# gbi/Galela-NT.xml.gz
# pck/Paite.xml.gz


(src)="b.MAT.1.1.1"> Manena gena o Yesus Kristus Awi sihino yalefo la aku ngone panako , ena gena Yesus Awi topora gena o Daud de o Daud awi topora gena o Abraham .
(trg)="b.MAT.1.1.1"> Abraham suan : David suan Jesu Kris khangthu bu :

(src)="b.MAT.1.2.1"> Ma nonomaka o Abraham ma ngopa yanau gena o Ishak , o Ishak ma ngopa yanau o Yakub , de o Yakub ma ngopa yanau gena o Yehuda de lo awi gianongoru .
(trg)="b.MAT.1.2.1"> Abrahamin Issak a suanga ; Isaakin Jakob a suanga ; Jakobin Juda leh anaute a suanga ;

(src)="b.MAT.1.3.1"> O Yehuda de ma peqeka ongo Tamar manga ngopa yanau ena gena o Peres de o Zerah , o Peres ma ngopa yanau o Hezron , o Hezron ma ngopa yanau o Ram ,
(trg)="b.MAT.1.3.1"> Judain Tamar lakah Piriz leh Zira a suanga ; Pirizin Erom a suanga ; Eromin Aram a suanga

(src)="b.MAT.1.4.1"> o Ram ma ngopa yanau o Abinadab , o Abinadab ma ngopa yanau o Nahason , de o Nahason ma ngopa yanau o Salmon .
(trg)="b.MAT.1.4.1"> Aramin Aminadab a suanga , Aminadabin Nasen a suanga ; Nasenin Salmon a suanga ;

(src)="b.MAT.1.5.1"> O Salmon de ma peqeka ongo Rahab manga ngopa yanau o Boas , o Boas de ma peqeka ongo Rut manga ngopa yanau o Obed , o Obed ma ngopa yanau o Isai ,
(trg)="b.MAT.1.5.1"> Salmonin Rahab lakah Boaz a suanga ; Boazin Ruthi lakah Obed a suanga ; Obedin Jessai a suanga .

(src)="b.MAT.1.6.1"> de o Isai ma ngopa yanau ma Kolano Daud .
(src)="b.MAT.1.6.2"> So kagena de o Daud ma ngopa yanau o Salomo ( o Salomo ma awa ena gena o Uria ma balo ) ,
(trg)="b.MAT.1.6.1"> Jessaiin kumpipa David a suang .
(trg)="b.MAT.1.6.2"> Huan kumpipa Davidin Uria ji lakah Solomon a suanga

(src)="b.MAT.1.7.1"> o Salomo ma ngopa yanau gena o Rehabeam , o Rehabeam ma ngopa yanau o Abia , de o Abia ma ngopa yanau o Asa .
(trg)="b.MAT.1.7.1"> Solomonin Rehoboam a suanga , Rehoboamin Abija a suanga , Abijain Asa a suanga ;

(src)="b.MAT.1.8.1"> De o Asa ma ngopa yanau o Yosafat , o Yosafat ma ngopa yanau o Yoram , de o Yoram ma ngopa yanau o Uzia .
(trg)="b.MAT.1.8.1"> Asain Jehosaphet a suanga Jehosaphetin Jeram a suanga , Jeramin Uzzia a suanga

(src)="b.MAT.1.9.1"> De o Uzia ma ngopa yanau o Yotam , o Yotam ma ngopa yanau o Ahas , o Ahas ma ngopa yanau o Hizkia ,
(trg)="b.MAT.1.9.1"> Uzzianin Jotham a suanga ; Jothamin Ahaz a suanga ; Ahazin Hezekia a suanga ;

(src)="b.MAT.1.10.1"> o Hizkia ma ngopa yanau o Manasye , o Manasye ma ngopa yanau o Amon , o Amon ma ngopa yanau o Yosia ,
(trg)="b.MAT.1.10.1"> Hezekianin Manassi a suanga ; Manassiin Amon a suanga ; Amonin Josia a suanga ;

(src)="b.MAT.1.11.1"> de o Yosia ma ngopa yanau o Yekhonya de kanaga lo awi gianongoru yamuruo naga , ena gena ma orasi o Yahudika ma nyawa yatago de yaumo o Babel ma tonaka .
(trg)="b.MAT.1.11.1"> Babulon lama sala a pi lai un Josiain Jekonia leh a unaute a suang .

(src)="b.MAT.1.12.1"> So o Babel ma tonaka yaumoka , de kagena o Yekhonya ma ngopa yanau o Sealtiel , o Sealtiel ma ngopa yanau o Zerubabel ,
(trg)="b.MAT.1.12.1"> Huan , Babulon lama sala a pi nung un Jekoniain Salathiel a suanga ; Salathielin Zerubbabel a suanga ;

(src)="b.MAT.1.13.1"> o Zerubabel ma ngopa yanau o Abihud , o Abihud ma ngopa yanau o Elyakim , de o Elyakim ma ngopa yanau o Azor ,
(trg)="b.MAT.1.13.1"> Zerubabelin Abiud a suanga ; Abiudin Eliakim a suanga ;

(src)="b.MAT.1.14.1"> de o Azor ma ngopa yanau o Zadok , de o Zadok ma ngopa yanau o Akhim , de o Akhim ma ngopa yanau o Eliud ,
(trg)="b.MAT.1.14.1"> Eliakimin Azer a suanga ; Azerin Zadok a suanga , Zadokin Akim a suanga , Akimin Eluid a suanga ;

(src)="b.MAT.1.15.1"> de o Eliud ma ngopa yanau o Eleazar , de o Eleazar ma ngopa yanau o Matan , de o Matan ma ngopa yanau o Yakub .
(trg)="b.MAT.1.15.1"> Eliudin Eleazar a suanga , Eleazarin Mathan a suanga , Mathanin Jakob a suanga ;

(src)="b.MAT.1.16.1"> Kagena de o Yakub ma ngopa yanau o Yusuf , de o Yusuf gena ongo Maria ma roka , muna magena mowisibubuo o Yesus , Una magena o Salamati ma Kolano .
(trg)="b.MAT.1.16.1"> Jakobin Joseph , Mari pasal a suanga ; huai Mari lakah , Jesu Kris kichi a hong piangta .

(src)="b.MAT.1.17.1"> So paeto o Abrahamka de ma bati o Daudka gena , kanaga o baba de o ete manga dala yamogiowo de yaruha .
(src)="b.MAT.1.17.2"> Komagena lo o Daudka sidago lo o Babel ma tonaka yaumo gena , kanaga o baba de o ete manga dala yamogiowo de yaruha .
(src)="b.MAT.1.17.3"> De lo ma orasi o Babel ma tonaka yaumoka , paeto sidago lo o Salamati ma Kolano iwisibuo gena , kanaga lo o baba de o ete manga dala yamogiowo de yaruha .
(trg)="b.MAT.1.17.1"> Huchiin suan tengteng tuh Abraham apat David chiang suan sawm leh suan li ahi , David apat Babulon lama sala a pi tan un , suan sawm leh suan li ahi , Babulon lama sala a pi ua pat Kris tan suan sawm leh suan li ahi .

