# ake/Akawaio-NT.xml.gz
# chq/Chinantec-NT.xml.gz


(src)="b.MAT.1.1.1"> Serɨ serɨ Sises tamokori ton ese ' asi ' , kin pe te ' sen Tepi ' pa pe iyesi ' pʉ , Epʉra ' an pa pe nɨrɨ kanan iyesi ' pʉ .
(trg)="b.MAT.1.1.1"> I̱ lab jaléngˈˋ ˈlɨɨ ˜ yʉ́ʉˈ ˜ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ lɨ́ɨngˊ sɨju̱ˇ ˈlɨɨ ˜ yʉ́ʉˈ ˜ dseata ˜ Davíˈˆ có̱o̱ˈ ˜ guɨ ˈlɨɨ ˜ yʉ́ʉˈ ˜ Abraham .

(src)="b.MAT.1.2.1"> Epʉra ' an esi ' pʉ Aisi ' kʉipʉnʉ pe , Aisi ' esi ' pʉ Seko ' kʉipʉnʉ pe , Seko ' esi ' pʉ Isuta mɨrɨ awonsi ' kɨ iyakon non kʉipʉnʉ pe ,
(trg)="b.MAT.1.2.1"> Jo̱ Abraham calɨsíˋ tiquiáˈˆ Isáaˊ jo̱ Isáaˊ calɨsíˋ tiquiáˈˆ Jacóoˆ jo̱ Jacóoˆ calɨsíˋ tiquiáˈˆ Judá có̱o̱ˈ ˜ jaléngˈˋ rúiñˈˋ .

(src)="b.MAT.1.3.1"> Isuta esi ' pʉ Peres mɨrɨ awonsi ' kɨ Sera pokon kʉipʉnʉ pe , Temarʉ esi ' pʉ na ' ne ' to ' san pe .
(src)="b.MAT.1.3.2"> Peres esi ' pʉ Esuran kʉipʉnʉ pe , Esuran esi ' pʉ Ran kʉipʉnʉ pe ,
(trg)="b.MAT.1.3.1"> Jo̱ Judá calɨsíˋ tiquiáˈˆ Fares có̱o̱ˈ ˜ guɨ Zara jo̱ niquiáˈrˆ calɨsírˋ Tamar .
(trg)="b.MAT.1.3.2"> Jo̱ Fares calɨsíˋ tiquiáˈˆ Esrom jo̱ Esrom calɨsíˋ tiquiáˈˆ Aram .

(src)="b.MAT.1.4.1"> Ran esi ' pʉ Aminatapu kʉipʉnʉ pe , Aminatapu esi ' pʉ Naisan kʉipʉnʉ pe , Naisan esi ' pʉ Sarʉman kʉipʉnʉ pe ,
(trg)="b.MAT.1.4.1"> Jo̱ Aram calɨsíˋ tiquiáˈˆ Aminadab jo̱ Aminadab calɨsíˋ tiquiáˈˆ Naasón jo̱ Naasón calɨsíˋ tiquiáˈˆ Salmón .

(src)="b.MAT.1.5.1"> Sarʉman esi ' pʉ Powas kʉipʉnʉ pe , Reyapu esi ' pʉ na ' ne ' isan pe , Powas esi ' pʉ Ope ' kʉipʉnʉ pe , Ru ' esi ' pʉ na ' ne ' isan pe , Ope ' esi ' pʉ Ise ' si kʉipʉnʉ pe ,
(trg)="b.MAT.1.5.1"> Jo̱ Salmón calɨsíˋ tiquiáˈˆ Booz jo̱guɨ niquiáˈrˆ calɨsírˋ Rahab .
(trg)="b.MAT.1.5.2"> Jo̱ Booz calɨsíˋ tiquiáˈˆ Obed jo̱guɨ niquiáˈrˆ calɨsíˋ Rut .
(trg)="b.MAT.1.5.3"> Jo̱ Obed calɨsíˋ tiquiáˈˆ Isaí .

(src)="b.MAT.1.6.1"> Ise ' si nin si esi ' pʉ mɨrɨ Tepi ' kin pe te ' sen kʉipʉnʉ pe .
(src)="b.MAT.1.6.2"> Tepi ' esi ' pʉ Saraman kʉipʉnʉ pe , Iuraya no ' pʉ rʉ ' pʉ esi ' pʉ na ' ne ' isan pe ,
(trg)="b.MAT.1.6.1"> Jo̱guɨ Isaí calɨsíˋ tiquiáˈˆ i̱ dseata ˜ Davíˈˆ jo̱ íbˋ tiquiáˈˆ Salomón jo̱guɨ niquiáˈrˆ i̱ calɨ́ngˉ dseamɨ́ˋ quiáˈˉ Urías .

(src)="b.MAT.1.7.1"> Saraman esi ' pʉ Reyopowan kʉipʉnʉ pe , Reyopowan esi ' pʉ Apaya kʉipʉnʉ pe , Apaya esi ' pʉ Esa kʉipʉnʉ pe ,
(trg)="b.MAT.1.7.1"> Jo̱ Salomón calɨsíˋ tiquiáˈˆ Roboam jo̱ Roboam calɨsíˋ tiquiáˈˆ Abías jo̱ Abías calɨsíˋ tiquiáˈˆ Asa .

(src)="b.MAT.1.8.1"> Esa esi ' pʉ Iseyosapa ' kʉipʉnʉ pe , Iseyosapa ' esi ' pʉ Iseyoran kʉipʉnʉ pe , Iseyoran esi ' pʉ Usaya kʉipʉnʉ pe ,
(trg)="b.MAT.1.8.1"> Jo̱ Asa calɨsíˋ tiquiáˈˆ Josafat jo̱ Josafat calɨsíˋ tiquiáˈˆ Joram jo̱ Joram calɨsíˋ tiquiáˈˆ Uzías .

(src)="b.MAT.1.9.1"> Usaya esi ' pʉ Iso ' tan kʉipʉnʉ pe , Iso ' tan esi ' pʉ Eyas kʉipʉnʉ pe , Eyas esi ' pʉ Esi ' kaya kʉipʉnʉ pe ,
(trg)="b.MAT.1.9.1"> Jo̱ Uzías calɨsíˋ tiquiáˈˆ Jotam jo̱ Jotam calɨsíˋ tiquiáˈˆ Acaz jo̱ Acaz calɨsíˋ tiquiáˈˆ Ezequías .

(src)="b.MAT.1.10.1"> Esi ' kaya esi ' pʉ Mana ' sa kʉipʉnʉ pe , Mana ' sa esi ' pʉ Eman kʉipʉnʉ pe , Eman esi ' pʉ Iso ' saya kʉipʉnʉ pe ,
(trg)="b.MAT.1.10.1"> Jo̱ Ezequías calɨsíˋ tiquiáˈˆ Manasés jo̱ Manasés calɨsíˋ tiquiáˈˆ Amón jo̱ Amón calɨsíˋ tiquiáˈˆ Josías .

(src)="b.MAT.1.11.1"> Iso ' saya esi ' pʉ Ise ' konaya mɨrɨ awonsi ' kɨ iyakon non kʉipʉnʉ pe .
(src)="b.MAT.1.11.2"> To ' eyaton non uya Esuwerʉ amʉ ' a ' sisa ' arɨ a ' tai ' ne Paperan pona .
(trg)="b.MAT.1.11.1"> Jo̱ Josías calɨsíˋ tiquiáˈˆ Jeconías có̱o̱ˈ ˜ jaléngˈˋ rúiñˈˋ .
(trg)="b.MAT.1.11.2"> Jo̱ ie ˜ jo̱b mɨ ˜ catǿˉ dseaˋ i̱ seengˋ fɨˊ Babilonia fɨ́ɨngˊ dseaˋ Israel fɨˊ góorˋ e ˈñúuiñˈ ˜ do .

(src)="b.MAT.1.12.1"> Paperan pona Esuwerʉ amʉ ' a ' sisa ' asa ' to ' eyaton non uya a ' tai : Ise ' konaya esi ' pʉ Siya ' tiyerʉ kʉipʉnʉ pe , Siya ' tiyerʉ esi ' pʉ Userupaperʉ kʉipʉnʉ pe ,
(trg)="b.MAT.1.12.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋguɨ lajo̱ , Jeconías calɨsíˋ tiquiáˈˆ Salatiel jo̱ Salatiel calɨsíˋ tiquiáˈˆ Zorobabel .

(src)="b.MAT.1.13.1"> Userupaperʉ esi ' pʉ Apaiyutʉ kʉipʉnʉ pe , Apaiyutʉ esi ' pʉ Iraiya ' kin kʉipʉnʉ pe , Iraiya ' kin esi ' pʉ Esorʉ kʉipʉnʉ pe ,
(trg)="b.MAT.1.13.1"> Jo̱ Zorobabel calɨsíˋ tiquiáˈˆ Abiud jo̱ Abiud calɨsíˋ tiquiáˈˆ Eliaquim jo̱ Eliaquim calɨsíˋ tiquiáˈˆ Azor .

(src)="b.MAT.1.14.1"> Esorʉ esi ' pʉ Isato ' kʉipʉnʉ pe , Isato ' esi ' pʉ A ' kin kʉipʉnʉ pe , A ' kin esi ' pʉ Iraiyutʉ kʉipʉnʉ pe ,
(trg)="b.MAT.1.14.1"> Jo̱ Azor calɨsíˋ tiquiáˈˆ Sadoc jo̱ Sadoc calɨsíˋ tiquiáˈˆ Aquim jo̱ Aquim calɨsíˋ tiquiáˈˆ Eliud .

(src)="b.MAT.1.15.1"> Iraiyutʉ esi ' pʉ Eriyesarʉ kʉipʉnʉ pe , Eriyesarʉ esi ' pʉ Ma ' tan kʉipʉnʉ pe , Ma ' tan esi ' pʉ Seko ' kʉipʉnʉ pe ,
(trg)="b.MAT.1.15.1"> Jo̱ Eliud calɨsíˋ tiquiáˈˆ Eleazar jo̱ Eleazar calɨsíˋ tiquiáˈˆ Matán jo̱ Matán calɨsíˋ tiquiáˈˆ Jacóoˆ .

(src)="b.MAT.1.16.1"> Seko ' esi ' pʉ Isose ' kʉipʉnʉ pe , Meri taan ' pʉ si .
(src)="b.MAT.1.16.2"> Meri esi ' pʉ Sises san pe , Kʉrai tato ' san pe si .
(trg)="b.MAT.1.16.1"> Jo̱ Jacóoˆ calɨsíˋ tiquiáˈˆ Séˆ , jo̱ i̱ Séˆ do íbˋ i̱ calɨ́ˉ dseañʉˈˋ quiáˈˉ Yሠ; jo̱ i̱ Yሠdo , íbˋ i̱ lɨ́ɨngˊ niquiáˈˆ Jesús i̱ lɨ́ɨngˊ Mesías e guǿngˈˋ : Dseaˋ i̱ caguíngˈˋ Fidiéeˇ .

(src)="b.MAT.1.17.1"> Epʉra ' an awonsi ' kɨ Tepi ' , kin pe te ' sen pʉ ' kʉ pona , 14 kaisa rɨ itamokori ton u ' tɨsa ' esi ' pʉ mɨrɨ .
(src)="b.MAT.1.17.2"> Tepi ' , kin pe te ' sen awonsi ' kɨ , to ' eyaton non uya Esuwerʉ amʉ ' a ' sisa ' arɨ Paperan pona pʉ ' kʉ pona , 14 kaisa rɨ itamokori ton u ' tɨsa ' esi ' pʉ mɨrɨ .
(src)="b.MAT.1.17.3"> To ' eyaton non uya Esuwerʉ amʉ ' a ' sisa ' arɨ ' pʉ Paperan pona awonsi ' kɨ , Kʉrai entu pʉ ' kʉ pona , 14 kaisa rɨ itamokori ton u ' tɨsa ' esi ' pʉ mɨrɨ .
(trg)="b.MAT.1.17.1"> Jo̱ calɨséngˋ guiquiʉ̱ˊ ˈléˈˋ íingˈ ˜ dseaˋ catɨˊ mɨ ˜ calɨséngˋ Abraham jo̱ cartɨˊ mɨ ˜ calɨséngˋ dseata ˜ Davíˈˆ , jo̱ jiéˈˋguɨ guiquiʉ̱ˊ ˈléˈˋ catɨˊ mɨ ˜ calɨséngˋ dseata ˜ Davíˈˆ jo̱ cartɨˊ mɨ ˜ cangojéengˋ dseaˋ Babilonia jaléngˈˋ dseaˋ Israel fɨˊ góorˋ e ˈñúuiñˈ ˜ , jo̱ jiéngˈˋguɨ guiquiʉ̱ˊguɨ ˈléˈˋ catɨˊ mɨ ˜ cangɨ́ˋ e catǿˉ dseaˋ Babilonia jaléngˈˋ dseaˋ Israel fɨˊ góorˋ jo̱ cartɨˊ mɨ ˜ calɨséngˋ i̱ Mesías do i̱ caguíngˈˋ Fidiéeˇ .

