# dje/Zarma.xml.gz
# pl/Polish.xml.gz


(src)="b.GEN.1.1.1"> Sintina gaa Irikoy na beena da ganda taka .
(trg)="b.GEN.1.1.1"> Na początku stworzył Bóg niebo i ziemię .

(src)="b.GEN.1.2.1"> Ganda go mo batama koonu no kaŋ sinda alhaali , hari guusuyaŋo boŋ mo , kala kubay .
(src)="b.GEN.1.2.2"> Irikoy Biya mo goono ga yooje harey boŋ .
(trg)="b.GEN.1.2.1"> A ziemia była niekształtowna i próżna , i ciemność była nad przepaścią , a Duch Boży unaszał się nad wodami .

(src)="b.GEN.1.3.1"> Gaa no Irikoy ne : « Kaari ma te . »
(src)="b.GEN.1.3.2"> Kaaro mo te .
(trg)="b.GEN.1.3.1"> I rzekł Bóg : Niech będzie światłość ; i stała się światłość .

(src)="b.GEN.1.4.1"> Irikoy di kaŋ kaaro ga boori , nga mo na kaaro da kuba fay .
(trg)="b.GEN.1.4.1"> I widział Bóg światłość , że była dobra ; i uczynił Bóg rozdział między światłością i między ciemnością .

(src)="b.GEN.1.5.1"> Irikoy ne kaaro se Zaari .
(src)="b.GEN.1.5.2"> Kuba mo , a ne a se Cin .
(src)="b.GEN.1.5.3"> Wiciri kambu te , susubay mo te , jirbi sintina nooya .
(trg)="b.GEN.1.5.1"> I nazwał Bóg światłość dniem a ciemność nazwał nocą ; i stał się wieczór , i stał się zaranek , dzień pierwszy .

(src)="b.GEN.1.6.1"> Irikoy ne mo : « Batama ma te harey da care game ra hal a ma harey fay da care . »
(trg)="b.GEN.1.6.1"> Potem rzekł Bóg : Niech będzie rozpostarcie , w pośrodku wód , a niech dzieli wody od wód .

(src)="b.GEN.1.7.1"> Irikoy na batama te mo , a na harey kaŋ yaŋ go batama cire fay da harey kaŋ yaŋ go batama boŋ .
(src)="b.GEN.1.7.2"> Yaadin mo no te .
(trg)="b.GEN.1.7.1"> I uczynił Bóg rozpostarcie ; uczynił też rozdział między wodami , które są pod rozpostarciem ; i między wodami , które są nad rozpostarciem ; i stało się tak .

(src)="b.GEN.1.8.1"> Irikoy na batama maa daŋ ka ne a se Beene .
(src)="b.GEN.1.8.2"> Wiciri kambu te , susubay mo te , jirbi hinkanta nooya .
(trg)="b.GEN.1.8.1"> I nazwał Bóg rozpostarcie niebem .
(trg)="b.GEN.1.8.2"> I stał się wieczór , i stał się zaranek , dzień wtóry .

(src)="b.GEN.1.9.1"> Irikoy ne : « Beene batama cire harey ma margu nangu folloŋ , ganda laabo mo ma bangay . »
(src)="b.GEN.1.9.2"> Yaadin mo no te .
(trg)="b.GEN.1.9.1"> I rzekł Bóg : Niech się zbiorą wody , które są pod niebem , na jedno miejsce , a niech się okaże miejsce suche ; i stało się tak .

(src)="b.GEN.1.10.1"> Irikoy na ganda batama maa daŋ Ndunnya .
(src)="b.GEN.1.10.2"> A na harey marganta mo maa daŋ Teeku .
(src)="b.GEN.1.10.3"> Irikoy di kaŋ woodin mo ga boori .
(trg)="b.GEN.1.10.1"> I nazwał Bóg suche miejsce ziemią , a zebranie wód nazwał morzem .

(src)="b.GEN.1.11.1"> Irikoy ne : « Subu nda tuuri izey kaŋ ga hay yaŋ mo ma fatta ka fun laabo ra , da tuuri-nyaŋey kaŋ ga izeyaŋ hay , wo kaŋ gonda gure , i afo kulu nga dumo boŋ . »
(src)="b.GEN.1.11.2"> Yaadin mo no laabo te .
(trg)="b.GEN.1.11.1"> I widział Bóg , że to było dobre .
(trg)="b.GEN.1.11.2"> Potem rzekł Bóg : Niech zrodzi ziemia trawę , ziele , wydawające nasienie , i drzewo rodzajne , czyniące owoc , według rodzaju swego , którego by nasienie było w nim na ziemi ; i stało się tak .

(src)="b.GEN.1.12.1"> Subu nda tuuri izey kaŋ yaŋ ga hay ngey dumey boŋ binde fatta ka fun laabo ra , ngey nda tuuri-nyaŋey kaŋ ga izeyaŋ hay , kaŋ yaŋ gonda gure , ngey dumey boŋ .
(src)="b.GEN.1.12.2"> Irikoy di kaŋ woodin mo ga boori .
(trg)="b.GEN.1.12.1"> I zrodziła ziemia trawę , ziele wydawające nasienie , według rodzaju swego , i drzewo czyniące owoc , w którym nasienie jego , według rodzaju swego ; i widział Bóg , że to było dobre .

(src)="b.GEN.1.13.1"> Wiciri kambu te , susubay mo te , jirbi hinzanta nooya .
(trg)="b.GEN.1.13.1"> I stał się wieczór , i stał się zaranek , dzień trzeci .

