# la/Latin.xml.gz
# usp/Uspanteco-NT.xml.gz


(src)="b.MAT.1.1.1">liber generationis Iesu Christi filii David filii Abraham
(trg)="b.MAT.1.1.1"> Riˈ ri jbˈijak yak jmam Kakaj Jesucristo ri rijajl David y Abraham .

(src)="b.MAT.1.2.1">Abraham genuit Isaac Isaac autem genuit Iacob Iacob autem genuit Iudam et fratres eius
(trg)="b.MAT.1.2.1"> Abraham riˈ ri jkaj Isaac , Isaac riˈ ri jkaj Jacob y Jacob riˈ ri jkaj Judá pach yak jkˈun y ratz .

(src)="b.MAT.1.3.1">Iudas autem genuit Phares et Zara de Thamar Phares autem genuit Esrom Esrom autem genuit Aram
(trg)="b.MAT.1.3.1"> Judá riˈ ri jkajak Fares pach Zara y jchuchak riˈ Tamar .
(trg)="b.MAT.1.3.2"> Fares riˈ ri jkaj Esrom y Esrom riˈ ri jkaj Aram .

(src)="b.MAT.1.4.1">Aram autem genuit Aminadab Aminadab autem genuit Naasson Naasson autem genuit Salmon
(trg)="b.MAT.1.4.1"> Aram riˈ ri jkaj Aminadab , Aminadab riˈ ri jkaj Naasón y Naasón riˈ ri jkaj Salmón .

(src)="b.MAT.1.5.1">Salmon autem genuit Booz de Rachab Booz autem genuit Obed ex Ruth Obed autem genuit Iesse Iesse autem genuit David regem
(trg)="b.MAT.1.5.1"> Salmón riˈ ri jkaj Booz y jchuch riˈ Rahab , Booz riˈ ri jkaj Obed y jchuch riˈ Rut y Obed riˈ ri jkaj Isaí .

(src)="b.MAT.1.6.1">David autem rex genuit Salomonem ex ea quae fuit Uriae
(trg)="b.MAT.1.6.1"> Isaí riˈ ri jkaj rey David , David riˈ ri jkaj Salomón y jchuch Salomón riˈ ri anm ri xwaˈx pire rixokl Urías .

(src)="b.MAT.1.7.1">Salomon autem genuit Roboam Roboam autem genuit Abiam Abia autem genuit Asa
(trg)="b.MAT.1.7.1"> Salomón riˈ ri jkaj Roboam , Roboam riˈ ri jkaj Abías y Abías riˈ ri jkaj Asa .

(src)="b.MAT.1.8.1">Asa autem genuit Iosaphat Iosaphat autem genuit Ioram Ioram autem genuit Oziam
(trg)="b.MAT.1.8.1"> Asa riˈ ri jkaj Josafat , Josafat riˈ ri jkaj Joram y Joram riˈ ri jkaj Uzías .

(src)="b.MAT.1.9.1">Ozias autem genuit Ioatham Ioatham autem genuit Achaz Achaz autem genuit Ezechiam
(trg)="b.MAT.1.9.1"> Uzías riˈ ri jkaj Jotam , Jotam riˈ ri jkaj Acaz y Acaz riˈ ri jkaj Ezequías .

(src)="b.MAT.1.10.1">Ezechias autem genuit Manassen Manasses autem genuit Amon Amon autem genuit Iosiam
(trg)="b.MAT.1.10.1"> Ezequías riˈ ri jkaj Manasés , Manasés riˈ ri jkaj Amón y Amón riˈ ri jkaj Josías .

(src)="b.MAT.1.11.1">Iosias autem genuit Iechoniam et fratres eius in transmigratione Babylonis
(trg)="b.MAT.1.11.1"> Josías riˈ ri jkaj Jeconías pach yak jkˈun y ratz laˈ mak junabˈ cuando yak rijajl Israel xcˈamsajtakbˈi prexil Babilonia .

(src)="b.MAT.1.12.1">et post transmigrationem Babylonis Iechonias genuit Salathihel Salathihel autem genuit Zorobabel
(trg)="b.MAT.1.12.1"> Cuando xkˈajtakch prexil yak rijajl Israel Babilonia , xwaˈx jun jcˈajol Jeconías y xcoj jbˈij pi Salatiel .
(trg)="b.MAT.1.12.2"> Salatiel riˈ ri jkaj Zorobabel .

(src)="b.MAT.1.13.1">Zorobabel autem genuit Abiud Abiud autem genuit Eliachim Eliachim autem genuit Azor
(trg)="b.MAT.1.13.1"> Zorobabel riˈ ri jkaj Abiud , Abiud riˈ ri jkaj Eliaquim y Eliaquim riˈ ri jkaj Azor .

(src)="b.MAT.1.14.1">Azor autem genuit Saddoc Saddoc autem genuit Achim Achim autem genuit Eliud
(trg)="b.MAT.1.14.1"> Azor riˈ ri jkaj Sadoc , Sadoc riˈ ri jkaj Aquim y Aquim riˈ ri jkaj Eliud .

(src)="b.MAT.1.15.1">Eliud autem genuit Eleazar Eleazar autem genuit Matthan Matthan autem genuit Iacob
(trg)="b.MAT.1.15.1"> Eliud riˈ ri jkaj Eleazar , Eleazar riˈ ri jkaj Matán y Matán riˈ ri jkaj Jacob .

(src)="b.MAT.1.16.1">Iacob autem genuit Ioseph virum Mariae de qua natus est Iesus qui vocatur Christus
(trg)="b.MAT.1.16.1"> Jacob riˈ ri jkaj José ri richjil María , María riˈ ri jchuch Kakaj Jesús y Kakaj Jesús riˈ ri tibˈijsaj re chi riˈ ri bˈil jwiˈl Kakaj Dios chi tina jtaknach wich ulew .