(src)="b.MAT.1.18.1"> Serɨ serɨ , Sises Kʉrai entu ' pʉ pantomʉ : Isanon pe te ' ton kon , Meri , mɨrɨ awonsi ' kɨ Isose ' pokon usauro ' sa ' esi ' pʉ temari ' mato ' kon pe , e ' tane to ' uta ' pɨtʉ rawɨrɨ rɨ , tʉumono ' tasa ' i ' tu ' pʉ Meri uya , Wakʉ A ' kwarʉ winɨ .
(trg)="b.MAT.1.18.1"> Lalab calɨ́ˉ mɨ ˜ calɨséngˋ Dseaˋ Jmáangˉ .
(trg)="b.MAT.1.18.2"> Jo̱ ie ˜ jo̱ seengˋ jaangˋ sɨmɨ́ˆ i̱ siiˋ Yሠi̱ nɨninéeˊ júuˆ quiáˈˉ có̱o̱ˈ ˜ jaangˋ sɨmingˈˋ i̱ siiˋ Séˆ , dsʉˈ nʉ́ˈˉguɨ e nigüeárˋ co̱lɨɨng ˜ cangoquieeng ˜ i̱ Yሠdo yʉ̱ʉ̱ˋ laˈeáangˊ có̱o̱ˈ ˜ Jmɨguíˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ .

(src)="b.MAT.1.19.1"> Isose ' esi ' pʉ ipokena ' pe te ' sen , mɨrɨpan ekoneka ' pʉ ama ' ai imari ' mato ' tʉuya ereutanʉ ' to ' pe tʉuya .
(trg)="b.MAT.1.19.1"> Jo̱ i̱ Séˆ do lɨ́ɨiñˊ jaangˋ sɨmingˈˋ i̱ dsíngˈˉ guiúngˉ , jo̱baˈ jaˋ calɨˈiiñ ˜ faˈ e cajméerˋ dseeˉ quiáˈˉ i̱ Yሠdo fɨˊ quiniˇ dseaˋ .
(trg)="b.MAT.1.19.2"> Jo̱baˈ caˈɨ́ˋ dsíirˊ e nitiúungˉneiñˈ do e ɨɨmˋjiʉ e laco̱ˈ jaˋ nilɨñiˊ dseaˋ .

(src)="b.MAT.1.20.1"> Mɨrɨ pɨ ' isenuminka ' pʉ tʉpo , Papa inserʉʉi uyee ' pʉ ipiya ' iye ' ne ' pɨtʉ yau , mɨrɨpan uya ta ' pʉ ipɨ ' , “ Isose ' , Tepi ' pa rʉ ' pʉ , tenari ' nʉnse pʉra Meri anʉnkɨ ɨno ' pʉ pe , apʉne pʉra Wakʉ A ' kwarʉ winɨ imono ' tasa ' mɨrɨ .
(trg)="b.MAT.1.20.1"> Jo̱ lajeeˇ e ɨˊ dsíiˊ i̱ Séˆ do e nijmérˉ lajo̱ , lajeeˇ güɨɨiñˋ jo̱ caquɨrˊ e cajnéngˉ jaangˋ ángel i̱ lɨ́ɨngˊ guotɨɨˉ Fidiéeˇ i̱ casíingˋ dseaˋ do .
(trg)="b.MAT.1.20.2"> Jo̱ íˋ casɨ́ˈrˉ i̱ Séˆ do jo̱ cajíñˈˉ : — Séˆ , sɨju̱ˇ dseata ˜ Davíˈˆ , jaˋ jmooˈˋ ˈgóˈˋ e nicønˈˆ Yሠe nilíiñˉ dseamɨ́ˋ quíiˈˉ , dsʉco̱ˈ i̱ jiuung ˜ i̱ quiéeiñˋ na caˈuíiñˉ có̱o̱ˈ ˜ Jmɨguíˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ .

(src)="b.MAT.1.21.1"> Warawo ' pe entunʉ ' to ' iya oton , imʉre mese ' tɨi ' Sises tukai ' , apʉne pʉra tʉtonpa ton pika ' tɨto ' iya oton pe iyesi pɨ ' to ' makooi apai , ” ta ' pʉ iya .
(trg)="b.MAT.1.21.1"> Jo̱ nilɨseengˋ jaangˋ yʉ̱ʉ̱ˋ sɨñʉʉˆ quiáˈrˉ , jo̱ ˈnʉˋ nitó̱ˈˆ e nilɨsiirˋ Jesús , jo̱ nilɨsiirˋ lana dsʉco̱ˈ nileáiñˉ jaléngˈˋ dseaˋ quiáˈrˉ jee ˜ jaléˈˋ dseeˉ quiáiñˈˉ .

(src)="b.MAT.1.22.1"> Serɨ e ' kupʉ ' pʉ pena Papa usaurokʉ ' pʉ pu ' kena ' Aisaya awɨrɨ a ' ku ' tɨnin pe :
(trg)="b.MAT.1.22.1"> Jo̱ jaléˈˋ e cajíngˈˉ i̱ ángel do calɨ́ˉ e laco̱ˈ calɨti ˜ júuˆ quiáˈˉ Fidiéeˇ e caféˈˋ jaangˋ dseaˋ i̱ caféˈˋ cuaiñ ˜ quiáˈrˉ malɨɨ ˜ guɨ eáangˊ mɨ ˜ cajíñˈˉ lala :

(src)="b.MAT.1.23.1"> “ A ' pɨ ' pʉn uri ' san umono ' tato ' oton , mɨrɨpan entuto ' oton warawo ' pe , mɨrɨpan esa ' to ' oton to ' uya Maniwerʉ tukai ' tawon , ” ta ' pʉ iya , “ Papa esi upiyau ' nokon ” ta e ' kwa pe .
(trg)="b.MAT.1.23.1"> Jaangˋ sɨmɨ́ˆ nidsiquieeiñ ˜ jaangˋ yʉ̱ʉ̱ˋ sɨñʉʉˆ , jo̱ mɨ ˜ nilɨseengˋ i̱ yʉ̱ʉ̱ˋ do , nité̱rˉ e nilɨsiiñˋ Emanuel e guǿngˈˋ : Fidiéeˇ seeiñˋ có̱o̱ˈ ˜ jneaa ˜ aaˈ .

(src)="b.MAT.1.24.1"> Isose ' upakasa ' uya nin si , Meri mari ' ma ' pʉ mɨrɨ , Itepuru inserʉʉi uya tauro ' ka ' pʉ awɨrɨ , mɨrɨpan uya arɨ ' pʉ tiwʉ ' ta ' ,
(trg)="b.MAT.1.24.1"> Jo̱ mɨ ˜ cajnéˉ dsíiˊ i̱ Séˆ do , jo̱baˈ cajméeˋbre jaléˈˋ e cajíngˈˉ i̱ ángel do jo̱guɨ cacǿmˉbre i̱ Yሠdo e nilíˋ dseamɨ́ˋ quiáˈrˉ .

(src)="b.MAT.1.25.1"> e ' tane iyentu rawɨrɨ a ' pɨ ' pɨtʉ ' pʉ iya pen .
(src)="b.MAT.1.25.2"> Mɨrɨpan mʉre entusa ' ese ' tɨ ' pʉ iya “ Sises ” tukai ' .
(trg)="b.MAT.1.25.1"> Dsʉˈ jaˋ caquiaiñˈˆ có̱o̱iñˈ ˜ do cartɨˊ mɨ ˜ calɨséngˋ i̱ yʉ̱ʉ̱ˋ i̱ quiéeiñˈˋ do .
(trg)="b.MAT.1.25.2"> Jo̱ mɨ ˜ calɨséngˋ íˋ , jo̱baˈ caté̱e̱ˋ Séˆ e calɨsíñˈˋ do Jesús .

(src)="b.MAT.2.1.1"> Sises entu ' pʉ tʉpo Pe ' teri ' en po Isutiya yau , kin pe Era ' esi a ' tai , pu ' kena ' amʉ ' uyee ' pʉ wʉi enu uyepʉ winɨpai Surusiran pona ,
(trg)="b.MAT.2.1.1"> Jo̱ calɨséngˋ Jesús fɨˊ co̱o̱ˋ fɨɨˋ e siiˋ Belén e néeˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Judea .
(trg)="b.MAT.2.1.2"> Jo̱ ie ˜ jo̱ lɨ́ɨngˊ jaangˋ dseaˋ i̱ siiˋ Herodes dseata ˜ dseaˋ féngˈˊ quiáˈˉ jaléˈˋ fɨɨˋ e seaˋ fɨˊ jo̱ .
(trg)="b.MAT.2.1.3"> Jo̱ ie ˜ jo̱b cajo̱ caguilíingˉ fɨˊ Jerusalén tú̱ˉ ˈnɨˊ mɨ́ɨngˈ ˜ dseaˋ i̱ jmɨtɨ́ɨngˋ quiáˈˉ jaléngˈˋ nʉ́ʉˊ , jo̱ i̱ dseaˋ do huí̱i̱bˉ eáangˊ jalíiñˉ fɨˊ lɨ́ˈˆ lɨˊ guoˈˋ ieeˋ .

(src)="b.MAT.2.2.1"> mɨrɨpan kon uya , “ Nai airɨ mʉre , Esuwerʉ amʉ ' kin pe te ' ton entusa ' nai ?
(src)="b.MAT.2.2.2"> Kaiyono ' epa ' kasa ' ene ' pʉ ina uya iyentusa ' ekamanin .
(src)="b.MAT.2.2.3"> Mɨrɨ pɨ ' apurɨpɨ ' se ' na ina uye ' sa ' , ” ta ' pʉ to ' uya .
(trg)="b.MAT.2.2.1"> Jo̱ mɨ ˜ caguilíiñˉ fɨˊ Jerusalén , cajmɨngɨ́ˈrˉ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ seengˋ fɨˊ jo̱ , jo̱ cajíñˈˉ : — ¿ Jnang ˜ i̱ dseata ˜ dseaˋ féngˈˊ quiáˈˉ dseaˋ Israel i̱ nɨcalɨséngˋ do ?
(trg)="b.MAT.2.2.2"> Dsʉco̱ˈ nɨcaneeng ˜ naaˈ nʉ́ʉˊ quiáˈrˉ fɨˊ lɨ́ˈˆ lɨˊ guoˈˋ ieeˋ , jo̱baˈ ne ˜ naaˈ e nɨcalɨséiñˋ jo̱ lana nijáaˊnaaˈ e nijmiféngˈˊnaaˈre .

(src)="b.MAT.2.3.1"> Serɨ tawon etasa ' kin pe te ' sen Era ' uya a ' tai , isewankama ' pʉ , mɨrɨpan kaisa rɨ Surusiran pon kon usewankama ' pʉ .
(trg)="b.MAT.2.3.1"> Jo̱ mɨ ˜ canúuˉ dseata ˜ Herodes e júuˆ jo̱ , dsíngˈˉ joˋ tiiˉ seeiñˋ , jo̱guɨ lajo̱bɨ cajo̱ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ seengˋ fɨˊ Jerusalén .

