# nhg/Nahuatl-NT.xml.gz
# quc/Kiche-NT.xml.gz


(src)="b.MAT.1.1.1"> In se tocayomej de itajhuehuentzitzihuan Jesucristo yejhuan teicniu itech David niman Abraham .
(trg)="b.MAT.1.1.1"> Are waˈ ri qui biˈ ri u mam ri Jesús ojer .
(trg)="b.MAT.1.1.2"> Ri Jesús Are rachalaxic ri ka mam David xukujeˈ ri ka mam Abraham ojer .

(src)="b.MAT.1.2.1"> Abraham tajtli catca itech Isaac , niman Isaac tajtli catca itech Jacob , niman Jacob tajtli catca intech Judá niman icnihuan Judá .
(trg)="b.MAT.1.2.1"> Ri ka mam Abraham are u tat ri ka mam Isaac .
(trg)="b.MAT.1.2.2"> Ri ka mam Isaac are u tat ri ka mam Jacob .
(trg)="b.MAT.1.2.3"> Ri ka mam Jacob are u tat ri ka mam Judá xukujeˈ tak ri e rachalal ri areˈ .

(src)="b.MAT.1.3.1"> Judá tajtli catca intech Fares niman Zara , niman innan Fares niman Zara itoca catca Tamar .
(src)="b.MAT.1.3.2"> Fares tajtli catca itech Esrom , niman Esrom tajtli catca itech Aram .
(trg)="b.MAT.1.3.1"> Ri ka mam Judá are u tat ri ka mam Fares xukujeˈ ri ka mam Zara .
(trg)="b.MAT.1.3.2"> Ri qui nan cˈut are ri nan Tamar .
(trg)="b.MAT.1.3.3"> Ri ka mam Fares are u tat ri ka mam Esrom .
(trg)="b.MAT.1.3.4"> Ri ka mam Esrom are u tat ri ka mam Aram .

(src)="b.MAT.1.4.1"> Aram tajtli catca itech Aminadab , niman Aminadab tajtli catca itech Naasón , niman Naasón tajtli catca itech Salmón .
(trg)="b.MAT.1.4.1"> Ri ka mam Aram are u tat ri ka mam Aminadab .
(trg)="b.MAT.1.4.2"> Ri ka mam Aminadab are u tat ri ka mam Naasón .
(trg)="b.MAT.1.4.3"> Ri ka mam Naasón are u tat ri ka mam Salmón .

(src)="b.MAT.1.5.1"> Salmón tajtli catca itech Booz , niman inan Booz itoca catca Rahab .
(src)="b.MAT.1.5.2"> Booz tajtli catca itech Obed , niman inan Obed itoca catca Rut .
(src)="b.MAT.1.5.3"> Obed tajtli catca itech Isaí ,
(trg)="b.MAT.1.5.1"> Ri ka mam Salmón are u tat ri ka mam Booz .
(trg)="b.MAT.1.5.2"> Ru nan ri ka mam Booz are ri nan Rahab .
(trg)="b.MAT.1.5.3"> Ri ka mam Booz are u tat ri ka mam Obed .
(trg)="b.MAT.1.5.4"> Ru nan ri ka mam Obed are ri nan Rut .
(trg)="b.MAT.1.5.5"> Ri ka mam Obed are u tat ri ka mam Isaí .

(src)="b.MAT.1.6.1"> niman Isaí tajtli catca itech rey David .
(src)="b.MAT.1.6.2"> Rey David tajtli catca itech Salomón , niman inan Salomón cahuajli catca itech Urías .
(trg)="b.MAT.1.6.1"> Ri ka mam Isaí are u tat ri ka mam David ri nim takanel .
(trg)="b.MAT.1.6.2"> Ri ka mam David ri nim takanel rucˈ ri chichuˈ ri xrixokilaj na ri tat Urías , e areˈ u nan u tat ri ka mam Salomón .

(src)="b.MAT.1.7.1"> Salomón tajtli catca itech Roboam , niman Roboam tajtli catca itech Abías , niman Abías tajtli catca itech Asa .
(trg)="b.MAT.1.7.1"> Ri ka mam Salomón are u tat ri ka mam Roboam .
(trg)="b.MAT.1.7.2"> Ri ka mam Roboam are u tat ri ka mam Abías .
(trg)="b.MAT.1.7.3"> Ri ka mam Abías are u tat ri ka mam Asa .

(src)="b.MAT.1.8.1"> Asa tajtli catca itech Josafat , niman Josafat tajtli catca itech Joram , niman Joram tajtli catca itech Uzías .
(trg)="b.MAT.1.8.1"> Ri ka mam Asa are u tat ri ka mam Josafat .
(trg)="b.MAT.1.8.2"> Ri ka mam Josafat are u tat ri ka mam Joram .
(trg)="b.MAT.1.8.3"> Ri ka mam Joram are u tat ri ka mam Uzías .

(src)="b.MAT.1.9.1"> Uzías tajtli catca itech Jotam , niman Jotam tajtli catca itech Acaz , niman Acaz tajtli catca itech Ezequías .
(trg)="b.MAT.1.9.1"> Ri ka mam Uzías are u tat ri ka mam Jotam .
(trg)="b.MAT.1.9.2"> Ri ka mam Jotam are u tat ri ka mam Acaz .
(trg)="b.MAT.1.9.3"> Ri ka mam Acaz are u tat ri ka mam Ezequías .

(src)="b.MAT.1.10.1"> Ezequías tajtli catca itech Manasés , niman Manasés tajtli catca itech Amón , niman Amón tajtli catca itech Josías .
(trg)="b.MAT.1.10.1"> Ri ka mam Ezequías are u tat ri ka mam Manasés .
(trg)="b.MAT.1.10.2"> Ri ka mam Manasés are u tat ri ka mam Amón .
(trg)="b.MAT.1.10.3"> Ri ka mam Amón are u tat ri ka mam Josías .

(src)="b.MAT.1.11.1"> Josías tajtli catca intech Jeconías niman icnihuan .
(src)="b.MAT.1.11.2"> Niman yejhuamej nemiyaj ipan on tonaltin ijcuac on hebreos oquimajsiquej niman oquintzacuatoj ne ipan on país itoca Babilonia .
(trg)="b.MAT.1.11.1"> Ri ka mam Josías are u tat ri ka mam Jeconías , xukujeˈ ri e rachalal .
(trg)="b.MAT.1.11.2"> Pa tak ri kˈij riˈ xecˈam bi ri winak aj Israel , xeopan cˈu pa ri tinimit Babilonia .

(src)="b.MAT.1.12.1"> Ijcuac on hebreos yoquintzacuatoj ne ipan on país itoca Babilonia , Jeconías onochiu tajtli itech Salatiel , niman Salatiel onochiu tajtli itech Zorobabel .
(trg)="b.MAT.1.12.1"> Aretak ri winak aj Israel e cˈo chic pa ri tinimit Babilonia , ri ka mam Jeconías xcˈoji jun u cˈojol , Salatiel u biˈ .
(trg)="b.MAT.1.12.2"> Ri ka mam Salatiel are u tat ri ka mam Zorobabel .

(src)="b.MAT.1.13.1"> Zorobabel tajtli catca itech Abiud , niman Abiud tajtli catca itech Eliaquim , niman Eliaquim tajtli catca itech Azor .
(trg)="b.MAT.1.13.1"> Ri ka mam Zorobabel are u tat ri ka mam Abiud .
(trg)="b.MAT.1.13.2"> Ri ka mam Abiud are u tat ri ka mam Eliaquim .
(trg)="b.MAT.1.13.3"> Ri ka mam Eliaquim are u tat ri ka mam Azor .

(src)="b.MAT.1.14.1"> Azor tajtli catca itech Sadoc , niman Sadoc tajtli catca itech Aquim , niman Aquim tajtli catca itech Eliud .
(trg)="b.MAT.1.14.1"> Ri ka mam Azor are u tat ri ka mam Sadoc .
(trg)="b.MAT.1.14.2"> Ri ka mam Sadoc are u tat ri ka mam Aquim .
(trg)="b.MAT.1.14.3"> Ri ka mam Aquim are u tat ri ka mam Eliud .