(src)="b.GEN.1.14.1"> Irikoy ne : « Hayey kaŋ ga kaari ma te beene batama ra , hala fayyaŋ ma te cin da zaari game ra .
(src)="b.GEN.1.14.2"> I ma goro mo alaamayaŋ jiirey da jirbey da alwaatey se .
(trg)="b.GEN.1.14.1"> I rzekł Bóg : Niech będą światła na rozpostarciu niebieskim , ku rozdzielaniu dnia od nocy , a niech będą na znaki , i pewne czasy , i dni , i lata .

(src)="b.GEN.1.15.1"> I ma goro mo kaariyaŋ beene batama ra , ka te kaari ndunnya se . »
(src)="b.GEN.1.15.2"> Yaadin mo no te .
(trg)="b.GEN.1.15.1"> I niech będą za światła na rozpostarciu nieba , aby świeciły nad ziemią ; i stało się tak .

(src)="b.GEN.1.16.1"> Irikoy na kaari beeri hinka din te , ibambata ma may zaari , ikayna mo ma may cin .
(src)="b.GEN.1.16.2"> A na handariyayzey mo te .
(trg)="b.GEN.1.16.1"> I uczynił Bóg dwa światła wielkie : światło większe , aby rządziło dzień , a światło mniejsze , aby rządziło noc , i gwiazdy .

(src)="b.GEN.1.17.1"> Irikoy n ' i daŋ beene batama ra zama i ma kaari ndunnya boŋ ,
(trg)="b.GEN.1.17.1"> I postawił je Bóg na rozpostarciu nieba , aby świeciły nad ziemią .

(src)="b.GEN.1.18.1"> i ma may cin da zaari , i ma kubay da kaari fay mo .
(src)="b.GEN.1.18.2"> Irikoy di kaŋ woodin mo ga boori .
(trg)="b.GEN.1.18.1"> I żeby rządziły dzień i noc , i czyniły rozdział między światłością , i między ciemnością ; i widział Bóg , że to było dobre .

(src)="b.GEN.1.19.1"> Wiciri kambu te , susubay mo te , jirbi taacanta nooya .
(trg)="b.GEN.1.19.1"> I stał się wieczór , i stał się zaranek , dzień czwarty .

(src)="b.GEN.1.20.1"> Irikoy ne : « Harey ma fundikooni boobo hay kaŋ ga yooje , wo kaŋ yaŋ gonda fundi .
(src)="b.GEN.1.20.2"> Curayzey mo ma deesi beene batama ra ndunnya se beene . »
(trg)="b.GEN.1.20.1"> I rzekł Bóg : Niech hojnie wywiodą wody płaz duszy żywiącej ; a ptactwo niech lata nad ziemią , pod rozpostarciem niebieskim .

(src)="b.GEN.1.21.1"> Irikoy na teeku ham bambatey mo taka , da fundikooni kulu kaŋ ga yooje , wo kaŋ yaŋ ga nyuturu-nyuturu harey ra , a n ' i taka ngey dumey boŋ .
(src)="b.GEN.1.21.2"> A na curo kulu kaŋ ga deesi mo taka nga dumo boŋ .
(src)="b.GEN.1.21.3"> Irikoy di kaŋ woodin mo ga boori .
(trg)="b.GEN.1.21.1"> I stworzył Bóg wieloryby wielkie , i wszelką duszę żywiącą płazającą się , którą hojnie wywiodły wody , według rodzaju ich ; i wszelkie ptactwo skrzydlaste , według rodzaju ich ; i widział Bóg , że to było dobre .

(src)="b.GEN.1.22.1"> Irikoy n ' i albarkandi ka ne : « Wa ize boobo hay ka baa ka tonton .
(src)="b.GEN.1.22.2"> Araŋ ma teekoy harey toonandi .
(src)="b.GEN.1.22.3"> Curayzey mo ma baa ka tonton ndunnya ra . »
(trg)="b.GEN.1.22.1"> Błogosławił im tedy Bóg , mówiąc : Rozradzajcie się , i rozmnażajcie się , a napełniajcie wody morskie ; i ptactwo niech się rozmnaża na ziemi .

(src)="b.GEN.1.23.1"> Wiciri kambu te , susubay mo te , jirbi guwanta nooya .
(trg)="b.GEN.1.23.1"> I stał się wieczór , i stał się zaranek , dzień piąty .

(src)="b.GEN.1.24.1"> Irikoy ne : « Laabo mo ma baafunayaŋ hay , afo kulu nga dumo boŋ , kwaara almaney da wo kaŋ yaŋ ga ganda biri , da ndunnya ganji hamey ngey dumey boŋ . »
(src)="b.GEN.1.24.2"> Yaadin mo no ka te .
(trg)="b.GEN.1.24.1"> Rzekł też Bóg : Niech wyda ziemia duszę żywiącą według rodzaju swego ; bydło i płaz , i zwierz ziemski , według rodzaju swego ; i stało się tak .

(src)="b.GEN.1.25.1"> Irikoy na ganji hamey taka ngey dumey boŋ , kwaara almaney mo ngey dumey boŋ , da hay kulu kaŋ ga ganda biri laabo boŋ ngey dumey boŋ .
(src)="b.GEN.1.25.2"> Irikoy di kaŋ woodin mo ga boori .
(trg)="b.GEN.1.25.1"> Uczynił tedy Bóg zwierz ziemski według rodzaju swego ; i bydło według rodzaju swego ; i wszelki płaz ziemski według rodzaju swego ; i widział Bóg , że to było dobre .

(src)="b.GEN.1.26.1"> Woodin banda Irikoy ne : « Iri ma boro te iri alhaalo ra , iri wane himando boŋ .
(src)="b.GEN.1.26.2"> I ma teeku hamey da beene curey da almaney may .
(src)="b.GEN.1.26.3"> I ma ndunnya may , da hay kulu kaŋ ga ganda biri ganda laabo boŋ . »
(trg)="b.GEN.1.26.1"> Zatem rzekł Bóg : Uczyńmy człowieka na wyobrażenie nasze , według podobieństwa naszego ; a niech panuje nad rybami morskimi , i nad ptactwem niebieskim , i nad zwierzęty , i nad wszystką ziemią , i nad wszelkim płazem , płazającym się po ziemi .

