# cak/Cakchiquel-NT.xml.gz
# chq/Chinantec-NT.xml.gz


(src)="b.MAT.1.1.1"> Re wuj ri nuchop el waweˈ , jun wuj ri tzˈibatal wi ca ri quibiˈ ri ye ojer tak ratiˈt rumamaˈ ri Jesucristo .
(src)="b.MAT.1.1.2"> Can nikˈalajin wi cˈa chi Riyaˈ can jun chique ri ye ralcˈual ca ri rey David , y can ralcˈual ca chukaˈ ri Abraham .
(trg)="b.MAT.1.1.1"> I̱ lab jaléngˈˋ ˈlɨɨ ˜ yʉ́ʉˈ ˜ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ lɨ́ɨngˊ sɨju̱ˇ ˈlɨɨ ˜ yʉ́ʉˈ ˜ dseata ˜ Davíˈˆ có̱o̱ˈ ˜ guɨ ˈlɨɨ ˜ yʉ́ʉˈ ˜ Abraham .

(src)="b.MAT.1.2.1"> Ri Abraham yariˈ ri xalcˈualan ri Isaac ; ri Isaac xralcˈualaj ri Jacob ; ri Jacob xralcˈualaj ri Judá y ri nicˈaj chic rachˈalal .
(trg)="b.MAT.1.2.1"> Jo̱ Abraham calɨsíˋ tiquiáˈˆ Isáaˊ jo̱ Isáaˊ calɨsíˋ tiquiáˈˆ Jacóoˆ jo̱ Jacóoˆ calɨsíˋ tiquiáˈˆ Judá có̱o̱ˈ ˜ jaléngˈˋ rúiñˈˋ .

(src)="b.MAT.1.3.1"> Yacˈa ri Judá y ri Tamar ri rixjayil xecalcˈualaj ri Fares y ri Zara ; yacˈa ri Fares ri xalcˈualan ri Esrom ; y ri Esrom xralcˈualaj ri Aram .
(trg)="b.MAT.1.3.1"> Jo̱ Judá calɨsíˋ tiquiáˈˆ Fares có̱o̱ˈ ˜ guɨ Zara jo̱ niquiáˈrˆ calɨsírˋ Tamar .
(trg)="b.MAT.1.3.2"> Jo̱ Fares calɨsíˋ tiquiáˈˆ Esrom jo̱ Esrom calɨsíˋ tiquiáˈˆ Aram .

(src)="b.MAT.1.4.1"> Y ri Aram xralcˈualaj ri Aminadab ; ri Aminadab xralcˈualaj ri Naasón ; y ri Naasón xralcˈualaj ri Salmón .
(trg)="b.MAT.1.4.1"> Jo̱ Aram calɨsíˋ tiquiáˈˆ Aminadab jo̱ Aminadab calɨsíˋ tiquiáˈˆ Naasón jo̱ Naasón calɨsíˋ tiquiáˈˆ Salmón .

(src)="b.MAT.1.5.1"> Y ri Salmón y ri Rahab ri rixjayil xcalcˈualaj ri Booz ; ri Booz y ri Rut ri rixjayil xcalcˈualaj ri Obed ; y ri Obed xralcˈualaj ri Isaí .
(trg)="b.MAT.1.5.1"> Jo̱ Salmón calɨsíˋ tiquiáˈˆ Booz jo̱guɨ niquiáˈrˆ calɨsírˋ Rahab .
(trg)="b.MAT.1.5.2"> Jo̱ Booz calɨsíˋ tiquiáˈˆ Obed jo̱guɨ niquiáˈrˆ calɨsíˋ Rut .
(trg)="b.MAT.1.5.3"> Jo̱ Obed calɨsíˋ tiquiáˈˆ Isaí .

(src)="b.MAT.1.6.1"> Y ri Isaí xralcˈualaj ri David ri xoc jun rey ; y ri rey David xralcˈualaj ri Salomón .
(src)="b.MAT.1.6.2"> Y ri ruteˈ ri Salomón , ya ri rixjayil ca ri Urías .
(trg)="b.MAT.1.6.1"> Jo̱guɨ Isaí calɨsíˋ tiquiáˈˆ i̱ dseata ˜ Davíˈˆ jo̱ íbˋ tiquiáˈˆ Salomón jo̱guɨ niquiáˈrˆ i̱ calɨ́ngˉ dseamɨ́ˋ quiáˈˉ Urías .

(src)="b.MAT.1.7.1"> Yacˈa ri Salomón xralcˈualaj ri Roboam ; ri Roboam xralcˈualaj ri Abías ; y ri Abías xralcˈualaj ri Asa .
(trg)="b.MAT.1.7.1"> Jo̱ Salomón calɨsíˋ tiquiáˈˆ Roboam jo̱ Roboam calɨsíˋ tiquiáˈˆ Abías jo̱ Abías calɨsíˋ tiquiáˈˆ Asa .

(src)="b.MAT.1.8.1"> Y ri Asa xralcˈualaj ri Josafat ; ri Josafat xralcˈualaj ri Joram ; y ri Joram xralcˈualaj ri Uzías .
(trg)="b.MAT.1.8.1"> Jo̱ Asa calɨsíˋ tiquiáˈˆ Josafat jo̱ Josafat calɨsíˋ tiquiáˈˆ Joram jo̱ Joram calɨsíˋ tiquiáˈˆ Uzías .

(src)="b.MAT.1.9.1"> Y ri Uzías xralcˈualaj ri Jotam ; ri Jotam xralcˈualaj ri Acaz ; y ri Acaz xralcˈualaj ri Ezequías .
(trg)="b.MAT.1.9.1"> Jo̱ Uzías calɨsíˋ tiquiáˈˆ Jotam jo̱ Jotam calɨsíˋ tiquiáˈˆ Acaz jo̱ Acaz calɨsíˋ tiquiáˈˆ Ezequías .

(src)="b.MAT.1.10.1"> Y ri Ezequías xralcˈualaj ri Manasés ; ri Manasés xralcˈualaj ri Amón ; y ri Amón xralcˈualaj ri Josías .
(trg)="b.MAT.1.10.1"> Jo̱ Ezequías calɨsíˋ tiquiáˈˆ Manasés jo̱ Manasés calɨsíˋ tiquiáˈˆ Amón jo̱ Amón calɨsíˋ tiquiáˈˆ Josías .

(src)="b.MAT.1.11.1"> Y ri Josías xralcˈualaj ri Jeconías y ri ye nicˈaj chic rachˈalal ri Jeconías .
(src)="b.MAT.1.11.2"> Y ya tiempo riˈ tek ri kech aj Israel xechapatej el y xeˈucˈuex cˈa pa Babilonia .
(trg)="b.MAT.1.11.1"> Jo̱ Josías calɨsíˋ tiquiáˈˆ Jeconías có̱o̱ˈ ˜ jaléngˈˋ rúiñˈˋ .
(trg)="b.MAT.1.11.2"> Jo̱ ie ˜ jo̱b mɨ ˜ catǿˉ dseaˋ i̱ seengˋ fɨˊ Babilonia fɨ́ɨngˊ dseaˋ Israel fɨˊ góorˋ e ˈñúuiñˈ ˜ do .

(src)="b.MAT.1.12.1"> Y tek yecˈo chic chiriˈ pa Babilonia , ri Jeconías xralcˈualaj ri Salatiel ; y ri Salatiel xralcˈualaj ri Zorobabel .
(trg)="b.MAT.1.12.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋguɨ lajo̱ , Jeconías calɨsíˋ tiquiáˈˆ Salatiel jo̱ Salatiel calɨsíˋ tiquiáˈˆ Zorobabel .

(src)="b.MAT.1.13.1"> Y ri Zorobabel xralcˈualaj ri Abiud ; ri Abiud xralcˈualaj ri Eliaquim ; y ri Eliaquim xralcˈualaj ri Azor .
(trg)="b.MAT.1.13.1"> Jo̱ Zorobabel calɨsíˋ tiquiáˈˆ Abiud jo̱ Abiud calɨsíˋ tiquiáˈˆ Eliaquim jo̱ Eliaquim calɨsíˋ tiquiáˈˆ Azor .

(src)="b.MAT.1.14.1"> Y ri Azor xralcˈualaj ri Sadoc ; ri Sadoc xralcˈualaj ri Aquim ; y ri Aquim xralcˈualaj ri Eliud .
(trg)="b.MAT.1.14.1"> Jo̱ Azor calɨsíˋ tiquiáˈˆ Sadoc jo̱ Sadoc calɨsíˋ tiquiáˈˆ Aquim jo̱ Aquim calɨsíˋ tiquiáˈˆ Eliud .

(src)="b.MAT.1.15.1"> Y ri Eliud xralcˈualaj ri Eleazar ; ri Eleazar xralcˈualaj ri Matán ; ri Matán xralcˈualaj chukaˈ jun ri Jacob chukaˈ rubiˈ .
(trg)="b.MAT.1.15.1"> Jo̱ Eliud calɨsíˋ tiquiáˈˆ Eleazar jo̱ Eleazar calɨsíˋ tiquiáˈˆ Matán jo̱ Matán calɨsíˋ tiquiáˈˆ Jacóoˆ .

(src)="b.MAT.1.16.1"> Y ri Jacob xralcˈualaj cˈa ri José ri xoc rachijil ri María .
(src)="b.MAT.1.16.2"> Y ri María riˈ yariˈ ri xalan ri Jesús ri Cristo .
(trg)="b.MAT.1.16.1"> Jo̱ Jacóoˆ calɨsíˋ tiquiáˈˆ Séˆ , jo̱ i̱ Séˆ do íbˋ i̱ calɨ́ˉ dseañʉˈˋ quiáˈˉ Yሠ; jo̱ i̱ Yሠdo , íbˋ i̱ lɨ́ɨngˊ niquiáˈˆ Jesús i̱ lɨ́ɨngˊ Mesías e guǿngˈˋ : Dseaˋ i̱ caguíngˈˋ Fidiéeˇ .

(src)="b.MAT.1.17.1"> Cajlajuj cˈa sol winek xecˈaseˈ el , ri nitiquir pe riqˈui ri Abraham cˈa riqˈui ri rey David .
(src)="b.MAT.1.17.2"> Cajlajuj chukaˈ sol winek xecˈaseˈ el , ri nitiquir pe riqˈui ri rey David cˈa chupan ri tiempo tek ri kech aj Israel xechapatej el y xeˈucˈuex cˈa pa Babilonia .
(src)="b.MAT.1.17.3"> Y cajlajuj chukaˈ sol winek xecˈaseˈ el , ri nitiquir pe tek ri kech aj Israel xebecˈojeˈ pa Babilonia , hasta riqˈui ri tiempo tek xalex ri Cristo .
(trg)="b.MAT.1.17.1"> Jo̱ calɨséngˋ guiquiʉ̱ˊ ˈléˈˋ íingˈ ˜ dseaˋ catɨˊ mɨ ˜ calɨséngˋ Abraham jo̱ cartɨˊ mɨ ˜ calɨséngˋ dseata ˜ Davíˈˆ , jo̱ jiéˈˋguɨ guiquiʉ̱ˊ ˈléˈˋ catɨˊ mɨ ˜ calɨséngˋ dseata ˜ Davíˈˆ jo̱ cartɨˊ mɨ ˜ cangojéengˋ dseaˋ Babilonia jaléngˈˋ dseaˋ Israel fɨˊ góorˋ e ˈñúuiñˈ ˜ , jo̱ jiéngˈˋguɨ guiquiʉ̱ˊguɨ ˈléˈˋ catɨˊ mɨ ˜ cangɨ́ˋ e catǿˉ dseaˋ Babilonia jaléngˈˋ dseaˋ Israel fɨˊ góorˋ jo̱ cartɨˊ mɨ ˜ calɨséngˋ i̱ Mesías do i̱ caguíngˈˋ Fidiéeˇ .

(src)="b.MAT.1.18.1"> Y ri ralaxbel ri Jesucristo quecˈareˈ ri rubanic : Ri María ruteˈ ri Jesucristo , jun cˈa kˈopoj ri cˈutun chic ruma ri José .
(src)="b.MAT.1.18.2"> Y xcˈulwachitej cˈa chi tek cˈa ma jane quicˈuan ta quiˈ , xnabetej chi ri María yawaˈ chic riche ( rixin ) chi nicˈojeˈ ral .
(src)="b.MAT.1.18.3"> Yacˈa ri María queriˈ xril ruma ruchukˈaˈ ri Lokˈolaj Espíritu .
(trg)="b.MAT.1.18.1"> Lalab calɨ́ˉ mɨ ˜ calɨséngˋ Dseaˋ Jmáangˉ .
(trg)="b.MAT.1.18.2"> Jo̱ ie ˜ jo̱ seengˋ jaangˋ sɨmɨ́ˆ i̱ siiˋ Yሠi̱ nɨninéeˊ júuˆ quiáˈˉ có̱o̱ˈ ˜ jaangˋ sɨmingˈˋ i̱ siiˋ Séˆ , dsʉˈ nʉ́ˈˉguɨ e nigüeárˋ co̱lɨɨng ˜ cangoquieeng ˜ i̱ Yሠdo yʉ̱ʉ̱ˋ laˈeáangˊ có̱o̱ˈ ˜ Jmɨguíˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ .

(src)="b.MAT.1.19.1"> Yacˈa ri José ri nbeˈoc rachijil ri María , can jun chojmilaj winek wi ; y man cˈa xrajoˈ ta xuyaˈ ( xutzek ) ruqˈuix ri María chiquiwech ri winek , rumariˈ xrajoˈ chi man ta ninabex chi nuyaˈ ca .
(trg)="b.MAT.1.19.1"> Jo̱ i̱ Séˆ do lɨ́ɨiñˊ jaangˋ sɨmingˈˋ i̱ dsíngˈˉ guiúngˉ , jo̱baˈ jaˋ calɨˈiiñ ˜ faˈ e cajméerˋ dseeˉ quiáˈˉ i̱ Yሠdo fɨˊ quiniˇ dseaˋ .
(trg)="b.MAT.1.19.2"> Jo̱baˈ caˈɨ́ˋ dsíirˊ e nitiúungˉneiñˈ do e ɨɨmˋjiʉ e laco̱ˈ jaˋ nilɨñiˊ dseaˋ .

(src)="b.MAT.1.20.1"> Y ri José ya cˈa riˈ ri nuchˈob pa ránima .
(src)="b.MAT.1.20.2"> Y pa rachicˈ xucˈut cˈa riˈ jun ángel riche ( rixin ) ri Ajaf chuwech , y xbix chare ruma ri ángel riˈ : Riyit José , ri yit jun chique ri ye ralcˈual ca ri rey David , man cˈa taxibij ta awiˈ chi yacˈuleˈ riqˈui ri María ri acˈutun chic riche ( rixin ) chi ntoc awixjayil .
(src)="b.MAT.1.20.3"> Wacami petenak chic alanic chrij ruma ya ri Lokˈolaj Espíritu xka pa ruwiˈ .
(trg)="b.MAT.1.20.1"> Jo̱ lajeeˇ e ɨˊ dsíiˊ i̱ Séˆ do e nijmérˉ lajo̱ , lajeeˇ güɨɨiñˋ jo̱ caquɨrˊ e cajnéngˉ jaangˋ ángel i̱ lɨ́ɨngˊ guotɨɨˉ Fidiéeˇ i̱ casíingˋ dseaˋ do .
(trg)="b.MAT.1.20.2"> Jo̱ íˋ casɨ́ˈrˉ i̱ Séˆ do jo̱ cajíñˈˉ : — Séˆ , sɨju̱ˇ dseata ˜ Davíˈˆ , jaˋ jmooˈˋ ˈgóˈˋ e nicønˈˆ Yሠe nilíiñˉ dseamɨ́ˋ quíiˈˉ , dsʉco̱ˈ i̱ jiuung ˜ i̱ quiéeiñˋ na caˈuíiñˉ có̱o̱ˈ ˜ Jmɨguíˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ .

(src)="b.MAT.1.21.1"> Ri acˈal cˈa ri xtralaj ri María , ti cˈajol ( alaˈ ) , y JESUS cˈa rubiˈ xtayaˈ , ruma ya Riyaˈ ri xquecolo ri winek chupan ri quimac .
(trg)="b.MAT.1.21.1"> Jo̱ nilɨseengˋ jaangˋ yʉ̱ʉ̱ˋ sɨñʉʉˆ quiáˈrˉ , jo̱ ˈnʉˋ nitó̱ˈˆ e nilɨsiirˋ Jesús , jo̱ nilɨsiirˋ lana dsʉco̱ˈ nileáiñˉ jaléngˈˋ dseaˋ quiáˈrˉ jee ˜ jaléˈˋ dseeˉ quiáiñˈˉ .

(src)="b.MAT.1.22.1"> Ronojel cˈa reˈ xcˈulwachitej riche ( rixin ) chi can nibanatej ri xbix ruma ri Dios chare ri profeta Isaías ri jun chique ri xekˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca , tek xubij :
(trg)="b.MAT.1.22.1"> Jo̱ jaléˈˋ e cajíngˈˉ i̱ ángel do calɨ́ˉ e laco̱ˈ calɨti ˜ júuˆ quiáˈˉ Fidiéeˇ e caféˈˋ jaangˋ dseaˋ i̱ caféˈˋ cuaiñ ˜ quiáˈrˉ malɨɨ ˜ guɨ eáangˊ mɨ ˜ cajíñˈˉ lala :

(src)="b.MAT.1.23.1"> Tiwetamaj cˈa chi xticˈojeˈ jun ri cˈa kˈopoj na y xticˈojeˈ jun ral , astapeˈ man cˈo ta riqˈui achi .
(src)="b.MAT.1.23.2"> Y can xtralaj na wi jun acˈal , ti cˈajol ( alaˈ ) , ri xtubiniˈaj Emanuel .
(trg)="b.MAT.1.23.1"> Jaangˋ sɨmɨ́ˆ nidsiquieeiñ ˜ jaangˋ yʉ̱ʉ̱ˋ sɨñʉʉˆ , jo̱ mɨ ˜ nilɨseengˋ i̱ yʉ̱ʉ̱ˋ do , nité̱rˉ e nilɨsiiñˋ Emanuel e guǿngˈˋ : Fidiéeˇ seeiñˋ có̱o̱ˈ ˜ jneaa ˜ aaˈ .

(src)="b.MAT.1.24.1"> Re biˈaj reˈ can ntel cˈa chi tzij chi ri Dios cˈo kiqˈui .
(src)="b.MAT.1.24.2"> Tek xcˈastej cˈa ri José , can xuben wi achiˈel ri xbix chare ruma ri ángel riche ( rixin ) ri Ajaf .
(src)="b.MAT.1.24.3"> Riyaˈ can xucˈom na wi ri María riche ( rixin ) chi xoc rixjayil .
(trg)="b.MAT.1.24.1"> Jo̱ mɨ ˜ cajnéˉ dsíiˊ i̱ Séˆ do , jo̱baˈ cajméeˋbre jaléˈˋ e cajíngˈˉ i̱ ángel do jo̱guɨ cacǿmˉbre i̱ Yሠdo e nilíˋ dseamɨ́ˋ quiáˈrˉ .

(src)="b.MAT.1.25.1"> Pero ri José majun xunek ta ri María cˈa ya tek alaxnek chic na ri nabey ral .
(src)="b.MAT.1.25.2"> Y tek xalex ri acˈal , JESUS ri rubiˈ xuyaˈ .
(trg)="b.MAT.1.25.1"> Dsʉˈ jaˋ caquiaiñˈˆ có̱o̱iñˈ ˜ do cartɨˊ mɨ ˜ calɨséngˋ i̱ yʉ̱ʉ̱ˋ i̱ quiéeiñˈˋ do .
(trg)="b.MAT.1.25.2"> Jo̱ mɨ ˜ calɨséngˋ íˋ , jo̱baˈ caté̱e̱ˋ Séˆ e calɨsíñˈˋ do Jesús .

(src)="b.MAT.2.1.1"> Ri Jesús xalex cˈa pa tinamit Belén , ri tinamit ri cˈo pa rucuenta ri Judea .
(src)="b.MAT.2.1.2"> Tek xalex ri Jesús , ya cˈa ri Herodes ri rey , y yacˈariˈ tek jun caˈiˈ achiˈaˈ ri cˈo quetamabel chiquij ri chˈumilaˈ , xeˈapon pa Jerusalem .
(src)="b.MAT.2.1.3"> Ri achiˈaˈ riˈ , pa relebel kˈij ye petenak wi ,
(trg)="b.MAT.2.1.1"> Jo̱ calɨséngˋ Jesús fɨˊ co̱o̱ˋ fɨɨˋ e siiˋ Belén e néeˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Judea .
(trg)="b.MAT.2.1.2"> Jo̱ ie ˜ jo̱ lɨ́ɨngˊ jaangˋ dseaˋ i̱ siiˋ Herodes dseata ˜ dseaˋ féngˈˊ quiáˈˉ jaléˈˋ fɨɨˋ e seaˋ fɨˊ jo̱ .
(trg)="b.MAT.2.1.3"> Jo̱ ie ˜ jo̱b cajo̱ caguilíingˉ fɨˊ Jerusalén tú̱ˉ ˈnɨˊ mɨ́ɨngˈ ˜ dseaˋ i̱ jmɨtɨ́ɨngˋ quiáˈˉ jaléngˈˋ nʉ́ʉˊ , jo̱ i̱ dseaˋ do huí̱i̱bˉ eáangˊ jalíiñˉ fɨˊ lɨ́ˈˆ lɨˊ guoˈˋ ieeˋ .

(src)="b.MAT.2.2.1"> y xquicˈutuj cˈa chique ri winek : ¿ Acuchi ( achique ) cˈo wi ri acˈal ri qui ‑ Rey ri israelitas ri xa cˈa xalex ?
(src)="b.MAT.2.2.2"> Ri ruchˈumil katzˈeton pe riyoj cˈa quelaˈ pa relebel kˈij , y xojpe chuyaˈic rukˈij , xechaˈ .
(trg)="b.MAT.2.2.1"> Jo̱ mɨ ˜ caguilíiñˉ fɨˊ Jerusalén , cajmɨngɨ́ˈrˉ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ seengˋ fɨˊ jo̱ , jo̱ cajíñˈˉ : — ¿ Jnang ˜ i̱ dseata ˜ dseaˋ féngˈˊ quiáˈˉ dseaˋ Israel i̱ nɨcalɨséngˋ do ?
(trg)="b.MAT.2.2.2"> Dsʉco̱ˈ nɨcaneeng ˜ naaˈ nʉ́ʉˊ quiáˈrˉ fɨˊ lɨ́ˈˆ lɨˊ guoˈˋ ieeˋ , jo̱baˈ ne ˜ naaˈ e nɨcalɨséiñˋ jo̱ lana nijáaˊnaaˈ e nijmiféngˈˊnaaˈre .

(src)="b.MAT.2.3.1"> Tek ri rey Herodes xracˈaxaj ri xquibij ri achiˈaˈ ri cˈo quetamabel chiquij ri chˈumilaˈ , xsach rucˈuˈx .
(src)="b.MAT.2.3.2"> Y can queriˈ cˈa chukaˈ xquicˈulwachij ri winek ri aj pa tinamit Jerusalem .
(trg)="b.MAT.2.3.1"> Jo̱ mɨ ˜ canúuˉ dseata ˜ Herodes e júuˆ jo̱ , dsíngˈˉ joˋ tiiˉ seeiñˋ , jo̱guɨ lajo̱bɨ cajo̱ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ seengˋ fɨˊ Jerusalén .

(src)="b.MAT.2.4.1"> Y ri rey Herodes xerumol cˈa quinojel ri principaliˈ tak sacerdotes y ri aj tzˈibaˈ chiquicojol ri israelitas , y cˈacˈariˈ xucˈutuj chique chi acuchi ( achique ) cˈa nalex wi ri Cristo .
(trg)="b.MAT.2.4.1"> Jo̱baˈ i̱ dseata ˜ do catǿˈrˉ jaléngˈˋ fii ˜ jmidseaˋ quiáˈˉ dseaˋ Israel có̱o̱ˈ ˜ guɨ jaléngˈˋ tɨfaˈˊ quiáˈˉ júuˆ quiʉˈˊ ta ˜ quiáˈˉ dseaˋ Israel jo̱ cajmɨngɨ́ˈˉreiñˈ do jo̱ cajíñˈˉ : — ¿ Jie ˜ fɨˊ lɨ ˜ nilɨseengˋ i̱ Mesías ?

