# amu/Amuzgo-NT.xml.gz
# bsn/Barasana-NT.xml.gz


(src)="b.MAT.1.1.1"> Luaa ñˈoom na matseijndaaˈñenaˈ tsjaaⁿ nnˈaⁿ na tuiiñe Jesucristo , na wjaacˈoomnaˈ David ñequio Abraham na jndyowicantyjooˈ joona na tueˈcañoomnaˈ jom .
(trg)="b.MAT.1.1.1"> Jesús ñacami “ Rotimu̶orũ̶gõru̶cu̶ja mu̶ ” yigu̶ , Dios ĩ cõar ' i , Abraham ñamasir ' i , to yicõari , U̶ju̶ David ñamasir ' i jãnami .
(trg)="b.MAT.1.1.2"> Tire mu̶a masisere bojagu̶ ñari , ĩ ñicu̶a vãmere mu̶are gotigu̶agu̶ yaja yu̶ .
(trg)="b.MAT.1.1.3"> Ado bajiro vãme cu̶timasiñujarã ĩna :

(src)="b.MAT.1.2.1"> Abraham , jom tsotye Isaac , Isaac tsotye Jacob , Jacob tsotye Judá ñequio ntyjee tsaⁿˈñeeⁿ .
(trg)="b.MAT.1.2.1"> Abraham ñamasir ' i macu̶ ñamasiñuju Isaac .
(trg)="b.MAT.1.2.2"> Isaac macu̶ ñamasiñuju Jacob .
(trg)="b.MAT.1.2.3"> Jacob macu̶ ñamasiñuju Judá .
(trg)="b.MAT.1.2.4"> To yicõari , gãjerã ĩ bederã quẽne ñamasiñujarã .

(src)="b.MAT.1.3.1"> Judá ñequio yuscu na jndyu Tamar , ndana Fares ñequio Zara .
(src)="b.MAT.1.3.2"> Fares tsotye Esrom , Esrom tsotye Aram .
(trg)="b.MAT.1.3.1"> Judá rĩa Fares , to yicõari , Zara ñamasiñujarã .
(trg)="b.MAT.1.3.2"> Ĩna jaco ñamasiñuju Tamar .
(trg)="b.MAT.1.3.3"> Fares macu̶ ñamasiñuju Esrom .
(trg)="b.MAT.1.3.4"> Esrom macu̶ ñamasiñuju Aram .

(src)="b.MAT.1.4.1"> Aram tsotye Aminadab , Aminadab tsotye Naasón , Naasón tsotye Salmón .
(trg)="b.MAT.1.4.1"> Aram macu̶ ñamasiñuju Aminadab .
(trg)="b.MAT.1.4.2"> Aminadab macu̶ ñamasiñuju Naasón .
(trg)="b.MAT.1.4.3"> Naasón macu̶ ñamasiñuju Salmón .

(src)="b.MAT.1.5.1"> Salmón ñequio yuscu Rahab , ndana Booz , Booz ñequio scoomˈm Rut , ndana Obed , Obed tsotye Isaí .
(trg)="b.MAT.1.5.1"> Salmón macu̶ ñamasiñuju Booz .
(trg)="b.MAT.1.5.2"> Ĩ jaco ñamasiñuju Rahab .
(trg)="b.MAT.1.5.3"> Booz macu̶ ñamasiñuju Obed .
(trg)="b.MAT.1.5.4"> Ĩ jaco ñamasiñuju Rut .
(trg)="b.MAT.1.5.5"> Obed macu̶ ñamasiñuju Isa ' i .

(src)="b.MAT.1.6.1"> Isaí tsotye David tsaⁿ na tyoluiiñe rey , David toˈñoom scuuˈ tsˈoo Urías , tˈoom ndana Salomón .
(trg)="b.MAT.1.6.1"> Isa ' i macu̶ ñamasiñuju U̶ju̶ David vãme cu̶tigu̶ .
(trg)="b.MAT.1.6.2"> David macu̶ ñamasiñuju Salomón .
(trg)="b.MAT.1.6.3"> Ĩ jaco ñamasiñuju Ur ' ias ñamasir ' i manajo .

(src)="b.MAT.1.7.1"> Salomón tsotye Roboam , Roboam tsotye Abías , Abías tsotye Asa .
(trg)="b.MAT.1.7.1"> Salomón macu̶ ñamasiñuju Roboam .
(trg)="b.MAT.1.7.2"> Roboam macu̶ ñamasiñuju Ab ' ias .
(trg)="b.MAT.1.7.3"> Ab ' ias macu̶ ñamasiñuju Asa .

(src)="b.MAT.1.8.1"> Asa tsotye Josafat , Josafat tsotye Joram , Joram tsotye Uzías .
(trg)="b.MAT.1.8.1"> Asa macu̶ ñamasiñuju Josafat .
(trg)="b.MAT.1.8.2"> Josafat macu̶ ñamasiñuju Joram .
(trg)="b.MAT.1.8.3"> Joram macu̶ ñamasiñuju Uz ' ias .

(src)="b.MAT.1.9.1"> Uzías tsotye Jotam , Jotam tsotye Acaz , Acaz tsotye Ezequías .
(trg)="b.MAT.1.9.1"> Uz ' ias macu̶ ñamasiñuju Jotam .
(trg)="b.MAT.1.9.2"> Jotam macu̶ ñamasiñuju Acaz .
(trg)="b.MAT.1.9.3"> Acaz macu̶ ñamasiñuju Ezequ ' ias .

(src)="b.MAT.1.10.1"> Ezequías tsotye Manasés , Manasés tsotye Amón , Amón tsotye Josías .
(trg)="b.MAT.1.10.1"> Ezequ ' ias macu̶ ñamasiñuju Manasés .
(trg)="b.MAT.1.10.2"> Manasés macu̶ ñamasiñuju Amón .
(trg)="b.MAT.1.10.3"> Amón macu̶ ñamasiñuju Jos ' ias .

(src)="b.MAT.1.11.1"> Josías tsotye Jeconías ñequio ntyjee tsaⁿˈñeeⁿ .
(src)="b.MAT.1.11.2"> Joona tuiindyena tiempo quia tyˈe nnˈaⁿ Israel na pra̱so ndyuaa Babilonia ncˈe na ticanaⁿndye nnˈaⁿ Israel ndiaˈ ñˈeⁿ nnˈaⁿ ndyuaaˈñeeⁿ .
(src)="b.MAT.1.11.3"> Tyˈecho naⁿˈñeeⁿ joona na tyondyeˈntjomtyeⁿna .
(trg)="b.MAT.1.11.1"> Jos ' ias macu̶ ñamasiñuju Jecon ' ias .
(trg)="b.MAT.1.11.2"> To yicõari , ĩ bederã quẽne ñamasiñujarã .
(trg)="b.MAT.1.11.3"> To bajiro ĩna bajiñariju̶ , Israel sitanare ñejecõari , Babiloniana ĩnare juamasiñujarã , ĩnare rotiajeru̶arã .

(src)="b.MAT.1.12.1"> Jnda̱ teinom na tyˈecho nnˈaⁿ Babilonia nnˈaⁿ Israel ndyuaana , tuiiñe jnda Jeconías ndyuaaˈñeeⁿ .
(src)="b.MAT.1.12.2"> Jndyu tsaⁿˈñeeⁿ Salatiel , Salatiel jom tsotye Zorobabel .
(trg)="b.MAT.1.12.1"> Quẽna Jecon ' ias macu̶ ñamasiñuju Salatiel .
(trg)="b.MAT.1.12.2"> Salatiel macu̶ ñamasiñuju Zorobabel .

(src)="b.MAT.1.13.1"> Zorobabel tsotye Abiud , Abiud tsotye Eliaquim , Eliaquim tsotye Azor .
(trg)="b.MAT.1.13.1"> Zorobabel macu̶ ñamasiñuju Abiud .
(trg)="b.MAT.1.13.2"> Abiud macu̶ ñamasiñuju Eliaquim .
(trg)="b.MAT.1.13.3"> Eliaquim macu̶ ñamasiñuju Azor .

(src)="b.MAT.1.14.1"> Azor tsotye Sadoc , Sadoc tsotye Aquim , Aquim tsotye Eliud .
(trg)="b.MAT.1.14.1"> Azor macu̶ ñamasiñuju Sadoc .
(trg)="b.MAT.1.14.2"> Sadoc macu̶ ñamasiñuju Aquim .
(trg)="b.MAT.1.14.3"> Aquim macu̶ ñamasiñuju Eliud .

(src)="b.MAT.1.15.1"> Eliud tsotye Eleazar , Eleazar tsotye Matán , Matán tsotye Jacob .
(trg)="b.MAT.1.15.1"> Eliud macu̶ ñamasiñuju Eleazar .
(trg)="b.MAT.1.15.2"> Eleazar macu̶ ñamasiñuju Matán .
(trg)="b.MAT.1.15.3"> Matán macu̶ ñamasiñuju Jacob .

(src)="b.MAT.1.16.1"> Jacob tsotye José , José saaˈ María .
(src)="b.MAT.1.16.2"> Ndoˈ Maríaˈñeeⁿ na seincueⁿ Jesús na cwiluiiñe Cristo .
(trg)="b.MAT.1.16.1"> Jacob macu̶ ñañuju José .
(trg)="b.MAT.1.16.2"> Ĩ ñañuju Mar ' ia manaju̶ .
(trg)="b.MAT.1.16.3"> So ñañuju “ Rotimu̶orũ̶gõru̶cu̶mi ” yigu̶ , Dios ĩ cõar ' i , Jesús jaco .

(src)="b.MAT.1.17.1"> Jnda̱a̱ˈ canchooˈñequiee ndiiˈ tsjaaⁿ na jndyowicantyjooˈ , jnaⁿnaˈ Abraham , tueˈcañoomnaˈ hasta David .
(src)="b.MAT.1.17.2"> Ndoˈ cwiicheⁿ canchooˈñequiee ndiiˈ tsjaaⁿ na jndyowicantyjooˈ , jnaⁿnaˈ David , tueˈcañoomnaˈ tiempo quia na tyˈe nnˈaⁿ Israel na pra̱so ndyuaa Babilonia .
(src)="b.MAT.1.17.3"> Ndoˈ cwiicheⁿ canchooˈñequiee ndiiˈ tsjaaⁿ na jndyowicantyjooˈ , jnaⁿnaˈ quia tyˈecho nnˈaⁿ Babilonia nnˈaⁿ Israel , tueˈcañoomnaˈ hasta xjeⁿ na tuiiñe nquii na cwiluiiñe Cristo .
(trg)="b.MAT.1.17.1"> Abraham rĩa jãnerabatia , David ĩ ñamasiariaju̶ne ju̶aãmo cõro , gu̶bo babari rãca jẽnituarirãcu̶ ñasu̶omasiñujarã .
(trg)="b.MAT.1.17.2"> Abraham macu̶ ñamasiñuju Isaac .
(trg)="b.MAT.1.17.3"> Isaac macu̶ ñamasiñuju Jacob .
(trg)="b.MAT.1.17.4"> To bajiro mani cõĩaruji vajama , David ĩ ñamasiriajau̶ne ju̶aãmo cõro , gu̶bo babari rãca jẽnituarirãcu̶ ñamasiñujarã ĩna .
(trg)="b.MAT.1.17.5"> Tiju̶ bero , quẽna David macu̶ ñamasiñuju Salomón .
(trg)="b.MAT.1.17.6"> Salomón macu̶ ñamasiñuju Roboam .
(trg)="b.MAT.1.17.7"> To bajiro mani cõĩaruji vajama , Babilonia macaju̶ Israel sitanare ĩna jua vamasiriajau̶ne quẽna ju̶aãmo cõro , gu̶bo babari rãca jẽnituarirãcu̶ ñamasiñujarã ĩna .
(trg)="b.MAT.1.17.8"> Jecon ' ias macu̶ ñañuju Salatiel .
(trg)="b.MAT.1.17.9"> Salatiel macu̶ ñañuju Zorobabel .
(trg)="b.MAT.1.17.10"> To bajiro mani cõĩaruji vajama , “ Rotimu̶orũ̶gõru̶cu̶mi ” yigu̶ , Dios ĩ cõar ' i ĩ ruyuarirodo ju̶aãmo cõro , gu̶bo babari rãca jẽnituarirãcu̶ ñamasiñujarã quẽna .