(src)="b.GEN.1.27.1"> Irikoy binde na boro taka nga alhaalo boŋ , Irikoy alhaalo ra no a n ' i taka , alboro nda wayboro a n ' i taka .
(trg)="b.GEN.1.27.1"> Stworzył tedy Bóg człowieka na wyobrażenie swoje ; na wyobrażenie Boże stworzył go ; mężczyznę i niewiastę stworzył je .

(src)="b.GEN.1.28.1"> Irikoy n ' i albarkandi mo .
(src)="b.GEN.1.28.2"> Irikoy ne i se : « Araŋ ma ize boobo hay ka baa ka tonton .
(src)="b.GEN.1.28.3"> Araŋ ma ndunnya may mo , araŋ ma teeku hamey may , da beene batama curayzey , da fundikooni kulu kaŋ ga nyooti ndunnya boŋ . »
(trg)="b.GEN.1.28.1"> I błogosławił im Bóg , i rzekł do nich Bóg : Rozradzajcie się , i rozmnażajcie się , i napełniajcie ziemię ; i czyńcie ją sobie poddaną ; i panujcie nad rybami morskimi , i nad ptactwem niebieskim , i nad wszelkim zwierzem , który się rusza na ziemi .

(src)="b.GEN.1.29.1"> Irikoy ne mo : « Guna , ay n ' araŋ no tuurey kulu kaŋ ga ize hay , kaŋ yaŋ go ndunnya fando kulu boŋ , da tuuri-nya kulu kaŋ ga ize hay mo kaŋ gonda gure .
(src)="b.GEN.1.29.2"> I ga ciya araŋ se ŋwaari .
(trg)="b.GEN.1.29.1"> I rzekł Bóg : Oto dałem wam wszelkie ziele , wydawające z siebie nasienie , które jest na obliczu wszystkiej ziemi ; i wszelkie drzewo , na którym jest owoc drzewa , wydawające z siebie nasienie , będzie wam ku pokarmowi .

(src)="b.GEN.1.30.1"> Alman kulu kaŋ go ndunnya ra , da beene curo kulu , da hay kulu kaŋ ga ganda biri laabo boŋ mo , kaŋ yaŋ ra fundi go , ay na kobto tayo no i se a ma ciya i se ŋwaari . »
(src)="b.GEN.1.30.2"> Yaadin mo no ka te .
(trg)="b.GEN.1.30.1"> I wszelkiemu zwierzowi ziemskiemu , i wszystkiemu ptactwu niebieskiemu , i wszelkiej rzeczy ruszającej się na ziemi , w której jest dusza żywiąca ; wszelka jarzyna ziela będzie ku pokarmowi ; i stało się tak .

(src)="b.GEN.1.31.1"> Irikoy na hay kulu kaŋ nga te guna , i go mo , i kulu ga boori gumo .
(src)="b.GEN.1.31.2"> Wiciri kambu te , susubay mo te , jirbi iddanta nooya .
(trg)="b.GEN.1.31.1"> I widział Bóg wszystko , co uczynił , a oto było bardzo dobre ; i stał się wieczór , i stał się zaranek , dzień szósty .

(src)="b.GEN.2.1.1"> Yaadin no beene da ganda da ngey jama kulu taka ka ban d ' a .
(trg)="b.GEN.2.1.1"> Dokończone tedy są niebiosa i ziemia , i wszystko wojsko ich .

(src)="b.GEN.2.2.1"> Irikoy na nga goyo kaŋ a te ban zaari iyyanta hane , a fulanzam mo nga goyo kulu kaŋ a te gaa , zaari iyyanta hane .
(trg)="b.GEN.2.2.1"> I dokończył Bóg dnia siódmego dzieła swego , które uczynił ; i odpoczął w dzień siódmy od wszelkiego dzieła swego , które uczynił .

(src)="b.GEN.2.3.1"> Irikoy na zaari iyyanta din albarkandi , a n ' a beerandi mo , zama zaaro din ra no a fulanzam nga goyey kulu gaa , kaŋ a te da wo kaŋ a taka ka ban .
(trg)="b.GEN.2.3.1"> I błogosławił Bóg dniowi siódmemu , i poświęcił go ; iż weó odpoczął od wszelkiego dzieła swego , które był stworzył Bóg , aby uczynione było .

(src)="b.GEN.2.4.1"> Woone yaŋ no ga ti beene nda ganda baarey , waato kaŋ i n ' i taka , waato kaŋ Rabbi Irikoy na beene nda ganda te :
(trg)="b.GEN.2.4.1"> Teć są zrodzenia niebios , i ziemi , gdy były stworzone , dnia , którego uczynił Pan Bóg ziemię i niebo .

(src)="b.GEN.2.5.1"> Tuuri-nya si no ndunnya ra .
(src)="b.GEN.2.5.2"> Subu mana fatta jina , zama Rabbi Irikoy mana naŋ hari ma kaa , zama boro si no kaŋ ga laabo far .
(trg)="b.GEN.2.5.1"> Wszelką różdżkę polną , przedtem niż była na ziemi ; i wszelkie ziele polne , pierwej niż weszło ; albowiem nie spuścił jeszcze był dżdżu Pan Bóg na ziemię ; i człowieka nie było , któryby sprawował ziemię .

(src)="b.GEN.2.6.1"> Amma dullu yeeno fo no ga fun ganda ka laabo kulu tayandi .
(trg)="b.GEN.2.6.1"> Ale para wychodziła z ziemi , która odwilżała wszystek wierzch ziemi .

