# et/Estonian.xml.gz
# mam/Mam-NT.xml.gz


(src)="b.MAT.1.1.1"> Jeesuse Kristuse , Aabrahami poja , Taaveti poja sugupuu :
(trg)="b.MAT.1.1.1"> Atzin te luˈn atzin tajlal t ‑ xeˈchil Jesucrist , a tzajnin tiˈj qtzan David ex tiˈj qtzan Abraham :

(src)="b.MAT.1.2.1"> Aabrahamile sündis Iisak , Iisakile sündis Jaakob , Jaakobile sündisid Juuda ja Tema vennad ;
(trg)="b.MAT.1.2.1"> Ante Abraham , ttata Isaac , a ttata Jacob , a ttata Judá junx kyukˈa ttziky ex titzˈin .

(src)="b.MAT.1.3.1"> Juudale sündisid Taamarist Perets ja Serah , Peretsile sündis Hesrom , Hesromile sündis Aram ;
(trg)="b.MAT.1.3.1"> Ante Judá tukˈa Tamar , ayeˈ kytata Fares tukˈa Zara .
(trg)="b.MAT.1.3.2"> Ante Fares ttata Esrom , a ttata Aram ,

(src)="b.MAT.1.4.1"> Aramile sündis Amminaadab , Amminaadabile sündis Nahson , Nahsonile sündis Salmon ;
(trg)="b.MAT.1.4.1"> a ttata Aminadab , a ttata Naasón , a ttata Salmón .

(src)="b.MAT.1.5.1"> Salmonile sündis Raahabist Boas , Boasele sündis Rutist Oobed , Oobedile sündis Jesse ;
(trg)="b.MAT.1.5.1"> Ante Salmón tukˈa Rahab , ayeˈ ttata Booz , ex ante Booz tukˈa Rut , ayeˈ ttata Obed , a ttata Isaí .

(src)="b.MAT.1.6.1"> Jessele sündis kuningas Taavet ; Taavetile sündis Uurija naisest Saalomon ;
(trg)="b.MAT.1.6.1"> Ante Isaí , ttata David , a nmaq kawiltaq .
(trg)="b.MAT.1.6.2"> Ante David ttata Salomón , a taljo t ‑ xuˈjlbˈin Urías .

(src)="b.MAT.1.7.1"> Saalomonile sündis Rehabeam , Rehabeamile sündis Abija , Abijale sündis Aasa ;
(trg)="b.MAT.1.7.1"> Ante Salomón ttata Roboam , a ttata Abías , a ttata Asa ,

(src)="b.MAT.1.8.1"> Aasale sündis Joosafat , Joosafatile sündis Jooram , Jooramile sündis Ussija ;
(trg)="b.MAT.1.8.1"> a ttata Josafat , a ttata Joram , a ttata Uzías ,

(src)="b.MAT.1.9.1"> Ussijale sündis Jootam , Jootamile sündis Ahas , Ahasele sündis Hiskija ;
(trg)="b.MAT.1.9.1"> a ttata Jotam , a ttata Acaz , a ttata Ezequías ,

(src)="b.MAT.1.10.1"> Hiskijale sündis Manasse , Manassele sündis Aamos , Aamosele sündis Joosija ;
(trg)="b.MAT.1.10.1"> a ttata Manasés , a ttata Amón , a ttata Josías ,

(src)="b.MAT.1.11.1"> Joosijale sündisid Jekonja ja tema vennad Baabüloni vangipõlve ajal.
(trg)="b.MAT.1.11.1"> a ttata Jeconías kyukˈa txqantl titzˈin , a teˈ kyxi jtzˈoˈn aj Israel tzmax toj txˈotxˈ te Babilonia .

(src)="b.MAT.1.12.1"> Pärast Baabüloni vangipõlve sündis Jekonjale Sealtiel , Sealtielile sündis Serubbaabel ;
(trg)="b.MAT.1.12.1"> Axsa toj Babilonia ante Jeconías ok te ttata Salatiel , a ttata Zorobabel ,

(src)="b.MAT.1.14.1"> Asurile sündis Saadok , Saadokile sündis Aahim , Aahimile sündis Elihuud ;
(trg)="b.MAT.1.14.1"> a ttata Sadoc , a ttata Akim , a ttata Eliud ,

(src)="b.MAT.1.15.1"> Elihuudile sündis Eleasar , Eleasarile sündis Mattan , Mattanile sündis Jaakob ;
(trg)="b.MAT.1.15.1"> a ttata Eleazar , a ttata Matán , a ttata Jacob ,

(src)="b.MAT.1.16.1"> Jaakobile sündis Joosep , Maarja mees ; ja Maarjast sündis Jeesus , Keda nimetatakse Kristuseks .
(trg)="b.MAT.1.16.1"> a ttata Jse , a tchmil Mariy , a tnana Jesús , a ok tbˈi te Crist , a skˈoˈnxix tuˈn Dios tuˈn tok te Kolil .

(src)="b.MAT.1.17.1"> Kõiki põlvi Aabrahamist Taavetini on siis neliteistkümmend põlve ; ja Taavetist Baabüloni vangipõlve ajani on neliteistkümmend põlve ; ja Baabüloni vangipõlvest Kristuseni on neliteistkümmend põlve .
(trg)="b.MAT.1.17.1"> Ikytziˈn , attaq kyajlajaj tyajil tzajnin tiˈj Abraham tzmaxiˈ tej tul itzˈje David ; ex kyajlajaj tyajil tzajnin tiˈj David , tej kyxi jtzˈoˈn aj Israel tzmax toj txˈotxˈ te Babilonia .
(trg)="b.MAT.1.17.2"> Ex attaq kyajlajaj tyajil tzajnin , atxix teˈ kyxi jtzˈoˈnxjal toj Babilonia tzmax tej tul itzˈje Crist .

(src)="b.MAT.1.18.1"> Aga Jeesuse Kristuse sündimine oli nõnda : kui Ta Ema Maarja oli kihlatud Joosepiga , siis Ta leiti enne nende kokkusaamist käima peal olevat Pühast Vaimust .
(trg)="b.MAT.1.18.1"> Atzin titzˈjlin Jesucrist ikytziˈn kyjaluˈn : Ante Mariy , a tnana , otaq bˈant tiˈj , tuˈn tmeje tukˈa Jse .
(trg)="b.MAT.1.18.2"> Me tej naˈmtaqx kykubˈ kẍe junx , bˈeˈx ok tzˈaq tal Mariy , noq tuˈn tipin Xewbˈaj Xjan .