(src)="b.MAT.2.4.1"> Tanporo Papa ena ' use ' man nɨto ' tʉrawasomanin nan epuru ton mɨrɨ awonsi ' kɨ Main pɨ ' enupanin nan amʉranʉ ' sa ' tʉuya a ' tai , to ' ekama ' po ' pʉ iya , “ Nai yau Kʉrai entuto ' oton tasa ' pu ' kena ' amʉ ' uya nai ? ” tukai ' .
(trg)="b.MAT.2.4.1"> Jo̱baˈ i̱ dseata ˜ do catǿˈrˉ jaléngˈˋ fii ˜ jmidseaˋ quiáˈˉ dseaˋ Israel có̱o̱ˈ ˜ guɨ jaléngˈˋ tɨfaˈˊ quiáˈˉ júuˆ quiʉˈˊ ta ˜ quiáˈˉ dseaˋ Israel jo̱ cajmɨngɨ́ˈˉreiñˈ do jo̱ cajíñˈˉ : — ¿ Jie ˜ fɨˊ lɨ ˜ nilɨseengˋ i̱ Mesías ?

(src)="b.MAT.2.5.1"> “ Pe ' teri ' en po , Isutiya yau , ” tukai ' to ' uya eikʉ ' pʉ .
(src)="b.MAT.2.5.2"> “ Serɨ tukai ' pu ' kena ' uya imenuka ' pʉ esi pena rɨ :
(trg)="b.MAT.2.5.1"> Jo̱baˈ cañíiˋ i̱ dseaˋ do quiáˈˉ i̱ dseata ˜ do jo̱ casɨ́ˈˉreiñˈ : — I̱ dseaˋ íˋ nilɨseeiñˋ fɨˊ co̱o̱ˋ fɨɨˋ e siiˋ Belén e néeˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Judea ; dsʉco̱ˈ lajo̱b cajmeˈˊ jaangˋ dseaˋ i̱ caféˈˋ cuaiñ ˜ quiáˈˉ Fidiéeˇ malɨɨ ˜ guɨ eáangˊ mɨ ˜ cajíñˈˉ lala :

(src)="b.MAT.2.6.1"> “ ‘ Ɨmɨrɨ ' nokon , Isutiya yawon , Pe ' teri ' en pata pon kon , Isutiya yawo ' nan pata ton tentakai ' apata kon yau eke esa ' wannɨ e ' sepoto ' oton , karimeru esa ' esi to ' esa ' pe kasa umunkɨ , Esuwerʉ amʉ ' esa ' pe te ' ton , ’ tawon , ” ta ' pʉ to ' uya .
(trg)="b.MAT.2.6.1"> E fɨɨˋ píˈˆ e siiˋ Belén do néeˊ fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Judea , dsʉˈ e fɨɨˋ jo̱ jaˋ ˈgaˈˊ lɨˊ niingˉ lajeeˇ lajaléˈˋ fɨɨˋ e seaˋ fɨˊ jo̱ , dsʉˈ fɨˊ jo̱b lɨ ˜ nigüɨˈɨ́ɨngˊ jaangˋ dseata ˜ dseaˋ féngˈˊ i̱ nicá̱ˋ nifɨˊ quiáˈˉ jaléngˈˋ dseaˋ quiéˉe , dseaˋ i̱ lɨ́ɨngˊ dseaˋ Israel .

(src)="b.MAT.2.7.1"> Serɨ etasa ' Era ' uya a ' tai , tʉmaimu ennoko ' pʉ iya pu ' kena ' amʉ ' piya ' to ' pokon pe ama ' ai te ' sepoto ' kon pe , mɨrɨpan kon winɨ eta ' pʉ iya , mɨrɨ a ' tai kaiyono ' epa ' ka ' pʉ tukai ' .
(trg)="b.MAT.2.7.1"> Jo̱baˈ i̱ dseata ˜ Herodes do catǿˈrˉ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ i̱ jmɨtɨ́ɨngˋ quiáˈˉ jaléngˈˋ nʉ́ʉˊ do fɨˊ co̱o̱ˋ lɨ ˜ jaˋ ˈgaˈˊ lɨˊ níˋ dseaˋ jo̱ cajmɨngɨ́ˈrˉ dseaˋ do e ˜ íˈˋ ngóoˊ mɨ ˜ cajnéngˉ i̱ nʉ́ʉˊ do .

(src)="b.MAT.2.8.1"> Mɨrɨpan kon ennoko ' pʉ iya Pe ' teri ' en pona , “ Wakʉ pe mʉre mʉwarinpatʉi ' .
(src)="b.MAT.2.8.2"> Eposa ' auya ' nokon a ' tai , upana ' tɨi ' mɨsi ' tʉi ' , urɨ rɨ nɨrɨ utɨto ' pe apurɨpɨ ' se ' na , ” ta ' pʉ iya .
(trg)="b.MAT.2.8.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋ jo̱ , i̱ dseata ˜ do casíiñˋ i̱ dseaˋ íˋ fɨˊ Belén jo̱ casɨ́ˈˉreiñˈ do lala : — Güɨlíingˉnaˈ fɨˊ jo̱ , jo̱ güɨjmidseáangˇ óoˊnaˈ lajɨˋ e líˈˋnaˈ quiáˈˉ i̱ jiuung ˜ do ; jo̱ mɨ ˜ niguiéngˈˊnaˈre , jméeˈ ˜ naˈ jnea ˜ júuˆ , jo̱b cuǿøngˋ nii ˜ i e nijmifénˈˊnre cajo̱ .

(src)="b.MAT.2.9.1"> Kin maimu eta tʉuya ' nokon tʉpo , to ' utɨ ' pʉ , mɨrɨpan kon uya kaiyono ' kanan enkaa ' pʉ , tʉnene ' pʉ kon nʉ ' pʉ wʉi enu uyepʉ winɨ , mɨrɨpan pɨ ' to ' epori ' ma ' pʉ .
(src)="b.MAT.2.9.2"> Mɨrɨpan kon rawɨrɨ kaiyono ' utɨ ' pʉ , mɨrɨpan ereuta ' pʉ mʉre pata epoi .
(trg)="b.MAT.2.9.1"> Jo̱ mɨ ˜ catóˈˊ sɨ́ˈˋ dseata ˜ Herodes i̱ dseaˋ do lajo̱ , jo̱baˈ catamˈˉtu̱iñˈ do fɨˊ ngolíiñˉ .
(trg)="b.MAT.2.9.2"> Jo̱guɨ i̱ nʉ́ʉˊ i̱ cangáiñˉ jéengˊ do , ngóoˊbiñˈ do laco̱ˈ ngolíiñˉ , jo̱ co̱o̱bˋ mɨ ˜ caje̱ˊ i̱ nʉ́ʉˊ do fɨˊ yʉ́ˈˆ ˈnʉ́ʉˊ lɨ ˜ guiing ˜ i̱ jiuung ˜ do .

(src)="b.MAT.2.11.1"> Mɨrɨ a ' tai , pu ' kena ' amʉ ' ewomʉ ' pʉ ɨutɨ ta ' .
(src)="b.MAT.2.11.2"> Mʉre si ensa ' tʉuya ' nokon a ' tai , isan , Meri pokon pe , to ' e ' sekunka ' pʉ apurɨpɨtʉ pe .
(src)="b.MAT.2.11.3"> Mɨrɨ a ' tai , timamin kon yen a ' koka ' pʉ to ' uya , mɨrɨpan kon uya irepapɨtʉ ' pʉ epe ' kena ' ton ke : korʉ ke , a ' po ' nan ikɨtun , pʉrankensens tato ' ke mɨrɨ awonsi ' kɨ karapa , mɨrʉ tato ' ke .
(trg)="b.MAT.2.11.1"> Jo̱ mɨ ˜ caguilíiñˉ fɨˊ e ˈnʉ́ʉˊ do , dsifɨˊ ladob cangotáaiñˈ ˜ e fɨˊ dsíiˊ sɨnʉ́ʉˆ do jo̱ cangáiñˉ i̱ jiuung ˜ do có̱o̱ˈ ˜ niquiáiñˈˆ Yáˆ.Jo̱ casíˈrˋ uǿˉ jnir ˜ fɨˊ quiniˇ i̱ jiuung ˜ do jo̱guɨ canaaiñˋ e jmiféngˈˊneiñˈ do cajo̱ .
(trg)="b.MAT.2.11.2"> Jo̱ mɨ ˜ calɨ́ˉ e cajmérˉ e jo̱ , jo̱ caneáarˊ guóoˊ quiáˈrˉ e quie̱rˊ do , jo̱ cacuøˈrˊ i̱ jiuung ˜ do cunéeˇ có̱o̱ˈ ˜ guɨ sʉ̱ˋ e ˈmoˈˆ eáangˊ có̱o̱ˈ ˜ guɨ cuí̱i̱ˊ e jloˈˆ jmeafɨɨˋ cajo̱ .

(src)="b.MAT.2.12.1"> Papa uya to ' pana ' tɨ ' pʉ to ' e ' ne ' pɨtʉ yau , to ' enna ' po namai ' kin pe te ' sen Era ' piya ' , mɨrɨpan kon enna ' po ' pʉ tʉpata kon ya ' tʉron nɨ awɨrɨ .
(trg)="b.MAT.2.12.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋ jo̱ , caquɨmˈˉtu̱ i̱ dseaˋ do fɨˊ góorˋ .
(trg)="b.MAT.2.12.2"> Dsʉˈ fɨˊ lɨ ˜ jiébˈˋ caquɨiñˈˉ do dsʉco̱ˈ Fidiéeˇ cajmeaˈˊbreiñˈ júuˆ lajeeˇ güɨɨiñˈˋ do e jaˋ cuǿøngˋ niquɨngˈˉtu̱iñˈ do fɨˊ lɨ ˜ guiing ˜ i̱ dseata ˜ Herodes do .

(src)="b.MAT.2.13.1"> To ' utɨ ' pʉ tʉpo , Itepuru inserʉʉi usenpoika ' pʉ Isose ' piya ' iye ' ne ' pɨtʉ yau , “ Isose ' , e ' mʉ ' sa ' ka ' , mʉre mɨrɨ awonsi ' kɨ isan tanʉnse ainʉnkɨ Isi ' pona .
(src)="b.MAT.2.13.2"> Kin Era ' man iwarinpa pɨ ' iwɨto ' pe tʉuya , ” ta ' pʉ iya .
(trg)="b.MAT.2.13.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋ e nɨcangolíingˋ i̱ dseaˋ i̱ jmɨtɨ́ɨngˋ quiáˈˉ jaléngˈˋ nʉ́ʉˊ do , jo̱ lajeeˇ güɨɨngˋ i̱ Séˆ do , caleábˋtu̱ caquɨiñˊ jaangˋ ángel quiáˈˉ Fidiéeˇ .
(trg)="b.MAT.2.13.2"> Jo̱ i̱ ángel do casɨ́ˈrˉ i̱ Séˆ do jo̱ cajíñˈˉ : — ¡ Séˆ , ráanˈˉ jo̱ jéengˋ i̱ jiuung ˜ na có̱o̱ˈ ˜ guɨ niquiáˈrˆ jo̱ cui̱i̱ˉnaˈ fɨˊ Egipto !
(trg)="b.MAT.2.13.3"> Jo̱ fɨˊ jo̱b nijá̱ˆnaˈ cartɨˊ mɨ ˜ nijméeˈ ˜ e ˈnʉ́ˈˋ júuˆ , dsʉco̱ˈ i̱ dseata ˜ Herodes do nɨˈnáiñˈˊ i̱ jiuung ˜ na e nijngámˈˉbre .

(src)="b.MAT.2.14.1"> Mɨrɨpan e ' mʉ ' sa ' kasa ' uya mʉre mɨrɨ awonsi ' kɨ isan arɨ ' pʉ ewarupɨ nau Isi ' pona ,
(trg)="b.MAT.2.14.1"> Jo̱baˈ caráamˉ i̱ Séˆ do ladsifɨˊ lado , jo̱ uǿøˋ jo̱b cataiñˈˉ fɨˊ e cangojéeiñˋ i̱ jiuung ˜ do có̱o̱ˈ ˜ guɨ niquiáiñˈˆ do fɨˊ Egipto .

