# cak/Cakchiquel-NT.xml.gz
# wal/Wolaytta-NT.xml.gz


(src)="b.MAT.1.1.1"> Re wuj ri nuchop el waweˈ , jun wuj ri tzˈibatal wi ca ri quibiˈ ri ye ojer tak ratiˈt rumamaˈ ri Jesucristo .
(src)="b.MAT.1.1.2"> Can nikˈalajin wi cˈa chi Riyaˈ can jun chique ri ye ralcˈual ca ri rey David , y can ralcˈual ca chukaˈ ri Abraham .
(trg)="b.MAT.1.1.1"> Hagee Daawita zarenne Abrahaama zare gidida Yesuus Kiristtoosa yeletaa yootiya maxaafaa .

(src)="b.MAT.1.2.1"> Ri Abraham yariˈ ri xalcˈualan ri Isaac ; ri Isaac xralcˈualaj ri Jacob ; ri Jacob xralcˈualaj ri Judá y ri nicˈaj chic rachˈalal .
(trg)="b.MAT.1.2.1"> Abrahaami Yisaaqa yeliis ; Yisaaqi Yaaqooba yeliis ; Yaaqoobi Yihudaanne a ishantta yeliis .

(src)="b.MAT.1.3.1"> Yacˈa ri Judá y ri Tamar ri rixjayil xecalcˈualaj ri Fares y ri Zara ; yacˈa ri Fares ri xalcˈualan ri Esrom ; y ri Esrom xralcˈualaj ri Aram .
(trg)="b.MAT.1.3.1"> Yihudai Ti7imaaro giyo maccaaseeppe Paareesanne Zaraaha yeliis ; Paareesi Hexiroona yeliis ; Hexirooni Raama yeliis .

(src)="b.MAT.1.4.1"> Y ri Aram xralcˈualaj ri Aminadab ; ri Aminadab xralcˈualaj ri Naasón ; y ri Naasón xralcˈualaj ri Salmón .
(trg)="b.MAT.1.4.1"> Raami Aminadaaba yeliis ; Aminadaabi Na7asoona yeliis ; Na7asooni Solomona yeliis .

(src)="b.MAT.1.5.1"> Y ri Salmón y ri Rahab ri rixjayil xcalcˈualaj ri Booz ; ri Booz y ri Rut ri rixjayil xcalcˈualaj ri Obed ; y ri Obed xralcˈualaj ri Isaí .
(trg)="b.MAT.1.5.1"> Solomoni Ra7aabo giyo maccaaseeppe Boo7eeza yeliis ; Boo7eezi Uruto giyo maccaaseeppe Yobeeda yeliis ; Yobeedi Isseya yeliis .

(src)="b.MAT.1.6.1"> Y ri Isaí xralcˈualaj ri David ri xoc jun rey ; y ri rey David xralcˈualaj ri Salomón .
(src)="b.MAT.1.6.2"> Y ri ruteˈ ri Salomón , ya ri rixjayil ca ri Urías .
(trg)="b.MAT.1.6.1"> Isseyi Kawuwaa Daawita yeliis .
(trg)="b.MAT.1.6.2"> Kawoi Daawiti Solomona yeliis .
(trg)="b.MAT.1.6.3"> Solomona aayyiyaa koiro Ooriyoona giyoogaa machchiyo .

(src)="b.MAT.1.7.1"> Yacˈa ri Salomón xralcˈualaj ri Roboam ; ri Roboam xralcˈualaj ri Abías ; y ri Abías xralcˈualaj ri Asa .
(trg)="b.MAT.1.7.1"> Solomoni Robi7aama yeliis ; Robi7aami Abiiya yeliis ; Abiiyi Asaafa yeliis .

(src)="b.MAT.1.8.1"> Y ri Asa xralcˈualaj ri Josafat ; ri Josafat xralcˈualaj ri Joram ; y ri Joram xralcˈualaj ri Uzías .
(trg)="b.MAT.1.8.1"> Asaafi Yoosaafixa yeliis ; Yoosaafixi Yoraama yeliis ; Yoraami Ooziyaana yeliis .

(src)="b.MAT.1.9.1"> Y ri Uzías xralcˈualaj ri Jotam ; ri Jotam xralcˈualaj ri Acaz ; y ri Acaz xralcˈualaj ri Ezequías .
(trg)="b.MAT.1.9.1"> Ooziyaani Yo7aataama yeliis ; Yo7aataami Akaaza yeliis ; Akaazi Hizqqiyaasa yeliis .

(src)="b.MAT.1.10.1"> Y ri Ezequías xralcˈualaj ri Manasés ; ri Manasés xralcˈualaj ri Amón ; y ri Amón xralcˈualaj ri Josías .
(trg)="b.MAT.1.10.1"> Hizqqiyaasi Minaasa yeliis ; Minaasee Amoona yeliis ; Amooni Yoosiyaasa yeliis .

(src)="b.MAT.1.11.1"> Y ri Josías xralcˈualaj ri Jeconías y ri ye nicˈaj chic rachˈalal ri Jeconías .
(src)="b.MAT.1.11.2"> Y ya tiempo riˈ tek ri kech aj Israel xechapatej el y xeˈucˈuex cˈa pa Babilonia .
(trg)="b.MAT.1.11.1"> Israa7eela asai omoodettidi , Baabiloone biitti biido wode , Yoosiyaasi Yo7aakiinanne a ishantta yeliis .

(src)="b.MAT.1.12.1"> Y tek yecˈo chic chiriˈ pa Babilonia , ri Jeconías xralcˈualaj ri Salatiel ; y ri Salatiel xralcˈualaj ri Zorobabel .
(trg)="b.MAT.1.12.1"> Asai omoodetti Baabiloone biitti biidoogaappe guyyiyan , Yo7aakiini Salaatiyaala yeliis ; Salaatiyaali Zarubaabeela yeliis .

(src)="b.MAT.1.13.1"> Y ri Zorobabel xralcˈualaj ri Abiud ; ri Abiud xralcˈualaj ri Eliaquim ; y ri Eliaquim xralcˈualaj ri Azor .
(trg)="b.MAT.1.13.1"> Zarubaabeeli Abiyuuda yeliis ; Abiyuudi Eliyaaqiima yeliis ; Eliyaaqiimi Azoora yeliis .

(src)="b.MAT.1.14.1"> Y ri Azor xralcˈualaj ri Sadoc ; ri Sadoc xralcˈualaj ri Aquim ; y ri Aquim xralcˈualaj ri Eliud .
(trg)="b.MAT.1.14.1"> Azoori Xaadooqa yeliis ; Xaadooqi Akiima yeliis ; Akiimi Eliyuuda yeliis .

(src)="b.MAT.1.15.1"> Y ri Eliud xralcˈualaj ri Eleazar ; ri Eleazar xralcˈualaj ri Matán ; ri Matán xralcˈualaj chukaˈ jun ri Jacob chukaˈ rubiˈ .
(trg)="b.MAT.1.15.1"> Eliyuudi El77aazara yeliis ; El77aazari Maataana yeliis ; Maataani Yaaqooba yeliis .

(src)="b.MAT.1.16.1"> Y ri Jacob xralcˈualaj cˈa ri José ri xoc rachijil ri María .
(src)="b.MAT.1.16.2"> Y ri María riˈ yariˈ ri xalan ri Jesús ri Cristo .
(trg)="b.MAT.1.16.1"> Yaaqoobi Kiristtoosa giyo Yesuusa yelida Mairaami azinaa Yooseefa yeliis .

(src)="b.MAT.1.17.1"> Cajlajuj cˈa sol winek xecˈaseˈ el , ri nitiquir pe riqˈui ri Abraham cˈa riqˈui ri rey David .
(src)="b.MAT.1.17.2"> Cajlajuj chukaˈ sol winek xecˈaseˈ el , ri nitiquir pe riqˈui ri rey David cˈa chupan ri tiempo tek ri kech aj Israel xechapatej el y xeˈucˈuex cˈa pa Babilonia .
(src)="b.MAT.1.17.3"> Y cajlajuj chukaˈ sol winek xecˈaseˈ el , ri nitiquir pe tek ri kech aj Israel xebecˈojeˈ pa Babilonia , hasta riqˈui ri tiempo tek xalex ri Cristo .
(trg)="b.MAT.1.17.1"> Hegaa gishshau , zare ubbai Abrahaamappe Daawita gakkanaassi tammanne oidda ; Daawitappe doommidi , asai Baabiloone biitti omoodettidi biido wode gakkanaassi tammanne oidda ; asai Baabiloone biitti omoodettidi biido wodeppe Kiristtoosi yelettido wodiyaa gakkanaassi tammanne oidda .

