# el/Greek.xml.gz
# eu/Basque-NT.xml.gz


(src)="b.MAT.1.1.1"> Βιβλος της γενεαλογιας του Ιησου Χριστου , υιου του Δαβιδ , υιου του Αβρααμ .
(trg)="b.MAT.1.1.1"> IESVS CHRIST Dauid-en semearen , Abrahamen semearen generationeco Liburuä .

(src)="b.MAT.1.2.1"> Ο Αβρααμ εγεννησε τον Ισαακ , Ισαακ δε εγεννησε τον Ιακωβ , Ιακωβ δε εγεννησε τον Ιουδαν και τους αδελφους αυτου ,
(trg)="b.MAT.1.2.1"> Abrahamec engendra ceçan Isaac .
(trg)="b.MAT.1.2.2"> Eta Isaac-ec engendra ceçan Iacob .
(trg)="b.MAT.1.2.3"> Eta Iacob-ec engendra citzan Iuda eta haren anayeac .

(src)="b.MAT.1.3.1"> Ιουδας δε εγεννησε τον Φαρες και τον Ζαρα εκ της Θαμαρ , Φαρες δε εγεννησε τον Εσρωμ , Εσρωμ δε εγεννησε τον Αραμ ,
(trg)="b.MAT.1.3.1"> Eta Iudac engendra citzan Phares eta Zara Thamarganic .
(trg)="b.MAT.1.3.2"> Eta Pharesec engendra ceçan Esrom .
(trg)="b.MAT.1.3.3"> Eta Esromec engendra ceçan Aram .

(src)="b.MAT.1.4.1"> Αραμ δε εγεννησε τον Αμιναδαβ , Αμιναδαβ δε εγεννησε τον Ναασσων , Ναασσων δε εγεννησε τον Σαλμων ,
(trg)="b.MAT.1.4.1"> Eta Aramec engendra ceçan Aminadab .
(trg)="b.MAT.1.4.2"> Eta Aminadab-ec engendra ceçan Naasson .
(trg)="b.MAT.1.4.3"> Eta Naassonec engendra ceçan Salmon .

(src)="b.MAT.1.5.1"> Σαλμων δε εγεννησε τον Βοοζ εκ της Ραχαβ , Βοοζ δε εγεννησε τον Ωβηδ εκ της Ρουθ , Ωβηδ δε εγεννησε τον Ιεσσαι ,
(trg)="b.MAT.1.5.1"> Eta Salmonec engendra ceçan Booz Rachabganic .
(trg)="b.MAT.1.5.2"> Eta Boozec engendra ceçan Obed Ruthganic .
(trg)="b.MAT.1.5.3"> Eta Obed-ec engendra ceçan Iesse .

(src)="b.MAT.1.6.1"> Ιεσσαι δε εγεννησε τον Δαβιδ τον βασιλεα .
(src)="b.MAT.1.6.2"> Δαβιδ δε ο βασιλευς εγεννησε τον Σολομωντα εκ της γυναικος του Ουριου ,
(trg)="b.MAT.1.6.1"> Eta Iessec engendra ceçan Dauid reguea .
(trg)="b.MAT.1.6.2"> Eta Dauid regueac engendra ceçan Salomon Vriasen emazte içanaganic .

(src)="b.MAT.1.7.1"> Σολομων δε εγεννησε τον Ροβοαμ , Ροβοαμ δε εγεννησε τον Αβια , Αβια δε εγεννησε τον Ασα ,
(trg)="b.MAT.1.7.1"> Eta Salomonec engendra ceçan Roboam .
(trg)="b.MAT.1.7.2"> Eta Roboamec engendra ceçan Abia .
(trg)="b.MAT.1.7.3"> Eta Abiac engendra ceçan Asa .

(src)="b.MAT.1.8.1"> Ασα δε εγεννησε τον Ιωσαφατ , Ιωσαφατ δε εγεννησε τον Ιωραμ , Ιωραμ δε εγεννησε τον Οζιαν ,
(trg)="b.MAT.1.8.1"> Eta Asac engendra ceçan Iosaphat .
(trg)="b.MAT.1.8.2"> Eta Iosaphatec engendra ceçan Ioram .
(trg)="b.MAT.1.8.3"> Eta Ioramec engendra ceçan Ozias .

(src)="b.MAT.1.9.1"> Οζιας δε εγεννησε τον Ιωαθαμ , Ιωαθαμ δε εγεννησε τον Αχαζ , Αχαζ δε εγεννησε τον Εζεκιαν ,
(trg)="b.MAT.1.9.1"> Eta Oziasec engendra ceçan Ioatham .
(trg)="b.MAT.1.9.2"> Eta Ioathamec engendra ceçan Achaz .
(trg)="b.MAT.1.9.3"> Eta Achazec engendra ceçan Ezechias .

(src)="b.MAT.1.10.1"> Εζεκιας δε εγεννησε τον Μανασση , Μανασσης δε εγεννησε τον Αμων , Αμων δε εγεννησε τον Ιωσιαν ,
(trg)="b.MAT.1.10.1"> Eta Ezechiasec engendra ceçan Manasse .
(trg)="b.MAT.1.10.2"> Eta Manassec engendra ceçan Amon .
(trg)="b.MAT.1.10.3"> Eta Amonec engendra ceçan Iosias .

(src)="b.MAT.1.11.1"> Ιωσιας δε εγεννησε τον Ιεχονιαν και τους αδελφους αυτου επι της μετοικεσιας Βαβυλωνος .
(trg)="b.MAT.1.11.1"> Eta Iosiasec engendra ceçan Iacim .
(trg)="b.MAT.1.11.2"> Eta Iacimec engrendra citzan Iechonias eta haren anayeac , Babylonerat eraman içan ciradenean .