(src)="b.MAT.2.15.1"> mɨrɨpan kon uko ' mamʉ ' pʉ Era ' uma ' ta pona rɨ .
(src)="b.MAT.2.15.2"> Pena pu ' kena ' amʉ ' nekama ' pʉ uta ' ku ' tɨ ' pʉ , “ Umu kɨ ' ma uya Isi ' apai , ” tawon .
(trg)="b.MAT.2.15.1"> Jo̱ dob caje̱iñˊ cartɨˊ mɨ ˜ cajúngˉ i̱ dseata ˜ Herodes do .
(trg)="b.MAT.2.15.2"> Jo̱ cangojéeˊ e la e lɨ́ˈˆ laco̱ˈ calɨti ˜ lají̱i̱ˈ ˜ júuˆ e cajíngˈˉ Fidiéeˇ laˈeáangˊ có̱o̱ˈ ˜ jaangˋ dseaˋ i̱ caféˈˋ cuaiñ ˜ quiáˈrˉ malɨɨ ˜ guɨ eáangˊ mɨ ˜ cajíñˈˉ lala : “ Catǿøˉø Jó̱o̱ˋo̱ e nigüɨˈɨ́ɨrˊ fɨˊ Egipto . ”

(src)="b.MAT.2.16.1"> Era ' uya i ' tusa ' a ' tai pu ' kena ' amʉ ' uya tennakasa ' , ipan pe isakorota ' pʉ , mɨrɨpan uya , “ Warawo ' munkɨ amʉ ' Pe ' teri ' en pon kon itʉ ' katɨ ' asa ' ron wʉipiya airon kon mɨrɨ awonsi ' kɨ mɨrɨ o ' koi ' no kon nɨ , ” ta ' pʉ iya , pu ' kena ' amʉ ' uya ekama ' pʉ rʉ ' pʉ pɨ ' .
(trg)="b.MAT.2.16.1"> Jo̱ mɨ ˜ calɨlíˈˆ i̱ dseata ˜ Herodes do e cajmɨgǿømˋ i̱ dseaˋ i̱ jmɨtɨ́ɨngˋ quiáˈˉ jaléngˈˋ nʉ́ʉˊ do írˋ , jo̱baˈ dsíngˈˉ calɨguíiñˉ ; jo̱ caquiʉˈrˊ ta ˜ jaléngˈˋ ˈléeˉ quiáˈrˉ e nidsijngáaiñˈ ˜ jaléngˈˋ jiuung ˜ i̱ pingˈˆguɨ laco̱ˈ tú̱ˉ jí̱ˋ i̱ seengˋ fɨˊ Belén có̱o̱ˈ ˜ guɨ jaléngˈˋ jiuung ˜ pingˈˆ i̱ seengˋ fɨˊ fɨɨˋ e néeˊ lacúngˈˊ lajíingˋ e fɨɨˋ jo̱ i̱ ngolíingˉ íˈˋ lajo̱ cajo̱ .
(trg)="b.MAT.2.16.2"> Jo̱ cajngamˈˊbre lɨ́ˈˆ laco̱ˈguɨ jí̱i̱ˈ ˜ ji̱i̱ˋ e cajíngˈˉ i̱ dseaˋ i̱ jmɨtɨ́ɨngˋ quiáˈˉ jaléngˈˋ nʉ́ʉˊ do .

(src)="b.MAT.2.17.1"> Mɨrɨ a ' tai , pu ' kena ' Iseremaya nekama ' pʉ uta ' ku ' tɨ ' pʉ :
(trg)="b.MAT.2.17.1"> Jo̱ có̱o̱ˈ ˜ e nab calɨti ˜ e júuˆ e cajmeˈˊ jaangˋ dseaˋ i̱ caféˈˋ cuaiñ ˜ quiáˈˉ Fidiéeˇ malɨɨ ˜ guɨ eáangˊ i̱ calɨsíˋ Jeremías mɨ ˜ cajíñˈˉ lala :

(src)="b.MAT.2.18.1"> “ Main useta Rama pata po , tʉuta ' kwarʉkai ' ukaran nɨ esi eke pe rɨ , Rʉi ' serʉ esi ukaran nɨ pɨ ' tʉmunkɨ amʉ ' wenai , tʉpori ' ma i ' se pʉra iyesi , to ' pʉra iyesi pɨ ' , ” tawon .
(trg)="b.MAT.2.18.1"> Jo̱ canʉ́ˈˋ óoˋ jaangˋ dseamɨ́ˋ fɨˊ co̱o̱ˋ fɨɨˋ e siiˋ Ramá , jo̱ dsíngˈˉ quɨˈrˊ jo̱guɨ óorˋ ; Raquéebˆ siiˋ i̱ dseamɨ́ˋ do jo̱ quɨˈrˊ uíiˈ ˜ jiuung ˜ quiáˈrˉ dsʉco̱ˈ nɨcajúmˉbingˈ , jo̱ jaˋ iiñ ˜ nimɨ́iñˉ co̱ˈ dsíngˈˉ lɨjiuung ˜ dsíirˊ .

(src)="b.MAT.2.19.1"> Era ' uma ' ta ' pʉ tʉpo , inserʉ usenpoika ' pʉ iye ' ne ' pɨtʉ yau Isose ' piya ' , Isi ' po ,
(trg)="b.MAT.2.19.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋ e cajúngˉ i̱ dseata ˜ Herodes do , fɨˊ Egipto táangˋ i̱ Séˆ do lajeeˇ jo̱ .
(trg)="b.MAT.2.19.2"> Jo̱ co̱o̱ˋ ya̱ˈˊ lajeeˇ e güɨɨiñˋ , caquɨ́ɨmˉtu̱r jaangˋ ángel quiáˈˉ Fidiéeˇ , jo̱ íˋ casɨ́ˈrˉ Séˆ jo̱ cajíñˈˉ lala :

(src)="b.MAT.2.20.1"> “ E ' mʉ ' sa ' ka ' , mʉre mɨrɨ awonsi ' kɨ isan akɨ Esuwerʉ pata pona .
(src)="b.MAT.2.20.2"> Kamoro mʉre wɨnɨ i ' se te ' san uma ' ta ' pʉ man , ” ta ' pʉ iya .
(trg)="b.MAT.2.20.1"> — Séˆ , ráanˈˉ , jo̱ quɨ́ɨngˈ ˜ tu̱ˈ có̱o̱ˈ ˜ i̱ jiuung ˜ na có̱o̱ˈ ˜ guɨ niquiáˈrˆ fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Israel , co̱ˈ lana nɨcajúmˉ i̱ lamɨ ˜ iingˇ jngángˈˉ i̱ jiuung ˜ na .

(src)="b.MAT.2.21.1"> Mɨrɨpan e ' mʉ ' sa ' ka ' pʉ , mʉre mɨrɨ awonsi ' kɨ isan arɨ ' pʉ iya , mɨrɨpan kon utɨ ' pʉ Esuwerʉ pata pona .
(trg)="b.MAT.2.21.1"> Jo̱baˈ lajo̱b cajméeˋ Séˆ , caráamˉbre jo̱ catǿˉbre i̱ jiuung ˜ do có̱o̱ˈ ˜ guɨ niquiáiñˈˆ do fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Israel .

(src)="b.MAT.2.22.1"> E ' tane A ' keras enasa ' tʉkʉipʉnʉ Era ' pata ' pʉ ya ' kin pe Isutiya po eta ' pʉ iya .
(src)="b.MAT.2.22.2"> Enari ' ke ' pe iyesi ' pʉ , mɨrɨ ya ' ɨtɨpai pʉra .
(src)="b.MAT.2.22.3"> Ipanamasa ' esi ' pʉ iye ' ne ' pɨtʉ yau , mɨrɨpan utɨ ' pʉ Kiyarari nono pona .
(trg)="b.MAT.2.22.1"> Jo̱ dsʉˈ mɨ ˜ calɨñirˊ e Arquelao nɨguiiñ ˜ lɨ́ɨiñˊ dseata ˜ dseaˋ féngˈˊ quiáˈˉ lɨ ˜ se̱ˈˊ Judea eáangˆ quiáˈˉ i̱ tiquiáˈrˆ dseata ˜ Herodes do , jo̱baˈ eáamˊ cafǿiñˈˊ jo̱ joˋ cangáiñˈˉ fɨˊ jo̱ , co̱ˈ Fidiéeˇ cajmeˈˊtu̱reiñˈ júuˆ lajeeˇ güɨɨiñˋ e jaˋ cuǿøngˋ nidsilíiñˋ fɨˊ jo̱ .
(trg)="b.MAT.2.22.2"> Jo̱baˈ fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Galileab cangolíiñˋ .

(src)="b.MAT.2.23.1"> Mɨrɨpan utɨ ' pʉ ɨko ' manse ' na Nasare ' pona .
(src)="b.MAT.2.23.2"> Pu ' kena ' ton nekama ' pʉ uta ' ku ' tɨ ' pʉ mɨrɨ , “ Nasarin tukai ' esa ' to ' oton , ” tawon .
(trg)="b.MAT.2.23.1"> Jo̱ mɨ ˜ caguiéngˈˉ Séˆ fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Galilea , jo̱ cangogüeárˋ fɨˊ co̱o̱ˋ fɨɨˋ e siiˋ Nazaret e néeˊ fɨˊ jo̱ .
(trg)="b.MAT.2.23.2"> Jo̱ calɨ́ˉ e na e laco̱ˈ calɨti ˜ jaléˈˋ júuˆ e caféˈˋ dseaˋ i̱ caféˈˋ cuaiñ ˜ quiáˈˉ Fidiéeˇ malɨɨ ˜ guɨ eáangˊ mɨ ˜ cajíñˈˉ e Jesús nilɨsiirˋ jaangˋ dseaˋ nazareno .

(src)="b.MAT.3.1.1"> Mɨrɨ a ' tai , Isaan Pa ' tes uyee ' pʉ .
(src)="b.MAT.3.1.2"> Itekare ekama ' pʉ iya Isutiya rɨmono ' taai awɨrɨ ,
(trg)="b.MAT.3.1.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋguɨ jmiguiʉˊ ji̱i̱ˋ lajo̱ , jo̱ ie ˜ jo̱ cangɨˊ jaangˋ dseaˋ i̱ siiˋ Juan i̱ seáangˋ dseaˋ jmɨɨˋ fɨˊ ni ˜ guóoˈ ˜ uǿˆ quiʉ̱́ˋ fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Judea ,

(src)="b.MAT.3.2.1"> “ Amakooi kon apai era ' tɨtɨ ' , apʉne pʉra Papa e ' to ' esa ' wannɨ pe a ' ko pe man , ” ta ' pʉ iya .
(trg)="b.MAT.3.2.1"> jo̱ guiarˊ júuˆ jo̱ féˈrˋ lala : — Quɨ́ˈˉ jíingˈ ˜ yaang ˜ naˈ fɨˊ quiniˇ Fidiéeˇ uíiˈ ˜ dseeˉ quíiˆnaˈ , dsʉco̱ˈ nɨjaquiéemˊbaˈ e nicá̱ˋ dseaˋ do nifɨˊ quiáˈˉ lajaangˋ lajaangˋ dseaˋ jmɨgüíˋ .

(src)="b.MAT.3.3.1"> Isaan pʉse rɨ pu ' kena ' Aisaya usaurokʉ ' pʉ rʉ ' pʉ ipɨ ' : “ Rɨmono ' tau ka ' pon ukɨ ' pɨ ' nʉnpɨtʉ , ‘ Itepuru e ' ma ikonekatɨ ' , to ' sa rɨ ite ' ma ikonekatɨ ' , ’ tawon , ” ta ' pʉ rʉ ' pʉ ipɨ ' .
(trg)="b.MAT.3.3.1"> Jo̱ malɨɨ ˜ guɨ eáangˊ calɨséngˋ jaangˋ dseaˋ i̱ calɨsíˋ Saíiˆ i̱ caféˈˋ cuaiñ ˜ quiáˈˉ Fidiéeˇ , jo̱ íbˋ i̱ caféˈˋ uii ˜ quiáˈˉ i̱ Juan do mɨ ˜ cajíñˈˉ lala : Ngɨˊ jaangˋ dseaˋ i̱ féˈˋ teáˋ fɨˊ ni ˜ guóoˈ ˜ uǿˉ quiʉ̱́ˋ jo̱ féˈrˋ lala : “ Jmeáangˈ ˜ naˈ guiʉ́ˉ fɨˊ jo̱guɨ nea ˜ naˈ condséeˊ , co̱ˈ lana tɨˊ lɨ ˜ nijáabˊ Fíiˋnaaˈ . ”
(trg)="b.MAT.3.3.2"> Jo̱ jaléˈˋ e na cajíngˈˉ Saíiˆ fɨˊ ni ˜ jiˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ do .