(src)="b.MAT.1.18.1"> Y ri ralaxbel ri Jesucristo quecˈareˈ ri rubanic : Ri María ruteˈ ri Jesucristo , jun cˈa kˈopoj ri cˈutun chic ruma ri José .
(src)="b.MAT.1.18.2"> Y xcˈulwachitej cˈa chi tek cˈa ma jane quicˈuan ta quiˈ , xnabetej chi ri María yawaˈ chic riche ( rixin ) chi nicˈojeˈ ral .
(src)="b.MAT.1.18.3"> Yacˈa ri María queriˈ xril ruma ruchukˈaˈ ri Lokˈolaj Espíritu .
(trg)="b.MAT.1.18.1"> Yesuus Kiristtoosa yeletai hagaa mala ; a aayyiyaa Mairaama Yooseefayyo giigaasu ; a he wode Yooseefaara gaittennan de7aidda , Geeshsha Ayyaanau shahaaraasu .

(src)="b.MAT.1.19.1"> Yacˈa ri José ri nbeˈoc rachijil ri María , can jun chojmilaj winek wi ; y man cˈa xrajoˈ ta xuyaˈ ( xutzek ) ruqˈuix ri María chiquiwech ri winek , rumariˈ xrajoˈ chi man ta ninabex chi nuyaˈ ca .
(trg)="b.MAT.1.19.1"> O giigissi wottida Yooseefi , xillo asa gididaagee , o kaushshanau koyibeenna ; ibaa qonccissennan o aggi bayanau qoppiis .

(src)="b.MAT.1.20.1"> Y ri José ya cˈa riˈ ri nuchˈob pa ránima .
(src)="b.MAT.1.20.2"> Y pa rachicˈ xucˈut cˈa riˈ jun ángel riche ( rixin ) ri Ajaf chuwech , y xbix chare ruma ri ángel riˈ : Riyit José , ri yit jun chique ri ye ralcˈual ca ri rey David , man cˈa taxibij ta awiˈ chi yacˈuleˈ riqˈui ri María ri acˈutun chic riche ( rixin ) chi ntoc awixjayil .
(src)="b.MAT.1.20.3"> Wacami petenak chic alanic chrij ruma ya ri Lokˈolaj Espíritu xka pa ruwiˈ .
(trg)="b.MAT.1.20.1"> SHin i hegaa qoppishin , Godaa kiitanchchai aimuwan aara gaittidi , “ Daawita na7au Yooseefaa , Mairaama Geeshsha Ayyaanau shahaarido gishshau , o ekkanaagaa yayyoppa .

(src)="b.MAT.1.21.1"> Ri acˈal cˈa ri xtralaj ri María , ti cˈajol ( alaˈ ) , y JESUS cˈa rubiˈ xtayaˈ , ruma ya Riyaˈ ri xquecolo ri winek chupan ri quimac .
(trg)="b.MAT.1.21.1"> Attuma na7a a yelana ; qassi neeni Yesuusa gaada a sunttana ; aissi giikko , i ba asaa eta nagaraappe ashshana ” yaagiis .

(src)="b.MAT.1.22.1"> Ronojel cˈa reˈ xcˈulwachitej riche ( rixin ) chi can nibanatej ri xbix ruma ri Dios chare ri profeta Isaías ri jun chique ri xekˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca , tek xubij :
(trg)="b.MAT.1.22.1"> Qassi Godai hananabaa yootiyaagaa baggaara , “ Geela7iyaa shahaarada na7aa yelana ; a sunttai Amaanu7eela geetettana ” giidoogee polettana mala , hagee ubbai haniis ; “ Amaanu7eela ” giyoogee “ Xoossai nunaara de7ees ” giyoogaa .

(src)="b.MAT.1.24.1"> Re biˈaj reˈ can ntel cˈa chi tzij chi ri Dios cˈo kiqˈui .
(src)="b.MAT.1.24.2"> Tek xcˈastej cˈa ri José , can xuben wi achiˈel ri xbix chare ruma ri ángel riche ( rixin ) ri Ajaf .
(src)="b.MAT.1.24.3"> Riyaˈ can xucˈom na wi ri María riche ( rixin ) chi xoc rixjayil .
(trg)="b.MAT.1.24.1"> Yooseefi xiskkuwaappe beegottidi , Godaa kiitanchchai bana azazidoogaadan , Mairaamo efiis .

(src)="b.MAT.1.25.1"> Pero ri José majun xunek ta ri María cˈa ya tek alaxnek chic na ri nabey ral .
(src)="b.MAT.1.25.2"> Y tek xalex ri acˈal , JESUS ri rubiˈ xuyaˈ .
(trg)="b.MAT.1.25.1"> SHin ba baira na7aa a yelana gakkanaassi o bochchibeenna ; qassi na7aa Yesuusa giidi sunttiis .

(src)="b.MAT.2.1.1"> Ri Jesús xalex cˈa pa tinamit Belén , ri tinamit ri cˈo pa rucuenta ri Judea .
(src)="b.MAT.2.1.2"> Tek xalex ri Jesús , ya cˈa ri Herodes ri rey , y yacˈariˈ tek jun caˈiˈ achiˈaˈ ri cˈo quetamabel chiquij ri chˈumilaˈ , xeˈapon pa Jerusalem .
(src)="b.MAT.2.1.3"> Ri achiˈaˈ riˈ , pa relebel kˈij ye petenak wi ,
(trg)="b.MAT.2.1.1"> Yesuusi Yihudaa biittan Beetaliheeme giyo kataman Heeroodisi kawotidi de7iyo wode yelettiis ; hegaappe guyyiyan , xoolinttiyaa paidiya asati arshsho baggappe Yerusalaame yiidi ,

(src)="b.MAT.2.2.1"> y xquicˈutuj cˈa chique ri winek : ¿ Acuchi ( achique ) cˈo wi ri acˈal ri qui ‑ Rey ri israelitas ri xa cˈa xalex ?
(src)="b.MAT.2.2.2"> Ri ruchˈumil katzˈeton pe riyoj cˈa quelaˈ pa relebel kˈij , y xojpe chuyaˈic rukˈij , xechaˈ .
(trg)="b.MAT.2.2.1"> “ Aihuda kawo gidanau yelettida na7ai awan de7ii ?
(trg)="b.MAT.2.2.2"> Aissi giikko , nuuni arshsho baggaara kiyida a xoolinttiyaa be7idi , ayyo goinnanau yiida ” yaagidi oichchidosona .

(src)="b.MAT.2.3.1"> Tek ri rey Herodes xracˈaxaj ri xquibij ri achiˈaˈ ri cˈo quetamabel chiquij ri chˈumilaˈ , xsach rucˈuˈx .
(src)="b.MAT.2.3.2"> Y can queriˈ cˈa chukaˈ xquicˈulwachij ri winek ri aj pa tinamit Jerusalem .
(trg)="b.MAT.2.3.1"> Kawoi Heeroodisi , hegaa siyidi dagammiis ; Yerusalaamen de7iya asai ubbaikka dagammiis .

(src)="b.MAT.2.4.1"> Y ri rey Herodes xerumol cˈa quinojel ri principaliˈ tak sacerdotes y ri aj tzˈibaˈ chiquicojol ri israelitas , y cˈacˈariˈ xucˈutuj chique chi acuchi ( achique ) cˈa nalex wi ri Cristo .
(trg)="b.MAT.2.4.1"> Heeroodisi qeese halaqata ubbatanne higgiyaa tamaarissiyaageeta xeesidi , “ Kiristtoosi awan yelettanddeeshsha ? ” yaagidi oichchiis .