(src)="b.MAT.1.18.1"> O Yesus Kristus Awi sibuo ma jarita gena komanena : Ma awa muna magena ami ronga ongo Maria , muna de o Yusuf gena imabobaika .
(src)="b.MAT.1.18.2"> Duma ona yasinoto ikawi waasi so ona imakiidu waasi , de ongo Maria he moroheka .
(src)="b.MAT.1.18.3"> Ngaroko komagena imaaka , o Yusuf gena igogou-gogou wanakowa ma bobai ongo Maria moroheka gena de o Gurumi Qatetebi ma kuasa .
(trg)="b.MAT.1.18.1"> Huan , Jesu Kris hongpian dan tuh hichibang ahi ; A nu Mari Joseph toh a kikham lai ua a omkhawm ma un , Kha Siangthouin a gaisak chih a natheita ua .

(src)="b.MAT.1.19.1"> Ma bobai o Yusuf una magena o gohiduuru moi awi sigogise qaloha o Jou Awi bobitaka de wacoho itiai .
(src)="b.MAT.1.19.2"> Komagena so awi sininga ma edekati gena wosipongoka , de wositatapu bilasu ma bobai womiholu de upa womikawi gena o nyawa moi lo upa yanako , ma ngale muna upa womisimaqe o kawasa manga simaka .
(trg)="b.MAT.1.19.1"> Huchiin , a pasal Joseph tuh , mi diktak ahi a , amah daisak a ut het keia , a gukin tawpsan a tum .

(src)="b.MAT.1.20.1"> Ma orasi o Yusuf ka watagapisi awi sininga ma rabaka womidolomu eko hiwa , de una wokioloka de wotoguruga .
(src)="b.MAT.1.20.2"> Awi doguruga ma rabaka una wakelelo o Jou Awi malaikat moi yahino de itemo unaka , " Yusuf , ngona gena o Daud awi ngopa de awi dano moi .
(src)="b.MAT.1.20.3"> Upa nimodo ongo Maria nomiqehe , sababu o ngopa ami poko ma rabaka idadi gena ka cawali o Gikimoi Awi Gurumi Qatetebi ma kuasa so imasibolote munaka .
(trg)="b.MAT.1.20.1"> Himahleh , huai thute a ngaihtuah laiin , ngaiin , a mangin Toupa angel a kiangah a hong kilaka , Joseph , nang David tapa , na ji Mari neih lau ken , a nau pai Kha Siangthou laka ahi ,

(src)="b.MAT.1.21.1"> So muna done asa o ngopa yanau moi mowisibuo .
(src)="b.MAT.1.21.2"> De o ngopa Una magena ngona bilasu nowisironga o Yesus , sababu o ngopa Una magena asa Awi nyawa masirete o Israelka ma nyawa to ona manga dorou wapiki de aku wasisalamati .
(src)="b.MAT.1.21.3"> Komagena . "
(trg)="b.MAT.1.21.1"> Tapa a nei dia , a min dingin Jesu na sa ding , aman a mite a khelhna ua kipan a hotdam ding jiakin , a chi a .

(src)="b.MAT.1.22.1"> O bi moi-moi qangodu magena bilasu idadi de imaaka la isiganapuka , imatero maro o kia iqomaka o Gikimoi Awi demo ma nabi Yesaya wosilefo qaboloka , ena gena ,
(trg)="b.MAT.1.22.1"> Huan , TOUPAN jawlnei kama .

(src)="b.MAT.1.23.1"> " Done asa o jojaru ma boro moi , ngaroko de yanau imakiidu waasi , duma modami sidago lo mosibuo o ngopa yanau moi .
(src)="b.MAT.1.23.2"> De o ngopa Una magena done asa iwisironga Imanuel . "
(src)="b.MAT.1.23.3"> ( Imanuel gena o Ibranika manga demo moi ma ngale gena , " O Gikimoi wogoge dede ngone " . )
(trg)="b.MAT.1.23.1"> Ngai in , nungak siangthou a gai dia , tapa a nei dia , a min dingin Immanuel a sa ding uh. chia a nagen a hongtun theihna dingin huai tengteng tuh a hongom hi .
(trg)="b.MAT.1.23.2"> Huai tuh , i kiang uah , Pathian a om , chihna ahi .

(src)="b.MAT.1.24.1"> Kagena de o Yusuf womomi de gila-gila waaka imatero maro o Jou Awi malaikat o kia itemo unaka .
(src)="b.MAT.1.24.2"> So ma jojaru ongo Maria womiqehe so womikawika .
(trg)="b.MAT.1.24.1"> Huchiin , Joseph ihmu lai a thoukhia a , Toupa angel in a kianga thu a piak bangin a hiha , a ji tuh a neita a ; Himahleh , tapa a neih masiah a kithuahpih kei ; huan , a min dingin Jesu a sata .

(src)="b.MAT.1.25.1"> Duma una woholusi womingaho la imasikiidu dede muna .
(src)="b.MAT.1.25.2"> Awi ngale gena womiqohaka sidago lo muna mopuo kasi .
(src)="b.MAT.1.25.3"> Komagena so ma bati muna o ngopa Una magena mowisibuoka .
(src)="b.MAT.1.25.4"> Qabolo de o Yusuf o ngopa Una magena wisironga o Yesus .
(trg)="b.MAT.1.25.1"> Himahleh , tapa a neih masiah a kithuahpih kei ; huan , a min dingin Jesu a sata .

(src)="b.MAT.2.1.1"> Idadi de imaaka komagena , so o Yesus wisibuo gena o Betlehem ma dokuka o Yudea ma daeraka , ma dongoho magena o Herodes wopareta maro ka o kolano moi .
(src)="b.MAT.2.1.2"> De kanaga lo o orasi magena o bi nyawa icocawaro nodoka o Yudea ma daera ma wange ma nyonyieka de ona magena ma soa ikukuruka , de itagi yakahino o Yerusalem ma kotano .
(trg)="b.MAT.2.1.1"> Huan , kumpipa Herod a lal laia , Judia gama , Bethlehem khuaa Jesu a hongpianin , ngaiin , suahlam a kipan mi pilte Jerusalem khua ah a hongpai ua .

(src)="b.MAT.2.2.1"> So kagena o Yerusalemka imasidiadoka , de ona o bi nyawaka yosano hika de hino itemo , " Ngomi manena miakelelo o dipaka o ngoma moi ibao o wange ma nyonyieka , de o ngoma magena misinonako kanaga o ngopa moi wisibuo la done asa wodadi o Yahudika manga kolano .
(src)="b.MAT.2.2.2"> De o ngoma magena itagi yakahisa so miamote la ma ngale miwisari de miwisuba Unaka .
(src)="b.MAT.2.2.3"> So Una magena Awi riho kiaka , tanu nimisidumu ngomika . "
(trg)="b.MAT.2.2.1"> Koiah ahia Judate Kumpipa hongpian ? suahlam ah a aksi ka mu ua , amah be dia hongpai ka hi uh , a chi ua .

