# agr/Aguaruna-NT.xml.gz
# quc/Kiche-NT.xml.gz


(src)="b.MAT.1.1.1"> Ju ainawai Jisukristu muunji aajakajua nuna daaji agatkamua duka .
(src)="b.MAT.1.1.2"> Nigka David , Abraham aina nu wegantu aajakuí .
(trg)="b.MAT.1.1.1"> Are waˈ ri qui biˈ ri u mam ri Jesús ojer .
(trg)="b.MAT.1.1.2"> Ri Jesús Are rachalaxic ri ka mam David xukujeˈ ri ka mam Abraham ojer .

(src)="b.MAT.1.2.1"> Abragka uchijiyai Isaac , Isaaka uchijiyai Jacob , Jacopa uchijiyai Judá nuigtú yachi aidaushkam .
(trg)="b.MAT.1.2.1"> Ri ka mam Abraham are u tat ri ka mam Isaac .
(trg)="b.MAT.1.2.2"> Ri ka mam Isaac are u tat ri ka mam Jacob .
(trg)="b.MAT.1.2.3"> Ri ka mam Jacob are u tat ri ka mam Judá xukujeˈ tak ri e rachalal ri areˈ .

(src)="b.MAT.1.3.1"> Judá Tamarai akiauwai Faresan , Zarajai .
(src)="b.MAT.1.3.2"> Faresa uchijiyai Esrom , Esroma uchijiyai Aram .
(trg)="b.MAT.1.3.1"> Ri ka mam Judá are u tat ri ka mam Fares xukujeˈ ri ka mam Zara .
(trg)="b.MAT.1.3.2"> Ri qui nan cˈut are ri nan Tamar .
(trg)="b.MAT.1.3.3"> Ri ka mam Fares are u tat ri ka mam Esrom .
(trg)="b.MAT.1.3.4"> Ri ka mam Esrom are u tat ri ka mam Aram .

(src)="b.MAT.1.4.1"> Arama uchijiyai Aminadab , Aminadapa uchijiyai Naasón , Naasogka uchijiyai Salmón .
(trg)="b.MAT.1.4.1"> Ri ka mam Aram are u tat ri ka mam Aminadab .
(trg)="b.MAT.1.4.2"> Ri ka mam Aminadab are u tat ri ka mam Naasón .
(trg)="b.MAT.1.4.3"> Ri ka mam Naasón are u tat ri ka mam Salmón .

(src)="b.MAT.1.5.1"> Salmón Rahapa juki akiauwai Boozan , Booz Rutan juki akiauwai Obetan , Obeta uchijiyai Isaí .
(trg)="b.MAT.1.5.1"> Ri ka mam Salmón are u tat ri ka mam Booz .
(trg)="b.MAT.1.5.2"> Ru nan ri ka mam Booz are ri nan Rahab .
(trg)="b.MAT.1.5.3"> Ri ka mam Booz are u tat ri ka mam Obed .
(trg)="b.MAT.1.5.4"> Ru nan ri ka mam Obed are ri nan Rut .
(trg)="b.MAT.1.5.5"> Ri ka mam Obed are u tat ri ka mam Isaí .

(src)="b.MAT.1.6.1"> Isaí uchijiyai apu David , tuja David Uriasa nuwe aajakua nuna jukí Salomogkan akiauwai .
(trg)="b.MAT.1.6.1"> Ri ka mam Isaí are u tat ri ka mam David ri nim takanel .
(trg)="b.MAT.1.6.2"> Ri ka mam David ri nim takanel rucˈ ri chichuˈ ri xrixokilaj na ri tat Urías , e areˈ u nan u tat ri ka mam Salomón .

(src)="b.MAT.1.7.1"> Salomogka uchijiyai Roboam , Roboama uchijiyai Abías , Abiasan uchijiyai Asa .
(trg)="b.MAT.1.7.1"> Ri ka mam Salomón are u tat ri ka mam Roboam .
(trg)="b.MAT.1.7.2"> Ri ka mam Roboam are u tat ri ka mam Abías .
(trg)="b.MAT.1.7.3"> Ri ka mam Abías are u tat ri ka mam Asa .

(src)="b.MAT.1.8.1"> Asa uchijiyai Josafat , Josafata uchijiyai Joram , Jorama uchijiyai Uzías .
(trg)="b.MAT.1.8.1"> Ri ka mam Asa are u tat ri ka mam Josafat .
(trg)="b.MAT.1.8.2"> Ri ka mam Josafat are u tat ri ka mam Joram .
(trg)="b.MAT.1.8.3"> Ri ka mam Joram are u tat ri ka mam Uzías .

(src)="b.MAT.1.9.1"> Uziasa uchijiyai Jotam , Jotama uchijiyai Acaz , Acaza uchijiyai Ezequías .
(trg)="b.MAT.1.9.1"> Ri ka mam Uzías are u tat ri ka mam Jotam .
(trg)="b.MAT.1.9.2"> Ri ka mam Jotam are u tat ri ka mam Acaz .
(trg)="b.MAT.1.9.3"> Ri ka mam Acaz are u tat ri ka mam Ezequías .

(src)="b.MAT.1.10.1"> Ezequiasa uchijiyai Manasés , Manasesa uchijiyai Amón , Amogka uchijiyai Josías .
(trg)="b.MAT.1.10.1"> Ri ka mam Ezequías are u tat ri ka mam Manasés .
(trg)="b.MAT.1.10.2"> Ri ka mam Manasés are u tat ri ka mam Amón .
(trg)="b.MAT.1.10.3"> Ri ka mam Amón are u tat ri ka mam Josías .