(src)="b.MAT.1.18.1"> Luaa waa na tuiiñe Jesucristo .
(src)="b.MAT.1.18.2"> Quia waacheⁿ ñomcaaˈ tsoñeeⁿ María ñequio José , ndoˈ cwii tjo̱o̱cheⁿ na nntjomndyena , teitquiooˈ na majndeiiñe María cantyja najndeii Espíritu Santo .
(trg)="b.MAT.1.18.1"> “ Rotimu̶orũ̶gõru̶cu̶mi ” yigu̶ , Dios ĩ cõar ' i , Jesús ĩ ruyuare ado bajiro bajiyuju : Ĩ jaco ñaroco , Mar ' ia vãme cu̶tigo ñañuju so .
(trg)="b.MAT.1.18.2"> So manaju̶ ñarocu̶ ñañuju José .
(trg)="b.MAT.1.18.3"> Ĩ rãca so ñaroto rĩjoro , Esp ' iritu Santo sore ejacõari , sore macu̶ yiyuju ĩ .
(trg)="b.MAT.1.18.4"> Sore ĩ macu̶ yijare , macu̶ sãñagõ ñañuju so .

(src)="b.MAT.1.19.1"> Ndoˈ José , tsaⁿ na nluiiñe saaˈ María , jom tsˈaⁿ na ñequiiˈcheⁿ tyocantyjaaˈ tsˈom na ntsˈaa yuu na matyˈiomyanaˈ .
(src)="b.MAT.1.19.2"> Ticalˈue tsˈoom na nluiˈjnaaⁿˈñe tsaⁿˈñeeⁿ , joˈ chii seitioom na cweˈ ñemaaⁿˈ nntyuiiˈ ñomca .
(trg)="b.MAT.1.19.1"> José , so manaju̶ ñarocu̶ quẽnagũ̶ ñañuju .
(trg)="b.MAT.1.19.2"> To bajiro bajigu̶ ñari , masa ĩaro rĩjoroju̶a bojoneoro so tãmu̶orotire bojabesuju .
(trg)="b.MAT.1.19.3"> To bajiri , masa ĩna ajibeto , “ Mu̶re bojabeaja yu̶ ” , sore yiru̶aboayuju .

(src)="b.MAT.1.20.1"> Yocheⁿ na luaaˈ matseitioom , tsoomˈm ndaa na teitquiooˈñe cwii ángel cwentaaˈ Tyˈo̱o̱tsˈom nnoom .
(src)="b.MAT.1.20.2"> Tso tsaⁿˈñeeⁿ : — ˈU José na cwiluiindyuˈ tsjaaⁿ David na jndyowicantyjooˈ tintyˈueˈ na nncoˈñomˈ María na nluiiñê scuˈ .
(src)="b.MAT.1.20.3"> Ee cantyja najndeii Espíritu Santo joˈ na jndeiiñê .
(trg)="b.MAT.1.20.1"> To bajiro tu̶oĩa ĩ cãniatone , ĩ cãjiriaroju̶ Diore moabosagu̶ ángel , ĩre ruyuaĩoñuju .
(trg)="b.MAT.1.20.2"> Ruyuaĩocõari , ado bajiro ĩre gotiyuju : — Ajiya José , David ñamasir ' i jãnami .
(trg)="b.MAT.1.20.3"> Mar ' iare manajo cu̶tiru̶a güibesa .
(trg)="b.MAT.1.20.4"> Esp ' iritu Santo sore ĩ macu̶ yijare , macu̶ sãñagõ ñaamo so .

(src)="b.MAT.1.21.1"> Nntseincueⁿ cwii yuˈndaa na tsaⁿsˈa .
(src)="b.MAT.1.21.2"> Ndoˈ ˈu nntseicajndyuˈ juu Jesús .
(src)="b.MAT.1.21.3"> Ee na tseixmaaⁿ na nncwjiˈnˈmaaⁿñê nnˈaⁿ na mˈaⁿ cantyja ˈnaaⁿˈaⁿ .
(src)="b.MAT.1.21.4"> Nntseicanoomˈm jnaⁿ na laˈxmaⁿ naⁿˈñeeⁿ .
(trg)="b.MAT.1.21.1"> Macu̶ cu̶oru̶ocomo so .
(trg)="b.MAT.1.21.2"> Ĩre , Jesús ĩre vãme yiru̶cu̶ja mu̶ .
(trg)="b.MAT.1.21.3"> Masa rojose ĩna yise ñajare , Dios ĩ masiriose vaja , vaja yirẽtobosarocu̶ ñaru̶cu̶mi ĩ .
(trg)="b.MAT.1.21.4"> To bajiro yirocu̶ ĩ ñajare , Jesús ĩre vãme yiru̶cu̶ja mu̶ — Josére ĩre yiyuju ángel .

(src)="b.MAT.1.22.1"> Chaˈtso nmeiⁿˈ tuii cha catseicanda̱a̱ˈñenaˈ ñˈoom na seineiⁿ Tyˈo̱o̱tsˈom ñequio ñˈoom ˈndyoo profeta .
(trg)="b.MAT.1.22.1"> “ Ado bajiro bajiru̶aroja ” Diore gotirẽtobosamasir ' i ĩ yimasire ñajare , to bajiro yiyuju ángel .
(trg)="b.MAT.1.22.2"> Ado bajiro yimasiñuju :

(src)="b.MAT.1.23.1"> Tso tsaⁿˈñeeⁿ : Queⁿˈyoˈ cwenta , nndeiiñe cwii yuscundyua .
(src)="b.MAT.1.23.2"> Nntseincueⁿ cwii tyochjoo ndoˈ njndyu Emanuel .
(src)="b.MAT.1.23.3"> Ñˈoom Emanuel matsonaˈ : Tyˈo̱o̱tsˈom mˈaaⁿ ñˈeⁿndyo̱ jaa .
(trg)="b.MAT.1.23.1"> “ Rõmio , ũ̶mu̶a rãca ñabeco , macu̶ sãñagõ ñaru̶ocomo so .
(trg)="b.MAT.1.23.2"> To bajiri macu̶ cu̶oru̶ocomo so .
(trg)="b.MAT.1.23.3"> ‘ Emanuel ’ ĩre yiru̶arãma masa ” , yimasiñuju Diore gotirẽtobosarimasu̶ .
(trg)="b.MAT.1.23.4"> ( “ Mani rãca ñaami Dios ” yire ũni ñaja “ Emanuel ” yirema . )

(src)="b.MAT.1.24.1"> Jnda̱ na lcwii tsˈom José na tsoomˈm ndaa , quia joˈ seicana̱a̱ⁿ ñˈoom na sa̱ˈntjom ángel cwentaaˈ Tyˈo̱o̱tsˈom , toˈñoom María na scoomˈm .
(trg)="b.MAT.1.24.1"> “ Esp ' iritu Santo su̶orine macu̶ sãñaamo ” ángel ĩ yire ñajare , Mar ' iare ĩ ya viju̶ ãmicoasuju José .
(trg)="b.MAT.1.24.2"> Macu̶ sãñagõ so ñajare , so rãca ñabetirũgũñuju .
(trg)="b.MAT.1.24.3"> So cu̶oro bero , Jesús ĩre vãme yiyuju .

(src)="b.MAT.2.1.1"> Ncuee na tyomˈaaⁿ Herodes rey , tuiiñe Jesús tsjoom Belén tsˈo̱ndaa Judea .
(src)="b.MAT.2.1.2"> Luaa tuii , tquieˈcañom nnˈaⁿ na jndo̱ˈ nˈom Jerusalén , na jnaⁿ jo ndoˈ na macaluiˈ ñeˈquioomˈ .
(trg)="b.MAT.2.1.1"> Judea sita ñarimaca , Belén vãme cu̶ti macaju̶ ruyuayuju ĩ .
(trg)="b.MAT.2.1.2"> Ĩ ruyuarirodore ti sita u̶ju̶ , Herodes vãme cu̶tigu̶ ñañuju .
(trg)="b.MAT.2.1.3"> Jesús ĩ ruyuaro bero , Jerusalén macaju̶ ejayujarã , muiju ĩ jiadoju̶a vadiriarã , ñocoa ĩna bajisere buerimasa .

(src)="b.MAT.2.2.1"> Tyotaˈxˈeendyena : — ¿ Yuu mˈaaⁿ nqueⁿ na tuiiñê rey cwentaa nnˈaⁿ judíos ?
(src)="b.MAT.2.2.2"> Ee jâ jnda̱ ntyˈiaayâ na teitquiooˈñe caxjuu cwentaaⁿˈaⁿ na ndicwaⁿ mˈaaⁿyâ ndyuaayâ jo ndoˈ yuu na macaluiˈ ñeˈquioomˈ .
(src)="b.MAT.2.2.3"> Joˈ na tquio̱o̱yâ na nlatˈmaaⁿˈndyô̱ jom .
(trg)="b.MAT.2.2.1"> Ti maca ejacõari , sẽniĩañujarã ĩna : — ¿ Nore ñati jud ' io masa u̶ju̶ ñarocu̶ ruyuar ' ima ?
(trg)="b.MAT.2.2.2"> Muiju ĩ jiadoju̶a ñocore ĩabu̶jacõari , “ Toju̶ ruyuagu̶mi ” yirã ñari , ĩre rũ̶cu̶bu̶oroana vadiaja yu̶a — yiyujarã ĩna .

(src)="b.MAT.2.3.1"> Quia na jndii Herodes ñˈoomwaaˈ , jeeⁿ seiñˈeeⁿˈñenaˈ jom ndoˈ mati chaˈtso nnˈaⁿ Jerusalén .
(trg)="b.MAT.2.3.1"> To bajiro ĩna sẽniĩacudisere ajicõari , toagu̶ u̶ju̶ , Herodes bu̶to tu̶oĩagüiyuju , “ Ĩju̶a , u̶ju̶ yu̶ ñasere yu̶re ẽmaru̶cu̶mi ” yitu̶oĩagũ̶ ñari .
(trg)="b.MAT.2.3.2"> Ĩre bajiro rĩne tu̶oĩañujarã ti macana Jerusalén macana quẽne .

(src)="b.MAT.2.4.1"> Joˈ chii seitjoom chaˈtso ntyee na cwiluiitquiendye , ñequio nnˈaⁿ na mˈaⁿ tsjoomˈñeeⁿ na cwitˈmo̱o̱ⁿ ljeii na tqueⁿ Moisés .
(src)="b.MAT.2.4.2"> Ndoˈ taxˈeeñê nda̱a̱ naⁿˈñeeⁿ yuu tsonaˈ na nluiiñe juu na cwiluiiñe Cristo .
(trg)="b.MAT.2.4.1"> To bajiro tu̶oĩagũ̶ ñari , paia u̶jarãre , Dios ĩ rotimasire gotimasiorimasare quẽne ĩnare jirẽoñuju Herodes .
(trg)="b.MAT.2.4.2"> Ĩna ejaro ĩacõari , ado bajiro ĩnare sẽniĩañuju ĩ : — “ Rotimu̶orũ̶gõru̶cu̶mi ” yigu̶ , Dios ĩ cõarocu̶ma , ¿ noju̶ , “ Ruyuaru̶cu̶mi ” yiyujari Dios ocare masa ĩna ucamasire ? — ĩnare yiyuju ĩ .