(src)="b.MAT.2.3.1"> So de ma Kolano Herodes wogiise o habari magena , de una wimodo de awi sininga isusa , de lo ma ngale manga kolano gena nagala done wadoosa so o Yerusalemka ma bi nyawa lo yadala yamodo de manga sininga isusa .
(trg)="b.MAT.2.3.1"> Huan kumpipa Herodin huai a jak phetin a lungjing a , Jerusalemte tengteng leng a lung uh a jing sam ua .

(src)="b.MAT.2.4.1"> So una wosulo la o Yahudika manga imamka ma bi sahe de manga guru agama yangodu yahino imatolomu awi kadatoka , de una wosano onaka wotemo , " O Gikimoi Awi Jaji ma Buku ma rabaka wotemo o Salamati ma Kolano wihihirika done asa wisibuo , gena togolo nginika , tanu ma riho aku nisingangasu ngohino . "
(trg)="b.MAT.2.4.1"> Huchiin , siampu liante leh mite laigelhmite tengteng a sam khawm a , Kris pianna ding tuh a dinga .

(src)="b.MAT.2.5.1"> De ona unaka itemo , " O Betlehem ma kotaka kanena o Yudea ma daeraka , sababu o kia iqomaka o Jou wotemo maro ma nabi Mikha wosilelefo qaboloka , ena gena ,
(trg)="b.MAT.2.5.1"> Huan , amau tuh a kiangah Judia gama Bethlehem khua ah ; hichiin jawlneiin a gelh a kei hiam .

(src)="b.MAT.2.6.1"> ' He !
(src)="b.MAT.2.6.2"> Ngini o Betlehemka ma nyawa , ngini nigoge gena o Yehuda ma daera ma rabaka gena , o Yehudaka manga roriri manga goginano ma rabaka upa lo itemo to ngini nia doku qaceke de o kota qangodu o daera magena ma sigilolika .
(src)="b.MAT.2.6.3"> Sababu nogena nginino done asa o roriri moi wisibuo la aku watuda de wapalihara to Ngohi Ai nyawa gena o Israelka ma bi nyawa . ' "
(trg)="b.MAT.2.6.1"> Nang , Judia gama Bethlehem aw , Judia khopite lakah na neupen kei hial , Na sung akipana ukpa hongsuak ding ahi ngala , ka mi Israelte vengpa dingin , chih , a chi ua

(src)="b.MAT.2.7.1"> Qabolo de o Herodes awi nyawa wapomaka de wasulo so itagi imapongoka , la yaaso o nyawa icocawaro ona magena so awi simaka yahino de wasano wotemo onaka , " Kapuruosi de o ngoma magena niakelelo o dipaka . "
(trg)="b.MAT.2.7.1"> Huai nungin Herodin a gukin mi pilte tuh a sama , ngentel takin aksi kilat lai a dong kheta a .

(src)="b.MAT.2.8.1"> Qabolo de una wasulo ona itagi yakahika o Betlehemka de wasihaga wotemo onaka , " Hika nitagi , la niwisari o ngopa Una magena , la nakoso niwimakeka , tanu ngohi bilasu nisingangasu ma ngale ngohi lo tahika towisuba Unaka . "
(trg)="b.MAT.2.8.1"> Huan , amau tuh Bethlehem khua ah a paisaka , Pai ta unla , naungek thu ngentel takin dong khia un , huan ken leng amah ka hongbiak theih samna dingin , na muh tak un , honghilh un , a chi a .

(src)="b.MAT.2.10.1"> Awi beseso magena yoiseka , de ona imajobo so itagi wisari .
(src)="b.MAT.2.10.2"> Imatodoka o ngoma o dipaka , iqomaka o wange ma nyonyieka de yakokelelo , gena yakelelo kali .
(src)="b.MAT.2.10.3"> Ma orasi o ngoma magena yakelelo kali gena , igogou-gogou manga sininga qanali icarawa !
(src)="b.MAT.2.10.4"> So kanaga manga dodagi ma rabaka gena , o ngoma magena iqoqoma manga simaka idadi maro o siminiko moi ma bati yaado o ngopa Una magena Awi rihoka , de asa imatogu o dipaka o tahu magena ma qokuka .
(trg)="b.MAT.2.10.1"> Huan , aksi tuh amuh un , a kipak lo mahmah ua

(src)="b.MAT.2.11.1"> Gila-gila o nyawa icocawaro ona magena iwosa o tahu ma rabaka , de wikelelo o ngopa Una magena ma awa mowitotino .
(src)="b.MAT.2.11.2"> Kagena de ona ibukuku de manga suba yatide Unaka .
(src)="b.MAT.2.11.3"> Qabolo de manga borua yapelenga so o guraci , o manyanyi , de o bi gososo qabobou gena iwihike maro idadi manga suba ma nonako moi Unaka .
(trg)="b.MAT.2.11.1"> Huan , in sungah a valut ua , a nu Mari kianga naungek tuh a mu ua , a bok ua , a bia ua ; huan a gou bawm khawng uh a hong ua , a kiangah kipahna dangkaengte , begawte , murrate a lan ua .

(src)="b.MAT.2.12.1"> Magena qabolo , de to ona manga doguruga ma rabaka o Jou wasingangasu ma ngale ona upa he itagi kali o Herodeska .
(src)="b.MAT.2.12.2"> Komagena imaaka so o Herodeska ona he itagi kawa , de iliho gena o ngeko ma somoa yamote sidago imasidiado kali manga dokuka .
(trg)="b.MAT.2.12.1"> Huan , Herod kianga kik nawnlou dingin a mang ua vauhilha a om jiak un , amau kho lamah lam tuam ah a paita uh .

(src)="b.MAT.2.13.1"> O nyawa icocawaro gena imajobo so ipasaka , de o Jou Awi malaikat imasimane kali o Yusuf awi doguruga ma rabaka .
(src)="b.MAT.2.13.2"> De o malaikat magena itemo o Yusufka , " O Herodes awi edekati o ngopa Una magena wisari ma ngale iwitooma .
(src)="b.MAT.2.13.3"> Ma sababu magegena , so hika nomomi la o ngopa Una magena de ma awa nangaho la niloqa nimatuluru de nikahika o Mesirka nigoge .
(src)="b.MAT.2.13.4"> Kagena nigogesi , de nitamaha sidago Ngohi asa tonisingangasu kali ngonaka . "
(trg)="b.MAT.2.13.1"> Huan , a pai nung un , ngaiin , Toupa angel Joseph kiangah a mangin a kilaka , Thou inla ; naungek leh a nu pi inla , Aigupta gamah taimang in , kon hilh nawn masiah huailaiah om gige in ; Herodin naungek hihmang dia zong ding a hih jiakin , a chi a .

