# et/Estonian.xml.gz
# pl/Polish.xml.gz


(src)="b.GEN.1.1.1"> Alguses lõi Jumal taevad ja maa .
(trg)="b.GEN.1.1.1"> Na początku stworzył Bóg niebo i ziemię .

(src)="b.GEN.1.2.1"> Ja maa oli tühi ja paljas ja pimedus oli sügavuse peal ja Jumala Vaim hõljus vete kohal .
(trg)="b.GEN.1.2.1"> A ziemia była niekształtowna i próżna , i ciemność była nad przepaścią , a Duch Boży unaszał się nad wodami .

(src)="b.GEN.1.3.1"> Ja Jumal ütles : „ Saagu valgus ! ”
(src)="b.GEN.1.3.2"> Ja valgus sai .
(trg)="b.GEN.1.3.1"> I rzekł Bóg : Niech będzie światłość ; i stała się światłość .

(src)="b.GEN.1.4.1"> Ja Jumal nägi , et valgus oli hea , ja Jumal lahutas valguse pimedusest .
(trg)="b.GEN.1.4.1"> I widział Bóg światłość , że była dobra ; i uczynił Bóg rozdział między światłością i między ciemnością .

(src)="b.GEN.1.5.1"> Ja Jumal nimetas valguse päevaks ja pimeduse ta nimetas ööks .
(src)="b.GEN.1.5.2"> Siis sai õhtu ja sai hommik , — esimene päev .
(trg)="b.GEN.1.5.1"> I nazwał Bóg światłość dniem a ciemność nazwał nocą ; i stał się wieczór , i stał się zaranek , dzień pierwszy .

(src)="b.GEN.1.6.1"> Ja Jumal ütles : „ Saagu laotus vete vahele ja see lahutagu veed vetest ! ”
(trg)="b.GEN.1.6.1"> Potem rzekł Bóg : Niech będzie rozpostarcie , w pośrodku wód , a niech dzieli wody od wód .

(src)="b.GEN.1.7.1"> Ja nõnda sündis : Jumal tegi laotuse ja lahutas veed , mis laotuse all , vetest , mis laotuse peal olid .
(trg)="b.GEN.1.7.1"> I uczynił Bóg rozpostarcie ; uczynił też rozdział między wodami , które są pod rozpostarciem ; i między wodami , które są nad rozpostarciem ; i stało się tak .

(src)="b.GEN.1.8.1"> Ja Jumal nimetas laotuse taevaks .
(src)="b.GEN.1.8.2"> Siis sai õhtu ja sai hommik , — teine päev .
(trg)="b.GEN.1.8.1"> I nazwał Bóg rozpostarcie niebem .
(trg)="b.GEN.1.8.2"> I stał się wieczór , i stał się zaranek , dzień wtóry .

(src)="b.GEN.1.9.1"> Ja Jumal ütles : „ Veed kogunegu taeva all ühte paika , et kuiva näha oleks ! ”
(src)="b.GEN.1.9.2"> Ja nõnda sündis .
(trg)="b.GEN.1.9.1"> I rzekł Bóg : Niech się zbiorą wody , które są pod niebem , na jedno miejsce , a niech się okaże miejsce suche ; i stało się tak .

(src)="b.GEN.1.10.1"> Ja Jumal nimetas kuiva pinna maaks ja veekogu Ta nimetas mereks .
(src)="b.GEN.1.10.2"> Ja Jumal nägi , et see hea oli .
(trg)="b.GEN.1.10.1"> I nazwał Bóg suche miejsce ziemią , a zebranie wód nazwał morzem .

(src)="b.GEN.1.11.1"> Ja Jumal ütles : „ Maast tärgaku haljas rohi , seemet kandvad taimed , viljapuud , mille viljas nende seeme on , nende liikide järgi maa peale ! ”
(src)="b.GEN.1.11.2"> Ja nõnda sündis :
(trg)="b.GEN.1.11.1"> I widział Bóg , że to było dobre .
(trg)="b.GEN.1.11.2"> Potem rzekł Bóg : Niech zrodzi ziemia trawę , ziele , wydawające nasienie , i drzewo rodzajne , czyniące owoc , według rodzaju swego , którego by nasienie było w nim na ziemi ; i stało się tak .

(src)="b.GEN.1.12.1"> maa laskis võrsuda haljast rohtu , seemet kandvaid taimi nende liikide järgi , ja viljapuid , mille viljas nende seeme on , nende liikide järgi .
(src)="b.GEN.1.12.2"> Ja Jumal nägi , et see hea oli .
(trg)="b.GEN.1.12.1"> I zrodziła ziemia trawę , ziele wydawające nasienie , według rodzaju swego , i drzewo czyniące owoc , w którym nasienie jego , według rodzaju swego ; i widział Bóg , że to było dobre .

(src)="b.GEN.1.13.1"> Siis sai õhtu ja sai hommik , — kolmas päev .
(trg)="b.GEN.1.13.1"> I stał się wieczór , i stał się zaranek , dzień trzeci .

(src)="b.GEN.1.14.1"> Ja Jumal ütles : „ Saagu valgused taevalaotusse eraldama päeva ööst !
(src)="b.GEN.1.14.2"> Tähistagu need seatud aegu , päevi ja aastaid ,
(trg)="b.GEN.1.14.1"> I rzekł Bóg : Niech będą światła na rozpostarciu niebieskim , ku rozdzielaniu dnia od nocy , a niech będą na znaki , i pewne czasy , i dni , i lata .