(src)="b.MAT.1.19.1"> Aga et Tema mees Joosep oli õiglane ega tahtnud Teda saata häbisse , siis Ta võttis nõuks salaja Tema hüljata .
(trg)="b.MAT.1.19.1"> Me ante Jse , a tuˈn toktaq te tchmil , tej tok tkaˈyin qa otaq tzˈok tzˈaq tal Mariy , kubˈ t ‑ ximin tuˈn tkubˈ tpaˈn tibˈ tukˈa , quˈn jun ichin tzˈaqle , ex kubˈ t ‑ ximin qa noq otaq skˈon Mariy tal .
(trg)="b.MAT.1.19.2"> Me tkyˈeˈtaq tuˈn tel tqanil kywutzxjal , tuˈntzintla mi kubˈ kybˈinchinxjal mibˈin tiˈj Mariy ; qalaˈ kubˈ t ‑ ximin tuˈn chebˈetaq tuˈn tkubˈ tpaˈn tibˈ tukˈa toj ewajil .

(src)="b.MAT.1.20.1"> Ent kui temal see mõte oli , vaata , siis ilmus talle Issanda ingel unes ja ütles : „ Joosep , Taaveti poeg , ära karda Maarjat , Oma naist , enese juure võtta , sest mis Temas on sündinud , on Pühast Vaimust .
(trg)="b.MAT.1.20.1"> Ex tzmataq nximin tiˈjjo lo , ok tyekˈin jun t ‑ angel qAjaw tibˈ te toj wutzikyˈ , ex xi tqˈmaˈn te : Jse , ay tyajil qtzan nmaq kawil David .
(trg)="b.MAT.1.20.2"> Mi xobˈa tuˈn tjaw mejey tukˈa Mariy , quˈn atzin tal k ‑ itzˈjil nya tkˈwal jun ichin , qalaˈ tuˈn Xewbˈaj Xjan .

(src)="b.MAT.1.21.1"> Ta toob ilmale Poja ja Sa pead Temale nimeks panema Jeesus ; sest Tema päästab Oma rahva nende pattudest ! ”
(trg)="b.MAT.1.21.1"> Quˈn k ‑ itzˈjil jun tal qˈa , ex k ‑ okil tqˈoˈn tbˈi Jesús .
(trg)="b.MAT.1.21.2"> K ‑ okil tbˈi ikyjo , quˈn kchi kletil xjal toj il tuˈn .

(src)="b.MAT.1.22.1"> Aga see kõik on sündinud , et läheks täide , mis Issand on rääkinud prohveti kaudu , kes ütleb :
(trg)="b.MAT.1.22.1"> O bˈaj tkyaqiljo lo , noq tuˈn tjapiˈn yol tzaj tqˈmaˈn qAjaw tuˈn yolil Tyol Dios ojtxe , tej tqˈma :

(src)="b.MAT.1.23.1"> „ Ennäe , Neitsi saab käima peale ning toob Poja ilmale , ja Temale peab pandama nimeks Immaanuel ” , see on meie keeli : Jumal meiega .
(trg)="b.MAT.1.23.1"> Jun tal txin , a naˈmxtaq tlonte ichin , ex tzul itzˈje jun tal tal qˈa .
(trg)="b.MAT.1.23.2"> Ex k ‑ okil juntl tbˈi Emanuel , a ntqˈmaˈn qa Dios qukˈa .

(src)="b.MAT.1.24.1"> Kui Joosep unest ärkas , siis Ta tegi nõnda , kuidas Issanda Ingel Teda oli käskinud ning võttis Oma naise enese juure
(trg)="b.MAT.1.24.1"> Tej tjaw sakˈpaj Jse toj twatl , kubˈ tbˈinchin tzeˈnkuxjo otaq tqˈma t ‑ angel qAjaw te , ex bˈeˈx xi tkˈleˈn Mariy te t ‑ xuˈjil .

(src)="b.MAT.1.25.1"> ega puutunud Temasse , enne kui Ta oli ilmale toonud Poja .
(src)="b.MAT.1.25.2"> Ja Ta pani Temale nimeks Jeesus .
(trg)="b.MAT.1.25.1"> Me mix i kubˈe kẍe junx , tzmaxiˈ tej tul itzˈje tnejil tal , a qˈa , a otaqxi tzˈok tzˈaq .
(trg)="b.MAT.1.25.2"> Ex ok tqˈoˈn tbˈi Jesús .

(src)="b.MAT.2.1.1"> Kui Jeesus oli sündinud Petlemas Juudamaal kuningas Heroodese ajal , vaata , siis tulid targad hommikumaalt Jeruusalemma
(trg)="b.MAT.2.1.1"> Antza itzˈje Jesús tojjo tal tnam Belén , toj txˈotxˈ te Judey , tej toktaq Herodes te nmaq kawil tojjo txˈotxˈ anetziˈn .
(trg)="b.MAT.2.1.2"> I kanin tojjo tnam Jerusalén junjun ichin aj nabˈlqe , tzajninqe toj tjawitz qˈij ,

(src)="b.MAT.2.2.1"> ja ütlesid : „ Kus on see sündinud Juutide Kuningas ?
(src)="b.MAT.2.2.2"> Sest me oleme näinud Tema tähte hommikumaal ning oleme tulnud Teda kummardama . ”
(trg)="b.MAT.2.2.1"> ex xi kyqanin : ¿ Jaˈtzin taˈ nmaq kawil kye xjal aj Judiy , a ma tzˈitzˈje ?
(trg)="b.MAT.2.2.2"> Quˈn ma qliˈy tcheˈw te tqanil tojjo qtxˈotxˈa toj tjawitz qˈij , ex ma qo tzaja tzaluˈn tuˈn qkˈulin twutz .

(src)="b.MAT.2.3.1"> Kui kuningas Heroodes seda kuulis , ehmus ta väga ja kogu Jeruusalem ühes temaga .
(trg)="b.MAT.2.3.1"> Atzaj teˈ tbˈinte Herodes , a nmaq kawil , bˈeˈx najx tnabˈl kyukˈa tkyaqilxjal toj Jerusalén .

