# amu/Amuzgo-NT.xml.gz
# mam/Mam-NT.xml.gz


(src)="b.MAT.1.1.1"> Luaa ñˈoom na matseijndaaˈñenaˈ tsjaaⁿ nnˈaⁿ na tuiiñe Jesucristo , na wjaacˈoomnaˈ David ñequio Abraham na jndyowicantyjooˈ joona na tueˈcañoomnaˈ jom .
(trg)="b.MAT.1.1.1"> Atzin te luˈn atzin tajlal t ‑ xeˈchil Jesucrist , a tzajnin tiˈj qtzan David ex tiˈj qtzan Abraham :

(src)="b.MAT.1.2.1"> Abraham , jom tsotye Isaac , Isaac tsotye Jacob , Jacob tsotye Judá ñequio ntyjee tsaⁿˈñeeⁿ .
(trg)="b.MAT.1.2.1"> Ante Abraham , ttata Isaac , a ttata Jacob , a ttata Judá junx kyukˈa ttziky ex titzˈin .

(src)="b.MAT.1.3.1"> Judá ñequio yuscu na jndyu Tamar , ndana Fares ñequio Zara .
(src)="b.MAT.1.3.2"> Fares tsotye Esrom , Esrom tsotye Aram .
(trg)="b.MAT.1.3.1"> Ante Judá tukˈa Tamar , ayeˈ kytata Fares tukˈa Zara .
(trg)="b.MAT.1.3.2"> Ante Fares ttata Esrom , a ttata Aram ,

(src)="b.MAT.1.4.1"> Aram tsotye Aminadab , Aminadab tsotye Naasón , Naasón tsotye Salmón .
(trg)="b.MAT.1.4.1"> a ttata Aminadab , a ttata Naasón , a ttata Salmón .

(src)="b.MAT.1.5.1"> Salmón ñequio yuscu Rahab , ndana Booz , Booz ñequio scoomˈm Rut , ndana Obed , Obed tsotye Isaí .
(trg)="b.MAT.1.5.1"> Ante Salmón tukˈa Rahab , ayeˈ ttata Booz , ex ante Booz tukˈa Rut , ayeˈ ttata Obed , a ttata Isaí .

(src)="b.MAT.1.6.1"> Isaí tsotye David tsaⁿ na tyoluiiñe rey , David toˈñoom scuuˈ tsˈoo Urías , tˈoom ndana Salomón .
(trg)="b.MAT.1.6.1"> Ante Isaí , ttata David , a nmaq kawiltaq .
(trg)="b.MAT.1.6.2"> Ante David ttata Salomón , a taljo t ‑ xuˈjlbˈin Urías .

(src)="b.MAT.1.7.1"> Salomón tsotye Roboam , Roboam tsotye Abías , Abías tsotye Asa .
(trg)="b.MAT.1.7.1"> Ante Salomón ttata Roboam , a ttata Abías , a ttata Asa ,

(src)="b.MAT.1.8.1"> Asa tsotye Josafat , Josafat tsotye Joram , Joram tsotye Uzías .
(trg)="b.MAT.1.8.1"> a ttata Josafat , a ttata Joram , a ttata Uzías ,

(src)="b.MAT.1.9.1"> Uzías tsotye Jotam , Jotam tsotye Acaz , Acaz tsotye Ezequías .
(trg)="b.MAT.1.9.1"> a ttata Jotam , a ttata Acaz , a ttata Ezequías ,

(src)="b.MAT.1.10.1"> Ezequías tsotye Manasés , Manasés tsotye Amón , Amón tsotye Josías .
(trg)="b.MAT.1.10.1"> a ttata Manasés , a ttata Amón , a ttata Josías ,

(src)="b.MAT.1.11.1"> Josías tsotye Jeconías ñequio ntyjee tsaⁿˈñeeⁿ .
(src)="b.MAT.1.11.2"> Joona tuiindyena tiempo quia tyˈe nnˈaⁿ Israel na pra̱so ndyuaa Babilonia ncˈe na ticanaⁿndye nnˈaⁿ Israel ndiaˈ ñˈeⁿ nnˈaⁿ ndyuaaˈñeeⁿ .
(src)="b.MAT.1.11.3"> Tyˈecho naⁿˈñeeⁿ joona na tyondyeˈntjomtyeⁿna .
(trg)="b.MAT.1.11.1"> a ttata Jeconías kyukˈa txqantl titzˈin , a teˈ kyxi jtzˈoˈn aj Israel tzmax toj txˈotxˈ te Babilonia .

(src)="b.MAT.1.12.1"> Jnda̱ teinom na tyˈecho nnˈaⁿ Babilonia nnˈaⁿ Israel ndyuaana , tuiiñe jnda Jeconías ndyuaaˈñeeⁿ .
(src)="b.MAT.1.12.2"> Jndyu tsaⁿˈñeeⁿ Salatiel , Salatiel jom tsotye Zorobabel .
(trg)="b.MAT.1.12.1"> Axsa toj Babilonia ante Jeconías ok te ttata Salatiel , a ttata Zorobabel ,

(src)="b.MAT.1.13.1"> Zorobabel tsotye Abiud , Abiud tsotye Eliaquim , Eliaquim tsotye Azor .
(trg)="b.MAT.1.13.1"> a ttata Abiud , a ttata Eliaquim , a ttata Azor ,

(src)="b.MAT.1.14.1"> Azor tsotye Sadoc , Sadoc tsotye Aquim , Aquim tsotye Eliud .
(trg)="b.MAT.1.14.1"> a ttata Sadoc , a ttata Akim , a ttata Eliud ,

(src)="b.MAT.1.15.1"> Eliud tsotye Eleazar , Eleazar tsotye Matán , Matán tsotye Jacob .
(trg)="b.MAT.1.15.1"> a ttata Eleazar , a ttata Matán , a ttata Jacob ,

(src)="b.MAT.1.16.1"> Jacob tsotye José , José saaˈ María .
(src)="b.MAT.1.16.2"> Ndoˈ Maríaˈñeeⁿ na seincueⁿ Jesús na cwiluiiñe Cristo .
(trg)="b.MAT.1.16.1"> a ttata Jse , a tchmil Mariy , a tnana Jesús , a ok tbˈi te Crist , a skˈoˈnxix tuˈn Dios tuˈn tok te Kolil .

(src)="b.MAT.1.17.1"> Jnda̱a̱ˈ canchooˈñequiee ndiiˈ tsjaaⁿ na jndyowicantyjooˈ , jnaⁿnaˈ Abraham , tueˈcañoomnaˈ hasta David .
(src)="b.MAT.1.17.2"> Ndoˈ cwiicheⁿ canchooˈñequiee ndiiˈ tsjaaⁿ na jndyowicantyjooˈ , jnaⁿnaˈ David , tueˈcañoomnaˈ tiempo quia na tyˈe nnˈaⁿ Israel na pra̱so ndyuaa Babilonia .
(src)="b.MAT.1.17.3"> Ndoˈ cwiicheⁿ canchooˈñequiee ndiiˈ tsjaaⁿ na jndyowicantyjooˈ , jnaⁿnaˈ quia tyˈecho nnˈaⁿ Babilonia nnˈaⁿ Israel , tueˈcañoomnaˈ hasta xjeⁿ na tuiiñe nquii na cwiluiiñe Cristo .
(trg)="b.MAT.1.17.1"> Ikytziˈn , attaq kyajlajaj tyajil tzajnin tiˈj Abraham tzmaxiˈ tej tul itzˈje David ; ex kyajlajaj tyajil tzajnin tiˈj David , tej kyxi jtzˈoˈn aj Israel tzmax toj txˈotxˈ te Babilonia .
(trg)="b.MAT.1.17.2"> Ex attaq kyajlajaj tyajil tzajnin , atxix teˈ kyxi jtzˈoˈnxjal toj Babilonia tzmax tej tul itzˈje Crist .

(src)="b.MAT.1.18.1"> Luaa waa na tuiiñe Jesucristo .
(src)="b.MAT.1.18.2"> Quia waacheⁿ ñomcaaˈ tsoñeeⁿ María ñequio José , ndoˈ cwii tjo̱o̱cheⁿ na nntjomndyena , teitquiooˈ na majndeiiñe María cantyja najndeii Espíritu Santo .
(trg)="b.MAT.1.18.1"> Atzin titzˈjlin Jesucrist ikytziˈn kyjaluˈn : Ante Mariy , a tnana , otaq bˈant tiˈj , tuˈn tmeje tukˈa Jse .
(trg)="b.MAT.1.18.2"> Me tej naˈmtaqx kykubˈ kẍe junx , bˈeˈx ok tzˈaq tal Mariy , noq tuˈn tipin Xewbˈaj Xjan .

(src)="b.MAT.1.19.1"> Ndoˈ José , tsaⁿ na nluiiñe saaˈ María , jom tsˈaⁿ na ñequiiˈcheⁿ tyocantyjaaˈ tsˈom na ntsˈaa yuu na matyˈiomyanaˈ .
(src)="b.MAT.1.19.2"> Ticalˈue tsˈoom na nluiˈjnaaⁿˈñe tsaⁿˈñeeⁿ , joˈ chii seitioom na cweˈ ñemaaⁿˈ nntyuiiˈ ñomca .
(trg)="b.MAT.1.19.1"> Me ante Jse , a tuˈn toktaq te tchmil , tej tok tkaˈyin qa otaq tzˈok tzˈaq tal Mariy , kubˈ t ‑ ximin tuˈn tkubˈ tpaˈn tibˈ tukˈa , quˈn jun ichin tzˈaqle , ex kubˈ t ‑ ximin qa noq otaq skˈon Mariy tal .
(trg)="b.MAT.1.19.2"> Me tkyˈeˈtaq tuˈn tel tqanil kywutzxjal , tuˈntzintla mi kubˈ kybˈinchinxjal mibˈin tiˈj Mariy ; qalaˈ kubˈ t ‑ ximin tuˈn chebˈetaq tuˈn tkubˈ tpaˈn tibˈ tukˈa toj ewajil .