(src)="b.MAT.1.15.1"> Eliud tajtli catca itech Eleazar , niman Eleazar tajtli catca itech Matán , niman Matán tajtli catca itech Jacob .
(trg)="b.MAT.1.15.1"> Ri ka mam Eliud are u tat ri ka mam Eleazar .
(trg)="b.MAT.1.15.2"> Ri ka mam Eleazar are u tat ri ka mam Matán .
(trg)="b.MAT.1.15.3"> Ri ka mam Matán are u tat ri ka mam Jacob .

(src)="b.MAT.1.16.1"> Jacob tajtli catca itech José yejhuan ihuehuentzin catca María , niman María nantli catca itech Jesús .
(src)="b.MAT.1.16.2"> Yejhua no itoca Cristo yejhuan quijtosnequi on yejhuan Dios quitlalia para tlamandaros .
(trg)="b.MAT.1.16.1"> Ri ka mam Jacob are ru tat ri a José ri rachajil ri María .
(trg)="b.MAT.1.16.2"> We María riˈ are cˈu waˈ ru nan ri Jesús ri cäbix Cristo che .

(src)="b.MAT.1.17.1"> Yejhua ica , tej , Abraham hasta David , onochiu majtlactli huan nahui itajhuehuentzitzihuan Cristo .
(src)="b.MAT.1.17.2"> Niman David hasta on tonaltin ijcuac on hebreos oquimajsiquej niman oquintzacuatoj ne Babilonia , no onochiu majtlactli huan nahui itajhuehuentzitzihuan Cristo .
(src)="b.MAT.1.17.3"> Niman desde on tonaltin ijcuac on hebreos oquimajsiquej niman oquintzacuatoj ne Babilonia hasta onen Cristo , no ijqui onochiu majtlactli huan nahui itajhuehuentzitzihuan Cristo .
(trg)="b.MAT.1.17.1"> Je riˈ chi cajlajuj juchˈob tataxelab cachiˈl ri qui cˈojol e ocˈowinak xchaptaj lok rucˈ ri ka mam Abraham cˈä rucˈ ri ka mam David .
(trg)="b.MAT.1.17.2"> Cajlajuj chic xchaptaj lok rucˈ ri ka mam David cˈä aretak xecˈam bi ri winak aj Israel , xeopan pa ri tinimit Babilonia .
(trg)="b.MAT.1.17.3"> Te cˈu riˈ e cˈo chi cajlajuj chic cˈä xil na u wäch ri Cristo .

(src)="b.MAT.1.18.1"> Ijquin otlacat Jesucristo .
(src)="b.MAT.1.18.2"> María , on inan , yoquitlalijca compromiso para nonamictis ihuan José .
(src)="b.MAT.1.18.3"> Pero ijcuac xe san secan nemij , yejhua oquimat ica yocan se conetzintli .
(src)="b.MAT.1.18.4"> On conetzintli quitlacatilis ipampa ipoder on Espíritu Santo .
(trg)="b.MAT.1.18.1"> Are je waˈ xbantajic aretak xil u wäch ri alaj a Jesús : Ri kˈapoj al María ru nan u yoˈm chi u tzij che cˈulanem rucˈ ri a José .
(trg)="b.MAT.1.18.2"> Mäjaˈ cˈu quecˈuliˈc aretak ri al María xcanaj yawab winak rumal ru chukˈab ri Lokˈalaj Espíritu .

(src)="b.MAT.1.19.1"> José , on yejhuan más saquin ihuan ononamictij María , yejhua se tlacatl catca yejhuan nochipa oquichiu on tlen cuajli .
(src)="b.MAT.1.19.2"> Pero yejhua xoquinec para quipinajtis María .
(src)="b.MAT.1.19.3"> Yejhua ica José quinemiliaya san quichtacatlalcahuis para on tlacamej xquimatisquej .
(trg)="b.MAT.1.19.1"> Ri a José cˈut ri rachajil are jun achi ri jicom ranimaˈ cho ri Dios , man craj tä cˈut cäresaj u qˈuixbal ri al María chquiwäch ri winak .
(trg)="b.MAT.1.19.2"> Rumal riˈ xuchomaj u yaˈic canok xak chi cˈuyal .

(src)="b.MAT.1.20.1"> Niman chica yejhua ijquin quinemiliaya , se ilhuicactequitquetl yejhuan toTeco ocuajtitlan oquinotitij itemicpan niman oquijlij : ― José , huejca teixhuiu David , ma ca xmomojti ticselis María para mosihuau , pampa on conetzintli yejhuan quitlacatilis , quitlacatilis ipampa on Espíritu Santo .
(trg)="b.MAT.1.20.1"> Aretak jeˈ tajin cuchomaj waˈ , xpe jun ángel ri takom lok rumal ri Dios ri xucˈut rib chuwäch ri a José pa ri u waram , xubij che : A José , at baˈ at rachalaxic ri tat David .
(trg)="b.MAT.1.20.2"> Maxej awib chucˈamic ri al María che awixokil , rumal chi ri ral ri quil na u wäch , are rech ri Lokˈalaj Espíritu waˈ .

(src)="b.MAT.1.21.1"> María quitlacatilis se conetzintli , niman tictocayotis Jesús pampa yejhua quinmaquixtis ican intlajtlacolhuan on yejhuan quineltocasquej .
(trg)="b.MAT.1.21.1"> Ri areˈ cäcˈoji na jun ral ala , cacoj cˈu na JESÚS che u biˈ .
(trg)="b.MAT.1.21.2"> ( Ri “ Jesús ” quel cubij “ Toˈl Ke ” . )
(trg)="b.MAT.1.21.3"> Jeˈ u biˈ waˈ rumal chi queutoˈ na ru winakil , queresaj na pa ri qui mac , ― xcha ri ángel .

(src)="b.MAT.1.22.1"> Nochi yejhua in onochiu para otenquisquej on tlen toTeco oquijtoca itechcopa on tiotlajtojquetl .
(trg)="b.MAT.1.22.1"> Ronojel waˈ xbantajic rech kas jeˈ quel wi jas ru bim ri Kajaw Dios rumal ri kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri cubij :

(src)="b.MAT.1.23.1"> Yejhua oquijtoj : Sen ichpochtli yejhuan xe yacaj tlacatl quinixmachtia canas iconetzin , niman quitlacatilis se oquichconetl .
(src)="b.MAT.1.23.2"> Niman on oquichconetl itoca yes Emanuel .
(src)="b.MAT.1.23.3"> Emanuel quijtosnequi : Dios tohuan nemi .
(trg)="b.MAT.1.23.1"> Ri kˈapoj ali cäcanaj na can yawab winak , cäril cˈu na u wäch jun ral ala ri cäbix na Emanuel che ,

(src)="b.MAT.1.24.1"> Ijcuac José otlachix , ihuan ononamictij María quen on ilhuicactequitquetl yejhuan toTeco ocuajtitlan oquinahuatij .
(trg)="b.MAT.1.24.1"> ― cächaˈ .
(trg)="b.MAT.1.24.2"> Quel cubij waˈ : Ri Dios cˈo kucˈ , ― cächa riˈ .
(trg)="b.MAT.1.24.3"> Aretak xcˈastaj ri a José che ru waram , xunimaj ri xbix che rumal ri ángel ri takom lok rumal ri Dios .
(trg)="b.MAT.1.24.4"> Xucˈam ri al María che rixokil .

(src)="b.MAT.1.25.1"> Pero José ihuan María xnemiyaj quen on yejhuan yononamictijquej masqui ihuan nemiya , yej hasta ijcuac otlacat on conetzintli .
(src)="b.MAT.1.25.2"> Niman ijcuac otlacat on conetzintli , José oquitocayotij Jesús .
(trg)="b.MAT.1.25.1"> Man xquirik tä cˈu na quib , xane cˈä teˈ aretak xil na u wäch ri ral ri al María .
(trg)="b.MAT.1.25.2"> Ri a José xucoj cˈu JESÚS che u biˈ .