(src)="b.MAT.1.11.1"> Josiasa uchijiyai Jeconías nuigtú yachi aidaushkam , ditak akiinawajui Babilonianmaya aidau Israel aentsun achig yajuaku aina nunú tsawan jegatsaig .
(trg)="b.MAT.1.11.1"> Ri ka mam Josías are u tat ri ka mam Jeconías , xukujeˈ ri e rachalal .
(trg)="b.MAT.1.11.2"> Pa tak ri kˈij riˈ xecˈam bi ri winak aj Israel , xeopan cˈu pa ri tinimit Babilonia .

(src)="b.MAT.1.12.1"> Tuja Babilonia yajuakam batsamsag Jeconías akiauwai Salatielan , Salatiela uchijiyai Zorobabel .
(trg)="b.MAT.1.12.1"> Aretak ri winak aj Israel e cˈo chic pa ri tinimit Babilonia , ri ka mam Jeconías xcˈoji jun u cˈojol , Salatiel u biˈ .
(trg)="b.MAT.1.12.2"> Ri ka mam Salatiel are u tat ri ka mam Zorobabel .

(src)="b.MAT.1.13.1"> Zorobabela uchijiyai Abiud , Abiuta uchijiyai Eliaquim , Eliaquima uchijiyai Azor .
(trg)="b.MAT.1.13.1"> Ri ka mam Zorobabel are u tat ri ka mam Abiud .
(trg)="b.MAT.1.13.2"> Ri ka mam Abiud are u tat ri ka mam Eliaquim .
(trg)="b.MAT.1.13.3"> Ri ka mam Eliaquim are u tat ri ka mam Azor .

(src)="b.MAT.1.14.1"> Azora uchijiyai Sadoc , Sadoca uchijiyai Aquim , Aquima uchijiyai Eliud .
(trg)="b.MAT.1.14.1"> Ri ka mam Azor are u tat ri ka mam Sadoc .
(trg)="b.MAT.1.14.2"> Ri ka mam Sadoc are u tat ri ka mam Aquim .
(trg)="b.MAT.1.14.3"> Ri ka mam Aquim are u tat ri ka mam Eliud .

(src)="b.MAT.1.15.1"> Eliuta uchijiyai Eleazar , Eleazara uchijiyai Matán , Matagka uchijiyai Jacob .
(trg)="b.MAT.1.15.1"> Ri ka mam Eliud are u tat ri ka mam Eleazar .
(trg)="b.MAT.1.15.2"> Ri ka mam Eleazar are u tat ri ka mam Matán .
(trg)="b.MAT.1.15.3"> Ri ka mam Matán are u tat ri ka mam Jacob .

(src)="b.MAT.1.16.1"> Jacopa uchijiyai José , María aishi aajakua nunú ; tuja Maríayai akiinauwai Jisus , Apajuí awemamu taku Kristu tujakbauwa nu .
(trg)="b.MAT.1.16.1"> Ri ka mam Jacob are ru tat ri a José ri rachajil ri María .
(trg)="b.MAT.1.16.2"> We María riˈ are cˈu waˈ ru nan ri Jesús ri cäbix Cristo che .

(src)="b.MAT.1.17.1"> Imaan aajakajua nunú Abragkai nagkamsa dekapa Davitai ejemak awai catorce aents , tuja Davitai nagkamsa dekapaja Babilonianmaya aidau Israel aentsun achijá yajuakajua nui ejemash catorce aents awai , aantsag Kristu akiinauwa imanui ejemashkam catorce aents awai .
(trg)="b.MAT.1.17.1"> Je riˈ chi cajlajuj juchˈob tataxelab cachiˈl ri qui cˈojol e ocˈowinak xchaptaj lok rucˈ ri ka mam Abraham cˈä rucˈ ri ka mam David .
(trg)="b.MAT.1.17.2"> Cajlajuj chic xchaptaj lok rucˈ ri ka mam David cˈä aretak xecˈam bi ri winak aj Israel , xeopan pa ri tinimit Babilonia .
(trg)="b.MAT.1.17.3"> Te cˈu riˈ e cˈo chi cajlajuj chic cˈä xil na u wäch ri Cristo .

(src)="b.MAT.1.18.1"> Jisukristu akiinatnai tibauk aatus aajakuí .
(src)="b.MAT.1.18.2"> José anagbauwai Marían Jisukristu dukují atinun , tujash Maríak eke nematsuk pujayatak Wakaní Pegkejin ejapjukui .
(trg)="b.MAT.1.18.1"> Are je waˈ xbantajic aretak xil u wäch ri alaj a Jesús : Ri kˈapoj al María ru nan u yoˈm chi u tzij che cˈulanem rucˈ ri a José .
(trg)="b.MAT.1.18.2"> Mäjaˈ cˈu quecˈuliˈc aretak ri al María xcanaj yawab winak rumal ru chukˈab ri Lokˈalaj Espíritu .

(src)="b.MAT.1.19.1"> Nuniktatman José dekaa , nigka aishmag pegkeg asa : Wakenmataik tikichish dekainatsaig idaisatjai , tiuwai .
(trg)="b.MAT.1.19.1"> Ri a José cˈut ri rachajil are jun achi ri jicom ranimaˈ cho ri Dios , man craj tä cˈut cäresaj u qˈuixbal ri al María chquiwäch ri winak .
(trg)="b.MAT.1.19.2"> Rumal riˈ xuchomaj u yaˈic canok xak chi cˈuyal .