(src)="b.MAT.2.4.1"> Ja ta kogus kokku kõik rahva ülempreestrid ja kirjatundjad ning kuulas neilt , kus Kristus pidi sündima .
(trg)="b.MAT.2.4.1"> Tuˈnpetziˈn , bˈeˈx i tzaj ttxkoˈn kykyaqil kynejil pale exqetziˈn xnaqˈtzil tiˈj tkawbˈil aj Judiy , ex xi tqanin kye : ¿ Jaˈtzin tuˈn titzˈjetaq Crist ?

(src)="b.MAT.2.5.1"> Nemad ütlesid temale : „ Petlemas Juudamaal ; sest nõnda on kirjutatud prohveti kaudu :
(trg)="b.MAT.2.5.1"> Aye nejinel kyxol aj Judiy xi kytzaqˈwin : Toj tnam Belén toj txˈotxˈ Judey , chi chiˈ .
(trg)="b.MAT.2.5.2"> Quˈn ikytziˈn kyij ttzˈibˈin yolil Tyol Dios ojtxe .
(trg)="b.MAT.2.5.3"> Chiˈ kyjaluˈn :

(src)="b.MAT.2.6.1"> Ja Sina , Petlem Juudamaal , ei ole mingil kombel kõige vähem Juuda vürstide seast , sest sinust lähtub Valitseja , Kes Mu rahvast Iisraeli hoiab kui karjane ! ”
(trg)="b.MAT.2.6.1"> Ante Belén , toj ttxˈotxˈ Judá , nya tal muˈẍ tnam te kyxol tkyaqil nmaq tnam kye aj Judiy .
(trg)="b.MAT.2.6.2"> Quˈn toja , k ‑ elitze jun tnejil , a k ‑ okil kaˈyinte Ntanima , ayeˈ aj Israel , tzeˈnku jun kyikˈlel .

(src)="b.MAT.2.7.1"> Siis Heroodes kutsus targad salaja ja uuris neilt hoolega aja , mil täht oli ilmunud .
(trg)="b.MAT.2.7.1"> Tuˈnpetziˈn , i tzaj ttxkoˈnte Herodes toj ewajil aye aj nabˈl , ex xi tqanin alkyexix qˈij , tej kylonte cheˈw .

(src)="b.MAT.2.8.1"> Ja ta läkitas nad Petlemma ning ütles : „ Minge kuulake hoolega Lapsukese järele , ja kui te Tema leiate , siis andke minule teada , et minagi läheksin Teda kummardama ! ”
(trg)="b.MAT.2.8.1"> Ex bˈeˈxsin i xi tchqˈoˈn tzmax Belén , ex xi tqˈmaˈn kye : Ku kyxiˈy antza , ex kyxjelinxa wen tiˈjjo tal neˈẍ .
(trg)="b.MAT.2.8.2"> Ajtzin knet kyuˈn , kysmaˈntza tqanil weˈy , tuˈntzin ex ikyx wejiˈy tuˈn nxiˈy kˈulil twutz .

(src)="b.MAT.2.9.1"> Kui nemad olid kuningat kuulnud , siis nad läksid teele .
(src)="b.MAT.2.9.2"> Ja vaata , täht , mida nad olid näinud hommikumaal , käis nende eel , kuni ta tuli ja seisatas ülal seal kohal , kus Lapsuke oli .
(trg)="b.MAT.2.9.1"> Tuˈntziˈn tyol Herodes , bˈeˈx i xiˈ aj nabˈl .
(trg)="b.MAT.2.9.2"> Atzin teˈ cheˈw , a kyli toj tjawitz qˈij , nejnintaq kywutz ex tzmaxi weˈ , tej tkanin tibˈajjo ja , jaˈ taˈtaqjo tal kˈwal .

(src)="b.MAT.2.10.1"> Aga tähte nähes nad said üliväga rõõmsaks .
(trg)="b.MAT.2.10.1"> Tej kylonte aj nabˈljo cheˈw tkubˈ weˈ , bˈeˈxsin i jaw tzalaj nimxix .

(src)="b.MAT.2.11.1"> Ja nad läksid sinna kotta ning nägid Lapsukest ühes Maarjaga , Tema Emaga , ja heitsid maha ning kummardasid Teda , ja avasid oma varandused ning tõid Temale ande , kulda ja viirukit ja mürri .
(trg)="b.MAT.2.11.1"> Atzaj teˈ kyokx tuja , kyli tal kˈwal tukˈax tnana , a Mariy , ex bˈeˈx i kubˈ meje kˈulil twutz .
(trg)="b.MAT.2.11.2"> Ex xi kyoyin qˈanpwaq , exsin storak ex jun kˈokˈjsbˈil , mir tbˈi .

(src)="b.MAT.2.12.1"> Ja kui nad unes olid Jumalalt saanud käsu mitte minna tagasi Heroodese juure , läksid nad teist teed tagasi omale maale .
(trg)="b.MAT.2.12.1"> Tbˈajlinxiˈ ikyjo , tzaj tyekˈin Dios kye toj kywutzikyˈ , tuˈn mi chi meltzˈaj jaˈ taˈtaq Herodes .
(trg)="b.MAT.2.12.2"> Tuˈnpetziˈn , tojxi junxil bˈe i ajtz meltzˈaj , tej kyajtz .

(src)="b.MAT.2.13.1"> Aga kui nad olid ära läinud , vaata , siis ilmus Issanda Ingel unes Joosepile ja ütles : „ Tõuse ning võta Lapsuke ja Tema Ema enesega ning põgene Egiptusesse ja ole seal , kuni Ma sinule ütlen ; sest Heroodes hakkab otsima Last , et Teda hukata . ”
(trg)="b.MAT.2.13.1"> Tej kyajtz aj nabˈl , jun t ‑ angel qAjaw ok tyekˈin tibˈ toj twutzikyˈ Jse , ex xi tqˈmaˈn te : Kux jaw weˈksa .
(trg)="b.MAT.2.13.2"> Chlentzjiy tal qˈa tukˈax tnana , ex kux cheˈxa toj txˈotxˈ Egipto , ex tenkja antza , tzmaxiˈ aj t ‑ xi nqˈmaˈn tey .
(trg)="b.MAT.2.13.3"> Quˈn kjyol Herodes tiˈjjo tal qˈa , tuˈn tkubˈ bˈyet .

(src)="b.MAT.2.14.1"> siis ta tõusis ning võttis enesega Lapsukese ja Tema Ema öösel ja läks ära Egiptusesse
(trg)="b.MAT.2.14.1"> Tuˈnpetziˈn , bˈeˈx jaw weˈ Jse , ex xi tchleˈn tal kˈwal tukˈa toj qnikyˈin tukˈaxjo tnana , tuˈn kyxiˈ Egipto .

