# jak/Jakalteko-NT.xml.gz
# kbh/Camsa-NT.xml.gz


(src)="b.MAT.1.1.1"> Haˈ icham Abraham yeb naj rey David , haˈ yichmam Comam Jesucristo .
(src)="b.MAT.1.1.2"> Hac tiˈ ye istxolal yichmam Comam hacaˈ tiˈ :
(trg)="b.MAT.1.1.1"> Quemënga imnamna Jesucristbe bëts taitanga : Jesucristna Rey David y Abrahámbents̈ana ents̈á inamna .

(src)="b.MAT.1.2.1"> Icham Abraham , haˈ icham ismam naj Isaac , naj Isaac haˈ naj ismam naj Jacob , naj Jacob , haˈ naj ismam naj Judá yeb huntekˈanxa yuẍtaj .
(trg)="b.MAT.1.2.1"> Abraham yojamna Isaacbe taitá ; Isaacna Jacobëbe taitá y Jacob , Judá y chabe cats̈átangbe taitá .
(trg)="b.MAT.1.2.2"> Judá , Fares y Zarabe taitá ; y chatbe mamá Tamar yojamna ; Fares Esrombe taitá y mua Arambe taitá .
(trg)="b.MAT.1.2.3"> Aram Aminadabëbe taitá ; Aminadab Naasonbe taitá y Naasón Salmonbe taitá .
(trg)="b.MAT.1.2.4"> Salmón Boozbe taitá y muabe mamá Rahab yojamna ; Booz Obedbe taitá y muabe mamá Rut yojamna ; y Obedna Isaíbe taitá .
(trg)="b.MAT.1.2.5"> Isaí Rey Davidbe taitá ; David Salomonbe taitá y muabe mamá yojamna chë Uríasbe shema inamná .

(src)="b.MAT.1.7.1"> Wal naj Salomón , haˈ naj ismam naj Roboam , naj Roboam , haˈ naj ismam naj Abías , naj Abías , haˈ naj ismam naj Asa .
(trg)="b.MAT.1.7.1"> Salomón Roboambe taitá ; Roboam Abíasbe taitá y Abíasna Asabe taitá ; Asa Josafatbe taitá ; Josafat Jorambe taitá y Joramna Uzíasbe taitá .
(trg)="b.MAT.1.7.2"> Uzías Jotambe taitá , Jotam Acazbe taitá y Acazna Ezequíasbe taitá .
(trg)="b.MAT.1.7.3"> Ezequías Manasesbe taitá ; Manasés Amonbe taitá y Amón Josíasbe taitá .
(trg)="b.MAT.1.7.4"> Josíasna Jeconías y chabe cats̈átangbe taitá yojamna .
(trg)="b.MAT.1.7.5"> Chë Babilonioca ents̈anga chë israelitënga tmojánishëche y choca imojanëtámena ora , Josías chë básenga yojánabamna .

(src)="b.MAT.1.12.1"> Hayet yelti ebnaj yalan̈ yip Babilonia tuˈ xin haˈ naj Jeconías , haˈ naj ismam naj Salatiel , naj Salatiel , haˈ naj ismam naj Zorobabel .
(trg)="b.MAT.1.12.1"> Ya Babilonioca ndutámenënga ora ; Jeconías Salatielbe taitá ; Salatiel Zorobabelbe taitá .
(trg)="b.MAT.1.12.2"> Zorobabel Abiudbe taitá ; Abiud Eliaquimbe taitá y Eliaquimna Azorbe taitá .
(trg)="b.MAT.1.12.3"> Azor Sadocbe taitá ; Sadoc Aquimbe taitá y Aquimna Eliudbe taitá .
(trg)="b.MAT.1.12.4"> Eliud Eleazarbe taitá ; Eleazar Matanbe taitá y Matán Jacobëbe taitá .
(trg)="b.MAT.1.12.5"> Jacob Josebe taitá yojamna y Josena Mariybe boyá .
(trg)="b.MAT.1.12.6"> María Jesusbe mamá , Jesús chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná , chë Cristo ca uabainá .

(src)="b.MAT.1.17.1"> Wal xin ay can̈lahon̈wan̈ mame yin̈ istxolal yichmam Comam Jesucristo chiichiti yin̈ icham Abraham masanta yin̈ naj rey David .
(src)="b.MAT.1.17.2"> Tzujanilo yinta naj rey David tuˈ yichipaxti can̈lahon̈wan̈ mame istxolal yichmam Comam masanta yet yilaxto ebnaj Israel preso bey Babilonia .
(src)="b.MAT.1.17.3"> Tzujanxa yet yilaxto ebnaj Israel preso yul con̈ob Babilonia tuˈ yichipaxti can̈lahon̈wan̈xa ebnaj mame yin̈ istxolal yichmam Comam Jesucristo masanto yin̈ istiempohal yet ispitzcˈa Comam .
(trg)="b.MAT.1.17.1"> Chcasna , Abrahámbents̈ana Davidbentscoñe bnë́tsana canta bëts pamíllanga imojëftsemna .
(trg)="b.MAT.1.17.2"> Davídbents̈ana y chë israelitënga Babilonioca imojanëtamenëntscuana inÿe bnë́tsana canta bëts pamíllanga ; y inÿe bnë́tsana canta bëts pamíllanga chë Israeloca ents̈anga imojanëtamenents̈ana , chë Cristo tojanonÿnántscoñe .

(src)="b.MAT.1.18.1"> Hac tiˈ ye istzotiˈal yin̈ yet ispitzcˈa Comam Jesucristo .
(src)="b.MAT.1.18.2"> Wal ix María takˈwebilxa yu ix ismohyi yeb naj José , yajaˈ yet maẍto chiyikˈ isba , ispitzcˈatiˈ nichˈan unin yin̈ ix yu yip Comam Espíritu Santo .
(trg)="b.MAT.1.18.1"> Jesucristo jónÿnanamna mënts̈á tojanopasá : María tbojans̈buachená Joséftaca jobouamayama , pero cabá ndoñe cánÿiñe ibontsiyena ora , tojanopasá Mariyna ngomamaná yojoquéda chë Uámana Espíritbe obenánaca .

(src)="b.MAT.1.19.1"> Wal naj José waxan̈ca caw yijem naj tet isley naj Moisés , yajaˈ mach isje iscˈul naj iskˈanaˈ yin̈ ix María tuˈ , yoc yin̈ isnabal naj isbejnicano ix yin̈ ewantajil .
(trg)="b.MAT.1.19.1"> José , Mariybe boyá , canÿe nÿetsca soyënguiñe ts̈abá jamama bos̈á inamna .
(trg)="b.MAT.1.19.2"> Cha ndoñe yontsebos̈e ents̈angbe delante cha mal jaquédana ; chíyecna tojanjuabó nÿe iytëcana Maríybents̈ana jtsojuánañana .

(src)="b.MAT.1.20.1"> Hayet lan̈an yecˈ huneˈ tuˈ yin̈ isnabal naj , isyeni isba huneˈ yángel Comam Dios tet naj yul iswayic ; yalni naj ángel tuˈ hacaˈ tiˈ : ― José , hach titnajach yin̈ yuninal naj rey David , mach chinanon hacˈul hamohyi yeb ix María , yuto haˈ nichˈan unin ijbilico yu ix yet Comam Espíritu Santo .
(trg)="b.MAT.1.20.1"> Y chca yojtsejuabnantscuana , mo otjenayoquëcá canÿe Bëngbe Bëtsabe ángel tbojáninÿe y chana Josébioye tbojaniyana : “ José , Davídbents̈ana ents̈á , ndoñe matenócochinÿenana Maríaftaca jobouamayama , er chë bochántsebomna s̈es̈ona chë Uámana Espíritbe obenánaca cha bochántsebomna .

(src)="b.MAT.1.21.1"> Nichˈan unin chipitzcˈa tuˈ , Jesús chawaco isbihoj , yuto haˈ naj chicolnilti yet con̈ob yalan̈ ismul , ẍi naj ángel .
(trg)="b.MAT.1.21.1"> María canÿe s̈es̈ona bochántsebomna y cha Jesús ca cochjuabaye .
(trg)="b.MAT.1.21.2"> Chca echantsabaina er cha chabe ents̈anga chëngbe bacna soyënguents̈ana echanjátsebacaye ca ” — chë ángel tbojaniyana .