(src)="b.MAT.1.20.1"> Aatus José anentaimas kanittaman , Apajuí aentsji nayaimpinmaya kajanum wantintuk : “ José David wegantu uchijiyah , utujimtsuk Maríak jukita , ame anagmamua duka .
(src)="b.MAT.1.20.2"> Ni ejapjuka nunak Wakaní Pegkeji egkemtukam ejapjuke ” , tiuwai .
(trg)="b.MAT.1.20.1"> Aretak jeˈ tajin cuchomaj waˈ , xpe jun ángel ri takom lok rumal ri Dios ri xucˈut rib chuwäch ri a José pa ri u waram , xubij che : A José , at baˈ at rachalaxic ri tat David .
(trg)="b.MAT.1.20.2"> Maxej awib chucˈamic ri al María che awixokil , rumal chi ri ral ri quil na u wäch , are rech ri Lokˈalaj Espíritu waˈ .

(src)="b.MAT.1.21.1"> “ Nunú uchi akiinkui adaikata Jisus , ni aentsú tudaujin tsagkujug uwemtikatin asamtai . ”
(trg)="b.MAT.1.21.1"> Ri areˈ cäcˈoji na jun ral ala , cacoj cˈu na JESÚS che u biˈ .
(trg)="b.MAT.1.21.2"> ( Ri “ Jesús ” quel cubij “ Toˈl Ke ” . )
(trg)="b.MAT.1.21.3"> Jeˈ u biˈ waˈ rumal chi queutoˈ na ru winakil , queresaj na pa ri qui mac , ― xcha ri ángel .

(src)="b.MAT.1.22.1"> Ju aatus ejapjukua duka , duwik Apajuí etsegtin tibauwa nu uminbaunum nunikui , duka tawai :
(trg)="b.MAT.1.22.1"> Ronojel waˈ xbantajic rech kas jeˈ quel wi jas ru bim ri Kajaw Dios rumal ri kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri cubij :

(src)="b.MAT.1.23.1"> “ Ejapjuktinai makichik muntsujut aentsú takashtai , nunik uchigmaktinai uchi aishmagkun , nunú adaikatnaitjume Emanuel ” , ( nunak : “ Apajuik jutiijai awai ” taku tawai ) .
(trg)="b.MAT.1.23.1"> Ri kˈapoj ali cäcanaj na can yawab winak , cäril cˈu na u wäch jun ral ala ri cäbix na Emanuel che ,

(src)="b.MAT.1.24.1"> Nu aatsa tima José shintaag , nayaimpinmaya aents tibaunak imatiksag umiak Maríanak niina jeen jukiuwai .
(trg)="b.MAT.1.24.1"> ― cächaˈ .
(trg)="b.MAT.1.24.2"> Quel cubij waˈ : Ri Dios cˈo kucˈ , ― cächa riˈ .
(trg)="b.MAT.1.24.3"> Aretak xcˈastaj ri a José che ru waram , xunimaj ri xbix che rumal ri ángel ri takom lok rumal ri Dios .
(trg)="b.MAT.1.24.4"> Xucˈam ri al María che rixokil .

(src)="b.MAT.1.25.1"> Tujash dutika jukish Josek Maríajaig tsanigchauwai , eke uchi iwaiya nu akiintsaigkik , nuní pujai uchi akiinamtai adaikauwai Jisus .
(trg)="b.MAT.1.25.1"> Man xquirik tä cˈu na quib , xane cˈä teˈ aretak xil na u wäch ri ral ri al María .
(trg)="b.MAT.1.25.2"> Ri a José xucoj cˈu JESÚS che u biˈ .

(src)="b.MAT.2.1.1"> Herodes Judea nugka apuji wajas pujai , nunú nugkanmag yaakat Belegnum Jisus akiinauwai .
(src)="b.MAT.2.1.2"> Nunik akiinamtai yaakat Jerusalegnum tikich nugkanmaya etsá minitaijin batsamin aidau kaunkajui .
(src)="b.MAT.2.1.3"> Nunú aents aidauk yacha yaya aidaun dekapawag diisag dekau aajakajui .
(trg)="b.MAT.2.1.1"> Ri alaj a Jesús xil u wäch pa ri tinimit Belén , ri cˈo pa Judea .
(trg)="b.MAT.2.1.2"> Are chiˈ cˈo ri tat Herodes che nim takanel puwiˈ ronojel ri Judea .
(trg)="b.MAT.2.1.3"> Xeopan cˈu jujun achijab ajnoˈjab pa ri tinimit Jerusalén , jelaˈ cˈu quepe pa relbal kˈij .

(src)="b.MAT.2.2.1"> Iman aidau Jerusalén jegawag iniimaidau : — ¿ Tuwí pujawa judío aidaun apuji atin uchi yamá akiina dusha ?
(src)="b.MAT.2.2.2"> Ii nugken etsá jintain pujusá yaya wainkamji , Apu akiintai wantinkatnai timawa nunú .
(src)="b.MAT.2.2.3"> Nunika wainkaja minaji ni ememattasa , — tuidau .
(trg)="b.MAT.2.2.1"> Xquitaˈ cˈu u tzijol chilaˈ , xquibij : ¿ Jawijeˈ cäriktaj wi ri nim takanel ri cätakan na pa qui wiˈ ri winak aj Israel ri cˈä teˈ xil u wäch ?
(trg)="b.MAT.2.2.2"> Xa xkil ru chˈimil pa relbal kˈij , rumal riˈ xujpe chukˈijilaxic , ― xechaˈ .