(src)="b.MAT.2.1.1"> Ijcuac Herodes rey catca , Jesús otlacat ne ipan on pueblo itoca Belén yejhuan oncaj ne Judea .
(src)="b.MAT.2.1.2"> Niman más saquin , oyejcoquej ne ipan on hueyican itoca Jerusalén sequimej tlacamej yejhuan intoca magos .
(src)="b.MAT.2.1.3"> Yejhuamej ohualejquej ipan on país yejhuan nocahua ne iquisayan on tonajli .
(trg)="b.MAT.2.1.1"> Ri alaj a Jesús xil u wäch pa ri tinimit Belén , ri cˈo pa Judea .
(trg)="b.MAT.2.1.2"> Are chiˈ cˈo ri tat Herodes che nim takanel puwiˈ ronojel ri Judea .
(trg)="b.MAT.2.1.3"> Xeopan cˈu jujun achijab ajnoˈjab pa ri tinimit Jerusalén , jelaˈ cˈu quepe pa relbal kˈij .

(src)="b.MAT.2.2.1"> Yejhuamej otlajtlanquej : ― ¿ Canon nemi inrey on hebreos yejhuan quemach otlacat ?
(src)="b.MAT.2.2.2"> Tej , desde ne ipan topaís yejhuan oncaj ne iquisayan on tonajli , otiquitaquej on sitlalin yejhuan otechititij ica yotlacat on rey .
(src)="b.MAT.2.2.3"> Yejhua ica otihualajquej para ticmahuistilisquej .
(trg)="b.MAT.2.2.1"> Xquitaˈ cˈu u tzijol chilaˈ , xquibij : ¿ Jawijeˈ cäriktaj wi ri nim takanel ri cätakan na pa qui wiˈ ri winak aj Israel ri cˈä teˈ xil u wäch ?
(trg)="b.MAT.2.2.2"> Xa xkil ru chˈimil pa relbal kˈij , rumal riˈ xujpe chukˈijilaxic , ― xechaˈ .

(src)="b.MAT.2.3.1"> Ijcuac on rey Herodes ijcon ocac , sanoyej onomojtij , niman nochi tlacatl ne Jerusalén no onomojtij .
(trg)="b.MAT.2.3.1"> Aretak ri tat Herodes ri nim takanel xuta waˈ , sibalaj xsach u cˈux , jeˈ xukujeˈ conojel ri niqˈuiaj winak aj Jerusalén .

(src)="b.MAT.2.4.1"> Quemaj on rey oquinnotz nochimej on tlayecanquej tiopixquej niman on yejhuan quinmachtiayaj on tlacamej ica on tlanahuatiltin , niman oquintlajtoltij canon tlacatis yejhua on Cristo yejhuan quitenehuaj Dios quitlapejpenia para tlamandaros .
(trg)="b.MAT.2.4.1"> Xtakan cˈu ri nim takanel che qui siqˈuixic ri qui nimakil sacerdotes , xukujeˈ ri tijonelab re ri Pixab , xutaˈ cˈu chque jawijeˈ quil wi na u wäch ri Cristo .

(src)="b.MAT.2.5.1"> Yejhuamej oquijlijquej : ― Tlacatis ipan on pueblo itoca Belén yejhuan oncaj ne Judea , pampa on tiotlajtojquetl ijquin oquijcuiloj :
(trg)="b.MAT.2.5.1"> Ri e areˈ xquibij che : Pa ri tinimit Belén ri cˈo pa Judea , rumal chi ri kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri Dios je waˈ xutzˈibaj :

(src)="b.MAT.2.6.1"> Tejhua Belén yejhuan tioncaj ne ipan iregión Judá xtejhua más tipitentzin intzajlan on ocsequimej huejhueyican niman pueblos , pampa motech Belén quisas se tlayecanquetl yejhuan quinyecanas on noconehuan hebreos .
(trg)="b.MAT.2.6.1"> Ri at tinimit Belén , at riˈ ri rech ri rulew ri Judá , machomaj chi ri at man nim tä a kˈij at chquiwäch ri kˈatal tak tzij ri e cˈo chilaˈ , rumal chi awucˈ at quel wi na jun nim cˈamal be , ri cucˈam na qui be ri nu winak aj Israel ,

(src)="b.MAT.2.7.1"> Quemaj Herodes oquimichtacanotz on magos , niman oquintlajtoltij tlen tonajli ones on sitlalin .
(trg)="b.MAT.2.7.1"> ― cächaˈ , ― xecha ri tijonelab re ri Pixab .
(trg)="b.MAT.2.7.2"> Are cˈu ri tat Herodes chelakˈal xeusiqˈuij ri ajnoˈjab , xutaˈ cˈu chque jampaˈ kas xcˈutun ri chˈimil .

(src)="b.MAT.2.8.1"> Quemaj oquintitlan ne Belén ica in tlanahuatijli , oquimijlij : ― Xhuiyan ne Belén , niman cuajli xtejtemocan on conetzintli .
(src)="b.MAT.2.8.2"> Ijcuac nenquinextisquej , xnechijlijtiquisacan para nejhua no nias niconmahuistilis .
(trg)="b.MAT.2.8.1"> Te riˈ xeutak bi pa Belén , xubij bi chque : Jix baˈ jelaˈ , chitatabelaˈ jawijeˈ cˈo wi ri acˈal .
(trg)="b.MAT.2.8.2"> Aretak quiriko , chixpe chubixic chwe , rech ri in xukujeˈ quineˈ na chukˈijilaxic , ― xcha chque .

(src)="b.MAT.2.9.1"> Ijcuac ocacquej on itlanahuatil on rey , on magos oyajquej .
(src)="b.MAT.2.9.2"> Niman on sitlalin yejhuan oquitaquej ne ipan impaís yejhuan oncaj ne iquisayan on tonajli yaya inyecapan , niman onoteltito ne campa nemiya on conetzintli .
(trg)="b.MAT.2.9.1"> Ri ajnoˈjab xuwi xquito ri xbix chque rumal ri nim takanel , xebeˈc .
(trg)="b.MAT.2.9.2"> Are cˈu ri chˈimil ri xquil pa relbal kˈij xnabej chquiwäch , cˈä xopan na puwiˈ ri cˈo wi ri acˈal , xtaqˈui cˈu chilaˈ .

(src)="b.MAT.2.10.1"> Ijcuac on magos oquitaquej onoteltij on sitlalin , sanoyej ocuelitaquej niman sanoyej opaquilistlamatquej .
(trg)="b.MAT.2.10.1"> Ri ajnoˈjab , aretak xquil ri chˈimil , sibalaj xequicotic .

(src)="b.MAT.2.11.1"> Yejhuamej ocalaquitoj ne ipan on cajli , niman oquitaquej on conetzintli ihuan María on inan .
(src)="b.MAT.2.11.2"> Quemaj onotlacuenquetzquej ixpan on conetzintli niman oquimahuistilijquej .
(src)="b.MAT.2.11.3"> Quemaj oquitlapojquej on incaja niman oquitlayocolijquej copajli yejhuan tlatla , incienso niman mirra .
(trg)="b.MAT.2.11.1"> Xeboc cˈu bi pa ri ja , xquil cˈu ri acˈal cˈo rucˈ ri al María ru nan .
(trg)="b.MAT.2.11.2"> Xexuquiˈc , xquikˈijilaj ri acˈal .
(trg)="b.MAT.2.11.3"> Te cˈu riˈ xquijak u wiˈ ri qui cˈolibal , xquisipaj kˈän puak , incienso , xukujeˈ mirra che ri Areˈ .

(src)="b.MAT.2.12.1"> Ijcuac ye quisasquiaj para yasquej ne impaís , Dios oquinnahuatij ipan se temictli ma ca nocuepacan itech on rey Herodes .
(src)="b.MAT.2.12.2"> Yejhua ica on magos onocuepquej ne impaís ipan ocse ojtli .
(trg)="b.MAT.2.12.1"> Te cˈu riˈ xbix chque pa achicˈ chi meocˈow chi jelaˈ jawijeˈ cˈo wi ri tat Herodes .
(trg)="b.MAT.2.12.2"> Xetzelej cˈu bi pa ri qui tinimit , xquicˈam bi jun be chic .