(src)="b.MAT.1.12.1"> Μετα δε την μετοικεσιαν Βαβυλωνος Ιεχονιας εγεννησε τον Σαλαθιηλ , Σαλαθιηλ δε εγεννησε τον Ζοροβαβελ ,
(trg)="b.MAT.1.12.1"> Eta Babylonerát eraman içan ciraden ondoan , Iechoniasec engendra ceçan Salathiel .
(trg)="b.MAT.1.12.2"> Eta Salathielec engendra ceçan Zorobabel .

(src)="b.MAT.1.13.1"> Ζοροβαβελ δε εγεννησε τον Αβιουδ , Αβιουδ δε εγεννησε τον Ελιακειμ , Ελιακειμ δε εγεννησε τον Αζωρ ,
(trg)="b.MAT.1.13.1"> Eta Zorobabelec engendra ceçan Abiud .
(trg)="b.MAT.1.13.2"> Eta Abiud-ec engendra ceçan Eliacim .
(trg)="b.MAT.1.13.3"> Eta Eliacimec engendra ceçan Azor .

(src)="b.MAT.1.14.1"> Αζωρ δε εγεννησε τον Σαδωκ , Σαδωκ δε εγεννησε τον Αχειμ , Αχειμ δε εγεννησε τον Ελιουδ ,
(trg)="b.MAT.1.14.1"> Eta Azorec engendra ceçan Sadoc .
(trg)="b.MAT.1.14.2"> Eta Sadoc-ec engendra ceçan Achim .
(trg)="b.MAT.1.14.3"> Eta Achimec engendra ceçan Eliud .

(src)="b.MAT.1.15.1"> Ελιουδ δε εγεννησε τον Ελεαζαρ , Ελεαζαρ δε εγεννησε τον Ματθαν , Ματθαν δε εγεννησε τον Ιακωβ ,
(trg)="b.MAT.1.15.1"> Eta Eliud-ec engendra ceçan Eleazar .
(trg)="b.MAT.1.15.2"> Eta Eleazarec engendra ceçan Mathan .
(trg)="b.MAT.1.15.3"> Eta Mathanec engendra ceçan Iacob .

(src)="b.MAT.1.16.1"> Ιακωβ δε εγεννησε τον Ιωσηφ τον ανδρα της Μαριας , εξ ης εγεννηθη Ιησους ο λεγομενος Χριστος .
(trg)="b.MAT.1.16.1"> Eta Iacob-ec engendra ceçan Ioseph Mariaren senharra , ceinaganic iayo içan baita Iesus , cein erraiten baita Christ .

(src)="b.MAT.1.17.1"> Πασαι λοιπον αι γενεαι απο Αβρααμ εως Δαβιδ ειναι γενεαι δεκατεσσαρες , και απο Δαβιδ εως της μετοικεσιας Βαβυλωνος γενεαι δεκατεσσαρες , και απο της μετοικεσιας Βαβυλωνος εως του Χριστου γενεαι δεκατεσσαρες .
(trg)="b.MAT.1.17.1"> Bada Abrahamganic Dauidgananoco generatione guciac , dirade hamalaur generatione .
(trg)="b.MAT.1.17.2"> Eta Dauidganic Babylonerat eraman içan ciraden arteranocoac , hamalaur generatione .
(trg)="b.MAT.1.17.3"> Eta Babylonerat eraman içan ciradenetic Christgananocoac , hamalaur generatione .

(src)="b.MAT.1.18.1"> Του δε Ιησου Χριστου η γεννησις ουτως ητο .
(src)="b.MAT.1.18.2"> Αφου ηρραβωνισθη η μητηρ αυτου Μαρια μετα του Ιωσηφ , πριν συνελθωσιν , ευρεθη εν γαστρι εχουσα εκ Πνευματος Αγιου .
(trg)="b.MAT.1.18.1"> Bada Iesus Christen sortzea hunela içan da .
(trg)="b.MAT.1.18.2"> Ecen Maria haren ama Iosephequin fedatua cela , hec elkargana gabe , içorra eriden cedin Spiritu sainduaganic .

(src)="b.MAT.1.19.1"> Ιωσηφ δε ο ανηρ αυτης , δικαιος ων και μη θελων να θεατριση αυτην , ηθελησε να απολυση αυτην κρυφιως .
(trg)="b.MAT.1.19.1"> Orduan bere senhar Iosephec , ceren iusto baitzen eta ezpaitzuen hura diffamatu nahi , secretuqui vtzi nahi vkan çuen .

(src)="b.MAT.1.20.1"> Ενω δε αυτος διελογισθη ταυτα , ιδου , αγγελος Κυριου εφανη κατ ' οναρ εις αυτον , λεγων Ιωσηφ , υιε του Δαβιδ , μη φοβηθης να παραλαβης Μαριαμ την γυναικα σου διοτι το εν αυτη γεννηθεν ειναι εκ Πνευματος Αγιου .
(trg)="b.MAT.1.20.1"> Baina gauça hauc gogoan cerabiltzala , huná , Iaunaren Aingueruä aguer cequion ametsetaric , cioela , Ioseph Dauid-en semeá , ezaicela beldur eure emazte Mariaren hartzera : ecen hartan concebitu dena , Spiritu sainduaganic duc .

(src)="b.MAT.1.21.1"> Θελει δε γεννησει υιον και θελεις καλεσει το ονομα αυτου Ιησουν διοτι αυτος θελει σωσει τον λαον αυτου απο των αμαρτιων αυτων .
(trg)="b.MAT.1.21.1"> Eta erdiren duc seme batez eta deithuren duc haren icena Iesus .
(trg)="b.MAT.1.21.2"> Ecen harc saluaturen dic bere populua hayen bekatuetaric .