(src)="b.MAT.1.20.1"> Yocheⁿ na luaaˈ matseitioom , tsoomˈm ndaa na teitquiooˈñe cwii ángel cwentaaˈ Tyˈo̱o̱tsˈom nnoom .
(src)="b.MAT.1.20.2"> Tso tsaⁿˈñeeⁿ : — ˈU José na cwiluiindyuˈ tsjaaⁿ David na jndyowicantyjooˈ tintyˈueˈ na nncoˈñomˈ María na nluiiñê scuˈ .
(src)="b.MAT.1.20.3"> Ee cantyja najndeii Espíritu Santo joˈ na jndeiiñê .
(trg)="b.MAT.1.20.1"> Ex tzmataq nximin tiˈjjo lo , ok tyekˈin jun t ‑ angel qAjaw tibˈ te toj wutzikyˈ , ex xi tqˈmaˈn te : Jse , ay tyajil qtzan nmaq kawil David .
(trg)="b.MAT.1.20.2"> Mi xobˈa tuˈn tjaw mejey tukˈa Mariy , quˈn atzin tal k ‑ itzˈjil nya tkˈwal jun ichin , qalaˈ tuˈn Xewbˈaj Xjan .

(src)="b.MAT.1.21.1"> Nntseincueⁿ cwii yuˈndaa na tsaⁿsˈa .
(src)="b.MAT.1.21.2"> Ndoˈ ˈu nntseicajndyuˈ juu Jesús .
(src)="b.MAT.1.21.3"> Ee na tseixmaaⁿ na nncwjiˈnˈmaaⁿñê nnˈaⁿ na mˈaⁿ cantyja ˈnaaⁿˈaⁿ .
(src)="b.MAT.1.21.4"> Nntseicanoomˈm jnaⁿ na laˈxmaⁿ naⁿˈñeeⁿ .
(trg)="b.MAT.1.21.1"> Quˈn k ‑ itzˈjil jun tal qˈa , ex k ‑ okil tqˈoˈn tbˈi Jesús .
(trg)="b.MAT.1.21.2"> K ‑ okil tbˈi ikyjo , quˈn kchi kletil xjal toj il tuˈn .

(src)="b.MAT.1.22.1"> Chaˈtso nmeiⁿˈ tuii cha catseicanda̱a̱ˈñenaˈ ñˈoom na seineiⁿ Tyˈo̱o̱tsˈom ñequio ñˈoom ˈndyoo profeta .
(trg)="b.MAT.1.22.1"> O bˈaj tkyaqiljo lo , noq tuˈn tjapiˈn yol tzaj tqˈmaˈn qAjaw tuˈn yolil Tyol Dios ojtxe , tej tqˈma :

(src)="b.MAT.1.23.1"> Tso tsaⁿˈñeeⁿ : Queⁿˈyoˈ cwenta , nndeiiñe cwii yuscundyua .
(src)="b.MAT.1.23.2"> Nntseincueⁿ cwii tyochjoo ndoˈ njndyu Emanuel .
(src)="b.MAT.1.23.3"> Ñˈoom Emanuel matsonaˈ : Tyˈo̱o̱tsˈom mˈaaⁿ ñˈeⁿndyo̱ jaa .
(trg)="b.MAT.1.23.1"> Jun tal txin , a naˈmxtaq tlonte ichin , ex tzul itzˈje jun tal tal qˈa .
(trg)="b.MAT.1.23.2"> Ex k ‑ okil juntl tbˈi Emanuel , a ntqˈmaˈn qa Dios qukˈa .

(src)="b.MAT.1.24.1"> Jnda̱ na lcwii tsˈom José na tsoomˈm ndaa , quia joˈ seicana̱a̱ⁿ ñˈoom na sa̱ˈntjom ángel cwentaaˈ Tyˈo̱o̱tsˈom , toˈñoom María na scoomˈm .
(trg)="b.MAT.1.24.1"> Tej tjaw sakˈpaj Jse toj twatl , kubˈ tbˈinchin tzeˈnkuxjo otaq tqˈma t ‑ angel qAjaw te , ex bˈeˈx xi tkˈleˈn Mariy te t ‑ xuˈjil .

(src)="b.MAT.1.25.1"> Sa̱a̱ ticatjomndyena na mandiñoomˈ hasta quia jnda̱ seincuii scoomˈm yuˈndaaˈñeeⁿ .
(src)="b.MAT.1.25.2"> Quia joˈ José seicajñoom yuˈndaaˈñeeⁿ Jesús .
(trg)="b.MAT.1.25.1"> Me mix i kubˈe kẍe junx , tzmaxiˈ tej tul itzˈje tnejil tal , a qˈa , a otaqxi tzˈok tzˈaq .
(trg)="b.MAT.1.25.2"> Ex ok tqˈoˈn tbˈi Jesús .

(src)="b.MAT.2.1.1"> Ncuee na tyomˈaaⁿ Herodes rey , tuiiñe Jesús tsjoom Belén tsˈo̱ndaa Judea .
(src)="b.MAT.2.1.2"> Luaa tuii , tquieˈcañom nnˈaⁿ na jndo̱ˈ nˈom Jerusalén , na jnaⁿ jo ndoˈ na macaluiˈ ñeˈquioomˈ .
(trg)="b.MAT.2.1.1"> Antza itzˈje Jesús tojjo tal tnam Belén , toj txˈotxˈ te Judey , tej toktaq Herodes te nmaq kawil tojjo txˈotxˈ anetziˈn .
(trg)="b.MAT.2.1.2"> I kanin tojjo tnam Jerusalén junjun ichin aj nabˈlqe , tzajninqe toj tjawitz qˈij ,

(src)="b.MAT.2.2.1"> Tyotaˈxˈeendyena : — ¿ Yuu mˈaaⁿ nqueⁿ na tuiiñê rey cwentaa nnˈaⁿ judíos ?
(src)="b.MAT.2.2.2"> Ee jâ jnda̱ ntyˈiaayâ na teitquiooˈñe caxjuu cwentaaⁿˈaⁿ na ndicwaⁿ mˈaaⁿyâ ndyuaayâ jo ndoˈ yuu na macaluiˈ ñeˈquioomˈ .
(src)="b.MAT.2.2.3"> Joˈ na tquio̱o̱yâ na nlatˈmaaⁿˈndyô̱ jom .
(trg)="b.MAT.2.2.1"> ex xi kyqanin : ¿ Jaˈtzin taˈ nmaq kawil kye xjal aj Judiy , a ma tzˈitzˈje ?
(trg)="b.MAT.2.2.2"> Quˈn ma qliˈy tcheˈw te tqanil tojjo qtxˈotxˈa toj tjawitz qˈij , ex ma qo tzaja tzaluˈn tuˈn qkˈulin twutz .

(src)="b.MAT.2.3.1"> Quia na jndii Herodes ñˈoomwaaˈ , jeeⁿ seiñˈeeⁿˈñenaˈ jom ndoˈ mati chaˈtso nnˈaⁿ Jerusalén .
(trg)="b.MAT.2.3.1"> Atzaj teˈ tbˈinte Herodes , a nmaq kawil , bˈeˈx najx tnabˈl kyukˈa tkyaqilxjal toj Jerusalén .

(src)="b.MAT.2.4.1"> Joˈ chii seitjoom chaˈtso ntyee na cwiluiitquiendye , ñequio nnˈaⁿ na mˈaⁿ tsjoomˈñeeⁿ na cwitˈmo̱o̱ⁿ ljeii na tqueⁿ Moisés .
(src)="b.MAT.2.4.2"> Ndoˈ taxˈeeñê nda̱a̱ naⁿˈñeeⁿ yuu tsonaˈ na nluiiñe juu na cwiluiiñe Cristo .
(trg)="b.MAT.2.4.1"> Tuˈnpetziˈn , bˈeˈx i tzaj ttxkoˈn kykyaqil kynejil pale exqetziˈn xnaqˈtzil tiˈj tkawbˈil aj Judiy , ex xi tqanin kye : ¿ Jaˈtzin tuˈn titzˈjetaq Crist ?

(src)="b.MAT.2.5.1"> Naⁿˈñeeⁿ jluena nnoom : — Ndiˈ , matso ljeii na tsjoom Belén tsˈo̱ndaa Judea , joˈ joˈ nluiiñê .
(src)="b.MAT.2.5.2"> Ee luaa waa na seiljeii profeta :
(trg)="b.MAT.2.5.1"> Aye nejinel kyxol aj Judiy xi kytzaqˈwin : Toj tnam Belén toj txˈotxˈ Judey , chi chiˈ .
(trg)="b.MAT.2.5.2"> Quˈn ikytziˈn kyij ttzˈibˈin yolil Tyol Dios ojtxe .
(trg)="b.MAT.2.5.3"> Chiˈ kyjaluˈn :

(src)="b.MAT.2.6.1"> ˈO nnˈaⁿ tsjoom Belén , tsˈo̱ndaa Judá , meiⁿchjoo ticjuˈcjenaˈ tsjomˈyoˈ quiiˈntaaⁿ njoom ntˈmaⁿ chaˈwaa tsˈo̱ndaa Judá .
(src)="b.MAT.2.6.2"> Ee quiiˈntaaⁿˈyoˈ nluiˈ cwii tsˈaⁿ na nluiitquieñe na nnteixˈee nnˈaaⁿya Israel .
(trg)="b.MAT.2.6.1"> Ante Belén , toj ttxˈotxˈ Judá , nya tal muˈẍ tnam te kyxol tkyaqil nmaq tnam kye aj Judiy .
(trg)="b.MAT.2.6.2"> Quˈn toja , k ‑ elitze jun tnejil , a k ‑ okil kaˈyinte Ntanima , ayeˈ aj Israel , tzeˈnku jun kyikˈlel .