(src)="b.MAT.2.13.1"> Ijcuac yoyajquej on magos , se ilhuicactequitquetl yejhuan toTeco ocuajtitlan oquinotitij José itemicpan , niman oquijlij : ― Xmoquetztehua niman xcuica on conetzintli niman inan ne Egipto .
(src)="b.MAT.2.13.2"> Ompa xnemican hasta ijcuac nimitzijlis ica cuajli para nenquisasquej , pampa Herodes quitejtemos on conetzintli para quimictis .
(trg)="b.MAT.2.13.1"> Aretak e benak chi ri ajnoˈjab , xpe jun ángel ri takom lok rumal ri Dios , xucˈut rib chuwäch ri a José pa achicˈ , xubij che : Chatwalijok , chacˈama bi ri acˈal , rachiˈl ru nan , chixanimaj bic .
(trg)="b.MAT.2.13.2"> Jix pa Egipto , chixcanaj cˈu na can chilaˈ cˈä quinbij na chiwe jampaˈ quixpetic .
(trg)="b.MAT.2.13.3"> Je riˈ chibana rumal chi ri tat Herodes cutzucuj na u cämisaxic ri acˈal , ― xcha ri ángel che .

(src)="b.MAT.2.14.1"> Yejhua ica José onoquetzteu sa no ipan on tlayohua , niman oquejcuanij on conetzintli ihuan inanaj , niman ocajsiquej on ojtli para oyajquej ne Egipto .
(trg)="b.MAT.2.14.1"> Xwalij cˈu ri a José , xucˈam ri acˈal , rachiˈl ru nan , chakˈab cˈut xebel bic , xebeˈ pa Egipto .

(src)="b.MAT.2.15.1"> Ompa onenquej hasta ijcuac omic Herodes .
(src)="b.MAT.2.15.2"> Yejhua in onochiu para otenquis on tlen oquijtojca on toTeco itechcopa on tiotlajtojquetl .
(src)="b.MAT.2.15.3"> Yejhua oquijtoj : “ Onicnotz noconeu para ma quisa ne Egipto . ”
(trg)="b.MAT.2.15.1"> Chilaˈ xecˈoji wi na cˈä xcäm na ri tat Herodes .
(trg)="b.MAT.2.15.2"> Jeˈ xbantaj waˈ rech kas jeˈ quel wi jas ri xubij ri Dios rumal ri kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri cubij : “ Pa Egipto xinsiqˈuij wi lok ri nu Cˈojol , ” ― cächaˈ .

(src)="b.MAT.2.16.1"> Ijcuac Herodes oquimat ica on magos yej oquelcahuijquej , sanoyej ocualan , niman oquinnahuatij isoldados para ma quinmictican nochi on oquichcoconej de ome xipan para tlatzintlan yejhuan chantiyaj ne Belén niman iyehualican .
(src)="b.MAT.2.16.2"> Yejhua san ipan nohuicaya on tonajli yejhuan on magos oquijlijquej .
(trg)="b.MAT.2.16.1"> Aretak ri tat Herodes xretamaj chi man are tä kas tzij ri xbix can che cumal ri ajnoˈjab , sibalaj xpe royowal .
(trg)="b.MAT.2.16.2"> Xutak cˈu qui cämisaxic conojel ri acˈalab alabom ri tzˈakat chi quieb qui junab xukujeˈ ri mäjaˈ cätzˈakat quieb qui junab ri e cˈo pa ri tinimit Belén xukujeˈ ri e cˈo pa tak ri tinimit chunakaj ri Belén , jeˈ jas ri kˈij ri xquibij can ri ajnoˈjab .

(src)="b.MAT.2.17.1"> Ijcuac nochi on coconej yomiquej , onochiu on tlen onijtoj itechcopa on tiotlajtojquetl Jeremías ijcuac oquijcuiloj :
(trg)="b.MAT.2.17.1"> Xa je riˈ kas jeˈ xel wi jas ri xutzˈibaj can ri ka mam Jeremías ri kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri Dios ri cubij :

(src)="b.MAT.2.18.1"> Ocaquistic se ajmancatzajtzilistli ne ipan on pueblo itoca Ramá .
(src)="b.MAT.2.18.2"> Oncatca choquistli niman hueyi nejeltilistli , pampa Raquel chocaya impampa iconehuan .
(src)="b.MAT.2.18.3"> Yejhua xoquinec onoyoltlalij , pampa nochi iconehuan omiquej .
(trg)="b.MAT.2.18.1"> Xtataj cˈut chi cˈo jun ri curak u chiˈ pa ri tinimit Ramá , nimalaj okˈej waˈ , nimalaj bis cäbanic .
(trg)="b.MAT.2.18.2"> Are ri nan Raquel ri cubisoj qui wäch ri ral , ri man cuyaˈ taj cäcuˈbisax u cˈux rumal chi ya e cäminak chic ri ral ,

(src)="b.MAT.2.19.1"> Pero más saquin , ijcuac Herodes yomic , se ilhuicactequitquetl yejhuan toTeco ocuajtitlan oquinotitij ipan temictli José ne Egipto , niman oquijlij :
(trg)="b.MAT.2.19.1"> ― cächaˈ .
(trg)="b.MAT.2.19.2"> Aretak cˈut cäminak chic ri tat Herodes , jun ángel ri takom lok rumal ri Dios xucˈut rib chuwäch ri a José pa achicˈ jelaˈ pa Egipto , xubij che :

(src)="b.MAT.2.20.1"> ― Xmoquetztehua , niman xmocuepa ihuan on conetzintli niman inan ne ipan on mopaís Israel , pampa on yejhuan quinequiya quimictis on conetzintli aman yomic .
(trg)="b.MAT.2.20.1"> Chatwalijok , chacˈama bi ri acˈal awucˈ , xukujeˈ ru nan , chixtzelej chi na jumul pa Israel .
(trg)="b.MAT.2.20.2"> Xecäm cˈu conojel ri cäcaj cäquicämisaj ri acˈal , ― xcha che .

(src)="b.MAT.2.21.1"> Quemaj José onoquetzteu niman ocuicac on conetzintli ihuan inan ne Israel .
(trg)="b.MAT.2.21.1"> Xwalij cˈu ri a José , xucˈam bi ri acˈal rachiˈl ru nan , xtzelej chi na jumul pa Israel .

(src)="b.MAT.2.22.1"> Pero ijcuac José oquimat ica Arquelao tequihuajtiticaj ne Judea campa tequihuaj catca Herodes on itaj , onomojtij ompa chantis .
(src)="b.MAT.2.22.2"> Quemaj Dios oquinahuatij ipan se temictli ma huiya ne Galilea , niman yejhua ompa oyaj .
(trg)="b.MAT.2.22.1"> Aretak cˈut ri a José xuto chi are ri tat Arquelao chic cˈo che nim takanel pa Judea chuqˈuexel ri Herodes ru tat , xuxej rib xeˈ jelaˈ .
(trg)="b.MAT.2.22.2"> Xchˈabex cˈu rumal ri Dios pa achicˈ , rumal riˈ jelaˈ xeˈ wi pa Galilea .

(src)="b.MAT.2.23.1"> Ijcuac ompa oajsiquej , ochantitoj ne ipan on pueblo itoca Nazaret .
(src)="b.MAT.2.23.2"> Yejhua in onochiu san para otenquis on tlen oquijtojca on tiotlajtojquetl ijcuac oquijcuiloj ica Jesús quitocayotisquej nazareno .
(trg)="b.MAT.2.23.1"> Aretak xopan chilaˈ , jelaˈ xecˈol wi pa ri tinimit Nazaret .
(trg)="b.MAT.2.23.2"> Jeˈ xbantaj waˈ rech kas jeˈ quel wi ri xquibij can ri kˈalajisal tak re ru Lokˈ Pixab ri Dios , chi ri Jesús cäbix na aj Nazaret che .

(src)="b.MAT.3.1.1"> Ipan on tonaltin , Juan on yejhuan tlacuatequijquetl ohuajlaj ipan itlapatlaco Judea , niman oquinmachtij on tlacamej yejhuan itech ohualajquej .
(trg)="b.MAT.3.1.1"> Pa tak ri kˈij riˈ ri tat Juan Kasal Jaˈ xopan pa Judea , pa tak ri juyub ri cätzˈinowic .
(trg)="b.MAT.3.1.2"> Tajin cutzijoj ru Lokˈ Pixab ri Dios .