(src)="b.MAT.1.22.1"> Τουτο δε ολον εγεινε δια να πληρωθη το ρηθεν υπο του Κυριου δια του προφητου , λεγοντος
(trg)="b.MAT.1.22.1"> Bada haur gucia eguin içan da , Iaunac Prophetáz erran vkan çuena compli ledinçát , cioela ,

(src)="b.MAT.1.23.1"> Ιδου , η παρθενος θελει συλλαβει και θελει γεννησει υιον , και θελουσι καλεσει το ονομα αυτου Εμμανουηλ , το οποιον μεθερμηνευομενον ειναι , Μεθ ' ημων ο Θεος .
(trg)="b.MAT.1.23.1"> Huná , virginabat içorra içanen da , eta erdiren da seme batez , eta deithuren duté haren icena Emmanuel , cein erran nahi baita hambat nola , Iaincoa gurequin .

(src)="b.MAT.1.24.1"> Εξεγερθεις δε ο Ιωσηφ απο του υπνου εκαμεν ως προσεταξεν αυτον ο αγγελος Κυριου και παρελαβε την γυναικα αυτου ,
(trg)="b.MAT.1.24.1"> Lotaric iratzarturic bada Iosephec eguin ceçan Aingueruäc manatu ceraucan beçala , eta har ceçan bere emaztea .

(src)="b.MAT.1.25.1"> και δεν εγνωριζεν αυτην , εωσου εγεννησε τον υιον αυτης τον πρωτοτοκον και εκαλεσε το ονομα αυτου Ιησουν .
(trg)="b.MAT.1.25.1"> Eta etzeçan hura eçagut , bere lehen semeaz erdi cedino : eta deiceçan haren icena Iesus .

(src)="b.MAT.2.1.1"> Αφου δε εγεννηθη ο Ιησους εν Βηθλεεμ της Ιουδαιας επι των ημερων Ηρωδου του βασιλεως , ιδου , μαγοι απο ανατολων ηλθον εις Ιεροσολυμα , λεγοντες
(trg)="b.MAT.2.1.1"> Iayo cenean bada Iesus Bethlehem Iudeacoan regue Herodesen demborán , huná , Çuhurrac Orientetic ethor citecen Ierusalemera ,

(src)="b.MAT.2.2.1"> Που ειναι ο γεννηθεις βασιλευς των Ιουδαιων ; διοτι ειδομεν τον αστερα αυτου εν τη ανατολη και ηλθομεν δια να προσκυνησωμεν αυτον .
(trg)="b.MAT.2.2.1"> Cioitela , Non da Iuduén regue iayo dena ? ecen ikussi dugu haren içarra Orientean , eta ethorri gara hura adora deçagunçat .

(src)="b.MAT.2.3.1"> Ακουσας δε Ηρωδης ο βασιλευς , εταραχθη και πασα η Ιεροσολυμα μετ ' αυτου ,
(trg)="b.MAT.2.3.1"> Bada regue Herodes ençunic hori trubla cedin , eta Ierusaleme gucia harequin .

(src)="b.MAT.2.4.1"> και συναξας παντας τους αρχιερεις και γραμματεις του λαου , ηρωτα να μαθη παρ ' αυτων που ο Χριστος γενναται .
(trg)="b.MAT.2.4.1"> Eta bilduric Sacrificadore principal guciac eta populuaren Scribác , informa cedin hetaric non Christ sortzeco cen .

(src)="b.MAT.2.5.1"> Εκεινοι δε ειπον προς αυτον Εν Βηθλεεμ της Ιουδαιας διοτι ουτως ειναι γεγραμμενον δια του προφητου
(trg)="b.MAT.2.5.1"> Eta hec erran cieçoten , Bethlehem Iudeacoan , ecen hunela scribatua duc Prophetáz ,

(src)="b.MAT.2.6.1"> Και συ , Βηθλεεμ , γη Ιουδα , δεν εισαι ουδολως ελαχιστη μεταξυ των ηγεμονων του Ιουδα διοτι εκ σου θελει εξελθει ηγουμενος , οστις θελει ποιμανει τον λαον μου τον Ισραηλ .
(trg)="b.MAT.2.6.1"> Eta hi Bethlehem Iudaco lurrá , ezaiz Iudaco gobernadorén arteco chipiena , ecen hireganic ilkiren duc , Israel ene populua bazcaturen duen gobernadorea .

(src)="b.MAT.2.7.1"> Τοτε ο Ηρωδης καλεσας κρυφιως τους μαγους εξηκριβωσε παρ ' αυτων τον καιρον του φαινομενου αστερος ,
(trg)="b.MAT.2.7.1"> Orduan Herodes secretuqui Çuhurrac deithuric informa cedin hetaric diligentqui , içarra aguertu içan çayen demboráz :

(src)="b.MAT.2.8.1"> και πεμψας αυτους εις Βηθλεεμ , ειπε Πορευθεντες ακριβως εξετασατε περι του παιδιου , αφου δε ευρητε , απαγγειλατε μοι , δια να ελθω και εγω να προσκυνησω αυτο .
(trg)="b.MAT.2.8.1"> Eta hec Bethlehemerat igorriric , erran cieçén , Ioanic informa çaitezte diligentqui haourtchoaz : eta eriden duqueçuenean , iaquin eraci ieçadacue , nic-ere ethorriric adora deçadan hura .

(src)="b.MAT.2.9.1"> Εκεινοι δε ακουσαντες του βασιλεως ανεχωρησαν και ιδου , ο αστηρ τον οποιον ειδον εν τη ανατολη προεπορευετο αυτων , εωσου ελθων εσταθη επανω οπου ητο το παιδιον .
(trg)="b.MAT.2.9.1"> Hec bada reguea ençunic parti citecen : eta huná , Orientean ikussi vkan çuten içarra hayén aitzinean ioaiten cen , haourtchoa cen lekuaren gainera ethorriric gueldi cedino .