(src)="b.MAT.1.22.1"> Hac tuˈ yu yijni isba tzet yalcano Comam Dios tet huneˈ ischejab yet payat , yet istzˈibn̈encano hacaˈ tiˈ :
(trg)="b.MAT.1.22.1"> Lempe chca tojanochnëngo , cachcá chaotsemnama nts̈amo Bëngbe Bëtsá chabe juabna oyebuambnayëngbiajana tojanayancá .
(trg)="b.MAT.1.22.2"> Chë oyebuambnayá mënts̈á tojánayana :

(src)="b.MAT.1.23.1"> Ay huneˈ ix kˈopo maẍto hunu winaj chikˈle , yajaˈ chipitzcˈati nichˈan winaj unin yin̈ ix , nichˈan unin chipitzcˈa tuˈ Emanuel chiyij isbi , ẍiayoj .
(src)="b.MAT.1.23.2"> Emanuel , haˈ chaliloj ayco Comam Dios coxol .
(trg)="b.MAT.1.23.1"> Chë cabá boyabása nduabuatmá ngomamaná echanjoquéda y canÿe s̈es̈ona boyabásetema bochántsebomna , y cha mochanjuabaye Emanuel ca .
(trg)="b.MAT.1.23.2"> ( Emanuel endayana “ Bëngbe Bëtsá bë́ngaftaca ca ” . )

(src)="b.MAT.1.24.1"> Lahwi tuˈ yel iswayan̈ naj José , isyijen naj yin̈ tzet yal yángel Comam Dios , ismohyi naj yeb ix María .
(trg)="b.MAT.1.24.1"> José chë otjénayents̈ana tojanofs̈ená ora , tojanma nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe ángel tbojanmandacá y Maríaftaca tojanobouamá .

(src)="b.MAT.1.25.1"> Yajaˈ mach ishunba isba masanto yet ispitzcˈa nichˈan yunin ix .
(src)="b.MAT.1.25.2"> Haˈ nichˈan unin pitzcˈa tuˈ xin , Jesús yaco naj isbihoj .
(trg)="b.MAT.1.25.1"> Pero ndoñe cánÿiñe ibontsaniyena , sinó nÿe chë s̈es̈onatema tojanonÿná orscana .
(trg)="b.MAT.1.25.2"> Chë s̈es̈onatema tojanonÿná orna , José chábioye Jesús ca tbojanabaye .

(src)="b.MAT.2.1.1"> Bey yul con̈ob Belén ayco yul ismajul txˈotxˈ Judea , haˈ tuˈ pitzcˈa nichˈan Jesús .
(src)="b.MAT.2.1.2"> Yet huneˈ tiempohal tuˈ haˈ naj Herodes ayco isreyalo txˈotxˈ Judea .
(src)="b.MAT.2.1.3"> Ay xin huntekˈan ebnaj caw ay ishelanil chicuyni yin̈ tzettaj ye txˈumel , ispeto ebnaj yin̈ yetcˈulal bay chiahilo tzˈayic .
(src)="b.MAT.2.1.4"> Yet yapni ebnaj bey con̈ob Jerusalén ,
(trg)="b.MAT.2.1.1"> Herodes judiëngbe rey yojamna ora , canÿe pueblo Judeoca , Belén ca uabáinents̈e Jesús tojanonÿná .
(trg)="b.MAT.2.1.2"> Chents̈ana , báseftanga , estrellënga uatsjéndayënga , magos ca uabáinënga , canÿe bëts puebloye Jerusalén ca uabáinoye tmojánashjajna .
(trg)="b.MAT.2.1.3"> Chënga tmojánabo shinÿe bocanoye luarëngocana .

(src)="b.MAT.2.2.1"> iskˈamben ebnaj : ― ¿ Baytuˈwal ay huneˈ naj nichˈan xapitzcˈahi , naj chioc isreyalo anma Israel tiˈ ?
(src)="b.MAT.2.2.2"> Jilan̈ yahilo huneˈ txˈumel yin̈ yetcˈulal bay chiahilo tzˈayic , haˈ xin akˈni cotxumulojan̈ tato xapitzcˈa naj .
(src)="b.MAT.2.2.3"> Yuxin macon̈titan̈ jikˈayo cobahan̈ tet naj , ẍi ebnaj .
(trg)="b.MAT.2.2.1"> Jerusalenocna chënga , Heródesbioye tmojána y tmojanënoticiá : “ ¿ Ndayents̈e yojtsemna chë judiëngbe rey jtsemnama tojonÿná cha ca ?
(trg)="b.MAT.2.2.2"> Bëngbe luarëngoca shinÿe bocanoye chabe onÿnana estrella fsënjinÿe y as muents̈e cha jaboadórama tifjabo ca . ”

(src)="b.MAT.2.3.1"> Yet yaben naj rey Herodes huneˈ tuˈ , caw somchacan̈ yul iswiˈ naj yeb sunil anma ay yul con̈ob Jerusalén .
(trg)="b.MAT.2.3.1"> Rey Herodes chca tojanuena ora , corente yojtsenócochinÿena , y nÿetsca chë Jerusalenents̈e oyenë́ngnaca .

(src)="b.MAT.2.4.1"> Yuxin yawte naj Herodes tuˈ ebnaj yahawil yin̈ ebnaj sacerdote Israel , yeb ebnaj cuywawom yin̈ isley naj Moisés ; iskˈamben naj tet ebnaj : ― ¿ Baytaxca tuˈ chipitzcˈa naj Cristo ? ẍi naj .
(trg)="b.MAT.2.4.1"> Chents̈ana chë rey tojánachembo nÿetsca chë judiëngbe bachnangbe amë́ndayënga y chë judiëngbe ley abuátambayënga jenoyeunayëngama .
(trg)="b.MAT.2.4.2"> Mënts̈á tojanatjá : — ¿ Ndayents̈e chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná , chë Cristo ca uabainá , jónÿnama ibomna ca ?

(src)="b.MAT.2.5.1"> Istakˈwi ebnaj tet naj : ― Yul con̈ob Belén yul ismajul Judea chipitzcˈa naj , yuto hac tuˈ yu istzˈibn̈elaxcanayo yul Yum Comam Dios yu huneˈ ischejab yet payat , bay chal hacaˈ tiˈ :
(trg)="b.MAT.2.5.1"> Chënga tmojanjuá : — Judeoca , Belén pueblents̈e ca .
(trg)="b.MAT.2.5.2"> Bayté entsemna chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Miqueas mënts̈á tojanábema :

(src)="b.MAT.2.6.1"> Con̈ob Belén , haˈ caw nichˈanchˈan sata hunuxa con̈ob ay yul ismajul txˈotxˈ Judea , yajaˈ caw ecˈbalto yelapno ye sata huntekˈan con̈ob tuˈ , yuto haˈ bey tuˈ chipitzcˈa huneˈ naj yahaw .
(src)="b.MAT.2.6.2"> Haˈ naj xin chioc tan̈eno con̈ob Israel , ẍiayoj , ẍi ebnaj .
(trg)="b.MAT.2.6.1"> Y ts̈ëngaftanga , Judeoca Belenents̈e oyenënga , canÿe mandayá ts̈ëngaftangbents̈ana echanjabo .
(trg)="b.MAT.2.6.2"> Cha nÿetsca chë Judeoca mándayëngbiama más uamaná echántsemna , y ats̈be ents̈anga Israeloca echántsanÿena .
(trg)="b.MAT.2.6.3"> Chíyeca ts̈ëngaftangbe pueblo ndoñe nÿe bats̈á uámana pueblo quenátsmëna ca .

(src)="b.MAT.2.7.1"> Lahwi tuˈ xin , yawten naj rey Herodes ebnaj mago yin̈ ewantajil , yoc naj iskˈambeno tet ebnaj yin̈ tzet tiempohal isye isba huneˈ txˈumel tuˈ tet ebnaj .
(trg)="b.MAT.2.7.1"> Chora Herodes iytëcana chë maguënga tojánachembo y cuedádoca tojanatjá ntseco ora chë estrella tmojáninÿama .

(src)="b.MAT.2.8.1"> Lahwi tuˈ xin ischejnito naj Herodes tuˈ ebnaj bey con̈ob Belén , yalni naj tet ebnaj : ― Asiwe bey Belén tuˈ , caw xin chekˈambe yin̈ tzet caw ye nichˈan unin tuˈ .
(src)="b.MAT.2.8.2"> Lahwi yilcha naj heyu cat heyul heyalno wetan cat intopaxojan winayo inbahan tet naj , ẍi naj .
(trg)="b.MAT.2.8.1"> Herodes chë soyënga yojtsetáts̈ëmbo ora , Belenoye chë maguënga tojanichamó , y mënts̈á tojanë́yana : “ Choye motsajna y ts̈abá chë s̈es̈ona s̈mochjánguango .
(trg)="b.MAT.2.8.2"> Chas̈mojínÿena ora , s̈mochjabëuenaye , as áts̈naca chayobená jama chë s̈es̈ona jadórama ca . ”

(src)="b.MAT.2.9.1"> Lahwi yalni naj Herodes huneˈ tuˈ isto ebnaj .
(src)="b.MAT.2.9.2"> Wal huneˈ txˈumel yil ebnaj yin̈ yetcˈulal bay chiahilo tzˈayic babel sata ebnaj , yoc lin̈no bay ay nichˈan Jesús tuˈ .
(trg)="b.MAT.2.9.1"> Rey Herodes chë soyënga tojánëyanents̈ana , chë maguënga tmojtsatanoñe .
(trg)="b.MAT.2.9.2"> Chora cachiñe tmojtaninÿe chë chëngbe luarëngoca tmojáninÿe estrella y yojtsanebnatsana chë s̈es̈ona yojtsemnë́ntscoñe .
(trg)="b.MAT.2.9.3"> Chents̈a juatsbuacá chë estrella yojójayiye .