(src)="b.MAT.2.5.1"> Xepe ri principaliˈ tak sacerdotes y ri aj tzˈibaˈ xquibij cˈa chare ri rey : Ri Cristo nalex pa tinamit Belén waweˈ pa rucuenta re Judea .
(src)="b.MAT.2.5.2"> Ruma jun chique ri profetas ri xekˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca , quecˈareˈ ri rutzˈiban ca :
(trg)="b.MAT.2.5.1"> Oichchin eti zaaridi , “ Yihudaa biittan Beetaliheeme kataman yelettana .
(trg)="b.MAT.2.5.2"> Hananabaa yootiyaagee , ' Yihudaa biittan de7iya Beetaliheemee , neeni Yihudaa biittaa haariyaageetuppe ainne laafakka .
(trg)="b.MAT.2.5.3"> Aissi giikko , ta asaa , Israa7eela haariyaagee neeppe kiyana ' giidi xaafiis ” yaagidosona .

(src)="b.MAT.2.7.1"> nichaˈ ri Dios , xechaˈ apo chare ri rey Herodes .
(src)="b.MAT.2.7.2"> Yacˈariˈ tek ri rey Herodes pan ewel xerusiqˈuij ( xeroyoj ) ri achiˈaˈ ri cˈo quetamabel chiquij ri chˈumilaˈ , y xucˈutuj ca jabel chique janipeˈ chic kˈij tiquitzˈet wi ri ruchˈumil ri Cristo .
(trg)="b.MAT.2.7.1"> Hegaappe guyyiyan , Heeroodisi arshsho baggappe yiida asata geeman xeesidi , xoolinttee etau beettido wodiyaa etappe geeshshidi eriis .

(src)="b.MAT.2.8.1"> Cˈacˈariˈ tek xerutek el pa tinamit Belén y xubij el chique : Quixbiyin cˈa chilaˈ y ticanoj ri acˈal , y tek iwilon chic ca , noˈibij ca chuwe , riche ( rixin ) chi riyin yibe chukaˈ chuyaˈic rukˈij .
(trg)="b.MAT.2.8.1"> Yaatidi Beetaliheeme eta yeddiiddi , “ Biidi na7aa mintti koyite ; a demmido wode taanikka baada ayyo goinnanaadan , tana erissite ” yaagiis .

(src)="b.MAT.2.9.1"> Y tek ri achiˈaˈ ri cˈo quetamabel chiquij ri chˈumilaˈ quicˈaxan chic cˈa ri chˈabel ri xbix el chique ruma ri rey Herodes , xebe .
(src)="b.MAT.2.9.2"> Y ri chˈumil ri quitzˈeton pe riyeˈ ri cˈa acuchi ( achique ) quepe wi , pa relebel kˈij , can rucˈuan cˈa el quibey .
(src)="b.MAT.2.9.3"> Y tek xeˈapon , ri chˈumil riˈ xpaˈeˈ pa ruwiˈ ri acuchi ( achique ) cˈo wi ri acˈal .
(trg)="b.MAT.2.9.1"> Eti kawoi giidoogaa siyidi biidosona ; biiddi ogiyan arshsho baggaara eti kase be7ido xoolinttiyaa be7idosona ; he xoolinttee na7ai de7iyoosaa gakkidi eqqana gakkanaassi , eta kaalettiis .

(src)="b.MAT.2.10.1"> Y tek xquitzˈet cˈa ri chˈumil chi xpaˈeˈ , sibilaj xquicot ri cánima .
(trg)="b.MAT.2.10.1"> Eti he xoolinttiyaa be7ido wode , zawai bainna daro ufaissaa ufaittidosona .

(src)="b.MAT.2.11.1"> Yacˈa tek ri achiˈaˈ riˈ xeˈoc apo pa jay , can xquitzˈet wi cˈa ri acˈal y ri María ri ruteˈ ri acˈal , y can yacˈariˈ xexuqueˈ xemajeˈ ka riche ( rixin ) chi xquiyaˈ rukˈij ri acˈal .
(src)="b.MAT.2.11.2"> Y chukaˈ can xequijakalaˈ cˈa ri quiyaconobal y xquisipaj cˈa ca kˈanapuek , pon y mirra chare .
(trg)="b.MAT.2.11.1"> Soo gelidi , na7ai ba aayee Mairaamiira de7iyaagaa be7idosona ; gulbbatidi ayyo goinnidosona ; hegaappe guyyiyan , bantta saaxiniyaa dooyidi , worqqaa , ixaanaanne karbbiyaa ayyo immidosona .

(src)="b.MAT.2.12.1"> Y ri achiˈaˈ ri cˈo quetamabel chiquij ri chˈumilaˈ , can xkˈalajsex cˈa chiquiwech ri pa cachicˈ , chi man chic quetzolin ta pa quibey riche ( rixin ) chi nbequiyaˈ ca rubixic chare ri rey Herodes .
(src)="b.MAT.2.12.2"> Y can queriˈ wi xquiben ri achiˈaˈ riˈ , ruma tek xetzolin chic el pa quiruwachˈulef , xa jun wi chic chi bey ri xquicˈuaj el .
(trg)="b.MAT.2.12.1"> Eti Heeroodisakko simmenna mala , Xoossai aimuwan eta , “ Inttena erite ” gin hara ogiyaara bantta dere simmidosona .

(src)="b.MAT.2.13.1"> Y tek ri achiˈaˈ ri cˈo quetamabel chiquij ri chˈumilaˈ ye elenak chic el , can yacˈariˈ tek jun ángel riche ( rixin ) ri Ajaf Dios xucˈut riˈ chuwech ri José pa rachicˈ .
(src)="b.MAT.2.13.2"> Y ri ángel riˈ xubij chare : Cayacatej cˈa el .
(src)="b.MAT.2.13.3"> Tacˈuaj el ri acˈal rachibilan ri ruteˈ y quixanmej el waweˈ .
(src)="b.MAT.2.13.4"> Quixbiyin cˈa pan Egipto y quixcˈojeˈ chilaˈ , y riyin xtinyaˈ rubixic chawe tek utz chic yixtzolin pe .
(src)="b.MAT.2.13.5"> Ruma chi re wacami , ri rey Herodes can xtorucanoj wi re acˈal riche ( rixin ) chi nucamisaj , xchaˈ chare .
(trg)="b.MAT.2.13.1"> Eti biidoogaappe guyyiyan , Godaa kiitanchchai aimuwan Yooseefayyo beettidi , “ Heeroodisi na7aa woranau koyiyo gishshau , denddada na7aanne na7aa aayyiyo ekkada Gibxxe biitti baqata ; taani neeyyo odana gakkanaassi , yan uttaashsha ” yaagiis .

(src)="b.MAT.2.14.1"> Y ri José can yacˈariˈ tek xcˈastej , y can chupan cˈa ri akˈaˈ riˈ xquichop el bey riche ( rixin ) chi xebe cˈa pan Egipto , xucˈuaj el ri acˈal y ri teˈej .
(trg)="b.MAT.2.14.1"> Yaagin Yooseefi qammi denddidi , na7aanne na7aa aayyiyo ekkidi , Gibxxe biitti biis ; Godai hananabaa yootiyaagaa baggaara , “ Taani ta na7aa Gibxxe biittaappe xeesaas ” giidoogee polettana mala , Heeroodisi haiqqana gakkanaassikka i yan de7iis .

(src)="b.MAT.2.16.1"> Y can yacˈariˈ tek ri rey Herodes xunabej chi ri achiˈaˈ ri cˈo quetamabel chiquij ri chˈumilaˈ xa ma xquiben ta ri achiˈel ri rubin el riyaˈ chique , rumariˈ xyacatej cˈa sibilaj royowal y xutek cˈa quicamisaxic quinojel ri tak cˈajolaˈ ( alaboniˈ ) ri xa cˈa ma jane nikˈax ta cacaˈ quijunaˈ ri yecˈo chiriˈ pa tinamit Belén , y ri yecˈo pa tak lugar ri yecˈo pe chunakajal ri tinamit .
(src)="b.MAT.2.16.2"> Queriˈ xuben ruma riyaˈ can retaman ca chi cˈo chic caˈiˈ junaˈ titzˈetetej wi ri chˈumil cuma ri achiˈaˈ ri cˈo quetamabel chiquij ri chˈumilaˈ .
(trg)="b.MAT.2.16.1"> Hegaappe guyyiyan , Heeroodisi arshsho baggappe yiidaageeti bana cimmidoogaa erido wode , daro hanqqettiis ; hanqqettidi xoolinttee kase beettido wodiyaabaa etappe siyidoogaadankka , wotaaddarata yeddidi , Beetaliheemeeninne Beetaliheeme heeran de7iya naa77u laitta attuma naatanne qassi naa77u laittappe guuxxiya attuma naata ubbaa worissiis .