(src)="b.MAT.3.2.1"> Quijtohuaya : ― Xcajcahuacan ica nenquichihuaj on tlen xcuajli , pampa ye huajlau on tonaltin ijcuac Dios tlamandaros nican quen tlamandarohua ne ilhuicac .
(trg)="b.MAT.3.2.1"> Cubij cˈu chque ri winak : Chiqˈuexa ri iwanimaˈ , chiqˈuexa ri i chomanic , rumal chi xa jubikˈ chic man cuchaplej ru takanic ri Dios , ― xcha chque .

(src)="b.MAT.3.3.1"> On tiotlajtojquetl Isaías otlajcuiloj itech ica Juan ijcuac ijquin oquijcuiloj : Yacaj nemi ne campa tlapatlaco niman ijqui tzajtzi : Xyectlalican nemoyojlo pampa ye huajlau toTeco .
(src)="b.MAT.3.3.2"> Xmejmelahuacan nemonemilis ijcon quen on tlacamej cueltlaliaj niman quimejmelahuaj se ojtli ijcuac huajlau se tlacatl yejhuan hueyixticaj .
(trg)="b.MAT.3.3.1"> We tat Juan riˈ are waˈ ri xtzˈibax can chrij ojer rumal ri ka mam Isaías , ri kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri Dios ri cubij : Cˈo jun ri co cächˈaw pa tak ri juyub ri quetzˈinowic , cubij : “ Chibana u banic ri nim be ri cäbin wi ri Kajaw .
(trg)="b.MAT.3.3.2"> Chisucˈumaj , chibana sibalaj jicom che , ”

(src)="b.MAT.3.4.1"> Juan notlaquentiaya ican tlaquentli yejhuan tlachijchiutli ican itojmiyo on camello , niman quitlaliaya ilpicatl tlachijchiutli ican cuetlaxtli .
(src)="b.MAT.3.4.2"> Yejhua quincuaya on yolcatzitzintin yejhuan quen chapolimej , niman no coniya on cojnecutli .
(trg)="b.MAT.3.4.1"> ― xcha ri ka mam Isaías .
(trg)="b.MAT.3.4.2"> Are cˈu ri tat Juan xucoj atzˈiak ri banom rucˈ ri rismal jun awaj , camello u biˈ , tzˈum cˈu ru pas .
(trg)="b.MAT.3.4.3"> Xa sacˈ xukujeˈ uwal cheˈ xutijo .

(src)="b.MAT.3.5.1"> Huajlayaj cuajcaquiyaj nochimej on chanejquej ipan on hueyican itoca Jerusalén , niman on yejhuan nochihuiyan chantiyaj ne Judea , niman ne nisiu itech on atentli itoca Jordán .
(trg)="b.MAT.3.5.1"> Xepe cˈu ri winak aj Jerusalén , xukujeˈ ri e cˈo pa tak niqˈuiaj tak tinimit chic re Judea xukujeˈ ri e cˈo chunakaj ri nimaˈ Jordán , xeopan cˈu rucˈ ri tat Juan chutatabexic ri cubij .

(src)="b.MAT.3.6.1"> Yejhuamej noyolcuitijtiayaj ican intlajtlacolhuan , niman Juan quincuatequiaya ipan on atentli itoca Jordán .
(trg)="b.MAT.3.6.1"> Aretak xquikˈalajisaj ri qui mac , xban cˈu qui kasnaˈ rumal ri tat Juan pa ri nimaˈ Jordán .

(src)="b.MAT.3.7.1"> Pero ijcuac Juan oquitac ica miyequej fariseos niman saduceos huajlayaj para nocuatequisquej , oquimijlij : ― Nemejhuamej yejhuan nenquichihuaj on xcuajli quen nencohuamej , ¿ aquinon omechmachiltij para xmomanahuican itech on temojtij castigo yejhuan huajlau ?
(trg)="b.MAT.3.7.1"> Aretak cˈut xril ri tat Juan chi e qˈuia chque ri tataˈib fariseos xukujeˈ ri tataˈib saduceos xepetic rech cäban qui kasnaˈ , xubij chque : ¡ Ri alak subanelab tak winak !
(trg)="b.MAT.3.7.2"> ¿ Jachin cˈu ri xbin chech alak chi rajwaxic canimaj alak chuwäch ri nimalaj royowal ri Dios ri cäpetic ?

(src)="b.MAT.3.8.1"> Cuajli xmohuicacan para cuajli nenquiteititisquej ica melahuac yonencajcaquej nenquichihuaj on tlen xcuajli .
(trg)="b.MAT.3.8.1"> Bana baˈ alak ri takal u banic , ri cukˈalajisaj chi kas tzij xqˈuextaj ri animaˈ alak , ri chomanic alak .

(src)="b.MAT.3.9.1"> Niman ma ca xnemilican tla xitlaj huelis nochihuas nemotech pampa nenteconehuan itech Abraham .
(src)="b.MAT.3.9.2"> Nejhua nemechijlia ica hasta in temej Dios huelis quincuepas teconehuan itech Abraham .
(trg)="b.MAT.3.9.1"> Mächaplej cˈu alak u bixic pa animaˈ alak : “ Ri uj , uj rachalaxic can ri ka mam Abraham . ”
(trg)="b.MAT.3.9.2"> Quinbij cˈu chech alak chi ri Dios cäcowinic cuban chque tak we abaj riˈ chi e rachalaxic can ri ka mam Abraham .

(src)="b.MAT.3.10.1"> Nemejhuamej nemijcomej quen on cojtin yejhuan xtlaquij .
(src)="b.MAT.3.10.2"> Nochi cojtli yejhuan xtlaquis notequis niman notlatis .
(src)="b.MAT.3.10.3"> Yejhua ica xmotacan sa no nemejhuamej , pampa on hacha ye oncaj listo para quintequis hasta ipan inelhuayohuan on cojtin yejhuan xtlaquij .
(trg)="b.MAT.3.10.1"> Cämic riˈ tajin cäcoj ri iquiäj che tak ri qui xeraˈ ri cheˈ rech quetˈoyic .
(trg)="b.MAT.3.10.2"> Ronojel cheˈ ri man cuya tä utzalaj u wäch , cätˈoy cˈu na waˈ , cäporox na pa ri kˈakˈ .

(src)="b.MAT.3.11.1"> Melahuac nejhua nemechcuatequiya ican atl para noteititia ica yonencajcaquej nenquichihuaj on tlen xcuajli , pero yejhua on yejhuan nechajtoca quipia más poder xquen nejhua , niman nejhua xnechmelahua nion achijtzin para nicacquixtis .
(src)="b.MAT.3.11.2"> Yejhua , tej , mechcuatequis ican Espíritu Santo niman ican tlitl .
(trg)="b.MAT.3.11.1"> Ri in kas tzij quinban kasnaˈ alak rucˈ joron , cˈutbal waˈ chi qˈuexom chi animaˈ alak , qˈuexom chi ri chomanic alak .
(trg)="b.MAT.3.11.2"> Cäpe chi cˈu na jun chic ri cuban na kasnaˈ alak rucˈ ri Lokˈalaj Espíritu xukujeˈ rucˈ kˈakˈ .
(trg)="b.MAT.3.11.3"> Ri Areˈ nim na u kˈij chnuwäch in , nim cˈu na u banic .
(trg)="b.MAT.3.11.4"> Man takal tä chwe in chi quinquir ru cˈamal u xajäb .

(src)="b.MAT.3.12.1"> Dios ye nemi listo para nochimej quintlaxtlahuilis .
(src)="b.MAT.3.12.2"> Yejhua ye ipan ima quipia on iaventador para yejhua ica cajcahuis on trigo niman quixelos itech on itlajsojlo .
(src)="b.MAT.3.12.3"> Quejehuas on trigo ipan on cuescontli , pero on itlajsojlo quitlatis ipan on tlitl yejhuan xqueman sehuis .
(trg)="b.MAT.3.12.1"> Ri Areˈ are jas jun achi ri cujoskˈij ru trico .
(trg)="b.MAT.3.12.2"> Rucˈam chi ru pala , cujopij cˈu na ri trico , cutas che ri pajo .
(trg)="b.MAT.3.12.3"> Cucˈol na ri trico pa ri cˈuja .
(trg)="b.MAT.3.12.4"> Are cˈu ri pajo cuporoj na pa jun kˈakˈ ri man cächup tä chic , ― xcha chque .