(src)="b.GEN.1.15.1"> olgu nad valgusteks taevalaotuses , valgustuseks maale ! ”
(src)="b.GEN.1.15.2"> Ja nõnda sündis :
(trg)="b.GEN.1.15.1"> I niech będą za światła na rozpostarciu nieba , aby świeciły nad ziemią ; i stało się tak .

(src)="b.GEN.1.16.1"> Jumal tegi kaks suurt valgust : suurema valguse valitsema päeval ja väiksema valguse valitsema öösel , ning tähed .
(trg)="b.GEN.1.16.1"> I uczynił Bóg dwa światła wielkie : światło większe , aby rządziło dzień , a światło mniejsze , aby rządziło noc , i gwiazdy .

(src)="b.GEN.1.17.1"> Ja Jumal pani need taevalaotusse , et nad valgustaksid maad
(trg)="b.GEN.1.17.1"> I postawił je Bóg na rozpostarciu nieba , aby świeciły nad ziemią .

(src)="b.GEN.1.18.1"> ja valitseksid päeval ja öösel ja eraldaksid valguse pimedusest .
(src)="b.GEN.1.18.2"> Ja Jumal nägi , et see hea oli .
(trg)="b.GEN.1.18.1"> I żeby rządziły dzień i noc , i czyniły rozdział między światłością , i między ciemnością ; i widział Bóg , że to było dobre .

(src)="b.GEN.1.19.1"> Siis sai õhtu ja sai hommik , — neljas päev .
(trg)="b.GEN.1.19.1"> I stał się wieczór , i stał się zaranek , dzień czwarty .

(src)="b.GEN.1.20.1"> Ja Jumal ütles : „ Vesi kihagu elavaist olendeist , ja maa peal lennaku linnud taevalaotuse poole ! ”
(trg)="b.GEN.1.20.1"> I rzekł Bóg : Niech hojnie wywiodą wody płaz duszy żywiącej ; a ptactwo niech lata nad ziemią , pod rozpostarciem niebieskim .

(src)="b.GEN.1.21.1"> Ja Jumal lõi suured mereloomad ja kõiksugu elavad olendid , kellest vesi kihab , nende liikide järgi , ja kõiksugu tiibadega linnud nende liikide järgi .
(src)="b.GEN.1.21.2"> Ja Jumal nägi , et see hea oli .
(trg)="b.GEN.1.21.1"> I stworzył Bóg wieloryby wielkie , i wszelką duszę żywiącą płazającą się , którą hojnie wywiodły wody , według rodzaju ich ; i wszelkie ptactwo skrzydlaste , według rodzaju ich ; i widział Bóg , że to było dobre .

(src)="b.GEN.1.22.1"> Ja Jumal õnnistas neid ja ütles : „ Olge viljakad ja teid saagu palju , täitke mere vesi , ja lindusid saagu palju maa peale ! ”
(trg)="b.GEN.1.22.1"> Błogosławił im tedy Bóg , mówiąc : Rozradzajcie się , i rozmnażajcie się , a napełniajcie wody morskie ; i ptactwo niech się rozmnaża na ziemi .

(src)="b.GEN.1.23.1"> Siis sai õhtu ja sai hommik , — viies päev .
(trg)="b.GEN.1.23.1"> I stał się wieczór , i stał się zaranek , dzień piąty .

(src)="b.GEN.1.24.1"> Ja Jumal ütles : „ Maa toogu esile elavad olendid nende liikide järgi , lojused ja roomajad ja metselajad nende liikide järgi ! ”
(src)="b.GEN.1.24.2"> Ja nõnda sündis :
(trg)="b.GEN.1.24.1"> Rzekł też Bóg : Niech wyda ziemia duszę żywiącą według rodzaju swego ; bydło i płaz , i zwierz ziemski , według rodzaju swego ; i stało się tak .

(src)="b.GEN.1.25.1"> Jumal tegi metselajad nende liikide järgi , ja lojused nende liikide järgi , ja kõik roomajad maa peal nende liikide järgi .
(src)="b.GEN.1.25.2"> Ja Jumal nägi , et see hea oli .
(trg)="b.GEN.1.25.1"> Uczynił tedy Bóg zwierz ziemski według rodzaju swego ; i bydło według rodzaju swego ; i wszelki płaz ziemski według rodzaju swego ; i widział Bóg , że to było dobre .

(src)="b.GEN.1.26.1"> Ja Jumal ütles : „ Tehkem inimesed Oma näo järgi , meie sarnaseks , et nad valitseksid kalade üle meres , lindude üle taeva all , loomade üle ja kogu maa üle ja kõigi roomajate üle , kes maa peal roomavad ! ” ,
(trg)="b.GEN.1.26.1"> Zatem rzekł Bóg : Uczyńmy człowieka na wyobrażenie nasze , według podobieństwa naszego ; a niech panuje nad rybami morskimi , i nad ptactwem niebieskim , i nad zwierzęty , i nad wszystką ziemią , i nad wszelkim płazem , płazającym się po ziemi .