(src)="b.MAT.2.5.1"> Xepe ri principaliˈ tak sacerdotes y ri aj tzˈibaˈ xquibij cˈa chare ri rey : Ri Cristo nalex pa tinamit Belén waweˈ pa rucuenta re Judea .
(src)="b.MAT.2.5.2"> Ruma jun chique ri profetas ri xekˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca , quecˈareˈ ri rutzˈiban ca :
(trg)="b.MAT.2.5.1"> Jo̱baˈ cañíiˋ i̱ dseaˋ do quiáˈˉ i̱ dseata ˜ do jo̱ casɨ́ˈˉreiñˈ : — I̱ dseaˋ íˋ nilɨseeiñˋ fɨˊ co̱o̱ˋ fɨɨˋ e siiˋ Belén e néeˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Judea ; dsʉco̱ˈ lajo̱b cajmeˈˊ jaangˋ dseaˋ i̱ caféˈˋ cuaiñ ˜ quiáˈˉ Fidiéeˇ malɨɨ ˜ guɨ eáangˊ mɨ ˜ cajíñˈˉ lala :

(src)="b.MAT.2.6.1"> Y riyit tinamit Belén ri yitcˈo pa Judá , riyit ma can ta yit coˈol chiquicojol ri nimaˈk tak tinamit chiriˈ pa Judá , ruma ya ri chiriˈ awuqˈui riyit xtipe wi ri ucˈuey bey , y can xqueruchajij ri nutinamit Israel achiˈel nuben jun utzilaj aj yukˈ ,
(trg)="b.MAT.2.6.1"> E fɨɨˋ píˈˆ e siiˋ Belén do néeˊ fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Judea , dsʉˈ e fɨɨˋ jo̱ jaˋ ˈgaˈˊ lɨˊ niingˉ lajeeˇ lajaléˈˋ fɨɨˋ e seaˋ fɨˊ jo̱ , dsʉˈ fɨˊ jo̱b lɨ ˜ nigüɨˈɨ́ɨngˊ jaangˋ dseata ˜ dseaˋ féngˈˊ i̱ nicá̱ˋ nifɨˊ quiáˈˉ jaléngˈˋ dseaˋ quiéˉe , dseaˋ i̱ lɨ́ɨngˊ dseaˋ Israel .

(src)="b.MAT.2.7.1"> nichaˈ ri Dios , xechaˈ apo chare ri rey Herodes .
(src)="b.MAT.2.7.2"> Yacˈariˈ tek ri rey Herodes pan ewel xerusiqˈuij ( xeroyoj ) ri achiˈaˈ ri cˈo quetamabel chiquij ri chˈumilaˈ , y xucˈutuj ca jabel chique janipeˈ chic kˈij tiquitzˈet wi ri ruchˈumil ri Cristo .
(trg)="b.MAT.2.7.1"> Jo̱baˈ i̱ dseata ˜ Herodes do catǿˈrˉ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ i̱ jmɨtɨ́ɨngˋ quiáˈˉ jaléngˈˋ nʉ́ʉˊ do fɨˊ co̱o̱ˋ lɨ ˜ jaˋ ˈgaˈˊ lɨˊ níˋ dseaˋ jo̱ cajmɨngɨ́ˈrˉ dseaˋ do e ˜ íˈˋ ngóoˊ mɨ ˜ cajnéngˉ i̱ nʉ́ʉˊ do .

(src)="b.MAT.2.8.1"> Cˈacˈariˈ tek xerutek el pa tinamit Belén y xubij el chique : Quixbiyin cˈa chilaˈ y ticanoj ri acˈal , y tek iwilon chic ca , noˈibij ca chuwe , riche ( rixin ) chi riyin yibe chukaˈ chuyaˈic rukˈij .
(trg)="b.MAT.2.8.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋ jo̱ , i̱ dseata ˜ do casíiñˋ i̱ dseaˋ íˋ fɨˊ Belén jo̱ casɨ́ˈˉreiñˈ do lala : — Güɨlíingˉnaˈ fɨˊ jo̱ , jo̱ güɨjmidseáangˇ óoˊnaˈ lajɨˋ e líˈˋnaˈ quiáˈˉ i̱ jiuung ˜ do ; jo̱ mɨ ˜ niguiéngˈˊnaˈre , jméeˈ ˜ naˈ jnea ˜ júuˆ , jo̱b cuǿøngˋ nii ˜ i e nijmifénˈˊnre cajo̱ .

(src)="b.MAT.2.9.1"> Y tek ri achiˈaˈ ri cˈo quetamabel chiquij ri chˈumilaˈ quicˈaxan chic cˈa ri chˈabel ri xbix el chique ruma ri rey Herodes , xebe .
(src)="b.MAT.2.9.2"> Y ri chˈumil ri quitzˈeton pe riyeˈ ri cˈa acuchi ( achique ) quepe wi , pa relebel kˈij , can rucˈuan cˈa el quibey .
(src)="b.MAT.2.9.3"> Y tek xeˈapon , ri chˈumil riˈ xpaˈeˈ pa ruwiˈ ri acuchi ( achique ) cˈo wi ri acˈal .
(trg)="b.MAT.2.9.1"> Jo̱ mɨ ˜ catóˈˊ sɨ́ˈˋ dseata ˜ Herodes i̱ dseaˋ do lajo̱ , jo̱baˈ catamˈˉtu̱iñˈ do fɨˊ ngolíiñˉ .
(trg)="b.MAT.2.9.2"> Jo̱guɨ i̱ nʉ́ʉˊ i̱ cangáiñˉ jéengˊ do , ngóoˊbiñˈ do laco̱ˈ ngolíiñˉ , jo̱ co̱o̱bˋ mɨ ˜ caje̱ˊ i̱ nʉ́ʉˊ do fɨˊ yʉ́ˈˆ ˈnʉ́ʉˊ lɨ ˜ guiing ˜ i̱ jiuung ˜ do .

(src)="b.MAT.2.10.1"> Y tek xquitzˈet cˈa ri chˈumil chi xpaˈeˈ , sibilaj xquicot ri cánima .
(trg)="b.MAT.2.10.1"> Jo̱ i̱ dseaˋ do eáamˊ iáangˋ dsíirˊ dsʉˈ e níiñˉ i̱ nʉ́ʉˊ do .

(src)="b.MAT.2.11.1"> Yacˈa tek ri achiˈaˈ riˈ xeˈoc apo pa jay , can xquitzˈet wi cˈa ri acˈal y ri María ri ruteˈ ri acˈal , y can yacˈariˈ xexuqueˈ xemajeˈ ka riche ( rixin ) chi xquiyaˈ rukˈij ri acˈal .
(src)="b.MAT.2.11.2"> Y chukaˈ can xequijakalaˈ cˈa ri quiyaconobal y xquisipaj cˈa ca kˈanapuek , pon y mirra chare .
(trg)="b.MAT.2.11.1"> Jo̱ mɨ ˜ caguilíiñˉ fɨˊ e ˈnʉ́ʉˊ do , dsifɨˊ ladob cangotáaiñˈ ˜ e fɨˊ dsíiˊ sɨnʉ́ʉˆ do jo̱ cangáiñˉ i̱ jiuung ˜ do có̱o̱ˈ ˜ niquiáiñˈˆ Yáˆ.Jo̱ casíˈrˋ uǿˉ jnir ˜ fɨˊ quiniˇ i̱ jiuung ˜ do jo̱guɨ canaaiñˋ e jmiféngˈˊneiñˈ do cajo̱ .
(trg)="b.MAT.2.11.2"> Jo̱ mɨ ˜ calɨ́ˉ e cajmérˉ e jo̱ , jo̱ caneáarˊ guóoˊ quiáˈrˉ e quie̱rˊ do , jo̱ cacuøˈrˊ i̱ jiuung ˜ do cunéeˇ có̱o̱ˈ ˜ guɨ sʉ̱ˋ e ˈmoˈˆ eáangˊ có̱o̱ˈ ˜ guɨ cuí̱i̱ˊ e jloˈˆ jmeafɨɨˋ cajo̱ .

(src)="b.MAT.2.12.1"> Y ri achiˈaˈ ri cˈo quetamabel chiquij ri chˈumilaˈ , can xkˈalajsex cˈa chiquiwech ri pa cachicˈ , chi man chic quetzolin ta pa quibey riche ( rixin ) chi nbequiyaˈ ca rubixic chare ri rey Herodes .
(src)="b.MAT.2.12.2"> Y can queriˈ wi xquiben ri achiˈaˈ riˈ , ruma tek xetzolin chic el pa quiruwachˈulef , xa jun wi chic chi bey ri xquicˈuaj el .
(trg)="b.MAT.2.12.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋ jo̱ , caquɨmˈˉtu̱ i̱ dseaˋ do fɨˊ góorˋ .
(trg)="b.MAT.2.12.2"> Dsʉˈ fɨˊ lɨ ˜ jiébˈˋ caquɨiñˈˉ do dsʉco̱ˈ Fidiéeˇ cajmeaˈˊbreiñˈ júuˆ lajeeˇ güɨɨiñˈˋ do e jaˋ cuǿøngˋ niquɨngˈˉtu̱iñˈ do fɨˊ lɨ ˜ guiing ˜ i̱ dseata ˜ Herodes do .

(src)="b.MAT.2.13.1"> Y tek ri achiˈaˈ ri cˈo quetamabel chiquij ri chˈumilaˈ ye elenak chic el , can yacˈariˈ tek jun ángel riche ( rixin ) ri Ajaf Dios xucˈut riˈ chuwech ri José pa rachicˈ .
(src)="b.MAT.2.13.2"> Y ri ángel riˈ xubij chare : Cayacatej cˈa el .
(src)="b.MAT.2.13.3"> Tacˈuaj el ri acˈal rachibilan ri ruteˈ y quixanmej el waweˈ .
(src)="b.MAT.2.13.4"> Quixbiyin cˈa pan Egipto y quixcˈojeˈ chilaˈ , y riyin xtinyaˈ rubixic chawe tek utz chic yixtzolin pe .
(src)="b.MAT.2.13.5"> Ruma chi re wacami , ri rey Herodes can xtorucanoj wi re acˈal riche ( rixin ) chi nucamisaj , xchaˈ chare .
(trg)="b.MAT.2.13.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋ e nɨcangolíingˋ i̱ dseaˋ i̱ jmɨtɨ́ɨngˋ quiáˈˉ jaléngˈˋ nʉ́ʉˊ do , jo̱ lajeeˇ güɨɨngˋ i̱ Séˆ do , caleábˋtu̱ caquɨiñˊ jaangˋ ángel quiáˈˉ Fidiéeˇ .
(trg)="b.MAT.2.13.2"> Jo̱ i̱ ángel do casɨ́ˈrˉ i̱ Séˆ do jo̱ cajíñˈˉ : — ¡ Séˆ , ráanˈˉ jo̱ jéengˋ i̱ jiuung ˜ na có̱o̱ˈ ˜ guɨ niquiáˈrˆ jo̱ cui̱i̱ˉnaˈ fɨˊ Egipto !
(trg)="b.MAT.2.13.3"> Jo̱ fɨˊ jo̱b nijá̱ˆnaˈ cartɨˊ mɨ ˜ nijméeˈ ˜ e ˈnʉ́ˈˋ júuˆ , dsʉco̱ˈ i̱ dseata ˜ Herodes do nɨˈnáiñˈˊ i̱ jiuung ˜ na e nijngámˈˉbre .

(src)="b.MAT.2.14.1"> Y ri José can yacˈariˈ tek xcˈastej , y can chupan cˈa ri akˈaˈ riˈ xquichop el bey riche ( rixin ) chi xebe cˈa pan Egipto , xucˈuaj el ri acˈal y ri teˈej .
(trg)="b.MAT.2.14.1"> Jo̱baˈ caráamˉ i̱ Séˆ do ladsifɨˊ lado , jo̱ uǿøˋ jo̱b cataiñˈˉ fɨˊ e cangojéeiñˋ i̱ jiuung ˜ do có̱o̱ˈ ˜ guɨ niquiáiñˈˆ do fɨˊ Egipto .