(src)="b.MAT.2.17.1"> Waweˈ can xbanatej wi cˈa achiˈel ri tzˈibatal ca ruma ri jun profeta ri xkˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca , ri xubiniˈaj Jeremías , tek xubij ca :
(trg)="b.MAT.2.17.1"> Hananabaa yootiya Ermmaasi , “ Yeehoinne zilaassai Raama giyo kataman siyettiis ; Raaheela ba naatuyyo yeekkausu .
(trg)="b.MAT.2.17.2"> Eti haiqqiichchido gishshau , agga gin , aggennan ixxaasu ” giidi haasayidoogee polettiis .

(src)="b.MAT.2.19.1"> Queriˈ ri tzˈibatal ca ruma ri Jeremías .
(src)="b.MAT.2.19.2"> Y tek caminek chic el ri rey Herodes , can yacˈariˈ tek ri ángel riche ( rixin ) ri Ajaf Dios xucˈut chic riˈ chuwech ri José pa rachicˈ , ri chilaˈ pan Egipto .
(trg)="b.MAT.2.19.1"> SHin Heeroodisi haiqqidoogaappe guyyiyan , Godaa kiitanchchai Gibxxe biittan de7iya Yooseefayyo aimuwan beettidi

(src)="b.MAT.2.20.1"> Y ri ángel riche ( rixin ) ri Ajaf xubij cˈa chare : Cayacatej cˈa el .
(src)="b.MAT.2.20.2"> Tacˈuaj el ri acˈal rachibilan ri ruteˈ y quixtzolin cˈa pan Israel .
(src)="b.MAT.2.20.3"> Ruma ri xeˈajowan chi xquicamisaj ta ri acˈal , xecom yan .
(trg)="b.MAT.2.20.1"> a , “ Dendda ; na7aanne na7aa aayyiyo ekkada , Israa7eela biitti simma ; aissi giikko , na7aa woranau koyiyaageeti haiqqiichchidosona ” yaagiis .

(src)="b.MAT.2.21.1"> Y ri José can xuben wi cˈa ri xbix chare pa rachicˈ ruma ri ángel .
(src)="b.MAT.2.21.2"> Xucˈuaj el ri acˈal , y ri teˈej .
(src)="b.MAT.2.21.3"> Y xetzolin cˈa pan Israel .
(trg)="b.MAT.2.21.1"> Yaagin Yooseefi denddidi , na7aanne na7aa aayyiyo ekkidi , Israa7eela simmiis .

(src)="b.MAT.2.22.1"> Xa yacˈa riyaˈ tek xracˈaxaj chi ya ri Arquelao ri rucˈajol ca ri rey Herodes ri oconek aj kˈatbel tzij pa Judea , xuxibij riˈ chi yecˈojeˈ ka ri chiriˈ pa Judea .
(src)="b.MAT.2.22.2"> Y xkˈalajsex cˈa chuwech ri José pa jun achicˈ chi tucˈuaj el ri acˈal y ri teˈej cˈa pa Galilea .
(trg)="b.MAT.2.22.1"> SHin Yooseefi Arkkelawoosi ba aawaa Heeroodisa sohuwan Yihudaa biittan kawotidoogaa siyido wode , yaa baanau yayyiis ; Xoossai ayyo aimuwan yootin , Galiila biitti biis .

(src)="b.MAT.2.23.1"> Y xeˈapon cˈa pa tinamit Nazaret y chiriˈ xecˈojeˈ wi ka , riche ( rixin ) chi queriˈ can nibanatej na cˈa achiˈel ri tzˈibatal ca cuma ri profetas ri xekˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca .
(src)="b.MAT.2.23.2"> Riyeˈ can quitzˈiban ca chi ri Jesús can cˈo na chi nibix nazareno chare .
(trg)="b.MAT.2.23.1"> Hananabaa yootiyaageeti , “ Asai a , ' Naazireeta asa ' giidi Xeesana ” giidoogee polettana mala , Naazireeta giyo katamaa biidi de7iis .

(src)="b.MAT.3.1.1"> Chupan cˈa ri kˈij riˈ , ri Juan ri Bautista xuchop rukˈalajsaxic ri ruchˈabel ri Dios chiquiwech ri winek ri yeˈapon riqˈui , ri chiriˈ pa jun desierto ri cˈo chiriˈ pa rucuenta ri Judea .
(trg)="b.MAT.3.1.1"> He wode Xammaqiya Yohaannisi asaa , “ Saluwaa kawotettai matattido gishshau , intte nagaraappe simmite ” yaagiiddi , Yihudaa Bazzuwan yootiiddi yiis .

(src)="b.MAT.3.3.1"> Can chrij cˈa ri Juan riˈ chˈonak wi ca ri profeta Isaías , jun achi ri xkˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca .
(src)="b.MAT.3.3.2"> Riyaˈ quecˈareˈ ri rutzˈiban ca : Cˈo cˈa jun achi ri xticˈojeˈ pa jun desierto .
(src)="b.MAT.3.3.3"> Y riyaˈ xturek cˈa ruchiˈ riche ( rixin ) chi xtubij chique ri winek ri xqueˈapon riqˈui : Tichojmirisaj apo rubey ri Ajaf .
(src)="b.MAT.3.3.4"> Y can choj cˈa tibanaˈ chare .
(trg)="b.MAT.3.3.1"> Aissi giikko , hananabaa yootiya Isiyaasi , Yohaannisabaa yootiiddi , “ Issoi bazzon ba qaalaa xoqqu oottidi , ' Godaa ogiyaa giigissite .
(trg)="b.MAT.3.3.2"> I hemettana loossuwaakka ayyo sitti oottite ' giis ” yaagiis .

(src)="b.MAT.3.4.1"> Quecˈariˈ ri tzˈibatal ca .
(src)="b.MAT.3.4.2"> Ri rutziak cˈa ri Juan ri Bautista banon riqˈui rusmal camello , y rucusan jun tzˈum ri oconek ximibel xerupan .
(src)="b.MAT.3.4.3"> Y ri ruway ye cˈa ri sacˈ y ri cab ri niquiyaˈ ri tak chicop pa tak juyuˈ .
(trg)="b.MAT.3.4.1"> Yohaannisau gaameelaa ikisiyan dadettida afalai de7ees ; qassi ba xeessan dafuwaa gixxees ; i miyo qumaikka boolenne degeera eessa .

(src)="b.MAT.3.5.1"> Y ri winek ri yeˈapon cˈa riqˈui ri Juan ri Bautista , sibilaj cˈa ye qˈuiy .
(src)="b.MAT.3.5.2"> Yecˈo cˈa ri ye aj pa tinamit Jerusalem , ri tinamit ri cˈo pa rucuenta ri Judea .
(src)="b.MAT.3.5.3"> Y yecˈo chukaˈ ri aj pa nicˈaj chic tinamit riche ( rixin ) ri Judea .
(src)="b.MAT.3.5.4"> Y chukaˈ can yecˈo cˈa ri yepe cˈa quelaˈ chunakajal ri raken yaˈ Jordán .
(src)="b.MAT.3.5.5"> Can quinojel cˈa ri winek riˈ ri yeˈapon riqˈui .
(trg)="b.MAT.3.5.1"> Asai he wode Yerusalaameppe , Yihudaa biitta ubbasaappenne Yorddaanoosa giyo shaafaa heeran de7iya biitta ubbaappe akko yees .

(src)="b.MAT.3.6.1"> Ri winek cˈa riˈ yeban cˈa el bautizar ruma riyaˈ ri chiriˈ pa raken yaˈ Jordán .
(src)="b.MAT.3.6.2"> Y can yequikˈalajsaj wi cˈa ri quimac .
(trg)="b.MAT.3.6.1"> Yiidi ba nagaraa paaxin , Yorddaanoosa giyo shaafan asaa xammaqiis .