(src)="b.MAT.2.14.1"> O Yusuf awi gogiolo ma rabaka de womomi , so o putu magena bato o ngopa una magena de ma awa asa wangaho so itagi imatuluru o Mesirka .
(trg)="b.MAT.2.14.1"> Huchiin , a thou a , a jan ajanin naungek leh a nu a pi a , Aigupta gamah a paita a .

(src)="b.MAT.2.15.1"> Ona yangodu kagena igoge sidago lo o Herodes wosone .
(src)="b.MAT.2.15.2"> Ma dodagi komagena , so igogou maro o kia o Jou wotemo lo qabolo Awi nabika , ena gena , " Ai ngopa done asa Ngohi towiaso o Mesirno . "
(trg)="b.MAT.2.15.1"> Huan , Herod sih mateng hualai ah a om gige a ; Toupan jawlnei kama , Ka tapa tuh Aigupta gam apat ka sam khia , chia a gen tuh a hongtun theihna dingin .

(src)="b.MAT.2.16.1"> Ma orasi o nyawa icocawaro ona magena ilihoka , de o Herodes asa wogiise so una wanako itiai , igogou o nyawa icocawaro gena iwisihagaka .
(src)="b.MAT.2.16.2"> So foloisi witoosa , sababu awi edekati o ngopa Una magena bilasu witooma .
(src)="b.MAT.2.16.3"> So kagena de o Herodes awi prajurit wasulo bilasu itagi o Betlehemka de magena ma sigilolika , la o bi ngopa yanau manga umuru o taungu sinotoka de isikahuku gena bilasu yatooma .
(src)="b.MAT.2.16.4"> Sababu una wositero de o nyawa icocawaro manga singangasu unaka o ngoma magena yakelelo ma nonoma o dipaka , gena he o taungu sinoto qabolo ipasaka .
(trg)="b.MAT.2.16.1"> Huchihlaiin Herodin mi pilte khem a hih a kitheih tak in a heh mahmah a , mi a sawla , a hun lai tak thu ngentel taka mi pilte a dot khiak bangin , Bethlehem khua leh a kim tengtenga pasal naupang kum nih chiang nuai lam tuh a vek un a that a .

(src)="b.MAT.2.17.1"> So o bi ngopa yanau yatotooma gena isiganapuka o Jou Awi demo o kia iqomaka ma nabi Yeremia wosilefo qaboloka , ena gena ,
(trg)="b.MAT.2.17.1"> Huchihlaiin jawlnei Jeremiain

(src)="b.MAT.2.18.1"> " O Rama ma dokuka gena bai kanaga o gari isitoore qaili poli , manga sininga ipeleso de lo qasiri .
(src)="b.MAT.2.18.2"> Kanaga ongo Rahel mododora de moari de lo misiduduga lo moholu bai , sababu ami ngopa yatoomaka . "
(trg)="b.MAT.2.18.1"> Rama khua ah husa a ja uh , kah khawng , misi ngaia mau vengvung khawng , Rakelin a tate a kah a , a om nawn louh jiak un a khamuan theih kei , chia a gen tuh a hongtung ta .

(src)="b.MAT.2.19.1"> So ipasaka de o Herodes wosoneka , de ma dongoho magena o Yusuf de awi tahu ma raba moi gena ka o Mesir kasi de o Jou Awi malaikat moi womasimane o Yusuf awi doguruga ma rabaka .
(trg)="b.MAT.2.19.1"> Himahleh Herod a sih nungin , ngaiin , Toupa angel Aigupta gamah Joseph kiangah a mangin a kilaka .

(src)="b.MAT.2.20.1"> De wotemo , " Yusuf !
(src)="b.MAT.2.20.2"> O nyawa manga edekati qatotorou ma ngale o ngopa magena witooma , gena wosoneka .
(src)="b.MAT.2.20.3"> Sababu komagena so hika nomomi la o ngopa Una magena de ma awa nasigiliho o Israel ma nyawa manga dokuka . "
(trg)="b.MAT.2.20.1"> Thou inla , naungek leh a nu pi inla , Israel gamah pai in ; naungek thah tumte a sihtak jiak un , a chi a .

(src)="b.MAT.2.21.1"> Qabolo de una gila-gila womomi , so o ngopa Una magena de ma awa wasigiliho o Israel ma nyawa manga dokuka , maro o kia o malaikat magena widedemo unaka .
(trg)="b.MAT.2.21.1"> Huchiin a thou a , naungek leh a nu tuh a pi a , Israel gamah a lut taa .

(src)="b.MAT.2.22.1"> Duma o Yudea ma daeraka gena o Herodes ma ngopa moi awi ronga o Arkhelaus gena wokolanoka ma baba witagali .
(src)="b.MAT.2.22.2"> Magena igogou so o Yusuf gena wogiise de wanakoka , so wimodo upa sidago o Arkhelaus o ngopa magena witooma .
(src)="b.MAT.2.22.3"> Ma sababu magegena so o Jou Awi malaikat moili yahino o Yusuf awi doguruga ma rabaka wisingangasu la ona o tahu ma raba moi imasirese kali , so itagi yakahika o Galilea ma tonaka ,
(trg)="b.MAT.2.22.1"> Himahleh , Arkelausi a pa Herod sikin Judia gamah a lal chih a jakin , huai lama pai a lauta a ; huan a manga vauhilha a om jiakin Galili lamah a paita a ; Nazaret kichi khua khatah a va omta a ; Amah jaw Nazaret mi a chi ding uh , chia jawlneite nagen a hongtun theihna dingin .

(src)="b.MAT.2.23.1"> o doku moi ma ronga o Nazaretka igoge .
(src)="b.MAT.2.23.2"> Kagena igoge gena isiganapuka , maro o kia iqomaka o Jou Awi demo o bi nabi yalefo qaboloka ma ngale o ngopa Una magena , " Done asa o nyawa itemo Una magena o Nazaretka ma nyawa . "
(trg)="b.MAT.2.23.1"> Nazaret kichi khua khatah a va omta a ; Amah jaw Nazaret mi a chi ding uh , chia jawlneite nagen a hongtun theihna dingin .