(src)="b.MAT.2.10.1"> Ιδοντες δε τον αστερα εχαρησαν χαραν μεγαλην σφοδρα ,
(trg)="b.MAT.2.10.1"> Eta içarra ikussiric bozcario handiz boz citecen haguitz .

(src)="b.MAT.2.11.1"> και ελθοντες εις την οικιαν ευρον το παιδιον μετα Μαριας της μητρος αυτου , και πεσοντες προσεκυνησαν αυτο , και ανοιξαντες τους θησαυρους αυτων προσεφεραν εις αυτο δωρα , χρυσον και λιβανον και σμυρναν
(trg)="b.MAT.2.11.1"> Eta etchera sarthuric eriden ceçaten haourtchoa bere ama Mariarequin : eta ahozpez adora ceçaten hura , eta bere thesaurac desplegaturic presenta cietzoten estrenác , vrrhe , encensu , eta myrrha .

(src)="b.MAT.2.12.1"> και αποκαλυφθεντες θεοθεν κατ ' οναρ να μη επιστρεψωσι προς τον Ηρωδην , δι ' αλλης οδου ανεχωρησαν εις την χωραν αυτων .
(trg)="b.MAT.2.12.1"> Eta diuinoqui ametsetan aduertitu içanic ezlitecen Herodesgana itzul , berce bidez retira citecen bere comarcarát .

(src)="b.MAT.2.13.1"> Αφου δε αυτοι ανεχωρησαν , ιδου , αγγελος Κυριου φαινεται κατ ' οναρ εις τον Ιωσηφ , λεγων Εγερθεις παραλαβε το παιδιον και την μητερα αυτου και φευγε εις Αιγυπτον , και εσο εκει εωσου ειπω σοι διοτι μελλει ο Ηρωδης να ζητηση το παιδιον , δια να απολεση αυτο .
(trg)="b.MAT.2.13.1"> Bada hec retiratu eta , huná , Iaunaren Aingueruä aguertzen çayó Iosephi , dioela , Iaiquiric har itzac haourtchoa eta haren ama , eta ihes eguic Egyptera : eta aicén han nic darraqueadano : ecen Herodesec bilhaturen dic haourtchoa hiltzeco .

(src)="b.MAT.2.14.1"> Ο δε εγερθεις παρελαβε το παιδιον και την μητερα αυτου δια νυκτος και ανεχωρησεν εις Αιγυπτον ,
(trg)="b.MAT.2.14.1"> Iosephec bada iratzarri eta , har citzan haourtchoa eta haren ama gauaz , eta retira cedin Egyptera .

(src)="b.MAT.2.15.1"> και ητο εκει εως της τελευτης του Ηρωδου , δια να πληρωθη το ρηθεν υπο του Κυριου δια του προφητου λεγοντος Εξ Αιγυπτου εκαλεσα τον υιον μου .
(trg)="b.MAT.2.15.1"> Eta egon cedin han Herodesen finerano , Iaunac Prophetáz erran çuena compli ledinçát , cioela Egyptetic deithu vkan dut neure Semea .

(src)="b.MAT.2.16.1"> Τοτε ο Ηρωδης , ιδων οτι ενεπαιχθη υπο των μαγων , εθυμωθη σφοδρα και αποστειλας εφονευσε παντας τους παιδας τους εν Βηθλεεμ και εν πασι τοις οριοις αυτης απο δυο ετων και κατωτερω κατα τον καιρον , τον οποιον εξηκριβωσε παρα των μαγων .
(trg)="b.MAT.2.16.1"> Orduan Herodesec ikussiric nola Çuhurréz enganatu içan cen , asserre cedin haguitz : eta bere gendea igorriric hil citzan Bethlehemen eta haren aldiri gucietan ciraden haour bi vrthetaco eta behereco guciac , Çuhurretaric diligentqui informatu içan cen demboraren araura .

(src)="b.MAT.2.17.1"> Τοτε επληρωθη το ρηθεν υπο Ιερεμιου του προφητου , λεγοντος
(trg)="b.MAT.2.17.1"> Orduan compli cedin Iaunac Hieremias Prophetáz erran vkan çuena , cioela ,

(src)="b.MAT.2.18.1"> Φωνη ηκουσθη εν Ραμα , θρηνος και κλαυθμος και οδυρμος πολυς η Ραχηλ εκλαιε τα τεκνα αυτης , και δεν ηθελε να παρηγορηθη , διοτι δεν υπαρχουσι .
(trg)="b.MAT.2.18.1"> Voza Rhaman ençun içan da , deithore eta nigar eta auhen handi .
(trg)="b.MAT.2.18.2"> Rachel bere haourracgatic nigarrez egon , eta ezta consolatu nahi içan , ceren eztiraden .

(src)="b.MAT.2.19.1"> Τελευτησαντος δε του Ηρωδου ιδου , αγγελος Κυριου φαινεται κατ ' οναρ εις τον Ιωσηφ εν Αιγυπτω ,
(trg)="b.MAT.2.19.1"> Baina Herodes hil eta , huná , Iaunaren Aingueruä aguer cequión ametsetan Iosephi Egypten ,

(src)="b.MAT.2.20.1"> λεγων Εγερθεις παραλαβε το παιδιον και την μητερα αυτου και υπαγε εις γην Ισραηλ διοτι απεθανον οι ζητουντες την ψυχην του παιδιου .
(trg)="b.MAT.2.20.1"> Cioela , iaiquiric har itzac haourtchoa eta haren ama eta ioan adi Israeleco lurrerát , ecen haourtchoaren arimaren ondoan çabiltzanac hil içan dituc .