(src)="b.MAT.3.13.1"> Ipan on tonaltin Jesús oquis ne Galilea niman ohuajlaj itech on atentli Jordán para Juan ocuatequij .
(trg)="b.MAT.3.13.1"> Xel cˈu lok ri Jesús pa Galilea , xopan chuchiˈ ri nimaˈ Jordán ri cˈo wi ri tat Juan rech cäban u kasnaˈ rumal .

(src)="b.MAT.3.14.1"> Pero Juan xquinequiya cuatequis Jesús , niman oquijlij : ― Nejhua nechtocarohua tinechcuatequis , ¿ niman yej tejhua notech tihuajlau para ma nimitzcuatequi ?
(trg)="b.MAT.3.14.1"> Man xraj tä cˈu ri tat Juan , xane xubij che ri Jesús : Ri in man takal tä chwe chi quinban kasnaˈ la .
(trg)="b.MAT.3.14.2"> Rajwaxic ne chi ri lal cäban la nu kasnaˈ in , ― cächaˈ .
(trg)="b.MAT.3.14.3"> ¿ Jas che xpe la wucˈ in ? ― xcha che ri Jesús .

(src)="b.MAT.3.15.1"> Pero Jesús oquijlij : ― Xcahua para aman ma ijqui nochihua , pampa ijqui nonequi ticchihuasquej nochi tlen Dios tlanahuatia .
(src)="b.MAT.3.15.2"> Ijcuacon Juan ijqui oquichiu .
(trg)="b.MAT.3.15.1"> Xubij cˈu ri Jesús che : Che we chanim riˈ , chaya chwe chi jeˈ quinban waˈ .
(trg)="b.MAT.3.15.2"> Are cˈu waˈ takalic rech cäkaˈno jachique ri cätakan wi ri Dios , ― xcha che .
(trg)="b.MAT.3.15.3"> Ri tat Juan cˈut xunimaj ri xubij .

(src)="b.MAT.3.16.1"> Quemaj ijcuac Jesús yonocuatequij , oquis itech on atl .
(src)="b.MAT.3.16.2"> Niman nimantzin on ilhuicac otlapou , niman yejhua oquitac iEspíritu Dios huajtemohuaya quen itlaj paloma ipan .
(trg)="b.MAT.3.16.1"> Aretak cˈut xbantaj u kasnaˈ ri Jesús , xel lok ri Areˈ pa ri jaˈ .
(trg)="b.MAT.3.16.2"> ¡ Chanim xjakjob ri caj !
(trg)="b.MAT.3.16.3"> Ri Jesús cˈut xril ri Lokˈalaj Espíritu xkaj lok puwiˈ ri Areˈ , jeˈ u banic jun palomäx .

(src)="b.MAT.3.17.1"> Quemaj ocaquistic se tlajtojli ne ilhuicac yejhuan oquijtoj : ― Yejhua in yejhua notlajsojcaConetzin yejhuan itech nipacticaj .
(trg)="b.MAT.3.17.1"> Te riˈ xtataj cˈut chi cächˈaw lok jun chicaj ri xubij : Are ri Lokˈalaj nu Cˈojol waˈ .
(trg)="b.MAT.3.17.2"> Cäquicot ri wanimaˈ rumal , ― xchaˈ .

(src)="b.MAT.4.1.1"> Quemaj on Espíritu Santo ocuicac Jesús campa tlapatlaco , para on diablo ompa ma quitlatlata Jesús .
(trg)="b.MAT.4.1.1"> Te cˈu riˈ ri Lokˈalaj Espíritu xucˈam bi ri Jesús pa tak juyub ri quetzˈinowic , rech cätakchiˈx che mac chilaˈ rumal ri Itzel .

(src)="b.MAT.4.2.1"> Yejhua xotlacuaj ompoajli tonajli niman ompoajli yehuajli , niman sanoyej oquipix apistli .
(trg)="b.MAT.4.2.1"> Cawinak kˈij , cawinak akˈab xcˈoji chilaˈ , man cˈo tä cˈu jas ri xutijo .
(trg)="b.MAT.4.2.2"> Te cˈu riˈ sibalaj xnumic .

(src)="b.MAT.4.3.1"> Quemaj on diablo oquinisihuij Jesús , niman oquijlij : ― Tla tejhua tiiConeu Dios , xquinnahuati in temej ma nochihuacan tlaxcaltin .
(trg)="b.MAT.4.3.1"> Xpe cˈu ri Itzel , xopan rucˈ ri Jesús rech cutakchiˈj ri Areˈ che mac , xubij che : We kas tzij chi lal u Cˈojol ri Dios , takan la chque tak we abaj riˈ chi cäcaˈn na wa , ― xcha che .

(src)="b.MAT.4.4.1"> Pero Jesús oquijlij : ― In Yectlajcuilojli quijtohua : “ Xsan ican tlaxcajli huelis nemis on tlacatl , yej no ican nochi tlajtojli yejhuan Dios quijtohua . ”
(trg)="b.MAT.4.4.1"> Xchˈaw ri Jesús , xubij che : Ru Lokˈ Pixab ri Dios ri Tzˈibtalic cubij : “ Man xak tä xuwi rumal ri wa quecˈasi na ri winak , xane xukujeˈ rumal ronojel ru Tzij ri Dios , ” ― cächaˈ , ― xcha ri Jesús che .

(src)="b.MAT.4.5.1"> Quemaj on diablo ocuicac ipan on yejyejticaj hueyican Jerusalén , niman oquitlejcoltij ne campa más tlacpac ipan on hueyi tiopan ,
(trg)="b.MAT.4.5.1"> Ri Itzel xucˈam bi ri Jesús pa ri lokˈalaj tinimit Jerusalén , xupakba cˈu puwiˈ ri nimalaj rachoch Dios .

(src)="b.MAT.4.6.1"> niman oquijlij : ― Tla melahuac tejhua tiiConeu Dios , xonmotlajcali ne tlatzintlan , pampa ipan on Yectlajcuilojli quijtohua : Dios quinnahuatis on iilhuicactequitcahuan ma mitzpalehuican niman mitzquetztehuasquej ican inmahuan para ma ca timocxicocos ican tetl .
(trg)="b.MAT.4.6.1"> Te riˈ xubij che : We kas tzij chi lal u Cˈojol ri Dios , qˈuiäka bi ib la iquim , rumal chi ru Lokˈ Pixab ri Dios ri Tzˈibtalic cubij : Ri Dios queutak na lok ri ángeles awucˈ che a chajixic .
(trg)="b.MAT.4.6.2"> Catquichap na che ra kˈab che a toˈic rech man cachakˈij tä rawakan cho abaj ,

(src)="b.MAT.4.7.1"> Jesús oquijlij : ― No quijtohua on Yectlajcuilojli : “ Ma ca xtlatlata moTeco Dios . ”
(trg)="b.MAT.4.7.1"> ― cächaˈ , ― xcha ri Itzel che .
(trg)="b.MAT.4.7.2"> Ri Jesús xchˈawic , xubij che : Xukujeˈ cubij ru Lokˈ Pixab ri Dios ri Tzˈibtalic : “ Mayac royowal ri Awajaw , ri a Dios , ” ― cächaˈ , ― xcha che .

(src)="b.MAT.4.8.1"> Quemaj on diablo ocuicac ipan se tepetl yejhuan sanoyej hueyi .
(src)="b.MAT.4.8.2"> Ompa oquititij nochi países yejhuan oncaj ipan in tlalticpactli niman on hueyilistli yejhuan impan oncaj .
(trg)="b.MAT.4.8.1"> Te cˈu riˈ ri Itzel xucˈam bi ri Jesús puwiˈ jun nimalaj juyub .
(trg)="b.MAT.4.8.2"> Xeucˈut cˈu conojel tak ri tinimit ajuwächulew chuwäch ri Areˈ , xukujeˈ ri qui kˈinomal .