(src)="b.MAT.2.5.1"> Naⁿˈñeeⁿ jluena nnoom : — Ndiˈ , matso ljeii na tsjoom Belén tsˈo̱ndaa Judea , joˈ joˈ nluiiñê .
(src)="b.MAT.2.5.2"> Ee luaa waa na seiljeii profeta :
(trg)="b.MAT.2.5.1"> To bajiro ĩ yisẽniĩarone , ado bajiro ĩre yicu̶diyujarã ĩna : — “ Judea sita Belén vãme cu̶ti macaju̶ ruyuaru̶cu̶mi ” yiucamasiñumi sĩgũ̶ Diore gotirẽtobosarimasu̶ .
(trg)="b.MAT.2.5.2"> Ado bajiro yaja ĩ ucamasire :

(src)="b.MAT.2.6.1"> ˈO nnˈaⁿ tsjoom Belén , tsˈo̱ndaa Judá , meiⁿchjoo ticjuˈcjenaˈ tsjomˈyoˈ quiiˈntaaⁿ njoom ntˈmaⁿ chaˈwaa tsˈo̱ndaa Judá .
(src)="b.MAT.2.6.2"> Ee quiiˈntaaⁿˈyoˈ nluiˈ cwii tsˈaⁿ na nluiitquieñe na nnteixˈee nnˈaaⁿya Israel .
(trg)="b.MAT.2.6.1"> “ Judea sita ñarimaca Belén vãme cu̶ti maca , jairimaca me ñaboarine , ñamasuri maca ñaru̶aroja ti maca .
(trg)="b.MAT.2.6.2"> Ti macagu̶ u̶ju̶ ñamasugũ̶ ruyuaru̶cu̶mi .
(trg)="b.MAT.2.6.3"> Ĩ ñaru̶cu̶mi yu̶ yarã Israel sitana u̶ju̶ .
(trg)="b.MAT.2.6.4"> Ĩnare quẽnaro ĩatirũ̶nu̶ru̶cu̶mi ĩ , yiyuju Dios ” , yiucare ñaja — ĩre yigotiyujarã Dios ĩ rotimasire gotimasiorimasa .

(src)="b.MAT.2.7.1"> Quia joˈ cweˈ ntyˈiu tqueeⁿˈñe Herodes nnˈaⁿ na jndo̱ˈ nˈom na jnaⁿ jo ndoˈ na macaluiˈ ñeˈquioomˈ .
(src)="b.MAT.2.7.2"> Tcuu tcuu taxˈeeñê nda̱a̱na ˈñeeⁿ xjeⁿˈñeeⁿ na teiˈtquiooˈñe caxjuu .
(trg)="b.MAT.2.7.1"> To ĩna yisere ajicõari , quẽna ñocoa ĩna bajisere buerimasare masa ĩna ajibeto ĩnare jiyuju Herodes .
(trg)="b.MAT.2.7.2"> To yicõari , ado bajiro ĩnare sẽniĩañuju ĩ : — ¿ Divato masu ñoco ruyuasu̶ori ? — ĩnare yisẽniĩañuju .

(src)="b.MAT.2.8.1"> Jnda̱ joˈ jñoom joona na cˈoona tsjoom Belén .
(src)="b.MAT.2.8.2"> Tsoom nda̱a̱na : — Catsaˈyoˈ , ndoˈ cataˈxˈeeˈjndaaˈndyoˈ yuu mˈaaⁿ tyochjooˈñeeⁿ .
(src)="b.MAT.2.8.3"> Ndoˈ quia na jnda̱ jliuˈyoˈ jom , quiolaˈcandiiˈyoˈ ja , cha mati ja nncjo̱ , nntseitˈmaaⁿˈndyo̱ jom .
(trg)="b.MAT.2.8.1"> To yigajano , Belénju̶ ĩnare varotiyuju ĩ : — Vasa .
(trg)="b.MAT.2.8.2"> Sũcare , quẽnaro ĩre macama .
(trg)="b.MAT.2.8.3"> Ĩre ĩabu̶jacõari , yu̶re gotirã vaba .
(trg)="b.MAT.2.8.4"> Yu̶ quẽne ĩre rũ̶cu̶bu̶ogu̶ varu̶ yaja — yiyuju , ĩnare yitogu̶ .

(src)="b.MAT.2.9.1"> Naⁿˈñeeⁿ , quia na jnda̱ jndyena ñˈomˈndyoo rey Herodesˈñeeⁿ mana tyˈena .
(src)="b.MAT.2.9.2"> Ndoˈ juu caxjuu na teiˈtquiooˈñe nda̱a̱na na ndicwaⁿ mˈaⁿna ndyuaana jo ndoˈ na macaluiˈ ñeˈquioomˈ , tjajndyeenaˈ jo nda̱a̱na hasta tueˈcañoomnaˈ ndyeyu yuu na mˈaaⁿ tyochjooˈñeeⁿ .
(trg)="b.MAT.2.9.1"> To bajiro ĩ yirotisere ajicõari , ĩ yirore bajirone vasujarã ĩna .
(trg)="b.MAT.2.9.2"> To ĩna vatone , muiju jiadoju̶a ñoco , ĩna ĩar ' i , ĩnare rĩjoro cu̶ti vasuju .
(trg)="b.MAT.2.9.3"> To bajiva , tujarũ̶gũ̶ñuju , sũca ĩ ñaro veca .

(src)="b.MAT.2.10.1"> Jeeⁿ tjaweeˈ nˈomna quia ntyˈiaanndaˈna caxjuuˈñeeⁿ .
(src)="b.MAT.2.10.2"> Tˈmaⁿ tquiaanaˈ na neiiⁿna .
(trg)="b.MAT.2.10.1"> Ñoco ĩ tujarũ̶gũ̶sere ĩacõari , bu̶to variquẽna vasujarã ĩna , ñocoa ĩna bajisere buerimasa .

(src)="b.MAT.2.11.1"> Quia tyˈequieˈna naquiiˈ wˈaa , ntyˈiaana juu tyochjoo ñequio tsoñeeⁿ María .
(src)="b.MAT.2.11.2"> Tyˈecataˈna cantyena na tyolaˈtˈmaaⁿˈndyena jom .
(src)="b.MAT.2.11.3"> Tjeiiˈna ˈnaⁿ na jnda na cwileiˈchona .
(src)="b.MAT.2.11.4"> Lˈana naya jom sˈom cajaⁿ ñˈeⁿ suu ndoˈ ñˈeⁿ nasei cachi na tuiinaˈ ñˈeⁿ ntsueeˈ tsˈoom mirra .
(trg)="b.MAT.2.11.1"> Ñoco ĩ ñaro ẽñeroca ñarivi sãjacõari , ĩna ĩajama , to ñañuju sũca , ĩ jaco rãca .
(trg)="b.MAT.2.11.2"> Ĩre ĩacõari , ĩ rĩjoroju̶a gu̶somuniari tuetuejayujarã ĩna , ĩre rũ̶cu̶bu̶oquẽnariorã .
(trg)="b.MAT.2.11.3"> To bajiro yigajano , ĩna juavarere jãnacõari , oro , quẽnase su̶tise to yicõari , mirra vãme cu̶tisere quẽne ĩre ĩsiñujarã ĩna .

(src)="b.MAT.2.12.1"> Jnda̱ chii cwiicheⁿ nato tyˈelcweeˈna ndyuaa tsjoomna ee sˈaa Tyˈo̱o̱tsˈom na tsoona ndaa , joˈ na seijndo̱ˈnaˈ nˈomna na ticˈoolcweeˈna na mˈaaⁿ Herodesˈñeeⁿ .
(trg)="b.MAT.2.12.1"> To ĩna yiro bero , ĩna cãjiriaroju̶ , “ Herodes tu̶ tudiabesa .
(trg)="b.MAT.2.12.2"> ‘ To ñagũ̶mi sũca ’ yimasibeticõato ĩ ” , ĩnare yiyuju Dios .
(trg)="b.MAT.2.12.3"> To bajiri tire masicõari , Jerusalénju̶ vamenane gaje maaju̶ tudicoasujarã ĩna yuja , ĩna ya macaju̶ .

(src)="b.MAT.2.13.1"> Jnda̱ na jluiˈ naⁿˈñeeⁿ , teitquiooˈñe cwii ángel cwentaaˈ Ta Tyˈo̱o̱tsˈom nnom José xjeⁿ na tsoomˈm ndaa .
(src)="b.MAT.2.13.2"> Tso ángelˈñeeⁿ nnoom : — Quicantyjaˈ , cjaˈñˈoomˈ tyochjoo ñequio tsoñeeⁿ .
(src)="b.MAT.2.13.3"> Caleiˈnomˈyoˈ , catsaˈyoˈ ndyuaa Egipto , ndoˈ joˈ joˈ cˈomˈyoˈ hasta xjeⁿ na nntseicandiiya .
(src)="b.MAT.2.13.4"> Ee nlˈue Herodes tyochjoo na nntseicueⁿˈeⁿ juu .
(trg)="b.MAT.2.13.1"> Ñocoa ĩna bajisere buerimasa ĩna tudiato bero , José ĩ cãjiriaroju̶ ĩre ruyuayuju ángel quẽna .
(trg)="b.MAT.2.13.2"> Ruyuacõari , ado bajiro ĩre yiyuju : — Yujiya .
(trg)="b.MAT.2.13.3"> Sũcare , ĩ jacore quẽne Egiptoju̶ ĩnare ũmato rudiasa mu̶ .
(trg)="b.MAT.2.13.4"> Tone ñacõama maji .
(trg)="b.MAT.2.13.5"> Mu̶re yu̶ gotiroju̶ tudiaba .
(trg)="b.MAT.2.13.6"> Herodes , Jesúre sĩaru̶ ĩre macaru̶cu̶mi — Josére ĩre yiyuju ángel .

(src)="b.MAT.2.14.1"> Quia joˈ teicantyjaaⁿ , ndoˈ cweˈ natsjom tjañˈoom tyochjoo ñequio tsondyee .
(src)="b.MAT.2.14.2"> Tyˈena Egipto .
(trg)="b.MAT.2.14.1"> To ĩ yijare , yujicõari , Jesúre , ĩ jacore quẽne ñamine Egiptoju̶ ĩnare ũmato rudicoasuju .

(src)="b.MAT.2.15.1"> Joˈ joˈ tˈomna hasta na tueˈ Herodes .
(src)="b.MAT.2.15.2"> Na tuii na luaaˈ seicanda̱a̱ˈñenaˈ ñˈoomˈ Tyˈo̱o̱tsˈom na tyoñequiaa profeta .
(src)="b.MAT.2.15.3"> Matsonaˈ : “ Tjeiiˈa Jndaaya na mˈaaⁿ ndyuaa Egipto . ”
(trg)="b.MAT.2.15.1"> Toju̶ ĩna ñatoyene bajirocacoasuju U̶ju̶ Herodes .
(trg)="b.MAT.2.15.2"> “ Egipto sitaju̶ yu̶ macu̶ ĩ ñaro ĩre jicõaru̶cu̶ja yu̶ ” , ĩre gotirẽtobosarimasu̶ su̶orine Dios ĩ yimasire ñajare , to bajirone bajiyuju .

(src)="b.MAT.2.16.1"> Juu Herodes , jnda̱ na ljeiiⁿ na joo nnˈaⁿ na jndo̱ˈ nˈom ticalaˈñˈoomˈndyena jom , seiwˈiiyayaaⁿ .
(src)="b.MAT.2.16.2"> Jñoom sondaro tsjoom Belén ndoˈ chaˈwaa ndiocheⁿ yuu na mˈaⁿ nnˈaⁿ .
(src)="b.MAT.2.16.3"> Sa̱ˈntjoom na calaˈcwjee naⁿˈñeeⁿ chaˈtso tyonchˈu na we ndyuu ndoˈ na cjeti mˈaⁿ .
(src)="b.MAT.2.16.4"> Ee laaˈtiˈ tjeiiⁿˈeⁿ cwenta cwanti xuee na teitquiooˈñe jndyee caxjuuˈñeeⁿ cantyja ˈnaaⁿˈ ñˈoom ndyuee nnˈaⁿ na jndo̱ˈ nˈom .
(trg)="b.MAT.2.16.1"> Bajirocabecu̶ju̶ , ñocoa ĩna bajisere buerimasa ĩre gotimenane , gaje maaju̶ ĩna tudiarere ajicõari , bu̶to jũnisiniñuju Herodes .
(trg)="b.MAT.2.16.2"> To bajiri jũnisinigũ̶ ñari , Belén ñarãre , ti maca tu̶anare rĩamasa ju̶a cũ̶ma tu̶sanare ũ̶mu̶are , to yicõari , ĩna bero ruyuariarãre quẽne sĩarotijeocõañuju .
(trg)="b.MAT.2.16.3"> Ñocoa ĩna bajisere buerimasa , “ Ju̶a cũ̶ma tu̶saju̶ ” ĩna yirere ajigu̶ ñari , ĩnare sĩarotiyuju Herodes .

