Jesús rech cutakchiˈj ri Areˈ che mac , xubij che : We kas tzij chi lal u Cˈojol ri Dios , takan la chque tak we abaj riˈ chi cäcaˈn na wa , ― xcha che .

(src)="b.MAT.4.4.1"> Natompoi ' Yesus : " Hi rala Buku Tomoroli ' te ' uki ' hewa toi : `Manusia ' uma tuwu' ngkai pongkoni' -wadi.
(src)="b.MAT.4.4.2"> Tuwu ' -ra ngkai kampotuku ' -ra butu mela lolita to napohowa ' Alata ' ala . ' "
(trg)="b.MAT.4.4.1"> Xchˈaw ri Jesús , xubij che : Ru Lokˈ Pixab ri Dios ri Tzˈibtalic cubij : “ Man xak tä xuwi rumal ri wa quecˈasi na ri winak , xane xukujeˈ rumal ronojel ru Tzij ri Dios , ” ― cächaˈ , ― xcha ri Jesús che .

(src)="b.MAT.4.5.1"> Oti toe , Magau ' Anudaa ' mpopakeni-i hilou hi Yerusalem , ngata to moroli ' , napopokore-i hi lolo wumu Tomi Alata ' ala ,
(trg)="b.MAT.4.5.1"> Ri Itzel xucˈam bi ri Jesús pa ri lokˈalaj tinimit Jerusalén , xupakba cˈu puwiˈ ri nimalaj rachoch Dios .

(src)="b.MAT.4.6.1"> pai ' na ' uli ' -ki : " Ane Ana ' Alata ' ala-ko , mengkanawu ' -ko ngkai rei !
(src)="b.MAT.4.6.2"> Uma-ko mpai ' moapa-apa , apa ' ria te ' uki ' hi rala Buku Tomoroli ' : `Pue ' Alata'ala mpohubui mala'eka-na mpetalawai' -ko ngkai silaka.
(src)="b.MAT.4.6.3"> Rahorongko-ko bona witi ' -nu uma dungku hi watu . ' "
(trg)="b.MAT.4.6.1"> Te riˈ xubij che : We kas tzij chi lal u Cˈojol ri Dios , qˈuiäka bi ib la iquim , rumal chi ru Lokˈ Pixab ri Dios ri Tzˈibtalic cubij : Ri Dios queutak na lok ri ángeles awucˈ che a chajixic .
(trg)="b.MAT.4.6.2"> Catquichap na che ra kˈab che a toˈic rech man cachakˈij tä rawakan cho abaj ,

(src)="b.MAT.4.7.1"> Natompoi ' Yesus : " Aga ria wo ' o te ' uki ' hi rala Buku Tomoroli ' to mpo ' uli ' hewa toi : `Neo ' tasori Pue' -ta, Pue' Alata'ala!'"
(trg)="b.MAT.4.7.1"> ― cächaˈ , ― xcha ri Itzel che .
(trg)="b.MAT.4.7.2"> Ri Jesús xchˈawic , xubij che : Xukujeˈ cubij ru Lokˈ Pixab ri Dios ri Tzˈibtalic : “ Mayac royowal ri Awajaw , ri a Dios , ” ― cächaˈ , ― xcha che .

(src)="b.MAT.4.8.1"> Oti toe Magau ' Anudaa ' mpakeni tena Yesus lou hi lolo bulu ' to molangko lia , pai ' napopohiloi-i hawe ' ea kamagaua ' hi dunia ' hante ka ' uaa ' -na .
(trg)="b.MAT.4.8.1"> Te cˈu riˈ ri Itzel xucˈam bi ri Jesús puwiˈ jun nimalaj juyub .
(trg)="b.MAT.4.8.2"> Xeucˈut cˈu conojel tak ri tinimit ajuwächulew chuwäch ri Areˈ , xukujeˈ ri qui kˈinomal .

(src)="b.MAT.4.9.1"> Na ' uli ' -ki : " Hawe ' ea toe lau kuwai ' -koko , ane motingkua ' -ko mpopue ' -a . "
(trg)="b.MAT.4.9.1"> Xubij cˈu che ri Jesús : Ronojel waˈ quinya che la , we cäxuqui la , quinkˈijilaj la , ― xcha che .