(src)="b.MAT.1.17.1">omnes ergo generationes ab Abraham usque ad David generationes quattuordecim et a David usque ad transmigrationem Babylonis generationes quattuordecim et a transmigratione Babylonis usque ad Christum generationes quattuordecim
(trg)="b.MAT.1.17.1"> Y jilonli xwaˈxiˈ cajlajuj ( 14 ) kˈat ijajl ri xcholmajch chirij Abraham asta chirij David .
(trg)="b.MAT.1.17.2"> Y xwaˈxiˈ cajlajuj ( 14 ) kˈat ijajl chic ri xcholmajch chirij David asta cuando yak rijajl Israel xcˈamsajtakbˈi prexil Babilonia .
(trg)="b.MAT.1.17.3"> Y xwaˈxiˈ cajlajuj ( 14 ) kˈat ijajl chic ri xcholmajch cuando xkˈajtakch prexil yak rijajl Israel Babilonia asta chirij Kakaj Jesús .

(src)="b.MAT.1.18.1">Christi autem generatio sic erat cum esset desponsata mater eius Maria Ioseph antequam convenirent inventa est in utero habens de Spiritu Sancto
(trg)="b.MAT.1.18.1"> Jilonri xqˈuisiˈy Kakaj Jesucristo , María ri jchuch Kakaj Jesucristo tzˈonalchak jwiˈl José pire ticˈuliˈy riqˈuil , pero ajquiˈ chi jcˈam ribˈak riqˈuil cuando xan yaj anm jwiˈlke jcwinel Lokˈlaj Jsantil Kakaj Dios .

(src)="b.MAT.1.19.1">Ioseph autem vir eius cum esset iustus et nollet eam traducere voluit occulte dimittere eam
(trg)="b.MAT.1.19.1"> José ri tzˈonawinak re María , juntir ri tran pi jcholajliˈn , re riˈ raj taˈ tresaj jqˈuixbˈ María ri nen jcholajl .
(trg)="b.MAT.1.19.2"> Xchomorsaj roj xcan jyeˈ chi mukukil .

(src)="b.MAT.1.20.1">haec autem eo cogitante ecce angelus Domini in somnis apparuit ei dicens Ioseph fili David noli timere accipere Mariam coniugem tuam quod enim in ea natum est de Spiritu Sancto est
(trg)="b.MAT.1.20.1"> Re jilonli tijin tijchomorsaj , cuando xrichcˈaj xpe jun anjl ri takalch jwiˈl Kakaj Dios ri Kajawl , xij re : At José ri at rijajl David , mi tzaak achˈol chi jcˈamic María pi awixokl jwiˈl man ra ricˈlal ri tiqˈuisiˈy rechiˈ Lokˈlaj Jsantil Kakaj Dios .

(src)="b.MAT.1.21.1">pariet autem filium et vocabis nomen eius Iesum ipse enim salvum faciet populum suum a peccatis eorum
(trg)="b.MAT.1.21.1"> María tiqˈuisiˈy jun ra ricˈlal winak y tacoj jbˈij pi Jesús .
(trg)="b.MAT.1.21.2"> Jilonli jbˈij jwiˈl riˈ re ticolow rechak juntir yak jwinak laj jkˈabˈ jmacak , xcheˈ .

(src)="b.MAT.1.22.1">hoc autem totum factum est ut adimpleretur id quod dictum est a Domino per prophetam dicentem
(trg)="b.MAT.1.22.1"> Juntir li ri xaan pirechiˈ xtaw chiwch juntir Jyolj Kakaj Dios ri Kajawl ri xij jun ajkˈasal Jyolj Kakaj Dios cuando xij jilonri :

(src)="b.MAT.1.23.1">ecce virgo in utero habebit et pariet filium et vocabunt nomen eius Emmanuhel quod est interpretatum Nobiscum Deus
(trg)="b.MAT.1.23.1"> Jun kˈapoj anm ri taˈ echbˈel jwiˈl ni jono winak tican yaj anm , tiqˈuisiˈy jun ra ricˈlal winak y tijcojtak jbˈij pi Emanuel , xcheˈ .
(trg)="b.MAT.1.23.2"> Ri jcholajl tielwiˈ man yoloj Emanuel , Kakaj Dios wiˈchak kiqˈuil .

(src)="b.MAT.1.24.1">exsurgens autem Ioseph a somno fecit sicut praecepit ei angelus Domini et accepit coniugem suam
(trg)="b.MAT.1.24.1"> Cuando xcˈastaj jwich José , xan chapcaˈ xijsaj re jwiˈl anjl ri takalch jwiˈl Kakaj Dios ri Kajawl .
(trg)="b.MAT.1.24.2"> Jilonli xcˈam María pire rixokl .

(src)="b.MAT.1.25.1">et non cognoscebat eam donec peperit filium suum primogenitum et vocavit nomen eius Iesum
(trg)="b.MAT.1.25.1"> Pero taˈ xrechbˈej ribˈak asta xqˈuisiˈy ra ricˈlal winak ri xcojsaj jbˈij pi Jesús jwiˈl José , ajrucˈreˈ xrechbˈej ribˈak .

(src)="b.MAT.2.1.1">cum ergo natus esset Iesus in Bethleem Iudaeae in diebus Herodis regis ecce magi ab oriente venerunt Hierosolymam
(trg)="b.MAT.2.1.1"> Kakaj Jesús xqˈuisiˈy Belén ri jun tilmit re Judea laˈ mak junabˈ cuando Nabˈe Herodes wiˈ pire rey .
(trg)="b.MAT.2.1.2"> Laˈ mak kˈij li xpetak nicˈj winak laj jsucˈlal lamas tielwiˈch kˈij , rechak tijojemiˈ ribˈak chirij chˈumil .
(trg)="b.MAT.2.1.3"> Xtawtak Jerusalén chi rilic Kakaj Jesús .

(src)="b.MAT.2.2.1">dicentes ubi est qui natus est rex Iudaeorum vidimus enim stellam eius in oriente et venimus adorare eum
(trg)="b.MAT.2.2.1"> Xtzˈonajtak jtaquil claˈ , xijtak : ¿ Lamas wiˈ jreyak yak rijajl Israel ri xqˈuisiˈyc ?
(trg)="b.MAT.2.2.2"> Oj xkilaˈch jchˈumil cuando wojch laj jsucˈlal lamas tielwiˈch kˈij y xojpe chi jnimirsaj jkˈij , xcheˈtak .