(src)="b.MAT.2.7.1"> Quia joˈ cweˈ ntyˈiu tqueeⁿˈñe Herodes nnˈaⁿ na jndo̱ˈ nˈom na jnaⁿ jo ndoˈ na macaluiˈ ñeˈquioomˈ .
(src)="b.MAT.2.7.2"> Tcuu tcuu taxˈeeñê nda̱a̱na ˈñeeⁿ xjeⁿˈñeeⁿ na teiˈtquiooˈñe caxjuu .
(trg)="b.MAT.2.7.1"> Tuˈnpetziˈn , i tzaj ttxkoˈnte Herodes toj ewajil aye aj nabˈl , ex xi tqanin alkyexix qˈij , tej kylonte cheˈw .

(src)="b.MAT.2.8.1"> Jnda̱ joˈ jñoom joona na cˈoona tsjoom Belén .
(src)="b.MAT.2.8.2"> Tsoom nda̱a̱na : — Catsaˈyoˈ , ndoˈ cataˈxˈeeˈjndaaˈndyoˈ yuu mˈaaⁿ tyochjooˈñeeⁿ .
(src)="b.MAT.2.8.3"> Ndoˈ quia na jnda̱ jliuˈyoˈ jom , quiolaˈcandiiˈyoˈ ja , cha mati ja nncjo̱ , nntseitˈmaaⁿˈndyo̱ jom .
(trg)="b.MAT.2.8.1"> Ex bˈeˈxsin i xi tchqˈoˈn tzmax Belén , ex xi tqˈmaˈn kye : Ku kyxiˈy antza , ex kyxjelinxa wen tiˈjjo tal neˈẍ .
(trg)="b.MAT.2.8.2"> Ajtzin knet kyuˈn , kysmaˈntza tqanil weˈy , tuˈntzin ex ikyx wejiˈy tuˈn nxiˈy kˈulil twutz .

(src)="b.MAT.2.9.1"> Naⁿˈñeeⁿ , quia na jnda̱ jndyena ñˈomˈndyoo rey Herodesˈñeeⁿ mana tyˈena .
(src)="b.MAT.2.9.2"> Ndoˈ juu caxjuu na teiˈtquiooˈñe nda̱a̱na na ndicwaⁿ mˈaⁿna ndyuaana jo ndoˈ na macaluiˈ ñeˈquioomˈ , tjajndyeenaˈ jo nda̱a̱na hasta tueˈcañoomnaˈ ndyeyu yuu na mˈaaⁿ tyochjooˈñeeⁿ .
(trg)="b.MAT.2.9.1"> Tuˈntziˈn tyol Herodes , bˈeˈx i xiˈ aj nabˈl .
(trg)="b.MAT.2.9.2"> Atzin teˈ cheˈw , a kyli toj tjawitz qˈij , nejnintaq kywutz ex tzmaxi weˈ , tej tkanin tibˈajjo ja , jaˈ taˈtaqjo tal kˈwal .

(src)="b.MAT.2.10.1"> Jeeⁿ tjaweeˈ nˈomna quia ntyˈiaanndaˈna caxjuuˈñeeⁿ .
(src)="b.MAT.2.10.2"> Tˈmaⁿ tquiaanaˈ na neiiⁿna .
(trg)="b.MAT.2.10.1"> Tej kylonte aj nabˈljo cheˈw tkubˈ weˈ , bˈeˈxsin i jaw tzalaj nimxix .

(src)="b.MAT.2.11.1"> Quia tyˈequieˈna naquiiˈ wˈaa , ntyˈiaana juu tyochjoo ñequio tsoñeeⁿ María .
(src)="b.MAT.2.11.2"> Tyˈecataˈna cantyena na tyolaˈtˈmaaⁿˈndyena jom .
(src)="b.MAT.2.11.3"> Tjeiiˈna ˈnaⁿ na jnda na cwileiˈchona .
(src)="b.MAT.2.11.4"> Lˈana naya jom sˈom cajaⁿ ñˈeⁿ suu ndoˈ ñˈeⁿ nasei cachi na tuiinaˈ ñˈeⁿ ntsueeˈ tsˈoom mirra .
(trg)="b.MAT.2.11.1"> Atzaj teˈ kyokx tuja , kyli tal kˈwal tukˈax tnana , a Mariy , ex bˈeˈx i kubˈ meje kˈulil twutz .
(trg)="b.MAT.2.11.2"> Ex xi kyoyin qˈanpwaq , exsin storak ex jun kˈokˈjsbˈil , mir tbˈi .

(src)="b.MAT.2.12.1"> Jnda̱ chii cwiicheⁿ nato tyˈelcweeˈna ndyuaa tsjoomna ee sˈaa Tyˈo̱o̱tsˈom na tsoona ndaa , joˈ na seijndo̱ˈnaˈ nˈomna na ticˈoolcweeˈna na mˈaaⁿ Herodesˈñeeⁿ .
(trg)="b.MAT.2.12.1"> Tbˈajlinxiˈ ikyjo , tzaj tyekˈin Dios kye toj kywutzikyˈ , tuˈn mi chi meltzˈaj jaˈ taˈtaq Herodes .
(trg)="b.MAT.2.12.2"> Tuˈnpetziˈn , tojxi junxil bˈe i ajtz meltzˈaj , tej kyajtz .

(src)="b.MAT.2.13.1"> Jnda̱ na jluiˈ naⁿˈñeeⁿ , teitquiooˈñe cwii ángel cwentaaˈ Ta Tyˈo̱o̱tsˈom nnom José xjeⁿ na tsoomˈm ndaa .
(src)="b.MAT.2.13.2"> Tso ángelˈñeeⁿ nnoom : — Quicantyjaˈ , cjaˈñˈoomˈ tyochjoo ñequio tsoñeeⁿ .
(src)="b.MAT.2.13.3"> Caleiˈnomˈyoˈ , catsaˈyoˈ ndyuaa Egipto , ndoˈ joˈ joˈ cˈomˈyoˈ hasta xjeⁿ na nntseicandiiya .
(src)="b.MAT.2.13.4"> Ee nlˈue Herodes tyochjoo na nntseicueⁿˈeⁿ juu .
(trg)="b.MAT.2.13.1"> Tej kyajtz aj nabˈl , jun t ‑ angel qAjaw ok tyekˈin tibˈ toj twutzikyˈ Jse , ex xi tqˈmaˈn te : Kux jaw weˈksa .
(trg)="b.MAT.2.13.2"> Chlentzjiy tal qˈa tukˈax tnana , ex kux cheˈxa toj txˈotxˈ Egipto , ex tenkja antza , tzmaxiˈ aj t ‑ xi nqˈmaˈn tey .
(trg)="b.MAT.2.13.3"> Quˈn kjyol Herodes tiˈjjo tal qˈa , tuˈn tkubˈ bˈyet .

(src)="b.MAT.2.14.1"> Quia joˈ teicantyjaaⁿ , ndoˈ cweˈ natsjom tjañˈoom tyochjoo ñequio tsondyee .
(src)="b.MAT.2.14.2"> Tyˈena Egipto .
(trg)="b.MAT.2.14.1"> Tuˈnpetziˈn , bˈeˈx jaw weˈ Jse , ex xi tchleˈn tal kˈwal tukˈa toj qnikyˈin tukˈaxjo tnana , tuˈn kyxiˈ Egipto .

(src)="b.MAT.2.15.1"> Joˈ joˈ tˈomna hasta na tueˈ Herodes .
(src)="b.MAT.2.15.2"> Na tuii na luaaˈ seicanda̱a̱ˈñenaˈ ñˈoomˈ Tyˈo̱o̱tsˈom na tyoñequiaa profeta .
(src)="b.MAT.2.15.3"> Matsonaˈ : “ Tjeiiˈa Jndaaya na mˈaaⁿ ndyuaa Egipto . ”
(trg)="b.MAT.2.15.1"> Antza i tene , tzmaxiˈ tej tkyim Herodes .
(trg)="b.MAT.2.15.2"> Bˈant ikyjo , noq tuˈn tjapiˈn a tqˈma qAjaw tuˈn yolil Tyol Dios ojtxe .
(trg)="b.MAT.2.15.3"> Chiˈ kyjaluˈn : Tzmax Egipto , ktzajil ntxkon weˈ nkˈwalch .

(src)="b.MAT.2.16.1"> Juu Herodes , jnda̱ na ljeiiⁿ na joo nnˈaⁿ na jndo̱ˈ nˈom ticalaˈñˈoomˈndyena jom , seiwˈiiyayaaⁿ .
(src)="b.MAT.2.16.2"> Jñoom sondaro tsjoom Belén ndoˈ chaˈwaa ndiocheⁿ yuu na mˈaⁿ nnˈaⁿ .
(src)="b.MAT.2.16.3"> Sa̱ˈntjoom na calaˈcwjee naⁿˈñeeⁿ chaˈtso tyonchˈu na we ndyuu ndoˈ na cjeti mˈaⁿ .
(src)="b.MAT.2.16.4"> Ee laaˈtiˈ tjeiiⁿˈeⁿ cwenta cwanti xuee na teitquiooˈñe jndyee caxjuuˈñeeⁿ cantyja ˈnaaⁿˈ ñˈoom ndyuee nnˈaⁿ na jndo̱ˈ nˈom .
(trg)="b.MAT.2.16.1"> Tej tel tnikyˈ Herodes te , qa otaq kubˈ sbˈuˈn kyuˈn aj nabˈl , bˈeˈx tzaj tqˈoj kyiˈj .
(trg)="b.MAT.2.16.2"> Ex bˈeˈx ex tqˈoˈn jun tkawbˈil , tuˈn kykubˈ bˈyetjo jniˈ kˈwal , a naˈmtaq kyjapin te kabˈe abˈqˈe , ayeˈ iteˈtaq toj Belén ex kykyaqil kojbˈil tiˈjile , tzeˈnku otaq kyqˈma aj nabˈl , qa otaq tzˈitzˈje jun nmaq kawil antza .