(src)="b.MAT.4.10.1"> Hampetompoi ' Yesus : " Palai-ko topesori !
(src)="b.MAT.4.10.2"> Apa ' hi rala Buku Tomoroli ' te ' uki ' hewa toi : `Kana mepue ' -ta hi Pue' -ta, Pue' Alata'ala.
(src)="b.MAT.4.10.3"> Muntu ' Hi ' a-wadi to natao tapengkorui . ' "
(trg)="b.MAT.4.10.1"> Xchˈaw ri Jesús , xubij che : Jat , Satanás , chatel chnuwäch rumal chi ru Lokˈ Pixab ri Dios ri Tzˈibtalic cubij : “ Chakˈijilaj ri Awajaw ri a Dios , xuwi cˈu ri Areˈ chapatänij , ” ― cächaˈ , ― xcha che .

(src)="b.MAT.4.11.1"> Ngkai ree , malai mpu ' u-imi Magau ' Anudaa ' mpalahii Yesus , pai ' oti toe rata-ramo mala ' eka mpomawai-i .
(trg)="b.MAT.4.11.1"> Xel cˈu bi ri Itzel rucˈ ri Jesús .
(trg)="b.MAT.4.11.2"> Xepe cˈu jujun ángeles rech quepatänin che ri Areˈ .

(src)="b.MAT.4.12.1"> Ko ' ia mahae ngkai ree , Yohanes Topeniu ' rahoko ' pai ' ratarungku ' .
(src)="b.MAT.4.12.2"> Kana ' epe-na Yesus kareba toe , hilou nculii ' -imi hi ngata Nazaret hi tana ' Galilea .
(trg)="b.MAT.4.12.1"> Ri Jesús , aretak xuto chi cˈo ri tat Juan pa cheˈ , xeˈ pa Galilea .

(src)="b.MAT.4.13.1"> Oti toe , kaliliu-imi ngkai Nazaret hilou mo ' oha ' hi ngata Kapernaum .
(src)="b.MAT.4.13.2"> Kapernaum toe , ngata hi wiwi ' rano Galilea , hi tana ' Zebulon pai ' Naftali .
(trg)="b.MAT.4.13.1"> Man xcanaj tä cˈu can pa ri tinimit Nazaret , xane xa xcˈoji pa Capernaum , jun tinimit Romano waˈ ri cˈo chiˈ ri mar chquinakaj ri ojer tak tinimit Zabulón rucˈ Neftalí .

(src)="b.MAT.4.14.1"> Yesus mo ' oha ' hi ree , alaa-na madupa ' -mi lolita to napohowa ' nabi Yesaya owi , hewa toi moni-na :
(trg)="b.MAT.4.14.1"> Jeˈ xbantaj waˈ rech kas jeˈ quel wi jas ri xutzˈibaj can ri ka mam Isaías ri kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri Dios ri cubij :

(src)="b.MAT.4.15.1"> " Ane tana ' -ra to Zebulon pai ' to Naftali , tana ' to mohu ' hi rano Galilea , pai ' tana ' to hi dipo ue Yordan .
(src)="b.MAT.4.15.2"> Tana ' toe rapo ' ohai ' wori ' tauna to bela-ra to Yahudi .
(trg)="b.MAT.4.15.1"> Winak aj Zabulón , winak aj Neftalí , ix riˈ ri nakaj ix cˈo wi che ri mar , chˈäkäp che ri nimaˈ Jordán , chilaˈ pa Galilea jawijeˈ e cˈo wi winak ri man aj Israel taj .

(src)="b.MAT.4.16.1"> Ri ' ulu , tauna toera hi rala kabengia-na , pai ' me ' eka ' -ra mpoka ' eka ' kamatea .
(src)="b.MAT.4.16.2"> Aga wae lau , mpohilo-ramo-rawo baja to bohe , apa ' mehupa ' -mi eo to mehini mpohinii-ra . "
(trg)="b.MAT.4.16.1"> Ri winak ri jeˈ ta ne e cˈo pa kˈekum xquil jun nimalaj sakil .
(trg)="b.MAT.4.16.2"> E areˈ winak waˈ ri e cˈo pa ri qui mac , ri e cˈo cho ri cämical , xpe jun nimalaj sakil pa qui wiˈ ,