(src)="b.MAT.3.1.1"> O orasi magena o Yesus kanagasi o Galilea ma tonaka wogoge so he o taungu muruo naga ipasaka , kagena de o Yohanes una o bi nyawa waoosi magena wahino de o Yudea ma tona ibobeleuka wogoge womatingaka .
(trg)="b.MAT.3.1.1"> Huan , huchihlaiin Baptispa Johanin ,

(src)="b.MAT.3.5.1"> So awi ino gena ka o galasosoko de o hopu ifofufuru ma madu , de awi baju lo ka o unta ma gogo , de awi doi ma bobiliku lo ka o haiwani ma kahi .
(src)="b.MAT.3.5.2"> Kanaga o Yerusalemno ma bi nyawa , o Yudea ma bi doku de ma bi kotano ma nyawa , de o Yordan ma Selera ma sigilolino ma bi doku-dokuno ma nyawa gena he yangodu o tona ibobeleuka yahino o Yohanes Wooosika .
(src)="b.MAT.3.5.3"> So kagena o nyawa yadadala manga simaka de una wadoto de wasingangasu , de womatoore wotemo , " He !
(src)="b.MAT.3.5.4"> Ngini bilasu nimatoba de nimatoduba la nia dorou niodongosa , sababu ma orasi he imasidiado ma ngale o Gikimoi asa wopareta maro o kolano moi . "
(src)="b.MAT.3.5.5"> O Yohanes gena una manena qabolo maro o kia iqomaka o Jou Awi demo ma nabi Yesaya wosilelefo qaboloka , ena gena , " Kanaga o nyawa moi o tona ibobeleuka womatotoore , ' He !
(src)="b.MAT.3.5.6"> Ma ngale nanga Jou Awi hino gena ngini nimasidailako .
(src)="b.MAT.3.5.7"> La o ngeko gena bilasu nisibolowo de nisitiai . ' "
(trg)="b.MAT.3.5.1"> Huchihlaiin Jerusalem khuate , Judia gamte tengteng , Jordan lui dung kim khawng ate tengteng a hongpai khia ua ,

(src)="b.MAT.3.6.1"> O riho magenaka o nyawa yadala yoise de yamote o Yohanes awi dodoto so to ona manga dorou imamangaku o Gikimoi Awi simaka , qabolo de asa o Yohanes waosi o Yordan ma Seleraka .
(trg)="b.MAT.3.6.1"> a kianglamah a pai ua , a khelhna uh thupha tawiin Jordan lui ah amah kiangah Baptisma a tang ua .

(src)="b.MAT.3.7.1"> So kanaga lo o Farisika ma nyawa de o Sadukika ma nyawa lo yahino ma ngale ona lo yaosi .
(src)="b.MAT.3.7.2"> Duma ma orasi o Yohanes wakelelo ona yahino de una wotemo onaka , " Icala !
(src)="b.MAT.3.7.3"> Ngini manena o nyawa nikokulai , maro o ngihia gena o nyawaka yagoli .
(src)="b.MAT.3.7.4"> Ngini nia fikiri gena ka cawali tiniosi so aku niloqa o Gikimoi Awi doosa ma sangisarano , duma nia fikiri maro magegena isala .
(trg)="b.MAT.3.7.1"> Himahleh , Pharisaite leh Saddukaite tampi amah baptisma tang dinga hongpai a muh takin , a kiang uah , Gul suante ! hehna hongtung ding taisan dingin kuan honthuhilh a ?

(src)="b.MAT.3.8.1"> Hika nia sopo nisimane kasi , imatero de nia dorou qangodu niapalako , la aku tinipiricaya igogou ngini gena nimatoba de nimatodubaka .
(trg)="b.MAT.3.8.1"> Huchiin kisikna toh kilawm gah honsuang khia un ;

(src)="b.MAT.3.9.1"> De upa lo nia sininga ma rabaka niatagapi de nitemo , ' Igogou , ngomi manena o Abraham awi ngopa de awi danoku so mia dorou ma fanggali gena miamakewa . '
(src)="b.MAT.3.9.2"> Komagenawa .
(src)="b.MAT.3.9.3"> Ngohi totemo nginika , igogou de o bi teto-teto manena bato o Gikimoi gena aku waaka o Abraham awi ngopa de awi dano so qadoohawa .
(src)="b.MAT.3.9.4"> Nakoso ngini nimatoba de nimatodubawa gena , bilasu Una asa winifanggali de o dorou .
(trg)="b.MAT.3.9.1"> Abraham ka pu uh ahi , chiin , kingaihtuah kei un , Pathianin hiai suangte khawng Abraham suantein a dingsak thei hi , ka honchi ahi .

(src)="b.MAT.3.10.1"> O orasi manena naga o Gikimoi wosidailako qaboloka , la o nyawa nagoona imatoba de imatodubawa , ona magena asa wasisangisara de o narakaku waumo .
(src)="b.MAT.3.10.2"> Gena maro o bi basu kanaga isidailako de ihadoku o gota ma hutu ma golaka eko ma ngutuka , so o bi gota la ma sopo qatotorou gena igogou done asa yatoqa de yaumo o uku isosora-sora ma rabaku .
(trg)="b.MAT.3.10.1"> Tua kipanin heipi sing bul tengah a koih ta uh ; huchiin , sing chih gah hoiha gah lou peuhpeuh a phuk ua , mei ah a pai lut jel uh .

(src)="b.MAT.3.11.1"> So ngohi manena gena ngini o nyawa tiniosi de o ake la idadi maro o nonako moi gena , igogou ngini nimatoba de nimatodubaka , duma ma orasika kanaga wimoi asa wahino wotuuruno , gena Una Awi manara foloi ilamo , so ngohi manena to Una Awi simaka gena o kia lo waali idahe , ka Awi capato taaho maro o nyawa wileleleani moi lo idadiwa .
(src)="b.MAT.3.11.2"> De ngini la kanaga nimatoba de nimatodubaka , Una magena asa wosingosa o Gurumi Qatetebi ma kuasa de o uku la nia sininga ma rabaka wopareta .
(trg)="b.MAT.3.11.1"> Ken jaw kisikna dingin tui in ka honbaptis ngei a , himahleh , amah ka nunga hong pai tuh keimah sangin a thupijaw a , a khedap tawi tak leng ka hi kei , Aman jaw Kha Siangthou leh meiin noute a hon baptis ding .

(src)="b.MAT.3.12.1"> O Gikimoi wosidailako la o bi nyawa yangodu wafanggali .
(src)="b.MAT.3.12.2"> O nyawa de manga sininga itotiai ona magena wangaho o sorogaka , duma o nyawa ma dorou ona magena wasisangisara ka sidutu ikakali .
(src)="b.MAT.3.12.3"> Maro wotototoro moi awi giaka kanaga de awi tatapaka .
(src)="b.MAT.3.12.4"> Wosidailako ma ngale o tamo qangodu wataqo sidago qatebi .
(src)="b.MAT.3.12.5"> O tamo qalalake gena asa watolomu de o polaka wadiahi , duma ma soora gena asa watupu so waumo o uku isosora-soraku de lo itatatu-tatu kawa . "
(trg)="b.MAT.3.12.1"> A khutin phazah a tawia , a phual a jap siang sipsip ding a , buhpang ah a buh a sung ding , a si bel mei mit theilouin a hal mang ding , a chi a .

(src)="b.MAT.3.13.1"> O orasi magena qabolo de o Yesus o Galilea ma tonaka de wotagi o Yohaneska o Yordan ma Seleraka .
(src)="b.MAT.3.13.2"> So o Yesus wogolo la Una lo aku wiosi .
(trg)="b.MAT.3.13.1"> Huchihlaiin a kianga baptisma tang dingin Jesu Galili gam akipan Jordan luiah Johan kiangah a hongpai a .