(src)="b.MAT.2.15.1"> ja oli seal kuni Heroodese surmani , et läheks täide , mis Issand on rääkinud prohveti kaudu , kes ütleb : „ Egiptusest Ma kutsusin Oma Poja ! ”
(trg)="b.MAT.2.15.1"> Antza i tene , tzmaxiˈ tej tkyim Herodes .
(trg)="b.MAT.2.15.2"> Bˈant ikyjo , noq tuˈn tjapiˈn a tqˈma qAjaw tuˈn yolil Tyol Dios ojtxe .
(trg)="b.MAT.2.15.3"> Chiˈ kyjaluˈn : Tzmax Egipto , ktzajil ntxkon weˈ nkˈwalch .

(src)="b.MAT.2.16.1"> Kui nüüd Heroodes nägi , et targad olid teda petnud , siis ta vihastus väga ja läkitas ning laskis tappa kõik poeglapsed Petlemas ja kogu selle ümbruskonnas , kaheaastased ja nooremad , vastavalt ajale , mida ta tarkadelt oli hoolega uurinud .
(trg)="b.MAT.2.16.1"> Tej tel tnikyˈ Herodes te , qa otaq kubˈ sbˈuˈn kyuˈn aj nabˈl , bˈeˈx tzaj tqˈoj kyiˈj .
(trg)="b.MAT.2.16.2"> Ex bˈeˈx ex tqˈoˈn jun tkawbˈil , tuˈn kykubˈ bˈyetjo jniˈ kˈwal , a naˈmtaq kyjapin te kabˈe abˈqˈe , ayeˈ iteˈtaq toj Belén ex kykyaqil kojbˈil tiˈjile , tzeˈnku otaq kyqˈma aj nabˈl , qa otaq tzˈitzˈje jun nmaq kawil antza .

(src)="b.MAT.2.17.1"> Siis läks täide , mis on üteldud prohvet Jeremija kaudu :
(trg)="b.MAT.2.17.1"> Quˈn ikytzin japin bˈajjo , a kubˈ ttzˈibˈin Jeremías , a yolil Tyol Dios ojtxe .
(trg)="b.MAT.2.17.2"> Chiˈ kyjaluˈn :

(src)="b.MAT.2.18.1"> „ Raamast on kuuldud häält , palju nuttu ja kaebust : Raahel nutab oma lapsi ega taha lasta ennast trööstida , sest neid ei ole enam ! ”
(trg)="b.MAT.2.18.1"> Bˈijte jun tqˈajqˈojil wibˈaj toj Ramá , tzeˈnku jun oqˈil tukˈa nimx bˈisbˈajil .
(trg)="b.MAT.2.18.2"> Nyakuj kyoqˈil kykyaqil txubˈaj aj Israel junx kyukˈa kyimnin ex kyukˈa itzˈqe , nchi oqˈ kyiˈj kyal , ayeˈ i kubˈ bˈyoˈn , ex mix aˈl nchewsin teˈ kykˈuˈj .

(src)="b.MAT.2.19.1"> Aga kui Heroodes oli surnud , vaata , siis ilmus Issanda Ingel Joosepile unes Egiptuses
(trg)="b.MAT.2.19.1"> Me teˈ otaqxi kyim Herodes , jun t ‑ angel qAjaw ok toj twutzikyˈ Jse , tej atxtaq toj txˈotxˈ Egipto , ex tqˈma :

(src)="b.MAT.2.20.1"> ning ütles : „ Tõuse ning võta Lapsuke ja Tema Ema enesega ja mine Iisraelimaale ; sest need on surnud , kes püüdsid Lapsukese hinge ! ”
(trg)="b.MAT.2.20.1"> ¡ Weˈksa !
(trg)="b.MAT.2.20.2"> Ex qˈinxjiy tal kˈwal tukˈiy tukˈax tnana .
(trg)="b.MAT.2.20.3"> Ku tmeltzˈaja toj txˈotxˈ te Israel , quˈn ma chi kyimjo aye kyajtaq tuˈn tkubˈ kybˈyoˈn tal kˈwal .

(src)="b.MAT.2.21.1"> Siis ta tõusis ning võttis Lapsukese ja Ta Ema enesega ja tuli Iisraelimaale .
(trg)="b.MAT.2.21.1"> Ex bˈeˈx jaw weˈks Jse ; xi tiˈn tal kˈwal tukˈa tukˈax tnana tzmax toj txˈotxˈ te Israel .

(src)="b.MAT.2.22.1"> Aga kui ta kuulis , et Arhelaos valitseb Judead oma isa Heroodese asemel , siis ta kartis sinna minna .
(src)="b.MAT.2.22.2"> Kuid ta sai unes Jumalalt käsu ja siirdus Galilea aladele
(trg)="b.MAT.2.22.1"> Me teˈ tbˈinte Jse , qa ataq Arquelao , a tkˈwal qtzan Herodes , toktaq te kawil te t ‑ xel qtzan ttata toj txˈotxˈ te Judey , mix xaˈyil , quˈn bˈeˈx xobˈ tuˈn t ‑ xiˈ antza .
(trg)="b.MAT.2.22.2"> Me toj juntl wutzikyˈ ok qˈmaˈne te , tuˈn t ‑ xiˈ toj txˈotxˈ te Galiley .

(src)="b.MAT.2.23.1"> ja tuli ning asus elama linna , mida kutsutakse Naatsaretiks , et läheks täide , mis on üteldud prohvetite kaudu : „ Teda peab hüütama Naatsaretlaseks ! ”
(trg)="b.MAT.2.23.1"> Atzaj teˈ tkanin antza , bˈeˈx i xiˈ najal toj tnam Nazaret toj txˈotxˈ te Galiley , tuˈntzin tjapin bˈajjo a kyqˈma yolil Tyol Dios ojtxe , qa tuˈn toktaq tbˈi Jesús , Aj Nazaret .

(src)="b.MAT.3.1.1"> Neil päevil tuli Ristija Johannes ja kuulutas Judea kõrves
(trg)="b.MAT.3.1.1"> Tbˈajlinxiˈ ilaˈ abˈqˈe , ul Juan , a Jawsil Aˈ , tojjo tzqij txˈotxˈ , jaˈ ntiˈ kynajbˈilxjal toj , tojx ttxˈotxˈ Judey .
(trg)="b.MAT.3.1.2"> Me bˈeˈx i xiˈ nim xjal bˈilte , quˈn nyolintaq Juan tiˈj Tyol Dios ,

(src)="b.MAT.3.2.1"> ning ütles : „ Parandage meelt , sest Taevariik on lähedal ! ”
(trg)="b.MAT.3.2.1"> ex ntqˈmaˈntaq : Ku tajtz tiˈj kyanmiˈn , quˈn a Tkawbˈil Dios toj kyaˈj kyja tul laqˈe .