(src)="b.MAT.2.10.1"> Hayet yilni ebnaj huneˈ txˈumel tuˈ caw tzalacan̈ ebnaj .
(trg)="b.MAT.2.10.1"> Chë maguënga chë estrella tmojáninÿe orna , corente oyejuayënga imojtsemna .

(src)="b.MAT.2.11.1"> Hayet yapni ebnaj xin yocto ebnaj yul n̈a .
(src)="b.MAT.2.11.2"> Yilni ebnaj nichˈan neneˈ tuˈ yeb ismiˈ , yay jahno ebnaj sata nichˈan neneˈ tuˈ , yalni ebnaj cˈulla tzotiˈ yin̈ .
(src)="b.MAT.2.11.3"> Lahwi tuˈ ishajni ebnaj iscˈuwanbal , yakˈni ebnaj chˈen oro , yeb teˈ pom , yeb huntekˈan an̈ caw xukˈ sam chiyij mirra sabehal tet nichˈan Jesús tuˈ .
(trg)="b.MAT.2.11.1"> Chë yebnoye tmojánamashjna ora , chë s̈es̈ona tmojáninÿe chabe mamá Maríaftaca .
(trg)="b.MAT.2.11.2"> Chorna , tmojanoshaments̈é y chë s̈es̈onatema tmojanadorá .
(trg)="b.MAT.2.11.3"> Chora chëngbe cajontémënga tmojanëtsë́caca y tmojanats̈tá castellano , incienso y canÿe botamana uanguëts̈e soye , mirra ca uabáiniye .

(src)="b.MAT.2.12.1"> Yajaˈ xin hallax tet ebnaj yul iswayic tato matxa chˈecˈ ebnaj yalaˈ tet naj rey Herodes yin̈ nichˈan Jesús tuˈ , yuxin nan behalxa bay to ebnaj yet ispaxto ebnaj bey iscon̈ob .
(trg)="b.MAT.2.12.1"> Chents̈ana , mo canÿe otjenayoquëcá Bëngbe Bëtsá chë maguënga tojanabuayená rey Herodesbiajana ndoñe chamondesshëcuanama .
(trg)="b.MAT.2.12.2"> As chënga chents̈ana inÿe benachëjana cachëngbe luarëngoye tmojésanshëcuana .

(src)="b.MAT.2.13.1"> Haxa yet xapaxto ebnaj mago hulicˈo ilno nichˈan Jesús , isyeni isba huneˈ yángel Comam Dios tet naj José yul iswayic , yalni naj ángel tuˈ : ― Ahan̈wano yin̈ an̈e , ito nichˈan unin tiˈ yeb ismiˈ cat hato bey Egipto .
(src)="b.MAT.2.13.2"> Wal haweh bey tuˈ masanto haninan chiwalan tawet bakˈin chachmeltzohi , yuto chati naj Herodes issayomal nichˈan unin tiˈ cat ispotxˈni naj yalni , ẍi naj ángel tet naj José .
(trg)="b.MAT.2.13.1"> Chë maguënga tmojtsatanoñe ora , otjénayoca José canÿe Bëngbe Bëtsabe ángelbioye tbojáninÿe y cha mënts̈á tbojaniyana : “ Motsbaná , chë s̈es̈onatema y chabe mamá mesë́biats̈e y Egiptoye motsachá .
(trg)="b.MAT.2.13.2"> Herodes chë s̈es̈onatema bochanjánguango jtsóbama , chíyeca choca cochtsoquedañe ats̈e chacbochjábuayenantscuana ca . ”

(src)="b.MAT.2.14.1"> Lahwi tuˈ yahwano naj José , yinito naj nichˈan Jesús tuˈ , isto naj yin̈ isbel yeb ix María bey Egipto yin̈ akˈbalil .
(trg)="b.MAT.2.14.1"> As José tojantsbaná , chë s̈es̈onatema y chabe mamá tojesanë́biats̈e y ibeta Egiptó benache tojë́ftsanbocna .

(src)="b.MAT.2.15.1"> Haˈ bey tuˈ xin ehayo naj yeb ix masanto cam naj rey Herodes .
(src)="b.MAT.2.15.2"> Hac tuˈ yu yijnicano isba tzet halbilcano yu Comam Dios tet huneˈ ischejab yet payat yet istzˈibn̈encano naj hacaˈ tiˈ : “ Bey Egipto chiwawteti Incˈaholan , ” ẍiayoj .
(trg)="b.MAT.2.15.1"> Y choca imojtsanomñe Herodes tojanóbanëntscuana .
(trg)="b.MAT.2.15.2"> Chca tojanopasá , cachcá chaotsemnama nts̈amo Bëngbe Bëtsá chabe juabna oyebuambnayabiajana tojanayancá .
(trg)="b.MAT.2.15.3"> Chë oyebuambnayá mënts̈á tojánayana : “ Egiptocana ats̈be uaquiñá sënjanchembo ca . ”

(src)="b.MAT.2.16.1"> Hayet yilni naj rey Herodes tato matxa ecˈ ebnaj mago yalaˈ tet naj yin̈ naj nichˈan Jesús , caw tit ishowal naj yuto etli ebnaj yin̈ naj yabe .
(src)="b.MAT.2.16.2"> Ischejni naj potxˈlaxo sunil niẍte winaj unin , neneˈ masanta niẍte yin̈ cab habil ay yul con̈ob Belén yeb huntekˈanxa con̈ob ayco yin̈ ishoyanil , yuto hac tuˈ chielico istiempohal yin̈ tzet yal ebnaj mago tet naj .
(trg)="b.MAT.2.16.1"> Chë maguënga tmojtsaningñema Herodes tojántats̈ëmbona ora , puerte tbojánetna , y tojanmandá lempe jtsëbáyama base boyabásetemënga uta uata bomnënga y cabá uta uata ndbomnënga , Belén y chë juachañe pueblënguents̈ënga .
(trg)="b.MAT.2.16.2"> Uta uatama cha tojanjuabó , er uta uata yojtsemna chë maguënga chë estrella tmojáninÿama .

(src)="b.MAT.2.17.1"> Hac tuˈ yu yijnicano isba tzet tzˈibn̈ebilcano yu naj Jeremías , huneˈ ischejab Comam Dios yet payat bay chala :
(trg)="b.MAT.2.17.1"> Nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Jeremías tojanoyebuambacá , cachcá tojanochnëngo :

(src)="b.MAT.2.18.1"> Abelax huneˈ aw yul con̈ob Ramá , caw ay okˈil yeb nimeta biscˈulal .
(src)="b.MAT.2.18.2"> Haˈ ton ix Raquel chiokˈ yin̈ej yunin , machi xin chisje ix chiakˈlax isnimanbal iscˈul ix , yuto camnaxa ej yunin ix tuˈ , ẍiayoj .
(trg)="b.MAT.2.18.1"> Ramá ca uabaina pueblents̈e canÿe oyebuambnayana tmojanuena , ngménaca os̈achiyana y becá tsets̈anánaca oyebuambnayana .
(trg)="b.MAT.2.18.2"> Raquel yojamna chabe básengbiama os̈achiyiñe , pero ndoñe yontsebos̈e chamuatebiajuama , chabe básenga ya obanënga causa ca — cha tojanábema .

(src)="b.MAT.2.19.1"> Haxa yet xacam naj rey Herodes , isyeni isba huneˈ yángel Comam Dios tet naj José yul iswayic bey Egipto , yalni naj ángel tuˈ :
(trg)="b.MAT.2.19.1"> José cabá Egiptoca yojtsomñe ora , Herodes tojanóbana .
(trg)="b.MAT.2.19.2"> Chents̈ana , otjénayoca José canÿe Bëngbe Bëtsabe ángelbioye tbojáninÿe y cha mënts̈á tbojaniyana :

(src)="b.MAT.2.20.1"> ― Ahan̈wanoj cat hameltzo yeb nichˈan unin tiˈ yeb ismiˈ bey hacon̈ob Israel , yuto xacam ebnaj ochen potxˈno camo nichˈan unin tiˈ , ẍi naj ángel .
(trg)="b.MAT.2.20.1"> “ Motsbaná , chë s̈es̈onatema y chabe mamá mesë́biats̈e y Israeloye cochtá .
(trg)="b.MAT.2.20.2"> Chë s̈es̈onatema jóbama bos̈ënga ya obanënga montsemna ca . ”

(src)="b.MAT.2.21.1"> Haxa yet yaben naj José huneˈ tuˈ yahwano naj , yinito naj naj nichˈan Jesús tuˈ yeb ismiˈ , ispaxti naj sat txˈotxˈ Israel hunelxa .
(trg)="b.MAT.2.21.1"> As José tojantsbaná y chë s̈es̈onatema y chabe mamá Israel luaroye tojtésanëbiats̈e .

(src)="b.MAT.2.22.1"> Yajaˈ yabelo naj tato naj Arquelao , iscˈahol naj rey Herodes tuˈ oc reyalo selelo bey Judea , yuxin xiw naj yapni bey tuˈ .
(src)="b.MAT.2.22.2"> Yajaˈ xin hallax tet naj yul iswayic yu Comam Dios tato chito naj yul ismajul Galilea .
(trg)="b.MAT.2.22.1"> Arquelao Judeoca yojanmánda chabe taitá Heródesbe cuentiñe , y José chca tojántats̈ëmbona orna , yojtsauatja choye jama .
(trg)="b.MAT.2.22.2"> Pero otjénayoca Bëngbe Bëtsá Josébioye tbojanbuayená ; chíyeca Josena Galilea ca uabaina luaroye tojána .