(src)="b.MAT.4.9.1"> Quemaj on diablo oquijlij : ― Nochi yejhua in nimitzmacas tla tejhua timotlacuenquetzas niman tinechmahuistilis .
(trg)="b.MAT.4.9.1"> Xubij cˈu che ri Jesús : Ronojel waˈ quinya che la , we cäxuqui la , quinkˈijilaj la , ― xcha che .

(src)="b.MAT.4.10.1"> Ijcuacon Jesús oquijlij : ― Xhuiya , Satanás , pampa ipan on Yectlajcuilojli quijtohua : “ Xmahuistili moTeco Dios , niman san yejhua xtequipano . ”
(trg)="b.MAT.4.10.1"> Xchˈaw ri Jesús , xubij che : Jat , Satanás , chatel chnuwäch rumal chi ru Lokˈ Pixab ri Dios ri Tzˈibtalic cubij : “ Chakˈijilaj ri Awajaw ri a Dios , xuwi cˈu ri Areˈ chapatänij , ” ― cächaˈ , ― xcha che .

(src)="b.MAT.4.11.1"> Quemaj on diablo oquitlalcahuij Jesús .
(src)="b.MAT.4.11.2"> Niman on ilhuicactequitquej ohualajquej itech Jesús niman oquipalehuijquej .
(trg)="b.MAT.4.11.1"> Xel cˈu bi ri Itzel rucˈ ri Jesús .
(trg)="b.MAT.4.11.2"> Xepe cˈu jujun ángeles rech quepatänin che ri Areˈ .

(src)="b.MAT.4.12.1"> Ijcuac Jesús ocac ica Juan tzacuticaj , oyaj ne Galilea .
(trg)="b.MAT.4.12.1"> Ri Jesús , aretak xuto chi cˈo ri tat Juan pa cheˈ , xeˈ pa Galilea .

(src)="b.MAT.4.13.1"> Pero yejhua xonocau ne Nazaret , yej ochantito ne Capernaum .
(src)="b.MAT.4.13.2"> Capernaum yejhua se pueblo yejhuan oncatca ne itenco on mar itoca Galilea niman ipan inyehualican Zabulón niman Neftalí .
(trg)="b.MAT.4.13.1"> Man xcanaj tä cˈu can pa ri tinimit Nazaret , xane xa xcˈoji pa Capernaum , jun tinimit Romano waˈ ri cˈo chiˈ ri mar chquinakaj ri ojer tak tinimit Zabulón rucˈ Neftalí .

(src)="b.MAT.4.14.1"> Yejhua in onochiu para otenquis on tlen on tiotlajtojquetl Isaías oquijcuiloj .
(trg)="b.MAT.4.14.1"> Jeˈ xbantaj waˈ rech kas jeˈ quel wi jas ri xutzˈibaj can ri ka mam Isaías ri kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri Dios ri cubij :

(src)="b.MAT.4.19.1"> Niman Jesús oquimijlij : ― Nemejhuamej nenquintejtemohuaj michimej .
(src)="b.MAT.4.19.2"> Pero aman xhuajhuiyan nohuan niman nenquintejtemosquej tlacamej para nenquinhuicasquej itech Dios .
(trg)="b.MAT.4.19.1"> Ri Jesús xubij chque : Chixsaˈj wucˈ .
(trg)="b.MAT.4.19.2"> Quinban cˈu na chiwe chi quixoc che qui mulixic winak che qui qˈuexwäch ri cär , ― xcha chque .

(src)="b.MAT.4.20.1"> Yejhuamej nimantzin ocajquej inmatl niman ihuan oyajquej .
(trg)="b.MAT.4.20.1"> Chanim xquiya can ri qui cˈat , xebeˈ rucˈ ri Jesús .

(src)="b.MAT.4.21.1"> Achijtzin más tlayecapan Jesús oquintac ocse omemej icniutin intoca catcaj Jacobo niman Juan .
(src)="b.MAT.4.21.2"> Yejhuamej iconehuan Zebedeo .
(src)="b.MAT.4.21.3"> Yejhuamej quitlamanilijticatcaj inmatl ipan se barco ihuan intaj .
(src)="b.MAT.4.21.4"> Jesús oquinnotz ,
(trg)="b.MAT.4.21.1"> Ocˈowinak chi apan jubikˈ ri Jesús , xeril chi cˈu quieb achijab chic cachalal quib .
(trg)="b.MAT.4.21.2"> E areˈ ri tat Jacobo rachiˈl ri tat Juan .
(trg)="b.MAT.4.21.3"> E u cˈojol ri tat Zebedeo waˈ .
(trg)="b.MAT.4.21.4"> E cˈo pa jun barco cachiˈl ri qui tat , tajin cäquicˈojoj cˈu ri qui cˈat .
(trg)="b.MAT.4.21.5"> Xesiqˈuix cˈu rumal ri Jesús .

(src)="b.MAT.4.22.1"> niman yejhuamej nimantzin oquitlalcahuijquej on barco niman intaj , niman ihuan oyajquej .
(trg)="b.MAT.4.22.1"> Ri e areˈ cˈut chanim xquiya can ri barco rucˈ ri Zebedeo ri qui tat , xebeˈ rucˈ ri Jesús .

(src)="b.MAT.4.23.1"> Jesús quipaxalohuilijtiaya nochi Galilea , niman temachtijtiaya ipan on tiopantin .
(src)="b.MAT.4.23.2"> Yejhua quiteijlijtiaya on cuajli tlajtojli ica Dios nemi listo para quinmandaros nochi on yejhuan quinequisquej .
(src)="b.MAT.4.23.3"> Yejhua no quipajtijtiaya nochi tlajtlamach cualolistli niman cocolistli yejhuan on tlacamej quipiayaj .
(trg)="b.MAT.4.23.1"> Ri Jesús xbin pa conojel tak ri tinimit re Galilea , xuya tijonic chque ri winak pa tak ri rachoch Dios .
(trg)="b.MAT.4.23.2"> Xutzijoj ri Utzalaj Tzij re ri Evangelio chrij ru takanic ri Dios pa qui wiˈ ri winak .
(trg)="b.MAT.4.23.3"> Xukujeˈ xucunaj ronojel u wäch yabil ri cˈo chque .

(src)="b.MAT.4.24.1"> Omachiyato itequiu ne imanyan Siria .
(src)="b.MAT.4.24.2"> Yejhua ica oquinhuajhuiquilijquej nochimej on yejhuan quijyohuijticatcaj nochi sesetlamantic cualolistin niman cocolistin , niman on yejhuan quipiayaj on xcuajcualtin espíritus , niman on yejhuan san sojsotlahuiyaj niman on yejhuan sepohuiyaj .
(src)="b.MAT.4.24.3"> Niman Jesús oquimpajtij .
(trg)="b.MAT.4.24.1"> Xtataj cˈu u tzijol ri Jesús cumal ri winak pa conojel tak ri tinimit re Siria .
(trg)="b.MAT.4.24.2"> Ri winak cˈut xequicˈam lok conojel ri qui rikom cˈäx rumal qˈuia u wäch cˈäxcˈol , yabil , kˈoxom .
(trg)="b.MAT.4.24.3"> Xequicˈam lok ri e cˈo itzel tak espíritus chque , xukujeˈ ri winak ri man utz tä chi qui jolom rumal chi e elinak chˈuj , xequicˈam cˈu lok ri cäminak qui cuerpo .
(trg)="b.MAT.4.24.4"> Ri Jesús cˈut xeucunaj conojel .

(src)="b.MAT.4.25.1"> Niman quemaj oyaj ihuan miyec tlacatl yejhuan quisa ne Galilia , niman on yejhuan quisa ne Decápolis .
(src)="b.MAT.4.25.2"> Niman no oyaj ihuan miyec tlacatl yejhuan quisa ipan on hueyican itoca Jerusalén niman on yejhuan quisa imanyan Judea niman on yejhuan chantiyaj iquisayan tonajli de on atentli Jordán .
(trg)="b.MAT.4.25.1"> E qˈuia winak cˈut aj Galilea xebeˈ rucˈ ri Jesús .
(trg)="b.MAT.4.25.2"> Xukujeˈ e cˈo winak aj Decápolis , aj Jerusalén , aj Judea , e cˈo cˈu ri xepe chˈäkäp che ri nimaˈ Jordán .