(src)="b.MAT.3.3.1"> Tema on nimelt see , kellest prohvet Jesaja on rääkinud , üteldes : „ Hüüdja hääl on kõrves : Valmistage Issanda teed , õgvendage Tema teerajad ! ”
(trg)="b.MAT.3.3.1"> Anteˈ Juan luˈn a kubˈ ttzˈibˈin Isaías , a yolil Tyol Dios ojtxe , tej tqˈmante kyjaluˈn : Ex bˈijte tqˈajqˈojil twiˈ jun aˈla kujxix wen tojjo tzqij txˈotxˈ , jaˈ ntiˈye kynajbˈilxjal toj .
(trg)="b.MAT.3.3.2"> Chiˈ kyjaluˈn : Kybˈinchima kyibˈa twutzjo tAjaw Tkyaqil .
(trg)="b.MAT.3.3.3"> Kyqˈonx kyanmiˈn te , quˈn chˈix tul tzaluˈn twutz txˈotxˈ .

(src)="b.MAT.3.4.1"> Aga Johannesel oli riie kaameli karvust ja nahkvöö vööl ; ja tema toit oli rohutirtsud ja metsmesi .
(trg)="b.MAT.3.4.1"> Atzin t ‑ xbˈalin Juan noq tsmal jun wiq txuk , kamey tbˈi , tukˈa tkˈalbˈil tal ttxˈaqin tzˈuˈn , tzeˈnku kyxbˈalin yaj .
(trg)="b.MAT.3.4.2"> Ex atzin twa n ‑ oktaq , noq txuk tzeˈnqekuˈ txanin , ex taˈl aq toj kˈul .

(src)="b.MAT.3.5.1"> Siis läks välja tema juure Jeruusalem ja kogu Judea ja kõik Jordani ümberkaudne maa ;
(trg)="b.MAT.3.5.1"> Ex nimxjal toj tnam te Jerusalén ncheˈxtaq bˈilte , exqetziˈn toj txˈotxˈ te Judey ex tkˈatz Nim Aˈ Jordán .

(src)="b.MAT.3.6.1"> ja ta ristis nad Jordani jões ning nad tunnistasid oma patud .
(trg)="b.MAT.3.6.1"> Me ayetziˈn jatz kypaˈn kyil twutz Dios , bˈeˈx i kux tqˈoˈn Juan toj nim aˈ , te jawsbˈil aˈ .

(src)="b.MAT.3.7.1"> Aga nähes palju varisere ja sadusere tulevat ristimisele , ütles ta neile : „ Te rästikute sigitis , kes on teile märku annud põgeneda tulevase viha eest ?
(trg)="b.MAT.3.7.1"> Me atzaj teˈ tok tkaˈyin Juan nimtaq xjal kyxol Parisey ex Sadusey nchi ultaq , tuˈn kykuˈx toj aˈ te jawsbˈil aˈ , bˈeˈx xi tqˈmaˈn kye : Ntiˈx kyeˈ kyajbˈin , ikyqexjiˈy tzeˈnku jun chˈuq maˈ kan .
(trg)="b.MAT.3.7.2"> ¿ Ma noqtzin tuˈn aj kykuˈxa toj aˈ , ok kchi kletiliˈy te tkawbˈil Dios kujxix wen , a chˈix tul kanin kyibˈaja ?

(src)="b.MAT.3.8.1"> Seepärast kandke õiget meeleparanduse vilja
(trg)="b.MAT.3.8.1"> Quˈn ojtzqiˈn kyuˈn kykyaqilxjal , qa axjo kybˈinchbˈiˈn nyekˈinte qa naˈm tajtz tiˈj kyanmiˈn .

(src)="b.MAT.3.9.1"> ja ärge arvake võivat ütelda iseenestes : meil on Aabraham isaks ; sest ma ütlen teile , et Jumal võib neist kividest äratada Aabrahamile lapsi .
(trg)="b.MAT.3.9.1"> ¿ Tzeˈntzin tten nkubˈ kybˈisintza , qa aku chi kleta noq tuˈn Judiyqiˈy , a tyajil qtzan Abraham , ex nya tuˈn tajtz tiˈj kyanmiˈn ?
(trg)="b.MAT.3.9.2"> Tuˈnpetziˈn , kxel nqˈmaˈn kyeˈy , noqpetzin at kolbˈiltz ikyjo , majqexpetla kyeˈ abˈj luˈn , aku chi ok tqˈoˈn Dios te tyajil Abraham , tuˈn kyklet .

(src)="b.MAT.3.10.1"> Ent kirves on juba puude juure küljes ; iga puu nüüd , mis ei kanna head vilja , raiutakse maha ja visatakse tulle .
(trg)="b.MAT.3.10.1"> Tuˈnpetziˈn , chˈix tul tkawbˈil Dios kujxix kyibˈaj kykyaqiljo ayeˈ kykyˈeˈ tuˈn tajtz tiˈj kyanmin , ikyxjo tzeˈnku tajaw jun wiˈ tze kjawil ttxˈemin , qa ntiˈ twutz n ‑ el .
(trg)="b.MAT.3.10.2"> Ex a tze , a ntiˈ tajbˈin , k ‑ okix toj qˈaqˈ ; ikyxtzin kchi tenbˈilajiˈy , qa mi s ‑ ajtz tiˈj kyanmiˈn .

(src)="b.MAT.3.11.1"> Mina ristin teid küll veega meeleparanduseks , aga Kes tuleb pärast mind , on vägevam mind ja mina ei ole kõlvuline Temale jalatseidki kandma ; Tema ristib teid Püha Vaimu ja tulega .
(trg)="b.MAT.3.11.1"> Me metzin weˈ nchi kux nqˈoˈnxjal toj aˈ , te jawsbˈil aˈ , te jun yekˈbˈil qa ma tzˈajtz tiˈj kyanmin .
(trg)="b.MAT.3.11.2"> Me ante tzul wiˈjxiˈy nya noq oˈkx tuˈn kykuˈxxjal tuˈn toj aˈ , te jawsbˈil aˈ , qalaˈ kxel tqˈoˈn Xewbˈaj Xjan toj kyanmin te jun majx te patbˈil jniˈ il toj .
(trg)="b.MAT.3.11.3"> Quˈn at nimxixtl tipin tzeˈnku weˈ , nipela at wokliˈn tuˈn woka te taqˈnil .