(src)="b.GEN.2.7.1"> Rabbi Irikoy na alboro te da laabu , a na fundi funsu a niine funey ra .
(src)="b.GEN.2.7.2"> Waato din gaa no albora ciya takahari kaŋ gonda fundi .
(trg)="b.GEN.2.7.1"> Stworzył tedy Pan Bóg człowieka z prochu ziemi , i natchnął w oblicze jego dech żywota .
(trg)="b.GEN.2.7.2"> I stał się człowiek duszą żywiącą .

(src)="b.GEN.2.8.1"> Woodin banda Rabbi Irikoy na kali fo tilam Eden ra wayna funay haray , a na albora kaŋ a te din daŋ a ra .
(trg)="b.GEN.2.8.1"> Nasadził też był Pan Bóg sad w Eden , na wschód słońca , i postawił tam człowieka , którego był stworzył .

(src)="b.GEN.2.9.1"> Rabbi Irikoy na tuuri-nya dumi kulu fattandi laabo ra , kaŋ gunayaŋ ga boori , kaŋ yaŋ ŋwaari ga kaan mo .
(src)="b.GEN.2.9.2"> Fundi tuuri-nyaŋo mo fatta Eden kalo bindo ra , da tuuri-nyaŋo kaŋ ga boro no ihanno da ilaalo game ra fayanka .
(trg)="b.GEN.2.9.1"> I wywiódł Pan Bóg z ziemi wszelkie drzewo wdzięczne na wejrzeniu , i smaczne ku jedzeniu : i drzewo żywota w pośrodku sadu ; i drzewo wiadomości dobrego i złego .

(src)="b.GEN.2.10.1"> Isa fo fatta Eden ra ka kalo haŋandi , woodin banda a fay kambe taaci .
(trg)="b.GEN.2.10.1"> A rzeka wychodziła z Eden dla odwilżenia sadu ; i stamtąd dzieliła się na cztery główne rzeki ;

(src)="b.GEN.2.11.1"> Sintinay wano maa Pison , woodin no ka Habila laabo kulu windi , naŋ kaŋ gonda wura .
(trg)="b.GEN.2.11.1"> Imię jednej Fyson ; ta okrąża wszystką ziemię Hewila , gdzie się rodzi złoto .

(src)="b.GEN.2.12.1"> Laabo din wura mo , ihanno no .
(src)="b.GEN.2.12.2"> Noodin gonda bidila da oniks * tondi mo .
(trg)="b.GEN.2.12.1"> A złoto ziemi onej jest wyborne .
(trg)="b.GEN.2.12.2"> Tamże jest Bdellion , i kamień Onychyn .

(src)="b.GEN.2.13.1"> Isa hinkanta maa Jihon : nga no ka windi-windi Etiyopi laabo kulu ra .
(trg)="b.GEN.2.13.1"> A imię rzeki drugiej Gihon ; ta okrąża wszystkę ziemię Murzyńską .

(src)="b.GEN.2.14.1"> Isa hinzanta maa Hiddekel , nga no ga zuru Assiriya laabo se wayna funay haray .
(src)="b.GEN.2.14.2"> Isa taacanta maa Ufratis .
(trg)="b.GEN.2.14.1"> Imię zaś rzeki trzeciej Chydekel , ta płynie na wschód słońca ku Asyryi .
(trg)="b.GEN.2.14.2"> A rzeka czwarta jest Eufrates .

(src)="b.GEN.2.15.1"> Rabbi Irikoy na bora sambu ka daŋ Eden kalo ra , a m ' a far , a ma haggoy d ' a mo .
(trg)="b.GEN.2.15.1"> Wziął tedy Pan Bóg człowieka , i postawił go w sadzie Eden , aby go sprawował , i aby go strzegł .

(src)="b.GEN.2.16.1"> Rabbi Irikoy na bora no hin sanni ka ne : « Daahir ni ga hin ka ŋwa tuuri-nyaŋey izey gaa .
(trg)="b.GEN.2.16.1"> Tedy rozkazał Pan Bóg człowiekowi , mówiąc : Z każdego drzewa sadu jeść będziesz .

(src)="b.GEN.2.17.1"> Amma day ihanno nda ilaalo fayankayaŋ tuuri-nyaŋo , ni ma si ŋwa a gaa , zama zaari kulu kaŋ ni ŋwa woodin gaa , daahir ni ga bu . »
(trg)="b.GEN.2.17.1"> Ale z drzewa wiadomości dobrego i złego , jeść z niego nie będziesz ; albowiem dnia , którego jeść będziesz z niego , śmiercią umrzesz .

(src)="b.GEN.2.18.1"> Rabbi Irikoy ne : « Alboro mana hagu nda nga fo goray .
(src)="b.GEN.2.18.2"> Ay ga te a se gaako fo kaŋ ga hagu a se . »
(trg)="b.GEN.2.18.1"> Rzekł też Pan Bóg : Nie dobrze być człowiekowi samemu ; uczynię mu pomoc , która by była przy nim .

(src)="b.GEN.2.19.1"> Rabbi Irikoy jin ka ganji hamey kulu nda beene curey kulu te da laabu .
(src)="b.GEN.2.19.2"> A kand ' ey albora do , nga ma di mate kaŋ no a g ' i ce d ' a .
(src)="b.GEN.2.19.3"> Haŋ kaŋ albora ne fundikooni kulu se mo , yaadin no a maa go .
(trg)="b.GEN.2.19.1"> A gdy stworzył Pan Bóg z ziemi wszelki zwierz polny , i wszelkie ptactwo niebieskie , tedy je przywiódł do Adama , aby obaczył jakoby je nazwać miał ; a jakoby nazwał Adam każdą duszę żywiącą , tak aby było imię jej .