(src)="b.MAT.2.15.1"> Can chilaˈ wi cˈa pan Egipto xebecˈojeˈ wi y xetzolin pan Israel cˈa ya tek caminek chic ri rey Herodes .
(src)="b.MAT.2.15.2"> Riche ( rixin ) chi queriˈ can nibanatej na cˈa ri rukˈalajsan ri Ajaf Dios chuwech ri jun profeta ri xkˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca .
(src)="b.MAT.2.15.3"> Ri tzˈibatal cˈa ca nubij : Pan Egipto cˈa cˈo wi ri nucˈajol tek xinsiqˈuij ( xinwoyoj ) .
(src)="b.MAT.2.15.4"> Quecˈariˈ ri rubin ri Dios .
(trg)="b.MAT.2.15.1"> Jo̱ dob caje̱iñˊ cartɨˊ mɨ ˜ cajúngˉ i̱ dseata ˜ Herodes do .
(trg)="b.MAT.2.15.2"> Jo̱ cangojéeˊ e la e lɨ́ˈˆ laco̱ˈ calɨti ˜ lají̱i̱ˈ ˜ júuˆ e cajíngˈˉ Fidiéeˇ laˈeáangˊ có̱o̱ˈ ˜ jaangˋ dseaˋ i̱ caféˈˋ cuaiñ ˜ quiáˈrˉ malɨɨ ˜ guɨ eáangˊ mɨ ˜ cajíñˈˉ lala : “ Catǿøˉø Jó̱o̱ˋo̱ e nigüɨˈɨ́ɨrˊ fɨˊ Egipto . ”

(src)="b.MAT.2.16.1"> Y can yacˈariˈ tek ri rey Herodes xunabej chi ri achiˈaˈ ri cˈo quetamabel chiquij ri chˈumilaˈ xa ma xquiben ta ri achiˈel ri rubin el riyaˈ chique , rumariˈ xyacatej cˈa sibilaj royowal y xutek cˈa quicamisaxic quinojel ri tak cˈajolaˈ ( alaboniˈ ) ri xa cˈa ma jane nikˈax ta cacaˈ quijunaˈ ri yecˈo chiriˈ pa tinamit Belén , y ri yecˈo pa tak lugar ri yecˈo pe chunakajal ri tinamit .
(src)="b.MAT.2.16.2"> Queriˈ xuben ruma riyaˈ can retaman ca chi cˈo chic caˈiˈ junaˈ titzˈetetej wi ri chˈumil cuma ri achiˈaˈ ri cˈo quetamabel chiquij ri chˈumilaˈ .
(trg)="b.MAT.2.16.1"> Jo̱ mɨ ˜ calɨlíˈˆ i̱ dseata ˜ Herodes do e cajmɨgǿømˋ i̱ dseaˋ i̱ jmɨtɨ́ɨngˋ quiáˈˉ jaléngˈˋ nʉ́ʉˊ do írˋ , jo̱baˈ dsíngˈˉ calɨguíiñˉ ; jo̱ caquiʉˈrˊ ta ˜ jaléngˈˋ ˈléeˉ quiáˈrˉ e nidsijngáaiñˈ ˜ jaléngˈˋ jiuung ˜ i̱ pingˈˆguɨ laco̱ˈ tú̱ˉ jí̱ˋ i̱ seengˋ fɨˊ Belén có̱o̱ˈ ˜ guɨ jaléngˈˋ jiuung ˜ pingˈˆ i̱ seengˋ fɨˊ fɨɨˋ e néeˊ lacúngˈˊ lajíingˋ e fɨɨˋ jo̱ i̱ ngolíingˉ íˈˋ lajo̱ cajo̱ .
(trg)="b.MAT.2.16.2"> Jo̱ cajngamˈˊbre lɨ́ˈˆ laco̱ˈguɨ jí̱i̱ˈ ˜ ji̱i̱ˋ e cajíngˈˉ i̱ dseaˋ i̱ jmɨtɨ́ɨngˋ quiáˈˉ jaléngˈˋ nʉ́ʉˊ do .

(src)="b.MAT.2.17.1"> Waweˈ can xbanatej wi cˈa achiˈel ri tzˈibatal ca ruma ri jun profeta ri xkˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca , ri xubiniˈaj Jeremías , tek xubij ca :
(trg)="b.MAT.2.17.1"> Jo̱ có̱o̱ˈ ˜ e nab calɨti ˜ e júuˆ e cajmeˈˊ jaangˋ dseaˋ i̱ caféˈˋ cuaiñ ˜ quiáˈˉ Fidiéeˇ malɨɨ ˜ guɨ eáangˊ i̱ calɨsíˋ Jeremías mɨ ˜ cajíñˈˉ lala :

(src)="b.MAT.2.18.1"> Chiriˈ cˈa pa tinamit Ramá xacˈaxatej okˈej .
(src)="b.MAT.2.18.2"> Can cˈo wi nimalaj bis .
(src)="b.MAT.2.18.3"> Cˈo cˈa jun ri nujikˈ okˈej .
(src)="b.MAT.2.18.4"> Riˈ ya ri Raquel yerokˈej ri ral , y astapeˈ nibochiˈix , xa can ma nikˈax ta cˈa ri bis chare ruma ri ral xecom .
(trg)="b.MAT.2.18.1"> Jo̱ canʉ́ˈˋ óoˋ jaangˋ dseamɨ́ˋ fɨˊ co̱o̱ˋ fɨɨˋ e siiˋ Ramá , jo̱ dsíngˈˉ quɨˈrˊ jo̱guɨ óorˋ ; Raquéebˆ siiˋ i̱ dseamɨ́ˋ do jo̱ quɨˈrˊ uíiˈ ˜ jiuung ˜ quiáˈrˉ dsʉco̱ˈ nɨcajúmˉbingˈ , jo̱ jaˋ iiñ ˜ nimɨ́iñˉ co̱ˈ dsíngˈˉ lɨjiuung ˜ dsíirˊ .

(src)="b.MAT.2.19.1"> Queriˈ ri tzˈibatal ca ruma ri Jeremías .
(src)="b.MAT.2.19.2"> Y tek caminek chic el ri rey Herodes , can yacˈariˈ tek ri ángel riche ( rixin ) ri Ajaf Dios xucˈut chic riˈ chuwech ri José pa rachicˈ , ri chilaˈ pan Egipto .
(trg)="b.MAT.2.19.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋ e cajúngˉ i̱ dseata ˜ Herodes do , fɨˊ Egipto táangˋ i̱ Séˆ do lajeeˇ jo̱ .
(trg)="b.MAT.2.19.2"> Jo̱ co̱o̱ˋ ya̱ˈˊ lajeeˇ e güɨɨiñˋ , caquɨ́ɨmˉtu̱r jaangˋ ángel quiáˈˉ Fidiéeˇ , jo̱ íˋ casɨ́ˈrˉ Séˆ jo̱ cajíñˈˉ lala :

(src)="b.MAT.2.20.1"> Y ri ángel riche ( rixin ) ri Ajaf xubij cˈa chare : Cayacatej cˈa el .
(src)="b.MAT.2.20.2"> Tacˈuaj el ri acˈal rachibilan ri ruteˈ y quixtzolin cˈa pan Israel .
(src)="b.MAT.2.20.3"> Ruma ri xeˈajowan chi xquicamisaj ta ri acˈal , xecom yan .
(trg)="b.MAT.2.20.1"> — Séˆ , ráanˈˉ , jo̱ quɨ́ɨngˈ ˜ tu̱ˈ có̱o̱ˈ ˜ i̱ jiuung ˜ na có̱o̱ˈ ˜ guɨ niquiáˈrˆ fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Israel , co̱ˈ lana nɨcajúmˉ i̱ lamɨ ˜ iingˇ jngángˈˉ i̱ jiuung ˜ na .

(src)="b.MAT.2.21.1"> Y ri José can xuben wi cˈa ri xbix chare pa rachicˈ ruma ri ángel .
(src)="b.MAT.2.21.2"> Xucˈuaj el ri acˈal , y ri teˈej .
(src)="b.MAT.2.21.3"> Y xetzolin cˈa pan Israel .
(trg)="b.MAT.2.21.1"> Jo̱baˈ lajo̱b cajméeˋ Séˆ , caráamˉbre jo̱ catǿˉbre i̱ jiuung ˜ do có̱o̱ˈ ˜ guɨ niquiáiñˈˆ do fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Israel .

(src)="b.MAT.2.22.1"> Xa yacˈa riyaˈ tek xracˈaxaj chi ya ri Arquelao ri rucˈajol ca ri rey Herodes ri oconek aj kˈatbel tzij pa Judea , xuxibij riˈ chi yecˈojeˈ ka ri chiriˈ pa Judea .
(src)="b.MAT.2.22.2"> Y xkˈalajsex cˈa chuwech ri José pa jun achicˈ chi tucˈuaj el ri acˈal y ri teˈej cˈa pa Galilea .
(trg)="b.MAT.2.22.1"> Jo̱ dsʉˈ mɨ ˜ calɨñirˊ e Arquelao nɨguiiñ ˜ lɨ́ɨiñˊ dseata ˜ dseaˋ féngˈˊ quiáˈˉ lɨ ˜ se̱ˈˊ Judea eáangˆ quiáˈˉ i̱ tiquiáˈrˆ dseata ˜ Herodes do , jo̱baˈ eáamˊ cafǿiñˈˊ jo̱ joˋ cangáiñˈˉ fɨˊ jo̱ , co̱ˈ Fidiéeˇ cajmeˈˊtu̱reiñˈ júuˆ lajeeˇ güɨɨiñˋ e jaˋ cuǿøngˋ nidsilíiñˋ fɨˊ jo̱ .
(trg)="b.MAT.2.22.2"> Jo̱baˈ fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Galileab cangolíiñˋ .

(src)="b.MAT.2.23.1"> Y xeˈapon cˈa pa tinamit Nazaret y chiriˈ xecˈojeˈ wi ka , riche ( rixin ) chi queriˈ can nibanatej na cˈa achiˈel ri tzˈibatal ca cuma ri profetas ri xekˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca .
(src)="b.MAT.2.23.2"> Riyeˈ can quitzˈiban ca chi ri Jesús can cˈo na chi nibix nazareno chare .
(trg)="b.MAT.2.23.1"> Jo̱ mɨ ˜ caguiéngˈˉ Séˆ fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Galilea , jo̱ cangogüeárˋ fɨˊ co̱o̱ˋ fɨɨˋ e siiˋ Nazaret e néeˊ fɨˊ jo̱ .
(trg)="b.MAT.2.23.2"> Jo̱ calɨ́ˉ e na e laco̱ˈ calɨti ˜ jaléˈˋ júuˆ e caféˈˋ dseaˋ i̱ caféˈˋ cuaiñ ˜ quiáˈˉ Fidiéeˇ malɨɨ ˜ guɨ eáangˊ mɨ ˜ cajíñˈˉ e Jesús nilɨsiirˋ jaangˋ dseaˋ nazareno .

(src)="b.MAT.3.1.1"> Chupan cˈa ri kˈij riˈ , ri Juan ri Bautista xuchop rukˈalajsaxic ri ruchˈabel ri Dios chiquiwech ri winek ri yeˈapon riqˈui , ri chiriˈ pa jun desierto ri cˈo chiriˈ pa rucuenta ri Judea .
(trg)="b.MAT.3.1.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋguɨ jmiguiʉˊ ji̱i̱ˋ lajo̱ , jo̱ ie ˜ jo̱ cangɨˊ jaangˋ dseaˋ i̱ siiˋ Juan i̱ seáangˋ dseaˋ jmɨɨˋ fɨˊ ni ˜ guóoˈ ˜ uǿˆ quiʉ̱́ˋ fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Judea ,

(src)="b.MAT.3.2.1"> Riyaˈ xubij cˈa chique ri winek : Can titzolin cˈa pe icˈuˈx riqˈui ri Dios , ruma xa nakaj chic cˈo wi pe ri rajawaren ri Dios , nichaˈ chique .
(trg)="b.MAT.3.2.1"> jo̱ guiarˊ júuˆ jo̱ féˈrˋ lala : — Quɨ́ˈˉ jíingˈ ˜ yaang ˜ naˈ fɨˊ quiniˇ Fidiéeˇ uíiˈ ˜ dseeˉ quíiˆnaˈ , dsʉco̱ˈ nɨjaquiéemˊbaˈ e nicá̱ˋ dseaˋ do nifɨˊ quiáˈˉ lajaangˋ lajaangˋ dseaˋ jmɨgüíˋ .

(src)="b.MAT.3.3.1"> Can chrij cˈa ri Juan riˈ chˈonak wi ca ri profeta Isaías , jun achi ri xkˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca .
(src)="b.MAT.3.3.2"> Riyaˈ quecˈareˈ ri rutzˈiban ca : Cˈo cˈa jun achi ri xticˈojeˈ pa jun desierto .
(src)="b.MAT.3.3.3"> Y riyaˈ xturek cˈa ruchiˈ riche ( rixin ) chi xtubij chique ri winek ri xqueˈapon riqˈui : Tichojmirisaj apo rubey ri Ajaf .
(src)="b.MAT.3.3.4"> Y can choj cˈa tibanaˈ chare .
(trg)="b.MAT.3.3.1"> Jo̱ malɨɨ ˜ guɨ eáangˊ calɨséngˋ jaangˋ dseaˋ i̱ calɨsíˋ Saíiˆ i̱ caféˈˋ cuaiñ ˜ quiáˈˉ Fidiéeˇ , jo̱ íbˋ i̱ caféˈˋ uii ˜ quiáˈˉ i̱ Juan do mɨ ˜ cajíñˈˉ lala : Ngɨˊ jaangˋ dseaˋ i̱ féˈˋ teáˋ fɨˊ ni ˜ guóoˈ ˜ uǿˉ quiʉ̱́ˋ jo̱ féˈrˋ lala : “ Jmeáangˈ ˜ naˈ guiʉ́ˉ fɨˊ jo̱guɨ nea ˜ naˈ condséeˊ , co̱ˈ lana tɨˊ lɨ ˜ nijáabˊ Fíiˋnaaˈ . ”
(trg)="b.MAT.3.3.2"> Jo̱ jaléˈˋ e na cajíngˈˉ Saíiˆ fɨˊ ni ˜ jiˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ do .