(src)="b.GEN.1.27.1"> Ja Jumal lõi inimese Oma näo järgi , Jumala näo järgi lõi Ta tema , Ta lõi tema meheks ja naiseks !
(trg)="b.GEN.1.27.1"> Stworzył tedy Bóg człowieka na wyobrażenie swoje ; na wyobrażenie Boże stworzył go ; mężczyznę i niewiastę stworzył je .

(src)="b.GEN.1.28.1"> Ja Jumal õnnistas neid , ja Jumal ütles neile : „ Olge viljakad ja teid saagu palju , täitke maa ja alistage see enestele ; ja valitsege kalade üle meres , lindude üle taeva all ja kõigi loomade üle , kes maa peal liiguvad ! ”
(trg)="b.GEN.1.28.1"> I błogosławił im Bóg , i rzekł do nich Bóg : Rozradzajcie się , i rozmnażajcie się , i napełniajcie ziemię ; i czyńcie ją sobie poddaną ; i panujcie nad rybami morskimi , i nad ptactwem niebieskim , i nad wszelkim zwierzem , który się rusza na ziemi .

(src)="b.GEN.1.29.1"> Ja Jumal ütles : „ Vaata , Mina annan teile kõik seemet kandvad taimed kogu maal , ja kõik puud , mis kannavad vilja , milles nende seeme on ; need olgu teile roaks .
(trg)="b.GEN.1.29.1"> I rzekł Bóg : Oto dałem wam wszelkie ziele , wydawające z siebie nasienie , które jest na obliczu wszystkiej ziemi ; i wszelkie drzewo , na którym jest owoc drzewa , wydawające z siebie nasienie , będzie wam ku pokarmowi .

(src)="b.GEN.1.30.1"> Ja kõigile loomadele maa peal ja kõikidele lindudele taeva all ja kõigile roomajaile maa peal , kelles on elav hing , annan Ma kõiksugu haljast rohtu toiduks ! ”
(src)="b.GEN.1.30.2"> Ja nõnda sündis .
(trg)="b.GEN.1.30.1"> I wszelkiemu zwierzowi ziemskiemu , i wszystkiemu ptactwu niebieskiemu , i wszelkiej rzeczy ruszającej się na ziemi , w której jest dusza żywiąca ; wszelka jarzyna ziela będzie ku pokarmowi ; i stało się tak .

(src)="b.GEN.1.31.1"> Ja Jumal vaatas kõike , mis Ta oli teinud , ja vaata , see oli väga hea !
(src)="b.GEN.1.31.2"> Siis sai õhtu ja sai hommik , — kuues päev .
(trg)="b.GEN.1.31.1"> I widział Bóg wszystko , co uczynił , a oto było bardzo dobre ; i stał się wieczór , i stał się zaranek , dzień szósty .

(src)="b.GEN.2.1.1"> Nõnda on taevas ja maa ning kõik nende väed valmis saanud .
(trg)="b.GEN.2.1.1"> Dokończone tedy są niebiosa i ziemia , i wszystko wojsko ich .

(src)="b.GEN.2.2.1"> Ja Jumal lõpetas seitsmendal päeval Oma töö , mis Ta tegi , ja hingas seitsmendal päeval kõigist Oma tegudest , mis Ta oli teinud .
(trg)="b.GEN.2.2.1"> I dokończył Bóg dnia siódmego dzieła swego , które uczynił ; i odpoczął w dzień siódmy od wszelkiego dzieła swego , które uczynił .

(src)="b.GEN.2.3.1"> Ja Jumal õnnistas seitsmendat päeva ja pühitses seda , sest Ta oli siis hinganud kõigist Oma tegudest , mis Jumal luues oli teinud .
(trg)="b.GEN.2.3.1"> I błogosławił Bóg dniowi siódmemu , i poświęcił go ; iż weó odpoczął od wszelkiego dzieła swego , które był stworzył Bóg , aby uczynione było .

(src)="b.GEN.2.4.1"> See on lugu taevaste ja maa sündimisest , kui need loodi .
(src)="b.GEN.2.4.2"> Sel ajal , kui Issand Jumal tegi maa ja taevad ,
(trg)="b.GEN.2.4.1"> Teć są zrodzenia niebios , i ziemi , gdy były stworzone , dnia , którego uczynił Pan Bóg ziemię i niebo .

(src)="b.GEN.2.5.1"> kui ainustki väljapõõsast ei olnud veel maa peal ja ainustki väljarohtu ei olnud veel tärganud , sest Issand Jumal ei olnud lasknud vihma sadada maa peale , ja inimest ei olnud põldu harimas ,
(trg)="b.GEN.2.5.1"> Wszelką różdżkę polną , przedtem niż była na ziemi ; i wszelkie ziele polne , pierwej niż weszło ; albowiem nie spuścił jeszcze był dżdżu Pan Bóg na ziemię ; i człowieka nie było , któryby sprawował ziemię .

(src)="b.GEN.2.6.1"> tõusis udu maast ja kastis kogu mullapinda .
(trg)="b.GEN.2.6.1"> Ale para wychodziła z ziemi , która odwilżała wszystek wierzch ziemi .