(src)="b.MAT.3.12.1"> Ta visk-labidas on Tema käes ja Ta puhastab Oma rehealuse ja kogub Oma nisud aita , kuid aganad Ta põletab ära kustutamatu tulega . ”
(trg)="b.MAT.3.12.1"> Quˈn luˈ Kawil kkawil kyibˈaj xjal tzeˈnku jun aj triyil , a qˈiˈn ma nim tze toj tqˈobˈ te xtulbˈil triy .
(trg)="b.MAT.3.12.2"> Ex k ‑ elix tpaˈn kykyaqilxjal wen kyxoljo nya wen , ikyxjo tzeˈnku jun xjal aj t ‑ xtulin triy , ex k ‑ elil tpaˈn paj tiˈj .
(trg)="b.MAT.3.12.3"> Ex kchi xel tkˈleˈn nimil toj kyaˈj tzeˈnku tuˈn tkux tkˈuˈn triy toj ttxˈutxˈ .
(trg)="b.MAT.3.12.4"> Me ayetziˈn nya nimil , ikyxjo tzeˈnku paj , ok kchi kˈwel tpatin tukˈa qˈaqˈ , a mixla k ‑ yupjilx .

(src)="b.MAT.3.14.1"> Kuid Johannes peatas Teda , üteldes : „ Minule on vaja , et Sina mind ristiksid , ja Sina tuled minu juure ! ”
(trg)="b.MAT.3.14.1"> Me tkyˈeˈtaq Juan tuˈn tkuˈx Jesús toj aˈ , te jawsbˈil aˈ , ex xi tqˈmaˈn te : Ayintla weˈ tuˈn nkux tqˈoˈn toj nim aˈ te jawsbˈil aˈ , te jun yekˈbˈil qa ayiˈn ma tzˈajtz tiˈj wanmiˈn .
(trg)="b.MAT.3.14.2"> Me atzin teˈ , ntiˈ te til .
(trg)="b.MAT.3.14.3"> ¿ Qalatziˈn taja tuˈn tkuˈxa toj aˈ ?

(src)="b.MAT.3.15.1"> Jeesus vastas ning ütles temale : „ Olgu nüüd nii ; sest nõnda on meie kohus täita kõike õigust . ”
(src)="b.MAT.3.15.2"> Siis Johannes andis Temale järele .
(trg)="b.MAT.3.15.1"> Me ante Jesús xi tqˈmaˈn te : Qbˈinchinku jaˈlin , quˈn ilxix tiˈj tuˈn tbˈant quˈn , tzeˈnkuxjo tkyaqiljo taj qMan .
(trg)="b.MAT.3.15.2"> Ex bˈeˈx xi ttziyin Juan .

(src)="b.MAT.3.16.1"> Kui nüüd Jeesus oli ristitud , tuli Ta sedamaid veest välja .
(src)="b.MAT.3.16.2"> Ja ennäe , taevad avanesid , ja Ta nägi Jumala Vaimu laskuvat alla kui tuvi ja tulevat Tema peale .
(trg)="b.MAT.3.16.1"> Atzaj teˈ tjatz Jesús toj aˈ , bˈeˈx xi jaqpaj kyaˈj , ex xi tkaˈyin T ‑ xew Dios , a Xewbˈaj Xjan , kyjaˈtaq tkuˈtz tzeˈnku jun palom , ex kubˈ ten tibˈaj .

(src)="b.MAT.3.17.1"> Ja vaata , taevast kostis hääl , mis ütles : „ Seesinane on Minu armas Poeg , Kellest Mul on hea meel ! ”
(trg)="b.MAT.3.17.1"> Ex qˈajqˈojin jun yol toj kyaˈj .
(trg)="b.MAT.3.17.2"> Chiˈ kyjaluˈn : Axixpen wejiˈy Nkˈwal kˈuˈjlin wuˈn , a o jaw nskˈoˈn .

(src)="b.MAT.4.1.1"> Siis Vaim viis Jeesuse kõrbe kuradi kiusata .
(trg)="b.MAT.4.1.1"> Tbˈajlinxiˈ ikyjo , xiˈ Jesús tuˈn tkujil Xewbˈaj Xjan tzma tojjo tzqij txˈotxˈ , jaˈ ntiˈye kynajbˈilxjal toj , tuˈn tok toj joybˈil tiˈj tuˈn tajaw il , quˈn tjoy tajaw il ttxolil , tuˈn tel tikyˈin Jesús tkawbˈil tMan .

(src)="b.MAT.4.2.1"> Ja kui Ta oli paastunud nelikümmend päeva ja nelikümmend ööd , tuli Temale viimaks nälg kätte .
(trg)="b.MAT.4.2.1"> Otaq kubˈ tpaˈn Jesús waˈyaj kaˈwnaq qˈij ex kaˈwnaq qnikyˈin , tuˈn tnaˈn Dios .
(trg)="b.MAT.4.2.2"> Tuˈnpetziˈn , tzaj waˈyaj tiˈj .

(src)="b.MAT.4.3.1"> Ja kiusaja tuli Ta juure ning ütles Temale : „ Kui Sa oled Jumala Poeg , siis ütle , et need kivid leivuks saaksid ! ”
(trg)="b.MAT.4.3.1"> Tej tok tkaˈyin tajaw il ikyjo , tzaj laqˈe tkˈatz , tuˈn tok tnikyˈbˈin toklin , exsin xi tqˈmaˈn te : Qa Kˈwaˈlbˈajxixtza te Dios , qˈmanxa kye abˈj lo , tuˈn kyok te wabˈj , quˈn manyor waˈyajx tiˈja .

(src)="b.MAT.4.4.1"> Aga Tema vastas ning ütles : „ Kirjutatud on : Inimene ei ela ükspäinis leivast , vaid igaühest sõnast , mis lähtub Jumala suust ! ”
(trg)="b.MAT.4.4.1"> Me xi ttzaqˈwin Jesús : Kyij tzˈibˈin toj Tyol Dios , qa nya noq oˈkx tuˈn wabˈj k ‑ anqˈile texjal ; qalaˈ ex tuˈn tkyaqiljo yol , a n ‑ etz toj ttzi Dios .