(src)="b.MAT.3.4.1"> Isaan pon esi ' pʉ kiyamerʉ i ' po ' konekasa ' , o ' pi ' pɨ konekasa ' esi ' pʉ ipokʉrʉʉi pe iworo ' pai pɨ ' .
(src)="b.MAT.3.4.2"> Iti ' kiyari esi ' pʉ kairau amʉ ' mɨrɨ awonsi ' kɨ teusan e ' ku .
(trg)="b.MAT.3.4.1"> Jo̱ sɨ̱ˈˆ i̱ Juan i̱ seáangˋ dseaˋ jmɨɨˋ do lɨ́ɨˊ có̱o̱ˈ ˜ layaang ˜ jñʉ́ˆ loo ˜ jóˈˋ camello , jo̱guɨ ˈñʉ́ʉˊ tuˈrˊ co̱o̱ˋ ˈñʉtuˈˊ e lɨ́ɨˊ có̱o̱ˈ ˜ loo ˜ jóˈˋ , jo̱guɨ jmɨtaang ˜ ˈñiaˈrˊ có̱o̱ˈ ˜ sɨniˈˋ i̱ cǿøngˈ ˜ có̱o̱ˈ ˜ guɨ taˈˊ e dséˈrˊ fɨˊ jee ˜ móˈˋ .

(src)="b.MAT.3.5.1"> Ka ' pon amʉ ' utɨ ' pʉ ipiya ' Surusiran mɨrɨ awonsi ' kɨ Isutiya apai , tanporo Isotan nono piyawo ' nan pata apai ' ne .
(trg)="b.MAT.3.5.1"> Jo̱ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ seengˋ fɨˊ Jerusalén có̱o̱ˈ ˜ guɨ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ seengˋ fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Judea có̱o̱ˈ ˜ guɨ jaléngˈˋ i̱ neáangˊ quiá̱ˈˉ guaˋ Jordán dsilíiñˉ e dsinʉ́ʉrˉ jaléˈˋ júuˆ e guiaˊ i̱ Juan do .

(src)="b.MAT.3.6.1"> Tʉmakooi kon ekama pɨ ' , mɨrɨpan kon pa ' taisima ' pʉ iya Isotan tuna tʉu ' tɨsen kau .
(trg)="b.MAT.3.6.1"> Jo̱ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ do jmóorˋ júuˆ lají̱i̱ˈ ˜ dseeˉ e nɨcaˈéerˋ quiáˈrˉ , jo̱ lɨ́ˉ jo̱ i̱ Juan do seáaiñˋ jmɨɨˋ jaléngˈˋ íˋ fɨˊ é̱ˈˋ guaˋ Jordán .

(src)="b.MAT.3.7.1"> E ' tane tu ' ke Pari ' si amʉ ' mɨrɨ awonsi ' kɨ Satu ' si amʉ ' uyepʉ ene tʉuya a ' tai epa ' taisiman ku ' to ' iya airɨ , ta ' pʉ iya to ' pɨ ' , “ Ɨmɨrɨ ' nokon ɨsɨ ton ɨkʉi munkɨ ton !
(src)="b.MAT.3.7.2"> Ɨnʉ ' uya apana ' tɨsa ' kon ayainʉmʉ kon pa nʉye ' ai ' ne ' ekota ' man nɨto ' piyapai ?
(trg)="b.MAT.3.7.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangáˉ i̱ Juan do e fɨ́ɨmˊ dseaˋ Israel i̱ lɨ́ɨngˊ dseaˋ fariseo có̱o̱ˈ ˜ guɨ dseaˋ Israel i̱ lɨ́ɨngˊ dseaˋ saduceo jalíiñˉ e iiñ ˜ nisáiñˋ jmɨɨˋ , jo̱baˈ cajíñˈˉ casɨ́ˈrˉ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ do lala : — ¡ Jó̱o̱ˊ mɨˈˋ guíingˉ ˈnʉ́ˈˋ !
(trg)="b.MAT.3.7.2"> ¿ I̱ ˜ nɨcasɨ́ˈˉ ˈnʉ́ˈˋ e nileángˋnaˈ jee ˜ iihuɨ́ɨˊ e nɨjaquiéengˊ e nicuǿˉ Fidiéeˇ ?

(src)="b.MAT.3.8.1"> Epetatɨ ' ɨyera ' tɨsa ' kon amakooi kon apai ekamanin ke .
(trg)="b.MAT.3.8.1"> Jo̱ eeˉnaˈ røøˋ fɨˊ quiniˇ dseaˋ jo̱ jmiliingˇ yaang ˜ naˈ e laco̱ˈ nilɨlíˈˆ jaléngˈˋ dseaˋ rúngˈˋnaˈ e jáˈˉbaˈ e nɨcaquɨ́ˈˉ jíimˈˇ yaang ˜ naˈ fɨˊ quiniˇ Fidiéeˇ .

(src)="b.MAT.3.9.1"> Mɨrɨ awonsi ' kɨ ɨmɨrɨ ' nokon pe rɨ kɨsenuminkatʉu , ‘ Epʉra ' an esi ina kʉipʉnʉ pe , ’ tukai ' .
(src)="b.MAT.3.9.2"> Apana ' tɨ uya ' nokon serɨ , serɨ ton tɨ ' apai Papa uya Epʉra ' an munkɨ oton kon koneka mɨrɨ .
(trg)="b.MAT.3.9.1"> Jo̱ jaˋ jmɨjløngˈˆ yaang ˜ naˈ e fóˈˋnaˈ : “ Jneaˈˆ lɨ́ɨˊnaaˈ dseaˋ sɨju̱ˇ ˈlɨɨ ˜ yʉ́ʉˈ ˜ Abraham ” ; co̱ˈ jnea ˜ jmɨtaaˆ óoˊnaˈ e Fidiéeˇ cuǿømˋ líˋ jmérˉ e cu̱u̱ ˜ néeˊ na e niˈuíingˉ dseaˋ sɨju̱ˇ ˈlɨɨ ˜ yʉ́ʉˈ ˜ Abraham faco̱ˈ iiñ ˜ lajo̱ .

(src)="b.MAT.3.10.1"> Wa ' ka e ' kamasa ' man yʉi amʉ ' mi ' airɨ , mɨrɨ awonsi ' kɨ tanporon yʉi amʉ ' tepetasen pen a ' tɨto ' oton nɨ mɨrɨ , mɨrɨpan eno ' ma apo ' ya ' .
(trg)="b.MAT.3.10.1"> Jo̱ cajíngˈˉguɨ Juan casɨ́ˈrˉ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ do lala : — Nɨnéebˊ guiʉ́ˉ ñigui ˜ quiáˈˉ Fidiéeˇ e niquiʉ́ˈrˉ jaléˈˋ ˈmaˋ catɨˊ jmóˆ quiáˈˉ .
(trg)="b.MAT.3.10.2"> Co̱ˈ jaléˈˋ ˈmaˋ ofɨɨˋ e jaˋ cuøˊ ofɨɨˋ e guiʉ́ˉ nihuí̱bˈˋ jo̱ nidsitóoˈ ˜ fɨˊ ni ˜ jɨˋ .

(src)="b.MAT.3.11.1"> “ Apa ' taisima uya ' nokon tuna ke , amakooi kon apai ɨyera ' tɨ kon pa .
(src)="b.MAT.3.11.2"> E ' tane uye ' ma ' pʉ pe meruntɨ kuru uyepʉ mɨrɨ uyentaino , isapatooi arɨ uya poken pʉra e ' ai ' ne ' .
(src)="b.MAT.3.11.3"> Apa ' taisima iya ' nokon mɨrɨ Wakʉ A ' kwarʉ ke mɨrɨ awonsi ' kɨ apo ' ke .
(trg)="b.MAT.3.11.1"> E jáˈˉ , jnea ˜ seáanˊn ˈnʉ́ˈˋ jmɨɨˋ jí̱i̱ˈ ˜ có̱o̱ˈ ˜ layaang ˜ jmɨɨbˋ e laco̱ˈ cuøˊ li ˜ e nɨcaquɨ́ˈˉ jíimˈˇ yaang ˜ naˈ fɨˊ quiniˇ Fidiéeˇ ; dsʉˈ i̱ dseaˋ i̱ nijáaˊ mɨ ˜ ningɨ́ɨngˉ jnea ˜ niseáiñˉ ˈnʉ́ˈˋ jmɨɨˋ có̱o̱ˈ ˜ Jmɨguíˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ jo̱guɨ có̱o̱ˈ ˜ jɨˋ cajo̱ .
(trg)="b.MAT.3.11.2"> Jo̱ i̱ dseaˋ íˋ dsíngˈˉguɨ ˈgøiñˈˊ laco̱ˈ jnea ˜ e jí̱i̱ˈ ˜ jnea ˜ jaˋ catɨ́ɨnˉn co̱ˈ sɨ́ɨˈ ˜ ɨ capíˈˆ ñiˊ ˈñʉ́ʉˊ lomɨɨrˉ .

(src)="b.MAT.3.12.1"> Sara ' sara ' pan ti ' kiyari pi ' pɨ menkato ' iya ike esi itemiyatʉ yau , mɨrɨpan uya i ' kwato ' tʉuya apon akoroka , ta ' nasi , wi ' amʉranʉkʉ iya itiwʉ ' ta ' , ipi ' pɨ rʉ ' pʉ po ' tɨ iya tʉusenkʉ ' sen pen apo ' ke , ” ta ' pʉ iya .
(trg)="b.MAT.3.12.1"> Jo̱ quie̱rˊ co̱o̱ˋ e jmáiñˈˋ ta ˜ quiáˈˉ e nisíñˈˋ mɨcuɨˈieeˋ , jo̱ nisérˉ caˈˊ e quiˊ quiáˈˉ do .
(trg)="b.MAT.3.12.2"> Jo̱ dsʉˈ e mɨcuɨˈieeˋ do niˈmeárˉ fɨˊ dsíiˊ sɨnʉ́ʉˆ jo̱guɨ e quiˊ do quiáˈˉ nijɨ̱́ˉbre fɨˊ lɨ ˜ cooˋ jɨˋ e jaˋ tó̱o̱ˋ jmɨɨ ˜ yʉˈˊ .

(src)="b.MAT.3.13.1"> Mɨrɨ a ' tai , Sises uyee ' pʉ Kiyarari winɨ Isaan piya ' Isotan tuna airɨ tʉpa ' taisimato ' pe iya ,
(trg)="b.MAT.3.13.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋ jo̱ , cagüɨˈɨ́ɨˊ Jesús fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Galilea jo̱ cangórˉ fɨˊ lɨ ˜ táangˋ i̱ Juan do fɨˊ guaˋ Jordán e laco̱ˈ dseaˋ íˋ niséˉ jmɨɨˋ quiáˈrˉ .

(src)="b.MAT.3.14.1"> Isaan esi ' pʉ ɨnereutanʉ ' pai , mɨrɨpan uya ta ' pʉ ipɨ ' , “ Upa ' taisima auya ru ' ku i ' se e ' ai ' , mɨrɨ pe ' e ' tane upiya ' ɨuye ' sa ' ? ” ta ' pʉ iya .
(trg)="b.MAT.3.14.1"> Dsʉˈ i̱ Juan do jaˋ lamɨ ˜ iiñ ˜ e niseáiñˉ dseaˋ do jmɨɨˋ , jo̱ lalab cajíñˈˉ casɨ́ˈˉreiñˈ : — ˈNʉbˋ dseaˋ catɨ́ɨnˈˉ e niseáanˈ ˜ jnea ˜ jmɨɨˋ ; jo̱ ¿ jialɨˈˊ ñiˈˊ e iinˈ ˜ e jnea ˜ niseáan ˜ n ˈnʉˋ jmɨɨˋ ?