(src)="b.MAT.2.3.1"> Nu tibaun aents aidau etsejiagtai , apu Herodes antuk puyatkau , tuja aantsag ashí aents Jerusalegnumia aidaushkam nuna antukag puyatkaju , nunikag : — ¡ Wajukutskaih ! — tusag kuashat pachis chichaidau .
(trg)="b.MAT.2.3.1"> Aretak ri tat Herodes ri nim takanel xuta waˈ , sibalaj xsach u cˈux , jeˈ xukujeˈ conojel ri niqˈuiaj winak aj Jerusalén .

(src)="b.MAT.2.4.1"> Nuna aatus apu Herodesak antuk , kuashat anentaimu .
(src)="b.MAT.2.4.2"> Nuniak sacerdote apuji aidaun , chicham umiktin agagbaun pachis etsejin aidaujai untsukú , nunik : — ¿ Tuwí Apu Kristush akiinatnaita ? — tiuwai .
(trg)="b.MAT.2.4.1"> Xtakan cˈu ri nim takanel che qui siqˈuixic ri qui nimakil sacerdotes , xukujeˈ ri tijonelab re ri Pixab , xutaˈ cˈu chque jawijeˈ quil wi na u wäch ri Cristo .

(src)="b.MAT.2.5.1"> Tutai dita aiinak : — Duka yaakat Belén , Judea nugkanum awa nui akiinatnai , juna aatus Apajuí etsegtujakú aidau agaju ainawai :
(trg)="b.MAT.2.5.1"> Ri e areˈ xquibij che : Pa ri tinimit Belén ri cˈo pa Judea , rumal chi ri kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri Dios je waˈ xutzˈibaj :

(src)="b.MAT.2.6.1"> ‘ Belén , Judea nugkanum awa juuwai yaakat imá piipichik , tujash nui akiinatnai makichik Apu , tikich apu aidaun nagkaesau Israel aentsu Apuji atina nu ’ tawai , — tuidau .
(trg)="b.MAT.2.6.1"> Ri at tinimit Belén , at riˈ ri rech ri rulew ri Judá , machomaj chi ri at man nim tä a kˈij at chquiwäch ri kˈatal tak tzij ri e cˈo chilaˈ , rumal chi awucˈ at quel wi na jun nim cˈamal be , ri cucˈam na qui be ri nu winak aj Israel ,

(src)="b.MAT.2.7.1"> Nuna dekaa apu Herodes untsukú nunú yacha kaunkajua nuna , tikich aidauk dekainatsaig : — ¿ Yaya wainkagmesh wajupá dukapea yujagme ? — tusa chichastatus .
(trg)="b.MAT.2.7.1"> ― cächaˈ , ― xecha ri tijonelab re ri Pixab .
(trg)="b.MAT.2.7.2"> Are cˈu ri tat Herodes chelakˈal xeusiqˈuij ri ajnoˈjab , xutaˈ cˈu chque jampaˈ kas xcˈutun ri chˈimil .

(src)="b.MAT.2.8.1"> Dutika shiig aujus dekajua Belén ishimak : — Wetajum , nunikjum shiig dekaatajum tuwig pujawa uchi Apu atinush , nunika wainkajum waketkujum minash ujatkatajum , wisha wenu uchin ememattajai , — tiuwai .
(trg)="b.MAT.2.8.1"> Te riˈ xeutak bi pa Belén , xubij bi chque : Jix baˈ jelaˈ , chitatabelaˈ jawijeˈ cˈo wi ri acˈal .
(trg)="b.MAT.2.8.2"> Aretak quiriko , chixpe chubixic chwe , rech ri in xukujeˈ quineˈ na chukˈijilaxic , ― xcha chque .

(src)="b.MAT.2.9.1"> Tusá aaja apu akatjam wegaju , nunikmag wainkaju yayan , ditá nugkeen batsamsá wainkamun .
(src)="b.MAT.2.9.2"> Nunik yaya eketbaun nemajuk we wenakua , jegá uchi pujamunum nuna mamikis yaya eketunum jegawajui .
(trg)="b.MAT.2.9.1"> Ri ajnoˈjab xuwi xquito ri xbix chque rumal ri nim takanel , xebeˈc .
(trg)="b.MAT.2.9.2"> Are cˈu ri chˈimil ri xquil pa relbal kˈij xnabej chquiwäch , cˈä xopan na puwiˈ ri cˈo wi ri acˈal , xtaqˈui cˈu chilaˈ .

(src)="b.MAT.2.10.1"> Nu jegan mamikis yaya eketun wainkag shiig aneasaju .
(trg)="b.MAT.2.10.1"> Ri ajnoˈjab , aretak xquil ri chˈimil , sibalaj xequicotic .

(src)="b.MAT.2.11.1"> Nunikag jegawag jegá waikmá uchin dukujijai pujuttaman wainkaju .
(src)="b.MAT.2.11.2"> Dutika uchin tikishmatug emematuidau .
(src)="b.MAT.2.11.3"> Nuninak ditá kajunjin ujakag uchin anentag wají wakejumain aidaun susaju : Oron , ekematai incienso pegkeja kugkuinun , kugkuin mirranashkam .
(trg)="b.MAT.2.11.1"> Xeboc cˈu bi pa ri ja , xquil cˈu ri acˈal cˈo rucˈ ri al María ru nan .
(trg)="b.MAT.2.11.2"> Xexuquiˈc , xquikˈijilaj ri acˈal .
(trg)="b.MAT.2.11.3"> Te cˈu riˈ xquijak u wiˈ ri qui cˈolibal , xquisipaj kˈän puak , incienso , xukujeˈ mirra che ri Areˈ .