(src)="b.MAT.4.5.1"> Siis kurat võttis Tema enesega pühasse linna ja asetas Ta pühakoja harjale
(trg)="b.MAT.4.5.1"> Tbˈajlinxiˈ ikyjo , bˈeˈx xi tiˈn tajaw il Jesús toj xjan tnam te Jerusalén .
(trg)="b.MAT.4.5.2"> Jax tkˈleˈn tzmax toj tjuchˈiljo tnejil ja te naˈbˈl Dios , a nimxix tweˈ .

(src)="b.MAT.4.6.1"> ja ütles Temale : „ Oled Sa Jumala Poeg , siis kukuta Ennast alla , sest kirjutatud on : Tema annab Oma Inglitele käsu Sinu pärast , ja Nemad kannavad Sind kätel , et Sa Oma jalga vastu kivi ei tõukaks ! ”
(trg)="b.MAT.4.6.1"> Ex xi tqˈmaˈn te : Qa Kˈwaˈlbˈajxixtza te Dios , xoˈnkuxsin tibˈtza , tuˈn tkupin tzmax twutz txˈotxˈ , quˈn ikytziˈn ntqˈmaˈn Tyol Dios kyjaluˈn : Kchi tzajil tsmaˈn Dios t ‑ angel te kloltiy .
(trg)="b.MAT.4.6.2"> Ex kjawil qˈiˈn kyuˈn toj kyqˈobˈ , tuˈntzintla mi kyˈixbˈiˈy twiˈ abˈj .

(src)="b.MAT.4.7.1"> Jeesus ütles temale : „ Taas on kirjutatud : Ära kiusa Issandat , Oma Jumalat ! ”
(trg)="b.MAT.4.7.1"> Me xi ttzaqˈwin Jesús : Ex ikyxjo ntqˈmaˈn toj Tyol Dios kyjaluˈn : Mi tzˈok tqˈonjiy qAjaw , a tDiosa toj joybˈil tiˈjch .

(src)="b.MAT.4.8.1"> Jällegi võttis kurat Ta Enesega väga kõrgele mäele ja näitas Talle kõik maailma kuningriigid ja nende hiilguse
(trg)="b.MAT.4.8.1"> Ex juntl majl , xi tiˈn tajaw il Jesús tibˈaj jun wutz , ma nimxix tweˈ , ex xi tyekˈin tajaw il tkyaqil tnam twutz txˈotxˈ te , ex tkyaqiljo qˈinimil toj .

(src)="b.MAT.4.9.1"> ning ütles Temale : „ Selle kõik Ma annan Sinule , kui Sa maha langed ja mind kummardad ! ”
(trg)="b.MAT.4.9.1"> Exsin xi tqˈmaˈntz : Kxel nqˈoˈn tkyaqiljo jniˈ chiˈ tey , qa ma kubˈ mejeˈy kˈulil nwutza .

(src)="b.MAT.4.10.1"> Siis Jeesus ütles temale : „ Tagane Minust , saatan !
(src)="b.MAT.4.10.2"> Sest on kirjutatud : Sina pead Issandat , Oma Jumalat kummardama ja ükspäinis Teda teenima ! ”
(trg)="b.MAT.4.10.1"> Me ante Jesús xi ttzaqˈwin : Laqˈexa nkˈatza , ay , satanás , a tajaw il , quˈn ikytzin ntqˈmaˈn toj Tyol Dios : Kˈuliˈn oˈkx twutz qAjaw , a tDiosa , ex noq te , tuˈn tajbˈiniych .

(src)="b.MAT.4.11.1"> Siis kurat jättis Ta rahule .
(src)="b.MAT.4.11.2"> Ja vaata , Ingleid tuli Tema juure , ja Need teenisid Teda .
(trg)="b.MAT.4.11.1"> Tbˈajlinxiˈ ikyjo , bˈeˈx el tpaˈn tajaw il tibˈ tiˈj Jesús .
(trg)="b.MAT.4.11.2"> Ex bˈeˈx i ul junjun angel mojilte .

(src)="b.MAT.4.13.1"> Ja jättes maha Naatsareti tuli Ta ja asus Kapernauma , mis on mererannas Sebuloni ja Naftali aladel , 14 . et läheks täide , mis on üteldud prohvet Jesaja kaudu :
(trg)="b.MAT.4.13.1"> Me mix kyjaye tene toj tnam Nazaret , qalaˈ bˈeˈx xiˈ toj juntl tnam toj txˈotxˈ te Galiley , Capernaum tbˈi , jun tnam nqayin taˈ ttzi nijabˈ , toj txˈotxˈ , a xi qˈon kye tyajil qtzan Zabulón ex te qtzan Neftalí , ayeˈ tkˈwal qtzan Israel .

(src)="b.MAT.4.15.1"> „ Sebulonimaa ja Naftalimaa ; mereäärne tee , maa sealpool Jordanit , paganate Galilea –
(trg)="b.MAT.4.15.1"> Ay , ttxˈotxˈ Zabulón , ex te Neftalí , a tkˈatz Nim Aˈ Jordán , ex jniˈqe iteˈk ttziyile ttxuyil aˈ tojx txˈotxˈ te Galiley , jaˈ najleqe xjal nya Judiyqe .

(src)="b.MAT.4.16.1"> rahvas , kes istub pimeduses , näeb suurt valgust , ja surma maal ja varjus istujaile , neile tõuseb valgus ! ”
(trg)="b.MAT.4.16.1"> Ayeˈ xjal tojjo txˈotxˈ lo iteˈtaq toj qxopin toj kyanmin , me o kyli jun nim tqan tzaj .
(trg)="b.MAT.4.16.2"> Ex ayeˈ najleqe tojjo txˈotxˈ , a ikyˈin kyuˈnxjal ex te kyiminch , quˈn nyakuj ntiˈtaq kyoklin .
(trg)="b.MAT.4.16.3"> Me atziˈn jaˈlin , ma kyli jun nim spikyˈin , ex jun tqan tzaj , a tzunx nqopinx .