(src)="b.MAT.5.1.1"> Ijcuac Jesús oquintac nochimej on tlacamej , otlejcoc ipan se tepetl niman ompa onotlalij .
(src)="b.MAT.5.1.2"> Quemaj on inomachtijcahuan ompa iyehualican onosentlalijquej ,
(trg)="b.MAT.5.1.1"> Aretak ri Jesús xeril ri qˈuialaj winak , xpaki puwiˈ ri juyub , xtˈuyi chilaˈ .
(trg)="b.MAT.5.1.2"> Xquimulij cˈu quib ru tijoxelab rucˈ .

(src)="b.MAT.5.2.1"> niman Jesús opeu ijquin quinmachtia :
(trg)="b.MAT.5.2.1"> Ri Jesús xuchaplej qui tijoxic , je waˈ xubij chque :

(src)="b.MAT.5.3.1"> ― Dios quintiochihua on yejhuan quimatij ica quimpolohua cuajlilistli tlen hualehua itech Dios .
(src)="b.MAT.5.3.2"> Quintiochihua pampa nemisquej ne campa Dios yejhuan ilhuicac chanej tlamandarohua .
(trg)="b.MAT.5.3.1"> Utz que ri cäquinaˈ pa canimaˈ chi cˈo ri rajwaxic chque ri cäpe chilaˈ chicaj .
(trg)="b.MAT.5.3.2"> Ri Dios cˈut cätakan na pa qui wiˈ .

(src)="b.MAT.5.4.1"> ' Dios quintiochihua on yejhuan najmanaj pampa Dios yejhua quinyoltlalis .
(trg)="b.MAT.5.4.1"> Utz que ri quebisonic rumal chi ri Dios cäcuˈbisan na qui cˈux .

(src)="b.MAT.5.5.1"> ' Dios quintiochihua on yejhuan yolyemanquej pampa yejhuamej quiselisquej on tlalticpactli yejhuan Dios oquimprometerohuilij .
(trg)="b.MAT.5.5.1"> Utz que ri man cäcaˈn tä nimal .
(trg)="b.MAT.5.5.2"> Ri e areˈ cˈut cäquechbej na ri ulew ri u bim ri Dios chi cuya chque .

(src)="b.MAT.5.6.1"> ' Dios quintiochihua on yejhuan ican nochi inyojlo capismiquij niman camiquij para quichihuasquej on tlen cuajli pampa Dios quimpalehuis para quichihuasquej .
(trg)="b.MAT.5.6.1"> Utz que ri quenumic , ri cächakiˈj qui chiˈ che jun cˈaslemal jicom .
(trg)="b.MAT.5.6.2"> Are cˈu ri Dios cäyoˈw na waˈ chque .

(src)="b.MAT.5.7.1"> ' Dios quintiochihua on yejhuan quimpalehuiyaj ocsequimej ican teicnelilistli pampa Dios no itlaj ica quimicnelis .
(trg)="b.MAT.5.7.1"> Utz que ri quel qui cˈux chque niqˈuiaj winak chic .
(trg)="b.MAT.5.7.2"> Ri Dios cˈut cutokˈobisaj na qui wäch ri e areˈ .

(src)="b.MAT.5.8.1"> ' Dios quintiochihua on yejhuan yolchipajquej pampa yejhuamej quitasquej Dios .
(trg)="b.MAT.5.8.1"> Utz que ri sak canimaˈ .
(trg)="b.MAT.5.8.2"> Ri e areˈ cˈut cäquil na u wäch ri Dios .

(src)="b.MAT.5.9.1"> ' Dios quintiochihua on yejhuan quichihuaj canica para ma ca onyas tlahuejli ipan on tlacamej pampa Dios quintocayotis iconehuan .
(trg)="b.MAT.5.9.1"> Utz que ri cäquitzucuj u yaˈic utzil chquixol ri winak .
(trg)="b.MAT.5.9.2"> Ri Dios cubij na chi e areˈ ralcˈual ri Areˈ .

(src)="b.MAT.5.10.1"> ' Dios quintiochihua on yejhuan quijyohuiyaj ijcuac quintlahuelitaj san pampa quichihuaj on tlen cuajli .
(src)="b.MAT.5.10.2"> Quintiochihua pampa nemisquej ne campa Dios yejhuan ilhuicac chanej tlamandarohua .
(trg)="b.MAT.5.10.1"> Utz que ri quetzelax qui wäch rumal ru banic ri jicomal cho ri Dios .
(trg)="b.MAT.5.10.2"> Ri Dios cˈut cätakan na pa qui wiˈ .

(src)="b.MAT.5.11.1"> ' Dios mechtiochihuas nemejhuamej ijcuac on tlacamej mechhuijhuicaltiaj , niman mechcojcocosquej , niman mechtenehuilisquej tlajtlamach tlen xmelahuac san pampa nennechneltocaj .
(trg)="b.MAT.5.11.1"> Utz iwe ix aretak cäban cˈäx chiwe cumal ri winak , quixyokˈ cumal , cäquibij ronojel u wäch ri man kas tzij taj chiwij , xa rumal chi quixcojon chwe in .

(src)="b.MAT.5.12.1"> Ijcuac ijcon mechchihuilisquej , xpaquican niman xnemican ican pactli , pampa ne ilhuicac nenquiselisquej se hueyi tetlayocolijli .
(src)="b.MAT.5.12.2"> On tlacamej no ijqui oquintlahuelitaquej niman tlajtlamach ica oquintlajyohuiltijquej on tiotlajtojquej yejhuan onemicoj yehuejcahui ijcuac xe nennemiyaj .
(trg)="b.MAT.5.12.1"> Chixquicot baˈ , chixtzeˈnok rumal chi quicˈam na jun nimalaj tojbal iwe chilaˈ chicaj .
(trg)="b.MAT.5.12.2"> Je cˈu cˈäx waˈ xban chque ri kˈalajisal tak re ru Lokˈ Pixab ri Dios ri xecˈoji can ojer , ― xcha ri Jesús .

(src)="b.MAT.5.13.1"> ' Nemejhuamej quen on istatl yejhuan on tlacamej ica quipoyeliaj on nacatl para ma ca ijtlacahuis .
(src)="b.MAT.5.13.2"> Dios quimpoyelia on tlalticpactlacamej nemotechcopa para ma ca ijtlacahuisquej ican tlajtlacojli .
(src)="b.MAT.5.13.3"> Niman nemejhuamej no nenquimatij ica tla on istatl quipolos on ipoyecyo , xhuelis ocsejpa quitequitiltisquej .
(src)="b.MAT.5.13.4"> On xoc itlaj ica tepalehuij , yej san para quixiniaj ne ipan ojtli niman nochi tlacatl ipan cholohua .
(trg)="b.MAT.5.13.1"> Ri ix , jeˈ ta ne ix atzˈam chque ri winak cho ruwächulew .
(trg)="b.MAT.5.13.2"> We cˈu man cˈo chic u tzayil ri atzˈam , ¿ jas ta cˈu lo cäban che rech cˈo chi cupatänij ?
(trg)="b.MAT.5.13.3"> Man cˈo tä chi u patän riˈ , xane xa cäqˈuiäk na apanok , cätacˈalex cˈu na cumal ri winak .

(src)="b.MAT.5.14.1"> ' Ipan in tlalticpactli on tlacamej mechitaj quen ijqui nemohuicaj .
(src)="b.MAT.5.14.2"> Yejhua ica nemejhuamej nennemij quen itlaj on tlahuijli yejhuan quintlahuilhuiya .
(src)="b.MAT.5.14.3"> Nochimej huelij quitaj se hueyican yejhuan oncaj icuapan se tepetl .
(trg)="b.MAT.5.14.1"> Ri ix , jeˈ ta ne ix sakil chque ri winak cho ruwächulew jeˈ jas jun tinimit ri cˈo puwiˈ jun juyub , ri amakˈel cäkˈalajinic .