(src)="b.MAT.3.7.1"> Y tek riyaˈ xutzˈet chi can ye qˈuiy cˈa chique ri achiˈaˈ fariseos y ye qˈuiy chukaˈ chique ri achiˈaˈ saduceos yeˈapon riqˈui ruma nicajoˈ chi yeban el bautizar ruma riyaˈ , riyaˈ xubij cˈa chique : Riyix xa yix achiˈel itzel tak cumatz , ruma niwajoˈ yixanmej chuwech ri rucˈayewal .
(src)="b.MAT.3.7.2"> ¿ Achique xbin chiwe chi utz yixanmej chuwech ri rucˈayewal ri xtutek pe ri Dios , re chkawech apo ?
(trg)="b.MAT.3.7.1"> SHin Yohaannisi daro Parisaawetinne Saaduqaaweti xammaqettanau baakko yiyaageeta be7idi , eta hagaadan yaagiis ; “ Ha shooshshatoo , Xoossaa hanqqoi yaana haniyaagaappe baqatana mala , intteyyo oonee odidai ?

(src)="b.MAT.3.8.1"> Riyix rajawaxic cˈa chi nikˈalajin chupan ri icˈaslen chi can kitzij xtzolin pe icˈuˈx riqˈui ri Dios .
(trg)="b.MAT.3.8.1"> Simmi intte intte nagaraappe simmidoogaa erissiyaabaa oottite .

(src)="b.MAT.3.9.1"> Man cˈa tichˈob ta ka riyix chi can xu ( xe ) wi ruma chi yix ralcˈual ca ri Abraham , chi ruma ta riˈ xquixcolotej , ma que ta riˈ .
(src)="b.MAT.3.9.2"> Ruma xa ta ri Dios nrajoˈ , Riyaˈ can nicowin wi nuben ralcˈual ri Abraham chique re abej re yeˈitzˈet waweˈ .
(trg)="b.MAT.3.9.1"> Intte intte wozanan , ' Abrahaami nu aawaa ' giidi qoppoppite .
(trg)="b.MAT.3.9.2"> Aissi giikko , taani inttessi yootais ; Xoossai ha shuchchata Abrahaamassi na7a kessanaukka danddayees .

(src)="b.MAT.3.10.1"> Ri rucˈayewal ri nuyaˈ ri Dios xa nipe yan .
(src)="b.MAT.3.10.2"> Riyaˈ can xtuben achiˈel nuben jun achi ri cˈo chic ri iquej pa rukˈaˈ riche ( rixin ) chi xqueruchoy ri cheˈ ri xa ma yewachin ta jabel .
(src)="b.MAT.3.10.3"> Y ronojel cˈa ri xqueruchoy el , xqueruqˈuek pa kˈakˈ .
(trg)="b.MAT.3.10.1"> Beexee mittaa xaphuwan qanxxanau giigi uttiis ; lo77o aifiyaa aifenna mitta ubbai qanxxettidi , taman yegettana .

(src)="b.MAT.3.11.1"> Riyin , pa yaˈ yixinben wi bautizar tek nitzolin pe icˈuˈx riqˈui ri Dios .
(src)="b.MAT.3.11.2"> Pero cˈo cˈa jun achi ri xtipe re chkawech apo , ri man achiˈel ta oc riyin .
(src)="b.MAT.3.11.3"> Riyin can ma yin rucˈamon ta ( takal ta chuwij ) riche ( rixin ) chi ncˈuaj ri ruxajab , ruma ri jun achi riˈ can más wi nim rukˈij y can más wi nim ruchukˈaˈ que chinuwech riyin .
(src)="b.MAT.3.11.4"> Tek Riyaˈ xtipe , can xquixruben wi bautizar riqˈui ri Lokˈolaj Espíritu y riqˈui kˈakˈ .
(trg)="b.MAT.3.11.1"> “ Intte intte nagaraappe simmidoogaa erissanau , taani inttena haattan xammaqais ; shin taappe guyyeera yiyaagee , inttena Geeshsha Ayyaanaaninne taman xammaqana .
(trg)="b.MAT.3.11.2"> I taappe daro minnees ; taani harai atto a caammaa tookkanaukka bessikke .

(src)="b.MAT.3.12.1"> Y can ruchojmirisan chic riˈ riche ( rixin ) chi nuben achiˈel nuben jun achi tek nujoskˈij ri rutrigo pan era , ri can cˈo chic jun horqueta pa rukˈaˈ riche ( rixin ) chi nuqˈuek chuwacakˈikˈ ri trigo ri chˈayon chic .
(src)="b.MAT.3.12.2"> Ri trigo ri nuchayuj ca riˈ , yariˈ ri numol y nuyec .
(src)="b.MAT.3.12.3"> Yacˈa ri raken ri trigo ri nucˈuaj el cakˈikˈ , xa nuporoj pa kˈakˈ ri majun bey nichuptej ta .
(trg)="b.MAT.3.12.1"> A kushiyan kattaa suraggiyo laidai de7ees .
(trg)="b.MAT.3.12.2"> Kattaa qoxxiyo audiyaa keehi geeshshees ; ba gisttiyaa gootaran qolana ; shin dalaa to77enna taman xuuggana ” yaagiis .

(src)="b.MAT.3.13.1"> Y yacˈariˈ tek ri Jesús petenak cˈa pa Galilea y xapon riqˈui ri Juan chiriˈ chuchiˈ ri raken yaˈ Jordán .
(src)="b.MAT.3.13.2"> Riyaˈ can petenak cˈa riche ( rixin ) chi niban el bautizar ruma ri Juan ri Bautista .
(trg)="b.MAT.3.13.1"> Yesuusi he wode Yohaannisan xammaqettanau , Galiilappe Yorddaanoosa giyo shaafaa akko biis .

(src)="b.MAT.3.14.1"> Yacˈa ri Juan ma nrajoˈ ta nuben bautizar ri Jesús , y nubij cˈa chare : Xa yin ta riyin riˈ ri utz chi yiban bautizar awuma riyit y mani chi can yit cˈa riyit ri xatoka wuqˈui riyin , riche ( rixin ) chi yatinben el bautizar , xchaˈ ri Juan .
(trg)="b.MAT.3.14.1"> SHin Yohaannisi a , “ Taani nenan xammaqettanau koyiyo wode neeni taakko yai ? ” yaagidi , a qofaa laammanau koyiis .

(src)="b.MAT.3.15.1"> Yacˈa ri Jesús xubij chare ri Juan ri Bautista : Riyoj rajawaxic cˈa chi nikaben ronojel ri nubij ri Dios chake .
(src)="b.MAT.3.15.2"> Rumariˈ re wacami rajawaxic cˈa chi riyit yinaben bautizar riyin .
(src)="b.MAT.3.15.3"> Y cˈacˈariˈ tek ri Juan ri Bautista xuben bautizar ri Jesús .
(trg)="b.MAT.3.15.1"> SHin Yesuusi zaaridi a , “ Nuuni xillotetta ooso ubbaa hagaadan polanau bessiyo gishshau , ha77i tau eeno ga ” yaagiis .
(trg)="b.MAT.3.15.2"> Yaagin Yohaannisi au eeno giis .

(src)="b.MAT.3.16.1"> Y tek ri Jesús banon chic cˈa bautizar , xbeˈel pe pa yaˈ .
(src)="b.MAT.3.16.2"> Y Riyaˈ xutzˈet cˈa chi ri caj xjakatej y xutzˈet chukaˈ chi ri Lokˈolaj Espíritu riche ( rixin ) ri Dios nika cˈa pe pa ruwiˈ achiˈel jun palomax .
(src)="b.MAT.3.16.3"> Can choj wi cˈa petenak pa ruwiˈ Riyaˈ .
(trg)="b.MAT.3.16.1"> Yesuusi xammaqettidoogaappe guyyiyan , sohuwaara haattaappe kiyiis ; saloi dooyettin , Xoossaa Ayyaanai haraphphedan yiishiininne ba bolli wodhdhishin be7iis ;

(src)="b.MAT.3.17.1"> Y can cˈo cˈa jun chˈabel xpe chilaˈ chicaj y xubij : Yareˈ ri Nucˈajol y can sibilaj nwajoˈ , y nucukuban nucˈuˈx riqˈui , xchaˈ ri chˈabel riˈ .
(trg)="b.MAT.3.17.1"> qassi saluwaappe , “ Taani siiqiyo ta Na7ai , tana ufaissiyaagee hagaa ” yaagiya qaalai yiis .

(src)="b.MAT.4.1.1"> Y yacˈariˈ tek ri Jesús xucˈuex ruma ri Lokˈolaj Espíritu riche ( rixin ) chi xbe cˈa pa jun desierto , riche ( rixin ) chi nitojtobex cˈa ruma ri itzel winek .
(trg)="b.MAT.4.1.1"> Hegaappe guyyiyan , xalahe halaqai Yesuusa paaccana mala , Geeshsha Ayyaanai bazzo Yesuusa efiis .