(src)="b.GEN.2.7.1"> Ja Issand Jumal valmistas inimese , kes põrm on , mullast , ja puhus tema ninasse elavat õhku : nõnda sai inimene elavaks hingeks .
(trg)="b.GEN.2.7.1"> Stworzył tedy Pan Bóg człowieka z prochu ziemi , i natchnął w oblicze jego dech żywota .
(trg)="b.GEN.2.7.2"> I stał się człowiek duszą żywiącą .

(src)="b.GEN.2.8.1"> Ja Issand Jumal istutas Eedeni rohuaia päevatõusu poole ja pani sinna inimese , kelle Ta oli valmistanud .
(trg)="b.GEN.2.8.1"> Nasadził też był Pan Bóg sad w Eden , na wschód słońca , i postawił tam człowieka , którego był stworzył .

(src)="b.GEN.2.9.1"> Ja Issand Jumal laskis maast tõusta kõiksugu puid , mis armsad olid pealtnäha ja millest hea oli süüa , ja elupuu keset aeda , ning hea ja kurja tundmise puu .
(trg)="b.GEN.2.9.1"> I wywiódł Pan Bóg z ziemi wszelkie drzewo wdzięczne na wejrzeniu , i smaczne ku jedzeniu : i drzewo żywota w pośrodku sadu ; i drzewo wiadomości dobrego i złego .

(src)="b.GEN.2.10.1"> Ja Eedenist väljus jõgi rohuaeda kastma , sealtpeale jagunedes neljaks haruks :
(trg)="b.GEN.2.10.1"> A rzeka wychodziła z Eden dla odwilżenia sadu ; i stamtąd dzieliła się na cztery główne rzeki ;

(src)="b.GEN.2.11.1"> esimese nimi on Piison , see voolab ümber kogu Havilamaa , kus kulda on ;
(trg)="b.GEN.2.11.1"> Imię jednej Fyson ; ta okrąża wszystką ziemię Hewila , gdzie się rodzi złoto .

(src)="b.GEN.2.12.1"> selle maa kuld on hea , seal on bedolavaiku ja karneoolikive .
(trg)="b.GEN.2.12.1"> A złoto ziemi onej jest wyborne .
(trg)="b.GEN.2.12.2"> Tamże jest Bdellion , i kamień Onychyn .

(src)="b.GEN.2.13.1"> Ja teise jõe nimi on Giihon , see voolab ümber kogu Kuusimaa .
(trg)="b.GEN.2.13.1"> A imię rzeki drugiej Gihon ; ta okrąża wszystkę ziemię Murzyńską .

(src)="b.GEN.2.14.1"> Ja kolmanda jõe nimi on Hiddekel , see voolab hommiku pool Assurit ; ja neljas jõgi on Frat .
(trg)="b.GEN.2.14.1"> Imię zaś rzeki trzeciej Chydekel , ta płynie na wschód słońca ku Asyryi .
(trg)="b.GEN.2.14.2"> A rzeka czwarta jest Eufrates .

(src)="b.GEN.2.15.1"> Ja Issand Jumal võttis inimese ja pani ta Eedeni aeda harima ja hoidma .
(trg)="b.GEN.2.15.1"> Wziął tedy Pan Bóg człowieka , i postawił go w sadzie Eden , aby go sprawował , i aby go strzegł .

(src)="b.GEN.2.16.1"> Ja Issand Jumal keelas inimest ja ütles : „ Kõigist aia puudest sa võid küll süüa ,
(trg)="b.GEN.2.16.1"> Tedy rozkazał Pan Bóg człowiekowi , mówiąc : Z każdego drzewa sadu jeść będziesz .

(src)="b.GEN.2.17.1"> aga hea ja kurja tundmise puust sa ei tohi süüa , sest päeval , mil sa sellest sööd , pead sa surma surema ! ”
(trg)="b.GEN.2.17.1"> Ale z drzewa wiadomości dobrego i złego , jeść z niego nie będziesz ; albowiem dnia , którego jeść będziesz z niego , śmiercią umrzesz .

(src)="b.GEN.2.18.1"> Ja Issand Jumal ütles : „ Inimesel ei ole hea üksi olla ; Ma tahan teha temale abi , kes tema kohane on ! ”
(trg)="b.GEN.2.18.1"> Rzekł też Pan Bóg : Nie dobrze być człowiekowi samemu ; uczynię mu pomoc , która by była przy nim .

(src)="b.GEN.2.19.1"> Ja Issand Jumal valmistas mullast kõik loomad väljal ja kõik linnud taeva all ning tõi inimese juurde , et näha , kuidas tema neid nimetab .
(src)="b.GEN.2.19.2"> Ja kuidas inimene igat elavat olendit nimetas , nõnda pidi selle nimi olema .
(trg)="b.GEN.2.19.1"> A gdy stworzył Pan Bóg z ziemi wszelki zwierz polny , i wszelkie ptactwo niebieskie , tedy je przywiódł do Adama , aby obaczył jakoby je nazwać miał ; a jakoby nazwał Adam każdą duszę żywiącą , tak aby było imię jej .

(src)="b.GEN.2.20.1"> Ja inimene pani nimed kõigile lojustele ja lindudele taeva all ja kõigile loomadele väljal , aga inimesele ei leidunud abi , kes tema kohane oleks .
(trg)="b.GEN.2.20.1"> Tedy dał Adam imiona wszystkiemu bydłu , i ptactwu niebieskiemu , i wszelkiemu zwierzowi polnemu .
(trg)="b.GEN.2.20.2"> Lecz Adamowi nie była znaleziona pomoc , która by przy nim była .