(src)="b.MAT.3.14.1"> Duma o Yohanes asa woholu so wotemo , " Idadiwa , Baba !
(src)="b.MAT.3.14.2"> Bilasu Ngona de asa aku ngohi noiosi .
(src)="b.MAT.3.14.3"> De qadoohaso Ngona nahino ngohino .
(src)="b.MAT.3.14.4"> Komagenawa , bilasu ngohi tahika Ngonaka . "
(trg)="b.MAT.3.14.1"> Johan in bel , Nang kei na honbaptis kiphamoh zopia , ka kiangah na hongzosop ahi maw ? chiin , kham a tum a .

(src)="b.MAT.3.15.1"> Ma ngale komagena , so o Yesus wosango unaka wotemo , " Qohaka , la o moi-moi magegena idadi , sababu ngone bilasu pamote komagena la o Gikimoi Awi dupa paaka patotiai . "
(src)="b.MAT.3.15.2"> Qabolo de o Yohanes gena wisimote so o Yesus iwiosika .
(trg)="b.MAT.3.15.1"> Himahleh , Jesun a akiangah , Tuin lemsak teitei in , hichi banga diktatna tengteng hihtangtun ei adia kilawm hi , chiin , a dawnga .
(trg)="b.MAT.3.15.2"> Huchiin lem a sata a .

(src)="b.MAT.3.16.1"> Ma orasi o Yesus wiosi qabolo so o Yordan ma Seleraye asa ka wodolaye , de imatodoka o dipa ipelenga de yakelelo o Gikimoi Awi Gurumi iuti imatero maro o namo dara de itangi Unaku .
(trg)="b.MAT.3.16.1"> Huan , Jesu baptisma a tan takin tui a kipanin a pawt pah ngala , huan , ngaiin , amah adingin van ahong kihonga , Pathian Kha tuh vakhu banga hongsukin , a tunga hongtu a mu a.Huan , ngaiin , vana kipanin aw in , Hiai ka Tapa deih tak , ka kipahna mahmah ahi , a chi a .

(src)="b.MAT.3.17.1"> Ato itangi de o ili moi yoise o sorogaku itemo , " Una manena to Ngohi Ai Ngopa towidododara .
(src)="b.MAT.3.17.2"> De Una magena Ngohi towidupa . "
(trg)="b.MAT.3.17.1"> Huan , ngaiin , vana kipanin aw in , Hiai ka Tapa deih tak , ka kipahna mahmah ahi , a chi a .

(src)="b.MAT.4.1.1"> Qaboloku de o Gikimoi Awi Gurumi magena o Yesus wingaho o tona ibobeleuka la o Iblis iwibaja la ma ngale o dorouku wisitura .
(trg)="b.MAT.4.1.1"> Huaikhitin Jesu tuh diabol khema om dingin gamdai ah Kha pi lutin a omta a .

(src)="b.MAT.4.2.1"> O orasi magena o Yesus gena ma deka o putu moruha de o wange moruha wooqowa de woudowa , so qabolo Una wisapika .
(trg)="b.MAT.4.2.1"> Huan , ni sawmli leh jan sawmli an a ngolh nungin a gil a hongkialta a

(src)="b.MAT.4.3.1"> So kagena de o Iblis yahino de iwibaja itemo Unaka , " Ngona gena igogou o Gikimoi Awi Ngopa .
(src)="b.MAT.4.3.2"> So hika o bi teto manena nasulo la imadadi o roti la aku naoqo . "
(trg)="b.MAT.4.3.1"> Huan , khempa tuh a hongpaia , a kiangah , Pathian Tapa na hih leh hiai suangte tanghou suak dingin thu pe ve , a chi a ,

(src)="b.MAT.4.4.1"> Duma Una wosango wotemo , " Kanaga o Gikimoi Awi Jaji ma Bukuka isilefoka , ' Nako o bi nyawa gena upa ka cawali o ino so ioho , duma ka cawali o Gikimoi Awi demo la yasigise de yaaka . ' "
(trg)="b.MAT.4.4.1"> Himahleh , aman , Mihing tanghou kiain a hong kei dinga , Pathian kama thu chin pawtin a hing zo ding. chih gelh ahi , chiin a dawnga

(src)="b.MAT.4.5.1"> Kagena qabolo de o Iblis o Yesus iwingaholi o Yerusalemka , eko o kota qatetebika , de iwihado kadaku o Gikimoi Awi Tahu ma ponaka ,
(trg)="b.MAT.4.5.1"> Huaizoh in , diabolin kho siangthou ah a pi luta , Pathian biakin tungzum ah a koiha

(src)="b.MAT.4.6.1"> de itemo Unaka , " Igogou !
(src)="b.MAT.4.6.2"> Ngona o Gikimoi ma Ngopa .
(src)="b.MAT.4.6.3"> Hika kagena de kudahu nomatura , sababu o Gikimoi Awi Jaji ma Bukuka isilefoka , ' Ma ngale Ngona gena Una asa Awi malaikat wapareta , la ona magena asa inigubare , ma ngale Ani qohu lo o tetoku upa yadahe . ' "
(trg)="b.MAT.4.6.1"> Huan a kiangah Pathian Tapa na hih leh kikesakin ; Na tung thu ah jaw angelte thu a pe dinga , a khut un hondom ding ua , huchilou injaw na khein suang na sui khading. chih gelh ahi ngala , a chi a .

(src)="b.MAT.4.7.1"> So o Yesus wosango wotemo , " Kanagasi o Bukuka isilefoli komanena , ' Ani Jou Gikimoi gena upa nowidahake . ' "
(trg)="b.MAT.4.7.1"> Jesun a kiangah , Toupa na Pathian zeet ken , chih gelh ahi sam hi , a chi a

(src)="b.MAT.4.8.1"> Kagena de o Iblis iwingaho kali o tala moi ikukuru-kuruye , so ma qokuka de wisikelelo o dunia ma bi bangsa qangodu ma loha de ma kaya Unaka ,
(trg)="b.MAT.4.8.1"> Huan , diabolin tangsang takah a pi nawna , khovel gam tengteng leh a thupina a ensak a .

(src)="b.MAT.4.9.1"> de itemo , " O moi-moi qangodu manena asa tonihike Ngonaka , hitilahi nobukuku de nosuba ngohika . "
(trg)="b.MAT.4.9.1"> Huan , a kiangah Khupbohin honbe lechin , hiai tengteng ka honpe ding a chi a .

(src)="b.MAT.4.10.1"> Magena de o Yesus wotemo , " Hiwa , Iblis !
(src)="b.MAT.4.10.2"> Ngosoku ma deda noloqa .
(src)="b.MAT.4.10.3"> Sababu kanaga o Bukuka isilefoka , ' Bilasu nowisuba nanga Jou Gikimoika de cawali Una nowileleani . ' "
(trg)="b.MAT.4.10.1"> Huaitakin Jesun a kiangah , Setan , hia kipanin pai mangin , Toupa na Pathian na biak dinga amah na kia na sep ding ahi chih gelh ahi , a chi a .