(src)="b.MAT.4.2.1"> Tek ri Jesús can cawinek kˈij y cawinek akˈaˈ chic ri ma waynek ta , yacˈariˈ tek xpe runumic .
(trg)="b.MAT.4.2.1"> Efin Yesuusi oitamu gallassaanne oitamu qammaa xoomidoogaappe guyyiyan namisettiis .

(src)="b.MAT.4.3.1"> Y can yacˈariˈ tek xpe ri itzel winek nutojtobej ri Jesús , y xubij cˈa chare : Wi kas kitzij chi yit cˈa riyit ri Rucˈajol ri Dios , tabanaˈ cˈa chique re abej reˈ chi queˈoc caxlan wey , xchaˈ .
(trg)="b.MAT.4.3.1"> Xalahe halaqai yiidi a , “ Neeni Xoossaa Na7a gidikko , ane ha shuchchati oitta gidana mala azaza ” yaagiis .

(src)="b.MAT.4.4.1"> Yacˈa ri Jesús xubij cˈa chare ri itzel winek : Tzˈibatal ca chupan ri ruchˈabel ri Dios , chi ma xu ( xe ) ta wi riqˈui caxlan wey nicˈaseˈ wi ri winek , xa can nicˈaseˈ chukaˈ riqˈui ronojel ri ruchˈabel ri Dios .
(trg)="b.MAT.4.4.1"> SHin Yesuusi zaaridi , “ Xoossaa maxaafai , ' Asi Xoossai haasayiyo qaala ubban de7anaappe attin , oitta xalaalan de7enna ' yaagees ” yaagiis .

(src)="b.MAT.4.5.1"> Y yacˈariˈ tek ri itzel winek xucˈuaj ri Jesús cˈa chupan ri lokˈolaj tinamit Jerusalem , y cˈa pa ruwiˈ ri rachoch ri Dios xberuyaˈ wi .
(trg)="b.MAT.4.5.1"> Hegaappe guyyiyan , xalahe halaqai Yesuusa geeshsha katamaa efiidi , Beeta Maqidasiyaa xeeraa kessidi ,

(src)="b.MAT.4.6.1"> Cˈacˈariˈ tek ri itzel winek xubij chare ri Jesús : Wi kas kitzij chi yit Rucˈajol ri Dios , tacˈakaˈ ka awiˈ pa xulan .
(src)="b.MAT.4.6.2"> Ruma chupan ri ruchˈabel ri Dios tzˈibatal ca , nubij : Ri Dios can xquerutek pe ri ruˈángeles awuqˈui riche ( rixin ) chi yatquichajij .
(src)="b.MAT.4.6.3"> Xcatquiliˈej pa quikˈaˈ , riche ( rixin ) chi queriˈ ma xtachakˈij ( xtatochˈ ) ta awaken chuwech abej ,
(trg)="b.MAT.4.6.1"> “ Neeni Xoossaa Na7aa gidikko , ane duge guppa .
(trg)="b.MAT.4.6.2"> Aissi giikko , Xoossaa maxaafai , ' Xoossai ba kiitanchchata neeyyo azazana ' qassi ' Eti ne tohoi shuchchan xubettenna mala , bantta kushiyan nena denttana ' yaagees ” yaagiis .

(src)="b.MAT.4.7.1"> xchaˈ chare .
(src)="b.MAT.4.7.2"> Yacˈa ri Jesús xubij chare ri itzel winek : Riyin ma nben ta ri narayij riyit .
(src)="b.MAT.4.7.3"> Ruma tzˈibatal ca chukaˈ chupan ri ruchˈabel ri Dios chi ma tatojtobej ta ri Awajaf Dios , xchaˈ ri Jesús .
(trg)="b.MAT.4.7.1"> Yesuusi zaaridi a , “ Qassikka Xoossaa maxaafai , ' Godaa ne Xoossaa paaccoppa ' yaagees ” yaagiis .

(src)="b.MAT.4.8.1"> Y ri itzel winek xucˈuaj chic cˈa ri Jesús cˈa pa ruwiˈ jun juyuˈ ri nej jotol chicaj , y xucˈut cˈa chuwech ronojel ri cajawaren y ri quicˈojlen ri nimaˈk tak tinamit ri yecˈo chuwech re ruwachˈulef .
(trg)="b.MAT.4.8.1"> Qassi xalahe halaqai Yesuusa issi daro gita deriyaa xeeraa kessidi , sa7an de7iya kawotetta ubbaanne eta bonchchuwaa bessiis .

(src)="b.MAT.4.9.1"> Y yacˈariˈ tek ri itzel winek xubij cˈa chare ri Jesús : Can ronojel cˈa re xincˈut chawech xtinyaˈ chawe , wi yaxuqueˈ yamajeˈ chinuwech riche ( rixin ) chi nayaˈ nukˈij , xchaˈ chare ri Jesús .
(trg)="b.MAT.4.9.1"> Bessidi a , “ Neeni taayyo gulbbatada goinnikko , taani hagaa ubbaa neeyyo immana ” yaagiis .

(src)="b.MAT.4.10.1"> Yacˈariˈ tek ri Jesús xubij chare : Cabiyin quelaˈ riyit Satanás .
(src)="b.MAT.4.10.2"> Ruma chupan ri ruchˈabel ri Dios ri tzˈibatal ca , nubij : Xaxu ( xaxe wi ) cˈa ri Ajaf Dios tayaˈ rukˈij , y xaxu ( xaxe wi ) chukaˈ Riyaˈ ri rucˈamon chi nanimaj ri nubij , xchaˈ ri Jesús chare .
(trg)="b.MAT.4.10.1"> Hegaappe guyyiyan , Yesuusi zaaridi a , “ Laa ha Seexaanau haakka ; aissi giikko , Xoossaa maxaafai , ' Godaayyo , ne Xoossaayyo goinna ; a xalaalau ootta ' gees ” yaagiis .

(src)="b.MAT.4.11.1"> Y yacˈariˈ tek ri itzel winek xuyaˈ ca ri Jesús .
(src)="b.MAT.4.11.2"> Y xeˈoka ri ángeles riqˈui ri Jesús , y xquichop niquinimaj niquilij .
(trg)="b.MAT.4.11.1"> Hegaappe guyyiyan , xalahe halaqai a aggi bayin , kiitanchchati yiidi , ayyo oottidosona .

(src)="b.MAT.4.12.1"> Y tek ri Jesús xracˈaxaj chi ri Juan ri Bautista xchapatej y xyaˈox ( xyaˈ ) pa cárcel , yacˈariˈ tek ri Jesús xtzolin chic pa ruwachˈulef Galilea .
(trg)="b.MAT.4.12.1"> Yohaannisi qashettidoogaa Yesuusi siyido wode , Galiila giyo biitti biis .

(src)="b.MAT.4.13.1"> Pero xa ma xcˈojeˈ ta ka pa tinamit Nazaret , xa xuyaˈ ca ri tinamit riˈ , riche ( rixin ) chi xbecˈojeˈ pa jun tinamit ri Capernaum rubiˈ ; jun tinamit ri cˈo chuchiˈ jun choy .
(src)="b.MAT.4.13.2"> Ri Capernaum riˈ pa culef ri ye quiy quimam ca ri Zabulón y ri Neftalí cˈo wi .
(trg)="b.MAT.4.13.1"> Naazireeteppe kiyidi , Qifirinaahooma katamaa biidi , yan de7iis ; Qifirinaahoomi Zaabiloona biittaaninne Nifttaaleema biittan abbaa matan de7ees .