(src)="b.MAT.3.15.1"> Sises uya eikʉ ' pʉ , “ Tɨwɨ mɨrɨ kasa rɨ iku ' kɨ , serɨ pe rɨken iye ' to ' pe .
(src)="b.MAT.3.15.2"> Serɨ winɨ tanporo Papa e ' to ' i ' se rɨ kupʉ mɨrɨ , ” ta ' pʉ iya .
(src)="b.MAT.3.15.3"> Mɨrɨ a ' tai , Isaan uya ikupʉ ' pʉ imaimu awɨrɨ .
(trg)="b.MAT.3.15.1"> Jo̱baˈ cañíiˋ Jesús jo̱ casɨ́ˈˉreiñˈ : — Lɨ́ˈˆ jmeeˉ laco̱ˈ e fɨ́ɨˉɨ ˈnʉˋ lana ; co̱ˈ la guíimˋ ˈnéˉ jmitíˆiiˈ jaléˈˋ ta ˜ quiʉˈˊ Fidiéeˇ e ˈnéˉ jmóˆooˈ .
(trg)="b.MAT.3.15.2"> Jo̱baˈ caˈíbˉ dsíiˊ i̱ Juan do e niseáiñˉ dseaˋ do jmɨɨˋ .

(src)="b.MAT.3.16.1"> Inke pʉra tepa ' taisima ' pʉ rʉ ' pʉ pe , Sises ekanwaka ' pʉ tuna kapai .
(src)="b.MAT.3.16.2"> Mɨrɨ a ' tai kuru rɨ , ka ' uta ' koka ' pʉ , mɨrɨpan uya Papa A ' kwarʉ u ' tɨ ene ' pʉ wako ' wa kasa , mɨrɨpan uta ' si ' pʉ ipɨ ' .
(trg)="b.MAT.3.16.1"> Jo̱ dsifɨˊ mɨ ˜ cajgáangˉ Jesús jmɨɨˋ , jo̱ cagüɨˈɨ́ɨˊbre fɨˊ dsíiˊ jmɨ́ˋ .
(trg)="b.MAT.3.16.2"> Jo̱ ladsifɨˊ lanab canaˊ fɨˊ yʉ́ˈˆ jmɨgüíˋ , jo̱ cangáˉ Jesús e cajgóˉ Jmɨguíˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ fɨˊ yʉ́ˈˆ moguir ˜ e lɨɨng ˜ jaangˋ mee ˜ .

(src)="b.MAT.3.17.1"> Main , Epʉn winon uya ta ' pʉ , “ Umu pʉse rɨ , uni ' nʉnkanʉ ; ipɨ ' epori ' mayai ' , ” ta ' pʉ iya .
(trg)="b.MAT.3.17.1"> Jo̱ guicanʉ́ˈˋ co̱o̱ˋ luu ˜ e jáaˊ fɨˊ yʉ́ˈˆ jmɨgüíˋ jo̱ guicajíngˈˉ lala : — I̱ nab Jó̱o̱ˋo̱ i̱ ˈneáanˋn eáangˊ , jo̱ dsíngˈˉ iáangˋ dsiiˉ có̱o̱ˈr ˜ .

(src)="b.MAT.4.1.1"> Mɨrɨ a ' tai , Iya ' kwarʉ uya Sises arɨ ' pʉ rɨmono ' ta ' Makoi uya i ' tupɨ ' to ' pe .
(trg)="b.MAT.4.1.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋ e cajgóˉ Jmɨguíˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ fɨˊ yʉ́ˈˆ mogui ˜ Jesús , jo̱ e Jmɨguíˋ do cangojéengˋ dseaˋ do fɨˊ co̱o̱ˋ guóoˈ ˜ uǿˉ quiʉ̱́ˋ e laco̱ˈ fii ˜ i̱ ˈlɨngˈˆ nijmérˉ quijí̱ˉ jial e niˈéˉ dseaˋ do dseeˉ .

(src)="b.MAT.4.2.1"> Tʉuseruma tʉpo tenta ' nai ' pʉra 40 kaisa rɨ wʉi mɨrɨ awonsi ' kɨ ewarupɨ , mɨrɨpan esi ' pʉ ipan pe kuru iwan pe .
(trg)="b.MAT.4.2.1"> Jo̱ fɨˊ jo̱b cateáangˋ Jesús lajeeˇ tu̱lóˉ jmɨɨ ˜ jo̱guɨ tu̱lóˉ uǿøˋ jo̱ jaˋ e cagǿˈrˋ jí̱i̱ˈ ˜ co̱o̱ˋ lajeeˇ jo̱ .
(trg)="b.MAT.4.2.2"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋguɨ lajo̱baˈ cadseáˉ jmɨˈaaiñˉ .

(src)="b.MAT.4.3.1"> I ' tupɨ ' nin uyee ' pʉ ipiya ' , mɨrɨpan uya ta ' pʉ ipɨ ' , “ Papa Mumu pe ɨwesi yau , se ton tɨ ' amʉ ' pɨ ' pʉreti pe enakɨ ka ' kɨ , ” ta ' pʉ iya .
(trg)="b.MAT.4.3.1"> Jo̱ lajeeˇ jo̱b cangoquiéengˊ i̱ fii ˜ i̱ ˈlɨngˈˆ do fɨˊ lɨ ˜ singˈˊ Jesús e jmóorˋ quijí̱ˉ jial niˈéˉ dseaˋ do dseeˉ , jo̱baˈ casɨ́ˈrˉ dseaˋ do lala jo̱ cajíñˈˉ : — Song jáˈˉ e ˈnʉˋ lɨnˈˊ i̱ Jó̱o̱ˊ Fidiéeˇ camɨ́ɨngˈ ˜ do , quiʉ́ʉˈ ˜ ta ˜ e niˈuíingˉ iñíˈˆ e cu̱u̱ ˜ e néeˊ na .

(src)="b.MAT.4.4.1"> Sises uya eikʉ ' pʉ , “ Iye ' menukasa ' , ‘ Ka ' pon esi tʉuko ' mansen pʉreti pɨ ' rɨken pen , e ' tane tanporon nɨ main pɨ ' Papa mʉta yapai tʉuye ' sen , ’ tawon , ” ta ' pʉ iya .
(trg)="b.MAT.4.4.1"> Jo̱ dsʉˈ dsifɨˊ lajo̱b cañíiˋ Jesús quiáˈˉ i̱ fii ˜ i̱ ˈlɨngˈˆ do jo̱ cajíñˈˉ : — Dsʉˈ lalab féˈˋ fɨˊ ni ˜ jiˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ : “ Jaˋ nilɨseengˋ jaléngˈˋ dseaˋ jmɨgüíˋ juguiʉ́ˉ e lɨco̱ˈ niˈɨ̱́ˈˋ nidǿˈrˉ jaléˈˋ e seaˋ fɨˊ jmɨgüíˋ , co̱ˈ ˈnéˉ e nijmitir ˜ jaléˈˋ ta ˜ quiʉˈˊ fɨˊ ni ˜ jiˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ , jo̱ lajo̱guɨbaˈ nilɨseeiñˋ juguiʉ́ˉ . ”

(src)="b.MAT.4.5.1"> Mɨrɨ a ' tai , Makoi uya Sises arɨ ' pʉ wakʉ eke pata pona , mɨrɨpan uya Papa ena ' Esuwerʉ amʉ ' use ' mato ' , ɨpʉremato ' iwʉ ' ka ' tawon inakapu putu po iye ' mʉ ' sa ' kato ' pe ikupʉ ' pʉ .
(trg)="b.MAT.4.5.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋ jo̱ , i̱ fii ˜ i̱ ˈlɨngˈˆ do cangojéeiñˋ Jesús fɨˊ fɨɨˋ güeangˈˆ quiáˈˉ dseaˋ góorˋ dseaˋ Israel e siiˋ Jerusalén , jo̱ caseáaiñˋ dseaˋ do cartɨˊ yʉ́ˈˆ guáˈˉ féˈˋ e siˈˊ fɨˊ jo̱ .

(src)="b.MAT.4.6.1"> “ Papa Mumu pe ɨwesi yau , ata ' mo ' kakɨ , apʉne pʉra iye ' menukasa ' : “ ‘ Tinserʉʉi ton apiyo ' ma iya ɨpɨ ' , mɨrɨpan kon uya temiyatʉ kon yau ayanʉmʉ tɨ ' pona a ' ta wɨnɨ auya namai ' , ’ tawon , ” ta ' pʉ Makoi uya ipɨ ' .
(trg)="b.MAT.4.6.1"> Jo̱ lajeeˇ nɨteáaiñˉ fɨˊ jo̱ , lalab casɨ́ˈrˉ Jesús jo̱ cajíñˈˉ : — Song jáˈˉ e lɨnˈˊ i̱ Jó̱o̱ˊ Fidiéeˇ camɨ́ɨngˈ ˜ do , bíingˊ uøˈˊ cartɨˊ uii ˜ quiáˈˉ e guáˈˉ la ; dsʉco̱ˈ fɨˊ ni ˜ jiˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ féˈˋ lala : Fidiéeˇ niquiʉ́ˈrˉ ta ˜ jaléngˈˋ ángeles i̱ lɨ́ɨngˊ guotɨɨrˉ e nijmérˉ íˆ ˈnʉˋ , jo̱ nisáiñˈˊ ˈnʉˋ có̱o̱ˈ ˜ guoorˋ lajeeˇ guiáangˈ ˜ guoˈˊ guiáˈˆ güíˋ e laco̱ˈ jaˋ nitɨtaanˈ ˜ cartɨˊ ni ˜ uǿˆ .

(src)="b.MAT.4.7.1"> Sises uya eikʉ ' pʉ , “ Iye ' menukasa ' rɨ nɨrɨ , ‘ Itepuru , Papa , itese ' pɨ ' ɨwe ' to ' kʉsi ' tupɨtʉi , ’ tasa ' , ” ta ' pʉ iya ipɨ ' .
(trg)="b.MAT.4.7.1"> Jo̱baˈ cañíiˋ Jesús jo̱ casɨ́ˈˉreiñˈ : — Dsʉˈ lala féˈˋguɨ fɨˊ ni ˜ jiˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ cajo̱ : “ Jaˋ jmooˈˋ jial niˈéˉ Fíiˈˋ Fidiéeˇ dseeˉ . ”

(src)="b.MAT.4.8.1"> Makoi uya kanan arɨ ' pʉ ka ' tawon wʉ ' pona , mɨrɨpan uya tanporo eke ton pata enpoika ' pʉ itenu ya ' , mɨrɨ awonsi ' kɨ wakʉ pe rɨ iye ' to ' .
(trg)="b.MAT.4.8.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋ e jo̱ , i̱ fii ˜ i̱ ˈlɨngˈˆ do cangojéeiñˋ Jesús fɨˊ co̱o̱ˋ yʉ́ˈˆ móˈˋ e ñíiˊ eáangˊ , jo̱ caˈeˈrˊ dseaˋ do jaléˈˋ fɨɨˋ e seaˋ fɨˊ jmɨgüíˋ jo̱guɨ jial niingˉ laco̱o̱ˋ laco̱o̱ˋ ;

(src)="b.MAT.4.9.1"> “ Tanporo serɨ ton ke ɨrepa uya , urɨ pɨ ' te ' sekunkai ' ɨwɨpʉrema yau , ” ta ' pʉ iya ipɨ ' .
(trg)="b.MAT.4.9.1"> jo̱ i̱ fii ˜ i̱ ˈlɨngˈˆ do casɨ́ˈrˉ Jesús jo̱ cajíñˈˉ : — Jnea ˜ nicuǿøˆø ˈnʉˋ lajaléˈˋ e móoˈˉ na song nisiˈˆ uǿˉ jníˈˆ fɨˊ quiniiˉ jo̱guɨ nijmifénˈˊ jnea ˜ .