(src)="b.MAT.2.17.1"> Ndoˈ na luaaˈ sˈaaⁿ , seicanda̱a̱ˈñenaˈ ñˈoomˈ Tyˈo̱o̱tsˈom na seiljeii profeta Jeremías .
(src)="b.MAT.2.17.2"> Ee seineiiⁿ ñˈoom tjañoomˈ chiuu seichjooˈnaˈ nˈom yolcu judías tsjoom Belén na jlaˈcwjee sondaro ndana .
(trg)="b.MAT.2.17.1"> Quˈn ikytzin japin bˈajjo , a kubˈ ttzˈibˈin Jeremías , a yolil Tyol Dios ojtxe .
(trg)="b.MAT.2.17.2"> Chiˈ kyjaluˈn :

(src)="b.MAT.2.18.1"> Tsoom : Teicˈuaa naquiiˈ tsjoom Ramá na cwityuee londyee yocanchˈu .
(src)="b.MAT.2.18.2"> Jndeii cwilaˈxuaana , cwityueena cantyja ˈnaaⁿ ndana meiⁿ taleiquiaanaˈ na nnjoomna , ee tja̱ ndana .
(trg)="b.MAT.2.18.1"> Bˈijte jun tqˈajqˈojil wibˈaj toj Ramá , tzeˈnku jun oqˈil tukˈa nimx bˈisbˈajil .
(trg)="b.MAT.2.18.2"> Nyakuj kyoqˈil kykyaqil txubˈaj aj Israel junx kyukˈa kyimnin ex kyukˈa itzˈqe , nchi oqˈ kyiˈj kyal , ayeˈ i kubˈ bˈyoˈn , ex mix aˈl nchewsin teˈ kykˈuˈj .

(src)="b.MAT.2.19.1"> Jnda̱ na tueˈ Herodes , quia joˈ teitquiooˈñenndaˈ ángel cwentaaˈ Tyˈo̱o̱tsˈom nnom José xjeⁿ na tsoomˈm ndaa .
(src)="b.MAT.2.19.2"> Ndicwaⁿ mˈaⁿna ndyuaa Egipto .
(trg)="b.MAT.2.19.1"> Me teˈ otaqxi kyim Herodes , jun t ‑ angel qAjaw ok toj twutzikyˈ Jse , tej atxtaq toj txˈotxˈ Egipto , ex tqˈma :

(src)="b.MAT.2.20.1"> Tso nnoom : — Quicantyjaˈ , cjaˈñˈoomˈ tyochjoo ñequio tsoñeeⁿ .
(src)="b.MAT.2.20.2"> Tsalcweˈyoˈ ndyuaa nnˈaⁿ Israel .
(src)="b.MAT.2.20.3"> Ee jnda̱ tja̱ nnˈaⁿ na ñelˈueeˈndye na ñeˈcalaˈcueeˈ jom .
(trg)="b.MAT.2.20.1"> ¡ Weˈksa !
(trg)="b.MAT.2.20.2"> Ex qˈinxjiy tal kˈwal tukˈiy tukˈax tnana .
(trg)="b.MAT.2.20.3"> Ku tmeltzˈaja toj txˈotxˈ te Israel , quˈn ma chi kyimjo aye kyajtaq tuˈn tkubˈ kybˈyoˈn tal kˈwal .

(src)="b.MAT.2.21.1"> Quia joˈ teicantyjaaⁿ , tjañˈoom tyochjoo ñˈeⁿ tsondyee .
(src)="b.MAT.2.21.2"> Tyˈelcweeˈna ndyuaana ndyuaa Israel .
(trg)="b.MAT.2.21.1"> Ex bˈeˈx jaw weˈks Jse ; xi tiˈn tal kˈwal tukˈa tukˈax tnana tzmax toj txˈotxˈ te Israel .

(src)="b.MAT.2.22.1"> Joo ncueeˈñeeⁿ mˈaaⁿ Arquelao tsˈiaaⁿ tsˈo̱ndaa Judea yuu na tyotsa̱ˈntjom tsotyeeⁿ Herodes .
(src)="b.MAT.2.22.2"> Sa̱a̱ quia na jndii José na ljoˈ , tˈoom na nquiaⁿˈaⁿ na nncjaⁿ Judea .
(src)="b.MAT.2.22.3"> Mati sˈaanndaˈ Tyˈo̱o̱tsˈom na tsoomˈm ndaa na tancjaⁿ joˈ joˈ .
(src)="b.MAT.2.22.4"> Joˈ chii tjaaⁿ cwiicheⁿ ntyja , tsˈo̱ndaa Galilea .
(trg)="b.MAT.2.22.1"> Me teˈ tbˈinte Jse , qa ataq Arquelao , a tkˈwal qtzan Herodes , toktaq te kawil te t ‑ xel qtzan ttata toj txˈotxˈ te Judey , mix xaˈyil , quˈn bˈeˈx xobˈ tuˈn t ‑ xiˈ antza .
(trg)="b.MAT.2.22.2"> Me toj juntl wutzikyˈ ok qˈmaˈne te , tuˈn t ‑ xiˈ toj txˈotxˈ te Galiley .

(src)="b.MAT.2.23.1"> Tjaaⁿ cwii tsjoom na jndyu Nazaret .
(src)="b.MAT.2.23.2"> Joˈ joˈ ljooˈñê .
(src)="b.MAT.2.23.3"> Na tuii na luaaˈ seicanda̱a̱ˈñenaˈ ñˈoomˈ Tyˈo̱o̱tsˈom na tyoñeˈquia profetas na nntseicajndyunaˈ Jesús tsˈaⁿ Nazaret .
(trg)="b.MAT.2.23.1"> Atzaj teˈ tkanin antza , bˈeˈx i xiˈ najal toj tnam Nazaret toj txˈotxˈ te Galiley , tuˈntzin tjapin bˈajjo a kyqˈma yolil Tyol Dios ojtxe , qa tuˈn toktaq tbˈi Jesús , Aj Nazaret .

(src)="b.MAT.3.1.1"> Tueˈntyjo̱ xuee na teitquiooˈñe Juan , to̱o̱ⁿˈo̱ⁿ na tyotseitsˈoomñê nnˈaⁿ .
(src)="b.MAT.3.1.2"> Tyoñequiaaⁿ ñˈoom nda̱a̱na tsˈo̱ndaa Judea jo ndoˈ yuu tjaa nnˈaⁿ cˈom .
(trg)="b.MAT.3.1.1"> Tbˈajlinxiˈ ilaˈ abˈqˈe , ul Juan , a Jawsil Aˈ , tojjo tzqij txˈotxˈ , jaˈ ntiˈ kynajbˈilxjal toj , tojx ttxˈotxˈ Judey .
(trg)="b.MAT.3.1.2"> Me bˈeˈx i xiˈ nim xjal bˈilte , quˈn nyolintaq Juan tiˈj Tyol Dios ,

(src)="b.MAT.3.2.1"> Tyotsoom : — Calcweˈ nˈomˈyoˈ ee juu na matsa̱ˈntjom Tyˈo̱o̱tsˈom mandyocwjeˈcañoomnaˈ ˈo .
(trg)="b.MAT.3.2.1"> ex ntqˈmaˈntaq : Ku tajtz tiˈj kyanmiˈn , quˈn a Tkawbˈil Dios toj kyaˈj kyja tul laqˈe .

(src)="b.MAT.3.3.1"> Cantyja ˈnaaⁿˈ Juanˈñeeⁿ na tyotseineiⁿ profeta Isaías , tsoom : Mˈaaⁿ cwii tsˈaⁿ jo ndoˈ yuu tjaa nnˈaⁿ cˈoom na jndeii matseineiⁿ nda̱a̱na .
(src)="b.MAT.3.3.2"> Matso tsaⁿˈñeeⁿ : “ Calajndaaˈndyoˈ naquiiˈ nˈomˈyoˈ chaˈcwijom cwii nato na juu joˈ nndyocwjeˈcañoom nquii na cwiluiiñe na nntsa̱ˈntjom ˈo .
(src)="b.MAT.3.3.3"> Cataˈndyoˈxcweˈyoˈ chaˈcwijom na cwilayo̱ˈyoˈ nato na nñoom . ”
(trg)="b.MAT.3.3.1"> Anteˈ Juan luˈn a kubˈ ttzˈibˈin Isaías , a yolil Tyol Dios ojtxe , tej tqˈmante kyjaluˈn : Ex bˈijte tqˈajqˈojil twiˈ jun aˈla kujxix wen tojjo tzqij txˈotxˈ , jaˈ ntiˈye kynajbˈilxjal toj .
(trg)="b.MAT.3.3.2"> Chiˈ kyjaluˈn : Kybˈinchima kyibˈa twutzjo tAjaw Tkyaqil .
(trg)="b.MAT.3.3.3"> Kyqˈonx kyanmiˈn te , quˈn chˈix tul tzaluˈn twutz txˈotxˈ .

(src)="b.MAT.3.4.1"> Juanˈñeeⁿ tyocweⁿ liaa na tuii ñequio sooˈ camello .
(src)="b.MAT.3.4.2"> Tyochuˈtyeⁿ tsiaⁿˈaⁿ ñequio cwii tjaⁿ .
(src)="b.MAT.3.4.3"> Ndoˈ nantquie na tyocwaaⁿˈaⁿ calcaa ntyueˈ ñequio tsiomˈ jnda̱a̱ .
(trg)="b.MAT.3.4.1"> Atzin t ‑ xbˈalin Juan noq tsmal jun wiq txuk , kamey tbˈi , tukˈa tkˈalbˈil tal ttxˈaqin tzˈuˈn , tzeˈnku kyxbˈalin yaj .
(trg)="b.MAT.3.4.2"> Ex atzin twa n ‑ oktaq , noq txuk tzeˈnqekuˈ txanin , ex taˈl aq toj kˈul .

(src)="b.MAT.3.5.1"> Ndoˈ jndye nnˈaⁿ tsjoom Jerusalén ñequio nnˈaⁿ na mˈaⁿ chaˈwaa tsˈo̱ndaa Judea ndoˈ mati nnˈaⁿ na mˈaⁿ cantsu ˈndyoo jndaa Jordán , tyoˈoona na mˈaaⁿ .
(trg)="b.MAT.3.5.1"> Ex nimxjal toj tnam te Jerusalén ncheˈxtaq bˈilte , exqetziˈn toj txˈotxˈ te Judey ex tkˈatz Nim Aˈ Jordán .