(src)="b.MAT.4.14.1"> Ri Jesús xapon cˈa chupan ri jun tinamit riˈ , riche ( rixin ) chi queriˈ nibanatej ri tzˈibatal ca ruma ri profeta Isaías , ri achi ri xkˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca .
(src)="b.MAT.4.14.2"> Y riyaˈ rubin cˈa ca :
(trg)="b.MAT.4.14.1"> Hegee hanidoogee hananabaa yootiya Isiyaasi giidoogee polettanaassa ; hananabaa yootiya Isiyaasi hagaadan yaagiis ;

(src)="b.MAT.4.15.1"> Ri winek ri yecˈo pa culef ca ri ye riy rumam ri Zabulón y ri yecˈo ri pa culef ca ri ye riy rumam ri Neftalí ; ri acuchi ( achique ) nikˈax wi ri bey ri nibe chuchiˈ mar , ri jucˈan chic ruchiˈ ri raken yaˈ Jordán .
(src)="b.MAT.4.15.2"> Ri chilaˈ pa Galilea , acuchi ( achique ) xa jubaˈ ma quiyon chic winek ri ma ye israelitas ta yecˈo .
(trg)="b.MAT.4.15.1"> “ Zaabiloona biittaaninne Nifttaaleema biittan , abbaa ogiyan Yorddaanoosa SHaafaappe hefintta baggan , Aihuda gidenna asai de7iyo Galiilan ,

(src)="b.MAT.4.16.1"> Can ye tinamit cˈa ri achiˈel pa kˈekuˈm yecˈo wi , y xapon cˈa ri Nimalaj Sakil quiqˈui .
(src)="b.MAT.4.16.2"> Y chukaˈ can ye tinamit cˈa ri pa rumujal ri camic yecˈo wi , y xapon cˈa quiqˈui ri nisakirisan quiche ( quixin ) .
(trg)="b.MAT.4.16.1"> xuman de7iya asai wolqqaama poo7uwaa be7iis .
(trg)="b.MAT.4.16.2"> Qassi haiquwaa kuwai de7iyo biittan uttidaageetuyyo poo7oi kiyiis ” yaagiis .

(src)="b.MAT.4.17.1"> Queriˈ ri tzˈibatal ca .
(src)="b.MAT.4.17.2"> Y tek ri Jesús xapon ri pa tinamit Capernaum , can yacˈariˈ tek xuchop rutzijoxic ri ruchˈabel ri Dios y nubij cˈa chique ri winek : Can titzolin cˈa pe icˈuˈx riqˈui ri Dios , ruma xa can nakaj chic cˈo wi pe ri rajawaren ri caj , xchaˈ ri Jesús chique .
(trg)="b.MAT.4.17.1"> He wodiyaappe doommidi Yesuusi , “ Intte nagaraappe simmite ; aissi giikko , saluwaa kawotettai matattiis ” giidi qaalaa yootuwaa doommiis .

(src)="b.MAT.4.18.1"> Y tek ri Jesús benak cˈa chuchiˈ ri choy Galilea , xerutzˈet cˈa ye caˈiˈ achiˈaˈ cachˈalal quiˈ .
(src)="b.MAT.4.18.2"> Ri caˈiˈ achiˈaˈ riˈ , ya ri Simón ri nibix chukaˈ Pedro chare , rachibilan ri Andrés ri rachˈalal .
(src)="b.MAT.4.18.3"> Riyeˈ can ye aj chapoy car wi , rumariˈ tek yetajin niquiqˈuek ka ri quiyaˈl chapabel car chupan ri choy .
(trg)="b.MAT.4.18.1"> Yesuusi Galiila Abbaa mataara aadhdhiiddi , naa77u ishantti PHeexiroosa giyo Simooninne a ishaa Inddiraasi , moliyaa oiqqiyaageeta gidido gishshau , gitiyaa abban yeggiyaageeta be7iis .

(src)="b.MAT.4.19.1"> Y tek ri Jesús xchˈo quiqˈui ri caˈiˈ aj chapoy tak car riˈ , xubij chique : Quinitzekelbej y xtincˈut chiwech achique rubanic yeˈichˈec pe winek riche ( rixin ) chi yinquitzekelbej .
(trg)="b.MAT.4.19.1"> Be7idi eta , “ Tana kaallite ; taani inttena asa oiqqiyoogaa tamaarissana ” yaagiis .

(src)="b.MAT.4.20.1"> Ri caˈiˈ achiˈaˈ riˈ , can yacˈariˈ xquiyaˈ ca ri chapoj car y xquitzekelbej el .
(trg)="b.MAT.4.20.1"> Yaagin eti sohuwaarakka bantta gitiyaa yeggi bayidi , Yesuusa kaallidosona .

(src)="b.MAT.4.21.1"> Cˈa jubaˈ cˈa quebiyin apo , tek ri Jesús xerutzˈet cˈa ye caˈiˈ chic achiˈaˈ ri cachˈalal quiˈ .
(src)="b.MAT.4.21.2"> Y ri caˈiˈ achiˈaˈ riˈ , ya ri Jacobo y ri Juan ri ye rucˈajol ri jun achi Zebedeo rubiˈ .
(src)="b.MAT.4.21.3"> Riyeˈ can ya cˈa ri pa jucuˈ yesamej wi riqˈui ri Zebedeo ri quitataˈ , yequicˈojoj cˈa ri quiyaˈl chapabel car .
(src)="b.MAT.4.21.4"> Y xpe cˈa ri Jesús xerusiqˈuij ( xeroyoj ) riche ( rixin ) chi niquitzekelbej .
(trg)="b.MAT.4.21.1"> Yesuusi hegaappe sinttaukko biiddi , hara naa77u ishantta , Zabddiyoosa naata Yaaqoobanne a ishaa Yohaannisa be7iis ; eti bantta aawaa Zabddiyoosaara wolwolo giddon bantta gitiyaa giigissiyaageeta be7idi xeesiis .

(src)="b.MAT.4.22.1"> Y ri Jacobo y ri Juan , ri ye caˈiˈ achiˈaˈ riˈ , can yacˈariˈ tek xquiyaˈ ca ri quijucuˈ y ri quitataˈ y xquitzekelbej el ri Jesús .
(trg)="b.MAT.4.22.1"> Xeesin sohuwaarakka eti wolwoluwaanne bantta aawaa yeggi bayidi , Yesuusa kaallidosona .

(src)="b.MAT.4.23.1"> Ri Jesús can ronojel tinamit ri yecˈo pa rucuenta ri Galilea xapon wi , nucˈut cˈa ri ruchˈabel ri Dios chiquiwech ri winek pa tak jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios , nutzijoj cˈa ri lokˈolaj chˈabel ri nichˈo chrij ri rajawaren ri Dios .
(src)="b.MAT.4.23.2"> Yerucˈachojsaj cˈa winek ri jalajoj chi yabilal y kˈaxon ntoc chique .
(trg)="b.MAT.4.23.1"> Yesuusi Aihuda woosa keettatun tamaarissiiddi , kawotettaa wonggeliyaa mishiraachchuwaa yootiiddinne qassi hargge ubbaappenne saho ubbaappe asaa pattiiddi , Galiila biitta ubban yuuyiis .

(src)="b.MAT.4.24.1"> Ri rutzijol ri Jesús xapon cˈa pa ronojel tinamit ri yecˈo pa rucuenta ri Siria .
(src)="b.MAT.4.24.2"> Y ri ye yawaˈiˈ xecˈamer cˈa pe chuwech ri Jesús riche ( rixin ) chi yerucˈachojsaj el , yawaˈiˈ ri ma junan ta ruwech yabil ntoc chique .
(src)="b.MAT.4.24.3"> Yecˈo ri can kˈaxon cˈa riche ( rixin ) ri chˈaculaj ri ntoc chique .
(src)="b.MAT.4.24.4"> Yecˈo ri xa itzel tak espíritu ri ye oconek quiqˈui .
(src)="b.MAT.4.24.5"> Yecˈo cˈa ri ye chˈuˈj y yecˈo cˈa chukaˈ ri ye siquirnek .
(src)="b.MAT.4.24.6"> Y can quinojel cˈa ri yawaˈiˈ riˈ xerucˈachojsaj el .
(trg)="b.MAT.4.24.1"> A woree Sooriyaa biittaa ubbaa gakkiis ; asai dumma dumma harggiyan ohettidi harggida asaanne sahettida asa ubbaa , xalaheti oiqqido asaa , kaarettai oiqqido asaanne , qassi bollai silido asaa Yesuusakko ehiis ; ehin i eta pattiis .