(src)="b.MAT.2.23.1"> Yet yapni naj bey tuˈ yehayo naj yeb ix María yeb naj nichˈan Jesús yul con̈ob Nazaret .
(src)="b.MAT.2.23.2"> Hac tuˈ yu yijni isba tzet tzˈibn̈ebilcano yu ebnaj ischejab Comam Dios yet payat bay chala tato nazareno chihallax yin̈ Comam Jesús .
(trg)="b.MAT.2.23.1"> Choye tojánashjango ora , José tojána canÿe pueblo Nazaret ca uabáinoye chents̈e joyénanama .
(trg)="b.MAT.2.23.2"> Chca tojanochnëngo cachcá chaotsemnama nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga tmojanayancá .
(trg)="b.MAT.2.23.3"> Chënga tmojánayana : “ Nazaretocá ca Jesús mochantsábobaina ca . ”

(src)="b.MAT.3.1.1"> Yet huneˈ tiempohal tuˈ xin apni naj Juan anican̈ haˈ iswiˈ anma bey txˈotxˈ desierto , yul ismajul Judea .
(trg)="b.MAT.3.1.1"> Chë tempo , Juan chë Ubayaná , ents̈anga ndoyena luaroye Judeoca tojánbocna , Bëngbe Bëtsabe soyëngama jábuayenama .

(src)="b.MAT.3.2.1"> Yalni naj tet anma apni bey tuˈ : ― Bejwecano hewatxˈen istxˈojal , yuto yocxa Comam Dios ay yul satcan̈ yahawo teyin̈ , ẍi naj .
(trg)="b.MAT.3.2.1"> Mënts̈á cha yojanëtsëtsnaye : “ Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana ya echanjóshjango .
(trg)="b.MAT.3.2.2"> Ngménaca s̈mochtenójuaboye ts̈ëngaftangbe bacna soyëngama y chca amana s̈mochtsajbaná y Bëngbe Bëtsabe benache s̈mochtishache ca . ”

(src)="b.MAT.3.3.1"> Haˈ ton yin̈ naj Juan tiˈ bay yal naj Isaías , huneˈ ischejab Comam Dios yet payat , yet istzˈibn̈encano naj hacaˈ tiˈ : Ay huneˈ naj chiawi yin̈ caw ip bey huneˈ txˈotxˈ desierto , chalni naj : “ Watxˈeweco heyanma yuto chihul Comam Dios Jahawil .
(src)="b.MAT.3.3.2"> Hacaˈ chu istoholban̈elax hunu beh yet chihul hunu naj jahaw , hac tuˈ cheyute hayanma , ” ẍi naj , ẍi yul Yum Comam Dios .
(trg)="b.MAT.3.3.1"> Juan yojamna canÿa ndabiama chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Isaías mënts̈á tojánayana : Ents̈anga ndoyena luaroca canÿa enduáyebuache : “ Bëngbe Utabná echanjabo ca ; mo nda canÿe benache tojtseprontacá canÿe uámana ents̈á jashjanguama , ts̈ëngaftángnaca cachcá , Bëngbe Utabná jabama ainaniñe ts̈abe juabnë́ngaca s̈mochtseprontana ca ” — cha tojánayana .

(src)="b.MAT.3.4.1"> Wal naj Juan tuˈ , xil noˈ camello watxˈebilayo xilo iskˈap naj , tzˈum noˈ xin ayco istxˈambalo naj .
(src)="b.MAT.3.4.2"> Haˈ tzet chislo naj haˈ ton noˈ niẍte nokˈ hacaˈ noˈ litˈ yeb noˈ cab ay xolaj telaj .
(trg)="b.MAT.3.4.1"> Juanbe ents̈ayá inauapormana camellbe stjënasheca y bobache yojanasnana .
(trg)="b.MAT.3.4.2"> Cha inasaye chapulinatémënga y tjoca tjouangbe méloye .

(src)="b.MAT.3.5.1"> Hantan̈e xin anma yul con̈ob Jerusalén yeb yul ismajul Judea , yebpaxo anma ayayo istila haˈ niman Jordán apni abeno tzet yal naj .
(trg)="b.MAT.3.5.1"> Jerusalenoca ents̈anga , nÿetsca Judea luarents̈a ents̈anga y chë Jordán ca uabaina béjaye béconana oyenënga imojánbocana Juan joyeunayama .

(src)="b.MAT.3.6.1"> Yet chalnati anma ismul xin , cat yahcano haˈ iswiˈ yu naj Juan yul haˈ niman Jordán .
(trg)="b.MAT.3.6.1"> Bëngbe Bëtsábioye chëngbe bacna soyëngama jaimpáda chents̈ana , Juan chë Jordán béjayiñe chënga yojanëbáyana .

(src)="b.MAT.3.7.1"> Hayet yilni naj Juan tato txˈiˈal ebnaj fariseo yeb ebnaj saduceo apni iscˈatan̈ yu yah haˈ iswiˈ , yalni naj tet ebnaj : ― Hex tiˈ caw hacaˈtan̈e heyicˈal heba yeb noˈ laba , caw helanex hecolni heba .
(src)="b.MAT.3.7.2"> ¿ Mac halni teyet ta yun̈e chˈah haˈ hewiˈ yuxin chexcolcha tet huneˈ isyaˈtajil chati Comam Dios ?
(trg)="b.MAT.3.7.1"> Pero Juan tojáninÿe ba fariseunga y saduceunga cha chaubáyama tmojánama .
(trg)="b.MAT.3.7.2"> Chënga imojamna chë judië́ngbeñe uánatsanënga Bëngbe Bëtsá ndoñe corente ntseyeunanama ; as chora tojanë́yana : “ ¡ Mëts̈cuaye ents̈anga !
(trg)="b.MAT.3.7.3"> ¿ Nda tcmënjáuyana chë echanjóshjango uabouana castigüents̈ana s̈mochjotsbocá ca ?

(src)="b.MAT.3.8.1"> Tato caw yeli xaheyacano sunilal istxˈojal , yilal heyenilo yu iscˈulal chewatxˈe .
(trg)="b.MAT.3.8.1"> Bëngbe Bëtsábeñe ndegombre os̈buáchiyënga s̈mochtsemna , as chca chaotsinÿna chë bacna soyënga amana ts̈ëngaftanga ndegombre s̈mojtsajbanama .

(src)="b.MAT.3.9.1"> Tajca chetxum hacaˈ tiˈ : “ Han̈on̈tiˈan̈ jichmaman̈ ye icham Abraham , yuxin xacon̈colchahan̈ yalan̈ isyaˈtajil chatiˈ Comam Dios , tajca quexchi .
(src)="b.MAT.3.9.2"> Wal xin chiwalan teyet , tato choche Comam Dios chu yanico Comam huntekˈan chˈen chˈen tiˈ yuninalo icham Abraham heseleloj .
(trg)="b.MAT.3.9.1"> Y ndoñe s̈mattsejuabnaye cach ts̈ëngaftangbiama jayanama : ‘ Abrahámbents̈ana ents̈anga fsëndmëna ca ’ .
(trg)="b.MAT.3.9.2"> Er ats̈e s̈cuayana , Bëngbe Bëtsá quem ndëts̈béngacnaca Abrahámbents̈ana ents̈anga nanjábiama .

(src)="b.MAT.3.10.1"> Cawilxa yeti huneˈ isyaˈtajil chati Comam Dios , lahan hacaˈ yet yocxa chˈen eche yich xeˈ hunu te teˈ yu istzˈocˈlaxayo teˈ .
(src)="b.MAT.3.10.2"> Yuxin sunil te teˈ mach cˈulo issatni chitzocˈlaxayo teˈ cat iskˈojlaxto teˈ yul kˈaˈ .
(trg)="b.MAT.3.10.1"> Chë tats̈nía ya entsaprontana chë betiyeshënga tbëtëjëngocana jtseshatë́tsets̈ama .
(trg)="b.MAT.3.10.2"> Ndaye betiye ndoñe tontseshajo , jtseshatëts̈ana y iñoye jtsatmets̈ana .
(trg)="b.MAT.3.10.3"> Ts̈ëngaftangaftácnaca cachcá , ts̈abe soyënga ndoñe s̈montsamëse , Bëngbe Bëtsá cmochanjácastigaye .