(src)="b.MAT.4.11.1"> Gila-gila o Iblis magena iloqa so o Yesus widongosaku , de imatodoka o bi malaikat yahino so asa Una iwileleanika .
(trg)="b.MAT.4.11.1"> Huaizohin diabolin a paisanta a Huan ngaiin angelten amah na hongsep sak uh .

(src)="b.MAT.4.12.1"> Ma orasi magena de o Yesus wogiise o Yohanes gena wibuika , so Una o Yudea ma daeraka de womasirese wokahika o Galilea ma tonaka .
(trg)="b.MAT.4.12.1"> Huan Johan a man uh chih Jesun ajak phetin , Galili lamah a kihemkhia a

(src)="b.MAT.4.13.1"> So o Nazaret ma doku wodongosa de wokahika o Zebulon de o Naftali ma daeraka o Galilea ma talaga ma dateka , so wogoge o Kapernaum ma dokuka .
(trg)="b.MAT.4.13.1"> Huan , Nazaret khua a paisan a , Kapernaum khua ah a om nilouh a , huai tuh Zebulun leh Nephtali uka , dil geia om ahi ,

(src)="b.MAT.4.14.1"> Komagena waaka sidago idadi de isiganapu o kia maro iqomaka o Gikimoi Awi demo ma nabi Yesaya wosilefo qaboloka , ena gena ,
(trg)="b.MAT.4.14.1"> Jawlnei Isai kama

(src)="b.MAT.4.15.1"> " Ona o Yahudika ma nyawa de lo o Yahudika ma nyawa yasowo la kanaga igogoge o Galilea ma tonaka o talaga ma dateka , kagena o Yordan ma Selera ma sonongaka , kiaka o Zebulon ma nyawa de lo o Naftali ma nyawa to ona manga tonaka .
(trg)="b.MAT.4.15.1"> Dil lama , Jordan gala , Zebulun gam leh Nephtali gam , Jentelte Galili

(src)="b.MAT.4.16.1"> Iqomaka ona magena o sakaputu ma rabaka ioho de yamodo done ona dede o Gikimoi imakitingaka .
(src)="b.MAT.4.16.2"> Duma o orasi manena o nita ma siwa ilalamo asa yakeleloka , sababu igogou o wange moi ibaoka de yadisiwa onaka . "
(trg)="b.MAT.4.16.1"> mial nuaia tuten vak thupi a mu uh a , sihnamun leh a lim a tute tungah vak a hong suakta a , chia a gen tuh a hongtun theihna din .

(src)="b.MAT.4.17.1"> Ma orasi magena de isikahino o Yesus wodoto wotemo , " He !
(src)="b.MAT.4.17.2"> Nimatoba de nimatoduba la nia dorou niodongosa , sababu o Gikimoi wopareta maro o kolano moi gena he womasidiado . "
(trg)="b.MAT.4.17.1"> Huainung siah Jesun , Kisik un ! vangam a naita hi , chiin , thugen a panta a .

(src)="b.MAT.4.18.1"> So ma moiku o Yesus wotagi-tagi o Galilea ma Talaga ma dateka , de Una wamake o nyawa yasinoto o nao isasari , ona magena o Simon ( iwisiaso lo o Petrus ) de ma nongoru moi awi ronga o Andreas .
(src)="b.MAT.4.18.2"> Ona yasinoto o talaga ma dateno o nao yosoma .
(trg)="b.MAT.4.18.1"> Huan , Galili dil geia a vak kawmin , unau nih simon Peter kichi a unau Andru toh , dil ah len paiin a mu a ; nga man mi him ahi ua .

(src)="b.MAT.4.19.1"> Kagena de o Yesus waaso de wotemo onaka , " He !
(src)="b.MAT.4.19.2"> Hino la nimote Ngohi .
(src)="b.MAT.4.19.3"> Nako ngini gena Ngohi aku tinidoto ma ngale ngini o bi nyawa asa niadoto la imote Ngohika , imatero maro o nao niasoma la niatolomu . "
(trg)="b.MAT.4.19.1"> Huan , aman tuh a kiang uah , Honjui un , huchiin mihing man dingin ka honbawl ding , a chi a .

(src)="b.MAT.4.20.1"> Gila-gila ona manga soma yodongosaka , so asa itagi Una iwimoteka .
(trg)="b.MAT.4.20.1"> Huan lente khawng nusepahin amah a juita ua ,

(src)="b.MAT.4.21.1"> So kagena de Una wotagi wogila-gila , de wamake kali o nyawa yasinotoli ma ria de ma nongoru , ena o Yakobus de o Yohanes .
(src)="b.MAT.4.21.2"> Ona magena de manga baba o Zebedeus manga soma isidiahi o deru ma rabaka .
(src)="b.MAT.4.21.3"> De ona lo o Yesus waaso ,
(trg)="b.MAT.4.21.1"> Huan , huailaia kipanin a pai jel a unau dang nih , Zebedai tapa Jakob leh a unau Johan , a pa uh Zebedai kianga longa a lente khawng uh bawlphain a mu a ; huan , amau tuh a samta a .

(src)="b.MAT.4.22.1"> so gila-gila ona manga baba de manga deru yodongosa de asa Una iwimoteka .
(trg)="b.MAT.4.22.1"> Huchiin , long leh a pa uh nuse pahin amah a juita ua .

(src)="b.MAT.4.23.1"> Qabolo de o Yesus o Galilea ma bi doku wakiloli so wahika manga puji ma bi tahuka wodoto de o habari qaloloha wosihabari ma ngale o Gikimoi asa wopareta .
(src)="b.MAT.4.23.2"> De lo o nyawa yasisiri de yopopanyake gena yangodu wasiloha .
(trg)="b.MAT.4.23.1"> Huan , Jesun a kikhopna in khawng ua hilhin , gam Tanchin Hoih tuh genin , mite laka natna chiteng leh hatlouhna chiteng hihdamin Galili gam tengteng ah a pai vialvial a .

(src)="b.MAT.4.24.1"> Mutuwade o habari ma ngale o Yesus gena o bi nyawa yogiise de yanako sidago o bi doku o Siria ma daera ma sigilolino , so o nyawa yadadala yahino Unano .
(src)="b.MAT.4.24.2"> O nyawa ona magena yangaho o nyawa yasisiri yadala moi-moi de manga panyake imaketerowa .
(src)="b.MAT.4.24.3"> O nyawa ona magena kanaga manga siri isangisara poli , yakokitoka , yamumusu de lo manga rohe isosone yangodu ona magena Una wasilohaka .
(trg)="b.MAT.4.24.1"> Huan , Suria gam tengtengah a tanchin a thangta a ; huchiin , mi damlou tengteng dam louhna leh natna chih thuakte , dawi matte , kaihveite , jawte , a kiangah a honpi ua , a na hihdamta a.Galili gam akipan , Dekapoli kua akipan , Jerusalem leh Judia akipan leh Jordan gal akipan bangin mipi tampi takin amah a jui uh .