(src)="b.MAT.2.21.1"> Ο δε εγερθεις παρελαβε το παιδιον και την μητερα αυτου και ηλθεν εις γην Ισραηλ .
(trg)="b.MAT.2.21.1"> Harc bada iratzarri eta , har citzan haourtchoa eta haren ama , eta ethor cedin Israeleco lurrera .

(src)="b.MAT.2.22.1"> Ακουσας δε οτι ο Αρχελαος βασιλευει επι της Ιουδαιας αντι Ηρωδου του πατρος αυτου , εφοβηθη να υπαγη εκει αποκαλυφθεις δε θεοθεν κατ ' οναρ ανεχωρησεν εις τα μερη της Γαλιλαιας ,
(trg)="b.MAT.2.22.1"> Baina ençunic ecen Archelausec regnatzen çuela Iudean bere aita Herodesen lekuan , beldur cedin hara ioaitera : eta ametsetan diuinoqui aduertituric retira cedin Galileaco bazterretarát .

(src)="b.MAT.2.23.1"> και ελθων κατωκησεν εις πολιν λεγομενην Ναζαρετ , δια να πληρωθη το ρηθεν δια των προφητων οτι Ναζωραιος θελει ονομασθη .
(trg)="b.MAT.2.23.1"> Eta hara ethorriric habita cedin Nazareth deitzen den hirian : Prophetéz erran içan cena compli ledinçat , ecen Nazareno deithuren cela .

(src)="b.MAT.3.1.1"> Εν εκειναις δε ταις ημεραις ερχεται Ιωαννης ο βαπτιστης , κηρυττων εν τη ερημω της Ιουδαιας
(trg)="b.MAT.3.1.1"> Bada dembora hartan ethor cedin Ioannes baptista , predicatzen çuela Iudeaco desertuan :

(src)="b.MAT.3.2.1"> και λεγων Μετανοειτε διοτι επλησιασεν βασιλεια των ουρανων .
(trg)="b.MAT.3.2.1"> Eta cioela , Emenda çaitezte : ecen ceruètaco resumá hurbil da .

(src)="b.MAT.3.3.1"> Διοτι ουτος ειναι ο ρηθεις υπο Ησαιου του προφητου , λεγοντος Φωνη βοωντος εν τη ερημω , ετοιμασατε την οδον του Κυριου , ευθειας καμετε τας τριβους αυτου .
(trg)="b.MAT.3.3.1"> Ecen haur da Esaias Prophetáz erran içan cena , cioela , Desertuan oihuz dagoenaren voza da , Appain eçaçue Iaunaren bidea , çucen itzaçue haren bidescác .

(src)="b.MAT.3.4.1"> Αυτος δε ο Ιωαννης ειχε το ενδυμα αυτου απο τριχων καμηλου και ζωνην δερματινην περι την οσφυν αυτου , η δε τροφη αυτου ητο ακριδες και μελι αγριον .
(trg)="b.MAT.3.4.1"> Ioannes hunec bada çuen bere abillamendua camellu biloz , eta larruzco guerricoa bere guerruncean inguru : eta haren viandá cen othiz eta bassa eztiz .

(src)="b.MAT.3.5.1"> Τοτε εξηρχετο προς αυτον η Ιεροσολυμα και πασα η Ιουδαια και παντα τα περιχωρα του Ιορδανου ,
(trg)="b.MAT.3.5.1"> Orduan ethor cedin harengana Ierusaleme eta Iudea gucia , eta Iordanaren inguruco comarca gucia .

(src)="b.MAT.3.6.1"> και εβαπτιζοντο εν τω Ιορδανη υπ ' αυτου , εξομολογουμενοι τας αμαρτιας αυτων .
(trg)="b.MAT.3.6.1"> Eta batheyatzen ciraden harenganic Iordanean , bere bekatuac confessatzen cituztela .

(src)="b.MAT.3.7.1"> Ιδων δε πολλους εκ των Φαρισαιων και Σαδδουκαιων ερχομενους εις το βαπτισμα αυτου , ειπε προς αυτους Γεννηματα εχιδνων , τις εδειξεν εις εσας να φυγητε απο της μελλουσης οργης ;
(trg)="b.MAT.3.7.1"> Ikussiric bada anhitz Phariseuetaric eta Sadduceuetaric ethorten ciradela haren baptismora , erran ciecén , Vipera castá , norc auisatu çaituzte hira ethortecoari ihes daguioçuen ?

(src)="b.MAT.3.8.1"> Καμετε λοιπον καρπους αξιους της μετανοιας ,
(trg)="b.MAT.3.8.1"> Eguin itzaçue bada fructuac emendamenduaren digneac .

(src)="b.MAT.3.9.1"> και μη φαντασθητε να λεγητε καθ ' εαυτους , Πατερα εχομεν τον Αβρααμ διοτι σας λεγω οτι δυναται ο Θεος εκ των λιθων τουτων να αναστηση τεκνα εις τον Αβρααμ .
(trg)="b.MAT.3.9.1"> Eta ezteçaçuela presumi ceuroc baithan erraitera , Abraham dugu aita : ecen badiotsuet , Iaincoac harri hautaric-ere Abrahami haour suscita ahal dieçaqueola .

(src)="b.MAT.3.10.1"> Ηδη δε και η αξινη κειται προς την ριζαν των δενδρων παν λοιπον δενδρον μη καμνον καρπον καλον εκκοπτεται και εις πυρ βαλλεται .
(trg)="b.MAT.3.10.1"> Bada ia aizcorá arborén errora eçarria da : beraz arbore fructu onic eguiten eztuen gucia piccatzen da eta sura egoizten .