(src)="b.MAT.3.11.1"> Yin̈ caw yeli hanintiˈan han̈e ha haˈ chiwakˈan yahbalo haˈ hewiˈ yun̈e isyenicanilo isba tato caw yeli xahebejcano istxˈojal .
(src)="b.MAT.3.11.2"> Yaj ay huneˈ naj tzujan yul wintajan , naj tuˈ chiyacan̈ naj haˈ hewiˈ , yaj yu iskˈakˈal yip Comam Espíritu Santo .
(src)="b.MAT.3.11.3"> Haˈ naj tuˈ caw ecˈbalcano yelapno ye naj insatajan , walinan xin caw matzet welapnojan chiwabehan , nitam intˈun̈nihan isxan̈ab naj .
(trg)="b.MAT.3.11.1"> “ Ndegombre , ats̈na béjayeca cbondubáyana Bëngbe Bëtsabe benache chas̈muatishachama .
(trg)="b.MAT.3.11.2"> Pero chë ats̈be ústonoye echanjabá , ats̈biama más obenana bomná comna , y ats̈e merecido taitsatobuajoñe ni mo chabe shecochëtjonëshe jtsámbañama .
(trg)="b.MAT.3.11.3"> Chë chabe benache aíñe chamojtishachëngbiama Bëngbe Bëtsá echanjama chë echanjabábeyeca , chë Uámana Espíritu chëngbe ainaniñe cháuamashënguama .
(trg)="b.MAT.3.11.4"> Pero chë benache ndoñe chamontishachëngbiamna , Bëngbe Bëtsá echanjama chë echanjabábeyeca , corente castigánënga chamotsemnama , mo iñeshequëcá .

(src)="b.MAT.3.12.1"> Naj chul tuˈ lahan naj hacaˈ hunu naj chixunilo iskˈal ixim trigo , nan chakˈ naj ixim sat , nan chakˈpaxo naj ixim yoj , wal ixim sat tuˈ chiscˈubato naj ixim yul iscˈun̈a , haxa ixim yoj tuˈ xin chiskˈojto naj ixim xol kˈa kˈaˈ mach istan̈bal , ” ẍi naj Juan tuˈ .
(trg)="b.MAT.3.12.1"> Canÿe ents̈á chabe mëts̈tá cucuats̈iñe jiyëbana , chabe trigo jtsóbobemana y chë ndoservena shácuanënga jtsejashtsëtsana .
(trg)="b.MAT.3.12.2"> Chabe trigo chë grano uaquëcjnaye tsañe jtsabuájuana , y chë ndoservena shácuanëngna iñoye jtsatmets̈ana .
(trg)="b.MAT.3.12.3"> Cachcá , chë ats̈be ústonoye echanjabana , chë ts̈abe ents̈anga echanjúbuaja , y chë bacna ents̈angna canÿe íñeshiñe echantsacastígaye , y chë iñe ndocna te queochátsfsana ca ” — cha tojanë́yana .

(src)="b.MAT.3.13.1"> Yet huneˈ tiempohal tuˈ el Comam Jesús bey Galilea , isto Comam istiˈ haˈ niman Jordán iscˈatan̈ naj Juan , yu yah haˈ iswiˈ Comam yu naj .
(trg)="b.MAT.3.13.1"> As Jesús , Galileocana tojána Jordán béjayoye , Juan yojtsemnoye , cha chabuábayama .

(src)="b.MAT.3.14.1"> Wal naj Juan tuˈ mach chisje naj yakˈaˈcan̈ haˈ iswiˈ Comam .
(src)="b.MAT.3.14.2"> Yalni naj tet Comam : ― Machoj , wal xin haˈ hawet hach yilal hawanican̈ haˈ inwiˈan , maẍtajach chachhul incˈatan̈an yu wanican̈an haˈ hawiˈ , ẍi naj .
(trg)="b.MAT.3.14.1"> Pero Juan ndoñe yontsebos̈e Jesús juabáyama , y mënts̈á tbojaniyana : — Ats̈e s̈ontsemna aca chas̈cuabaye , y ¿ más ats̈e aca cbochjuabaye ca ?

(src)="b.MAT.3.15.1"> Yajaˈ takˈwi Comam tet naj : ― Mach chu haman̈cˈon huneˈ tiˈ , wal xin yilal coyijen tzet chal Comam Dios , ẍi Comam .
(src)="b.MAT.3.15.2"> Hac tuˈ xin yu isyijen naj Juan yanican̈ haˈ iswiˈ Comam Jesús .
(trg)="b.MAT.3.15.1"> Chora Jesús tbojanjuá : — Morna chca chaotsemna .
(trg)="b.MAT.3.15.2"> Entsemna lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojamandacá jobedésana ca .
(trg)="b.MAT.3.15.3"> As Juan yojouena Jesús juabáyama .

(src)="b.MAT.3.16.1"> Yet lahwi yah haˈ iswiˈ Comam tuˈ , yahti Comam xol haˈ , yin̈n̈ena tuˈ ishajni isba satcan̈ .
(src)="b.MAT.3.16.2"> Yilni Comam yayilo Comam Espíritu Santo yiban̈ hacaˈ hunu noˈ cuwis .
(trg)="b.MAT.3.16.1"> Jesús ya uabainá yojtsemna ora , chë buyeshoicana tojtanshë́bëbocna .
(trg)="b.MAT.3.16.2"> Chorna Jesús tsbanánoye yojontjes̈iye y tojáninÿe chë celoca atëfjniñe y chë Uámana Espíritu mo canÿe palomatemcá chábioye yojtsastjajuana .

(src)="b.MAT.3.17.1"> Yabelax huneˈ yul nukˈe satcan̈ , halni hacaˈ tiˈ : ― Haˈ naj tiˈ Incˈaholan , caw xahan ay wuhan , caw chintzalahan yin̈ naj , ẍiaytij .
(trg)="b.MAT.3.17.1"> Chora celocana Bëngbe Bëtsá mënts̈á tojánayana : “ Mua ats̈be bonshana uaquiñá endmëna .
(trg)="b.MAT.3.17.2"> Chabiama corente sëntsoyejuá ca . ”

(src)="b.MAT.4.1.1"> Lahwi tuˈ yilaxto Comam Jesús yu Comam Espíritu Santo bey txˈotxˈ desierto yu yilwelax Comam yu naj matzwalil .
(trg)="b.MAT.4.1.1"> Chents̈ana chë Uámana Espíritu ents̈anga ndoyena luaroye Jesús tbojanánatse , as Satanás chauábama cha jisháchichiyama .

(src)="b.MAT.4.2.1"> Caw xin yulbal cawina tzˈayic yeb cawina akˈbal mach waˈ Comam , lahwi tuˈ isn̈ohchacan̈ .
(trg)="b.MAT.4.2.1"> Chents̈e canta bnë́tsana te y canta bnë́tsana ibeta ntjascá tbojanjétana ; chíyeca chora tbojaneshë́ntsena .

(src)="b.MAT.4.3.1"> Yapni naj matzwalil yilweno Comam , yalni naj tet Comam : ― Ta yeli Iscˈahol Dios hawehi , hal tet huntekˈan chˈen chˈen tiˈ meltzojabico chˈen wahil , ẍi naj .
(trg)="b.MAT.4.3.1"> As Satanás tbojanobobeconá y tbojaniyana : — Aca ndegombre Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá tcomnëse , momandá quem ndëts̈benga tandës̈e chaobiama ca .

(src)="b.MAT.4.4.1"> Istakˈwi Comam tet naj : ― Wal xin tzˈibn̈ebilcano yul Yum Comam Dios tato maẍn̈etaj yu tzet chicolo yuxin ay cokˈinal , to yupaxo Istzotiˈ Comam , ẍiayoj , ẍi Comam tet naj .
(trg)="b.MAT.4.4.1"> Pero Jesús tbojanjuá : — Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana : “ Ents̈á nÿe tandë́s̈eca ndoñe vida ntsebomnana , sinó ents̈á endobena jtsiyenana lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojayancá tbojtseyeunanëse ca . ”

(src)="b.MAT.4.5.1"> Lahwi tuˈ yinito naj matzwalil Comam yul con̈ob Jerusalén , iscon̈ob Comam Dios , yinato naj Comam yin̈ iswiˈ yatut Comam bey tuˈ ,
(trg)="b.MAT.4.5.1"> Chents̈ana Satanás , Jerusalén , chë uámana bëts pueblo ca uabáinoye Jesús tbojanánatse , y chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e chë más tsbanánoca tbojanatsá .

(src)="b.MAT.4.6.1"> yalni naj tet Comam : ― Tato caw yeli Iscˈahol Dios hawehi kˈojayto haba bey tiˈ , yuto tzˈibn̈ebilcano yul Yum Comam Dios hacaˈ tiˈ : Chakˈati Comam Dios yángel chachistan̈eˈ yun̈e mach chaẍischayo ebnaj sat txˈotxˈ , haxinwal mach chilahwi hawoj yin̈ chˈen chˈen , ẍiayoj , ẍi naj .
(trg)="b.MAT.4.6.1"> Chents̈e Satanás mënts̈á tbojaniyana : — Aca ndegombre Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá tcomnëse , muents̈ana fshantsoye montsënja , er Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayana : Bëngbe Bëtsá chabe angelënga echanjichamuá , chacmotsinÿenama .
(trg)="b.MAT.4.6.2"> Chënga buacuats̈ë́ngaca cmochanjishache , shecuats̈e ndëts̈beñe ndocá chacondomama ca — cha tbojaniyana .