(src)="b.MAT.3.4.1"> Quecˈariˈ ri tzˈibatal ca .
(src)="b.MAT.3.4.2"> Ri rutziak cˈa ri Juan ri Bautista banon riqˈui rusmal camello , y rucusan jun tzˈum ri oconek ximibel xerupan .
(src)="b.MAT.3.4.3"> Y ri ruway ye cˈa ri sacˈ y ri cab ri niquiyaˈ ri tak chicop pa tak juyuˈ .
(trg)="b.MAT.3.4.1"> Jo̱ sɨ̱ˈˆ i̱ Juan i̱ seáangˋ dseaˋ jmɨɨˋ do lɨ́ɨˊ có̱o̱ˈ ˜ layaang ˜ jñʉ́ˆ loo ˜ jóˈˋ camello , jo̱guɨ ˈñʉ́ʉˊ tuˈrˊ co̱o̱ˋ ˈñʉtuˈˊ e lɨ́ɨˊ có̱o̱ˈ ˜ loo ˜ jóˈˋ , jo̱guɨ jmɨtaang ˜ ˈñiaˈrˊ có̱o̱ˈ ˜ sɨniˈˋ i̱ cǿøngˈ ˜ có̱o̱ˈ ˜ guɨ taˈˊ e dséˈrˊ fɨˊ jee ˜ móˈˋ .

(src)="b.MAT.3.5.1"> Y ri winek ri yeˈapon cˈa riqˈui ri Juan ri Bautista , sibilaj cˈa ye qˈuiy .
(src)="b.MAT.3.5.2"> Yecˈo cˈa ri ye aj pa tinamit Jerusalem , ri tinamit ri cˈo pa rucuenta ri Judea .
(src)="b.MAT.3.5.3"> Y yecˈo chukaˈ ri aj pa nicˈaj chic tinamit riche ( rixin ) ri Judea .
(src)="b.MAT.3.5.4"> Y chukaˈ can yecˈo cˈa ri yepe cˈa quelaˈ chunakajal ri raken yaˈ Jordán .
(src)="b.MAT.3.5.5"> Can quinojel cˈa ri winek riˈ ri yeˈapon riqˈui .
(trg)="b.MAT.3.5.1"> Jo̱ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ seengˋ fɨˊ Jerusalén có̱o̱ˈ ˜ guɨ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ seengˋ fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Judea có̱o̱ˈ ˜ guɨ jaléngˈˋ i̱ neáangˊ quiá̱ˈˉ guaˋ Jordán dsilíiñˉ e dsinʉ́ʉrˉ jaléˈˋ júuˆ e guiaˊ i̱ Juan do .

(src)="b.MAT.3.6.1"> Ri winek cˈa riˈ yeban cˈa el bautizar ruma riyaˈ ri chiriˈ pa raken yaˈ Jordán .
(src)="b.MAT.3.6.2"> Y can yequikˈalajsaj wi cˈa ri quimac .
(trg)="b.MAT.3.6.1"> Jo̱ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ do jmóorˋ júuˆ lají̱i̱ˈ ˜ dseeˉ e nɨcaˈéerˋ quiáˈrˉ , jo̱ lɨ́ˉ jo̱ i̱ Juan do seáaiñˋ jmɨɨˋ jaléngˈˋ íˋ fɨˊ é̱ˈˋ guaˋ Jordán .

(src)="b.MAT.3.7.1"> Y tek riyaˈ xutzˈet chi can ye qˈuiy cˈa chique ri achiˈaˈ fariseos y ye qˈuiy chukaˈ chique ri achiˈaˈ saduceos yeˈapon riqˈui ruma nicajoˈ chi yeban el bautizar ruma riyaˈ , riyaˈ xubij cˈa chique : Riyix xa yix achiˈel itzel tak cumatz , ruma niwajoˈ yixanmej chuwech ri rucˈayewal .
(src)="b.MAT.3.7.2"> ¿ Achique xbin chiwe chi utz yixanmej chuwech ri rucˈayewal ri xtutek pe ri Dios , re chkawech apo ?
(trg)="b.MAT.3.7.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangáˉ i̱ Juan do e fɨ́ɨmˊ dseaˋ Israel i̱ lɨ́ɨngˊ dseaˋ fariseo có̱o̱ˈ ˜ guɨ dseaˋ Israel i̱ lɨ́ɨngˊ dseaˋ saduceo jalíiñˉ e iiñ ˜ nisáiñˋ jmɨɨˋ , jo̱baˈ cajíñˈˉ casɨ́ˈrˉ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ do lala : — ¡ Jó̱o̱ˊ mɨˈˋ guíingˉ ˈnʉ́ˈˋ !
(trg)="b.MAT.3.7.2"> ¿ I̱ ˜ nɨcasɨ́ˈˉ ˈnʉ́ˈˋ e nileángˋnaˈ jee ˜ iihuɨ́ɨˊ e nɨjaquiéengˊ e nicuǿˉ Fidiéeˇ ?

(src)="b.MAT.3.8.1"> Riyix rajawaxic cˈa chi nikˈalajin chupan ri icˈaslen chi can kitzij xtzolin pe icˈuˈx riqˈui ri Dios .
(trg)="b.MAT.3.8.1"> Jo̱ eeˉnaˈ røøˋ fɨˊ quiniˇ dseaˋ jo̱ jmiliingˇ yaang ˜ naˈ e laco̱ˈ nilɨlíˈˆ jaléngˈˋ dseaˋ rúngˈˋnaˈ e jáˈˉbaˈ e nɨcaquɨ́ˈˉ jíimˈˇ yaang ˜ naˈ fɨˊ quiniˇ Fidiéeˇ .

(src)="b.MAT.3.9.1"> Man cˈa tichˈob ta ka riyix chi can xu ( xe ) wi ruma chi yix ralcˈual ca ri Abraham , chi ruma ta riˈ xquixcolotej , ma que ta riˈ .
(src)="b.MAT.3.9.2"> Ruma xa ta ri Dios nrajoˈ , Riyaˈ can nicowin wi nuben ralcˈual ri Abraham chique re abej re yeˈitzˈet waweˈ .
(trg)="b.MAT.3.9.1"> Jo̱ jaˋ jmɨjløngˈˆ yaang ˜ naˈ e fóˈˋnaˈ : “ Jneaˈˆ lɨ́ɨˊnaaˈ dseaˋ sɨju̱ˇ ˈlɨɨ ˜ yʉ́ʉˈ ˜ Abraham ” ; co̱ˈ jnea ˜ jmɨtaaˆ óoˊnaˈ e Fidiéeˇ cuǿømˋ líˋ jmérˉ e cu̱u̱ ˜ néeˊ na e niˈuíingˉ dseaˋ sɨju̱ˇ ˈlɨɨ ˜ yʉ́ʉˈ ˜ Abraham faco̱ˈ iiñ ˜ lajo̱ .

(src)="b.MAT.3.10.1"> Ri rucˈayewal ri nuyaˈ ri Dios xa nipe yan .
(src)="b.MAT.3.10.2"> Riyaˈ can xtuben achiˈel nuben jun achi ri cˈo chic ri iquej pa rukˈaˈ riche ( rixin ) chi xqueruchoy ri cheˈ ri xa ma yewachin ta jabel .
(src)="b.MAT.3.10.3"> Y ronojel cˈa ri xqueruchoy el , xqueruqˈuek pa kˈakˈ .
(trg)="b.MAT.3.10.1"> Jo̱ cajíngˈˉguɨ Juan casɨ́ˈrˉ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ do lala : — Nɨnéebˊ guiʉ́ˉ ñigui ˜ quiáˈˉ Fidiéeˇ e niquiʉ́ˈrˉ jaléˈˋ ˈmaˋ catɨˊ jmóˆ quiáˈˉ .
(trg)="b.MAT.3.10.2"> Co̱ˈ jaléˈˋ ˈmaˋ ofɨɨˋ e jaˋ cuøˊ ofɨɨˋ e guiʉ́ˉ nihuí̱bˈˋ jo̱ nidsitóoˈ ˜ fɨˊ ni ˜ jɨˋ .

(src)="b.MAT.3.11.1"> Riyin , pa yaˈ yixinben wi bautizar tek nitzolin pe icˈuˈx riqˈui ri Dios .
(src)="b.MAT.3.11.2"> Pero cˈo cˈa jun achi ri xtipe re chkawech apo , ri man achiˈel ta oc riyin .
(src)="b.MAT.3.11.3"> Riyin can ma yin rucˈamon ta ( takal ta chuwij ) riche ( rixin ) chi ncˈuaj ri ruxajab , ruma ri jun achi riˈ can más wi nim rukˈij y can más wi nim ruchukˈaˈ que chinuwech riyin .
(src)="b.MAT.3.11.4"> Tek Riyaˈ xtipe , can xquixruben wi bautizar riqˈui ri Lokˈolaj Espíritu y riqˈui kˈakˈ .
(trg)="b.MAT.3.11.1"> E jáˈˉ , jnea ˜ seáanˊn ˈnʉ́ˈˋ jmɨɨˋ jí̱i̱ˈ ˜ có̱o̱ˈ ˜ layaang ˜ jmɨɨbˋ e laco̱ˈ cuøˊ li ˜ e nɨcaquɨ́ˈˉ jíimˈˇ yaang ˜ naˈ fɨˊ quiniˇ Fidiéeˇ ; dsʉˈ i̱ dseaˋ i̱ nijáaˊ mɨ ˜ ningɨ́ɨngˉ jnea ˜ niseáiñˉ ˈnʉ́ˈˋ jmɨɨˋ có̱o̱ˈ ˜ Jmɨguíˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ jo̱guɨ có̱o̱ˈ ˜ jɨˋ cajo̱ .
(trg)="b.MAT.3.11.2"> Jo̱ i̱ dseaˋ íˋ dsíngˈˉguɨ ˈgøiñˈˊ laco̱ˈ jnea ˜ e jí̱i̱ˈ ˜ jnea ˜ jaˋ catɨ́ɨnˉn co̱ˈ sɨ́ɨˈ ˜ ɨ capíˈˆ ñiˊ ˈñʉ́ʉˊ lomɨɨrˉ .

(src)="b.MAT.3.12.1"> Y can ruchojmirisan chic riˈ riche ( rixin ) chi nuben achiˈel nuben jun achi tek nujoskˈij ri rutrigo pan era , ri can cˈo chic jun horqueta pa rukˈaˈ riche ( rixin ) chi nuqˈuek chuwacakˈikˈ ri trigo ri chˈayon chic .
(src)="b.MAT.3.12.2"> Ri trigo ri nuchayuj ca riˈ , yariˈ ri numol y nuyec .
(src)="b.MAT.3.12.3"> Yacˈa ri raken ri trigo ri nucˈuaj el cakˈikˈ , xa nuporoj pa kˈakˈ ri majun bey nichuptej ta .
(trg)="b.MAT.3.12.1"> Jo̱ quie̱rˊ co̱o̱ˋ e jmáiñˈˋ ta ˜ quiáˈˉ e nisíñˈˋ mɨcuɨˈieeˋ , jo̱ nisérˉ caˈˊ e quiˊ quiáˈˉ do .
(trg)="b.MAT.3.12.2"> Jo̱ dsʉˈ e mɨcuɨˈieeˋ do niˈmeárˉ fɨˊ dsíiˊ sɨnʉ́ʉˆ jo̱guɨ e quiˊ do quiáˈˉ nijɨ̱́ˉbre fɨˊ lɨ ˜ cooˋ jɨˋ e jaˋ tó̱o̱ˋ jmɨɨ ˜ yʉˈˊ .

(src)="b.MAT.3.13.1"> Y yacˈariˈ tek ri Jesús petenak cˈa pa Galilea y xapon riqˈui ri Juan chiriˈ chuchiˈ ri raken yaˈ Jordán .
(src)="b.MAT.3.13.2"> Riyaˈ can petenak cˈa riche ( rixin ) chi niban el bautizar ruma ri Juan ri Bautista .
(trg)="b.MAT.3.13.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋ jo̱ , cagüɨˈɨ́ɨˊ Jesús fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Galilea jo̱ cangórˉ fɨˊ lɨ ˜ táangˋ i̱ Juan do fɨˊ guaˋ Jordán e laco̱ˈ dseaˋ íˋ niséˉ jmɨɨˋ quiáˈrˉ .

(src)="b.MAT.3.14.1"> Yacˈa ri Juan ma nrajoˈ ta nuben bautizar ri Jesús , y nubij cˈa chare : Xa yin ta riyin riˈ ri utz chi yiban bautizar awuma riyit y mani chi can yit cˈa riyit ri xatoka wuqˈui riyin , riche ( rixin ) chi yatinben el bautizar , xchaˈ ri Juan .
(trg)="b.MAT.3.14.1"> Dsʉˈ i̱ Juan do jaˋ lamɨ ˜ iiñ ˜ e niseáiñˉ dseaˋ do jmɨɨˋ , jo̱ lalab cajíñˈˉ casɨ́ˈˉreiñˈ : — ˈNʉbˋ dseaˋ catɨ́ɨnˈˉ e niseáanˈ ˜ jnea ˜ jmɨɨˋ ; jo̱ ¿ jialɨˈˊ ñiˈˊ e iinˈ ˜ e jnea ˜ niseáan ˜ n ˈnʉˋ jmɨɨˋ ?