(src)="b.MAT.2.17.1"> Ndoˈ na luaaˈ sˈaaⁿ , seicanda̱a̱ˈñenaˈ ñˈoomˈ Tyˈo̱o̱tsˈom na seiljeii profeta Jeremías .
(src)="b.MAT.2.17.2"> Ee seineiiⁿ ñˈoom tjañoomˈ chiuu seichjooˈnaˈ nˈom yolcu judías tsjoom Belén na jlaˈcwjee sondaro ndana .
(trg)="b.MAT.2.17.1"> Raquel ñamasirio so rĩare maigõ , so otimasiriarore bajiro Belén macana ĩna rĩare mairã , ĩna otirotire tu̶oĩacõari , ado bajiro ucamasiñumi Diore gotirẽtobosarimasu̶ Jerem ' ias vãme cu̶tigu̶ :

(src)="b.MAT.2.18.1"> Tsoom : Teicˈuaa naquiiˈ tsjoom Ramá na cwityuee londyee yocanchˈu .
(src)="b.MAT.2.18.2"> Jndeii cwilaˈxuaana , cwityueena cantyja ˈnaaⁿ ndana meiⁿ taleiquiaanaˈ na nnjoomna , ee tja̱ ndana .
(trg)="b.MAT.2.18.1"> “ Ramá vãme cu̶ti macago so rĩare so tu̶oĩa otise ruyuru̶aroja .
(trg)="b.MAT.2.18.2"> Oticõa ñaru̶ocomo so , Raquel vãme cu̶tigo , so rĩare otigo .
(trg)="b.MAT.2.18.3"> Gãjerã , ‘ Otibesa ’ sore ĩna yiboajaquẽne , ajibetiru̶ocomo , so rĩa ñamasiboariarãre godocu̶tigo ñari ” , yiucamasiñumi Jerem ' ias .

(src)="b.MAT.2.19.1"> Jnda̱ na tueˈ Herodes , quia joˈ teitquiooˈñenndaˈ ángel cwentaaˈ Tyˈo̱o̱tsˈom nnom José xjeⁿ na tsoomˈm ndaa .
(src)="b.MAT.2.19.2"> Ndicwaⁿ mˈaⁿna ndyuaa Egipto .
(trg)="b.MAT.2.19.1"> Egiptoju̶ José ĩ ñaro rijacoasuju Herodes .
(trg)="b.MAT.2.19.2"> Ĩ rijato bero , José ĩ cãjiriaroju̶re sĩgũ̶ ángel ĩre ruyuaĩoñuju quẽna .
(trg)="b.MAT.2.19.3"> To bajicõari , ado bajiro ĩre yiyuju :

(src)="b.MAT.2.20.1"> Tso nnoom : — Quicantyjaˈ , cjaˈñˈoomˈ tyochjoo ñequio tsoñeeⁿ .
(src)="b.MAT.2.20.2"> Tsalcweˈyoˈ ndyuaa nnˈaⁿ Israel .
(src)="b.MAT.2.20.3"> Ee jnda̱ tja̱ nnˈaⁿ na ñelˈueeˈndye na ñeˈcalaˈcueeˈ jom .
(trg)="b.MAT.2.20.1"> — ¡ Yujiya !
(trg)="b.MAT.2.20.2"> Jesúre , ĩ jacore quẽne Israel sitaju̶ ĩnare ũmato tudiasa .
(trg)="b.MAT.2.20.3"> Ĩre sĩaru̶aboacana rijajedicoajama ĩna — Josére ĩre yiyuju ángel .

(src)="b.MAT.2.21.1"> Quia joˈ teicantyjaaⁿ , tjañˈoom tyochjoo ñˈeⁿ tsondyee .
(src)="b.MAT.2.21.2"> Tyˈelcweeˈna ndyuaana ndyuaa Israel .
(trg)="b.MAT.2.21.1"> To ĩ yijare , yujicõari , Jesúre , ĩ jacore quẽne Israel sitaju̶ ĩnare ũmato vasuju José .

(src)="b.MAT.2.22.1"> Joo ncueeˈñeeⁿ mˈaaⁿ Arquelao tsˈiaaⁿ tsˈo̱ndaa Judea yuu na tyotsa̱ˈntjom tsotyeeⁿ Herodes .
(src)="b.MAT.2.22.2"> Sa̱a̱ quia na jndii José na ljoˈ , tˈoom na nquiaⁿˈaⁿ na nncjaⁿ Judea .
(src)="b.MAT.2.22.3"> Mati sˈaanndaˈ Tyˈo̱o̱tsˈom na tsoomˈm ndaa na tancjaⁿ joˈ joˈ .
(src)="b.MAT.2.22.4"> Joˈ chii tjaaⁿ cwiicheⁿ ntyja , tsˈo̱ndaa Galilea .
(trg)="b.MAT.2.22.1"> Maa vacu̶ju̶ , ajiyuju José : “ Herodes ñaboar ' i macu̶ , Arquelao vãme cu̶tigu̶ , ĩ jacu̶re vasoagu̶ Judea sitaju̶ ñañuju ” , yire quetire ajiyuju .
(trg)="b.MAT.2.22.2"> Ti quetire ajicõari , güigu̶ ñari , toju̶ varu̶abesuju .
(trg)="b.MAT.2.22.3"> To bajiro bajigu̶ne , quẽna toju̶ cãjiriañuju ĩ .
(trg)="b.MAT.2.22.4"> Cãjiriacõari , “ Toju̶ yu̶ vajama , quẽnabetoja .
(trg)="b.MAT.2.22.5"> Galilea sitaju̶a varu̶cu̶ja yu̶ ” , yitu̶oĩañuju .

(src)="b.MAT.2.23.1"> Tjaaⁿ cwii tsjoom na jndyu Nazaret .
(src)="b.MAT.2.23.2"> Joˈ joˈ ljooˈñê .
(src)="b.MAT.2.23.3"> Na tuii na luaaˈ seicanda̱a̱ˈñenaˈ ñˈoomˈ Tyˈo̱o̱tsˈom na tyoñeˈquia profetas na nntseicajndyunaˈ Jesús tsˈaⁿ Nazaret .
(trg)="b.MAT.2.23.1"> Galilea sitaju̶ ejacõari , Nazaret vãme cu̶ti macaju̶ ñagũ̶ vasuju .
(trg)="b.MAT.2.23.2"> Diore gotirẽtobosarimasa , “ Nazaret macagu̶ ñaru̶cu̶mi ‘ Rotimu̶orũ̶gõru̶cu̶mi ’ yigu̶ , Dios ĩ cõarocu̶ ” , Jesúre ĩna yiucamasire ñajare , to bajirone bajiyuju .

(src)="b.MAT.3.1.1"> Tueˈntyjo̱ xuee na teitquiooˈñe Juan , to̱o̱ⁿˈo̱ⁿ na tyotseitsˈoomñê nnˈaⁿ .
(src)="b.MAT.3.1.2"> Tyoñequiaaⁿ ñˈoom nda̱a̱na tsˈo̱ndaa Judea jo ndoˈ yuu tjaa nnˈaⁿ cˈom .
(trg)="b.MAT.3.1.1"> Tirodori bero , Juan Bautista vãme cu̶tigu̶ , Judea sitaju̶ yucú̶ manoju̶ ejayuju .

(src)="b.MAT.3.2.1"> Tyotsoom : — Calcweˈ nˈomˈyoˈ ee juu na matsa̱ˈntjom Tyˈo̱o̱tsˈom mandyocwjeˈcañoomnaˈ ˈo .
(trg)="b.MAT.3.2.1"> Toju̶ ejacõari , ado bajiro ĩre ajirã ejarãre gotimasiorũgũñuju ĩ : — Yoaro mene ejaru̶cu̶mi “ Rotimu̶orũ̶gõru̶cu̶mi ” yigu̶ , Dios ĩ cõarocu̶ .
(trg)="b.MAT.3.2.2"> To bajiri rojose mu̶a yisere yitu̶jacõari , Dios ĩ bojaseju̶are yi yuya mu̶a — ĩnare yirũgũñuju ĩ .

(src)="b.MAT.3.3.1"> Cantyja ˈnaaⁿˈ Juanˈñeeⁿ na tyotseineiⁿ profeta Isaías , tsoom : Mˈaaⁿ cwii tsˈaⁿ jo ndoˈ yuu tjaa nnˈaⁿ cˈoom na jndeii matseineiⁿ nda̱a̱na .
(src)="b.MAT.3.3.2"> Matso tsaⁿˈñeeⁿ : “ Calajndaaˈndyoˈ naquiiˈ nˈomˈyoˈ chaˈcwijom cwii nato na juu joˈ nndyocwjeˈcañoom nquii na cwiluiiñe na nntsa̱ˈntjom ˈo .
(src)="b.MAT.3.3.3"> Cataˈndyoˈxcweˈyoˈ chaˈcwijom na cwilayo̱ˈyoˈ nato na nñoom . ”
(trg)="b.MAT.3.3.1"> Ĩne ñañuju , “ Ado bajiro yiru̶cu̶mi ” Diore gotirẽtobosarimasu̶ Isa ' ias vãme cu̶timasir ' i ĩ yiucamasir ' i .
(trg)="b.MAT.3.3.2"> Ado bajiro ĩre yiucamasiñuju Isa ' ias : “ Yucú̶ manoju̶ sĩgũ̶ masu̶ ado bajiro goticudirũgũru̶cu̶mi : ‘ Mani u̶ju̶ ejaru̶cu̶mi .
(trg)="b.MAT.3.3.3"> To bajiri , rojose mu̶a yisere yitu̶jacõari , quẽnaseju̶are tu̶oĩaña mu̶a , ĩre yurã ’ yiru̶cu̶mi sĩgũ̶ ” , yiucamasiñuju Isa ' ias , Juan ĩ bajirotire goti rĩjoro yigu̶ .

(src)="b.MAT.3.4.1"> Juanˈñeeⁿ tyocweⁿ liaa na tuii ñequio sooˈ camello .
(src)="b.MAT.3.4.2"> Tyochuˈtyeⁿ tsiaⁿˈaⁿ ñequio cwii tjaⁿ .
(src)="b.MAT.3.4.3"> Ndoˈ nantquie na tyocwaaⁿˈaⁿ calcaa ntyueˈ ñequio tsiomˈ jnda̱a̱ .
(trg)="b.MAT.3.4.1"> Camello joane suariaro sãñagũ̶ ñañuju ĩ .
(trg)="b.MAT.3.4.2"> To yicõari , vecu̶ gaserone vẽñaricũñuju , ĩ sãñasere .
(trg)="b.MAT.3.4.3"> Ñimia ba , to yicõari , beroa ocore idi , yirũgũñuju .