(src)="b.MAT.4.17.1"> Ntepu ' u ngkai ree , Yesus mpoparata Lolita Pue ' , na ' uli ' : " Medea-mokoi ngkai jeko ' -ni , apa ' neo ' rata-mi tempo-na Alata ' ala jadi ' Magau ' hi dunia ' . "
(trg)="b.MAT.4.17.1"> ― xcha ri ka mam Isaías .
(trg)="b.MAT.4.17.2"> Cˈä te riˈ cˈut ri Jesús xuchaplej u tzijoxic ru Lokˈ Pixab ri Dios , xubij cˈu chque ri winak : Chiqˈuexa ri iwanimaˈ , chiqˈuexa ri i chomanic , rumal chi xa jubikˈ chic man cuchaplej ru takanic ri Dios , ― xcha chque ri winak .

(src)="b.MAT.4.18.1"> Bula-na Yesus momako ' hi wiwi ' rano Galilea , mpohilo-i rodua to ntali ompi ' , hanga ' -ra Simon ( to rahanga ' wo ' o Petrus ) hante Andreas ompi ' -na .
(src)="b.MAT.4.18.2"> Nto ' u toe , bula-ra mebau ' hi rano mojala ' , apa ' toe-mi-rawo bago-ra .
(trg)="b.MAT.4.18.1"> Ocˈowem cuban ri Jesús chuchiˈ ri mar re Galilea , xeril cˈu quieb achijab cachalal quib .
(trg)="b.MAT.4.18.2"> Ri jun are ri tat Simón ri xukujeˈ cäbix Pedro che , ri jun chic are ri tat Andrés .
(trg)="b.MAT.4.18.3"> Tajin cäquiqˈuiäk bi jun cˈat chapäbal cär pa ri cho rumal chi e chapal tak cär ri e areˈ .

(src)="b.MAT.4.19.1"> Na ' uli ' Yesus mpo ' uli ' -raka : " Mai-mokoi ntuku ' -a !
(src)="b.MAT.4.19.2"> Uma-pokoi mebau ' mpali ' uru .
(src)="b.MAT.4.19.3"> Ngkai wae lau kuwai ' -koi pobago mpotudui ' tauna mepangala ' hi Aku ' . "
(trg)="b.MAT.4.19.1"> Ri Jesús xubij chque : Chixsaˈj wucˈ .
(trg)="b.MAT.4.19.2"> Quinban cˈu na chiwe chi quixoc che qui mulixic winak che qui qˈuexwäch ri cär , ― xcha chque .

(src)="b.MAT.4.20.1"> Karapalahii-nami jala ' -ra , pai ' ntepu ' u eo toe mpotuku ' Yesus-ramo .
(trg)="b.MAT.4.20.1"> Chanim xquiya can ri qui cˈat , xebeˈ rucˈ ri Jesús .

(src)="b.MAT.4.21.1"> Oti toe , Yesus mpokaliliu pomako ' -na , nahilo wo ' o-mi rodua to ntali ompi ' : Yakobus pai ' Yohanes , ana ' -na Zebedeus .
(src)="b.MAT.4.21.2"> Hira ' toe , bula-ra mpokolompehii jala ' -ra hi rala sakaya hante tuama-ra .
(src)="b.MAT.4.21.3"> Yesus mpokio ' -ra jadi ' topetuku ' -na .
(trg)="b.MAT.4.21.1"> Ocˈowinak chi apan jubikˈ ri Jesús , xeril chi cˈu quieb achijab chic cachalal quib .
(trg)="b.MAT.4.21.2"> E areˈ ri tat Jacobo rachiˈl ri tat Juan .
(trg)="b.MAT.4.21.3"> E u cˈojol ri tat Zebedeo waˈ .
(trg)="b.MAT.4.21.4"> E cˈo pa jun barco cachiˈl ri qui tat , tajin cäquicˈojoj cˈu ri qui cˈat .
(trg)="b.MAT.4.21.5"> Xesiqˈuix cˈu rumal ri Jesús .