(src)="b.MAT.3.6.1"> Seitsˈoomñê joona tsˈom jndaa Jordán jnda̱ na lcweˈ nˈomna jnaaⁿna .
(trg)="b.MAT.3.6.1"> Me ayetziˈn jatz kypaˈn kyil twutz Dios , bˈeˈx i kux tqˈoˈn Juan toj nim aˈ , te jawsbˈil aˈ .

(src)="b.MAT.3.7.1"> Sa̱a̱ quia na ntyˈiaaⁿˈaⁿ na jndye nnˈaⁿ fariseos ñequio saduceos tquiona na mˈaaⁿ na ñeˈcwitsˈoomndyena , quia joˈ tsoom nda̱a̱na : — ˈO cwiluiindyoˈ chaˈna canduu na cwileiˈnomˈyoˈ na nquiaayoˈ na nntˈuiiwiˈnaˈ jooyoˈ .
(src)="b.MAT.3.7.2"> Ee ˈo cwinquioˈyoˈ na mˈaaⁿya na nquiaˈyoˈ na nntseiwˈii Tyˈo̱o̱tsˈom ˈo . ¿ ˈÑeeⁿ tˈmo̱ⁿ nda̱a̱ˈyoˈ na waa na nnda̱a̱ nluiˈnˈmaaⁿndyoˈ nawiˈ na quia nndyo ?
(trg)="b.MAT.3.7.1"> Me atzaj teˈ tok tkaˈyin Juan nimtaq xjal kyxol Parisey ex Sadusey nchi ultaq , tuˈn kykuˈx toj aˈ te jawsbˈil aˈ , bˈeˈx xi tqˈmaˈn kye : Ntiˈx kyeˈ kyajbˈin , ikyqexjiˈy tzeˈnku jun chˈuq maˈ kan .
(trg)="b.MAT.3.7.2"> ¿ Ma noqtzin tuˈn aj kykuˈxa toj aˈ , ok kchi kletiliˈy te tkawbˈil Dios kujxix wen , a chˈix tul kanin kyibˈaja ?

(src)="b.MAT.3.8.1"> Caˈndyeˈyoˈ na tisˈa ndoˈ calˈaˈyoˈ yuu na ya , quia joˈ mˈmo̱ⁿnaˈ na mayuuˈcheⁿ cwilcweˈ nˈomˈyoˈ .
(trg)="b.MAT.3.8.1"> Quˈn ojtzqiˈn kyuˈn kykyaqilxjal , qa axjo kybˈinchbˈiˈn nyekˈinte qa naˈm tajtz tiˈj kyanmiˈn .

(src)="b.MAT.3.9.1"> Meiⁿ ticalasˈandyoˈ cheⁿncjoˈyoˈ naquiiˈ nˈomˈyoˈ na nnduˈyoˈ : “ Jaa tjaa na teincuuˈ nacjooya ee Abraham cwiluiiñê weloo welooya . ”
(src)="b.MAT.3.9.2"> Candyeˈyoˈ nntsjo̱o̱ , meiiⁿ cweˈ ljo̱ˈmeiiⁿ nnda̱a̱ nntseicwaqueⁿ Tyˈo̱o̱tsˈom na nluiindyenaˈ tsjaaⁿ Abraham na jndyowicantyjooˈ , quia joˈ nˈndiinaˈ ˈo .
(trg)="b.MAT.3.9.1"> ¿ Tzeˈntzin tten nkubˈ kybˈisintza , qa aku chi kleta noq tuˈn Judiyqiˈy , a tyajil qtzan Abraham , ex nya tuˈn tajtz tiˈj kyanmiˈn ?
(trg)="b.MAT.3.9.2"> Tuˈnpetziˈn , kxel nqˈmaˈn kyeˈy , noqpetzin at kolbˈiltz ikyjo , majqexpetla kyeˈ abˈj luˈn , aku chi ok tqˈoˈn Dios te tyajil Abraham , tuˈn kyklet .

(src)="b.MAT.3.10.1"> ˈO matseijomnaˈ chaˈcwijom nˈoom na tisˈa ta̱ cwilˈa .
(src)="b.MAT.3.10.2"> Ndoˈ manquiuˈyoˈ nˈoom na ticalˈa ta̱ naya , maxjeⁿ nntˈuanaˈ .
(src)="b.MAT.3.10.3"> Ndoˈ xeⁿ jnda̱ tˈua nˈoomˈñeeⁿ nntioom nnˈaⁿ joonaˈ quiiˈ chom .
(src)="b.MAT.3.10.4"> Maluaaˈ matseijomnaˈ nntsˈaa Tyˈo̱o̱tsˈom ñˈeⁿndyoˈ ˈo xeⁿ ticalˈaˈyoˈ yuu na ya .
(trg)="b.MAT.3.10.1"> Tuˈnpetziˈn , chˈix tul tkawbˈil Dios kujxix kyibˈaj kykyaqiljo ayeˈ kykyˈeˈ tuˈn tajtz tiˈj kyanmin , ikyxjo tzeˈnku tajaw jun wiˈ tze kjawil ttxˈemin , qa ntiˈ twutz n ‑ el .
(trg)="b.MAT.3.10.2"> Ex a tze , a ntiˈ tajbˈin , k ‑ okix toj qˈaqˈ ; ikyxtzin kchi tenbˈilajiˈy , qa mi s ‑ ajtz tiˈj kyanmiˈn .

(src)="b.MAT.3.11.1"> Ja mayuuˈ matseitsˈo̱o̱ⁿndyo̱ ˈo ñequio ndaatioo ee na cwilcweˈ nˈomˈyoˈ .
(src)="b.MAT.3.11.2"> Sa̱a̱ mandyontyjo̱ nqueⁿ na nntseitsˈoomñê ˈo ñequio Espíritu Santo naquiiˈ nˈomˈyoˈ ndoˈ ñequio chom .
(src)="b.MAT.3.11.3"> Nqueⁿ tˈmaⁿti tseixmaaⁿ , nchiiti ja .
(src)="b.MAT.3.11.4"> Meiⁿ ticatseixmaⁿya na cweˈ ja nntˈuiya lcoomˈm na nñequiaya joonaˈ na nñjoom .
(trg)="b.MAT.3.11.1"> Me metzin weˈ nchi kux nqˈoˈnxjal toj aˈ , te jawsbˈil aˈ , te jun yekˈbˈil qa ma tzˈajtz tiˈj kyanmin .
(trg)="b.MAT.3.11.2"> Me ante tzul wiˈjxiˈy nya noq oˈkx tuˈn kykuˈxxjal tuˈn toj aˈ , te jawsbˈil aˈ , qalaˈ kxel tqˈoˈn Xewbˈaj Xjan toj kyanmin te jun majx te patbˈil jniˈ il toj .
(trg)="b.MAT.3.11.3"> Quˈn at nimxixtl tipin tzeˈnku weˈ , nipela at wokliˈn tuˈn woka te taqˈnil .

(src)="b.MAT.3.12.1"> Jnda̱ jaawindyooˈ na nntuˈxeⁿndyoˈ ee laxmaⁿˈyoˈ chaˈcwijom lqueeⁿ na ndicwaⁿ cwajndii .
(src)="b.MAT.3.12.2"> Luaa tsˈiaaⁿ cantyja ˈnaaⁿˈ lqueeⁿ .
(src)="b.MAT.3.12.3"> Matseicueeñe tsˈaⁿ lqueeⁿ hasta na nljuˈñˈeⁿ .
(src)="b.MAT.3.12.4"> Jnda̱ chii nntseiweeⁿ lqueeⁿ na ya naquiiˈ wˈaa .
(src)="b.MAT.3.12.5"> Sa̱a̱ nchuaaˈnaˈ njñoom chom .
(src)="b.MAT.3.12.6"> Maluaaˈ matseijomnaˈ na nntsˈaa Tyˈo̱o̱tsˈom .
(src)="b.MAT.3.12.7"> Nnˈaⁿ na ya cwilˈa macoˈñoom joona sa̱a̱ nnˈaⁿ na tisˈa cwilˈa , nntseicoom joona ñequio chom na tijoom canduuˈ .
(trg)="b.MAT.3.12.1"> Quˈn luˈ Kawil kkawil kyibˈaj xjal tzeˈnku jun aj triyil , a qˈiˈn ma nim tze toj tqˈobˈ te xtulbˈil triy .
(trg)="b.MAT.3.12.2"> Ex k ‑ elix tpaˈn kykyaqilxjal wen kyxoljo nya wen , ikyxjo tzeˈnku jun xjal aj t ‑ xtulin triy , ex k ‑ elil tpaˈn paj tiˈj .
(trg)="b.MAT.3.12.3"> Ex kchi xel tkˈleˈn nimil toj kyaˈj tzeˈnku tuˈn tkux tkˈuˈn triy toj ttxˈutxˈ .
(trg)="b.MAT.3.12.4"> Me ayetziˈn nya nimil , ikyxjo tzeˈnku paj , ok kchi kˈwel tpatin tukˈa qˈaqˈ , a mixla k ‑ yupjilx .

(src)="b.MAT.3.13.1"> Quia joˈ jnaⁿ Jesús tsˈo̱ndaa Galilea , tjaaⁿ jndaa Jordán na nntseitsˈoomñe Juan jom .
(trg)="b.MAT.3.13.1"> Kyojjo qˈij anetziˈn , etz Jesús toj txˈotxˈ te Galiley , tuˈn tpon ttzi Nim Aˈ Jordán , tuˈn tkuˈx toj aˈ te jawsbˈil aˈ tuˈn Juan tojxjo nim aˈ .