(src)="b.MAT.4.19.1"> Ja Ta ütles neile : „ Tulge minu järele ja Ma teen teid inimeste püüdjaiks ! 20 .
(src)="b.MAT.4.19.2"> Nemad jätsid kohe võrgud maha ning järgisid Teda .
(src)="b.MAT.4.19.3"> 21 .
(src)="b.MAT.4.19.4"> Ja kui Ta läks sealt eemale , nägi Ta teist kaht venda , Jakoobust , Sebedeuse poega , ja Johannest , ta venda , paadis ühes nende isa Sebedeusega parandamas oma võrke .
(src)="b.MAT.4.19.5"> Ja Ta kutsus neid .
(trg)="b.MAT.4.19.1"> xi tqˈmaˈn Jesús kye : Chi lipeka wiˈja .
(trg)="b.MAT.4.19.2"> Quˈn ayetzin kyeˈ nchi chmoˈn kyiẍ jaˈlin , me kchi xel nxnaqˈtziˈn tzeˈn tten tuˈn tbˈant kychmoˈn xjal tuˈn kyklet .

(src)="b.MAT.4.22.1"> Ja nad jätsid kohe maha paadi ja oma isa ning järgisid Teda .
(trg)="b.MAT.4.22.1"> ex bˈeˈx kyij kytzaqpiˈn kybark tukˈax kytata , ex bˈeˈx i ok lipe tiˈj .

(src)="b.MAT.4.24.1"> Ja jutt Temast levis üle kogu Süüria .
(src)="b.MAT.4.24.2"> Ja Tema juure toodi kõik vaevalised , mõnesuguse haiguse ja tõve põdejad , seestunud , kuutõbised ja halvatud .
(src)="b.MAT.4.24.3"> Ja Ta tegi nad terveks .
(trg)="b.MAT.4.24.1"> El tqanil Jesús toj tkyaqil txˈotxˈ te Siria , ex i bˈaj tzaj kyiˈnxjal kyyabˈ tukˈa noq tiˈchaqku yabˈil , ex noq tiˈchaqku kyixkˈoj , exqetziˈn tzyuˈntaq kyanmin tuˈn taqˈnil tajaw il , exqetziˈn ntzajtaq nluˈlin kyiˈj , ex jniˈ qe kox ; ex bˈeˈx i el weˈ tuˈn Jesús .

(src)="b.MAT.4.25.1"> Ja palju rahvast järgis Teda Galileast ja Dekapolist ja Jeruusalemast ja Judeast ja sealtpoolt Jordanit .
(trg)="b.MAT.4.25.1"> Nimx txqan xjal ok lipe tiˈj Jesús toj txˈotxˈ te Galiley , te txˈotxˈ Decápolis , te Jerusalén , te tkyaqil txˈotxˈ te Judey , ex kyoj txˈotxˈ jlajxi Nim Aˈ Jordán .

(src)="b.MAT.5.1.1"> Nähes rahvahulki , läks Ta üles mäele .
(src)="b.MAT.5.1.2"> Ja kui Ta oli maha istunud , tulid Ta jüngrid Tema juure .
(trg)="b.MAT.5.1.1"> Tej tok tkaˈyin Jesús txqan xjal otaq chmet tiˈj , bˈeˈx jax twiˈ wutz , ex kubˈ qe antza .
(trg)="b.MAT.5.1.2"> Me awotziˈn , a t ‑ xnaqˈtzbˈin , bˈeˈx o xi laqˈeˈy tkˈatz , ex ok qtxolin qibˈa tiˈj .

(src)="b.MAT.5.2.1"> Ja Ta avas Oma suu , õpetas neid ning ütles :
(trg)="b.MAT.5.2.1"> Ex ok ten Jesús xnaqˈtzil , ex tqˈma :

(src)="b.MAT.5.3.1"> „ Õndsad on vaimust vaesed , sest nende päralt on Taevariik .
(trg)="b.MAT.5.3.1"> Kyˈiwlinqexixjo ayeˈ nkynaˈn toj kyanmin qa atx taj toj kychwinqil , quˈn at kyoklin tiˈj Tkawbˈil Dios toj kyaˈj .

(src)="b.MAT.5.4.1"> Õndsad on kurvad , sest nemad trööstitakse .
(trg)="b.MAT.5.4.1"> Kyˈiwlinqexixjo ayeˈ nkynaˈn bˈis toj kyanmin , quˈn axte Dios ktzajil qˈuqbˈin te kykˈuˈj .

(src)="b.MAT.5.5.1"> Õndsad on tasased , sest nemad pärivad maa .
(trg)="b.MAT.5.5.1"> Kyˈiwlinqexixjo ayeˈ o tzˈajtz tiˈj kyanmin , quˈn kchi najal tojjo txˈotxˈ , a o tzaj ttziyin Dios kye .

(src)="b.MAT.5.6.1"> Õndsad on need , kelledel nälg ja janu on õiguse järele , sest nemad rahuldatakse .
(trg)="b.MAT.5.6.1"> Kyˈiwlinqexixjo ayeˈ kyajxix tuˈn kybˈinchin a taj qMan Dios , quˈn axte Dios ktzajil oninkye tuˈn tbˈant kyuˈn .

(src)="b.MAT.5.7.1"> Õndsad on armulised , sest nemad saavad armu .
(trg)="b.MAT.5.7.1"> Kyˈiwlinqexixjo ayeˈ nqˈaqˈin kykˈuˈj kyiˈjjo txqantl , quˈn axte Dios ktzajil qˈaqˈin tkˈuˈj kyiˈj .

(src)="b.MAT.5.8.1"> Õndsad on puhtad südamelt , sest nemad saavad näha Jumalat .
(trg)="b.MAT.5.8.1"> Kyˈiwlinqexixjo ayeˈ o txjet il toj kyanmin , quˈn ok kylaˈbˈil Dios toj kyaˈj .

(src)="b.MAT.5.9.1"> Õndsad on rahunõudjad , sest neid hüütakse Jumala lapsiks .
(trg)="b.MAT.5.9.1"> Kyˈiwlinqexixjo ayeˈ tok tilil kyuˈn , tuˈn kymujbˈin texjal kyibˈ kyxolile , quˈn axte Dios k ‑ okil qˈonte kybˈi te kˈwalbˈaj .

(src)="b.MAT.5.10.1"> Õndsad on need , keda taga kiusatakse õiguse pärast , sest nende päralt on Taevariik .
(trg)="b.MAT.5.10.1"> Kyˈiwlinqexixjo ayeˈ n ‑ ikyˈx yajbˈil kyuˈn , noq tuˈn nkubˈ kybˈinchin a tzˈaqle , a tzeˈnku taj Dios , quˈn at kyoklin tiˈj Tkawbˈil Dios toj kyaˈj .