(src)="b.MAT.4.10.1"> Sises uya ta ' pʉ ipɨ ' , “ Upiyapai enta , Se ' tan !
(src)="b.MAT.4.10.2"> Apʉne pʉra iye ' menukasa ' , ‘ Itepuru , Papa , itese ' pɨ ' ɨwe ' to ' pɨ ' rɨken ɨpʉrema ' ; Kʉrɨ rɨ rɨken poitorʉ pe e ' kɨ , ’ tawon , ” ta ' pʉ Sises uya .
(trg)="b.MAT.4.10.1"> Jo̱baˈ cañíiˋ Jesús jo̱ casɨ́ˈˉreiñˈ : — Güɨhuíingˉ cáanˋn , Satanás , dsʉco̱ˈ fɨˊ ni ˜ jiˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ féˈˋguɨ : “ Jí̱i̱ˈ ˜ Fidiéeˇ dseaˋ guiing ˜ ñifɨ́ˉbingˈ nijmifénˈˊ , jo̱ jí̱i̱ˈ ˜ ta ˜ quiʉˈˊ íˋbre e nijmitíˈˆ cajo̱ . ”

(src)="b.MAT.4.11.1"> Mɨrɨpan piyapai Makoi utɨ ' pʉ .
(src)="b.MAT.4.11.2"> Inserʉ amʉ ' uyee ' pʉ ipika ' tɨi ' .
(trg)="b.MAT.4.11.1"> Jo̱ dsifɨˊ lajo̱b cajmɨˈnángˋ ˈñiaˈˊ i̱ fii ˜ i̱ ˈlɨngˈˆ do fɨˊ lɨ ˜ singˈˊ Jesús , jo̱ lɨ́ˉ jo̱ caguilíingˉ tú̱ˉ ˈnɨˊ mɨ́ɨngˈ ˜ ángeles fɨˊ lɨ ˜ singˈˊ Jesús e cangoto̱ˈˋ fɨ́ɨiñˋ dseaˋ do .

(src)="b.MAT.4.12.1"> Sises uya Isaan esi pariki ' si tau tawon etasa ' a ' tai , iyenna ' po ' pʉ Kiyarari pona .
(trg)="b.MAT.4.12.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋ jo̱ , jo̱ calɨñiˊ Jesús e ˈnʉñíbˆ nɨˈiuungˉ Juan i̱ seáangˋ dseaˋ jmɨɨˋ , jo̱baˈ caquɨmˈˉtu̱r fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Galilea .

(src)="b.MAT.4.13.1"> Ɨko ' manse ' na itɨ ' pʉ Ka ' paneyan pona , Nasare ' tʉnɨnse .
(src)="b.MAT.4.13.2"> Mɨrɨ pata esi ' pʉ mɨrɨ parau ku ' pɨri piyau Sepuran mɨrɨ awonsi ' kɨ Na ' tari nono airɨ .
(trg)="b.MAT.4.13.1"> Dsʉˈ jaˋ caje̱rˊ fɨˊ Nazaret , co̱ˈ dob cangogüeárˋ fɨˊ Capernaum fɨˊ ˈnɨˈˋ guiéeˊ Galilea , fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ lɨ ˜ neáangˊ dseaˋ Israel i̱ lɨ́ɨngˊ dseaˋ sɨju̱ˇ Zabulón có̱o̱ˈ ˜ guɨ Neftalí .

(src)="b.MAT.4.14.1"> Pu ' kena ' Aisaya uya ta ' pʉ rʉ ' pʉ a ' ku ' tɨ pe :
(trg)="b.MAT.4.14.1"> Jo̱ cangojéeˊ jaléˈˋ e jo̱ e laco̱ˈ calɨti ˜ lají̱i̱ˈ ˜ júuˆ quiáˈˉ Fidiéeˇ e cajmeˈˊ Saíiˆ , jaangˋ i̱ caféˈˋ cuaiñ ˜ quiáˈˉ Fidiéeˇ malɨɨ ˜ guɨ eáangˊ mɨ ˜ cajíñˈˉ lala :

(src)="b.MAT.4.15.1"> “ Sepuran mɨrɨ awonsi ' kɨ Na ' tari nono pon kon , ka ' pon amʉ ' Kiyarari e ' ma awɨron kon mɨrɨ awonsi ' kɨ tuna Isotan ratoi pon kon , Kiyarari , Esuwerʉ amʉ ' pen nono yau te ' san .
(trg)="b.MAT.4.15.1"> E guóoˈ ˜ uǿˉ quiáˈˉ dseaˋ sɨju̱ˇ Zabulón có̱o̱ˈ ˜ guɨ Neftalí néeˊ cáangˋ guaˋ Jordán fɨˊ ˈnɨˈˋ guiéeˊ Galilea fɨˊ dsíiˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Galilea cajo̱ .
(trg)="b.MAT.4.15.2"> Jo̱ fɨˊ jo̱b lɨ ˜ seengˋ dseaˋ i̱ jaˋ cuíingˋ Fidiéeˇ .

(src)="b.MAT.4.16.1"> Pʉsamoro ka ' pon amʉ ' ewarupɨ yau tʉuko ' mansan uya eke rɨ iweyu ensa ' man ; uma ' tan nɨto ' nono yau te ' san pona iweyu e ' wei ' tɨsa ' man . ”
(trg)="b.MAT.4.16.1"> Jo̱ lafaˈ i̱ seengˋ fɨˊ lɨ ˜ nʉʉˋ sǿˈˋ lɨ́ɨngˊ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ íˋ , dsʉˈ cangárˉ co̱o̱ˋ jɨˋ e jloˈˆ niingˉ ˈgøngˈˊ .
(trg)="b.MAT.4.16.2"> Jo̱ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ íˋ lɨ́ɨiñˊ lafaˈ sɨjúuiñˉ uíiˈ ˜ dseeˉ quiáˈrˉ , dsʉˈ nɨcajneáˉ e jɨˋ do jee ˜ írˋ .

(src)="b.MAT.4.17.1"> Mɨrɨ si ' kɨrɨ rɨ Sises epiya ' tɨ ' pʉ itekare ekama pɨ ' , “ Era ' tɨtɨ ' amakooi kon apai , apʉne pʉra Papa e ' to ' esa ' wannɨ pe man a ' ko pe ! ” ta ' pʉ iya .
(trg)="b.MAT.4.17.1"> Jo̱ lajeeˇ e nɨguiing ˜ Jesús fɨˊ Capernaumbaˈ canaaiñˋ guiarˊ júuˆ quiáˈrˉ jo̱ féˈrˋ : — Quɨ́ˈˉ jíingˈˇ yaang ˜ naˈ fɨˊ quiniˇ Fidiéeˇ uíiˈ ˜ dseeˉ quíiˉnaˈ , dsʉco̱ˈ nɨjaquiéemˊbaˈ e nicá̱ˋ dseaˋ do nifɨˊ quiáˈˉ lajaangˋ lajaangˋ dseaˋ jmɨgüíˋ .

(src)="b.MAT.4.18.1"> Sises usarɨ koro ' tau parau ku ' pɨri Kiyarari piyawɨrɨ , ka ' pon ene ' pʉ iya , takon ya ' te ' san , Saiman itese ' , Pi ' ta tato ' ipɨ ' , mɨrɨ awonsi ' kɨ Anturu si itakon .
(src)="b.MAT.4.18.2"> Tʉpunwerʉ kon tʉrʉ pɨ ' to ' esi ' pʉ parau ku ' pɨri kau , apʉne pʉra moro ' amʉ ' a ' sinin nan pe tesi kon pɨ ' .
(trg)="b.MAT.4.18.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋ jo̱ , lajeeˇ e ngóoˊ Jesús ngɨrˊ fɨˊ ˈnɨˈˋ guiéeˊ Galilea , cangáiñˉ gángˉ dseaˋ i̱ laˈóˈˋ rúngˈˋ , jaangˋ i̱ siiˋ Simón jo̱ siiˋbɨr Tʉ́ˆ cajo̱ , jo̱ jaangˋguɨ i̱ siiˋ Dɨ́ˆ .
(trg)="b.MAT.4.18.2"> Jo̱ lajɨˋ huáaiñˈˉ do taaiñ ˜ ta ˜ feáˋ ˈmáaˊ fɨˊ dsíiˊ jmɨ́ˋ quiáˈˉ e sáiñˈˊ ˈñʉˋ .

(src)="b.MAT.4.19.1"> Sises uya ta ' pʉ to ' pɨ ' , “ Upɨkɨrɨ ɨsi ' tɨ ' , ɨkonekato ' kon pe uya ka ' pon amʉ ' a ' sinin nan pe , ” ta ' pʉ iya .
(trg)="b.MAT.4.19.1"> Jo̱ Jesús casɨ́ˈˉreiñˈ jo̱ cajíñˈˉ : — ˈNʉ́ˈˋ ñilíingˉnaˈ có̱o̱ˈ ˜ jnea ˜ , jo̱ jnea ˜ nicuǿøˆø ˈnʉ́ˈˋ ta ˜ e guiáˆnaˈ júuˆ quiáˈˉ Fidiéeˇ fɨˊ jee ˜ dseaˋ jmɨgüíˋ , jo̱ lɨ́ɨbˊjiʉ e ta ˜ jo̱ la lɨ́ɨˊ ta ˜ sángˈˊ ˈñʉˋ .

(src)="b.MAT.4.20.1"> Mɨrɨ pe rɨ , tʉpunwerʉ kon tʉnɨnse to ' utɨ ' pʉ ipɨkɨrɨ .
(trg)="b.MAT.4.20.1"> Jo̱baˈ i̱ dseaˋ do dsifɨˊ ladob catʉ́rˋ ˈmáaˊ quiáˈrˉ jo̱ cangolíimˆbre có̱o̱ˈ ˜ Jesús .

(src)="b.MAT.4.21.1"> Mɨrɨ apai tʉutɨi ' , tʉron kon asa ' ron kon ɨsirunan ene ' pʉ iya , Isens mɨrɨ awonsi ' kɨ Isaan , Sepiti munkɨ amʉ ' .
(src)="b.MAT.4.21.2"> Kanau yau to ' esi ' pʉ , tʉkʉipʉnʉ kon Sepiti pokon pe tʉpunwerʉ kon konepɨtʉ pɨ ' .
(src)="b.MAT.4.21.3"> Sises uya to ' kɨ ' ma ' pʉ .
(trg)="b.MAT.4.21.1"> Jo̱ tɨˊ dobɨjiʉ nɨngóoˊ Jesús có̱o̱ˈ ˜ i̱ dseaˋ do mɨ ˜ cangáiñˉ jiéngˈˋguɨ gángˉ dseaˋ i̱ laˈóˈˋ rúmˈˋ cajo̱ , jo̱ jaaiñˈˋ do siirˋ Tiáa ˜ jo̱ jaangˋguɨ i̱ siiˋ Juan .
(trg)="b.MAT.4.21.2"> Jo̱ lajɨˋ huáaiñˈˉ do lɨ́ɨiñˊ jó̱o̱ˊ jaangˋ dseañʉˈˋ i̱ siiˋ Zebedeo .
(trg)="b.MAT.4.21.3"> Jo̱ teáaiñˈ ˜ fɨˊ co̱o̱ˋ dsíiˊ móoˊ co̱lɨɨng ˜ có̱o̱ˈ ˜ tiquiáˈrˆ e jmoˈrˊ jaléˈˋ ˈmáaˊ quiáˈˉ e sáiñˈˊ ˈñʉˋ .
(trg)="b.MAT.4.21.4"> Jo̱ Jesús catǿˈˉreiñˈ do ,

(src)="b.MAT.4.22.1"> Inke pʉra , tʉkanwa kon mɨrɨ awonsi ' kɨ tʉkʉipʉnʉ kon tʉnɨnse to ' utɨ ' pʉ ipɨkɨrɨ .
(trg)="b.MAT.4.22.1"> jo̱ dsifɨˊ lajo̱b caˈuøøiñˈˋ do e fɨˊ dsíiˊ móoˊ lɨ ˜ teáaiñˈ ˜ do jo̱ cangolíimˉbre có̱o̱ˈ ˜ Jesús , jo̱ dob caseáaiñˊ i̱ tiquiáˈrˆ do .