(src)="b.MAT.3.14.1"> Sa̱a̱ tiñeˈnquiaañe Juan na caluii na ljoˈ .
(src)="b.MAT.3.14.2"> Tsoom : — Cwa jnda̱ tyjeˈcañoomˈ ja na catseitsˈoomndyo̱ ˈu meiiⁿ na matsonaˈ na ˈu catseitsˈoomndyuˈ ja .
(trg)="b.MAT.3.14.1"> Me tkyˈeˈtaq Juan tuˈn tkuˈx Jesús toj aˈ , te jawsbˈil aˈ , ex xi tqˈmaˈn te : Ayintla weˈ tuˈn nkux tqˈoˈn toj nim aˈ te jawsbˈil aˈ , te jun yekˈbˈil qa ayiˈn ma tzˈajtz tiˈj wanmiˈn .
(trg)="b.MAT.3.14.2"> Me atzin teˈ , ntiˈ te til .
(trg)="b.MAT.3.14.3"> ¿ Qalatziˈn taja tuˈn tkuˈxa toj aˈ ?

(src)="b.MAT.3.15.1"> Tˈo̱ Jesús , matsoom nnom : — Jeˈ quiaandyuˈtoˈ na caluii na ljoˈ .
(src)="b.MAT.3.15.2"> Ee macaⁿnaˈ na laaˈtiˈ calacanda̱a̱ˈndyo̱ chaˈtso cantyja na matyˈiomyanaˈ .
(src)="b.MAT.3.15.3"> Ndoˈ tancueeˈ Juan .
(trg)="b.MAT.3.15.1"> Me ante Jesús xi tqˈmaˈn te : Qbˈinchinku jaˈlin , quˈn ilxix tiˈj tuˈn tbˈant quˈn , tzeˈnkuxjo tkyaqiljo taj qMan .
(trg)="b.MAT.3.15.2"> Ex bˈeˈx xi ttziyin Juan .

(src)="b.MAT.3.16.1"> Jnda̱ na teitsˈoomñe Jesús , jlueeⁿˈeⁿ quiiˈ ndaa .
(src)="b.MAT.3.16.2"> Ndoˈ seicanaaⁿñenaˈ tsjo̱ˈluee .
(src)="b.MAT.3.16.3"> Ntyˈiaaⁿˈaⁿ Espíritu na cwiluiiñe Tyˈo̱o̱tsˈom ndyocue chaˈcwijom catuˈ .
(src)="b.MAT.3.16.4"> Jndyocaljo nacjoomˈm .
(trg)="b.MAT.3.16.1"> Atzaj teˈ tjatz Jesús toj aˈ , bˈeˈx xi jaqpaj kyaˈj , ex xi tkaˈyin T ‑ xew Dios , a Xewbˈaj Xjan , kyjaˈtaq tkuˈtz tzeˈnku jun palom , ex kubˈ ten tibˈaj .

(src)="b.MAT.3.17.1"> Ndoˈ nandye cañoomˈluee teicˈuaa na seineiⁿ Tyˈo̱o̱tsˈom .
(src)="b.MAT.3.17.2"> Tsoom : — Luaañe Jndaaya na jeeⁿ candyaˈ tsˈo̱o̱ⁿ .
(src)="b.MAT.3.17.3"> Cantyja ˈnaaⁿˈ jom mañequiaanaˈ na neiⁿya .
(trg)="b.MAT.3.17.1"> Ex qˈajqˈojin jun yol toj kyaˈj .
(trg)="b.MAT.3.17.2"> Chiˈ kyjaluˈn : Axixpen wejiˈy Nkˈwal kˈuˈjlin wuˈn , a o jaw nskˈoˈn .

(src)="b.MAT.4.1.1"> Jnda̱ joˈ tjañˈoom Espíritu Santo Jesús jo ndoˈ yuu tjaa nnˈaⁿ cˈom .
(src)="b.MAT.4.1.2"> Joˈ joˈ tyoqueⁿñe tsaⁿjndii na nntsˈaa xjeⁿ jom .
(trg)="b.MAT.4.1.1"> Tbˈajlinxiˈ ikyjo , xiˈ Jesús tuˈn tkujil Xewbˈaj Xjan tzma tojjo tzqij txˈotxˈ , jaˈ ntiˈye kynajbˈilxjal toj , tuˈn tok toj joybˈil tiˈj tuˈn tajaw il , quˈn tjoy tajaw il ttxolil , tuˈn tel tikyˈin Jesús tkawbˈil tMan .

(src)="b.MAT.4.2.1"> Tyomˈaaⁿ wenˈaaⁿ xuee ndoˈ wenˈaaⁿ tsjom tîcwaaⁿˈaⁿ , jnda̱ chii jndyo na ñejnoomˈm .
(trg)="b.MAT.4.2.1"> Otaq kubˈ tpaˈn Jesús waˈyaj kaˈwnaq qˈij ex kaˈwnaq qnikyˈin , tuˈn tnaˈn Dios .
(trg)="b.MAT.4.2.2"> Tuˈnpetziˈn , tzaj waˈyaj tiˈj .

(src)="b.MAT.4.3.1"> Ndoˈ tyjeˈcañoom tsaⁿjndii na machˈee xjeⁿ nnˈaⁿ .
(src)="b.MAT.4.3.2"> Tso nnoom : — Xeⁿ mayuuˈcheⁿ cwiluiindyuˈ Jnda Tyˈo̱o̱tsˈom , cwa catsa̱ˈntjomˈ ljo̱ˈmeiiⁿ na catseicwaqueⁿnaˈ tyooˈ joonaˈ na nlcwaˈ .
(trg)="b.MAT.4.3.1"> Tej tok tkaˈyin tajaw il ikyjo , tzaj laqˈe tkˈatz , tuˈn tok tnikyˈbˈin toklin , exsin xi tqˈmaˈn te : Qa Kˈwaˈlbˈajxixtza te Dios , qˈmanxa kye abˈj lo , tuˈn kyok te wabˈj , quˈn manyor waˈyajx tiˈja .

(src)="b.MAT.4.4.1"> Tˈo̱ Jesús : — Ja xocatsˈaa na ljoˈ ee waa ljeii ˈnaaⁿˈ Tyˈo̱o̱tsˈom na matsonaˈ : “ Nchii cweˈ cantyja ˈnaaⁿˈ tyooˈ na wandoˈ tsˈaⁿ , sa̱a̱ cantyja ˈnaaⁿ chaˈtso ñˈoom na mañequiaa Tyˈo̱o̱tsˈom . ”
(trg)="b.MAT.4.4.1"> Me xi ttzaqˈwin Jesús : Kyij tzˈibˈin toj Tyol Dios , qa nya noq oˈkx tuˈn wabˈj k ‑ anqˈile texjal ; qalaˈ ex tuˈn tkyaqiljo yol , a n ‑ etz toj ttzi Dios .

(src)="b.MAT.4.5.1"> Jnda̱ joˈ tjañˈoom tsaⁿjndii Jesús Jerusalén tsjoom na ljuˈ cwentaaˈ Tyˈo̱o̱tsˈom .
(src)="b.MAT.4.5.2"> Tqueeⁿ juu xqueⁿ tsiuˈ watsˈom tˈmaⁿ .
(trg)="b.MAT.4.5.1"> Tbˈajlinxiˈ ikyjo , bˈeˈx xi tiˈn tajaw il Jesús toj xjan tnam te Jerusalén .
(trg)="b.MAT.4.5.2"> Jax tkˈleˈn tzmax toj tjuchˈiljo tnejil ja te naˈbˈl Dios , a nimxix tweˈ .

(src)="b.MAT.4.6.1"> Tsoom nnom Jesús : — Xeⁿ mayuuˈcheⁿ cwiluiindyuˈ Jnda Tyˈo̱o̱tsˈom , cwa cjuˈndyuˈ jo nacje .
(src)="b.MAT.4.6.2"> Ee luaa matso ñˈoom ˈnaaⁿˈaⁿ : Nquii Tyˈo̱o̱tsˈom nñequiaaⁿ ˈu luee ángeles cwentaaⁿˈaⁿ na calˈana cwenta ˈu .
(src)="b.MAT.4.6.3"> Ndoˈ nntyjeeˈ lueena ˈu cha tincjaacañjom ljo̱ˈ ncˈeˈ .
(trg)="b.MAT.4.6.1"> Ex xi tqˈmaˈn te : Qa Kˈwaˈlbˈajxixtza te Dios , xoˈnkuxsin tibˈtza , tuˈn tkupin tzmax twutz txˈotxˈ , quˈn ikytziˈn ntqˈmaˈn Tyol Dios kyjaluˈn : Kchi tzajil tsmaˈn Dios t ‑ angel te kloltiy .
(trg)="b.MAT.4.6.2"> Ex kjawil qˈiˈn kyuˈn toj kyqˈobˈ , tuˈntzintla mi kyˈixbˈiˈy twiˈ abˈj .

(src)="b.MAT.4.7.1"> Quia joˈ tˈo̱ Jesús nnom , tsoom : — Ja tijoom catsˈaa chaˈna matsuˈ luaaˈ ee mati waa cwiicheⁿ ljeii ˈnaaⁿˈ Tyˈo̱o̱tsˈom na matsonaˈ : “ Tintsaˈ xjeⁿ Ta Tyˈo̱o̱tsˈom cwentaˈ . ”
(trg)="b.MAT.4.7.1"> Me xi ttzaqˈwin Jesús : Ex ikyxjo ntqˈmaˈn toj Tyol Dios kyjaluˈn : Mi tzˈok tqˈonjiy qAjaw , a tDiosa toj joybˈil tiˈjch .

(src)="b.MAT.4.8.1"> Jnda̱ chii tjañˈoom tsaⁿjndii Jesús cwii sjo̱ nandye .
(src)="b.MAT.4.8.2"> Joˈ joˈ tˈmo̱o̱ⁿ nnom chaˈtsoti nˈiaaⁿ tˈmaⁿ na mˈaⁿ nnˈaⁿ tsjoomnancue , ñequio na tˈmaⁿ matseitˈmaaⁿˈñenaˈ joo .
(trg)="b.MAT.4.8.1"> Ex juntl majl , xi tiˈn tajaw il Jesús tibˈaj jun wutz , ma nimxix tweˈ , ex xi tyekˈin tajaw il tkyaqil tnam twutz txˈotxˈ te , ex tkyaqiljo qˈinimil toj .