(src)="b.MAT.3.15.1"> Yacˈa ri Jesús xubij chare ri Juan ri Bautista : Riyoj rajawaxic cˈa chi nikaben ronojel ri nubij ri Dios chake .
(src)="b.MAT.3.15.2"> Rumariˈ re wacami rajawaxic cˈa chi riyit yinaben bautizar riyin .
(src)="b.MAT.3.15.3"> Y cˈacˈariˈ tek ri Juan ri Bautista xuben bautizar ri Jesús .
(trg)="b.MAT.3.15.1"> Jo̱baˈ cañíiˋ Jesús jo̱ casɨ́ˈˉreiñˈ : — Lɨ́ˈˆ jmeeˉ laco̱ˈ e fɨ́ɨˉɨ ˈnʉˋ lana ; co̱ˈ la guíimˋ ˈnéˉ jmitíˆiiˈ jaléˈˋ ta ˜ quiʉˈˊ Fidiéeˇ e ˈnéˉ jmóˆooˈ .
(trg)="b.MAT.3.15.2"> Jo̱baˈ caˈíbˉ dsíiˊ i̱ Juan do e niseáiñˉ dseaˋ do jmɨɨˋ .

(src)="b.MAT.3.16.1"> Y tek ri Jesús banon chic cˈa bautizar , xbeˈel pe pa yaˈ .
(src)="b.MAT.3.16.2"> Y Riyaˈ xutzˈet cˈa chi ri caj xjakatej y xutzˈet chukaˈ chi ri Lokˈolaj Espíritu riche ( rixin ) ri Dios nika cˈa pe pa ruwiˈ achiˈel jun palomax .
(src)="b.MAT.3.16.3"> Can choj wi cˈa petenak pa ruwiˈ Riyaˈ .
(trg)="b.MAT.3.16.1"> Jo̱ dsifɨˊ mɨ ˜ cajgáangˉ Jesús jmɨɨˋ , jo̱ cagüɨˈɨ́ɨˊbre fɨˊ dsíiˊ jmɨ́ˋ .
(trg)="b.MAT.3.16.2"> Jo̱ ladsifɨˊ lanab canaˊ fɨˊ yʉ́ˈˆ jmɨgüíˋ , jo̱ cangáˉ Jesús e cajgóˉ Jmɨguíˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ fɨˊ yʉ́ˈˆ moguir ˜ e lɨɨng ˜ jaangˋ mee ˜ .

(src)="b.MAT.3.17.1"> Y can cˈo cˈa jun chˈabel xpe chilaˈ chicaj y xubij : Yareˈ ri Nucˈajol y can sibilaj nwajoˈ , y nucukuban nucˈuˈx riqˈui , xchaˈ ri chˈabel riˈ .
(trg)="b.MAT.3.17.1"> Jo̱ guicanʉ́ˈˋ co̱o̱ˋ luu ˜ e jáaˊ fɨˊ yʉ́ˈˆ jmɨgüíˋ jo̱ guicajíngˈˉ lala : — I̱ nab Jó̱o̱ˋo̱ i̱ ˈneáanˋn eáangˊ , jo̱ dsíngˈˉ iáangˋ dsiiˉ có̱o̱ˈr ˜ .

(src)="b.MAT.4.1.1"> Y yacˈariˈ tek ri Jesús xucˈuex ruma ri Lokˈolaj Espíritu riche ( rixin ) chi xbe cˈa pa jun desierto , riche ( rixin ) chi nitojtobex cˈa ruma ri itzel winek .
(trg)="b.MAT.4.1.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋ e cajgóˉ Jmɨguíˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ fɨˊ yʉ́ˈˆ mogui ˜ Jesús , jo̱ e Jmɨguíˋ do cangojéengˋ dseaˋ do fɨˊ co̱o̱ˋ guóoˈ ˜ uǿˉ quiʉ̱́ˋ e laco̱ˈ fii ˜ i̱ ˈlɨngˈˆ nijmérˉ quijí̱ˉ jial e niˈéˉ dseaˋ do dseeˉ .

(src)="b.MAT.4.2.1"> Tek ri Jesús can cawinek kˈij y cawinek akˈaˈ chic ri ma waynek ta , yacˈariˈ tek xpe runumic .
(trg)="b.MAT.4.2.1"> Jo̱ fɨˊ jo̱b cateáangˋ Jesús lajeeˇ tu̱lóˉ jmɨɨ ˜ jo̱guɨ tu̱lóˉ uǿøˋ jo̱ jaˋ e cagǿˈrˋ jí̱i̱ˈ ˜ co̱o̱ˋ lajeeˇ jo̱ .
(trg)="b.MAT.4.2.2"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋguɨ lajo̱baˈ cadseáˉ jmɨˈaaiñˉ .

(src)="b.MAT.4.3.1"> Y can yacˈariˈ tek xpe ri itzel winek nutojtobej ri Jesús , y xubij cˈa chare : Wi kas kitzij chi yit cˈa riyit ri Rucˈajol ri Dios , tabanaˈ cˈa chique re abej reˈ chi queˈoc caxlan wey , xchaˈ .
(trg)="b.MAT.4.3.1"> Jo̱ lajeeˇ jo̱b cangoquiéengˊ i̱ fii ˜ i̱ ˈlɨngˈˆ do fɨˊ lɨ ˜ singˈˊ Jesús e jmóorˋ quijí̱ˉ jial niˈéˉ dseaˋ do dseeˉ , jo̱baˈ casɨ́ˈrˉ dseaˋ do lala jo̱ cajíñˈˉ : — Song jáˈˉ e ˈnʉˋ lɨnˈˊ i̱ Jó̱o̱ˊ Fidiéeˇ camɨ́ɨngˈ ˜ do , quiʉ́ʉˈ ˜ ta ˜ e niˈuíingˉ iñíˈˆ e cu̱u̱ ˜ e néeˊ na .

(src)="b.MAT.4.4.1"> Yacˈa ri Jesús xubij cˈa chare ri itzel winek : Tzˈibatal ca chupan ri ruchˈabel ri Dios , chi ma xu ( xe ) ta wi riqˈui caxlan wey nicˈaseˈ wi ri winek , xa can nicˈaseˈ chukaˈ riqˈui ronojel ri ruchˈabel ri Dios .
(trg)="b.MAT.4.4.1"> Jo̱ dsʉˈ dsifɨˊ lajo̱b cañíiˋ Jesús quiáˈˉ i̱ fii ˜ i̱ ˈlɨngˈˆ do jo̱ cajíñˈˉ : — Dsʉˈ lalab féˈˋ fɨˊ ni ˜ jiˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ : “ Jaˋ nilɨseengˋ jaléngˈˋ dseaˋ jmɨgüíˋ juguiʉ́ˉ e lɨco̱ˈ niˈɨ̱́ˈˋ nidǿˈrˉ jaléˈˋ e seaˋ fɨˊ jmɨgüíˋ , co̱ˈ ˈnéˉ e nijmitir ˜ jaléˈˋ ta ˜ quiʉˈˊ fɨˊ ni ˜ jiˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ , jo̱ lajo̱guɨbaˈ nilɨseeiñˋ juguiʉ́ˉ . ”

(src)="b.MAT.4.5.1"> Y yacˈariˈ tek ri itzel winek xucˈuaj ri Jesús cˈa chupan ri lokˈolaj tinamit Jerusalem , y cˈa pa ruwiˈ ri rachoch ri Dios xberuyaˈ wi .
(trg)="b.MAT.4.5.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋ jo̱ , i̱ fii ˜ i̱ ˈlɨngˈˆ do cangojéeiñˋ Jesús fɨˊ fɨɨˋ güeangˈˆ quiáˈˉ dseaˋ góorˋ dseaˋ Israel e siiˋ Jerusalén , jo̱ caseáaiñˋ dseaˋ do cartɨˊ yʉ́ˈˆ guáˈˉ féˈˋ e siˈˊ fɨˊ jo̱ .

(src)="b.MAT.4.6.1"> Cˈacˈariˈ tek ri itzel winek xubij chare ri Jesús : Wi kas kitzij chi yit Rucˈajol ri Dios , tacˈakaˈ ka awiˈ pa xulan .
(src)="b.MAT.4.6.2"> Ruma chupan ri ruchˈabel ri Dios tzˈibatal ca , nubij : Ri Dios can xquerutek pe ri ruˈángeles awuqˈui riche ( rixin ) chi yatquichajij .
(src)="b.MAT.4.6.3"> Xcatquiliˈej pa quikˈaˈ , riche ( rixin ) chi queriˈ ma xtachakˈij ( xtatochˈ ) ta awaken chuwech abej ,
(trg)="b.MAT.4.6.1"> Jo̱ lajeeˇ nɨteáaiñˉ fɨˊ jo̱ , lalab casɨ́ˈrˉ Jesús jo̱ cajíñˈˉ : — Song jáˈˉ e lɨnˈˊ i̱ Jó̱o̱ˊ Fidiéeˇ camɨ́ɨngˈ ˜ do , bíingˊ uøˈˊ cartɨˊ uii ˜ quiáˈˉ e guáˈˉ la ; dsʉco̱ˈ fɨˊ ni ˜ jiˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ féˈˋ lala : Fidiéeˇ niquiʉ́ˈrˉ ta ˜ jaléngˈˋ ángeles i̱ lɨ́ɨngˊ guotɨɨrˉ e nijmérˉ íˆ ˈnʉˋ , jo̱ nisáiñˈˊ ˈnʉˋ có̱o̱ˈ ˜ guoorˋ lajeeˇ guiáangˈ ˜ guoˈˊ guiáˈˆ güíˋ e laco̱ˈ jaˋ nitɨtaanˈ ˜ cartɨˊ ni ˜ uǿˆ .

(src)="b.MAT.4.7.1"> xchaˈ chare .
(src)="b.MAT.4.7.2"> Yacˈa ri Jesús xubij chare ri itzel winek : Riyin ma nben ta ri narayij riyit .
(src)="b.MAT.4.7.3"> Ruma tzˈibatal ca chukaˈ chupan ri ruchˈabel ri Dios chi ma tatojtobej ta ri Awajaf Dios , xchaˈ ri Jesús .
(trg)="b.MAT.4.7.1"> Jo̱baˈ cañíiˋ Jesús jo̱ casɨ́ˈˉreiñˈ : — Dsʉˈ lala féˈˋguɨ fɨˊ ni ˜ jiˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ cajo̱ : “ Jaˋ jmooˈˋ jial niˈéˉ Fíiˈˋ Fidiéeˇ dseeˉ . ”

(src)="b.MAT.4.8.1"> Y ri itzel winek xucˈuaj chic cˈa ri Jesús cˈa pa ruwiˈ jun juyuˈ ri nej jotol chicaj , y xucˈut cˈa chuwech ronojel ri cajawaren y ri quicˈojlen ri nimaˈk tak tinamit ri yecˈo chuwech re ruwachˈulef .
(trg)="b.MAT.4.8.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋ e jo̱ , i̱ fii ˜ i̱ ˈlɨngˈˆ do cangojéeiñˋ Jesús fɨˊ co̱o̱ˋ yʉ́ˈˆ móˈˋ e ñíiˊ eáangˊ , jo̱ caˈeˈrˊ dseaˋ do jaléˈˋ fɨɨˋ e seaˋ fɨˊ jmɨgüíˋ jo̱guɨ jial niingˉ laco̱o̱ˋ laco̱o̱ˋ ;

(src)="b.MAT.4.9.1"> Y yacˈariˈ tek ri itzel winek xubij cˈa chare ri Jesús : Can ronojel cˈa re xincˈut chawech xtinyaˈ chawe , wi yaxuqueˈ yamajeˈ chinuwech riche ( rixin ) chi nayaˈ nukˈij , xchaˈ chare ri Jesús .
(trg)="b.MAT.4.9.1"> jo̱ i̱ fii ˜ i̱ ˈlɨngˈˆ do casɨ́ˈrˉ Jesús jo̱ cajíñˈˉ : — Jnea ˜ nicuǿøˆø ˈnʉˋ lajaléˈˋ e móoˈˉ na song nisiˈˆ uǿˉ jníˈˆ fɨˊ quiniiˉ jo̱guɨ nijmifénˈˊ jnea ˜ .