(src)="b.MAT.2.3.1">audiens autem Herodes rex turbatus est et omnis Hierosolyma cum illo
(trg)="b.MAT.2.3.1"> Cuando man rey Herodes xta jtaquil chi jilonli tijbˈijtak , subˈlaj xoc il chi jtaic y jilon juntir cristian ri wiˈtak Jerusalén .

(src)="b.MAT.2.4.1">et congregans omnes principes sacerdotum et scribas populi sciscitabatur ab eis ubi Christus nasceretur
(trg)="b.MAT.2.4.1"> Xpe Herodes , xtak jsiqˈuijcak mak jbˈabˈalak yak ajcˈamaltak jbˈeak cristian riqˈui Kakaj Dios pach yak ajtijoltak cristian re Jpixbˈ Kakaj Dios y xtzˈonaj rechak lamas tiqˈuisiˈywiˈ jun ri bˈil jwiˈl Kakaj Dios chi tina jtaknach wich ulew .

(src)="b.MAT.2.5.1">at illi dixerunt ei in Bethleem Iudaeae sic enim scriptum est per prophetam
(trg)="b.MAT.2.5.1"> Rechak xijtak re man rey : Jiˈ tiqˈuisiˈy Belén ri jun tilmit re Judea jilon xcan jtzˈibˈaj jun ajkˈasal Jyolj Kakaj Dios ojr cuando xij chirij jilonri :

(src)="b.MAT.2.6.1">et tu Bethleem terra Iuda nequaquam minima es in principibus Iuda ex te enim exiet dux qui reget populum meum Israhel
(trg)="b.MAT.2.6.1"> At tilmit Belén ri jun tilmit re Judea , maˈ at taˈ jun tilmit ri taˈ cojol jkˈij chijxoˈlak mak tilmit re Judea , jwiˈl claˈ tiqˈuisiˈywiˈ jun rey ri ticˈamow jbˈeak yak rijajl Israel ri inwinak , xcheˈ , xcheˈtak re .

(src)="b.MAT.2.7.1">tunc Herodes clam vocatis magis diligenter didicit ab eis tempus stellae quae apparuit eis
(trg)="b.MAT.2.7.1"> Xpe Herodes , xtak jsiqˈuijcak chi mukukil mak winak ri tijojem ribˈak chirij chˈumil pire xijsaj re nen or xriltak man chˈumil .

(src)="b.MAT.2.8.1">et mittens illos in Bethleem dixit ite et interrogate diligenter de puero et cum inveneritis renuntiate mihi ut et ego veniens adorem eum
(trg)="b.MAT.2.8.1"> Ajrucˈreˈ xtaktakbˈi Belén , xij rechak : Jattak , toctatak lamas wiˈ man ra neˈ li y cuando tataˈtak , tikˈax abˈijtak chic chwe lamas wiˈ pire tibˈe innimirsaj jkˈij , xcheˈ rechak .

(src)="b.MAT.2.9.1">qui cum audissent regem abierunt et ecce stella quam viderant in oriente antecedebat eos usque dum veniens staret supra ubi erat puer
(trg)="b.MAT.2.9.1"> Mak winak ri tijojem ribˈak chirij chˈumil cuando xtatak ri xijsaj rechak jwiˈl man rey , xeˈtak .
(trg)="b.MAT.2.9.2"> Y man chˈumil ri xriltakch laj jsucˈlal lamas tielwiˈch kˈij nabˈeyiˈ chiwchak ajriˈ xeˈ waˈrok laˈ man luwar lamas wiˈ ra neˈ .

(src)="b.MAT.2.10.1">videntes autem stellam gavisi sunt gaudio magno valde
(trg)="b.MAT.2.10.1"> Mak winak li ri tijojem ribˈak chirij chˈumil cuando xriltak xwaˈr man chˈumil subˈlaj xquiˈcottak .

(src)="b.MAT.2.11.1">et intrantes domum invenerunt puerum cum Maria matre eius et procidentes adoraverunt eum et apertis thesauris suis obtulerunt ei munera aurum tus et murram
(trg)="b.MAT.2.11.1"> Cuando xoctak la ja , xriltak man ra neˈ pach María ri jchuch , rechak laj or xxucbˈaˈ ribˈak chiwch man ra neˈ chi jnimirsaj jkˈij y xtebˈaˈ jcaxak y xsipajtak oro , pom y mirra re ra neˈ .

(src)="b.MAT.2.12.1">et responso accepto in somnis ne redirent ad Herodem per aliam viam reversi sunt in regionem suam
(trg)="b.MAT.2.12.1"> Y mak winak li ri tijojem ribˈak chirij chˈumil xijsaj rechak laj richcˈak chi taˈ chiquiˈ tikˈaxtak riqˈui man rey .
(trg)="b.MAT.2.12.2"> Jwiˈliˈli jiˈchak xkˈaxtakbˈi li jun jalan bˈe cuando xkˈajtakbˈi laj richochak .

(src)="b.MAT.2.13.1">qui cum recessissent ecce angelus Domini apparuit in somnis Ioseph dicens surge et accipe puerum et matrem eius et fuge in Aegyptum et esto ibi usque dum dicam tibi futurum est enim ut Herodes quaerat puerum ad perdendum eum
(trg)="b.MAT.2.13.1"> Cuando jorok bˈiˈtakaˈ mak winak ri tijojem ribˈak chirij chˈumil , xrichcˈaj José chi xwabˈaˈ ribˈ jun ranjl Kakaj Dios ri Kajawl chiwch y xij re : Bˈiiten , cˈambˈi man ra neˈ pach jchuch , jattak Egipto .
(trg)="b.MAT.2.13.2"> Waˈxentak claˈ asta tina imbˈijna chawechak cuando ateltakch claˈ jwiˈl man rey Nabˈe Herodes tijtocaˈ man ra neˈ pire tijcamsaj , xcheˈ anjl re José .