(src)="b.MAT.3.5.1"> Ndoˈ jndye nnˈaⁿ tsjoom Jerusalén ñequio nnˈaⁿ na mˈaⁿ chaˈwaa tsˈo̱ndaa Judea ndoˈ mati nnˈaⁿ na mˈaⁿ cantsu ˈndyoo jndaa Jordán , tyoˈoona na mˈaaⁿ .
(trg)="b.MAT.3.5.1"> Ĩre ajirã , jãjarã masa ejayujarã .
(trg)="b.MAT.3.5.2"> Jerusalén macana , Judea sitana , to yicõari , Jordán vãme cu̶tiya tu̶ana quẽne ejayujarã , ĩre ajirã .

(src)="b.MAT.3.6.1"> Seitsˈoomñê joona tsˈom jndaa Jordán jnda̱ na lcweˈ nˈomna jnaaⁿna .
(trg)="b.MAT.3.6.1"> To bajiro ĩ gotisere ajirã ñari , “ Rojose mani yisere Dios manire masirioato ” yirã , “ Rojose yirã ñaja yu̶a ” Diore ĩna yigotiro bero , Jordán vãme cu̶tirisaju̶ oco rãca ĩnare bautiza ñañuju Juan .

(src)="b.MAT.3.7.1"> Sa̱a̱ quia na ntyˈiaaⁿˈaⁿ na jndye nnˈaⁿ fariseos ñequio saduceos tquiona na mˈaaⁿ na ñeˈcwitsˈoomndyena , quia joˈ tsoom nda̱a̱na : — ˈO cwiluiindyoˈ chaˈna canduu na cwileiˈnomˈyoˈ na nquiaayoˈ na nntˈuiiwiˈnaˈ jooyoˈ .
(src)="b.MAT.3.7.2"> Ee ˈo cwinquioˈyoˈ na mˈaaⁿya na nquiaˈyoˈ na nntseiwˈii Tyˈo̱o̱tsˈom ˈo . ¿ ˈÑeeⁿ tˈmo̱ⁿ nda̱a̱ˈyoˈ na waa na nnda̱a̱ nluiˈnˈmaaⁿndyoˈ nawiˈ na quia nndyo ?
(trg)="b.MAT.3.7.1"> To bajiro ĩ yiñarone , fariseo masa , to yicõari saduceo masa quẽne Juan oco rãca ĩ bautizasere bojarã ejayujarã .
(trg)="b.MAT.3.7.2"> Ĩna ejasere ĩacõari , ado bajiro ĩnare yiyuju Juan : — Oco rãca mu̶are yu̶ bautizasere bojaboaja mu̶a .
(trg)="b.MAT.3.7.3"> Vãtia u̶ju̶ rojose ĩ yirore bajirone rojose yijairã ñaja mu̶a .
(trg)="b.MAT.3.7.4"> To bajiro bajirã ñari , “ Rojose yu̶a yise vaja rojose yu̶are yibetiru̶cu̶mi Dios ” yitu̶oĩa vadiboaja mu̶a .
(trg)="b.MAT.3.7.5"> ¿ To bajiro mu̶a bajise su̶orine rojose mu̶a tãmu̶orotire masibeatique mu̶a ?

(src)="b.MAT.3.8.1"> Caˈndyeˈyoˈ na tisˈa ndoˈ calˈaˈyoˈ yuu na ya , quia joˈ mˈmo̱ⁿnaˈ na mayuuˈcheⁿ cwilcweˈ nˈomˈyoˈ .
(trg)="b.MAT.3.8.1"> Rojosere yitu̶jacõari , “ Quẽnarã ñaama ” masa mu̶are ĩna yiĩamasirotire yirã , quẽnaseju̶are yirũgũrona ñaja mu̶a .

(src)="b.MAT.3.9.1"> Meiⁿ ticalasˈandyoˈ cheⁿncjoˈyoˈ naquiiˈ nˈomˈyoˈ na nnduˈyoˈ : “ Jaa tjaa na teincuuˈ nacjooya ee Abraham cwiluiiñê weloo welooya . ”
(src)="b.MAT.3.9.2"> Candyeˈyoˈ nntsjo̱o̱ , meiiⁿ cweˈ ljo̱ˈmeiiⁿ nnda̱a̱ nntseicwaqueⁿ Tyˈo̱o̱tsˈom na nluiindyenaˈ tsjaaⁿ Abraham na jndyowicantyjooˈ , quia joˈ nˈndiinaˈ ˈo .
(trg)="b.MAT.3.9.1"> Ado bajiro yitu̶oĩabesa mu̶a : “ Abraham ñamasir ' i jãnerabatia ñamasurã mani ñajare , rojose mani yise vaja rojose manire yibetiru̶cu̶mi Dios ” yitu̶oĩabesa .
(trg)="b.MAT.3.9.2"> Adiari gũ̶tari rãca Abraham jãnerabatiare ĩ godoveoru̶ajama , godoveomasigũ̶mi Dios — ĩnare yiyuju Juan .

(src)="b.MAT.3.10.1"> ˈO matseijomnaˈ chaˈcwijom nˈoom na tisˈa ta̱ cwilˈa .
(src)="b.MAT.3.10.2"> Ndoˈ manquiuˈyoˈ nˈoom na ticalˈa ta̱ naya , maxjeⁿ nntˈuanaˈ .
(src)="b.MAT.3.10.3"> Ndoˈ xeⁿ jnda̱ tˈua nˈoomˈñeeⁿ nntioom nnˈaⁿ joonaˈ quiiˈ chom .
(src)="b.MAT.3.10.4"> Maluaaˈ matseijomnaˈ nntsˈaa Tyˈo̱o̱tsˈom ñˈeⁿndyoˈ ˈo xeⁿ ticalˈaˈyoˈ yuu na ya .
(trg)="b.MAT.3.10.1"> — Oteriayucú̶ri , rica mani yucú̶rire bajiro bajiaja mu̶a .
(trg)="b.MAT.3.10.2"> Rica manijare , quẽareacõari , soereariarore bajiro yiru̶cu̶mi Dios .
(trg)="b.MAT.3.10.3"> Tire bajirone yiecoru̶arãja mu̶a quẽne , mu̶a tu̶oĩavasoabetijama .
(trg)="b.MAT.3.10.4"> ¡ Quẽnase mu̶a yibetire ĩacõari , jeame yatibetimeju̶ mu̶are rearu̶cu̶mi Dios ! — ĩnare yiyuju Juan .

(src)="b.MAT.3.11.1"> Ja mayuuˈ matseitsˈo̱o̱ⁿndyo̱ ˈo ñequio ndaatioo ee na cwilcweˈ nˈomˈyoˈ .
(src)="b.MAT.3.11.2"> Sa̱a̱ mandyontyjo̱ nqueⁿ na nntseitsˈoomñê ˈo ñequio Espíritu Santo naquiiˈ nˈomˈyoˈ ndoˈ ñequio chom .
(src)="b.MAT.3.11.3"> Nqueⁿ tˈmaⁿti tseixmaaⁿ , nchiiti ja .
(src)="b.MAT.3.11.4"> Meiⁿ ticatseixmaⁿya na cweˈ ja nntˈuiya lcoomˈm na nñequiaya joonaˈ na nñjoom .
(trg)="b.MAT.3.11.1"> Gaje vãme ado bajiro gotiyuju Juan : — Yu̶ berore yu̶ rẽtoro masigũ̶ ejaru̶cu̶mi .
(trg)="b.MAT.3.11.2"> Ñamasurã rĩne ĩre yibosamasiama , ñamasugũ̶ masu ĩ ñajare .
(trg)="b.MAT.3.11.3"> Rojose ĩna yisere yitu̶jacõari , Dios ĩ bojaseju̶are yirãre oco rãca bautizarũgũaja yu̶ .
(trg)="b.MAT.3.11.4"> To bajiro yu̶ yirũgũse ti quẽnaboajaquẽne , yu̶ bero ejagu̶ ĩ moaseju̶a quẽnamasucõaru̶aroja .
(trg)="b.MAT.3.11.5"> Ĩma , Esp ' iritu Santore cõamasiru̶cu̶mi , masare .
(trg)="b.MAT.3.11.6"> Ĩ su̶orine “ Dios ĩ bojabetire yaja yu̶a ” yimasicõari , tu̶oĩavasoaru̶arãma — ĩnare yiyuju Juan .

(src)="b.MAT.3.12.1"> Jnda̱ jaawindyooˈ na nntuˈxeⁿndyoˈ ee laxmaⁿˈyoˈ chaˈcwijom lqueeⁿ na ndicwaⁿ cwajndii .
(src)="b.MAT.3.12.2"> Luaa tsˈiaaⁿ cantyja ˈnaaⁿˈ lqueeⁿ .
(src)="b.MAT.3.12.3"> Matseicueeñe tsˈaⁿ lqueeⁿ hasta na nljuˈñˈeⁿ .
(src)="b.MAT.3.12.4"> Jnda̱ chii nntseiweeⁿ lqueeⁿ na ya naquiiˈ wˈaa .
(src)="b.MAT.3.12.5"> Sa̱a̱ nchuaaˈnaˈ njñoom chom .
(src)="b.MAT.3.12.6"> Maluaaˈ matseijomnaˈ na nntsˈaa Tyˈo̱o̱tsˈom .
(src)="b.MAT.3.12.7"> Nnˈaⁿ na ya cwilˈa macoˈñoom joona sa̱a̱ nnˈaⁿ na tisˈa cwilˈa , nntseicoom joona ñequio chom na tijoom canduuˈ .
(trg)="b.MAT.3.12.1"> Gaje vãme ado bajiro masare gotiyuju Juan : — Yu̶ bero ejagu̶ju̶ama , trigo ajere besegu̶re bajiro yiru̶cu̶mi , masare .
(trg)="b.MAT.3.12.2"> To bajiri ti gasere yireacõari , soereariarore bajiro yiru̶cu̶mi , jeame yatibetimeju̶ masare cõagũ̶ , to yicõari , quẽnase cõrone juagu̶re bajiro yiru̶cu̶mi , ĩre ajitirũ̶nu̶rãre juavacu̶ — ĩnare yiyuju Juan .

(src)="b.MAT.3.13.1"> Quia joˈ jnaⁿ Jesús tsˈo̱ndaa Galilea , tjaaⁿ jndaa Jordán na nntseitsˈoomñe Juan jom .
(trg)="b.MAT.3.13.1"> Cojorũ̶mu̶ Galilea sitaju̶ ñar ' i , Jordán vãme cu̶tirisaju̶ vasuju Jesús .
(trg)="b.MAT.3.13.2"> Juan tu̶ju̶ ejacõari , oco rãca ĩre bautizarotiyuju .

(src)="b.MAT.3.14.1"> Sa̱a̱ tiñeˈnquiaañe Juan na caluii na ljoˈ .
(src)="b.MAT.3.14.2"> Tsoom : — Cwa jnda̱ tyjeˈcañoomˈ ja na catseitsˈoomndyo̱ ˈu meiiⁿ na matsonaˈ na ˈu catseitsˈoomndyuˈ ja .
(trg)="b.MAT.3.14.1"> To bajiro ĩre ĩ yiboajaquẽne , oco rãca ĩre bautizaru̶abesuju Juan : — Bajibeaja .
(trg)="b.MAT.3.14.2"> No yigu̶ mu̶re bautizamasibecu̶ja yu̶ .
(trg)="b.MAT.3.14.3"> Mu̶ju̶a , yu̶ rẽtoro masigũ̶ ñari , oco rãca yu̶re bautizarocu̶ ñaja mu̶ — Jesúre ĩre yiyuju Juan .

(src)="b.MAT.3.15.1"> Tˈo̱ Jesús , matsoom nnom : — Jeˈ quiaandyuˈtoˈ na caluii na ljoˈ .
(src)="b.MAT.3.15.2"> Ee macaⁿnaˈ na laaˈtiˈ calacanda̱a̱ˈndyo̱ chaˈtso cantyja na matyˈiomyanaˈ .
(src)="b.MAT.3.15.3"> Ndoˈ tancueeˈ Juan .
(trg)="b.MAT.3.15.1"> To ĩ yisere ajicõari , ado bajiro ĩre yicu̶diyuju Jesús : — Yu̶re oco rãca mu̶ bautizasere bojaami Dios .
(trg)="b.MAT.3.15.2"> Ñajediro Dios ĩ rotirore bajiro cu̶diroti ñaja manire — Juanre ĩre yiyuju Jesús .
(trg)="b.MAT.3.15.3"> To bajiro ĩ yijare , — Bau̶ .
(trg)="b.MAT.3.15.4"> To bajirone bojaroja — ĩre yicu̶dicõari , Jesúre oco rãca ĩre bautizayuju Juan .