(src)="b.MAT.4.22.1"> Karapalahii-na wo ' o-mi-rawo sakaya-ra pai ' tuama-ra , mpotuku ' Yesus wo ' o-ramo-rawo .
(trg)="b.MAT.4.22.1"> Ri e areˈ cˈut chanim xquiya can ri barco rucˈ ri Zebedeo ri qui tat , xebeˈ rucˈ ri Jesús .

(src)="b.MAT.4.23.1"> Yesus modao ' hobo ' hi tana ' Galilea pai ' -i metudui ' hi rala tomi posampayaa .
(src)="b.MAT.4.23.2"> Mpoparata-i Kareba Lompe ' , na ' uli ' : " Neo ' rata-mi tempo-na Alata ' ala jadi ' Magau ' hi dunia ' . "
(src)="b.MAT.4.23.3"> Yesus mpaka ' uri ' wo ' o hawe ' ea tauna to peda ' pai ' to keru .
(trg)="b.MAT.4.23.1"> Ri Jesús xbin pa conojel tak ri tinimit re Galilea , xuya tijonic chque ri winak pa tak ri rachoch Dios .
(trg)="b.MAT.4.23.2"> Xutzijoj ri Utzalaj Tzij re ri Evangelio chrij ru takanic ri Dios pa qui wiˈ ri winak .
(trg)="b.MAT.4.23.3"> Xukujeˈ xucunaj ronojel u wäch yabil ri cˈo chque .

(src)="b.MAT.4.24.1"> Pobago-na Yesus toe tetolele hi hawe ' ea ngata hi propinsi Siria , alaa-na wori ' tauna tumai doko ' mpohirua ' -ki .
(src)="b.MAT.4.24.2"> Mpokeni-ra hawe ' ea doo-ra to mpotodohaka to wori ' nyala haki ' -ra pai ' kasusaa ' -ra , ba to nahawi ' seta , ba to limpuangaa ba to pungku .
(src)="b.MAT.4.24.3"> Napaka ' uri ' -ra omea .
(trg)="b.MAT.4.24.1"> Xtataj cˈu u tzijol ri Jesús cumal ri winak pa conojel tak ri tinimit re Siria .
(trg)="b.MAT.4.24.2"> Ri winak cˈut xequicˈam lok conojel ri qui rikom cˈäx rumal qˈuia u wäch cˈäxcˈol , yabil , kˈoxom .
(trg)="b.MAT.4.24.3"> Xequicˈam lok ri e cˈo itzel tak espíritus chque , xukujeˈ ri winak ri man utz tä chi qui jolom rumal chi e elinak chˈuj , xequicˈam cˈu lok ri cäminak qui cuerpo .
(trg)="b.MAT.4.24.4"> Ri Jesús cˈut xeucunaj conojel .

(src)="b.MAT.4.25.1"> Nto ' u toe , wori ' lia tauna to mpotuku ' Yesus .
(src)="b.MAT.4.25.2"> Ria-ra to ngkai tana ' Galilea , ngkai Dekapolis , ngkai Yerusalem , ngkai tana ' Yudea , pai ' ria wo ' o-ra ngkai dipo ue Yordan .
(trg)="b.MAT.4.25.1"> E qˈuia winak cˈut aj Galilea xebeˈ rucˈ ri Jesús .
(trg)="b.MAT.4.25.2"> Xukujeˈ e cˈo winak aj Decápolis , aj Jerusalén , aj Judea , e cˈo cˈu ri xepe chˈäkäp che ri nimaˈ Jordán .

(src)="b.MAT.5.1.1"> Kanahilo-na Yesus tauna to wori ' toera , manake ' -imi hilou hi bulu ' -na , pai ' -i mohura .
(src)="b.MAT.5.1.2"> Rata-ramo topetuku ' -na mpomohui ' -i .
(trg)="b.MAT.5.1.1"> Aretak ri Jesús xeril ri qˈuialaj winak , xpaki puwiˈ ri juyub , xtˈuyi chilaˈ .
(trg)="b.MAT.5.1.2"> Xquimulij cˈu quib ru tijoxelab rucˈ .