(src)="b.GEN.2.21.1"> Siis Issand Jumal laskis tulla raske une inimese peale ja see uinus magama ; siis Ta võttis ühe tema küljeluudest ning sulges selle aseme taas lihaga .
(trg)="b.GEN.2.21.1"> Tedy przypuścił Pan Bóg twardy sen na Adama , i zasnął ; i wyjął jedno żebro jego , i napełnił ciałem miasto niego .

(src)="b.GEN.2.22.1"> Ja Issand Jumal ehitas küljeluu , mille Ta inimesest oli võtnud , naiseks ja tõi tema Aadama juurde .
(trg)="b.GEN.2.22.1"> I zbudował Pan Bóg z żebra onego , które wyjął z Adama , niewiastę , i przywiódł ją do Adama .

(src)="b.GEN.2.23.1"> Ja Aadam ütles : „ See on nüüd luu minu luust ja liha minu lihast !
(src)="b.GEN.2.23.2"> Teda peab hüütama mehe naiseks , sest ta on mehest võetud ! ”
(trg)="b.GEN.2.23.1"> I rzekł Adam : Toć teraz jest kość z kości moich , i ciało z ciała mego ; dla tegoż będzie nazwana mężatką , bo ona z męża wzięta jest .

(src)="b.GEN.2.24.1"> Seepärast mees jätab maha oma isa ja ema ning hoiab oma naise poole , ja nemad on üks liha !
(trg)="b.GEN.2.24.1"> Przetoż opuści człowiek ojca swego i matkę swoję , a przyłączy się do żony swojej , i będą jednem ciałem .

(src)="b.GEN.2.25.1"> Ja nad olid mõlemad alasti , Aadam ja tema naine , ega häbenenud mitte .
(trg)="b.GEN.2.25.1"> A byli oboje nadzy , Adam i żona jego ; a nie wstydzili się .

(src)="b.GEN.3.1.1"> Aga madu oli kavalam kõigist loomadest väljal , kelle Issand Jumal oli teinud , ja ta ütles naisele : „ Kas Jumal on tõesti öelnud , et te ei tohi süüa mitte ühestki rohuaia puust ? ”
(trg)="b.GEN.3.1.1"> A wąż był chytrzejszy nad wszystkie zwierzęta polne , które był uczynił Pan Bóg ; ten rzekł do niewiasty : Także to , że wam Bóg rzekł : Nie będziecie jedli z każdego drzewa sadu tego ?

(src)="b.GEN.3.2.1"> Ja naine vastas maole : „ Me sööme küll rohuaia puude vilja ,
(trg)="b.GEN.3.2.1"> I rzekła niewiasta do węża : Z owocu drzewa sadu tego pożywamy ;

(src)="b.GEN.3.3.1"> aga selle puu viljast , mis keset aeda , on Jumal öelnud : Te ei tohi sellest süüa ega selle külge puutuda , et te ei sureks ! ”
(trg)="b.GEN.3.3.1"> Ale z owocu drzewa , które jest w pośród sadu , rzekł Bóg : Nie będziecie jedli z niego , ani się go dotykać będziecie , byście snać nie pomarli .

(src)="b.GEN.3.4.1"> Ja madu ütles naisele : „ Te ei sure kummatigi mitte ,
(trg)="b.GEN.3.4.1"> I rzekł wąż do niewiasty : Żadnym sposobem śmiercią nie pomrzecie ;

(src)="b.GEN.3.5.1"> vaid Jumal teab , et mil päeval te sellest sööte , lähevad teie silmad lahti ja te saate Jumala sarnaseks , tundes head ja kurja ! ”
(trg)="b.GEN.3.5.1"> Ale wie Bóg , że któregokolwiek dnia z niego jeść będziecie , otworzą się oczy wasze ; a będziecie jako bogowie , znający dobre i złe .

(src)="b.GEN.3.6.1"> Ja naine nägi , et puust oli hea süüa , ja see tegi ta silmadele himu , ja et puu oli ihaldusväärne , sest see pidi targaks tegema .
(src)="b.GEN.3.6.2"> Siis ta võttis selle viljast ja sõi ning andis ühtlasi ka oma mehele , ja tema sõi .
(trg)="b.GEN.3.6.1"> Widząc tedy niewiasta , iż dobre było drzewo ku jedzeniu ; a iż było wdzięczne na wejrzeniu , a pożądliwe drzewo dla nabycia umiejętności , wzięła z owocu jego , i jadła ; dała też i mężowi swemu , który z nią był ; i on też jadł .

(src)="b.GEN.3.7.1"> Siis nende mõlemate silmad läksid lahti ja nad tundsid endid alasti olevat , ja nad õmblesid viigilehti kokku ning tegid enestele põlled .
(trg)="b.GEN.3.7.1"> Zatem otworzyły się oczy obojga , i poznali , że byli nagimi ; i spletli liście figowe , a poczynili sobie zasłony .

(src)="b.GEN.3.8.1"> Ja nad kuulsid Issanda Jumala häält , kes rohuaias sinna ja tänna käis , kui päev viluks läks , ja Aadam ja tema naine peitsid endid Issanda Jumala palge eest rohuaia puude keskele .
(trg)="b.GEN.3.8.1"> A wtem usłyszeli głos Pana Boga chodzącego po sadzie z wiatrem dniowym ; i skrył się Adam , i żona jego od oblicza Pana Boga między drzewa sadu .