(src)="b.MAT.3.16.1"> Jnda̱ na teitsˈoomñe Jesús , jlueeⁿˈeⁿ quiiˈ ndaa .
(src)="b.MAT.3.16.2"> Ndoˈ seicanaaⁿñenaˈ tsjo̱ˈluee .
(src)="b.MAT.3.16.3"> Ntyˈiaaⁿˈaⁿ Espíritu na cwiluiiñe Tyˈo̱o̱tsˈom ndyocue chaˈcwijom catuˈ .
(src)="b.MAT.3.16.4"> Jndyocaljo nacjoomˈm .
(trg)="b.MAT.3.16.1"> Jesús ĩ majarũ̶gũ̶rirĩmarone ũ̶mu̶agasero soje jãnacoasuju ti .
(trg)="b.MAT.3.16.2"> Ti jãnarone , õ vecaju̶ Jesús ĩ ĩamu̶orone , bujare bajigu̶ rujiadicõari , Jesús joere rocajeoyuju Esp ' iritu Santo .

(src)="b.MAT.3.17.1"> Ndoˈ nandye cañoomˈluee teicˈuaa na seineiⁿ Tyˈo̱o̱tsˈom .
(src)="b.MAT.3.17.2"> Tsoom : — Luaañe Jndaaya na jeeⁿ candyaˈ tsˈo̱o̱ⁿ .
(src)="b.MAT.3.17.3"> Cantyja ˈnaaⁿˈ jom mañequiaanaˈ na neiⁿya .
(trg)="b.MAT.3.17.1"> Jesús joere ĩ rocaejarone , ado bajiro yi ocaruyuyuju õ vecaju̶ : — Yu̶ macu̶ , yu̶ maigũ̶ masu ñaja mu̶ .
(trg)="b.MAT.3.17.2"> Mu̶ rãca bu̶to variquẽnaja yu̶ — ĩre yi ocaruyuyuju .

(src)="b.MAT.4.1.1"> Jnda̱ joˈ tjañˈoom Espíritu Santo Jesús jo ndoˈ yuu tjaa nnˈaⁿ cˈom .
(src)="b.MAT.4.1.2"> Joˈ joˈ tyoqueⁿñe tsaⁿjndii na nntsˈaa xjeⁿ jom .
(trg)="b.MAT.4.1.1"> Jesús , oco rãca Juanre ĩ bautizarotiro bero , yucú̶ manoju̶ ĩre ũmato vasuju Esp ' iritu Santo , “ Satanás ĩ bojarore bajiro rojose Jesúre ĩre yirotiĩato ” yigu̶ .

(src)="b.MAT.4.2.1"> Tyomˈaaⁿ wenˈaaⁿ xuee ndoˈ wenˈaaⁿ tsjom tîcwaaⁿˈaⁿ , jnda̱ chii jndyo na ñejnoomˈm .
(trg)="b.MAT.4.2.1"> To bajiri toju̶ , yucú̶ manoju̶ ju̶arã masa cõro ñarirũ̶mu̶ri , ñamiri quẽne tocãrãca ñamirine babecu̶ne ñacõarũgũñuju Jesús .
(trg)="b.MAT.4.2.2"> To bajigu̶ ñari , bu̶to ñiorijayuju ĩ yuja .

(src)="b.MAT.4.3.1"> Ndoˈ tyjeˈcañoom tsaⁿjndii na machˈee xjeⁿ nnˈaⁿ .
(src)="b.MAT.4.3.2"> Tso nnoom : — Xeⁿ mayuuˈcheⁿ cwiluiindyuˈ Jnda Tyˈo̱o̱tsˈom , cwa catsa̱ˈntjomˈ ljo̱ˈmeiiⁿ na catseicwaqueⁿnaˈ tyooˈ joonaˈ na nlcwaˈ .
(trg)="b.MAT.4.3.1"> To ĩ bajiro ĩacõari , ado bajiro rojose ĩre yirotiĩaboayuju vãtia u̶ju̶ , Satanás : — Dios macu̶ne mu̶ ñajama , adiari gũ̶tarine pan godoveoya mu̶ — ĩre yirotiboayuju , Jesúre .

(src)="b.MAT.4.4.1"> Tˈo̱ Jesús : — Ja xocatsˈaa na ljoˈ ee waa ljeii ˈnaaⁿˈ Tyˈo̱o̱tsˈom na matsonaˈ : “ Nchii cweˈ cantyja ˈnaaⁿˈ tyooˈ na wandoˈ tsˈaⁿ , sa̱a̱ cantyja ˈnaaⁿ chaˈtso ñˈoom na mañequiaa Tyˈo̱o̱tsˈom . ”
(trg)="b.MAT.4.4.1"> To bajiro Satanás ĩre ĩ yiboajaquẽne , — Yibeaja yu̶ .
(trg)="b.MAT.4.4.2"> Dios oca masa ĩna ucamasire ado bajiro gotiaja : “ Bare rĩne ñamasuse me ñaja .
(trg)="b.MAT.4.4.3"> Dios ocare mani cu̶diseju̶a ñaja ñamasusema .
(trg)="b.MAT.4.4.4"> ‘ Bare ti manijare , rijarearu̶arãja ’ yire ti ñaboajaquẽne , Dios rijarere ĩ bojabetijama , rijabetiru̶arãja .
(trg)="b.MAT.4.4.5"> ‘ Caticõa ñato ’ yigu̶ yimasigũ̶ ñaami ĩ ” , yigotiaja Dios oca masa ĩna ucamasire — ĩre yiyuju Jesús .

(src)="b.MAT.4.5.1"> Jnda̱ joˈ tjañˈoom tsaⁿjndii Jesús Jerusalén tsjoom na ljuˈ cwentaaˈ Tyˈo̱o̱tsˈom .
(src)="b.MAT.4.5.2"> Tqueeⁿ juu xqueⁿ tsiuˈ watsˈom tˈmaⁿ .
(trg)="b.MAT.4.5.1"> To ĩ yiro bero , Jerusalénju̶ , Dios ĩ beseria maca ñamasuri macaju̶ Jesúre ĩre ũmato vasuju Satanás .
(trg)="b.MAT.4.5.2"> To ejacõari , Diore yirũ̶cu̶bu̶oriavi joeju̶ ĩre ũmato mu̶jasuju .

(src)="b.MAT.4.6.1"> Tsoom nnom Jesús : — Xeⁿ mayuuˈcheⁿ cwiluiindyuˈ Jnda Tyˈo̱o̱tsˈom , cwa cjuˈndyuˈ jo nacje .
(src)="b.MAT.4.6.2"> Ee luaa matso ñˈoom ˈnaaⁿˈaⁿ : Nquii Tyˈo̱o̱tsˈom nñequiaaⁿ ˈu luee ángeles cwentaaⁿˈaⁿ na calˈana cwenta ˈu .
(src)="b.MAT.4.6.3"> Ndoˈ nntyjeeˈ lueena ˈu cha tincjaacañjom ljo̱ˈ ncˈeˈ .
(trg)="b.MAT.4.6.1"> To ĩre ũmato mu̶jaejacõari , ado bajiro yiyuju Satanás : — Dios oca masa ĩna ucamasire ado bajiro gotiaja : “ Ĩre moabosarimasa ángel mesare mu̶re coderotiru̶cu̶mi Dios .
(trg)="b.MAT.4.6.2"> Mu̶ quediajama , ‘ Gũ̶ta joeju̶ rocajeocõari , ĩ gu̶bo jearomi ’ yirã , mu̶re boca ñiaru̶arãma ĩna ” , yigotiaja Dios oca .
(trg)="b.MAT.4.6.3"> To bajiri Dios macu̶ne mu̶ ñajama , adoju̶ne jatiquedi rujiaĩasaque mu̶ — Jesúre yirotiboayuju Satanás .

(src)="b.MAT.4.7.1"> Quia joˈ tˈo̱ Jesús nnom , tsoom : — Ja tijoom catsˈaa chaˈna matsuˈ luaaˈ ee mati waa cwiicheⁿ ljeii ˈnaaⁿˈ Tyˈo̱o̱tsˈom na matsonaˈ : “ Tintsaˈ xjeⁿ Ta Tyˈo̱o̱tsˈom cwentaˈ . ”
(trg)="b.MAT.4.7.1"> To bajiro ĩ yiboajaquẽne , Jesúju̶ama , ado bajiro ĩre yiyuju : — To bajiro mu̶ yisere cu̶dibeaja yu̶ .
(trg)="b.MAT.4.7.2"> “ Dios ĩ yiriarore bajiro yu̶re boca ñiaru̶arãma ángel mesa ” yigu̶ , yu̶ jatiquediĩajama , Dios ĩ bojabetire yigu̶ yigu̶ja yu̶ .
(trg)="b.MAT.4.7.3"> Gajeye ado bajiro gotiaja Dios oca masa ĩna ucamasire : “ ‘ Dios , “ Yiru̶cu̶ja ” yiyumi ’ yitu̶oĩacõari , ‘ To bajiro masu yiru̶ yiyujari ’ yimasiru̶arã , mu̶a tu̶oĩarore bajiro mu̶a yiajejama , quẽnabeaja ” , yigotiaja Dios oca masa ĩna ucamasire — ĩre yiyuju Jesús , Satanáre .

(src)="b.MAT.4.8.1"> Jnda̱ chii tjañˈoom tsaⁿjndii Jesús cwii sjo̱ nandye .
(src)="b.MAT.4.8.2"> Joˈ joˈ tˈmo̱o̱ⁿ nnom chaˈtsoti nˈiaaⁿ tˈmaⁿ na mˈaⁿ nnˈaⁿ tsjoomnancue , ñequio na tˈmaⁿ matseitˈmaaⁿˈñenaˈ joo .
(trg)="b.MAT.4.8.1"> To bajiro ĩ yiro bero , gũ̶tau̶ ũ̶mu̶aricu̶ joeju̶ Jesúre ũmato vasuju Satanás quẽna .
(trg)="b.MAT.4.8.2"> Toju̶ ũmato ejacõari , adi macaru̶cu̶ro ñarimacari jediro ĩre ĩojeocõañuju .

(src)="b.MAT.4.9.1"> Ndoˈ tsoom nnom : — Chaˈtso nmeiⁿˈ nntio̱o̱ lˈo̱ˈ xeⁿ nlcoˈ xtyeˈ na nntseitˈmaaⁿˈndyuˈ ja .
(trg)="b.MAT.4.9.1"> Ĩre ĩogajanocõari , ado bajiro ĩre yiyuju Satanás : — Yu̶ rĩjoroju̶a gu̶somuniari tuetucõari , “ Yu̶ u̶ju̶ ñamasugũ̶ ñaja mu̶ ” yu̶re mu̶ yirũ̶cu̶bu̶ojama , adi sita ñajedirore mu̶re ĩsiru̶cu̶ja yu̶ — Jesúre ĩre yiyuju Satanás .

(src)="b.MAT.4.10.1"> Ndoˈ tˈo̱ Jesús nnoom , tso : — Quindyo̱o̱ˈ nacañomya ˈu Satanás , ee ñˈoomˈ Tyˈo̱o̱tsˈom na teiljeii matsonaˈ : “ Catseitˈmaaⁿˈndyuˈ nquii Ta Tyˈo̱o̱tsˈom cwentaˈ , ndoˈ macanda̱ nnom nqueⁿ candiˈntjomˈ . ”
(trg)="b.MAT.4.10.1"> To bajiro ĩ yise ñajare , ado bajiro ĩre cu̶diyuju Jesús : — Vasa mu̶ .
(trg)="b.MAT.4.10.2"> Ado bajiro gotiaja Dios oca masa ĩna ucamasire : “ Mani u̶ju̶ Dios sĩgũ̶rene , ‘ Yu̶ u̶ju̶ ñamasugũ̶ ñaja mu̶ ’ ĩre yirũ̶cu̶bu̶ocõari , cu̶diroti ñaja ” , yigotiaja Dios oca masa ĩna ucamasire — Satanáre yiyuju Jesús .