(src)="b.GEN.2.20.1"> Albora na maa daŋ kwaara almaney , da beene curey , da ganji hamey kaŋ yaŋ go ganjo ra gaa .
(src)="b.GEN.2.20.2"> Amma hala hõ albora se i mana du gaako kaŋ ga hagu a se .
(trg)="b.GEN.2.20.1"> Tedy dał Adam imiona wszystkiemu bydłu , i ptactwu niebieskiemu , i wszelkiemu zwierzowi polnemu .
(trg)="b.GEN.2.20.2"> Lecz Adamowi nie była znaleziona pomoc , która by przy nim była .

(src)="b.GEN.2.21.1"> Waato din gaa no Rabbi Irikoy na jirbi tiŋo fo taŋ albora gaa , hal a jirbi .
(src)="b.GEN.2.21.2"> A na caraw bir ' ize fo kaa albora gaa , ka ye ka nango daabu nda basi .
(trg)="b.GEN.2.21.1"> Tedy przypuścił Pan Bóg twardy sen na Adama , i zasnął ; i wyjął jedno żebro jego , i napełnił ciałem miasto niego .

(src)="b.GEN.2.22.1"> Rabbi Irikoy na wayboro te da caraw biriyo din kaŋ a kaa albora gaa .
(src)="b.GEN.2.22.2"> A kand ' a albora do .
(trg)="b.GEN.2.22.1"> I zbudował Pan Bóg z żebra onego , które wyjął z Adama , niewiastę , i przywiódł ją do Adama .

(src)="b.GEN.2.23.1"> Waato din no albora ne : « Sohõ woone biri no kaŋ fun ay biriyey ra , basi mo no kaŋ fun ay baso ra .
(src)="b.GEN.2.23.2"> I ga ne a se wayboro , zama alboro gaa no i n ' a kaa . »
(trg)="b.GEN.2.23.1"> I rzekł Adam : Toć teraz jest kość z kości moich , i ciało z ciała mego ; dla tegoż będzie nazwana mężatką , bo ona z męża wzięta jest .

(src)="b.GEN.2.24.1"> Woodin se no alboro ga nga baaba nda nga nya naŋ , ka naagu nga wando gaa , i ga ciya mo gaaham folloŋ .
(trg)="b.GEN.2.24.1"> Przetoż opuści człowiek ojca swego i matkę swoję , a przyłączy się do żony swojej , i będą jednem ciałem .

(src)="b.GEN.2.25.1"> Albora da nga wando goro gaa-koonu , haawi mo man ' i di .
(trg)="b.GEN.2.25.1"> A byli oboje nadzy , Adam i żona jego ; a nie wstydzili się .

(src)="b.GEN.3.1.1"> Amma gondi waani hiila ka bisa almaney kulu kaŋ Rabbi Irikoy te .
(src)="b.GEN.3.1.2"> A ne waybora se : « Haba ? cimi no kaŋ Irikoy ne araŋ ma si ŋwa tuuri-nya kulu gaa kaŋ go kalo ra ? »
(trg)="b.GEN.3.1.1"> A wąż był chytrzejszy nad wszystkie zwierzęta polne , które był uczynił Pan Bóg ; ten rzekł do niewiasty : Także to , że wam Bóg rzekł : Nie będziecie jedli z każdego drzewa sadu tego ?

(src)="b.GEN.3.2.1"> Waybora tu ka ne a se : « Kalo tuuri-nyaŋey , i yadda iri se iri m ' i ŋwa .
(trg)="b.GEN.3.2.1"> I rzekła niewiasta do węża : Z owocu drzewa sadu tego pożywamy ;

(src)="b.GEN.3.3.1"> Amma tuuri-nyaŋo kaŋ go kalo bindo ra izey , Irikoy ne : ‹ Araŋ ma s ' i ŋwa , araŋ ma s ' i ham mo , zama araŋ ma si bu se . › »
(trg)="b.GEN.3.3.1"> Ale z owocu drzewa , które jest w pośród sadu , rzekł Bóg : Nie będziecie jedli z niego , ani się go dotykać będziecie , byście snać nie pomarli .

(src)="b.GEN.3.4.1"> Gondo ne waybora se : « Manti hal araŋ ga bu da cimi no bo !
(trg)="b.GEN.3.4.1"> I rzekł wąż do niewiasty : Żadnym sposobem śmiercią nie pomrzecie ;

(src)="b.GEN.3.5.1"> Zama Irikoy bay zaari kaŋ araŋ ŋwa a gaa , araŋ moy ga feeri hal araŋ ga ciya danga Irikoy cine , ka hari hanno nda hari laalo bay . »
(trg)="b.GEN.3.5.1"> Ale wie Bóg , że któregokolwiek dnia z niego jeść będziecie , otworzą się oczy wasze ; a będziecie jako bogowie , znający dobre i złe .

(src)="b.GEN.3.6.1"> Waato kaŋ waybora di kaŋ tuuri-nyaŋo ga kaan ŋwaari se , a gunayaŋ ga boori mo gaa , tuuri-nya kaŋ ga beejandi mo no laakal nooyaŋ se , kala waybora kaa a izey ga ka ŋwa .
(src)="b.GEN.3.6.2"> A no nga kurnyo mo se , kaŋ go a jarga , nga mo ŋwa .
(trg)="b.GEN.3.6.1"> Widząc tedy niewiasta , iż dobre było drzewo ku jedzeniu ; a iż było wdzięczne na wejrzeniu , a pożądliwe drzewo dla nabycia umiejętności , wzięła z owocu jego , i jadła ; dała też i mężowi swemu , który z nią był ; i on też jadł .

(src)="b.GEN.3.7.1"> I boro hinka moy fiti .
(src)="b.GEN.3.7.2"> I bay kaŋ ngey go gaa-koonu .
(src)="b.GEN.3.7.3"> I na jeejay * kobtoyaŋ taa care gaa , ka haw ngey cantey gaa .
(trg)="b.GEN.3.7.1"> Zatem otworzyły się oczy obojga , i poznali , że byli nagimi ; i spletli liście figowe , a poczynili sobie zasłony .