(src)="b.GEN.3.9.1"> Ja Issand Jumal hüüdis Aadamat ning ütles temale : „ Kus sa oled ? ”
(trg)="b.GEN.3.9.1"> I zawołał Pan Bóg Adama , i rzekł mu : Gdzieżeś ?

(src)="b.GEN.3.10.1"> Ja tema vastas : „ Ma kuulsin Su häält rohuaias ja kartsin , sest ma olen alasti .
(src)="b.GEN.3.10.2"> Sellepärast ma peitsin enese ära ! ”
(trg)="b.GEN.3.10.1"> Który odpowiedział : Głos twój usłyszałem w sadzie , i zlękłem się dla tego , żem nagi , i skryłem się .

(src)="b.GEN.3.11.1"> Siis Ta küsis : „ Kes on sulle teada andnud , et sa alasti oled ?
(src)="b.GEN.3.11.2"> Või oled sa söönud puust , millest Ma sind keelasin söömast ? ”
(trg)="b.GEN.3.11.1"> I rzekł Bóg : Któż ci pokazał , żeś jest nagim ? izaliś nie jadł z drzewa onego , z któregom zakazał tobie , abyś nie jadł ?

(src)="b.GEN.3.12.1"> Ja Aadam vastas : „ Naine , kelle Sa mulle kaasaks andsid , tema andis mulle puust ja ma sõin ! ”
(trg)="b.GEN.3.12.1"> Tedy rzekł Adam : Niewiasta , którąś mi dał , aby była ze mną , ona mi dała z tego drzewa , i jadłem .

(src)="b.GEN.3.13.1"> Ja Issand Jumal küsis naiselt : „ Miks sa seda tegid ? ”
(src)="b.GEN.3.13.2"> Ja naine vastas : „ Madu pettis mind , ja ma sõin ! ”
(trg)="b.GEN.3.13.1"> I rzekł Pan Bóg do niewiasty : Cóżeś to uczyniła ? i rzekła niewiasta : Wąż mię zwiódł , i jadłam .

(src)="b.GEN.3.14.1"> Siis Issand Jumal ütles maole : „ Et sa seda tegid , siis ole sa neetud kõigi lojuste ja kõigi väljaloomade seas !
(src)="b.GEN.3.14.2"> Sa pead roomama oma kõhu peal ja põrmu sööma kogu eluaja !
(trg)="b.GEN.3.14.1"> Tedy rzekł Pan Bóg do węża : Iżeś to uczynił , przeklętym będziesz nad wszystkie zwierzęta , i nad wszystkie bestyje polne ; na brzuchu twoim czołgać się będziesz , a proch żreć będziesz po wszystkie dni żywota twego .

(src)="b.GEN.3.15.1"> Ja Ma tõstan vihavaenu sinu ja naise vahele , sinu seemne ja tema seemne vahele , kes purustab su pea , aga kelle kanda sa salvad ! ”
(trg)="b.GEN.3.15.1"> Nieprzyjaźó też położę między tobą i niewiastą , i między nasieniem twoim , i między nasieniem jej ; to potrze tobie głowę , a ty mu potrzesz piętę .

(src)="b.GEN.3.16.1"> Naisele Ta ütles : „ Sinule Ma saadan väga palju valu , kui sa käima peal oled : sa pead valuga lapsi ilmale tooma !
(src)="b.GEN.3.16.2"> Sa himustad küll oma meest , aga tema valitseb su üle ! ”
(trg)="b.GEN.3.16.1"> A do niewiasty rzekł : Obficie rozmnożę boleści twoje , i poczęcia twoje ; w boleści rodzić będziesz dzieci , a wola twa poddana będzie mężowi twemu , a on nad tobą panować będzie .

(src)="b.GEN.3.17.1"> Aga Aadamale Ta ütles : „ Et sa kuulsid oma naise sõna ja sõid puust , millest Mina sind keelasin , öeldes , et sa ei tohi sellest süüa , siis olgu maapind neetud sinu üleastumise pärast !
(src)="b.GEN.3.17.2"> Vaevaga pead sa sellest sööma kogu eluaja !
(trg)="b.GEN.3.17.1"> Zaś rzekł do Adama : Iżeś usłuchał głosu żony twojej , a jadłeś z drzewa tego , o któremem ci przykazał , mówiąc : Nie będziesz jadł z niego ; przeklęta będzie ziemia dla ciebie , w pracy z niej pożywać będziesz po wszystkie dni żywota twego .

(src)="b.GEN.3.18.1"> Ta peab sulle kasvatama kibuvitsu ja ohakaid , ja põllutaimed olgu sulle toiduks !
(trg)="b.GEN.3.18.1"> A ona ciernie i oset rodzić będzie tobie ; i będziesz pożywał ziela polnego .

(src)="b.GEN.3.19.1"> Oma palge higis pead sa leiba sööma , kuni sa jälle mullaks saad , sest sellest sa oled võetud !
(src)="b.GEN.3.19.2"> Tõesti , sa oled põrm ja pead jälle põrmuks saama ! ”
(trg)="b.GEN.3.19.1"> W pocie oblicza twego będziesz pożywał chleba , aż się nawrócisz do ziemi , gdyżeś z niej wzięty ; boś proch , i w proch się obrócisz .