(src)="b.MAT.2.14.1">qui consurgens accepit puerum et matrem eius nocte et recessit in Aegyptum
(trg)="b.MAT.2.14.1"> Y lakˈabˈ li cuando xcˈastaj jwich José , xbˈiitbˈic , xcˈambˈi ra neˈ pach jchuch xeˈtak Egipto .

(src)="b.MAT.2.15.1">et erat ibi usque ad obitum Herodis ut adimpleretur quod dictum est a Domino per prophetam dicentem ex Aegypto vocavi filium meum
(trg)="b.MAT.2.15.1"> Claˈ xwaˈxtak asta xtaw kˈij xcam Herodes .
(trg)="b.MAT.2.15.2"> Jilonli xantak pire xtaw chiwch Jyolj Kakaj Dios ri Kajawl ri xij jun ajkˈasal Jyolj Kakaj Dios cuando xij jilonri : Egipto xinsiqˈuij Incˈajol , xcheˈ Kakaj Dios .

(src)="b.MAT.2.16.1">tunc Herodes videns quoniam inlusus esset a magis iratus est valde et mittens occidit omnes pueros qui erant in Bethleem et in omnibus finibus eius a bimatu et infra secundum tempus quod exquisierat a magis
(trg)="b.MAT.2.16.1"> Nabˈe Herodes cuando xretemaj chi xsubˈsajiˈ jwiˈlak mak winak ri tijojem ribˈak chirij chˈumil subˈlaj xpe retzal , xtak jcamsajcak tra winak ri ajriˈ jqˈuisiˈycak asta mak tra ri wiˈ cacabˈ junbˈak ri wiˈtak Belén pach mak tra ri wiˈtak chijcˈulel man tilmit li , jwiˈl wiˈchak quibˈ junabˈ jbˈij jwiˈlak mak winak ri tijojem ribˈak chirijak mak chˈumil .

(src)="b.MAT.2.17.1">tunc adimpletum est quod dictum est per Hieremiam prophetam dicentem
(trg)="b.MAT.2.17.1"> Jilonli xtaw chiwch Jyolj Kakaj Dios ri xcan jtzˈibˈaj Jeremías ri ajkˈasal Jyolj Kakaj Dios ri xij jilonri :

(src)="b.MAT.2.18.1">vox in Rama audita est ploratus et ululatus multus Rachel plorans filios suos et noluit consolari quia non sunt
(trg)="b.MAT.2.18.1"> Li tilmit Ramá xtasaj subˈlaj okˈej y subˈlaj chˈejejem jwiˈl bˈis .
(trg)="b.MAT.2.18.2"> Y riˈ Raquel ri tiokˈ chirijak yak ricˈlal .
(trg)="b.MAT.2.18.3"> Taˈ raj tiyeˈsaj jcowil ranm jwiˈl xcamiˈ yak ricˈlal , xcheˈ Kakaj Dios .

(src)="b.MAT.2.19.1">defuncto autem Herode ecce apparuit angelus Domini in somnis Ioseph in Aegypto
(trg)="b.MAT.2.19.1"> Pero cuando jorok camiˈ man Nabˈe Herodes , José wiˈ Egipto cuando xrichcˈaj chi xwabˈaˈ chic ribˈ jun ranjl Kakaj Dios ri Kajawl chiwch y xij re jilonri :

(src)="b.MAT.2.20.1">dicens surge et accipe puerum et matrem eius et vade in terram Israhel defuncti sunt enim qui quaerebant animam pueri
(trg)="b.MAT.2.20.1"> Bˈiiten , cˈambˈi man ra neˈ pach jchuch , kˈajentak laj jluwrak yak rijajl Israel jwiˈl lajori xcamtakaˈ mak ri rajak roj xcamsajtak ra neˈ , xcheˈ re .

(src)="b.MAT.2.21.1">qui surgens accepit puerum et matrem eius et venit in terram Israhel
(trg)="b.MAT.2.21.1"> José xbˈiitc , xcˈambˈi ra neˈ pach jchuch xeˈtak laj jluwrak yak rijajl Israel .

(src)="b.MAT.2.22.1">audiens autem quod Archelaus regnaret in Iudaea pro Herode patre suo timuit illo ire et admonitus in somnis secessit in partes Galilaeae
(trg)="b.MAT.2.22.1"> Pero cuando xta chi Herodes Arquelao xcan pire rey re Judea pi jqˈuexwach Nabˈe Herodes ri jkaj , José xtzaak jchˈol chi bˈenam claˈ y xijsaj re jwiˈl Kakaj Dios laj richcˈ chi taˈ tibˈe claˈ .
(trg)="b.MAT.2.22.2"> Jwiˈliˈli jiˈ xeˈ Galilea .

(src)="b.MAT.2.23.1">et veniens habitavit in civitate quae vocatur Nazareth ut adimpleretur quod dictum est per prophetas quoniam Nazareus vocabitur
(trg)="b.MAT.2.23.1"> Xeˈ waˈx Nazaret ri jun tilmit re Galilea .
(trg)="b.MAT.2.23.2"> Jilonli xtaw chiwch ri xijtak yak ajkˈasaltak Jyolj Kakaj Dios ojrtaktzij jilonri : Re tina bˈijsajna chirij chi aj Nazaretiˈn , xcheˈtak .

(src)="b.MAT.3.1.1">in diebus autem illis venit Iohannes Baptista praedicans in deserto Iudaeae
(trg)="b.MAT.3.1.1"> Y laˈ mak kˈij li xticar Juan Ajbˈanal Jaˈtiox chi jtijoj cristian re Jyolj Kakaj Dios ri titawtak riqˈuil li jun luwar re Judea lamas taˈ cristian .

(src)="b.MAT.3.2.1">et dicens paenitentiam agite adpropinquavit enim regnum caelorum
(trg)="b.MAT.3.2.1"> Re xij : Qˈuex anoˈjak chiwch Kakaj Dios jwiˈl raquitzchak raj tijchol takon Kakaj Dios chibˈak cristian , xcheˈ .