(src)="b.MAT.2.12.1"> Juna dutikawag kintamag kajiittaman Apajuí aentsji nayaimpinmaya : “ Herodes pujamunum wakettsuk yajá tikich jintanum wakitkitajum ” , tusa ujakú .
(src)="b.MAT.2.12.2"> Tima nunisag yajá tikich jintanum waketjau .
(trg)="b.MAT.2.12.1"> Te cˈu riˈ xbix chque pa achicˈ chi meocˈow chi jelaˈ jawijeˈ cˈo wi ri tat Herodes .
(trg)="b.MAT.2.12.2"> Xetzelej cˈu bi pa ri qui tinimit , xquicˈam bi jun be chic .

(src)="b.MAT.2.13.1"> Nunú aents yayan wainak kaunkaju waketjamtai , Josenashkam nayaimpinmaya aents kajanum wantintuk : “ José nantaktá , nunikam nuwem uchijai jukim Egipto nugkanum waamak wetá .
(src)="b.MAT.2.13.2"> Apu Herodes suntajin ishiaktatui uchin kajegtí tusa .
(src)="b.MAT.2.13.3"> Awi pujamin tsawan uminkamtai , wakitkita tusan ujaktajame ” , tiu .
(trg)="b.MAT.2.13.1"> Aretak e benak chi ri ajnoˈjab , xpe jun ángel ri takom lok rumal ri Dios , xucˈut rib chuwäch ri a José pa achicˈ , xubij che : Chatwalijok , chacˈama bi ri acˈal , rachiˈl ru nan , chixanimaj bic .
(trg)="b.MAT.2.13.2"> Jix pa Egipto , chixcanaj cˈu na can chilaˈ cˈä quinbij na chiwe jampaˈ quixpetic .
(trg)="b.MAT.2.13.3"> Je riˈ chibana rumal chi ri tat Herodes cutzucuj na u cämisaxic ri acˈal , ― xcha ri ángel che .

(src)="b.MAT.2.14.1"> Tima Joseshkam nantakí nunú kashik uchin dukujijai juki Egipto weuwai .
(trg)="b.MAT.2.14.1"> Xwalij cˈu ri a José , xucˈam ri acˈal , rachiˈl ru nan , chakˈab cˈut xebel bic , xebeˈ pa Egipto .

(src)="b.MAT.2.15.1"> Nunik nuanuí pujusuí , Herodes jakamtai wakitkitatus .
(src)="b.MAT.2.15.2"> Tuja nuna dita Egipto wegajua duka , Apajuí etsegtin aajakajua nunú agagbaunum : “ Mina uchig Egipto nugkanum pujaun untsuktatjai ” , tawa nunú imanisag uminkauwai .
(trg)="b.MAT.2.15.1"> Chilaˈ xecˈoji wi na cˈä xcäm na ri tat Herodes .
(trg)="b.MAT.2.15.2"> Jeˈ xbantaj waˈ rech kas jeˈ quel wi jas ri xubij ri Dios rumal ri kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri cubij : “ Pa Egipto xinsiqˈuij wi lok ri nu Cˈojol , ” ― cächaˈ .

(src)="b.MAT.2.16.1"> Nunú aents atushtanmaya yayan wainak kaunkau aidau , yajá waketjamun Herodes dekaa : Tsanujajeapi , tusa senchi kajekú .
(src)="b.MAT.2.16.2"> Nunik ni suntaji aidaun : Ashí uchi Belegnumia , nuigtú Belén tikiju batsataidaushkam , jimag mijan ajamu nagkamsajum yamá akiinau aidaujai kajegtajum , tusa ishiaku .
(src)="b.MAT.2.16.3"> Nunak Herodesak yayan wainak kaunkau aidaun inias , wajupa tsawantak aayi uchi akiinash nuna shiig dekau asa tiuwai .
(trg)="b.MAT.2.16.1"> Aretak ri tat Herodes xretamaj chi man are tä kas tzij ri xbix can che cumal ri ajnoˈjab , sibalaj xpe royowal .
(trg)="b.MAT.2.16.2"> Xutak cˈu qui cämisaxic conojel ri acˈalab alabom ri tzˈakat chi quieb qui junab xukujeˈ ri mäjaˈ cätzˈakat quieb qui junab ri e cˈo pa ri tinimit Belén xukujeˈ ri e cˈo pa tak ri tinimit chunakaj ri Belén , jeˈ jas ri kˈij ri xquibij can ri ajnoˈjab .

(src)="b.MAT.2.17.1"> Juna Herodes dutika uchin kajegkua duka , Apajuí etsegtin Jeremías agagbaunum :
(trg)="b.MAT.2.17.1"> Xa je riˈ kas jeˈ xel wi jas ri xutzˈibaj can ri ka mam Jeremías ri kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri Dios ri cubij :

(src)="b.MAT.2.18.1"> “ Antukmajai Ramanum senchi buutuidaun , nunak Raquel niina uchijí aidaunum buutak anentaish ichichtumain wajashmae , uchijí aidauk jinawaju asamtai ” , tawa nunú imanisag uminkauwai .
(trg)="b.MAT.2.18.1"> Xtataj cˈut chi cˈo jun ri curak u chiˈ pa ri tinimit Ramá , nimalaj okˈej waˈ , nimalaj bis cäbanic .
(trg)="b.MAT.2.18.2"> Are ri nan Raquel ri cubisoj qui wäch ri ral , ri man cuyaˈ taj cäcuˈbisax u cˈux rumal chi ya e cäminak chic ri ral ,