(src)="b.MAT.4.10.1"> Yacˈariˈ tek ri Jesús xubij chare : Cabiyin quelaˈ riyit Satanás .
(src)="b.MAT.4.10.2"> Ruma chupan ri ruchˈabel ri Dios ri tzˈibatal ca , nubij : Xaxu ( xaxe wi ) cˈa ri Ajaf Dios tayaˈ rukˈij , y xaxu ( xaxe wi ) chukaˈ Riyaˈ ri rucˈamon chi nanimaj ri nubij , xchaˈ ri Jesús chare .
(trg)="b.MAT.4.10.1"> Jo̱baˈ cañíiˋ Jesús jo̱ casɨ́ˈˉreiñˈ : — Güɨhuíingˉ cáanˋn , Satanás , dsʉco̱ˈ fɨˊ ni ˜ jiˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ féˈˋguɨ : “ Jí̱i̱ˈ ˜ Fidiéeˇ dseaˋ guiing ˜ ñifɨ́ˉbingˈ nijmifénˈˊ , jo̱ jí̱i̱ˈ ˜ ta ˜ quiʉˈˊ íˋbre e nijmitíˈˆ cajo̱ . ”

(src)="b.MAT.4.11.1"> Y yacˈariˈ tek ri itzel winek xuyaˈ ca ri Jesús .
(src)="b.MAT.4.11.2"> Y xeˈoka ri ángeles riqˈui ri Jesús , y xquichop niquinimaj niquilij .
(trg)="b.MAT.4.11.1"> Jo̱ dsifɨˊ lajo̱b cajmɨˈnángˋ ˈñiaˈˊ i̱ fii ˜ i̱ ˈlɨngˈˆ do fɨˊ lɨ ˜ singˈˊ Jesús , jo̱ lɨ́ˉ jo̱ caguilíingˉ tú̱ˉ ˈnɨˊ mɨ́ɨngˈ ˜ ángeles fɨˊ lɨ ˜ singˈˊ Jesús e cangoto̱ˈˋ fɨ́ɨiñˋ dseaˋ do .

(src)="b.MAT.4.12.1"> Y tek ri Jesús xracˈaxaj chi ri Juan ri Bautista xchapatej y xyaˈox ( xyaˈ ) pa cárcel , yacˈariˈ tek ri Jesús xtzolin chic pa ruwachˈulef Galilea .
(trg)="b.MAT.4.12.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋ jo̱ , jo̱ calɨñiˊ Jesús e ˈnʉñíbˆ nɨˈiuungˉ Juan i̱ seáangˋ dseaˋ jmɨɨˋ , jo̱baˈ caquɨmˈˉtu̱r fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Galilea .

(src)="b.MAT.4.13.1"> Pero xa ma xcˈojeˈ ta ka pa tinamit Nazaret , xa xuyaˈ ca ri tinamit riˈ , riche ( rixin ) chi xbecˈojeˈ pa jun tinamit ri Capernaum rubiˈ ; jun tinamit ri cˈo chuchiˈ jun choy .
(src)="b.MAT.4.13.2"> Ri Capernaum riˈ pa culef ri ye quiy quimam ca ri Zabulón y ri Neftalí cˈo wi .
(trg)="b.MAT.4.13.1"> Dsʉˈ jaˋ caje̱rˊ fɨˊ Nazaret , co̱ˈ dob cangogüeárˋ fɨˊ Capernaum fɨˊ ˈnɨˈˋ guiéeˊ Galilea , fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ lɨ ˜ neáangˊ dseaˋ Israel i̱ lɨ́ɨngˊ dseaˋ sɨju̱ˇ Zabulón có̱o̱ˈ ˜ guɨ Neftalí .

(src)="b.MAT.4.14.1"> Ri Jesús xapon cˈa chupan ri jun tinamit riˈ , riche ( rixin ) chi queriˈ nibanatej ri tzˈibatal ca ruma ri profeta Isaías , ri achi ri xkˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca .
(src)="b.MAT.4.14.2"> Y riyaˈ rubin cˈa ca :
(trg)="b.MAT.4.14.1"> Jo̱ cangojéeˊ jaléˈˋ e jo̱ e laco̱ˈ calɨti ˜ lají̱i̱ˈ ˜ júuˆ quiáˈˉ Fidiéeˇ e cajmeˈˊ Saíiˆ , jaangˋ i̱ caféˈˋ cuaiñ ˜ quiáˈˉ Fidiéeˇ malɨɨ ˜ guɨ eáangˊ mɨ ˜ cajíñˈˉ lala :

(src)="b.MAT.4.15.1"> Ri winek ri yecˈo pa culef ca ri ye riy rumam ri Zabulón y ri yecˈo ri pa culef ca ri ye riy rumam ri Neftalí ; ri acuchi ( achique ) nikˈax wi ri bey ri nibe chuchiˈ mar , ri jucˈan chic ruchiˈ ri raken yaˈ Jordán .
(src)="b.MAT.4.15.2"> Ri chilaˈ pa Galilea , acuchi ( achique ) xa jubaˈ ma quiyon chic winek ri ma ye israelitas ta yecˈo .
(trg)="b.MAT.4.15.1"> E guóoˈ ˜ uǿˉ quiáˈˉ dseaˋ sɨju̱ˇ Zabulón có̱o̱ˈ ˜ guɨ Neftalí néeˊ cáangˋ guaˋ Jordán fɨˊ ˈnɨˈˋ guiéeˊ Galilea fɨˊ dsíiˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Galilea cajo̱ .
(trg)="b.MAT.4.15.2"> Jo̱ fɨˊ jo̱b lɨ ˜ seengˋ dseaˋ i̱ jaˋ cuíingˋ Fidiéeˇ .

(src)="b.MAT.4.16.1"> Can ye tinamit cˈa ri achiˈel pa kˈekuˈm yecˈo wi , y xapon cˈa ri Nimalaj Sakil quiqˈui .
(src)="b.MAT.4.16.2"> Y chukaˈ can ye tinamit cˈa ri pa rumujal ri camic yecˈo wi , y xapon cˈa quiqˈui ri nisakirisan quiche ( quixin ) .
(trg)="b.MAT.4.16.1"> Jo̱ lafaˈ i̱ seengˋ fɨˊ lɨ ˜ nʉʉˋ sǿˈˋ lɨ́ɨngˊ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ íˋ , dsʉˈ cangárˉ co̱o̱ˋ jɨˋ e jloˈˆ niingˉ ˈgøngˈˊ .
(trg)="b.MAT.4.16.2"> Jo̱ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ íˋ lɨ́ɨiñˊ lafaˈ sɨjúuiñˉ uíiˈ ˜ dseeˉ quiáˈrˉ , dsʉˈ nɨcajneáˉ e jɨˋ do jee ˜ írˋ .

(src)="b.MAT.4.17.1"> Queriˈ ri tzˈibatal ca .
(src)="b.MAT.4.17.2"> Y tek ri Jesús xapon ri pa tinamit Capernaum , can yacˈariˈ tek xuchop rutzijoxic ri ruchˈabel ri Dios y nubij cˈa chique ri winek : Can titzolin cˈa pe icˈuˈx riqˈui ri Dios , ruma xa can nakaj chic cˈo wi pe ri rajawaren ri caj , xchaˈ ri Jesús chique .
(trg)="b.MAT.4.17.1"> Jo̱ lajeeˇ e nɨguiing ˜ Jesús fɨˊ Capernaumbaˈ canaaiñˋ guiarˊ júuˆ quiáˈrˉ jo̱ féˈrˋ : — Quɨ́ˈˉ jíingˈˇ yaang ˜ naˈ fɨˊ quiniˇ Fidiéeˇ uíiˈ ˜ dseeˉ quíiˉnaˈ , dsʉco̱ˈ nɨjaquiéemˊbaˈ e nicá̱ˋ dseaˋ do nifɨˊ quiáˈˉ lajaangˋ lajaangˋ dseaˋ jmɨgüíˋ .

(src)="b.MAT.4.18.1"> Y tek ri Jesús benak cˈa chuchiˈ ri choy Galilea , xerutzˈet cˈa ye caˈiˈ achiˈaˈ cachˈalal quiˈ .
(src)="b.MAT.4.18.2"> Ri caˈiˈ achiˈaˈ riˈ , ya ri Simón ri nibix chukaˈ Pedro chare , rachibilan ri Andrés ri rachˈalal .
(src)="b.MAT.4.18.3"> Riyeˈ can ye aj chapoy car wi , rumariˈ tek yetajin niquiqˈuek ka ri quiyaˈl chapabel car chupan ri choy .
(trg)="b.MAT.4.18.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋ jo̱ , lajeeˇ e ngóoˊ Jesús ngɨrˊ fɨˊ ˈnɨˈˋ guiéeˊ Galilea , cangáiñˉ gángˉ dseaˋ i̱ laˈóˈˋ rúngˈˋ , jaangˋ i̱ siiˋ Simón jo̱ siiˋbɨr Tʉ́ˆ cajo̱ , jo̱ jaangˋguɨ i̱ siiˋ Dɨ́ˆ .
(trg)="b.MAT.4.18.2"> Jo̱ lajɨˋ huáaiñˈˉ do taaiñ ˜ ta ˜ feáˋ ˈmáaˊ fɨˊ dsíiˊ jmɨ́ˋ quiáˈˉ e sáiñˈˊ ˈñʉˋ .

(src)="b.MAT.4.19.1"> Y tek ri Jesús xchˈo quiqˈui ri caˈiˈ aj chapoy tak car riˈ , xubij chique : Quinitzekelbej y xtincˈut chiwech achique rubanic yeˈichˈec pe winek riche ( rixin ) chi yinquitzekelbej .
(trg)="b.MAT.4.19.1"> Jo̱ Jesús casɨ́ˈˉreiñˈ jo̱ cajíñˈˉ : — ˈNʉ́ˈˋ ñilíingˉnaˈ có̱o̱ˈ ˜ jnea ˜ , jo̱ jnea ˜ nicuǿøˆø ˈnʉ́ˈˋ ta ˜ e guiáˆnaˈ júuˆ quiáˈˉ Fidiéeˇ fɨˊ jee ˜ dseaˋ jmɨgüíˋ , jo̱ lɨ́ɨbˊjiʉ e ta ˜ jo̱ la lɨ́ɨˊ ta ˜ sángˈˊ ˈñʉˋ .

(src)="b.MAT.4.20.1"> Ri caˈiˈ achiˈaˈ riˈ , can yacˈariˈ xquiyaˈ ca ri chapoj car y xquitzekelbej el .
(trg)="b.MAT.4.20.1"> Jo̱baˈ i̱ dseaˋ do dsifɨˊ ladob catʉ́rˋ ˈmáaˊ quiáˈrˉ jo̱ cangolíimˆbre có̱o̱ˈ ˜ Jesús .

(src)="b.MAT.4.21.1"> Cˈa jubaˈ cˈa quebiyin apo , tek ri Jesús xerutzˈet cˈa ye caˈiˈ chic achiˈaˈ ri cachˈalal quiˈ .
(src)="b.MAT.4.21.2"> Y ri caˈiˈ achiˈaˈ riˈ , ya ri Jacobo y ri Juan ri ye rucˈajol ri jun achi Zebedeo rubiˈ .
(src)="b.MAT.4.21.3"> Riyeˈ can ya cˈa ri pa jucuˈ yesamej wi riqˈui ri Zebedeo ri quitataˈ , yequicˈojoj cˈa ri quiyaˈl chapabel car .
(src)="b.MAT.4.21.4"> Y xpe cˈa ri Jesús xerusiqˈuij ( xeroyoj ) riche ( rixin ) chi niquitzekelbej .
(trg)="b.MAT.4.21.1"> Jo̱ tɨˊ dobɨjiʉ nɨngóoˊ Jesús có̱o̱ˈ ˜ i̱ dseaˋ do mɨ ˜ cangáiñˉ jiéngˈˋguɨ gángˉ dseaˋ i̱ laˈóˈˋ rúmˈˋ cajo̱ , jo̱ jaaiñˈˋ do siirˋ Tiáa ˜ jo̱ jaangˋguɨ i̱ siiˋ Juan .
(trg)="b.MAT.4.21.2"> Jo̱ lajɨˋ huáaiñˈˉ do lɨ́ɨiñˊ jó̱o̱ˊ jaangˋ dseañʉˈˋ i̱ siiˋ Zebedeo .
(trg)="b.MAT.4.21.3"> Jo̱ teáaiñˈ ˜ fɨˊ co̱o̱ˋ dsíiˊ móoˊ co̱lɨɨng ˜ có̱o̱ˈ ˜ tiquiáˈrˆ e jmoˈrˊ jaléˈˋ ˈmáaˊ quiáˈˉ e sáiñˈˊ ˈñʉˋ .
(trg)="b.MAT.4.21.4"> Jo̱ Jesús catǿˈˉreiñˈ do ,

(src)="b.MAT.4.22.1"> Y ri Jacobo y ri Juan , ri ye caˈiˈ achiˈaˈ riˈ , can yacˈariˈ tek xquiyaˈ ca ri quijucuˈ y ri quitataˈ y xquitzekelbej el ri Jesús .
(trg)="b.MAT.4.22.1"> jo̱ dsifɨˊ lajo̱b caˈuøøiñˈˋ do e fɨˊ dsíiˊ móoˊ lɨ ˜ teáaiñˈ ˜ do jo̱ cangolíimˉbre có̱o̱ˈ ˜ Jesús , jo̱ dob caseáaiñˊ i̱ tiquiáˈrˆ do .