(src)="b.GEN.3.20.1"> Ja Aadam pani oma naisele nimeks Eeva , sest ta sai kõigi elavate emaks .
(trg)="b.GEN.3.20.1"> I nazwał Adam imię żony swej Ewa , iż ona była matką wszystkich żywiących .

(src)="b.GEN.3.21.1"> Ja Issand Jumal tegi Aadamale ja ta naisele nahkriided ning pani neile selga .
(trg)="b.GEN.3.21.1"> I uczynił Pan Bóg Adamowi , i żonie jego odzienie skórzane , i oblókł je .

(src)="b.GEN.3.22.1"> Ja Issand Jumal ütles : „ Vaata , inimene on saanud nagu üheks meie hulgast , tundes head ja kurja !
(src)="b.GEN.3.22.2"> Aga nüüd , et ta oma kätt ei sirutaks ega võtaks ka elupuust ja ei sööks ega elaks igavesti ” , —
(trg)="b.GEN.3.22.1"> Tedy rzekł Pan Bóg : Oto Adam stał się jako jeden z nas , wiedzący dobre i złe ; tedy wyżeńmy go , by snać nie ściągnął ręki swej , i nie wziął z drzewa żywota , i nie jadł , i żyłby na wieki .

(src)="b.GEN.3.23.1"> siis saatis Issand Jumal tema Eedeni rohuaiast välja , et ta hariks maad , millest ta oli võetud .
(trg)="b.GEN.3.23.1"> I wypuścił go Pan Bóg z sadu Eden , ku sprawowaniu ziemi , z której był wzięty .

(src)="b.GEN.3.24.1"> Ja Ta ajas Aadama välja ja pani hommiku poole Eedeni rohuaeda keerubid ja tuleleegina sähviva mõõga , et need valvaksid elupuu teed .
(trg)="b.GEN.3.24.1"> A tak wygnał człowieka ; i postawił na wschód słońca sadu Eden Cheruby , i miecz płomienisty i obrotny ku strzeżeniu drogi do drzewa żywota .

(src)="b.GEN.4.1.1"> Ja Aadam sai ühte oma naise Eevaga , kes sai käima peale ja tõi Kaini ilmale ning ütles : „ Ma olen Issanda abiga mehe ilmale toonud ! ”
(trg)="b.GEN.4.1.1"> Potem Adam poznał Ewę , żonę swoję , która poczęła i porodziła Kaina , i rzekła : Otrzymałam męża od Pana .

(src)="b.GEN.4.2.1"> Ja tema sünnitas taas : ta venna Aabeli .
(src)="b.GEN.4.2.2"> Ja Aabel oli pudulojuste karjane , Kain aga oli põllumees .
(trg)="b.GEN.4.2.1"> I porodził zasię brata jego Abla ; i był Abel pasterzem owiec , a Kain był rolnikiem .

(src)="b.GEN.4.3.1"> Ja mõne aja pärast juhtus , et Kain tõi Issandale roaohvri maaviljast ,
(trg)="b.GEN.4.3.1"> I stało się po wielu dni , iż przyniósł Kain z owocu ziemi ofiarę Panu .

(src)="b.GEN.4.4.1"> ja ka Aabel tõi oma pudulojuste esimesest soost ning nende rasvast , ja Issand vaatas Aabeli ja tema roaohvri peale ,
(trg)="b.GEN.4.4.1"> Także i Abel przyniósł z pierworodztw trzód swoich i z tłustości ich ; i wejrzał Pan na Abla i na ofiarę jego .

(src)="b.GEN.4.5.1"> aga Kaini ja tema roaohvri peale ta ei vaadanud .
(src)="b.GEN.4.5.2"> Siis Kain vihastus väga ja lõi pilgu maha .
(trg)="b.GEN.4.5.1"> Ale na Kaina i na ofiarę jego nie wejrzał ; i rozgniewał się Kain bardzo , i spadła twarz jego .

(src)="b.GEN.4.6.1"> Ja Issand küsis Kainilt : „ Mispärast sa vihastud ?
(src)="b.GEN.4.6.2"> Ja mispärast sa pilgu maha lööd ?
(trg)="b.GEN.4.6.1"> Tedy rzekł Pan do Kaina : Przeczżeś się zapalił gniewem a czemu spadła twarz twoja ?

(src)="b.GEN.4.7.1"> Eks ole : kui sa head teed , siis on su pilk tõstetud üles ?
(src)="b.GEN.4.7.2"> Aga kui sa head ei tee , siis luurab patt ukse ees ja himustab sind !
(src)="b.GEN.4.7.3"> Kuid sina pead tema üle valitsema ! ”
(trg)="b.GEN.4.7.1"> Azaż , jeźli dobrze czynić będziesz , nie będziesz wywyższon ? a jeźli nie będziesz dobrze czynił , we drzwiach grzech leży ; a do ciebie chuć jego będzie , a ty nad nim panować będziesz .