(src)="b.MAT.4.25.1"> Y ri Jesús can xtzekelbex cˈa cuma sibilaj ye qˈuiy winek ri ye petenak pa tak tinamit ri yecˈo pa rucuenta ri Galilea , cuma chukaˈ ri ye petenak pa tak tinamit ri yecˈo pa rucuenta ri Decápolis , ri yepe pa Jerusalem y ri ye petenak pa nicˈaj chic tinamit ri yecˈo pa rucuenta ri Judea .
(src)="b.MAT.4.25.2"> Y can queriˈ chukaˈ , xtzekelbex cuma sibilaj ye qˈuiy winek ri ye petenak cˈa jucˈan chic ruchiˈ ri raken yaˈ Jordán .
(trg)="b.MAT.4.25.1"> Daro asai Galiilappe , tammu katamatuppe , Yerusalaameppe , Yihudaappenne Yorddaanoosappe hefinttan de7iya biittaappe Yesuusa kaalliis .

(src)="b.MAT.5.1.1"> Y tek ri Jesús xerutzˈet chi ye sibilaj ye qˈuiy winek ri quimolon quiˈ , Riyaˈ xjoteˈ cˈa pa ruwiˈ jun juyuˈ , y xtzˈuyeˈ cˈa ka .
(src)="b.MAT.5.1.2"> Y cˈacˈariˈ xquimol apo quiˈ ri ye rudiscípulos riqˈui .
(trg)="b.MAT.5.1.1"> Yesuusi daro asaa be7idi , deriyaa huuphiyaa kiyidi uttiis .
(trg)="b.MAT.5.1.2"> Bana kaalliyaageeti baakko shiiqin ,

(src)="b.MAT.5.2.1"> Y yacˈariˈ tek ri Jesús xuchop nitzijon riche ( rixin ) chi yerutijoj , y xubij cˈa :
(trg)="b.MAT.5.2.1"> tamaarissuwaa doommidi , eta hagaadan yaagiis .

(src)="b.MAT.5.3.1"> Jabel ruwaquikˈij ri winek ri can niquinaˈ pa cánima chi nicˈatzin ri Dios chique , ruma quiche ( quixin ) riyeˈ ri rajawaren ri caj .
(trg)="b.MAT.5.3.1"> Bantta ayyaanan hiyyeesa gididoogaa eriyaageeti anjjettidaageeta ; aissi giikko , saluwaa kawotettai etassa .

(src)="b.MAT.5.4.1"> Jabel ruwaquikˈij ri yeˈokˈ chuwech ri Dios , ruma riyeˈ xquebochiˈix ruma ri Dios .
(src)="b.MAT.5.4.2"> Y xquequicot .
(trg)="b.MAT.5.4.1"> Kayyottiyaageeti anjjettidaageeta ; aissi giikko , Xoossai eta minttettana .

(src)="b.MAT.5.5.1"> Jabel ruwaquikˈij ri chˈuchˈuj cánima , ruma riyeˈ xtoc quiche ( quixin ) ri ruwachˈulef ri rutzujun ( rusujun ) ca ri Dios chique .
(trg)="b.MAT.5.5.1"> Ashkketi anjjettidaageeta ; aissi giikko , eti sa7aa laattana .

(src)="b.MAT.5.6.1"> Jabel ruwaquikˈij ri can ninum y nicˈat cánima chrij ri chojmilaj cˈaslen riqˈui ri Dios , ruma ri Dios xtuben cˈa chique chi xtichˈuchˈuˈ ka ri cánima .
(trg)="b.MAT.5.6.1"> Namisettiyaageetinne saamettiyaageeti kattaa haattaa koyiyoogaadan , xillobaa oottanau laamotiyaageeti anjjettidaageeta ; aissi giikko , Xoossai eta kalissana .

(src)="b.MAT.5.7.1"> Jabel ruwaquikˈij ri can niquijoyowaj quiwech ri winek , ruma riyeˈ can xtijoyowex chukaˈ quiwech .
(trg)="b.MAT.5.7.1"> Maariyaageeti anjjettidaageeta ; aissi giikko , Xoossai eta maarana .

(src)="b.MAT.5.8.1"> Jabel ruwaquikˈij ri chˈajchˈoj cánima , ruma riyeˈ can xtiquitzˈet cˈa ruwech ri Dios .
(trg)="b.MAT.5.8.1"> Wozanaa geeshshati anjjettidaageeta ; aissi giikko , eti Xoossaa be7ana .

(src)="b.MAT.5.9.1"> Jabel ruwaquikˈij ri cˈo cánima riche ( rixin ) chi yequibochiˈij ri yebano oyowal , ruma riyeˈ xtibix chique chi ye ralcˈual ri Dios .
(trg)="b.MAT.5.9.1"> Asa sigettiyaageeti anjjettidaageeta ; aissi giikko , Xoossai eta , ba naata giidi xeesana .

(src)="b.MAT.5.10.1"> Jabel ruwaquikˈij ri niquikˈaxaj tijoj pokonal pa quikˈaˈ nicˈaj chic , ruma can choj wi ri quicˈaslen chuwech ri Dios .
(src)="b.MAT.5.10.2"> Can jabel wi ruwaquikˈij , ruma chi quiche ( quixin ) riyeˈ ri rajawaren ri caj .
(trg)="b.MAT.5.10.1"> Xillotettaa gishshau yedetettiyaageeti anjjettidaageeta ; aissi giikko , saluwaa kawotettai etassa .

(src)="b.MAT.5.11.1"> Jabel ruwaˈikˈij tek wuma riyin yixyokˈ y tek ri winek itzel niquinaˈ chiwe , y niquibij ronojel itzel chiwij , y tek wuma riyin nitzˈuculux tzij chiwij .
(trg)="b.MAT.5.11.1"> “ Intte tana kaalliyo gishshau , asai inttena boriyo wodenne waissiyo wode , qassi intte bolli iitabaa ubbaa wordduwan haasayiyo wode , intte anjjettidaageeta .

(src)="b.MAT.5.12.1"> Rumariˈ riyix quixtzeˈen y quixquicot cˈa , ruma nim rajel ruqˈuexel ri xticˈul chilaˈ chicaj .
(src)="b.MAT.5.12.2"> Ruma ri tijoj pokonal ri nikˈaxaj riyix wacami , can queriˈ chukaˈ xquikˈaxaj ri profetas ri xekˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca , achiˈaˈ ri xecˈojeˈ el nabey que chiwech riyix .
(trg)="b.MAT.5.12.1"> Intteyyo saluwan gita woitoi de7iyo gishshau , ufaittite ; hashshu giite ; aissi giikko , asai intteppe kase de7ida hananabaa yootiyaageetakka hegaadan waissiis .

(src)="b.MAT.5.13.1"> Yix cˈa riyix ri ratzˈamil ri quicˈaslen ri winek ri yecˈo chuwech re ruwachˈulef .
(src)="b.MAT.5.13.2"> Y wi ta re achiˈel atzˈan reˈ niqˈuis ta el ri ratzˈamil , ¿ achique ta cˈa rubanic niban chare riche ( rixin ) chi queriˈ nitzolin ta chic pe ri ratzˈamil ?
(src)="b.MAT.5.13.3"> Xa majun chic cˈa nicˈatzin wi ; xa can nirokix el , y nipalbex cuma ri winek .
(trg)="b.MAT.5.13.1"> “ Asa ubbaassi intte maxine mala ; shin maxinee laqilaqana xayikko , naa77antto a waatidi laqilaqissanee ?
(trg)="b.MAT.5.13.2"> Kare olin , asi a yedhdhi hemettanaappe attin , wodeppe ainne go77enna .

(src)="b.MAT.5.14.1"> Riyix can yix sakil riche ( rixin ) ri quicˈaslen ri winek chuwech re ruwachˈulef , y yixkˈalajin jabel , achiˈel nikˈalajin pe jun tinamit ri cˈo pa ruwiˈ jun juyuˈ y ma nicowin ta nrewaj riˈ .
(trg)="b.MAT.5.14.1"> “ Sa7au intte poo7o mala ; deriyaa huuphiyan keexettida katamai geemmana danddayenna .

(src)="b.MAT.5.15.1"> Riyix tek nitzij jun kˈakˈ , majun bey niyaˈ ta oc chuxeˈ jun almul , ma que ta riˈ .
(src)="b.MAT.5.15.2"> Riyix xa nicanoj jun rucˈojlibel ri nitzˈuyubaˈ wi , riche ( rixin ) chi queriˈ can yerusakirisaj cˈa quinojel ri yecˈo pa jay .
(trg)="b.MAT.5.15.1"> Xomppe oittidi , son de7iya asa ubbau poo7ana mala , xoqqiyaasan wottiyoogaappe attin , kere giddon qum77i wottiya asi baawa .