(src)="b.MAT.4.23.1"> Ri Jesús can ronojel tinamit ri yecˈo pa rucuenta ri Galilea xapon wi , nucˈut cˈa ri ruchˈabel ri Dios chiquiwech ri winek pa tak jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios , nutzijoj cˈa ri lokˈolaj chˈabel ri nichˈo chrij ri rajawaren ri Dios .
(src)="b.MAT.4.23.2"> Yerucˈachojsaj cˈa winek ri jalajoj chi yabilal y kˈaxon ntoc chique .
(trg)="b.MAT.4.23.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋ jo̱ , cangɨˊ Jesús fɨˊ laˈúngˉ fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Galilea e eˈrˊ jaléngˈˋ dseaˋ Israel júuˆ quiáˈˉ Fidiéeˇ fɨˊ dsíiˊ guáˈˉ quiáˈrˉ e té̱e̱ˉ laco̱o̱ˋ fɨɨˋ .
(trg)="b.MAT.4.23.2"> Jo̱ guiarˊ júuˆ quiáˈˉ Fidiéeˇ e nɨjaquiéemˊbaˈ e nicá̱ˋ dseaˋ do nifɨˊ quiáˈˉ lajaangˋ lajaangˋ dseaˋ jmɨgüíˋ .
(trg)="b.MAT.4.23.3"> Jo̱guɨ jmiˈleáamˉbɨr jaléngˈˋ dseaˋ i̱ lɨ́ɨngˊ lɨ́ˈˆ doñiˊ eeˋ jmohuɨ́ɨˊ o̱si lɨ́ˈˆ doñiˊ jiéˈˋ lɨ ˜ cuˈˋ quiáiñˈˉ é .

(src)="b.MAT.4.24.1"> Ri rutzijol ri Jesús xapon cˈa pa ronojel tinamit ri yecˈo pa rucuenta ri Siria .
(src)="b.MAT.4.24.2"> Y ri ye yawaˈiˈ xecˈamer cˈa pe chuwech ri Jesús riche ( rixin ) chi yerucˈachojsaj el , yawaˈiˈ ri ma junan ta ruwech yabil ntoc chique .
(src)="b.MAT.4.24.3"> Yecˈo ri can kˈaxon cˈa riche ( rixin ) ri chˈaculaj ri ntoc chique .
(src)="b.MAT.4.24.4"> Yecˈo ri xa itzel tak espíritu ri ye oconek quiqˈui .
(src)="b.MAT.4.24.5"> Yecˈo cˈa ri ye chˈuˈj y yecˈo cˈa chukaˈ ri ye siquirnek .
(src)="b.MAT.4.24.6"> Y can quinojel cˈa ri yawaˈiˈ riˈ xerucˈachojsaj el .
(trg)="b.MAT.4.24.1"> Jo̱ eáamˊ nɨniˈˊ júuˆ quiáˈˉ Jesús quiáˈˉ jaléˈˋ e guiʉ́ˉ e jmóorˋ do fɨˊ laˈúngˉ fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Siria .
(trg)="b.MAT.4.24.2"> Jo̱ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ seengˋ fɨˊ jo̱ dsilíiñˉ fɨˊ lɨ ˜ táangˋ Jesús e dsijéeiñˋ jaléngˈˋ dseaˋ dséeˈ ˜ quiáˈrˉ lɨ́ˈˆ doñiˊ eeˋ jmohuɨ́ɨˊ lɨiñˈˊ ; jo̱ quiéengˋ i̱ jéeˊ i̱ ˈlɨngˈˆ quiáˈˉ có̱o̱ˈ ˜ guɨ jaléngˈˋ i̱ joñíingˋ jo̱guɨ jaléngˈˋ i̱ caang ˜ guotɨɨˉ jo̱guɨ jaléngˈˋ i̱ jaˋ líˋ ngɨ́ˉ , lɨ́ˈˆ lajaléngˈˋ i̱ na dseángˈˉ jmiˈleáamˉ Jesús .

(src)="b.MAT.4.25.1"> Y ri Jesús can xtzekelbex cˈa cuma sibilaj ye qˈuiy winek ri ye petenak pa tak tinamit ri yecˈo pa rucuenta ri Galilea , cuma chukaˈ ri ye petenak pa tak tinamit ri yecˈo pa rucuenta ri Decápolis , ri yepe pa Jerusalem y ri ye petenak pa nicˈaj chic tinamit ri yecˈo pa rucuenta ri Judea .
(src)="b.MAT.4.25.2"> Y can queriˈ chukaˈ , xtzekelbex cuma sibilaj ye qˈuiy winek ri ye petenak cˈa jucˈan chic ruchiˈ ri raken yaˈ Jordán .
(trg)="b.MAT.4.25.1"> Jo̱ eáamˊ fɨ́ɨngˊ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ nɨngɨˊ có̱o̱ˈ ˜ Jesús ; jo̱ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ íˋ seeiñˈˋ do i̱ seengˋ fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Galilea jo̱guɨ seemˋbɨ i̱ jalíingˉ fɨˊ jaléˈˋ fɨɨˋ e téeˈ ˜ fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Decápolis jo̱guɨ seemˋbɨ i̱ jalíingˉ fɨˊ Jerusalén jo̱guɨ seemˋbɨ cajo̱ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ jalíingˉ fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Judea có̱o̱ˈ ˜ guɨ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ jalíingˉ lɨ́ˈˆ lɨˊ ˈngóoˈ ˜ laco̱ˈ iʉ ˜ guaˋ Jordán .

(src)="b.MAT.5.1.1"> Y tek ri Jesús xerutzˈet chi ye sibilaj ye qˈuiy winek ri quimolon quiˈ , Riyaˈ xjoteˈ cˈa pa ruwiˈ jun juyuˈ , y xtzˈuyeˈ cˈa ka .
(src)="b.MAT.5.1.2"> Y cˈacˈariˈ xquimol apo quiˈ ri ye rudiscípulos riqˈui .
(trg)="b.MAT.5.1.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangáˉ Jesús e fɨ́ɨngˊ dseaˋ ngolíingˉ caluurˇ laco̱ˈ ngóorˊ , jo̱baˈ cajgóorˉ fɨˊ co̱o̱ˋ yʉ́ˈˆ móˈˋ jo̱ fɨˊ jo̱b caguárˋ .
(trg)="b.MAT.5.1.2"> Jo̱ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ quiáˈrˉ do cangoquiéeiñˊ fɨˊ lɨ ˜ guiing ˜ dseaˋ do ,

(src)="b.MAT.5.2.1"> Y yacˈariˈ tek ri Jesús xuchop nitzijon riche ( rixin ) chi yerutijoj , y xubij cˈa :
(trg)="b.MAT.5.2.1"> jo̱ Jesús canaaiñˋ eˈˊreiñˈ do jo̱ cajíñˈˉ :

(src)="b.MAT.5.3.1"> Jabel ruwaquikˈij ri winek ri can niquinaˈ pa cánima chi nicˈatzin ri Dios chique , ruma quiche ( quixin ) riyeˈ ri rajawaren ri caj .
(trg)="b.MAT.5.3.1"> — Juguiʉ́ˉjiʉ quiáˈˉ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ ñiˊ e ˈneáiñˉ Fidiéeˇ , co̱ˈ dseaˋ íbˋ dseaˋ i̱ quie̱ˊ nifɨˊ quiáˈrˉ .

(src)="b.MAT.5.4.1"> Jabel ruwaquikˈij ri yeˈokˈ chuwech ri Dios , ruma riyeˈ xquebochiˈix ruma ri Dios .
(src)="b.MAT.5.4.2"> Y xquequicot .
(trg)="b.MAT.5.4.1"> ’ Juguiʉ́ˉjiʉ quiáˈˉ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ dsíngˈˉ lɨjiuung ˜ dsíiˊ , co̱ˈ Fidiéebˇ nijmiˈiáaiñˋ dsíiˊ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ íˋ .

(src)="b.MAT.5.5.1"> Jabel ruwaquikˈij ri chˈuchˈuj cánima , ruma riyeˈ xtoc quiche ( quixin ) ri ruwachˈulef ri rutzujun ( rusujun ) ca ri Dios chique .
(trg)="b.MAT.5.5.1"> ’ Juguiʉ́ˉjiʉ quiáˈˉ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ ˈneángˉ Fidiéeˇ , co̱ˈ nɨñirˊ e jí̱i̱ˈ ˜ co̱o̱ˋ jaˋ e quɨ́ɨˈr ˜ jmɨɨ ˜ jmérˉ yaaiñ ˜ ; jo̱ Fidiéeˇbingˈ i̱ nicuǿˈˉ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ íˋ jaléˈˋ e catɨ́ɨiñˉ lɨ́ˈˆ laco̱ˈ jí̱i̱ˈ ˜ júuˆ e nɨcacuøˈˊreiñˈ lamɨ ˜ jéengˊguɨ .

(src)="b.MAT.5.6.1"> Jabel ruwaquikˈij ri can ninum y nicˈat cánima chrij ri chojmilaj cˈaslen riqˈui ri Dios , ruma ri Dios xtuben cˈa chique chi xtichˈuchˈuˈ ka ri cánima .
(trg)="b.MAT.5.6.1"> ’ Juguiʉ́ˉjiʉ quiáˈˉ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ dsíngˈˉ iing ˜ jméˉ jaléˈˋ e iing ˜ Fidiéeˇ , co̱ˈ dseaˋ íˋbingˈ i̱ nijmɨcó̱o̱ˈ ˜ quiáˈrˉ e nilíˈˋbre jmérˉ jaléˈˋ e jo̱ .

(src)="b.MAT.5.7.1"> Jabel ruwaquikˈij ri can niquijoyowaj quiwech ri winek , ruma riyeˈ can xtijoyowex chukaˈ quiwech .
(trg)="b.MAT.5.7.1"> ’ Juguiʉ́ˉjiʉ quiáˈˉ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ fɨ́ɨˉ lɨ́ɨngˉ jaléngˈˋ dseaˋ rúngˈˋ , co̱ˈ Fidiéebˇ nilíˋ fɨ́ɨˉ lɨ́ɨiñˉ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ íˋ .

(src)="b.MAT.5.8.1"> Jabel ruwaquikˈij ri chˈajchˈoj cánima , ruma riyeˈ can xtiquitzˈet cˈa ruwech ri Dios .
(trg)="b.MAT.5.8.1"> ’ Juguiʉ́ˉjiʉ quiáˈˉ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ guiing ˜ dsíiˊ e jmóorˋ jmangˈˉ jaléˈˋ e guiʉ́ˉ , co̱ˈ jaléngˈˋ dseaˋ íˋbingˈ i̱ niníingˉ Fidiéeˇ .

(src)="b.MAT.5.9.1"> Jabel ruwaquikˈij ri cˈo cánima riche ( rixin ) chi yequibochiˈij ri yebano oyowal , ruma riyeˈ xtibix chique chi ye ralcˈual ri Dios .
(trg)="b.MAT.5.9.1"> ’ Juguiʉ́ˉjiʉ quiáˈˉ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ jmóoˋ quijí̱ˉ jial nilɨseengˋ dseaˋ juguiʉ́ˉ có̱o̱ˈ ˜ dseaˋ rúiñˈˋ , co̱ˈ Fidiéeˇbingˈ nijíngˈˉ e dseaˋ íˋbingˈ lɨ́ɨngˊ jó̱o̱rˊ .

(src)="b.MAT.5.10.1"> Jabel ruwaquikˈij ri niquikˈaxaj tijoj pokonal pa quikˈaˈ nicˈaj chic , ruma can choj wi ri quicˈaslen chuwech ri Dios .
(src)="b.MAT.5.10.2"> Can jabel wi ruwaquikˈij , ruma chi quiche ( quixin ) riyeˈ ri rajawaren ri caj .
(trg)="b.MAT.5.10.1"> ’ Juguiʉ́ˉjiʉ quiáˈˉ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ dsingɨ́ɨngˉ e jmóˈˉ dseaˋ gaˋ quiáˈrˉ uíiˈ ˜ e jmóorˋ jaléˈˋ e iing ˜ Fidiéeˇ , co̱ˈ i̱ dseaˋ i̱ dsingɨ́ɨngˉ jaléˈˋ e jo̱ , Fidiéeˇbingˈ i̱ quie̱ˊ nifɨˊ quiáˈrˉ .