(src)="b.MAT.3.3.1">hic est enim qui dictus est per Esaiam prophetam dicentem vox clamantis in deserto parate viam Domini rectas facite semitas eius
(trg)="b.MAT.3.3.1"> Chirijiˈ Juan Ajbˈanal Jaˈtiox ri xcan tzˈibˈaj jwiˈl Isaías ri ajkˈasal Jyolj Kakaj Dios ri tijbˈij chi tina tasajna jun ri cow tichˈejej li jun luwar lamas taˈ cristian , tijbˈij jilonri : Bˈantak jwaˈx jbˈe Kakaj Jesús ri Kajawl , tebˈaˈtak jbˈe sucˈul laj awanmak , ticheˈ .

(src)="b.MAT.3.4.1">ipse autem Iohannes habebat vestimentum de pilis camelorum et zonam pelliciam circa lumbos suos esca autem eius erat lucustae et mel silvestre
(trg)="b.MAT.3.4.1"> Ritzˈik Juan Ajbˈanal Jaˈtiox ri tijcoj bˈanal laˈ rusumal camello y jpas bˈanal laˈ tzˈum y sacˈ pach cabˈ re lak cheˈ tijtij pire jwa .

(src)="b.MAT.3.5.1">tunc exiebat ad eum Hierosolyma et omnis Iudaea et omnis regio circa Iordanen
(trg)="b.MAT.3.5.1"> Wiˈ cristian xpetak Jerusalén , wiˈ xpetak lak juntir luwar re Judea y wiˈ xpetak lak luwar re chiˈ nimi jaˈ Jordán xtawtak chi jtaic jyolj Juan Ajbˈanal Jaˈtiox .

(src)="b.MAT.3.6.1">et baptizabantur in Iordane ab eo confitentes peccata sua
(trg)="b.MAT.3.6.1"> Y yak ri xcˈam jkˈabˈal jmacak chiwch Kakaj Dios , xpe Juan Ajbˈanal Jaˈtiox xan jaˈtiox rechak li nimi jaˈ Jordán .

(src)="b.MAT.3.7.1">videns autem multos Pharisaeorum et Sadducaeorum venientes ad baptismum suum dixit eis progenies viperarum quis demonstravit vobis fugere a futura ira
(trg)="b.MAT.3.7.1"> Pero Juan Ajbˈanal Jaˈtiox , cuando xril chi subˈlaj qˈui mak fariseo pach mak saduceo xtawtak riqˈuil , riˈ rajak tibˈan jaˈtiox rechak , xij rechak : Pur atak cumatz ri ticamsanc .
(trg)="b.MAT.3.7.2"> Taˈ nen xin chawechak chi atcolmajtakaˈ chiwch jkˈatbˈitzij Kakaj Dios ri tina ranna jwiˈl retzal .

(src)="b.MAT.3.8.1">facite ergo fructum dignum paenitentiae
(trg)="b.MAT.3.8.1"> Bˈantak tzitaklaj noˈj laj acˈaslemalak pire ticˈutun chi kes tzˈet xaqˈuexaˈ anoˈjak y xacˈamaˈ jkˈabˈal amacak chiwch Kakaj Dios .

(src)="b.MAT.3.9.1">et ne velitis dicere intra vos patrem habemus Abraham dico enim vobis quoniam potest Deus de lapidibus istis suscitare filios Abrahae
(trg)="b.MAT.3.9.1"> Ma chomorsaj laj awanmak chi atcolmajtakaˈ jwiˈl atakaˈ rijajl Abraham .
(trg)="b.MAT.3.9.2"> Jwiˈl in tambˈij chawechak chi Kakaj Dios ticwiniˈ chi tiwux mak abˈaj ri pi rijajl Abraham .

(src)="b.MAT.3.10.1">iam enim securis ad radicem arborum posita est omnis ergo arbor quae non facit fructum bonum exciditur et in ignem mittitur
(trg)="b.MAT.3.10.1"> Man iquej wiˈchak laj raˈ mak cheˈ pire ticˈursajtakbˈic .
(trg)="b.MAT.3.10.2"> Juntir mak cheˈ ri taˈ tzi tiwichintak , ticˈursajtakaˈn y titˈojsajtakaˈ li kˈakˈ .

(src)="b.MAT.3.11.1">ego quidem vos baptizo in aqua in paenitentiam qui autem post me venturus est fortior me est cuius non sum dignus calciamenta portare ipse vos baptizabit in Spiritu Sancto et igni
(trg)="b.MAT.3.11.1"> In kes tzˈet laˈ jaˈ tambˈan jaˈtiox chawechak chi jcˈutic chi xaqˈuexaˈ anoˈjak , pero petzal chiquiˈ jun chwij mas jcwinel chinwch in , ni taˈ ticˈular pi we tancˈambˈi jxajbˈ .
(trg)="b.MAT.3.11.2"> Re tina ranna jaˈtiox chawechak laˈ Lokˈlaj Jsantil Kakaj Dios y laˈ kˈakˈ .

(src)="b.MAT.3.12.1">cuius ventilabrum in manu sua et permundabit aream suam et congregabit triticum suum in horreum paleas autem conburet igni inextinguibili
(trg)="b.MAT.3.12.1"> Re cˈamaliˈch jun kelen jwiˈl laj jkˈabˈ ri quiek laˈ tijpuˈw jwich trig y tijtos mak rakan ri tiel chijxoˈl .
(trg)="b.MAT.3.12.2"> Tijcˈol man trig li cˈuja , pero mak rakan ri tiel chijxoˈl tijcˈat li jun kˈakˈ ri taˈ jchupic , xcheˈ Juan Ajbˈanal Jaˈtiox .

(src)="b.MAT.3.13.1">tunc venit Iesus a Galilaea in Iordanen ad Iohannem ut baptizaretur ab eo
(trg)="b.MAT.3.13.1"> Kakaj Jesús xelbˈi Galilea xeˈ chiˈ nimi jaˈ Jordán riqˈui Juan Ajbˈanal Jaˈtiox pire tibˈansaj jaˈtiox re .