(src)="b.MAT.3.11.1"> Εγω μεν σας βαπτιζω εν υδατι εις μετανοιαν ο δε οπισω μου ερχομενος ειναι ισχυροτερος μου , του οποιου δεν ειμαι αξιος να βαστασω τα υποδηματα αυτος θελει σας βαπτισει εν Πνευματι Αγιω και πυρι .
(trg)="b.MAT.3.11.1"> Eguia da , nic batheyatzen çaituztet vrez emendamendutara : baina ene ondoan ethorten dena , ni baino borthitzago da , ceinen çapatén ekarteco ezpainaiz digne : harc batheyaturen çaituzté Spiritu sainduaz eta suz .

(src)="b.MAT.3.12.1"> Οστις κρατει το πτυαριον εν τη χειρι αυτου και θελει διακαθαρισει το αλωνιον αυτου και θελει συναξει τον σιτον αυτου εις την αποθηκην , το δε αχυρον θελει κατακαυσει εν πυρι ασβεστω .
(trg)="b.MAT.3.12.1"> Bere bahea bere escuan du , eta garbituren du bere larraina : eta bilduren du bere oguibihia granerera : baina lastoa choil erreren du behinere hiltzen ezten suan .

(src)="b.MAT.3.13.1"> Τοτε ερχεται ο Ιησους απο της Γαλιλαιας εις τον Ιορδανην προς τον Ιωαννην δια να βαπτισθη υπ ' αυτου .
(trg)="b.MAT.3.13.1"> Orduan ethor cedin Iesus Galileatic Iordanera Ioannesgana , harenganic batheya ledinçát .

(src)="b.MAT.3.14.1"> Ο δε Ιωαννης εκωλυεν αυτον , λεγων , Εγω χρειαν εχω να βαπτισθω υπο σου , και συ ερχεσαι προς εμε ;
(trg)="b.MAT.3.14.1"> Baina Ioannesec haguitz empatchatzen çuen hura , cioela , Nic behar diat hireganic batheyatu , eta hi ethorten aiz enegana ?

(src)="b.MAT.3.15.1"> Αποκριθεις δε ο Ιησους ειπε προς αυτον Αφες τωρα διοτι ουτως ειναι πρεπον εις ημας να εκπληρωσωμεν πασαν δικαιοσυνην .
(src)="b.MAT.3.15.2"> Τοτε αφινει αυτον .
(trg)="b.MAT.3.15.1"> Eta ihardesten çuela Iesusec erran cieçón , Vtzac oraingotz : ecen hunela complitu behar diagu iustitia gucia .
(trg)="b.MAT.3.15.2"> Orduan vtzi ceçan eguitera .

(src)="b.MAT.3.16.1"> Και βαπτισθεις ο Ιησους ανεβη ευθυς απο του υδατος και ιδου , ηνοιχθησαν εις αυτον οι ουρανοι , και ειδε το Πνευμα του Θεου καταβαινον ως περιστεραν και ερχομενον επ ' αυτον
(trg)="b.MAT.3.16.1"> Eta Iesus batheyatu cenean , bertan ilki cedin vretic : eta huná , irequi içan çaizcan ceruäc , eta ikus ceçan Iaincoaren Spiritua vsso columba baten guissán iausten eta haren gainera ethorten

(src)="b.MAT.3.17.1"> και ιδου φωνη εκ των ουρανων , λεγουσα Ουτος ειναι ο Υιος μου ο αγαπητος , εις τον οποιον ευηρεστηθην .
(trg)="b.MAT.3.17.1"> Eta huná vozbat cerutic , cioela , Haur da ene Seme maitea , ceinetan neure atseguin ona hartzen baitut .

(src)="b.MAT.4.1.1"> Τοτε ο Ιησους εφερθη υπο του Πνευματος εις την ερημον δια να πειρασθη υπο του διαβολου ,
(trg)="b.MAT.4.1.1"> Orduan Iesus eraman cedin Spirituaz desertura , deabruaz tenta ledinçát .

(src)="b.MAT.4.2.1"> και νηστευσας ημερας τεσσαρακοντα και νυκτας τεσσαρακοντα , υστερον επεινασε .
(trg)="b.MAT.4.2.1"> Eta barurtu cituenean berroguey egun eta berroguey gau , finean gosse cedin .

(src)="b.MAT.4.3.1"> Και ελθων προς αυτον ο πειραζων ειπεν Εαν ησαι Υιος του Θεου , ειπε να γεινωσιν αρτοι οι λιθοι ουτοι .
(trg)="b.MAT.4.3.1"> Eta ethorriric harengana tentaçaleac erran ceçan , Baldin Iaincoaren Semea bahaiz , errac harri hauc ogui eguin ditecen .

(src)="b.MAT.4.4.1"> Ο δε αποκριθεις ειπεν Ειναι γεγραμμενον , Με αρτον μονον δεν θελει ζησει ο ανθρωπος , αλλα με παντα λογον εξερχομενον δια στοματος Θεου .
(trg)="b.MAT.4.4.1"> Baina harc ihardesten çuela erran ceçan , Scribatua duc , Ezta guiçona ogui beretic vicico , baina Iaincoaren ahotic ilkiten den hitz orotaric .

(src)="b.MAT.4.5.1"> Τοτε παραλαμβανει αυτον ο διαβολος εις την αγιαν πολιν και στηνει αυτον επι το πτερυγιον του ιερου
(trg)="b.MAT.4.5.1"> Orduan hura du eramaiten deabruac Ciuitate saindura , eta du eçarten templeco pinacle gainean .

(src)="b.MAT.4.6.1"> και λεγει προς αυτον , Εαν ησαι Υιος του Θεου , ριψον σεαυτον κατω διοτι ειναι γεγραμμενον , Οτι θελει προσταξει εις τους αγγελους αυτου περι σου , και θελουσι σε σηκωνει επι των χειρων αυτων , δια να μη προσκοψης προς λιθον τον ποδα σου .
(trg)="b.MAT.4.6.1"> Eta diotsó , Baldin Iaincoaren Semea bahaiz , egotzac eure buruä beherera : ecen scribatua duc , Ecen cargu emanen drauèla hiçaz bere Aingueruèy , eta bere escuetan eramanen autela , eure oinaz harrian behaztopa ezadinçát .