(src)="b.MAT.4.7.1"> Istakˈwi Comam Jesús tet naj : ― Tzˈibn̈ebilpaxcanayo yul Yum Comam Dios hacaˈ tiˈ : “ Mach chinheyacojan yin̈ ilwebal yuto Heyahawil yeb heDiosal wehan , ” ẍiayoj , ẍi Comam .
(trg)="b.MAT.4.7.1"> Chora Jesús tbojanjuá : — Cach Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana : “ Ndoñe matsbos̈ana acbe Bëtsá chë Utabná bacna soyëngama jacochënguama ca . ”

(src)="b.MAT.4.8.1"> Lahwi tuˈ yinito naj Comam yin̈ iswiˈ huneˈ witz caw nahat yecanocan̈ , isyeni naj sunilej con̈ob ay yul sat yiban̈kˈinal tiˈ yeb iskˈalomal con̈ob tuˈ tet Comam .
(trg)="b.MAT.4.8.1"> Cabana , Satanás tbojanánatse canÿe bëts tjoye y betsco nÿetsca quem luarents̈a amëndayëngbenache y chents̈a nÿetsca uámana soyënga Jesúsbioye tbojaninÿinÿé .

(src)="b.MAT.4.9.1"> Yalni naj tet Comam : ― Sunil huntekˈan chawil tiˈ chiwakˈan tawet , yaj tato chaẍay jahno insatajan cat hawinayo haba wetan , ẍi naj tet Comam .
(trg)="b.MAT.4.9.1"> As Satanás tbojaniyana : — Aca chacojoshëntsaments̈é y chas̈cojadorase , lempe chë soyënga cbochjats̈taye ca .

(src)="b.MAT.4.10.1"> Istakˈwi Comam : ― Ach matzwalil hitzan̈ilo incˈatan̈an yuto chal yul Yum Comam Dios hacaˈ tiˈ : “ Iweyo heba tet Comam Dios yuto Heyahawil yeb heDiosal ye Comam , han̈e tet Comam xin cheyije tzet chala , ” ẍiayoj , ẍi Comam .
(trg)="b.MAT.4.10.1"> Y Jesús tbojanjuá : — ¡ Satanás , áts̈bents̈ana mojuaná !
(trg)="b.MAT.4.10.2"> Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana : “ Bëngbe Bëtsá cochtsadorana y nÿe cha cochtseservena ca . ”

(src)="b.MAT.4.11.1"> Yet yalni Comam Jesús hacaˈ tuˈ isbejnicano naj Comam , yapni huntekˈan ebnaj ángel colwal yin̈ Comam .
(trg)="b.MAT.4.11.1"> As Satanás cachcá tbojanonÿá .
(trg)="b.MAT.4.11.2"> Cachora Bëngbe Bëtsábiocana angelotémënga tmojánabo Jesús jtseservénama .

(src)="b.MAT.4.12.1"> Hayet yaben Comam Jesús tato alaxicto naj Juan anican̈ haˈ iswiˈ anma yul preso , isto Comam yul ismajul Galilea .
(trg)="b.MAT.4.12.1"> Juan chë Ubayaná cárceloye tmojanëtámiama Jesús tojanuena ora , Galilea luaroye cha tojtaná .

(src)="b.MAT.4.13.1"> Yajaˈ xin mach cancano Comam yul con̈ob Nazaret , wal xin to Comam yul con̈ob Capernaum , haˈ tuˈ xin ehayo Comam .
(src)="b.MAT.4.13.2"> Huneˈ con̈ob tuˈ ayayo istiˈ haˈ mar Galilea , txˈotxˈ chiyij Zabulón yeb Neftalí .
(trg)="b.MAT.4.13.1"> Pero ndoñe tonjanoquedá Nazaret pueblents̈e , sinó Capernaumoca , uafjajónaye tsachañe ; choye tojána joyénanama , chë uámana bëts taitata Zabulón y Neftalibe luariñe .

(src)="b.MAT.4.14.1"> Hac tuˈ yu yijni isba tzet tzˈibn̈ebilcano yu naj Isaías , ischejab Comam Dios yet payat , bay chala :
(trg)="b.MAT.4.14.1"> Chca tojanochnëngo , cachcá chaotsemnama nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Isaías tojanayancá .
(trg)="b.MAT.4.14.2"> Isaías tojánayana :

(src)="b.MAT.4.15.1"> Txˈotxˈ Zabulón yeb txˈotxˈ Neftalí , txˈotxˈ ayicˈto satacˈto haˈ Jordán , txˈotxˈ ayayo istiˈ haˈ mar , yul ismajul txˈotxˈ Galilea bay ay txˈiˈal anma mach Israeloj .
(trg)="b.MAT.4.15.1"> Zabulón y Neftalibe luare , Jordán béjaye chenguánoica , uafjajónaye tsachañe ; Galilea luariñe , ndoñe judío ents̈anga oyenents̈e .

(src)="b.MAT.4.16.1"> Huntekˈan anma tuˈ ayticˈaco xol kˈejholo yajaˈ wal tinan̈ xin xaapni issajilkˈinal tet .
(src)="b.MAT.4.16.2"> Huntekˈan anma tuˈ iscambalxaticˈa , yajaˈ wal tinan̈ xaapni issajilkˈinal yakˈlobal yanma , ẍiayoj .
(trg)="b.MAT.4.16.1"> Chë mo ibetiñe cuaftsiyencá imojoyena ents̈anga , Bëngbe Bëtsabe soyënga nduabuatma causa , tmojinÿe canÿa ents̈angbe juabnënga binÿnayá .
(trg)="b.MAT.4.16.2"> Chë chëngbe juabnënga binÿnayá entsebuashinÿinÿana chë Bëngbe Bëtsábioye nduabuatmëngbiama , y chë causa chabiama imomna mo obanëngcá , ndoñe binÿniñe jtsiyenëse ca — cha tojanábema .

(src)="b.MAT.4.17.1"> Haˈ bey tuˈ xin ichico Comam Jesús yalnicˈo Istzotiˈ Comam Dios , chalni Comam : ― Bejwecano hewatxˈen istxˈojal yuto yocxa Comam Dios ay yul satcan̈ Yahawo teyin̈ , ẍi Comam .
(trg)="b.MAT.4.17.1"> Cach orscana Jesús tojanonts̈é ents̈anga jábuayenama : “ Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana ya echanjóshjango .
(trg)="b.MAT.4.17.2"> Ngménaca s̈mochtenójuaboye ts̈ëngaftangbe bacna soyëngama y chca amana s̈mochtsajbaná ca . ”

(src)="b.MAT.4.18.1"> Hayet lan̈an isbelwi Comam Jesús istiˈ haˈ lago Galilea , yapni Comam iscˈatan̈ cawan̈ ebnaj ikˈomati cay , lan̈an yanayto ebnaj ishacˈ chiinahti noˈ cay xol haˈ .
(src)="b.MAT.4.18.2"> Ebnaj cawan̈ tiˈ yuẍta isba ebnaj , haˈ ton naj Simón , naj chihallaxpaxo Pedro , yeb xin naj Andrés .
(trg)="b.MAT.4.18.1"> Canÿe te , Jesús chë Galilea uafjajónaye tsachajana yojtsaye y ndeolpe uta boyabásata tojanÿe : canÿa yojamna Simón , chë Pedro cánaca uabainá , y chabe uabentsá Andrés .
(trg)="b.MAT.4.18.2"> Chatna atarraiëshangá ibnetsashbuétsets̈añe , er beonga ashebuánayata ibnamna .

(src)="b.MAT.4.19.1"> Yalni Comam tet ebnaj : ― Ocan̈we tzujno wintajan , wal tinan̈ haxa anma chexoc heyikˈahtij cat yoc yul inkˈaban , ẍi Comam .
(trg)="b.MAT.4.19.1"> Jesús tojanë́yana : “ Ats̈eftaca mabata ; ats̈e cbochanjábiama Bëngbe Bëtsabiama ents̈anga anguayata , y morscana nÿe beonga ashebuánayata ya ndoñe ques̈ochátsmëna ca . ”

(src)="b.MAT.4.20.1"> Yet yaben ebnaj yalni Comam hacaˈ tuˈ , isbejnicano ebnaj ishacˈ , yoc tzujno ebnaj yinta Comam .
(trg)="b.MAT.4.20.1"> Cachora chatbe atarraiëshangá cachcá tbojésanaboshjuana y Jesús tmojanasto .

(src)="b.MAT.4.21.1"> Haniqˈuixto chito Comam Jesús xin yilnipaxo Comam cawan̈xa ebnaj yuẍta isba , haˈ ton naj Jacobo yeb naj Juan , ebnaj iscˈahol icham Zebedeo .
(src)="b.MAT.4.21.2"> Ayahto ebnaj yul isbarco yeb ismam tuˈ , lan̈an xin isbujni ebnaj ishacˈ .
(src)="b.MAT.4.21.3"> Yalnipaxo Comam tet ebnaj tato chioc tzujno ebnaj yinta Comam .
(trg)="b.MAT.4.21.1"> Y más chcoye , Jesús inÿe uta cats̈átata tojánanÿe : Santiago y Juan , chë Zebedeobe uaquiñata .
(trg)="b.MAT.4.21.2"> Chata ibojtsomñe canÿe barquë́shañe , chatbe taitáftaca , chëngbe atarraiëshangá atapórmayiñe .
(trg)="b.MAT.4.21.3"> Jesús tojánachembo ,

(src)="b.MAT.4.22.1"> Yet yaben ebnaj huneˈ tuˈ yanicano ebnaj isbarco yeb ismam , yoc tzujno ebnaj yinta Comam .
(trg)="b.MAT.4.22.1"> y cachora chë barquë́sha tbojésanaboshjona , chë taitá cachents̈e imojéseboshjona y Jesús tmojanasto .