(src)="b.MAT.4.9.1"> Ndoˈ tsoom nnom : — Chaˈtso nmeiⁿˈ nntio̱o̱ lˈo̱ˈ xeⁿ nlcoˈ xtyeˈ na nntseitˈmaaⁿˈndyuˈ ja .
(trg)="b.MAT.4.9.1"> Exsin xi tqˈmaˈntz : Kxel nqˈoˈn tkyaqiljo jniˈ chiˈ tey , qa ma kubˈ mejeˈy kˈulil nwutza .

(src)="b.MAT.4.10.1"> Ndoˈ tˈo̱ Jesús nnoom , tso : — Quindyo̱o̱ˈ nacañomya ˈu Satanás , ee ñˈoomˈ Tyˈo̱o̱tsˈom na teiljeii matsonaˈ : “ Catseitˈmaaⁿˈndyuˈ nquii Ta Tyˈo̱o̱tsˈom cwentaˈ , ndoˈ macanda̱ nnom nqueⁿ candiˈntjomˈ . ”
(trg)="b.MAT.4.10.1"> Me ante Jesús xi ttzaqˈwin : Laqˈexa nkˈatza , ay , satanás , a tajaw il , quˈn ikytzin ntqˈmaˈn toj Tyol Dios : Kˈuliˈn oˈkx twutz qAjaw , a tDiosa , ex noq te , tuˈn tajbˈiniych .

(src)="b.MAT.4.11.1"> Quia joˈ ˈndii tsaⁿjndii jom .
(src)="b.MAT.4.11.2"> Ndoˈ tquieˈcañom ángeles , tyondyeˈntjomna nnoom .
(trg)="b.MAT.4.11.1"> Tbˈajlinxiˈ ikyjo , bˈeˈx el tpaˈn tajaw il tibˈ tiˈj Jesús .
(trg)="b.MAT.4.11.2"> Ex bˈeˈx i ul junjun angel mojilte .

(src)="b.MAT.4.12.1"> Quia jndii Jesús na jnda̱ mamˈaaⁿ Juan pra̱so , tjalcweeⁿˈeⁿ tsˈo̱ndaa Galilea .
(trg)="b.MAT.4.12.1"> Tej tbˈinte Jesús , qa otaq kux jpuˈn Juan , a Jawsil Aˈ , toj tze , bˈeˈx xiˈ toj txˈotxˈ Galiley .

(src)="b.MAT.4.13.1"> Tjaaⁿ tsjomˈm Nazaret , sa̱a̱ taticaljooˈñê joˈ joˈ .
(src)="b.MAT.4.13.2"> Tjaaⁿ na nljooˈñê tsjoom Capernaum na mˈaaⁿnaˈ ˈndyoo ndaaluee .
(src)="b.MAT.4.13.3"> Joˈ joˈ ndyuaa cwentaa nnˈaⁿ tmaaⁿˈ Zabulón ñequio Neftalí .
(trg)="b.MAT.4.13.1"> Me mix kyjaye tene toj tnam Nazaret , qalaˈ bˈeˈx xiˈ toj juntl tnam toj txˈotxˈ te Galiley , Capernaum tbˈi , jun tnam nqayin taˈ ttzi nijabˈ , toj txˈotxˈ , a xi qˈon kye tyajil qtzan Zabulón ex te qtzan Neftalí , ayeˈ tkˈwal qtzan Israel .

(src)="b.MAT.4.14.1"> Ndoˈ joo ndyuaaˈñeeⁿ tyomˈaaⁿ cha nntseicanda̱a̱ˈñenaˈ ñˈoom na seiljeii profeta Isaías , matsonaˈ :
(trg)="b.MAT.4.14.1"> Bˈajjo ikyjo , noq tuˈn tjapin bˈajjo a kubˈ ttzˈibˈin Isaías , a yolil Tyol Dios ojtxe , tej tqˈma :

(src)="b.MAT.4.15.1"> Nntseixueeñenaˈ jo nda̱a̱ nnˈaⁿ na mˈaⁿ ndyuaa cwentaaˈ Zabulón ndoˈ jo nda̱a̱ nnˈaⁿ na mˈaⁿ ndyuaa cwentaaˈ Neftalí .
(src)="b.MAT.4.15.2"> Nntseixueeñenaˈ jo nda̱a̱ nnˈaⁿ na mˈaⁿ ndyuaa ˈndyoo ndaaluee , ñequio ndyuaa xndyaaˈ jndaa Jordán , ñequio tsˈo̱ndaa Galilea yuu na mˈaⁿ nnˈaⁿ na nchii nnˈaⁿ judíos .
(trg)="b.MAT.4.15.1"> Ay , ttxˈotxˈ Zabulón , ex te Neftalí , a tkˈatz Nim Aˈ Jordán , ex jniˈqe iteˈk ttziyile ttxuyil aˈ tojx txˈotxˈ te Galiley , jaˈ najleqe xjal nya Judiyqe .

(src)="b.MAT.4.16.1"> Naⁿˈñeeⁿ mˈaⁿna nacje ˈnaaⁿˈ najaaⁿñe , sa̱a̱ jeˈ jeˈ jnda̱ teitquiooˈ cwii na jeeⁿ caxueeñe jo nda̱a̱na .
(src)="b.MAT.4.16.2"> Ndoˈ mati mˈaⁿna na manchjenaˈ joona na wiˈ cwitjoomna , sa̱a̱ jeˈ jnda̱ seicaxueeñenaˈ jo nda̱a̱na .
(trg)="b.MAT.4.16.1"> Ayeˈ xjal tojjo txˈotxˈ lo iteˈtaq toj qxopin toj kyanmin , me o kyli jun nim tqan tzaj .
(trg)="b.MAT.4.16.2"> Ex ayeˈ najleqe tojjo txˈotxˈ , a ikyˈin kyuˈnxjal ex te kyiminch , quˈn nyakuj ntiˈtaq kyoklin .
(trg)="b.MAT.4.16.3"> Me atziˈn jaˈlin , ma kyli jun nim spikyˈin , ex jun tqan tzaj , a tzunx nqopinx .

(src)="b.MAT.4.17.1"> Xjeⁿˈñeeⁿ jnaⁿnaˈ na to̱ˈ Jesús na tyoñequiaaⁿ ñˈoom .
(src)="b.MAT.4.17.2"> Tsoom : — Calcweˈ nˈomˈyoˈ , ee juu na matsa̱ˈntjom Tyˈo̱o̱tsˈom mandyocwjeˈcañoomnaˈ ˈo .
(trg)="b.MAT.4.17.1"> Atxixsiˈn ttzaj xkye taqˈin Jesús , tuˈn tyolin Tyol Dios , ex xi tqˈmaˈn : Ku tajtz tiˈj kyanmiˈn , ex ku kymeltzˈaja tukˈa qMan Dios , quˈn a Tkawbˈil Dios toj kyaˈj ma tzaj laqˈe .

(src)="b.MAT.4.18.1"> Xjeⁿ na mawinom Jesús ˈndyoo ndaaluee Galilea , ljeiiⁿ we nnˈaⁿ na ñenquii tsˈaⁿ ntseinda , Simón , tsaⁿ na jndyu Pedro ñequio Andrés tyjee tsaⁿˈñeeⁿ .
(src)="b.MAT.4.18.2"> Cwitueeˈna tsquiˈ ˈnaaⁿna tsˈom ndaaluee ee nnˈaⁿ cwitjeiiˈ calcaa joona .
(trg)="b.MAT.4.18.1"> Nbˈettaq Jesús ttzi Nijabˈ te Galiley , tej t ‑ xi tkaˈyin kabˈe kyiẍil , kyitzˈin kyibˈ .
(trg)="b.MAT.4.18.2"> Ataqtziˈn jun , Simun , a toktaq juntl tbˈi Pegr , junx tukˈa titzˈin , Andrés .
(trg)="b.MAT.4.18.3"> Tzmataq nkux kyqˈoˈn kypa toj aˈ te tzuybˈil kyiẍ ,

(src)="b.MAT.4.19.1"> Tso Jesús nda̱a̱na : — Quiolajomndyoˈ ñˈeⁿndyo̱ ndoˈ ja nntsˈaa na nlaˈtjomˈyoˈ nnˈaⁿ tachii cweˈ calcaa .
(trg)="b.MAT.4.19.1"> xi tqˈmaˈn Jesús kye : Chi lipeka wiˈja .
(trg)="b.MAT.4.19.2"> Quˈn ayetzin kyeˈ nchi chmoˈn kyiẍ jaˈlin , me kchi xel nxnaqˈtziˈn tzeˈn tten tuˈn tbˈant kychmoˈn xjal tuˈn kyklet .

(src)="b.MAT.4.20.1"> Joona mañoomˈ ˈndyena nlquiˈ ˈnaaⁿna , tyˈelaˈjomndyena ñˈeⁿñê .
(trg)="b.MAT.4.20.1"> Jun paqx , kyij kytzaqpiˈn kypa te tzuybˈil kyiẍ , ex i xi lipe tiˈj .

(src)="b.MAT.4.21.1"> Ndoˈ na tja tjatyeeⁿ ljeiiⁿ cwiicheⁿ we tsˈaⁿ , ntseinda Zebedeo naⁿˈñeeⁿ , Jacobo ñˈeⁿ tyjeeⁿ Juan .
(src)="b.MAT.4.21.2"> Ñjomndyena tsˈom wˈaandaa .
(src)="b.MAT.4.21.3"> Cwilaˈyo̱na nlquiˈ ˈnaaⁿna ñequio tsotyena Zebedeo .
(src)="b.MAT.4.21.4"> Quia joˈ tˈmaⁿ Jesús joona .
(trg)="b.MAT.4.21.1"> Tej kyxi laqˈe chˈintl , i xi tkaˈyin Jesús kabˈetl xjal kyitzˈin kyibˈ , ayeˈ Jacob , a toktaq juntl tbˈi Santyaw , tukˈax titzˈin , Juan , tkˈwalqe Zebedey .
(trg)="b.MAT.4.21.2"> Iteˈkxtaq toj jun bark tukˈax kytata nchi slepintaq kypa te tzuybˈil kyiẍ .
(trg)="b.MAT.4.21.3"> I tzaj ttxkoˈn Jesús ,

(src)="b.MAT.4.22.1"> Ndoˈ mañoomˈ ˈndyena wˈaandaa ñˈeⁿ tsotyena , tyˈelajomndyena ñˈeⁿñê .
(trg)="b.MAT.4.22.1"> ex bˈeˈx kyij kytzaqpiˈn kybark tukˈax kytata , ex bˈeˈx i ok lipe tiˈj .