(src)="b.MAT.3.14.1">Iohannes autem prohibebat eum dicens ego a te debeo baptizari et tu venis ad me
(trg)="b.MAT.3.14.1"> Juan Ajbˈanal Jaˈtiox taˈ raj roj xan jaˈtiox re , xij re : Riˈ at rajwax atbˈanow jaˈtiox chwe chiwch in imbˈanow jaˈtiox chawe .
(trg)="b.MAT.3.14.2"> ¿ Nen chac atpe wiqˈuil ? xcheˈ re .

(src)="b.MAT.3.15.1">respondens autem Iesus dixit ei sine modo sic enim decet nos implere omnem iustitiam tunc dimisit eum
(trg)="b.MAT.3.15.1"> Kakaj Jesús xij re : Canok pi jilonli , bˈan jaˈtiox chwe pire tikabˈan juntir lawiˈ raj Kakaj Dios tikabˈan , xcheˈ re .
(trg)="b.MAT.3.15.2"> Jiˈkelonli xansaj jaˈtiox re jwiˈl Juan Ajbˈanal Jaˈtiox .

(src)="b.MAT.3.16.1">baptizatus autem confestim ascendit de aqua et ecce aperti sunt ei caeli et vidit Spiritum Dei descendentem sicut columbam venientem super se
(trg)="b.MAT.3.16.1"> Cuando xantaj jaˈtiox re Kakaj Jesús , xelch ralaj jaˈ , xtormaj caj y xril kesalch Lokˈlaj Jsantil Kakaj Dios chibˈ chapcaˈ rilic jun ra ut .

(src)="b.MAT.3.17.1">et ecce vox de caelis dicens hic est Filius meus dilectus in quo mihi conplacui
(trg)="b.MAT.3.17.1"> Y xtasaj jun chˈaˈwem xaanch lecj , xijch : Riˈ ri lokˈlaj Incˈajol ri subˈlaj inquiˈcot chirij , xcheˈch .

(src)="b.MAT.4.1.1">tunc Iesus ductus est in desertum ab Spiritu ut temptaretur a diabolo
(trg)="b.MAT.4.1.1"> Xpe Lokˈlaj Jsantil Kakaj Dios , xcˈambˈi Kakaj Jesús li jun luwar lamas taˈ cristian pire titakchiˈj chi macun jwiˈl man jbˈabˈal etzl .

(src)="b.MAT.4.2.1">et cum ieiunasset quadraginta diebus et quadraginta noctibus postea esuriit
(trg)="b.MAT.4.2.1"> Caˈwinak ( 40 ) kˈij , caˈwinak ( 40 ) akˈabˈ xwaˈx Kakaj Jesús claˈ , taˈ nen xtij .
(trg)="b.MAT.4.2.2"> Cuando xtzˈakat caˈwinak ( 40 ) kˈij y caˈwinak ( 40 ) akˈabˈ , ajrucˈreˈ xricˈaj wiˈjal .

(src)="b.MAT.4.3.1">et accedens temptator dixit ei si Filius Dei es dic ut lapides isti panes fiant
(trg)="b.MAT.4.3.1"> Xpe man jbˈabˈal etzl , xtaw riqˈui Kakaj Jesús chi jtakchiˈj chi macunc , xij re : Wi kes tzˈet atiˈ Jcˈajol Kakaj Dios , bˈij re mak abˈaj ri chi tiwuxtak pi cuxlanwa , xcheˈ re Kakaj Jesús .

(src)="b.MAT.4.4.1">qui respondens dixit scriptum est non in pane solo vivet homo sed in omni verbo quod procedit de ore Dei
(trg)="b.MAT.4.4.1"> Pero Kakaj Jesús xij re : Li wuj re Lokˈlaj Jyolj Kakaj Dios tzˈibˈaliˈ jilonri : Maˈ jwiˈl taˈke cuxlanwa tiyoˈrwiˈ jun cristian , jwiˈliˈ juntir Jyolj Kakaj Dios , ticheˈ , xcheˈ re .

(src)="b.MAT.4.5.1">tunc adsumit eum diabolus in sanctam civitatem et statuit eum supra pinnaculum templi
(trg)="b.MAT.4.5.1"> Ajrucˈreˈ man jbˈabˈal etzl laj or xcˈam chicbˈi Kakaj Jesús li tilmit Jerusalén ri tosol pire Kakaj Dios , xeˈ jwabˈaˈ li man luwar mas naj rakˈanebˈ re nimi richoch Kakaj Dios

(src)="b.MAT.4.6.1">et dixit ei si Filius Dei es mitte te deorsum scriptum est enim quia angelis suis mandabit de te et in manibus tollent te ne forte offendas ad lapidem pedem tuum
(trg)="b.MAT.4.6.1"> y xij re : Wi kes tzˈet atiˈ Jcˈajol Kakaj Dios , tˈojbˈi aybˈ neri atbˈe kej lak ulew , jwiˈl li wuj re Lokˈlaj Jyolj Kakaj Dios tzˈibˈaliˈ jilonri : Kakaj Dios tijtakaˈch yak anjl chi achajajc y rechak atjcˈulaˈtakaˈ laˈ jkˈabˈak pire maˈ tibˈe achˈiˈyeˈ awakan laˈ jun abˈaj , ticheˈ , xcheˈ man jbˈabˈal etzl re Kakaj Jesús .

(src)="b.MAT.4.7.1">ait illi Iesus rursum scriptum est non temptabis Dominum Deum tuum
(trg)="b.MAT.4.7.1"> Kakaj Jesús xij chic re : Pero li wuj re Lokˈlaj Jyolj Kakaj Dios tzˈibˈaliˈ jilonri : Ma tzˈonaj re Akaj Dios ri Awajawl chi tran jun kelen pireke tawil wi kes tzˈetiˈ tran ri tijbˈij , ticheˈ , xcheˈ re .