(src)="b.MAT.4.7.1"> Ειπε προς αυτον ο Ιησους Παλιν ειναι γεγραμμενον , δεν θελεις πειρασει Κυριον τον Θεον σου .
(trg)="b.MAT.4.7.1"> Erran cieçon Iesusec , Berriz scribatua duc , Eztuc tentaturen eure Iainco Iauna .

(src)="b.MAT.4.8.1"> Παλιν παραλαμβανει αυτον ο διαβολος εις ορος πολυ υψηλον , και δεικνυει εις αυτον παντα τα βασιλεια του κοσμου και την δοξαν αυτων ,
(trg)="b.MAT.4.8.1"> Berriz hura du eramaiten deabruac gucizco mendi gora batetara , eta eracusten drautza munduco resuma guciac eta hetaco gloriá :

(src)="b.MAT.4.9.1"> και λεγει προς αυτον Ταυτα παντα θελω σοι δωσει , εαν πεσων προσκυνησης με .
(trg)="b.MAT.4.9.1"> Eta diotsó , Hauc gucioc emanen drauzquiat , baldin ahozpez adora baneçac .

(src)="b.MAT.4.10.1"> Τοτε ο Ιησους λεγει προς αυτον Υπαγε , Σατανα διοτι ειναι γεγραμμενον , Κυριον τον Θεον σου θελεις προσκυνησει και αυτον μονον θελεις λατρευσει .
(trg)="b.MAT.4.10.1"> Orduan diotsó Iesusec , Habil Satan , ecen scribatua duc : Eure Iainco Iauna adoraturen duc , eta hura bera cerbitzaturen duc .

(src)="b.MAT.4.11.1"> Τοτε αφινει αυτον ο διαβολος , και ιδου , αγγελοι προσηλθον και υπηρετουν αυτον .
(trg)="b.MAT.4.11.1"> Orduan vtziten du hura deabruac : eta huná , Aingueruäc ethor citecen , eta cerbitzatzen çuten hura .

(src)="b.MAT.4.12.1"> Ακουσας δε ο Ιησους οτι ο Ιωαννης παρεδοθη , ανεχωρησεν εις την Γαλιλαιαν .
(trg)="b.MAT.4.12.1"> Eta ençun vkan çuenean Iesusec , ecen Ioannes presonér cela , retira cedin Galileara .

(src)="b.MAT.4.13.1"> Και αφησας την Ναζαρετ ηλθε και κατωκησεν εις Καπερναουμ την παραθαλασσιαν εν τοις οριοις Ζαβουλων και Νεφθαλειμ .
(trg)="b.MAT.4.13.1"> Eta vtziric Nazareth , ethor cedin eta habita Capernaum itsas aldecoan , Zabulongo eta Nephthalingo bazterretan :

(src)="b.MAT.4.14.1"> Δια να πληρωθη το ρηθεν δια Ησαιου του προφητου λεγοντος
(trg)="b.MAT.4.14.1"> Compli ledinçát Esaias Prophetáz erran içan cena , cioela ,

(src)="b.MAT.4.15.1"> Γη Ζαβουλων και γη Νεφθαλειμ , κατα την οδον της θαλασσης , περαν του Ιορδανου , Γαλιλαια των εθνων .
(trg)="b.MAT.4.15.1"> Zabulongo lurrá eta Nephtalingo lurrá itsassorraco bide aldean Iordanaz berce aldetic , Gentilén Galileá :

(src)="b.MAT.4.16.1"> Ο λαος ο καθημενος εν σκοτει ειδε φως μεγα , και εις τους καθημενους εν τοπω και σκια θανατου φως ανετειλεν εις αυτους .
(trg)="b.MAT.4.16.1"> Populu ilhumbean cetzanac argui handi ikussi vkan du : eta herioaren regionean eta itzalean ceunçaney argui altchatu içan çaye .

(src)="b.MAT.4.17.1"> Απο τοτε ηρχισεν ο Ιησους να κηρυττη και να λεγη Μετανοειτε διοτι επλησιασεν η βασιλεια των ουρανων .
(trg)="b.MAT.4.17.1"> Orduan-danic has cedin Iesus predicatzen , eta erraiten , Emenda çaitezte : ecen hurbil da ceruètaco resumá .

(src)="b.MAT.4.18.1"> Περιπατων δε ο Ιησους παρα την θαλασσαν της Γαλιλαιας , ειδε δυο αδελφους , Σιμωνα τον λεγομενον Πετρον και Ανδρεαν τον αδελφον αυτου , ριπτοντας δικτυον εις την θαλασσαν διοτι ησαν αλιεις
(trg)="b.MAT.4.18.1"> Eta Iesusec Galileaco itsas aldean çabilala , ikus citzan bi anaye , Simon , Pierris erraiten dena , eta Andriu haren anayea , egoizten çutela sarea itsassora ( ecen pescadore ciraden . )

(src)="b.MAT.4.19.1"> και λεγει προς αυτους Ελθετε οπισω μου και θελω σας καμει αλιεις ανθρωπων .
(trg)="b.MAT.4.19.1"> Eta dioste , Çatozte ene ondoan , eta eguinen çaituztet guiça pescadore .

(src)="b.MAT.4.20.1"> Οι δε αφησαντες ευθυς τα δικτυα , ηκολουθησαν αυτον .
(trg)="b.MAT.4.20.1"> Eta hec bertan vtziric sareac iarreiqui içan çaizcan .