(src)="b.MAT.4.23.1"> Sises utɨ ' pʉ siya rɨ Kiyarari awɨrɨ ka ' pon amʉ ' enupa pɨ ' Esuwerʉ amʉ ' usenupato ' iwʉ ' tau ' ne .
(src)="b.MAT.4.23.2"> Wakʉ itekare ekama pɨ ' iyesi ' pʉ , Papa e ' to ' esa ' wannɨ pe pɨ ' .
(src)="b.MAT.4.23.3"> Paran pokon kon mɨrɨ awonsi ' kɨ takuru ' kena ' nan ka ' pon amʉ ' epi ' tɨ pɨ ' iyesi ' pʉ .
(trg)="b.MAT.4.23.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangɨ́ˋ jo̱ , cangɨˊ Jesús fɨˊ laˈúngˉ fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Galilea e eˈrˊ jaléngˈˋ dseaˋ Israel júuˆ quiáˈˉ Fidiéeˇ fɨˊ dsíiˊ guáˈˉ quiáˈrˉ e té̱e̱ˉ laco̱o̱ˋ fɨɨˋ .
(trg)="b.MAT.4.23.2"> Jo̱ guiarˊ júuˆ quiáˈˉ Fidiéeˇ e nɨjaquiéemˊbaˈ e nicá̱ˋ dseaˋ do nifɨˊ quiáˈˉ lajaangˋ lajaangˋ dseaˋ jmɨgüíˋ .
(trg)="b.MAT.4.23.3"> Jo̱guɨ jmiˈleáamˉbɨr jaléngˈˋ dseaˋ i̱ lɨ́ɨngˊ lɨ́ˈˆ doñiˊ eeˋ jmohuɨ́ɨˊ o̱si lɨ́ˈˆ doñiˊ jiéˈˋ lɨ ˜ cuˈˋ quiáiñˈˉ é .

(src)="b.MAT.4.24.1"> Itekareei utɨ ' pʉ siya rɨ Siriya poron pata awɨrɨ ' ne rɨ , mɨrɨpan ka ' pon amʉ ' uya tanporo e ' ne ' pe te ' san nee ' pʉ ipiya ' , ti ' tui ' pʉra rɨ teparan ke te ' san .
(src)="b.MAT.4.24.2"> Tʉron kon eparan esi ' pʉ ipan pe kuru te ' kʉnkʉnmasen , tʉron kon yau makoi a ' kwarʉ esi ' pʉ , tʉron kon eparan esi ' pʉ yai to ' enno ' pɨ ' nin , tʉron kon ipu ' tɨka ' pɨ ' sa ' kon Sises uya tanporo pʉsamoro epi ' tɨ ' pʉ .
(trg)="b.MAT.4.24.1"> Jo̱ eáamˊ nɨniˈˊ júuˆ quiáˈˉ Jesús quiáˈˉ jaléˈˋ e guiʉ́ˉ e jmóorˋ do fɨˊ laˈúngˉ fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Siria .
(trg)="b.MAT.4.24.2"> Jo̱ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ seengˋ fɨˊ jo̱ dsilíiñˉ fɨˊ lɨ ˜ táangˋ Jesús e dsijéeiñˋ jaléngˈˋ dseaˋ dséeˈ ˜ quiáˈrˉ lɨ́ˈˆ doñiˊ eeˋ jmohuɨ́ɨˊ lɨiñˈˊ ; jo̱ quiéengˋ i̱ jéeˊ i̱ ˈlɨngˈˆ quiáˈˉ có̱o̱ˈ ˜ guɨ jaléngˈˋ i̱ joñíingˋ jo̱guɨ jaléngˈˋ i̱ caang ˜ guotɨɨˉ jo̱guɨ jaléngˈˋ i̱ jaˋ líˋ ngɨ́ˉ , lɨ́ˈˆ lajaléngˈˋ i̱ na dseángˈˉ jmiˈleáamˉ Jesús .

(src)="b.MAT.4.25.1"> Eke pe rɨ anpisin Kiyarari awɨron kon , Te ' ka ' pores , Surusiran , Isutiya pon kon , mɨrɨ awonsi ' kɨ Isotan nono ratoi pon kon utɨ ' pʉ ipɨkɨrɨ .
(trg)="b.MAT.4.25.1"> Jo̱ eáamˊ fɨ́ɨngˊ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ nɨngɨˊ có̱o̱ˈ ˜ Jesús ; jo̱ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ íˋ seeiñˈˋ do i̱ seengˋ fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Galilea jo̱guɨ seemˋbɨ i̱ jalíingˉ fɨˊ jaléˈˋ fɨɨˋ e téeˈ ˜ fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Decápolis jo̱guɨ seemˋbɨ i̱ jalíingˉ fɨˊ Jerusalén jo̱guɨ seemˋbɨ cajo̱ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ jalíingˉ fɨˊ lɨ ˜ se̱ˈˊ Judea có̱o̱ˈ ˜ guɨ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ jalíingˉ lɨ́ˈˆ lɨˊ ˈngóoˈ ˜ laco̱ˈ iʉ ˜ guaˋ Jordán .

(src)="b.MAT.5.1.1"> Sises uya anpisin pe ka ' pon amʉ ' ensa ' a ' tai , iyekainʉmʉ ' pʉ i ' kʉrʉ pona , mɨrɨpan ereuta ' pʉ .
(src)="b.MAT.5.1.2"> Ipoitorʉ ton amʉra ' pʉ ipiya ' ,
(trg)="b.MAT.5.1.1"> Jo̱ mɨ ˜ cangáˉ Jesús e fɨ́ɨngˊ dseaˋ ngolíingˉ caluurˇ laco̱ˈ ngóorˊ , jo̱baˈ cajgóorˉ fɨˊ co̱o̱ˋ yʉ́ˈˆ móˈˋ jo̱ fɨˊ jo̱b caguárˋ .
(trg)="b.MAT.5.1.2"> Jo̱ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ quiáˈrˉ do cangoquiéeiñˊ fɨˊ lɨ ˜ guiing ˜ dseaˋ do ,

(src)="b.MAT.5.2.1"> mɨrɨpan kon enupa pɨ ' iye ' sara ' tɨ ' pʉ :
(trg)="b.MAT.5.2.1"> jo̱ Jesús canaaiñˋ eˈˊreiñˈ do jo̱ cajíñˈˉ :

(src)="b.MAT.5.3.1"> “ Pori ' pe entu ' ma ' na ' ne ' nan ta ' kwarʉ kon yau esi , apʉne pʉra to ' iwano ' pe Papa e ' to ' esa ' wannɨ pe esi .
(trg)="b.MAT.5.3.1"> — Juguiʉ́ˉjiʉ quiáˈˉ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ ñiˊ e ˈneáiñˉ Fidiéeˇ , co̱ˈ dseaˋ íbˋ dseaˋ i̱ quie̱ˊ nifɨˊ quiáˈrˉ .

(src)="b.MAT.5.4.1"> Pori ' pe te ' ton kon kamoro tʉuta ' kwarʉkai ' ukaran nɨ pɨ ' na ' ne ' nan serɨ pe , apʉne pʉra Papa uya pori ' pe to ' ku ' to ' oton .
(trg)="b.MAT.5.4.1"> ’ Juguiʉ́ˉjiʉ quiáˈˉ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ dsíngˈˉ lɨjiuung ˜ dsíiˊ , co̱ˈ Fidiéebˇ nijmiˈiáaiñˋ dsíiˊ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ íˋ .

(src)="b.MAT.5.5.1"> Pori ' pe te ' ton kon kamoro mɨ pe te ' ku ' san pen , apʉne pʉra tanporo rɨ non tʉrʉ Papa uya to ' ena ' .
(trg)="b.MAT.5.5.1"> ’ Juguiʉ́ˉjiʉ quiáˈˉ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ ˈneángˉ Fidiéeˇ , co̱ˈ nɨñirˊ e jí̱i̱ˈ ˜ co̱o̱ˋ jaˋ e quɨ́ɨˈr ˜ jmɨɨ ˜ jmérˉ yaaiñ ˜ ; jo̱ Fidiéeˇbingˈ i̱ nicuǿˈˉ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ íˋ jaléˈˋ e catɨ́ɨiñˉ lɨ́ˈˆ laco̱ˈ jí̱i̱ˈ ˜ júuˆ e nɨcacuøˈˊreiñˈ lamɨ ˜ jéengˊguɨ .

(src)="b.MAT.5.6.1"> Pori ' pe te ' ton kon kamoro iwan pe , mɨrɨ awonsi ' kɨ tuna ' kiri ' ke na ' ne ' nan ipokena ' i ' se , apʉne pʉra to ' rɨ a ' wetato ' oton .
(trg)="b.MAT.5.6.1"> ’ Juguiʉ́ˉjiʉ quiáˈˉ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ dsíngˈˉ iing ˜ jméˉ jaléˈˋ e iing ˜ Fidiéeˇ , co̱ˈ dseaˋ íˋbingˈ i̱ nijmɨcó̱o̱ˈ ˜ quiáˈrˉ e nilíˈˋbre jmérˉ jaléˈˋ e jo̱ .

(src)="b.MAT.5.7.1"> Pori ' pe te ' ton kon kamoro ɨsentu ' kena ' ton , apʉne pʉra Papa usentu ' mato ' oton to ' pɨ ' .
(trg)="b.MAT.5.7.1"> ’ Juguiʉ́ˉjiʉ quiáˈˉ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ fɨ́ɨˉ lɨ́ɨngˉ jaléngˈˋ dseaˋ rúngˈˋ , co̱ˈ Fidiéebˇ nilíˋ fɨ́ɨˉ lɨ́ɨiñˉ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ íˋ .

(src)="b.MAT.5.8.1"> Pori ' pe te ' ton kon kamoro wakʉ pe tewan kon yau nekonekayai ' ne ' nan , apʉne pʉra to ' uya Papa ento ' oton .
(trg)="b.MAT.5.8.1"> ’ Juguiʉ́ˉjiʉ quiáˈˉ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ guiing ˜ dsíiˊ e jmóorˋ jmangˈˉ jaléˈˋ e guiʉ́ˉ , co̱ˈ jaléngˈˋ dseaˋ íˋbingˈ i̱ niníingˉ Fidiéeˇ .

(src)="b.MAT.5.9.1"> Pori ' pe te ' ton kon kamoro ɨsɨ pe te ' san i ' nɨ ' pankanin nan , apʉne pʉra Papa munkɨ amʉ ' pe to ' e ' to ' oton .
(trg)="b.MAT.5.9.1"> ’ Juguiʉ́ˉjiʉ quiáˈˉ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ jmóoˋ quijí̱ˉ jial nilɨseengˋ dseaˋ juguiʉ́ˉ có̱o̱ˈ ˜ dseaˋ rúiñˈˋ , co̱ˈ Fidiéeˇbingˈ nijíngˈˉ e dseaˋ íˋbingˈ lɨ́ɨngˊ jó̱o̱rˊ .

(src)="b.MAT.5.10.1"> Pori ' pe te ' ton kon kamoro ɨsɨ pe rɨ , ipan pe rɨ tʉkota ' masan wakʉ kupʉ to ' uya wenai , to ' iwano ' pe Papa e ' to ' esa ' wannɨ pe esi .
(trg)="b.MAT.5.10.1"> ’ Juguiʉ́ˉjiʉ quiáˈˉ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ dsingɨ́ɨngˉ e jmóˈˉ dseaˋ gaˋ quiáˈrˉ uíiˈ ˜ e jmóorˋ jaléˈˋ e iing ˜ Fidiéeˇ , co̱ˈ i̱ dseaˋ i̱ dsingɨ́ɨngˉ jaléˈˋ e jo̱ , Fidiéeˇbingˈ i̱ quie̱ˊ nifɨˊ quiáˈrˉ .

(src)="b.MAT.5.11.1"> “ Pori ' pe ɨwesi kon mɨrɨ ka ' pon amʉ ' uya asapema kon a ' tai , iwenai pʉra ɨkota ' ma ' nokon a ' tai mɨrɨ awonsi ' kɨ to ' usaurokʉ ɨri pe rɨ ɨpɨ ' nokon a ' tai urɨ uriya ' .
(trg)="b.MAT.5.11.1"> ’ Juguiʉ́ˉjiʉ quíiˉ ˈnʉ́ˈˋ mɨ ˜ féˈˋ dseaˋ gaˋ uii ˜ quíiˉnaˈ jo̱guɨ jmáiñˈˋ ˈnʉ́ˈˋ jo̱guɨ sɨ́ˈrˋ ˈnʉ́ˈˋ jaléˈˋ júuˆ e o̱ˈ jáˈˉ uíiˈ ˜ e lɨ́ɨngˊnaˈ dseaˋ quiéˉe .