(src)="b.GEN.3.8.1"> Kal i maa Rabbi Irikoy jinde kaŋ goono ga windi kalo ra wiciri kambu haray .
(src)="b.GEN.3.8.2"> Adamu nda nga wando tugu Irikoy se kalo tuuri-nyaŋey ra .
(trg)="b.GEN.3.8.1"> A wtem usłyszeli głos Pana Boga chodzącego po sadzie z wiatrem dniowym ; i skrył się Adam , i żona jego od oblicza Pana Boga między drzewa sadu .

(src)="b.GEN.3.9.1"> Amma Rabbi Irikoy na Adamu ce ka ne a se : « Man no ni go ? »
(trg)="b.GEN.3.9.1"> I zawołał Pan Bóg Adama , i rzekł mu : Gdzieżeś ?

(src)="b.GEN.3.10.1"> Albora tu a se ka ne : « Ay maa ni jinda no kalo ra .
(src)="b.GEN.3.10.2"> Ay mo humburu , zama ay go gaa-koonu , woodin se no ay tugu . »
(trg)="b.GEN.3.10.1"> Który odpowiedział : Głos twój usłyszałem w sadzie , i zlękłem się dla tego , żem nagi , i skryłem się .

(src)="b.GEN.3.11.1"> Rabbi Irikoy mo ne a se : « May ka ci ni se ka ne koonu no ni go ?
(src)="b.GEN.3.11.2"> Ngo , manti tuuri-nyaŋo kaŋ ay ne ni ma si ŋwa gaa no ni ŋwa ? »
(trg)="b.GEN.3.11.1"> I rzekł Bóg : Któż ci pokazał , żeś jest nagim ? izaliś nie jadł z drzewa onego , z któregom zakazał tobie , abyś nie jadł ?

(src)="b.GEN.3.12.1"> Albora ne : « Waybora kaŋ ni daŋ a ma goro ay banda , nga no k ' ay no tuuri-nyaŋo gaa , ay mo ŋwa . »
(trg)="b.GEN.3.12.1"> Tedy rzekł Adam : Niewiasta , którąś mi dał , aby była ze mną , ona mi dała z tego drzewa , i jadłem .

(src)="b.GEN.3.13.1"> Rabbi Irikoy ne waybora se : « Ifo no ni te wo ? »
(src)="b.GEN.3.13.2"> Waybora mo ne : « Gondo no k ' ay darandi , ay mo ŋwa . »
(trg)="b.GEN.3.13.1"> I rzekł Pan Bóg do niewiasty : Cóżeś to uczyniła ? i rzekła niewiasta : Wąż mię zwiódł , i jadłam .

(src)="b.GEN.3.14.1"> Rabbi Irikoy ne gondo se : « Za kaŋ ni na woone te , ay na ni laali kwaara almaney da ganji hamey kulu game ra .
(src)="b.GEN.3.14.2"> Ni gunda boŋ no ni ga dira .
(src)="b.GEN.3.14.3"> Kusa no ni ga ŋwa mo , kala ni fundo me .
(trg)="b.GEN.3.14.1"> Tedy rzekł Pan Bóg do węża : Iżeś to uczynił , przeklętym będziesz nad wszystkie zwierzęta , i nad wszystkie bestyje polne ; na brzuchu twoim czołgać się będziesz , a proch żreć będziesz po wszystkie dni żywota twego .

(src)="b.GEN.3.15.1"> Ay ga ibaretaray daŋ mo nin da waybora game ra , ni hayyaŋo d ' a hayyaŋo game ra .
(src)="b.GEN.3.15.2"> A ga ni boŋo tutubu , ni mo g ' a maray ce kondo gaa . »
(trg)="b.GEN.3.15.1"> Nieprzyjaźó też położę między tobą i niewiastą , i między nasieniem twoim , i między nasieniem jej ; to potrze tobie głowę , a ty mu potrzesz piętę .

(src)="b.GEN.3.16.1"> A ne waybora mo se : « Ay ga ni taabandi nda ni te gunde , hay-zaŋay ra no ni ga hay .
(src)="b.GEN.3.16.2"> Ni miila kulu mo ga ye ni kurnyo kambe ra , a ga ni may mo . »
(trg)="b.GEN.3.16.1"> A do niewiasty rzekł : Obficie rozmnożę boleści twoje , i poczęcia twoje ; w boleści rodzić będziesz dzieci , a wola twa poddana będzie mężowi twemu , a on nad tobą panować będzie .

(src)="b.GEN.3.17.1"> A ne Adamu mo se : « Zama ni na ni wande sanni ta , hala ni ŋwa tuuri-nyaŋo gaa kaŋ ay na ni no hin sanni ka ne : ‹ Ni ma si ŋwa a gaa , › A se no i ga laabo laali ni sabbay se .
(src)="b.GEN.3.17.2"> Kala nda ni taabi , gaa no ni ga du ka ŋwaari kaa a ra , ni fundo muudu .
(trg)="b.GEN.3.17.1"> Zaś rzekł do Adama : Iżeś usłuchał głosu żony twojej , a jadłeś z drzewa tego , o któremem ci przykazał , mówiąc : Nie będziesz jadł z niego ; przeklęta będzie ziemia dla ciebie , w pracy z niej pożywać będziesz po wszystkie dni żywota twego .

(src)="b.GEN.3.18.1"> A ga karji nda yo-karjiyaŋ hay ni se .
(src)="b.GEN.3.18.2"> Saajo kobtey mo , ni g ' i ŋwa .
(trg)="b.GEN.3.18.1"> A ona ciernie i oset rodzić będzie tobie ; i będziesz pożywał ziela polnego .