(src)="b.MAT.4.8.1">iterum adsumit eum diabolus in montem excelsum valde et ostendit ei omnia regna mundi et gloriam eorum
(trg)="b.MAT.4.8.1"> Xpe chic man jbˈabˈal etzl , xcˈam chicbˈi Kakaj Jesús bˈa jun witz subˈlaj naj rakˈanebˈ y xcˈutbˈi chiwch juntir mak tilmit ri wiˈ wich ulew y juntir mak kustaklaj kelen ri wiˈ chiwch y xij re :

(src)="b.MAT.4.9.1">et dixit illi haec tibi omnia dabo si cadens adoraveris me
(trg)="b.MAT.4.9.1"> In tanjachaˈ juntir li laj akˈbˈ wi atxucar chinwch y tacoj inkˈij , xcheˈ re Kakaj Jesús .

(src)="b.MAT.4.10.1">tunc dicit ei Iesus vade Satanas scriptum est Dominum Deum tuum adorabis et illi soli servies
(trg)="b.MAT.4.10.1"> Kakaj Jesús xij chic re man jbˈabˈal etzl : Jat jbˈabˈal etzl , elambˈi neri , jwiˈl li wuj re Lokˈlaj Jyolj Kakaj Dios tzˈibˈaliˈ jilonri : Nimirsaj jkˈij Akaj Dios ri Awajawl y xike rajwax tabˈan lawiˈ raj re tabˈan , ticheˈ , xcheˈ Kakaj Jesús re man jbˈabˈal etzl .

(src)="b.MAT.4.11.1">tunc reliquit eum diabolus et ecce angeli accesserunt et ministrabant ei
(trg)="b.MAT.4.11.1"> Y man jbˈabˈal etzl xelbˈic , xcan jyeˈ Kakaj Jesús y xtawtak nicˈj anjl chi jtˈoˈic Kakaj Jesús .

(src)="b.MAT.4.12.1">cum autem audisset quod Iohannes traditus esset secessit in Galilaeam
(trg)="b.MAT.4.12.1"> Kakaj Jesús cuando xta jtaquil chi Juan Ajbˈanal Jaˈtiox xcojsajiˈ li cars , xkˈaj Galilea .

(src)="b.MAT.4.13.1">et relicta civitate Nazareth venit et habitavit in Capharnaum maritimam in finibus Zabulon et Nepthalim
(trg)="b.MAT.4.13.1"> Cuando xtaw claˈ , taˈ xwaˈx Nazaret , re jiˈ xeˈ waˈxok Capernaúm , jun tilmit ri wiˈ chiˈ nimlaj alagun , chijcˈulel jluwrak yak rijajl Zabulón pach yak rijajl Neftalí .

(src)="b.MAT.4.14.1">ut adimpleretur quod dictum est per Esaiam prophetam
(trg)="b.MAT.4.14.1"> Jilonli xtaw chiwch ri xcan jtzˈibˈaj Isaías ri ajkˈasal Jyolj Kakaj Dios ojr cuando xij jilonri :

(src)="b.MAT.4.15.1">terra Zabulon et terra Nepthalim via maris trans Iordanen Galilaeae gentium
(trg)="b.MAT.4.15.1"> Man jluwrak yak rijajl Zabulón pach man jluwrak yak rijajl Neftalí ri wiˈtak chˈakap re nimi jaˈ Jordán chiˈ nimlaj alagun re Galilea ri lamas wiˈtak yak maˈ rijajl taˈ Israel .

(src)="b.MAT.4.16.1">populus qui sedebat in tenebris lucem vidit magnam et sedentibus in regione et umbra mortis lux orta est eis
(trg)="b.MAT.4.16.1"> Mak cristian li ri wiˈtak li ukuˈmal , xcˈulaˈtakaˈ Jyolj Kakaj Dios chapcaˈ xkopaj ribˈ jun nimlaj kˈakˈ chibˈak .
(trg)="b.MAT.4.16.2"> Jilonli jun kˈakˈ xkopaj ribˈ chibˈak mak ri wiˈtak chapcaˈ li ukuˈmal jwiˈl jmacak , xcheˈ Isaías .

(src)="b.MAT.4.17.1">exinde coepit Iesus praedicare et dicere paenitentiam agite adpropinquavit enim regnum caelorum
(trg)="b.MAT.4.17.1"> Cuando xtaw Kakaj Jesús Capernaúm , xoc chi jtijoj cristian re Jyolj Kakaj Dios , xij rechak : Qˈuex anoˈjak chiwch Kakaj Dios jwiˈl raquitzchak raj tijchol takon Kakaj Dios chibˈak cristian , xcheˈ rechak .

(src)="b.MAT.4.18.1">ambulans autem iuxta mare Galilaeae vidit duos fratres Simonem qui vocatur Petrus et Andream fratrem eius mittentes rete in mare erant enim piscatores
(trg)="b.MAT.4.18.1"> Kakaj Jesús cuando tijin tiwoˈcot chiˈ nimlaj alagun re Galilea , xril jwich Simón ri tibˈijsaj Pedro re pach Andrés ri jkˈun .
(trg)="b.MAT.4.18.2"> Rechak ajchapaltak cartakaˈn , tijin tijtˈoj jcˈaatak re chapbˈi car li jaˈ .

(src)="b.MAT.4.19.1">et ait illis venite post me et faciam vos fieri piscatores hominum
(trg)="b.MAT.4.19.1"> Kakaj Jesús xij rechak : Joˈtak chwij y in atincojaˈtakaˈ chi jtoquic cristian pire tioctak laj jkˈabˈ Kakaj Dios chapcaˈ jchapic car tabˈantak , xcheˈ rechak .

(src)="b.MAT.4.20.1">at illi continuo relictis retibus secuti sunt eum
(trg)="b.MAT.4.20.1"> Rechak laj or xcan jyeˈ jcˈaatak re chapbˈi car y xeˈtak chirij Kakaj Jesús .

(src)="b.MAT.4.21.1">et procedens inde vidit alios duos fratres Iacobum Zebedaei et Iohannem fratrem eius in navi cum Zebedaeo patre eorum reficientes retia sua et vocavit eos
(trg)="b.MAT.4.21.1"> Kakaj Jesús xbˈen chicbˈi junquitz y xril chicbˈi jwichak quibˈ winak ri jkˈun ratz ribˈak , riˈtakaˈ Santiago pach Juan yak jcˈajol Zebedeo .
(trg)="b.MAT.4.21.2"> Rechak wiˈtak li jun barc pach jkajak tijin tijcˈojaj jcˈaatak re chapbˈi car .
(trg)="b.MAT.4.21.3"> Xpe Kakaj Jesús , xij rechak chi tibˈetak chirij .