(src)="b.MAT.4.11.1"> Quia joˈ ˈndii tsaⁿjndii jom .
(src)="b.MAT.4.11.2"> Ndoˈ tquieˈcañom ángeles , tyondyeˈntjomna nnoom .
(trg)="b.MAT.4.11.1"> To bajiro Jesús ĩ yisere ajicõari , vacoasuju Satanás yuja .
(trg)="b.MAT.4.11.2"> Ĩ vato bero , Jesúre ejarẽmorã ejayujarã ángel mesa .

(src)="b.MAT.4.12.1"> Quia jndii Jesús na jnda̱ mamˈaaⁿ Juan pra̱so , tjalcweeⁿˈeⁿ tsˈo̱ndaa Galilea .
(trg)="b.MAT.4.12.1"> “ Tubiberiaviju̶ tubibe ecocoajami Juan ” yise quetire ajicõari , Galilea sitaju̶ tudicoasuju Jesús .

(src)="b.MAT.4.13.1"> Tjaaⁿ tsjomˈm Nazaret , sa̱a̱ taticaljooˈñê joˈ joˈ .
(src)="b.MAT.4.13.2"> Tjaaⁿ na nljooˈñê tsjoom Capernaum na mˈaaⁿnaˈ ˈndyoo ndaaluee .
(src)="b.MAT.4.13.3"> Joˈ joˈ ndyuaa cwentaa nnˈaⁿ tmaaⁿˈ Zabulón ñequio Neftalí .
(trg)="b.MAT.4.13.1"> To va , ĩ ya maca Nazaret vãme cu̶ti macaju̶ eja , no cõro mene ñaboa , Capernaum vãme cu̶ti macaju̶ ñagũ̶ vasuju .
(trg)="b.MAT.4.13.2"> Ti maca ñañuju u̶tabu̶cu̶ra Galilea vãme cu̶tira tu̶ju̶ , Zabulón sita , to yicõari , Neftal ' i sita tu̶ ñarimaca .

(src)="b.MAT.4.14.1"> Ndoˈ joo ndyuaaˈñeeⁿ tyomˈaaⁿ cha nntseicanda̱a̱ˈñenaˈ ñˈoom na seiljeii profeta Isaías , matsonaˈ :
(trg)="b.MAT.4.14.1"> Ti macaju̶ Jesús ĩ ñajama , Diore gotirẽtobosarimasu̶ Isa ' ias vãme cu̶timasir ' i , ado bajiro ĩ yiucamasire ñari , bajiyuju :

(src)="b.MAT.4.15.1"> Nntseixueeñenaˈ jo nda̱a̱ nnˈaⁿ na mˈaⁿ ndyuaa cwentaaˈ Zabulón ndoˈ jo nda̱a̱ nnˈaⁿ na mˈaⁿ ndyuaa cwentaaˈ Neftalí .
(src)="b.MAT.4.15.2"> Nntseixueeñenaˈ jo nda̱a̱ nnˈaⁿ na mˈaⁿ ndyuaa ˈndyoo ndaaluee , ñequio ndyuaa xndyaaˈ jndaa Jordán , ñequio tsˈo̱ndaa Galilea yuu na mˈaⁿ nnˈaⁿ na nchii nnˈaⁿ judíos .
(trg)="b.MAT.4.15.1"> “ Jordán vãme cu̶tirisa jodeju̶ Galilea vãme cu̶tira ñaja .
(trg)="b.MAT.4.15.2"> Tira tu̶re ñaja Zabulón sita , to yicõari Neftal ' i sita .
(trg)="b.MAT.4.15.3"> Ti sitaju̶re jud ' io masa me ñaama , Diore masimena .
(trg)="b.MAT.4.15.4"> Ĩnare gotimasiocõari , rojose ĩna tãmu̶oborotire ĩnare yirẽtobosarocu̶re cõaru̶cu̶mi Dios , ĩ bojarore bajiro ‘ Quẽnaro yirã ñato ’ yigu̶ ” , yiucamasiñumi Isa ' ias .
(trg)="b.MAT.4.15.5"> To bajiro ĩ yiucamasiriarore bajirone , ti sitaju̶ ejayuju Jesús .

(src)="b.MAT.4.17.1"> Xjeⁿˈñeeⁿ jnaⁿnaˈ na to̱ˈ Jesús na tyoñequiaaⁿ ñˈoom .
(src)="b.MAT.4.17.2"> Tsoom : — Calcweˈ nˈomˈyoˈ , ee juu na matsa̱ˈntjom Tyˈo̱o̱tsˈom mandyocwjeˈcañoomnaˈ ˈo .
(trg)="b.MAT.4.17.1"> Ti sitaju̶ ejacõari , Dios ocare , ado bajise masare gotimasiocudisu̶oyuju Jesús : — Diore rotibosarocu̶ , ĩ rotisu̶oroti mojoroaca ru̶yaja .
(trg)="b.MAT.4.17.2"> U̶ju̶ Dios yarã quẽnaro ĩ yirona mu̶a ñaru̶ajama , rojose mu̶a yisere yitu̶jacõari , yu̶re ajitirũ̶nu̶ña — masare yigotimasiocudisu̶oyuju ĩ .

(src)="b.MAT.4.18.1"> Xjeⁿ na mawinom Jesús ˈndyoo ndaaluee Galilea , ljeiiⁿ we nnˈaⁿ na ñenquii tsˈaⁿ ntseinda , Simón , tsaⁿ na jndyu Pedro ñequio Andrés tyjee tsaⁿˈñeeⁿ .
(src)="b.MAT.4.18.2"> Cwitueeˈna tsquiˈ ˈnaaⁿna tsˈom ndaaluee ee nnˈaⁿ cwitjeiiˈ calcaa joona .
(trg)="b.MAT.4.18.1"> Cojorũ̶mu̶ , u̶tabu̶cu̶ra Galilea vãme cu̶tira tu̶ju̶ vacudigu̶ vasuju Jesús .
(trg)="b.MAT.4.18.2"> To vacu̶ju̶ , ĩañuju , Simón vãme cu̶tigu̶re , bero Pedro vãme cu̶tirocu̶re , ĩ bedi Andrére quẽne .
(trg)="b.MAT.4.18.3"> Vai sĩarimasa ñañujarã ĩna .
(trg)="b.MAT.4.18.4"> Bajiyucu̶rire rearoderuu yiñañujarã ĩna .

(src)="b.MAT.4.19.1"> Tso Jesús nda̱a̱na : — Quiolajomndyoˈ ñˈeⁿndyo̱ ndoˈ ja nntsˈaa na nlaˈtjomˈyoˈ nnˈaⁿ tachii cweˈ calcaa .
(trg)="b.MAT.4.19.1"> Ĩna tu̶ ejacõari , ado bajiro yiyuju Jesús : — Yu̶ rãca vayá .
(trg)="b.MAT.4.19.2"> Yucu̶rema mu̶a vai vejese ũnirene masa yu̶re ĩna ajitirũ̶nu̶rotire gotimasiobosarimasa ñaru̶arãja mu̶a — ĩnare yiyuju Jesús .

(src)="b.MAT.4.20.1"> Joona mañoomˈ ˈndyena nlquiˈ ˈnaaⁿna , tyˈelaˈjomndyena ñˈeⁿñê .
(trg)="b.MAT.4.20.1"> To ĩ yirirĩmarone , ĩna bajiyucu̶rire cũ , ĩre su̶yacoasujarã .

(src)="b.MAT.4.21.1"> Ndoˈ na tja tjatyeeⁿ ljeiiⁿ cwiicheⁿ we tsˈaⁿ , ntseinda Zebedeo naⁿˈñeeⁿ , Jacobo ñˈeⁿ tyjeeⁿ Juan .
(src)="b.MAT.4.21.2"> Ñjomndyena tsˈom wˈaandaa .
(src)="b.MAT.4.21.3"> Cwilaˈyo̱na nlquiˈ ˈnaaⁿna ñequio tsotyena Zebedeo .
(src)="b.MAT.4.21.4"> Quia joˈ tˈmaⁿ Jesús joona .
(trg)="b.MAT.4.21.1"> To yi varũtu vacu̶ne , gãjerã ju̶arã ñarãre ĩnare jiyuju Jesús .
(trg)="b.MAT.4.21.2"> Ĩna ñañujarã Santiago , ĩ bedi Juan rãca .
(trg)="b.MAT.4.21.3"> Ĩna jacu̶ Zebedeo rãca cũmuaju̶ ĩna bajiyucu̶rire siaquẽno sãñañujarã .

(src)="b.MAT.4.22.1"> Ndoˈ mañoomˈ ˈndyena wˈaandaa ñˈeⁿ tsotyena , tyˈelajomndyena ñˈeⁿñê .
(trg)="b.MAT.4.22.1"> To ĩ yisere ajicõarãju̶ma , ĩna jacu̶re , to yicõari ĩna cũmuare quẽne vaveocoasujarã , Jesúre su̶yana .

(src)="b.MAT.4.23.1"> Tyomanom Jesús chaˈwaa tsˈo̱ndaa Galilea .
(src)="b.MAT.4.23.2"> Tyoˈmo̱o̱ⁿ nda̱a̱ nnˈaⁿ naquiiˈ lanˈom ˈnaaⁿna .
(src)="b.MAT.4.23.3"> Tyoñequiaaⁿ ñˈoom naya cantyja na matsa̱ˈntjom Tyˈo̱o̱tsˈom .
(src)="b.MAT.4.23.4"> Ndoˈ tyotseinˈmaaⁿ nnˈaⁿ chaˈtso nnom ntycu na wiina .
(trg)="b.MAT.4.23.1"> Galilea sitaju̶ gotimasiocudiyuju Jesús .
(trg)="b.MAT.4.23.2"> Tocãrãca macarirene Dios ocare ĩna bueriviriju̶ sãjaejacõari , oca quẽnasere masare ĩnare gotimasioñuju .
(trg)="b.MAT.4.23.3"> “ U̶ju̶ Dios yarã quẽnaro ĩ yirona mu̶a ñaru̶ajama , rojose mu̶a yisere yitu̶jacõari , yu̶re ajitirũ̶nu̶ña ” , ĩnare yigotimasioñuju .
(trg)="b.MAT.4.23.4"> To yicõari , rijaye cu̶tirãre ĩnare catioyuju .

(src)="b.MAT.4.24.1"> Ndoˈ tˈom ñˈoom cantyja ˈnaaⁿˈaⁿ chaˈwaa ndyuaa Siria .
(src)="b.MAT.4.24.2"> Naⁿˈñeeⁿ tquiochona chaˈtso nnˈaⁿwii na mˈaaⁿ na cwitjoom jndye nnom ntycu ñequio na maquiinaˈ joo .
(src)="b.MAT.4.24.3"> Mati ñˈeeⁿ nnˈaⁿ na cwileiˈcho jndyetia joo , ñˈeeⁿ nnˈaⁿ na maleiñˈoom tycuweeˈ , ndoˈ ñˈeeⁿ nnˈaⁿ na cwitjoom tycutqueeⁿ .
(src)="b.MAT.4.24.4"> Seinˈmaaⁿ joona .
(trg)="b.MAT.4.24.1"> To bajiri Jesús rijarãre ĩ catiosere masa ĩna gotibatojare , Siria sitana quẽne tire ajicõari , rijaye cu̶tirãre juaejayujarã , “ Jesús ĩnare catiato ” yirã .
(trg)="b.MAT.4.24.2"> Ĩna u̶su̶riju̶ vãtia sãñarãre quẽne juaejayujarã , “ Vãtiare bureato Jesús ” yirã .
(trg)="b.MAT.4.24.3"> Rijaquedirãre , to yicõari , micarãre quẽne juaejayujarã , Jesúre catiorotirã .
(trg)="b.MAT.4.24.4"> Ĩna ñaro cõrone ĩnare catioyuju .