(src)="b.GEN.3.19.1"> Kala nda ni sungay , gaa no ni ga ŋwaari ŋwa , hala hano kaŋ hane ni ga ye ka furo laabo ra , nango kaŋ ay na ni kaa .
(src)="b.GEN.3.19.2"> Zama ni ya laabu no .
(src)="b.GEN.3.19.3"> Ni ga ye ka furo laabo ra mo koyne . »
(trg)="b.GEN.3.19.1"> W pocie oblicza twego będziesz pożywał chleba , aż się nawrócisz do ziemi , gdyżeś z niej wzięty ; boś proch , i w proch się obrócisz .

(src)="b.GEN.3.20.1"> Adamu na nga wando maa daŋ Hawa , zama nga no ga ti boro kulu nya .
(trg)="b.GEN.3.20.1"> I nazwał Adam imię żony swej Ewa , iż ona była matką wszystkich żywiących .

(src)="b.GEN.3.21.1"> Rabbi Irikoy te Adamu nda nga wando se kuuru bankaarayyaŋ , k ' i daabu .
(trg)="b.GEN.3.21.1"> I uczynił Pan Bóg Adamowi , i żonie jego odzienie skórzane , i oblókł je .

(src)="b.GEN.3.22.1"> Rabbi Irikoy ne mo : « Guna , albora te danga iri ra afo cine kaŋ a ga ihanno da ilaalo bay .
(src)="b.GEN.3.22.2"> Sohõ binde , a ma si nga kambe salle ka kaa fundi tuuri-nyaŋo gaa , ka ŋwa ka funa hal abada . »
(trg)="b.GEN.3.22.1"> Tedy rzekł Pan Bóg : Oto Adam stał się jako jeden z nas , wiedzący dobre i złe ; tedy wyżeńmy go , by snać nie ściągnął ręki swej , i nie wziął z drzewa żywota , i nie jadł , i żyłby na wieki .

(src)="b.GEN.3.23.1"> Woodin sabbay se no Rabbi Irikoy n ' a gaaray a ma fun Eden kalo ra , a ma koy ka laabo far , haya kaŋ gaa i n ' a kaa .
(trg)="b.GEN.3.23.1"> I wypuścił go Pan Bóg z sadu Eden , ku sprawowaniu ziemi , z której był wzięty .

(src)="b.GEN.3.24.1"> Yaadin no a na Adamu gaaray d ' a ka ciiti malaykayaŋ * daŋ Eden kalo se wayna funay haray .
(src)="b.GEN.3.24.2"> I gonda takubayaŋ kaŋ ga ciray danga danji , i ga nyaale mo .
(src)="b.GEN.3.24.3"> I ga faara kuray kulu ka fundi tuuri-nyaŋo fonda kosaray .
(trg)="b.GEN.3.24.1"> A tak wygnał człowieka ; i postawił na wschód słońca sadu Eden Cheruby , i miecz płomienisty i obrotny ku strzeżeniu drogi do drzewa żywota .

(src)="b.GEN.4.1.1"> Adamu margu nda nga wando Hawa .
(src)="b.GEN.4.1.2"> A te gunde mo ka Kaynu hay .
(src)="b.GEN.4.1.3"> A ne : « Rabbi gaakasinay do no ay du alboro ! »
(trg)="b.GEN.4.1.1"> Potem Adam poznał Ewę , żonę swoję , która poczęła i porodziła Kaina , i rzekła : Otrzymałam męża od Pana .

(src)="b.GEN.4.2.1"> A hay koyne , a kayno Habila .
(src)="b.GEN.4.2.2"> Habila te hawji , amma Kaynu te alfari .
(trg)="b.GEN.4.2.1"> I porodził zasię brata jego Abla ; i był Abel pasterzem owiec , a Kain był rolnikiem .

(src)="b.GEN.4.3.1"> Alwaati fo kaa ka to kaŋ Kaynu kande fari albarka ka sarga Rabbi se .
(trg)="b.GEN.4.3.1"> I stało się po wielu dni , iż przyniósł Kain z owocu ziemi ofiarę Panu .

(src)="b.GEN.4.4.1"> Habila mo na alman hay-jine naasoyaŋ wi ka sarga .
(src)="b.GEN.4.4.2"> Rabbi mo na Habila nda nga sarga kulu guna k ' i ta ,
(trg)="b.GEN.4.4.1"> Także i Abel przyniósł z pierworodztw trzód swoich i z tłustości ich ; i wejrzał Pan na Abla i na ofiarę jego .

(src)="b.GEN.4.5.1"> amma a mana Kaynu nda nga sarga ta .
(src)="b.GEN.4.5.2"> Kala Kaynu futu gumo-gumo , hal a na mo-kuura haw .
(trg)="b.GEN.4.5.1"> Ale na Kaina i na ofiarę jego nie wejrzał ; i rozgniewał się Kain bardzo , i spadła twarz jego .

(src)="b.GEN.4.6.1"> Rabbi ne Kaynu se : « Ifo se no ni futu ?
(src)="b.GEN.4.6.2"> Ifo se mo no ni na mo-kuura haw ?
(trg)="b.GEN.4.6.1"> Tedy rzekł Pan do Kaina : Przeczżeś się zapalił gniewem a czemu spadła twarz twoja ?

(src)="b.GEN.4.7.1"> Da ni na ihanno te , manti ay ga yadda ?
(src)="b.GEN.4.7.2"> Da mo ni na hari laalo te , zunubi go ga gum fu me gaa .
(src)="b.GEN.4.7.3"> A anniya kulu mo ga ye ni do , amma ma te a se jine boro . »
(trg)="b.GEN.4.7.1"> Azaż , jeźli dobrze czynić będziesz , nie będziesz wywyższon ? a jeźli nie będziesz dobrze czynił , we drzwiach grzech leży ; a do ciebie chuć jego będzie , a ty nad nim panować będziesz .