(src)="b.MAT.4.23.1"> Caw sunil yul ismajul Galilea ecˈ Comam Jesús , iscuyni Comam anma yul hunun iscapilla ebnaj Israel , yalni Comam tzotiˈ cˈul yin̈ tzet chu yoc anma yul iskˈab Comam Dios .
(src)="b.MAT.4.23.2"> Yakˈni cawxo Comam anma yin̈ sunilal yabil ayco yin̈ , yeb anma chiecˈyaˈ yanma .
(trg)="b.MAT.4.23.1"> Jesús nÿets Galilea luarëjana yojánana , chents̈e judiëngbe enefjuana yebnënguenache abuátambaye .
(trg)="b.MAT.4.23.2"> Chë ts̈abe noticiënga Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama ents̈anga yojanabuayiyná y nÿetsca s̈ocanëngama y tsets̈anëngama yojánashnaye .

(src)="b.MAT.4.24.1"> Caw xin pujnacan̈ iskˈumal Comam yul ismajul Siria , chiniti anma macta ayco yabil yin̈ .
(src)="b.MAT.4.24.2"> Ay mac chˈecˈyaˈ yanma yu yabil , ay mac ayco ischejab naj matzwalil yin̈ , aypaxo mac chilow yaxcamic yin̈ , yeb aypaxo mac camnajilo isnimanil .
(src)="b.MAT.4.24.3"> Sunil huntekˈan anma tuˈ yakˈ cawxo Comam .
(trg)="b.MAT.4.24.1"> Nÿets Siria luarëjana ents̈anga cha imojtsebáyana .
(trg)="b.MAT.4.24.2"> As ents̈anga nÿetsca s̈ocana bomnënga Jesúsbioye imojtsënachaye : s̈oquënga y tsets̈anana bomnënga , bacna bayëjbe juabna uambayënga , ataque osháchichanënga y jama ndobenënga .
(trg)="b.MAT.4.24.3"> Jesús nÿetscanga yojánashnaye .

(src)="b.MAT.4.25.1"> Caw hantan̈e anma oc tzujno yinta Comam ; ay anma ah Galilea , ay anma ah Decápolis , ay anma ah Jerusalén yeb anma ah Judea , yebpaxo anma ay iskˈaxepicˈto haˈ niman Jordán .
(trg)="b.MAT.4.25.1"> Mallajta ents̈anga Galileocana , Decápolis luarocana , Jerusalenocana , Judeocana y chë Jordán béjaye chenguanoicana Jesús imojústona .

(src)="b.MAT.5.1.1"> Hayet yilni Comam Jesús tato caw hantan̈e anma apni iscˈatan̈ , yahto Comam yin̈ istzalanil huneˈ won̈an , yay tzˈon̈no Comam , ishitzico ebnaj iscuywom Comam iscˈatan̈ .
(trg)="b.MAT.5.1.1"> Jesús chë mallajta ents̈anga tojánanÿe ora , batsjoye tojántsjua y tojanótbema .
(trg)="b.MAT.5.1.2"> Chabe ústonënga tmojanobobeconá y

(src)="b.MAT.5.2.1"> Yoc Comam iscuyno ebnaj iscuywom tuˈ , yichico Comam yalni hacaˈ tiˈ :
(trg)="b.MAT.5.2.1"> Jesús tojanonts̈é mënts̈á jabuátambana :

(src)="b.MAT.5.3.1"> ― Sakˈal yet mac chitxumchalo yu ta mach chu iscolni isba ischuquil , yuxin yin̈n̈e Comam chicawxi iscˈul .
(src)="b.MAT.5.3.2"> Huneˈ mac tuˈ yet ay yoc yul iskˈab Comam Dios .
(trg)="b.MAT.5.3.1"> “ Puerte oyejuayënga mochántsemna chë Bëngbe Bëtsabe soyënga ts̈a imuajaboto ca juabnayënga .
(trg)="b.MAT.5.3.2"> Chca ents̈anga mochántsemna chë Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoca mochtsiyenënga .

(src)="b.MAT.5.4.1"> Sakˈal yet mac chiyikˈ biscˈulal yu istxˈojal chiswatxˈe , yuto chiakˈlax yakˈlobal iscˈul yu Comam Dios .
(trg)="b.MAT.5.4.1"> “ Puerte oyejuayënga mochántsemna chë mondbétsos̈achiyënga ; chënga Bëngbe Bëtsá entsëjabuáchana ngménaca ndoñe chamondë́tsemnama .

(src)="b.MAT.5.5.1"> Sakˈal yet mac chewchotan̈e chute isba yuto chischah huneˈ txˈotxˈ haltebilcano yu Comam Dios .
(trg)="b.MAT.5.5.1"> “ Puerte oyejuayënga mochántsemna chë uámanënga ndoñe mondbétsenobiamnayënga , er chënga mo chëngbe otocana soycá quem luare mochanjóyëngacñe .

(src)="b.MAT.5.6.1"> Sakˈal yet mac choche iscˈul iswatxˈeˈ tzet chal Comam Dios yuto chij isba tzet choche .
(trg)="b.MAT.5.6.1"> “ Puerte oyejuayënga mochántsemna chë nÿetsca soyënguiñe ts̈abá jamama bos̈ënga .
(trg)="b.MAT.5.6.2"> Chëngbe bos̈ana entsemna mo chë oshëntsiyá y uajuendayabe bos̈ancá .
(trg)="b.MAT.5.6.3"> Chë nÿetsca soyënguiñe ts̈abá jamama bos̈ënga mochanjobenaye jëftsinÿana lempe nts̈amo tmojtsebos̈cá .

(src)="b.MAT.5.7.1"> Sakˈal yet mac chitzˈay iscˈul yin̈ yet anmahil , yuto hac tuˈ chu istzˈaypaxo iscˈul Comam Dios yin̈ .
(trg)="b.MAT.5.7.1"> “ Puerte oyejuayënga mochántsemna chë ínÿengbiama ongmiayënga , er Bëngbe Bëtsá chëngbiama bochanjóngmia .

(src)="b.MAT.5.8.1"> Sakˈal yet mac sajxa ye yanma yul sat Comam Dios , yuto haˈ anma tuˈ chiapni iscˈatan̈ Comam .
(trg)="b.MAT.5.8.1"> “ Puerte oyejuayënga mochántsemna chë nÿe ts̈abe juabnënga ainaniñe bomnënga ; chënga Bëngbe Bëtsá mochanjinÿe .

(src)="b.MAT.5.9.1"> Sakˈal yet mac chisayni akˈancˈulal yuto chal Comam Dios yuninaloj .
(trg)="b.MAT.5.9.1"> “ Puerte oyejuayënga mochántsemna chë nÿetscanga natjë́mbana chamotsiyenama amënga , er chënga Bëngbe Bëtsabe básenga ca mochantsabaina .

(src)="b.MAT.5.10.1"> Sakˈal yet mac caj chiillaxi yu chiswatxˈe istoholal hacaˈ choche Comam , yuto ayxaco yul iskˈab Comam Dios ay yul satcan̈ .
(trg)="b.MAT.5.10.1"> “ Puerte oyejuayënga mochántsemna chë ínÿenga tmojama chamotsesufrínënga , nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá bétsamama ; chca ents̈anga mochántsemna chë Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoca mochtsiyenënga .

(src)="b.MAT.5.11.1"> Sakˈal heyet yet chexbahlaxi yeb yet chexetalaxi , cat ishoblaxcan̈ lekˈtiˈal teyin̈ yuto tzujanex wintajan .
(trg)="b.MAT.5.11.1"> “ Puerte oyejuayënga ts̈ëngaftanga s̈mochtsemna , ents̈anga chacmojoyánguango y chacmojtsë́camena ora y nÿetscna soyë́ngaca chacmojtsëbuayatsenaye ora , ats̈be ústonënga bétsemnama .

(src)="b.MAT.5.12.1"> Caw akˈwe tzalaho heyanma ta hac tuˈ chexutelaxi yuto chˈakˈlax ispaj selel teyet bey satcan̈ .
(src)="b.MAT.5.12.2"> Yuto hacaˈ heyilni isyaˈtajil tiˈ , hac tuˈ yu yecˈyaˈ yanma ebnaj ischejab Comam Dios ecˈlena yet payat , ẍi Comam .
(trg)="b.MAT.5.12.1"> Móyejuanga , puerte móyejuanga , ts̈ëngaftanga celoca becá s̈mochanjóyëngacñe .
(trg)="b.MAT.5.12.2"> Er nts̈amo ents̈anga ts̈ëngaftanga cmë́camena , cachcá chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayë́ngbioye , chë ts̈ëngaftangbe natsana monjaniyenë́ngbioye ents̈anga monjanë́camena ca ” — Jesús tojánayana .