(src)="b.MAT.2.19.1"> Nunik dukap tsawan asa Herodes jakamtai , Apajuí aentsji nayaimpinmaya José Egipto pujuttaman kajanum wantintuk :
(trg)="b.MAT.2.19.1"> ― cächaˈ .
(trg)="b.MAT.2.19.2"> Aretak cˈut cäminak chic ri tat Herodes , jun ángel ri takom lok rumal ri Dios xucˈut rib chuwäch ri a José pa achicˈ jelaˈ pa Egipto , xubij che :

(src)="b.MAT.2.20.1"> “ José nantaktá , nunikam uchi dukujijai jukim Israel nugkanum wakitkita .
(src)="b.MAT.2.20.2"> Yamaik uchin maatatus wakejibia duka jakae ” , tiu .
(trg)="b.MAT.2.20.1"> Chatwalijok , chacˈama bi ri acˈal awucˈ , xukujeˈ ru nan , chixtzelej chi na jumul pa Israel .
(trg)="b.MAT.2.20.2"> Xecäm cˈu conojel ri cäcaj cäquicämisaj ri acˈal , ― xcha che .

(src)="b.MAT.2.21.1"> Nunú tima Joseshkam nuween uchijai juki Israel nugkanum wakitkiuwai .
(trg)="b.MAT.2.21.1"> Xwalij cˈu ri a José , xucˈam bi ri acˈal rachiˈl ru nan , xtzelej chi na jumul pa Israel .

(src)="b.MAT.2.22.1"> Nunik niina nugkeen jegakmá José dekau , Herodesa uchijí Arquelao , apají jakamtai ni apu wajas inamak pujau tabaun , nunik ajankauwai Judeanum wetan .
(src)="b.MAT.2.22.2"> Nunittaman kajanum ujakuí : “ Judeanum wetsuk Galilea nugkanum wetá ” , tusa .
(trg)="b.MAT.2.22.1"> Aretak cˈut ri a José xuto chi are ri tat Arquelao chic cˈo che nim takanel pa Judea chuqˈuexel ri Herodes ru tat , xuxej rib xeˈ jelaˈ .
(trg)="b.MAT.2.22.2"> Xchˈabex cˈu rumal ri Dios pa achicˈ , rumal riˈ jelaˈ xeˈ wi pa Galilea .

(src)="b.MAT.2.23.1"> Tima yajá tikich jintanum we , ni nugkeen yaakat Nazaret pujustatus jegau .
(src)="b.MAT.2.23.2"> Nunú aatus nagkaemakiuwa duka , Apajuí etsegtin Isaías chichaak : “ Kristuk Nazaretnumia ” tutai atinai , tiuwa nunú imanisag uminkauwai .
(trg)="b.MAT.2.23.1"> Aretak xopan chilaˈ , jelaˈ xecˈol wi pa ri tinimit Nazaret .
(trg)="b.MAT.2.23.2"> Jeˈ xbantaj waˈ rech kas jeˈ quel wi ri xquibij can ri kˈalajisal tak re ru Lokˈ Pixab ri Dios , chi ri Jesús cäbix na aj Nazaret che .

(src)="b.MAT.3.1.1"> Jisus eke Nazaret pujai , Juan Yamijatin chichagkagtú wekagu Judea nugka uwejush wegakunum .
(trg)="b.MAT.3.1.1"> Pa tak ri kˈij riˈ ri tat Juan Kasal Jaˈ xopan pa Judea , pa tak ri juyub ri cätzˈinowic .
(trg)="b.MAT.3.1.2"> Tajin cutzijoj ru Lokˈ Pixab ri Dios .

(src)="b.MAT.3.2.1"> Nunik chichagkagtak : “ Tudau takatak idaikujum Apajuí nemagkatajum , ni aentsnum inamjatnuk tsawantak ashí jegae ” , tau .
(trg)="b.MAT.3.2.1"> Cubij cˈu chque ri winak : Chiqˈuexa ri iwanimaˈ , chiqˈuexa ri i chomanic , rumal chi xa jubikˈ chic man cuchaplej ru takanic ri Dios , ― xcha chque .

(src)="b.MAT.3.3.1"> Juan chichagkagtamuk yaunchuk Apajuí etsegtin Isaías agak : “ Makichik aents eemak taa uwegshunum wekagas senchi jiiká chichagkagtak : ‘ Apu wekaesatnun jintan shiig iwajug esegak tutupit dakuegajama numamtuk , atumi anentaimish shiig iwajajum umiktajum Apu minitin asamtai ’ , titinai ” tiuwa nunú imanisag uminkauwai .
(trg)="b.MAT.3.3.1"> We tat Juan riˈ are waˈ ri xtzˈibax can chrij ojer rumal ri ka mam Isaías , ri kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri Dios ri cubij : Cˈo jun ri co cächˈaw pa tak ri juyub ri quetzˈinowic , cubij : “ Chibana u banic ri nim be ri cäbin wi ri Kajaw .
(trg)="b.MAT.3.3.2"> Chisucˈumaj , chibana sibalaj jicom che , ”

(src)="b.MAT.3.4.1"> Juagkak camello uje najanamun nugkujakuí , akachumtaijish duwap aajakuí , manchin dapá yumijijai yuujakuí .
(trg)="b.MAT.3.4.1"> ― xcha ri ka mam Isaías .
(trg)="b.MAT.3.4.2"> Are cˈu ri tat Juan xucoj atzˈiak ri banom rucˈ ri rismal jun awaj , camello u biˈ , tzˈum cˈu ru pas .
(trg)="b.MAT.3.4.3"> Xa sacˈ xukujeˈ uwal cheˈ xutijo .