(src)="b.MAT.4.23.1"> Tyomanom Jesús chaˈwaa tsˈo̱ndaa Galilea .
(src)="b.MAT.4.23.2"> Tyoˈmo̱o̱ⁿ nda̱a̱ nnˈaⁿ naquiiˈ lanˈom ˈnaaⁿna .
(src)="b.MAT.4.23.3"> Tyoñequiaaⁿ ñˈoom naya cantyja na matsa̱ˈntjom Tyˈo̱o̱tsˈom .
(src)="b.MAT.4.23.4"> Ndoˈ tyotseinˈmaaⁿ nnˈaⁿ chaˈtso nnom ntycu na wiina .
(trg)="b.MAT.4.23.1"> Nbˈettaq Jesús toj tkyaqil txˈotxˈ te Galiley , ex nxnaqˈtzintaq kyojile junjun tnam antza kyojjo muˈẍ ja te kynaˈbˈl aj Judiy Dios .
(trg)="b.MAT.4.23.2"> Nyolintaq Tbˈanil Tqanil tiˈj Tkawbˈil Dios , ex nqˈanintaq tkyaqil wiq yabˈil , a otaq tzˈok lemtzˈaj kyiˈjxjal .

(src)="b.MAT.4.24.1"> Ndoˈ tˈom ñˈoom cantyja ˈnaaⁿˈaⁿ chaˈwaa ndyuaa Siria .
(src)="b.MAT.4.24.2"> Naⁿˈñeeⁿ tquiochona chaˈtso nnˈaⁿwii na mˈaaⁿ na cwitjoom jndye nnom ntycu ñequio na maquiinaˈ joo .
(src)="b.MAT.4.24.3"> Mati ñˈeeⁿ nnˈaⁿ na cwileiˈcho jndyetia joo , ñˈeeⁿ nnˈaⁿ na maleiñˈoom tycuweeˈ , ndoˈ ñˈeeⁿ nnˈaⁿ na cwitjoom tycutqueeⁿ .
(src)="b.MAT.4.24.4"> Seinˈmaaⁿ joona .
(trg)="b.MAT.4.24.1"> El tqanil Jesús toj tkyaqil txˈotxˈ te Siria , ex i bˈaj tzaj kyiˈnxjal kyyabˈ tukˈa noq tiˈchaqku yabˈil , ex noq tiˈchaqku kyixkˈoj , exqetziˈn tzyuˈntaq kyanmin tuˈn taqˈnil tajaw il , exqetziˈn ntzajtaq nluˈlin kyiˈj , ex jniˈ qe kox ; ex bˈeˈx i el weˈ tuˈn Jesús .

(src)="b.MAT.4.25.1"> Joˈ chii tˈmaⁿ ntmaaⁿˈ nnˈaⁿ tyˈentyjo̱ naxeeⁿˈeⁿ .
(src)="b.MAT.4.25.2"> Jnaⁿ naⁿˈñeeⁿ tsˈo̱ndaa Galilea , ñˈeⁿ nnˈaⁿ ndyuaa njoom Decápolis , ñˈeⁿ tsjoom Jerusalén , ñˈeⁿ tsˈo̱ndaa Judea , ndoˈ xndyaaˈ jndaa Jordán .
(trg)="b.MAT.4.25.1"> Nimx txqan xjal ok lipe tiˈj Jesús toj txˈotxˈ te Galiley , te txˈotxˈ Decápolis , te Jerusalén , te tkyaqil txˈotxˈ te Judey , ex kyoj txˈotxˈ jlajxi Nim Aˈ Jordán .

(src)="b.MAT.5.1.1"> Quia na ntyˈiaaˈ Jesús na jndye nnˈaⁿ , tjawaaⁿ cwii ta .
(src)="b.MAT.5.1.2"> Jnda̱ na tjacjom , tyˈentyjaˈ nnˈaⁿ na cwilaˈjomndye ñˈeⁿñê .
(trg)="b.MAT.5.1.1"> Tej tok tkaˈyin Jesús txqan xjal otaq chmet tiˈj , bˈeˈx jax twiˈ wutz , ex kubˈ qe antza .
(trg)="b.MAT.5.1.2"> Me awotziˈn , a t ‑ xnaqˈtzbˈin , bˈeˈx o xi laqˈeˈy tkˈatz , ex ok qtxolin qibˈa tiˈj .

(src)="b.MAT.5.2.1"> To̱o̱ⁿˈo̱ⁿ na tˈmo̱o̱ⁿ nda̱a̱na .
(trg)="b.MAT.5.2.1"> Ex ok ten Jesús xnaqˈtzil , ex tqˈma :

(src)="b.MAT.5.3.1"> Tsoom : — Mañequiaanaˈ na neiiⁿ nnˈaⁿ na cwilaˈno̱ⁿˈ na ntyˈiaandye jo nnom Tyˈo̱o̱tsˈom , ee naⁿˈñeeⁿ cwilaˈjomndyena cantyja na matsa̱ˈntjoom .
(trg)="b.MAT.5.3.1"> Kyˈiwlinqexixjo ayeˈ nkynaˈn toj kyanmin qa atx taj toj kychwinqil , quˈn at kyoklin tiˈj Tkawbˈil Dios toj kyaˈj .

(src)="b.MAT.5.4.1"> ’ Mañequiaanaˈ na neiiⁿ nnˈaⁿ na chjooˈ nˈom cantyja jnaaⁿna , ee quia nñequiaa Tyˈo̱o̱tsˈom na tˈmaⁿ nˈomna .
(trg)="b.MAT.5.4.1"> Kyˈiwlinqexixjo ayeˈ nkynaˈn bˈis toj kyanmin , quˈn axte Dios ktzajil qˈuqbˈin te kykˈuˈj .

(src)="b.MAT.5.5.1"> ’ Mañequiaanaˈ na neiiⁿ nnˈaⁿ na cwitueeˈndyecje jo nnom Tyˈo̱o̱tsˈom ee nndaana na nncˈomna tsjoomnancue xco .
(trg)="b.MAT.5.5.1"> Kyˈiwlinqexixjo ayeˈ o tzˈajtz tiˈj kyanmin , quˈn kchi najal tojjo txˈotxˈ , a o tzaj ttziyin Dios kye .

(src)="b.MAT.5.6.1"> ’ Mañequiaanaˈ na neiiⁿ nnˈaⁿ na mˈaⁿna chaˈcwijom na ñeˈjndoˈna ndoˈ ñeˈcwena ee na ntyjaaˈ nˈomna na nnda̱a̱ nlˈana yuu na matyˈiomyanaˈ .
(src)="b.MAT.5.6.2"> Ee canda̱a̱ˈya nñequiaa Tyˈo̱o̱tsˈom na cwicantyjaaˈ nˈomna .
(trg)="b.MAT.5.6.1"> Kyˈiwlinqexixjo ayeˈ kyajxix tuˈn kybˈinchin a taj qMan Dios , quˈn axte Dios ktzajil oninkye tuˈn tbˈant kyuˈn .

(src)="b.MAT.5.7.1"> ’ Mañequiaanaˈ na neiiⁿ nnˈaⁿ na mˈaⁿ na wiˈ nˈom ncˈiaa , ee nncˈoom Tyˈo̱o̱tsˈom na wiˈ tsˈoom joona .
(trg)="b.MAT.5.7.1"> Kyˈiwlinqexixjo ayeˈ nqˈaqˈin kykˈuˈj kyiˈjjo txqantl , quˈn axte Dios ktzajil qˈaqˈin tkˈuˈj kyiˈj .

(src)="b.MAT.5.8.1"> ’ Mañequiaanaˈ na neiiⁿ nnˈaⁿ na ljuˈ naquiiˈ nˈom , ee nntyˈiaa nda̱a̱na nquii Tyˈo̱o̱tsˈom .
(trg)="b.MAT.5.8.1"> Kyˈiwlinqexixjo ayeˈ o txjet il toj kyanmin , quˈn ok kylaˈbˈil Dios toj kyaˈj .

(src)="b.MAT.5.9.1"> ’ Mañequiaanaˈ na neiiⁿ nnˈaⁿ na cwitaˈya ncˈiaa na cwilaˈntjaˈndye , ee nntseicajndyu Tyˈo̱o̱tsˈom joona ntseinaaⁿ .
(trg)="b.MAT.5.9.1"> Kyˈiwlinqexixjo ayeˈ tok tilil kyuˈn , tuˈn kymujbˈin texjal kyibˈ kyxolile , quˈn axte Dios k ‑ okil qˈonte kybˈi te kˈwalbˈaj .

(src)="b.MAT.5.10.1"> ’ Mañequiaanaˈ na neiiⁿ nnˈaⁿ na cwintyjo̱ ncˈiaana joona ncˈe na mˈaⁿna cantyja na matyˈiomyanaˈ , ee laˈxmaⁿ naⁿˈñeeⁿ cantyja na matsa̱ˈntjom Tyˈo̱o̱tsˈom .
(trg)="b.MAT.5.10.1"> Kyˈiwlinqexixjo ayeˈ n ‑ ikyˈx yajbˈil kyuˈn , noq tuˈn nkubˈ kybˈinchin a tzˈaqle , a tzeˈnku taj Dios , quˈn at kyoklin tiˈj Tkawbˈil Dios toj kyaˈj .