(src)="b.MAT.5.13.1"> Yalnipaxo Comam Jesús : ― Hex tiˈ , hacaˈ atzˈam atzˈam , hac tuˈ heye yul sat yiban̈kˈinal tiˈ .
(src)="b.MAT.5.13.2"> Kˈinalo ta chiel iscˈachiˈal atzˈam matxa chu yoc iscˈachiˈal atzˈam hunelxa , hacˈ tuˈ xin matxa tzet chˈocnico atzˈam , to chitirlaxtoj cat isxan̈laxicˈo yu anma , ẍi Comam .
(trg)="b.MAT.5.13.1"> “ Ts̈ëngaftanga , quem luarents̈a ents̈anga jtsëjabuáchanëse s̈mojtsiyena , Bëngbe Bëtsabe soyënga chamotsetats̈ëmbuama , as chëngbiama s̈mochántsemna mo chë mënts̈ena ndoñe chaondóndbemama tcojatboto tamocá .
(trg)="b.MAT.5.13.2"> Pero chë tamó fténana tojtsóbemëse , ndoñe ntsopodénana tempcá sanana cachiñe jtëtsmënana .
(trg)="b.MAT.5.13.3"> Chca , ya tondayama ntsoservénana ; chíyeca chë tamó tsáshenoye jtsëts̈enana y ents̈anga jtsebotájayana .

(src)="b.MAT.5.14.1"> Yalnipaxo Comam Jesús : ― Hex tiˈ hacaˈpaxo sajilkˈinal heye yul sat yiban̈kˈinal tiˈ .
(src)="b.MAT.5.14.2"> Kˈinalo ta ay hunu con̈ob yin̈ iswiˈ hunu witz , caw haban jilnilto nahat .
(trg)="b.MAT.5.14.1"> “ Ts̈ëngaftanga , nts̈amo ts̈abá yomncá s̈mojtsiyenëse , as quem luarents̈a ents̈angbiama s̈mochántsemna mo chë ibetiñe tojtsebínÿna soycá .
(trg)="b.MAT.5.14.2"> Canÿe bëts pueblo batsjo juatsbuañe tomnëse , ndoñe ntsopodénana iytëmencá jtsemnama .

(src)="b.MAT.5.15.1"> Yet chicotzujbanico kˈaˈ yin̈ hunu cantil , mach chicon̈ohbaco hunu almuh yiban̈ , wal xin chicotˈun̈bacan̈ yun̈e ismujli yin̈ anma ayicto yul n̈a tuˈ .
(trg)="b.MAT.5.15.1"> Canÿe uajuinÿanë́sha tcojuajuínÿena ora , ndoñe cajonëshe tajsoye jtsabuájuama , sinó tsbanánoca juajájuama , chca , nÿetsca ents̈anga chë yebnents̈e tmojtsemnëngbiama chaotsebínÿnama .

(src)="b.MAT.5.16.1"> Hacojab tuˈ xin istzejla huneˈ sajilkˈinal ayxaco teyin̈ yin̈ sat anma , haxinwal chil anma iscˈulal chewatxˈe .
(src)="b.MAT.5.16.2"> Hac tuˈ xin cˈul istzotel anma yin̈ Comam ay yul satcan̈ , ẍi Comam .
(trg)="b.MAT.5.16.1"> Cachcá ts̈ëngaftanga , ents̈angbe delante mo binÿnayëngcá s̈mochtsemna , as chënga ts̈ëngaftanga ts̈abe soyënga s̈muamama chamuinÿama , y chca , chënga chamuinÿanÿé chë Taitá , Bëngbe Bëtsá celoca endmëná , corente uamaná y obená bétsemnama ca ” — Jesús tojánayana .

(src)="b.MAT.5.17.1"> Yalnipaxo Comam Jesús hacaˈ tiˈ : ― Tajca chetxumu ta yu intan̈tzenilojan isley naj Moisés yeb cuybanile aycano yu ebnaj ischejab Comam Dios yuxin quinhulan , machoj , walxinto yun̈e wakˈnihan ohtan̈elaxilo yin̈ tzet chaliloj yuxin quinhulan .
(trg)="b.MAT.5.17.1"> “ Ndoñe s̈mattsejuabnaye , nts̈amo Moisesbe leyiñe iuayancá y chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga tmojanayancá jabétsepochocama ats̈e tijabo ca .
(trg)="b.MAT.5.17.2"> Ats̈e ndoñe chiyátabo chë soyënga jabétsepochocama , sinó jabábuayenama ndayá chë soyënga ndegombre bétsayanama .

(src)="b.MAT.5.18.1"> Yin̈ caw yeli chiwalan teyet ta caw yilal yijni isba sunil tzet tzˈibn̈ebilcano yul Yum Comam Dios .
(src)="b.MAT.5.18.2"> Yulbal yul sat yiban̈kˈinal tiˈ yeb satcan̈ , machi hun txˈinano ayayo yin̈ ley mach chˈecˈto yet yijni isba .
(trg)="b.MAT.5.18.1"> Ndegombre s̈cuayana : Celoca y quem luare chaojëftsemnëntscuana , ndocná queochatobenaye ni canÿe punto , ni canÿe letra chë leyënguents̈ana jtsejuánana , lempe nts̈amo jochnënguama yomncá chaojtsemnëntscuana .

(src)="b.MAT.5.19.1"> Yuxin haˈ mac mach chiyijen hunu chejbanile ayco yin̈ ley , waxan̈ca machi bin tzet chaliloj , machi xin chiscuypaxo yet anmahil isyijeni , haˈ huneˈ mac tuˈ machi yelapno chuco xol mac chioc yul iskˈab Comam Dios .
(src)="b.MAT.5.19.2"> Wal mac chiyijen xin cat iscuynipaxo yet anmahil isyijeni , haˈ huneˈ mac tuˈ caw ay yelapno chuco xol anma chˈoc yul iskˈab Comam Dios .
(trg)="b.MAT.5.19.1"> Chíyeca , nda nÿe mo canÿe mando chë leyënguiñe ndoñe tonjoyeuná cha , masque nÿe base soye chë mando tojtsemna , y chë ínÿenga cachcá tojtsabuatambá , cha Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoca chë más nduamaná echántsemna .
(trg)="b.MAT.5.19.2"> Pero ndëmuanÿenga tmojtsama nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojamëndacá y chë ínÿenga cachcá chamotsamama tmojtsabuátambase , chënga Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoca uámanënga mochántsemna .

(src)="b.MAT.5.20.1"> Yuxin chiwalan teyet tato mach ecˈbalto cˈul cheyute heyijen yin̈ tzet halbilcano yu Comam Dios tuˈ sata ebnaj chicuywa yin̈ ley yeb ebnaj fariseo , mach chexoc yul iskˈab Comam Dios , ẍi Comam Jesús .
(trg)="b.MAT.5.20.1"> Chë soyëngamna mënts̈á s̈cuayana : Ts̈ëngaftanga chë ley abuátambayënga y fariseúngbioye ndoñe s̈montsayënjanase , jtsamama nts̈amo Bëngbe Bëtsá tcmojamëndacá , ndocna te Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye ques̈mochátamashjna .

(src)="b.MAT.5.21.1"> Yalnipaxo Comam Jesús : ― Hex tiˈ heyohtaj tato hallax tet ebnaj jichmam hacaˈ tiˈ : “ Mach chepotxˈcamo heyet anmahil , yuto haˈ mac chipotxˈni hunu yet anmahil yilal yilaxto sata naj juez cat yoc yin̈ isyaˈtajil yu naj , ” ẍi .
(trg)="b.MAT.5.21.1"> “ Ts̈ëngaftanga s̈mojouena nts̈amo Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbe bëts taitanga tojanamëndacá : ‘ Ndoñe catjóba ca .
(trg)="b.MAT.5.21.2"> Chca ochjajnayá bontsemna jobuambayana chë ents̈angbiama ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjamama endbayanabe delante , ndáyeca chca ca . ’

(src)="b.MAT.5.22.1"> Yajaˈ haninan chiwalan teyet , haˈ mac chichiwa iscˈul yin̈ yet anmahil chiay isyaˈtajil yiban̈ yu Comam Dios .
(src)="b.MAT.5.22.2"> Haˈ mac chibuchwa yin̈ yet anmahil xin , haˈ ebnaj iswiˈehal yin̈ lahtiˈ yul con̈ob chiilni tzet chielicoj .
(src)="b.MAT.5.22.3"> Haxa mac chibahni yet anmahil cat yakˈni taco iscˈul , haˈ huneˈ mac tuˈ ay ismay isto xol kˈa kˈaˈ mach istan̈bal .
(trg)="b.MAT.5.22.1"> Pero ats̈e s̈cuayana , nda cachabe cats̈átaftaca tbojetna , chánaca bontsemna jobuambayana chë ents̈angbiama ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjamama endbayanabe delante , ndáyeca chca ca .
(trg)="b.MAT.5.22.2"> Nda cachabe cats̈átbioye puerte tbojtsáboyënja , cha bontsemna chë Sanedrín ca uabaina mándayëngbe delante jobuambayana ndáyeca chca ca ; y nda cachabe cats̈atbiama opjema ca tojayana , nts̈amo cha bétsamama , cha bontsemna chë infiernoca íñeshoye jama .