(src)="b.GEN.4.8.1"> Ja Kain kõneles oma venna Aabeliga .
(src)="b.GEN.4.8.2"> Ja sündis , kui nad väljal olid , et Kain kippus oma venna Aabeli kallale ja tappis tema .
(trg)="b.GEN.4.8.1"> I rozmawiał Kain z Ablem bratem swoim .
(trg)="b.GEN.4.8.2"> I stało się , gdy byli na polu , że powstał Kain na Abla brata swego , i zabił go .

(src)="b.GEN.4.9.1"> Aga Issand küsis Kainilt : „ Kus on su vend Aabel ? ”
(src)="b.GEN.4.9.2"> Ja tema vastas : „ Ei mina tea .
(src)="b.GEN.4.9.3"> Kas ma olen oma venna hoidja ? ”
(trg)="b.GEN.4.9.1"> I rzekł Pan do Kaina : Gdzież jest Abel brat twój ? który odpowiedział : Nie wiem ; izalim ja stróżem brata mego ?

(src)="b.GEN.4.10.1"> Ja Tema ütles : „ Mis sa oled teinud ?
(src)="b.GEN.4.10.2"> Sinu venna vere hääl kisendab maa pealt Minu poole !
(trg)="b.GEN.4.10.1"> I rzekł Bóg : Cóżeś uczynił ?
(trg)="b.GEN.4.10.2"> Głos krwi brata twego woła do mnie z ziemi .

(src)="b.GEN.4.11.1"> Aga nüüd ole sa neetud siit maa pealt , mis oma suu on avanud , su venna verd sinu käest vastu võttes !
(trg)="b.GEN.4.11.1"> Teraz tedy przeklętym będziesz na ziemi , która otworzyła usta swe , aby przyjęła krew brata twego z ręki twojej .

(src)="b.GEN.4.12.1"> Kui sa harid maad , siis see ei anna sulle enam oma rammu !
(src)="b.GEN.4.12.2"> Sa pead maa peal olema hulkur ja põgenik ! ”
(trg)="b.GEN.4.12.1"> Gdy będziesz sprawował ziemię , nie wyda więcej mocy swej tobie ; tułaczem , i biegunem będziesz na ziemi .

(src)="b.GEN.4.13.1"> Ja Kain ütles Issandale : „ Mu karistus on suurem kui ma suudan kanda !
(trg)="b.GEN.4.13.1"> Tedy rzekł Kain do Pana : Większa jest nieprawość moja , niżby mi ją odpuścić miano .

(src)="b.GEN.4.14.1"> Vaata Sa oled mind täna ära ajanud siit maalt ja ma pean varjule minema Su palge eest ning maa peal olema hulkur ja põgenik !
(src)="b.GEN.4.14.2"> Ja igaüks , kes mind leiab , tapab mu ! ”
(trg)="b.GEN.4.14.1"> Oto mię dziś wyganiasz z oblicza tej ziemi , a przed twarzą twoją skryję się , i będę tułaczem , i biegunem na ziemi ; i stanie się , że ktokolwiek mię znajdzie , zabije mię .

(src)="b.GEN.4.15.1"> Ja Issand ütles temale : „ Sellepärast peab igaühele , kes Kaini tapab , seitsmekordselt kätte makstama ! ”
(src)="b.GEN.4.15.2"> Ja Issand pani Kainile märgi , et leidja teda maha ei lööks .
(trg)="b.GEN.4.15.1"> I rzekł mu Pan : Zaiste , ktobykolwiek zabił Kaina , siedmioraką odniesie pomstę .
(trg)="b.GEN.4.15.2"> I włożył Pan na Kaina piętno , aby go nie zabijał , ktobykolwiek znalazł .

(src)="b.GEN.4.16.1"> Ja Kain läks ära Issanda palge eest ning elas Noodimaal , hommiku pool Eedenit .
(trg)="b.GEN.4.16.1"> Tedy odszedł Kain od oblicza Pańskiego , i mieszkał w ziemi Nod , na wschód słońca od Eden .

(src)="b.GEN.4.17.1"> Ja Kain sai ühte oma naisega , kes sai käima peale ja tõi ilmale Hanoki ; ja ta ehitas ühe linna ning nimetas selle linna oma poja Hanoki nime järgi .
(trg)="b.GEN.4.17.1"> I poznał Kain żonę swą , która poczęła , i porodziła Enocha ; i zbudował miasto , i nazwał imię miasta tego imieniem syna swego , Enoch .

(src)="b.GEN.4.18.1"> Ja Hanokile sündis Iirad , Iiradile sündis Mehuujael , Mehuujaelile sündis Metuusael , Metuusaelile sündis Lemek .
(trg)="b.GEN.4.18.1"> I urodził się Enochowi Irad , a Irad spłodził Mawiaela , a Mawiael spłodził Matusaela , a Matusael spłodził Lamecha .

(src)="b.GEN.4.19.1"> Ja Lemek võttis enesele kaks naist : ühe nimi oli Aada ja teise nimi oli Silla .
(trg)="b.GEN.4.19.1"> I pojął sobie Lamech dwie żony ; imię jednej , Ada , a imię drugiej , Sella .

(src)="b.GEN.4.20.1"> Ja Aada tõi ilmale Jaabali , kes sai nende isaks , kes elasid telkides ja kasvatasid karja .
(trg)="b.GEN.4.20.1"> Tedy urodziła Ada Jabala , który był ojcem mieszkających w namieciech , i pasterzów .