(src)="b.MAT.4.25.1"> Sidago lo o nyawa yadala icarawa gena ka ituo-tuo Una wimote-mote .
(src)="b.MAT.4.25.2"> Ona magena o Galilea ma tonano , o Doku Mogiowo ma daerano , o Yerusalemno , o Yudea ma daerano de lo o Yordan ma Selera ma sonongano .
(trg)="b.MAT.4.25.1"> Galili gam akipan , Dekapoli kua akipan , Jerusalem leh Judia akipan leh Jordan gal akipan bangin mipi tampi takin amah a jui uh .

(src)="b.MAT.5.1.1"> Ato o Yesus wakelelo o nyawa yadadala ona magena iwimoteno , de Una wodola o qoku moiye .
(src)="b.MAT.5.1.2"> So qabolo de kagena wogogeku , de o nyawa iwimomote gena yahino so kagena iwisigilolino ,
(trg)="b.MAT.5.1.1"> Huchiin , mipite tuh a muhin tangah a pai tou a , huan , a tu a , a nungjuite a kiangah a hongpai ua ; huan thu a gen a ,

(src)="b.MAT.5.2.1"> de Una ona magena wadoto wotemo ,
(trg)="b.MAT.5.2.1"> amau thu a hilh a :

(src)="b.MAT.5.3.1"> " Ngaroko , o nyawa yamalo manga sininga ma buturu ihiwa , ka cawali o Gikimoi wasiputuru , ona igogou yosanangi , sababu ona magena igogou o Gikimoi Awi nyawa-nyawa Awi pareta ma rabaka .
(trg)="b.MAT.5.3.1"> Lungsima gentheite a hampha uh vangam amaua ahi ngala .

(src)="b.MAT.5.4.1"> Ngaroko , o nyawa manga sininga ipeleso , ona igogou yosanangi , sababu ona magena asa o Gikimoi wasiputuru so ona yopeleso kawa .
(trg)="b.MAT.5.4.1"> Lungkhamte a hampha uh ; khamuan a om ding ahi ngal ua

(src)="b.MAT.5.5.1"> O nyawa manga sininga qamuuqu , ona igogou yosanangi , sababu ona magenaka igogou o Gikimoi Awi jaji asa wosiganapu .
(trg)="b.MAT.5.5.1"> Thunuailutte a hampha uh ; lei gou luah ding ahi ngal ua .

(src)="b.MAT.5.6.1"> O nyawa igogou de manga dupa so manga sininga itiai o Gikimoi Awi simaka , ona igogou yosanangi , sababu o kia yodudupa gena asa o Gikimoi wahike de ma boloika .
(trg)="b.MAT.5.6.1"> Diktatna lunggulha gilkiala dangtak te a hampha uh ; tai ding ahi ngal ua .

(src)="b.MAT.5.7.1"> O nyawa la kanaga o nyawa ma somoa yagalusiri , ona igogou yosanangi , sababu ona magena lo asa o Gikimoi wagalusiri .
(trg)="b.MAT.5.7.1"> Zahngai theite a hampha uh ; zahngaihna mu ding ahi ngal ua .

(src)="b.MAT.5.8.1"> O nyawa manga sininga ibolowo , ona igogou yosanangi , sababu ona magena done asa o Gikimoi aku iwikelelo de iwinako igogou .
(trg)="b.MAT.5.8.1"> Lungsima siangthoute a hampha uh ; Pathian mu ding ahi ngal ua .

(src)="b.MAT.5.9.1"> O nyawa yodupa yaaka so o nyawa imakadame moi de moika , ona igogou yosanangi , sababu ona magena asa o Gikimoi waqehe maro Awi ngopa-ngopa masirete .
(trg)="b.MAT.5.9.1"> Lemna bawlte a hampha uh ; Pathian tate chih ding ahi ngal ua .

(src)="b.MAT.5.10.1"> Ngaroko , o nyawa o sangisara yamake ma sababu manga sininga de manga gogoho magena itotiai , ona igogou yosanangi .
(src)="b.MAT.5.10.2"> Ona magena igogou o Gikimoi Awi nyawa-nyawa Awi pareta ma rabaka .
(trg)="b.MAT.5.10.1"> Diktakna jiak a sawina thuakte a hampha uh , vangam amaua ahi ngal a .

(src)="b.MAT.5.11.1"> Ngaroko , o nyawa o demo ma dorou nigaka , de inisangisara , de lo nisibicara qatorou sababu ma ngale Ngohi nimote , ngini igogou nisanangi .
(trg)="b.MAT.5.11.1"> Min keima jiaka hontai ua , a hon sawi ua , juaua gilou chitenga a honhek hun chiangun , na hampha uh .

(src)="b.MAT.5.12.1"> Komagena lo iqomaka o bi nabi yasangisaraka .
(src)="b.MAT.5.12.2"> So hika ninali de sininga ifoloi isanangi .
(src)="b.MAT.5.12.3"> Sababu nia fanggali qaloha icarawa gena o Gikimoi wosidailako qabolo kadaku o sorogaka . "
(trg)="b.MAT.5.12.1"> Kipak unla , nakpitakin nuam un ; van ah na kipahman uh a thupi ngala : tuamah bangin na ma ua jawlnei omte leng a nasawi nak uhi .

(src)="b.MAT.5.13.1"> " Ngini manena , nakoso nia gogoho foloisi qaloha de itiai gena , asa de ma faida o dunia ma bi nyawaka .
(src)="b.MAT.5.13.2"> Maro o gasi kanaga nidogo nia inoku la o nyawa yodupa yaoqo .
(src)="b.MAT.5.13.3"> Nakoso ngini nia gogoho qatorou , magena imatero de o gasi qamiri kawa so qahaoka , de niaaka niadodoohasi la aku qamiri kali .
(src)="b.MAT.5.13.4"> Ma faida gena ihiwaka , so bilasu ka niaumo de o nyawa isidodipitoku .
(trg)="b.MAT.5.13.1"> Lei chi na hi uh : himahleh chi peng leh , bangin ahia a kihih-al nawn ding ?
(trg)="b.MAT.5.13.2"> Paihkhiaka mihingte chil gawpgawp lou ngal dingin , bangmah din a phatuam kei .

(src)="b.MAT.5.14.1"> Ngini manena o bi moi-moi itotiai niasikelelo maro o nita moi yadisiwa o dunia ma bi nyawaka .
(src)="b.MAT.5.14.2"> De imatero lo o doku moi la yahado o tala ma qokuka , gena o nyawa yangodu ka yakelelo .
(trg)="b.MAT.5.14.1"> Khovel vakna na hi uh .
(trg)="b.MAT.5.14.2"> Tang tunga kho om selguk theih ahi kei .