(src)="b.GEN.4.8.1"> Alwaato din Kaynu salaŋ nga kayne Habila se , amma kaŋ i go saajo ra , Kaynu kaŋ Habila boŋ k ' a wi .
(trg)="b.GEN.4.8.1"> I rozmawiał Kain z Ablem bratem swoim .
(trg)="b.GEN.4.8.2"> I stało się , gdy byli na polu , że powstał Kain na Abla brata swego , i zabił go .

(src)="b.GEN.4.9.1"> Rabbi ne Kaynu se : « Man gaa ni kayne Habila ? »
(src)="b.GEN.4.9.2"> A ne : « Ay si bay .
(src)="b.GEN.4.9.3"> Wala ay wo ay nya-izo batuko no ? »
(trg)="b.GEN.4.9.1"> I rzekł Pan do Kaina : Gdzież jest Abel brat twój ? który odpowiedział : Nie wiem ; izalim ja stróżem brata mego ?

(src)="b.GEN.4.10.1"> Rabbi ne : « Ifo no ni te wo ?
(src)="b.GEN.4.10.2"> Ni kayne kuro jinde goono ga fun laabo ra ka hẽ ay gaa .
(trg)="b.GEN.4.10.1"> I rzekł Bóg : Cóżeś uczynił ?
(trg)="b.GEN.4.10.2"> Głos krwi brata twego woła do mnie z ziemi .

(src)="b.GEN.4.11.1"> Sohõ binde ni ga laali laabo ra kaŋ na nga me feeri ka ni kayne kuro ta ni kambe ra .
(trg)="b.GEN.4.11.1"> Teraz tedy przeklętym będziesz na ziemi , która otworzyła usta swe , aby przyjęła krew brata twego z ręki twojej .

(src)="b.GEN.4.12.1"> Da ni n ' a far , a si ni no nga albarka koyne .
(src)="b.GEN.4.12.2"> Ni ga dira ka windi a boŋ nangu kulu yaamo . »
(trg)="b.GEN.4.12.1"> Gdy będziesz sprawował ziemię , nie wyda więcej mocy swej tobie ; tułaczem , i biegunem będziesz na ziemi .

(src)="b.GEN.4.13.1"> Kaynu ne Rabbi se : « Ay alhakko bisa ay hina .
(trg)="b.GEN.4.13.1"> Tedy rzekł Kain do Pana : Większa jest nieprawość moja , niżby mi ją odpuścić miano .

(src)="b.GEN.4.14.1"> Guna , ni g ' ay gaaray k ' ay kaa ne laabo ra , ay ga daray ni se mo .
(src)="b.GEN.4.14.2"> Ay ga dira ka windi yaamo ndunnya boŋ .
(src)="b.GEN.4.14.3"> Boro kulu kaŋ di ay mo g ' ay wi . »
(trg)="b.GEN.4.14.1"> Oto mię dziś wyganiasz z oblicza tej ziemi , a przed twarzą twoją skryję się , i będę tułaczem , i biegunem na ziemi ; i stanie się , że ktokolwiek mię znajdzie , zabije mię .

(src)="b.GEN.4.15.1"> Rabbi ne a se : « Boro kulu kaŋ na Kaynu wi , ay ga bana bora gaa sorro iyye . »
(src)="b.GEN.4.15.2"> Kala Rabbi na seeda fo daŋ Kaynu gaa , zama boro kaŋ di a ma s ' a wi se .
(trg)="b.GEN.4.15.1"> I rzekł mu Pan : Zaiste , ktobykolwiek zabił Kaina , siedmioraką odniesie pomstę .
(trg)="b.GEN.4.15.2"> I włożył Pan na Kaina piętno , aby go nie zabijał , ktobykolwiek znalazł .

(src)="b.GEN.4.16.1"> Woodin banda Kaynu dira ka mooru Irikoy jine .
(src)="b.GEN.4.16.2"> A koy ka goro laabu fo ra kaŋ se i ga ne Nodu , a go Eden se wayna funay haray .
(trg)="b.GEN.4.16.1"> Tedy odszedł Kain od oblicza Pańskiego , i mieszkał w ziemi Nod , na wschód słońca od Eden .

(src)="b.GEN.4.17.1"> Kaynu margu nda nga wando .
(src)="b.GEN.4.17.2"> A te gunde ka Hanoku hay .
(src)="b.GEN.4.17.3"> Kaynu na kwaara fo sinji ka nga izo maa daŋ a gaa , Hanoku .
(trg)="b.GEN.4.17.1"> I poznał Kain żonę swą , która poczęła , i porodziła Enocha ; i zbudował miasto , i nazwał imię miasta tego imieniem syna swego , Enoch .

(src)="b.GEN.4.18.1"> Hanoku na Iradu hay , Iradu mo na Metusayel hay , Metusayel mo na Lameku hay .
(trg)="b.GEN.4.18.1"> I urodził się Enochowi Irad , a Irad spłodził Mawiaela , a Mawiael spłodził Matusaela , a Matusael spłodził Lamecha .

(src)="b.GEN.4.19.1"> Lameku na wande hinka hiiji , afo maa Ada , afa mo maa Zilla .
(trg)="b.GEN.4.19.1"> I pojął sobie Lamech dwie żony ; imię jednej , Ada , a imię drugiej , Sella .

(src)="b.GEN.4.20.1"> Ada no ka Yabal hay .
(src)="b.GEN.4.20.2"> Nga no ga ti kuuru fu ra gorokoy kulu se baaba , kaŋ yaŋ gonda alman .
(trg)="b.GEN.4.20.1"> Tedy urodziła Ada Jabala , który był ojcem mieszkających w namieciech , i pasterzów .