(src)="b.MAT.5.2.1"> Natudui ' -ra , na ' uli ' -raka :
(trg)="b.MAT.5.2.1"> Ri Jesús xuchaplej qui tijoxic , je waˈ xubij chque :

(src)="b.MAT.5.3.1"> " Marasi ' tauna to mpo ' inca kampe ' ahii ' tuwu ' -ra hi poncilo Alata ' ala , apa ' hira ' toe-mi mpai ' to jadi ' ntodea Alata ' ala , pai ' Alata ' ala jadi ' Magau ' -ra .
(trg)="b.MAT.5.3.1"> Utz que ri cäquinaˈ pa canimaˈ chi cˈo ri rajwaxic chque ri cäpe chilaˈ chicaj .
(trg)="b.MAT.5.3.2"> Ri Dios cˈut cätakan na pa qui wiˈ .

(src)="b.MAT.5.4.1"> Marasi ' tauna to susa ' nono-ra , apa ' Alata ' ala moto mpai ' mpotanta ' u-ra .
(trg)="b.MAT.5.4.1"> Utz que ri quebisonic rumal chi ri Dios cäcuˈbisan na qui cˈux .

(src)="b.MAT.5.5.1"> Marasi ' tauna to dingki ' nono-ra , apa ' hira ' mpai ' to mporata napa to najanci Alata ' ala .
(trg)="b.MAT.5.5.1"> Utz que ri man cäcaˈn tä nimal .
(trg)="b.MAT.5.5.2"> Ri e areˈ cˈut cäquechbej na ri ulew ri u bim ri Dios chi cuya chque .

(src)="b.MAT.5.6.1"> Marasi ' tauna to doko ' lia jadi ' monoa ' hi poncilo Alata ' ala , apa ' Alata ' ala moto mpai ' to mpowai ' -ra napa to rapali ' toe .
(trg)="b.MAT.5.6.1"> Utz que ri quenumic , ri cächakiˈj qui chiˈ che jun cˈaslemal jicom .
(trg)="b.MAT.5.6.2"> Are cˈu ri Dios cäyoˈw na waˈ chque .

(src)="b.MAT.5.7.1"> Marasi ' tauna to ma ' ahi ' hi doo-ra , apa ' Alata ' ala wo ' o mpai ' mpoka ' ahi ' -ra .
(trg)="b.MAT.5.7.1"> Utz que ri quel qui cˈux chque niqˈuiaj winak chic .
(trg)="b.MAT.5.7.2"> Ri Dios cˈut cutokˈobisaj na qui wäch ri e areˈ .

(src)="b.MAT.5.8.1"> Marasi ' tauna to moroli ' nono-ra , apa ' hira ' mpai ' to mpohilo Alata ' ala .
(trg)="b.MAT.5.8.1"> Utz que ri sak canimaˈ .
(trg)="b.MAT.5.8.2"> Ri e areˈ cˈut cäquil na u wäch ri Dios .

(src)="b.MAT.5.9.1"> Marasi ' tauna to mpopohintuwu ' doo , apa ' hira ' -mi mpai ' to rahanga ' ana ' Alata ' ala .
(trg)="b.MAT.5.9.1"> Utz que ri cäquitzucuj u yaˈic utzil chquixol ri winak .
(trg)="b.MAT.5.9.2"> Ri Dios cubij na chi e areˈ ralcˈual ri Areˈ .

(src)="b.MAT.5.10.1"> Marasi ' tauna to rabalinai ' sabana mpobabehi-ra konoa Alata ' ala , apa ' hira ' toe-mi mpai ' to jadi ' ntodea Alata ' ala , pai ' Alata ' ala jadi ' Magau ' -ra .
(trg)="b.MAT.5.10.1"> Utz que ri quetzelax qui wäch rumal ru banic ri jicomal cho ri Dios .
(trg)="b.MAT.5.10.2"> Ri Dios cˈut cätakan na pa qui wiˈ .

(src)="b.MAT.5.11.1"> " Marasi ' -koi ane raruge ' -koi tauna , rabalinai ' pai ' rabalihi-koi hante wori ' nyala lolita pebalihi sabana petuku ' -ni hi Aku ' .
(trg)="b.MAT.5.11.1"> Utz iwe ix aretak cäban cˈäx chiwe cumal ri winak , quixyokˈ cumal , cäquibij ronojel u wäch ri man kas tzij taj chiwij , xa rumal chi quixcojon chwe in .