(src)="b.MAT.3.5.1"> Juan aatus uwegshunum chichagkagtak wekagai Jerusalegnumia aents aidau , ashí Judea nugkanum batsamin aidaushkam , namak Jordán uwet batsataidaushkam ni chichagkagtamun antukagtatus kautkajui .
(trg)="b.MAT.3.5.1"> Xepe cˈu ri winak aj Jerusalén , xukujeˈ ri e cˈo pa tak niqˈuiaj tak tinimit chic re Judea xukujeˈ ri e cˈo chunakaj ri nimaˈ Jordán , xeopan cˈu rucˈ ri tat Juan chutatabexic ri cubij .

(src)="b.MAT.3.6.1"> Nunú chicham etsegbaun antukag ditashkam ashí tudau takataiji aidaun : “ Apawah tsagkugtugta ” , tusa etsegtumaidau .
(src)="b.MAT.3.6.2"> Nunikmatai nunú aents aidaun Juagshakam Jordagnum yamiau .
(trg)="b.MAT.3.6.1"> Aretak xquikˈalajisaj ri qui mac , xban cˈu qui kasnaˈ rumal ri tat Juan pa ri nimaˈ Jordán .

(src)="b.MAT.3.7.1"> Aatus yamijatak pujai saduceo aidau , fariseo aidaushkam kautkaju , Juan yamigmagti tusag .
(src)="b.MAT.3.7.2"> Nunú imanik kaunkagmatai wainak , Juan chichajak : “ ¡ Atumek iwanchi uchijí asajum aents tsanú yujagme !
(src)="b.MAT.3.7.3"> ¿ Wagka yamimagtasagmesh wakegagme ?
(src)="b.MAT.3.7.4"> ¿ Atumek ayatak yamimamuikis Apajuí suwimak sukagtumaina duka uwemtumainaitai tajumek ?
(trg)="b.MAT.3.7.1"> Aretak cˈut xril ri tat Juan chi e qˈuia chque ri tataˈib fariseos xukujeˈ ri tataˈib saduceos xepetic rech cäban qui kasnaˈ , xubij chque : ¡ Ri alak subanelab tak winak !
(trg)="b.MAT.3.7.2"> ¿ Jachin cˈu ri xbin chech alak chi rajwaxic canimaj alak chuwäch ri nimalaj royowal ri Dios ri cäpetic ?

(src)="b.MAT.3.8.1"> Dekas tudau takatan idaisaush wajuku amainaita , nunú iwainmamkatajum pegkeg aina nu takaakjum .
(trg)="b.MAT.3.8.1"> Bana baˈ alak ri takal u banic , ri cukˈalajisaj chi kas tzij xqˈuextaj ri animaˈ alak , ri chomanic alak .

(src)="b.MAT.3.9.1"> Atumek : Jutiik Abraham wegantu asaja yupichuch uweemain ainaji , tumamigpa .
(src)="b.MAT.3.9.2"> Dekas tajime : Apajuik jujú kaya aina junakeshkam Abragka uchijí emamainai .
(trg)="b.MAT.3.9.1"> Mächaplej cˈu alak u bixic pa animaˈ alak : “ Ri uj , uj rachalaxic can ri ka mam Abraham . ”
(trg)="b.MAT.3.9.2"> Quinbij cˈu chech alak chi ri Dios cäcowinic cuban chque tak we abaj riˈ chi e rachalaxic can ri ka mam Abraham .

(src)="b.MAT.3.10.1"> Ashí ajak nejechu aidauk , jachai ajaka tsupija apetiama numamtuk , aents tudaunak taká batsatun Apajuí suwimak susatnuk uminas awai .
(trg)="b.MAT.3.10.1"> Cämic riˈ tajin cäcoj ri iquiäj che tak ri qui xeraˈ ri cheˈ rech quetˈoyic .
(trg)="b.MAT.3.10.2"> Ronojel cheˈ ri man cuya tä utzalaj u wäch , cätˈoy cˈu na waˈ , cäporox na pa ri kˈakˈ .

(src)="b.MAT.3.11.1"> Wika ayatak yumí yamijatjai tudaujin idayinak etsegtumainakui , tujash mina ukujui dekas minittawai mina nagkaetasu .
(src)="b.MAT.3.11.2"> Nunú yamigmagtatjume Wakaní Pegkejiya nujai , nuigtushkam nigki jiiyai suwimkan sukagtustinuk .
(src)="b.MAT.3.11.3"> Wika niina sapatjinakesh ukuitmaitsujai , nigka mina nagkaetasu senchigtin asamtai .
(trg)="b.MAT.3.11.1"> Ri in kas tzij quinban kasnaˈ alak rucˈ joron , cˈutbal waˈ chi qˈuexom chi animaˈ alak , qˈuexom chi ri chomanic alak .
(trg)="b.MAT.3.11.2"> Cäpe chi cˈu na jun chic ri cuban na kasnaˈ alak rucˈ ri Lokˈalaj Espíritu xukujeˈ rucˈ kˈakˈ .
(trg)="b.MAT.3.11.3"> Ri Areˈ nim na u kˈij chnuwäch in , nim cˈu na u banic .
(trg)="b.MAT.3.11.4"> Man takal tä chwe in chi quinquir ru cˈamal u xajäb .