(src)="b.MAT.4.25.1"> Joˈ chii tˈmaⁿ ntmaaⁿˈ nnˈaⁿ tyˈentyjo̱ naxeeⁿˈeⁿ .
(src)="b.MAT.4.25.2"> Jnaⁿ naⁿˈñeeⁿ tsˈo̱ndaa Galilea , ñˈeⁿ nnˈaⁿ ndyuaa njoom Decápolis , ñˈeⁿ tsjoom Jerusalén , ñˈeⁿ tsˈo̱ndaa Judea , ndoˈ xndyaaˈ jndaa Jordán .
(trg)="b.MAT.4.25.1"> Jesús ĩ vacudiro cõrone , jãjarã masa ĩre su̶yajojicõañujarã .
(trg)="b.MAT.4.25.2"> Galilea sitana , Decápolis macana , Jerusalén macana , Judea sitana , to yicõari , Jordán vãme cu̶tirisa gajejacatu̶ana quẽne ĩre su̶yarũgũñujarã ĩna .

(src)="b.MAT.5.1.1"> Quia na ntyˈiaaˈ Jesús na jndye nnˈaⁿ , tjawaaⁿ cwii ta .
(src)="b.MAT.5.1.2"> Jnda̱ na tjacjom , tyˈentyjaˈ nnˈaⁿ na cwilaˈjomndye ñˈeⁿñê .
(trg)="b.MAT.5.1.1"> Jãjarã masa ĩna ñasere ĩacõari , buroju̶ majaejayuju .
(trg)="b.MAT.5.1.2"> To ĩ bajirone , ĩ buerã ĩ tu̶ rẽjañujarã .
(trg)="b.MAT.5.1.3"> Ĩna ejaro ĩacõari , ado bajiro ĩnare gotimasiosu̶oyuju Jesús : — “ Masimena ñari , mu̶ ejarẽmose bu̶to bojaja yu̶a ” , Diore ĩre yisẽnirũgũrãma , ĩ yarã ñarãma .
(trg)="b.MAT.5.1.4"> To bajiri , rojose tãmu̶oboarine , Dios tu̶ju̶ variquẽnarona ñarãma .

(src)="b.MAT.5.4.1"> ’ Mañequiaanaˈ na neiiⁿ nnˈaⁿ na chjooˈ nˈom cantyja jnaaⁿna , ee quia nñequiaa Tyˈo̱o̱tsˈom na tˈmaⁿ nˈomna .
(trg)="b.MAT.5.4.1"> Yucu̶rire Dios ĩ bojabetire yicõari , tu̶oĩasu̶tiritiñarã quẽne , variquẽnarona ñarãma , beroju̶ ĩna tu̶oĩasu̶tiritisere Dios ĩnare ĩ yirẽtobosaroti ti ñajare .

(src)="b.MAT.5.5.1"> ’ Mañequiaanaˈ na neiiⁿ nnˈaⁿ na cwitueeˈndyecje jo nnom Tyˈo̱o̱tsˈom ee nndaana na nncˈomna tsjoomnancue xco .
(trg)="b.MAT.5.5.1"> “ Masimena ñaja yu̶a ” yirã , Dios ĩ ejarẽmosere sẽnirũgũrã ñari , Dios ĩ goticatore bajirone variquẽnaru̶arãma , adi macaru̶cu̶roana u̶jarã ĩna ñarotire Dios ĩnare ĩ yirẽtobosaroti ñajare .

(src)="b.MAT.5.6.1"> ’ Mañequiaanaˈ na neiiⁿ nnˈaⁿ na mˈaⁿna chaˈcwijom na ñeˈjndoˈna ndoˈ ñeˈcwena ee na ntyjaaˈ nˈomna na nnda̱a̱ nlˈana yuu na matyˈiomyanaˈ .
(src)="b.MAT.5.6.2"> Ee canda̱a̱ˈya nñequiaa Tyˈo̱o̱tsˈom na cwicantyjaaˈ nˈomna .
(trg)="b.MAT.5.6.1"> Gajeye rẽtoro Dios ĩ bojasere yiru̶a tu̶oĩarã quẽne , variquẽnarona ñarãma , “ Yu̶ bojasere yivariquẽnato ” yigu̶ , Dios , ĩnare ĩ ejarẽmose ti ñajare .

(src)="b.MAT.5.7.1"> ’ Mañequiaanaˈ na neiiⁿ nnˈaⁿ na mˈaⁿ na wiˈ nˈom ncˈiaa , ee nncˈoom Tyˈo̱o̱tsˈom na wiˈ tsˈoom joona .
(trg)="b.MAT.5.7.1"> Gãjerãre ĩamaicõari , quẽnaro yirã quẽne , variquẽnaru̶arãma , Dios quẽne , ĩnare ĩamaicõari , quẽnaro ĩ yiroti ti ñajare .

(src)="b.MAT.5.8.1"> ’ Mañequiaanaˈ na neiiⁿ nnˈaⁿ na ljuˈ naquiiˈ nˈom , ee nntyˈiaa nda̱a̱na nquii Tyˈo̱o̱tsˈom .
(trg)="b.MAT.5.8.1"> Dios ĩ bojarore bajiro rĩne quẽnase tu̶oĩarã variquẽnarãma ĩna quẽne , beroju̶ Diore ĩarona ñari .

(src)="b.MAT.5.9.1"> ’ Mañequiaanaˈ na neiiⁿ nnˈaⁿ na cwitaˈya ncˈiaa na cwilaˈntjaˈndye , ee nntseicajndyu Tyˈo̱o̱tsˈom joona ntseinaaⁿ .
(trg)="b.MAT.5.9.1"> Quẽnaro ñarotire oca quẽnorã quẽne , variquẽnaru̶arãma , “ Yu̶ rĩa ñaama ” Dios ĩ yiĩarona ñari .

(src)="b.MAT.5.10.1"> ’ Mañequiaanaˈ na neiiⁿ nnˈaⁿ na cwintyjo̱ ncˈiaana joona ncˈe na mˈaⁿna cantyja na matyˈiomyanaˈ , ee laˈxmaⁿ naⁿˈñeeⁿ cantyja na matsa̱ˈntjom Tyˈo̱o̱tsˈom .
(trg)="b.MAT.5.10.1"> Dios ĩ rotirore bajirone ĩna yise su̶orine gãjerãju̶a rojose ĩnare ĩna yiboajaquẽne , variquẽnaru̶arãma , U̶ju̶ Dios yarã quẽnaro ĩ yirã ñari .

(src)="b.MAT.5.11.1"> ’ Mañequiaanaˈ na neiⁿˈyoˈ quia na cwilaˈjnaaⁿˈ nnˈaⁿ ˈo , ndoˈ quia cwitaˈwiˈna ˈo ndoˈ cwitueeˈna chaˈtso nnom ñˈoomwiˈ nacjoˈyoˈ na cweˈ cantu ncˈe na mˈaⁿˈyoˈ cantyja ˈnaⁿya .
(trg)="b.MAT.5.11.1"> Yu̶re mu̶a ajitirũ̶nu̶se su̶orine gãjerã mu̶are ajatud ' icõari , “ Rojorã ñaama ” mu̶are ĩna yisocaboajaquẽne , variquẽnaru̶arãja mu̶a .

(src)="b.MAT.5.12.1"> Cˈomˈyoˈ na tˈmaⁿ nˈomˈyoˈ ndoˈ catseicwaljooˈtinaˈ na neiⁿˈyoˈ ee tˈmaⁿ naya cwentaˈyoˈ cwiwiwe cañoomˈluee .
(src)="b.MAT.5.12.2"> Ee malaaˈtiˈ tyoleiˈntyjo̱ nnˈaⁿ profetas na tyoñeˈquia ñˈoomˈ Tyˈo̱o̱tsˈom tandyo xuee , cwii tjo̱o̱cheⁿ na nntjomˈ ˈo nawiˈñeeⁿ .
(trg)="b.MAT.5.12.1"> To bajiro mu̶are ĩna yiboajaquẽne , bu̶to variquẽnaña mu̶a , “ Beroju̶ Dios tu̶ju̶ ejarã , quẽnase bu̶jaru̶arãja ” yimasirã ñari .
(trg)="b.MAT.5.12.2"> Mu̶a rĩjoroana , Diore gotirẽtobosamasiriarãre quẽne , rojose mu̶are ĩna yirore bajirone ĩnare quẽne rojose yimasiñujarã masa — ĩnare yiyuju Jesús .

(src)="b.MAT.5.13.1"> ’ ˈO cwiluiindyoˈ tsjaaⁿˈchjeⁿˈ , sa̱a̱ xeⁿ na jnda̱ jluiˈ na chjeⁿˈnaˈ , ¿ ljoˈ ñˈeⁿ cwii nleichjeⁿˈnndaˈnaˈ ?
(src)="b.MAT.5.13.2"> Meiⁿchjoo tjaa yuu cwii nleilˈuenaˈ , joˈ chii cweˈ cwityeⁿnquieeˈ nnˈaⁿ ndoˈ cwicandyuena joonaˈ .
(trg)="b.MAT.5.13.1"> Quẽna ado bajiro ĩ buerãre ĩnare gotiyuju Jesús : — Moa ñaja bare sãre .
(trg)="b.MAT.5.13.2"> Mu̶a barotire vaibu̶cu̶ rii catisere cũrãma , moa turãja mu̶a , “ Boarobe ” yirã .
(trg)="b.MAT.5.13.3"> Moa ti ocaboase ti ocabeticoajama , “ Quẽna tudiocato ” yirã , no bajiro yimasimenaja mu̶a .
(trg)="b.MAT.5.13.4"> To bajiri , tire reacõarãja , “ Tire masa cu̶davu̶oreacõato ” yirã .
(trg)="b.MAT.5.13.5"> Moa ocatu̶jabetire bajiro mu̶a bajijama , quẽnaja .
(trg)="b.MAT.5.13.6"> Yu̶re mu̶a ajitirũ̶nu̶ tu̶jabetijama , moa ocatu̶jabetire bajiro bajirã ñaru̶arãja mu̶a .
(trg)="b.MAT.5.13.7"> To bajiboarine , yu̶re mu̶a ajitirũ̶nu̶ tu̶jajama , quẽna yu̶re tudiajitirũ̶nu̶betiru̶arãja .
(trg)="b.MAT.5.13.8"> Mu̶a su̶orine quẽnaro yimenama gãjerã .
(trg)="b.MAT.5.13.9"> To bajiri mu̶are bojabetiru̶cu̶ja — ĩnare yiyuju Jesús .

(src)="b.MAT.5.14.1"> ’ ˈO cwiluiindyoˈ chom na cwiwixuee jo nda̱a̱ nnˈaⁿ tsjoomnancue .
(src)="b.MAT.5.14.2"> Cwii tsjoom na wacatyeeⁿ xqueⁿ ta , xocanda̱a̱ nncwantyˈiu juunaˈ .
(trg)="b.MAT.5.14.1"> Quẽna ado bajiro ĩnare gotiyuju : — Rẽtiaroju̶re busubatosere bajiro bajiroti ñaja mu̶are .
(trg)="b.MAT.5.14.2"> To bajiro mu̶a bajijare , busubatose quẽnaro ti ruyurore bajirone mu̶are ĩaru̶arãma masa .
(trg)="b.MAT.5.14.3"> Jairimaca buro joeju̶ ñarimaca quẽnaro ti ruyurore bajirone mu̶are ĩajedicõaru̶arãma .