(src)="b.MAT.4.22.1">illi autem statim relictis retibus et patre secuti sunt eum
(trg)="b.MAT.4.22.1"> Y laj or xcan jyeˈtak man barc pach jkajak y xeˈtak chirij Kakaj Jesús .

(src)="b.MAT.4.23.1">et circumibat Iesus totam Galilaeam docens in synagogis eorum et praedicans evangelium regni et sanans omnem languorem et omnem infirmitatem in populo
(trg)="b.MAT.4.23.1"> Kakaj Jesús xwoˈcot lak juntir luwar re Galilea .
(trg)="b.MAT.4.23.2"> Xtijoj cristian lak sinagog .
(trg)="b.MAT.4.23.3"> Re xij tzilaj jtaquil rechak cristian chirij jtakon Kakaj Dios chibˈak cristian y xtzibˈsaj juntir jwich yajel ri wiˈ rechak .

(src)="b.MAT.4.24.1">et abiit opinio eius in totam Syriam et obtulerunt ei omnes male habentes variis languoribus et tormentis conprehensos et qui daemonia habebant et lunaticos et paralyticos et curavit eos
(trg)="b.MAT.4.24.1"> Jtaquil chirij Kakaj Jesucristo xtawiˈ lak juntir luwar re Siria .
(trg)="b.MAT.4.24.2"> Xpetak cristian xcˈamtakch juntir ri yajtak re jaljojtak yajel , yak ri wiˈ cˈaxlaj yajel rechak , yak ri wiˈ etzl laj ranmak , yak ri wiˈ quiekˈekˈ rechak y yak ri siquirnak jtioˈjlak .
(trg)="b.MAT.4.24.3"> Juntir li xtzibˈsajtakaˈ jwiˈl Kakaj Jesús .

(src)="b.MAT.4.25.1">et secutae sunt eum turbae multae de Galilaea et Decapoli et Hierosolymis et Iudaea et de trans Iordanen
(trg)="b.MAT.4.25.1"> Y subˈlaj cristian ri xpetak Galilea , Decápolis , Jerusalén , Judea y ri xpetak lak luwar ri wiˈtak chˈakap re nimi jaˈ Jordán xambˈertak chirij Kakaj Jesús .

(src)="b.MAT.5.1.1">videns autem turbas ascendit in montem et cum sedisset accesserunt ad eum discipuli eius
(trg)="b.MAT.5.1.1"> Xril Kakaj Jesús chi subˈlaj cristian xmulbˈaˈ ribˈak chirij , xjaw wich witz , claˈ xcubˈar y yak ajtijol ribˈak chirij xjutuntak chijcˈulel .

(src)="b.MAT.5.2.1">et aperiens os suum docebat eos dicens
(trg)="b.MAT.5.2.1"> Y re xoc chi jtijojcak , xij rechak :

(src)="b.MAT.5.3.1">beati pauperes spiritu quoniam ipsorum est regnum caelorum
(trg)="b.MAT.5.3.1"> Tzi rechak yak cristian ri tijchomorsajtak chi tichoconiˈ Kakaj Dios jwiˈlak , jwiˈlke li rechak tina octakna laj jkˈabˈ Kakaj Dios pire titakon chibˈak .

(src)="b.MAT.5.4.1">beati mites quoniam ipsi possidebunt terram
(trg)="b.MAT.5.4.1"> Tzi rechak yak cristian ri tibˈisontak jwiˈl jmacak , jwiˈl Kakaj Dios tina jyeˈna jcowil ranmak .

(src)="b.MAT.5.5.1">beati qui lugent quoniam ipsi consolabuntur
(trg)="b.MAT.5.5.1"> Tzi rechak yak cristian ri taˈ tijchomorsaj laj ranmak chi nimiˈ jkˈijak , jwiˈl tina yeˈsajna man ulew rechak jwiˈl Kakaj Dios ri bˈil jwiˈl .

(src)="b.MAT.5.6.1">beati qui esuriunt et sitiunt iustitiam quoniam ipsi saturabuntur
(trg)="b.MAT.5.6.1"> Tzi rechak yak cristian ri xike bˈesal ranmak chi jbˈanic lawiˈ raj Kakaj Dios trantak chapcaˈ jun cristian ri wiˈ wiˈjal re y chekej chiˈ re , jwiˈl tina tawna chiwch juntir ri bˈesal ranmak chirij .

(src)="b.MAT.5.7.1">beati misericordes quia ipsi misericordiam consequentur
(trg)="b.MAT.5.7.1"> Tzi rechak yak cristian ri tiiliwtak cˈur jwichak cristian , jwiˈl rechak tina ilsajna cˈur jwichak jwiˈl Kakaj Dios .

(src)="b.MAT.5.8.1">beati mundo corde quoniam ipsi Deum videbunt
(trg)="b.MAT.5.8.1"> Tzi rechak yak cristian ri sucˈul ranmak chiwch Kakaj Dios , jwiˈl rechak tina riltakna jwich Kakaj Dios .

(src)="b.MAT.5.9.1">beati pacifici quoniam filii Dei vocabuntur
(trg)="b.MAT.5.9.1"> Tzi rechak yak cristian ri tijtoctak nen trantak pire tiwaˈx utzil chijxoˈlak riqˈuilak cristian , jwiˈl Kakaj Dios tina jbˈijna chirijak chi ralcˈwaltakaˈn .

(src)="b.MAT.5.10.1">beati qui persecutionem patiuntur propter iustitiam quoniam ipsorum est regnum caelorum
(trg)="b.MAT.5.10.1"> Tzi rechak yak ri tibˈansaj cˈax rechak jwiˈl jbˈanic lawiˈ raj Kakaj Dios trantak , jwiˈl tina octakna laj jkˈabˈ Kakaj Dios pire titakon chibˈak .