(src)="b.MAT.4.21.1"> Και προχωρησας εκειθεν ειδεν αλλους δυο αδελφους , Ιακωβον τον του Ζεβεδαιου και Ιωαννην τον αδελφον αυτου , εν τω πλοιω μετα Ζεβεδαιου του πατρος αυτων επισκευαζοντας τα δικτυα αυτων , και εκαλεσεν αυτους .
(trg)="b.MAT.4.21.1"> Eta handic aitzinago iraganic , ikus citzan berceric bi anaye , Iaques Zebedeoren semea , eta Ioannes haren anayea , vnci batetan bere aita Zebedeorequin , bere sarén adobatzen ari ciradela : eta dei citzan .

(src)="b.MAT.4.22.1"> Οι δε αφησαντες ευθυς το πλοιον και τον πατερα αυτων , ηκολουθησαν αυτον .
(trg)="b.MAT.4.22.1"> Eta hec bertan vncia eta bere aita vtziric iarreiqui içan çaizcan .

(src)="b.MAT.4.23.1"> Και περιηρχετο ο Ιησους ολην την Γαλιλαιαν , διδασκων εν ταις συναγωγαις αυτων και κηρυττων το ευαγγελιον της βασιλειας και θεραπευων πασαν νοσον και πασαν ασθενειαν μεταξυ του λαου .
(trg)="b.MAT.4.23.1"> Eta inguratzen çuen Galilea gucia Iesusec , hayén synagoguetan iracasten ari cela , eta resumaco Euangelioa predicatzen çuela , eta sendatzen çuela eritassun mota gucia , eta langore mota gucia populuaren artean .

(src)="b.MAT.4.24.1"> Και διηλθεν η φημη αυτου εις ολην την Συριαν , και εφερον προς αυτον παντας τους κακως εχοντας υπο διαφορων νοσηματων και βασανων συνεχομενους και δαιμονιζομενους και σεληνιαζομενους και παραλυτικους , και εθεραπευσεν αυτους
(trg)="b.MAT.4.24.1"> Orduan io ceçan haren famác Syria gucia : eta presenta cietzoten gaizqui ceuden guciac , eritassun diuersez eta tormentaz eduquiac , eta demoniatuac , eta lunaticoac , eta paralyticoac : eta sendatzen cituen .

(src)="b.MAT.4.25.1"> και ηκολουθησαν αυτον οχλοι πολλοι απο της Γαλιλαιας και Δεκαπολεως και Ιεροσολυμων και Ιουδαιας και απο περαν του Ιορδανου .
(trg)="b.MAT.4.25.1"> Eta gendetze handi iarreiqui cequión Galileatic , eta Decapolistic , eta Ierusalemetic , eta Iudeatic , eta Iordanaz berce aldetic .

(src)="b.MAT.5.1.1"> Ιδων δε τους οχλους , ανεβη εις το ορος και αφου εκαθησε , προσηλθον προς αυτον οι μαθηται αυτου ,
(trg)="b.MAT.5.1.1"> Iesus bada ikussiric gendetzeac , igan cedin mendi batetara : eta iarri cenean hurbildu içan çaizcan bere discipuluac .

(src)="b.MAT.5.2.1"> και ανοιξας το στομα αυτου εδιδασκεν αυτους , λεγων .
(trg)="b.MAT.5.2.1"> Eta bere ahoa irequiric iracasten cituen , erraiten çuela ,

(src)="b.MAT.5.3.1"> Μακαριοι οι πτωχοι τω πνευματι , διοτι αυτων ειναι η βασιλεια των ουρανων .
(trg)="b.MAT.5.3.1"> Dohatsu dirade spirituz paubreac : ceren hayén baita ceruètaco resumá .

(src)="b.MAT.5.4.1"> Μακαριοι οι πενθουντες , διοτι αυτοι θελουσι παρηγορηθη .
(trg)="b.MAT.5.4.1"> Dohatsu dirade nigarrez daudenac : ceren hec consolaturen baitirade .

(src)="b.MAT.5.5.1"> Μακαριοι οι πραεις , διοτι αυτοι θελουσι κληρονομησει την γην .
(trg)="b.MAT.5.5.1"> Dohatsu dirade emeac : ceren hec lurra heretaturen baitute .

(src)="b.MAT.5.6.1"> Μακαριοι οι πεινωντες και διψωντες την δικαιοσυνην , διοτι αυτοι θελουσι χορτασθη .
(trg)="b.MAT.5.6.1"> Dohatsu dirade iustitiaz gosse eta egarri diradenac : ceren hec asseren baitirade .

(src)="b.MAT.5.7.1"> Μακαριοι οι ελεημονες , διοτι αυτοι θελουσιν ελεηθη .
(trg)="b.MAT.5.7.1"> Dohatsu dirade misericordiosoac : ceren hæy misericordia eguinen baitzaye .

(src)="b.MAT.5.8.1"> Μακαριοι οι καθαροι την καρδιαν , διοτι αυτοι θελουσιν ιδει τον Θεον .
(trg)="b.MAT.5.8.1"> Dohatsu dirade bihotzez chahu diradenac : ceren hec Iaincoa ikussiren baituté .

(src)="b.MAT.5.9.1"> Μακαριοι οι ειρηνοποιοι , διοτι αυτοι θελουσιν ονομασθη υιοι Θεου .
(trg)="b.MAT.5.9.1"> Dohatsu dirade baquea procuratzen dutenac : ceren hec Iaincoaren haour deithuren baitirade .

(src)="b.MAT.5.10.1"> Μακαριοι οι δεδιωγμενοι ενεκεν δικαιοσυνης , διοτι αυτων ειναι η βασιλεια των ουρανων .
(trg)="b.MAT.5.10.1"> Dohatsu dirade iustitiagatic persecutatzen diradenac : ceren hayén baita ceruètaco resumá .