(src)="b.MAT.3.12.1"> Nigki ashí aents aina nuwiyan akanjattawai , aents trigon ajakbau aidau juuká ijumag , awagti wampujin utsaak nejeen trigo ijumtainum yajumama numamtuk , Apajuí umigkau aidaunak jii ajumaish kajinkashtina nui suwimkan suwak , niina umigkau aidaunak ni pujutaijin yajuaktinai ” , tiuwai .
(trg)="b.MAT.3.12.1"> Ri Areˈ are jas jun achi ri cujoskˈij ru trico .
(trg)="b.MAT.3.12.2"> Rucˈam chi ru pala , cujopij cˈu na ri trico , cutas che ri pajo .
(trg)="b.MAT.3.12.3"> Cucˈol na ri trico pa ri cˈuja .
(trg)="b.MAT.3.12.4"> Are cˈu ri pajo cuporoj na pa jun kˈakˈ ri man cächup tä chic , ― xcha chque .

(src)="b.MAT.3.13.1"> Tikich tsawantai Jisus Galileanmaya jiinki namak Jordagnum weuwai , Juan yamiijati tusa .
(trg)="b.MAT.3.13.1"> Xel cˈu lok ri Jesús pa Galilea , xopan chuchiˈ ri nimaˈ Jordán ri cˈo wi ri tat Juan rech cäban u kasnaˈ rumal .

(src)="b.MAT.3.14.1"> Nunik jegaamtai Juan yamimainchau dekapeak : — Wiitag jamah amina yamiijata tumainnuk , ¿ nuniaig ame minai yamimagtasam minam ? — tiu
(trg)="b.MAT.3.14.1"> Man xraj tä cˈu ri tat Juan , xane xubij che ri Jesús : Ri in man takal tä chwe chi quinban kasnaˈ la .
(trg)="b.MAT.3.14.2"> Rajwaxic ne chi ri lal cäban la nu kasnaˈ in , ― cächaˈ .
(trg)="b.MAT.3.14.3"> ¿ Jas che xpe la wucˈ in ? ― xcha che ri Jesús .

(src)="b.MAT.3.15.1"> Tama : — Ehé , amina yamiijati tusan minitjame , mina awetiu ashí pegkejan dutikati timawa nuna imatiksanuk umikta tau asan .
(src)="b.MAT.3.15.2"> Tutai Juagshakam yamijú .
(trg)="b.MAT.3.15.1"> Xubij cˈu ri Jesús che : Che we chanim riˈ , chaya chwe chi jeˈ quinban waˈ .
(trg)="b.MAT.3.15.2"> Are cˈu waˈ takalic rech cäkaˈno jachique ri cätakan wi ri Dios , ― xcha che .
(trg)="b.MAT.3.15.3"> Ri tat Juan cˈut xunimaj ri xubij .

(src)="b.MAT.3.16.1"> Dutika yamijam Jisus yuminmaya jiinki nayaim ujanmatai , Wakaní Pegkeji pauma nunin akaiki niiní jegattaman wainkauwai .
(trg)="b.MAT.3.16.1"> Aretak cˈut xbantaj u kasnaˈ ri Jesús , xel lok ri Areˈ pa ri jaˈ .
(trg)="b.MAT.3.16.2"> ¡ Chanim xjakjob ri caj !
(trg)="b.MAT.3.16.3"> Ri Jesús cˈut xril ri Lokˈalaj Espíritu xkaj lok puwiˈ ri Areˈ , jeˈ u banic jun palomäx .

(src)="b.MAT.3.17.1"> Nunú nuniaig antuekau nayaimpinmaya chicham : “ Juuwai dekas mina Uchig anetaijuk , niiní shiig aneajai ” , tabau .
(trg)="b.MAT.3.17.1"> Te riˈ xtataj cˈut chi cächˈaw lok jun chicaj ri xubij : Are ri Lokˈalaj nu Cˈojol waˈ .
(trg)="b.MAT.3.17.2"> Cäquicot ri wanimaˈ rumal , ― xchaˈ .

(src)="b.MAT.4.1.1"> Jisus Jordán yamimagmatai Wakaní Pegkeji egkemtujui , dutika juki uwegshunum emauwai , iwanch Jisusan dekapsata tau asamtai .
(trg)="b.MAT.4.1.1"> Te cˈu riˈ ri Lokˈalaj Espíritu xucˈam bi ri Jesús pa tak juyub ri quetzˈinowic , rech cätakchiˈx che mac chilaˈ rumal ri Itzel .

(src)="b.MAT.4.2.1"> Nunú uwegshunum pujusuí cuarenta tsawai , cuarenta kashi .
(src)="b.MAT.4.2.2"> Imaan tsawantai yujumkan ijagmak pujau asa , Jisuschakam yapajuauwai .
(trg)="b.MAT.4.2.1"> Cawinak kˈij , cawinak akˈab xcˈoji chilaˈ , man cˈo tä cˈu jas ri xutijo .
(trg)="b.MAT.4.2.2"> Te cˈu riˈ sibalaj xnumic .

(src)="b.MAT.4.3.1"> Nunitai iwanch chichajak : — Ame dekas Apajuí Uchijiyaitkumek , ju kaya aina jujú pag emakam yuwakia , — tau .
(trg)="b.MAT.4.3.1"> Xpe cˈu ri Itzel , xopan rucˈ ri Jesús rech cutakchiˈj ri Areˈ che mac , xubij che : We kas tzij chi lal u Cˈojol ri Dios , takan la chque tak we abaj riˈ chi cäcaˈn na wa , ― xcha che .

(src)="b.MAT.4.4.1"> Tusá tama Jisus ayaak : — Apajuí chichame agagbauwa nui : ‘ Aentsuk imá yujumkajaigkik pujumaitsui , Apajuí chichamega nujaishkam pujumainai ’ tawai , — tiuwai .
(trg)="b.MAT.4.4.1"> Xchˈaw ri Jesús , xubij che : Ru Lokˈ Pixab ri Dios ri Tzˈibtalic cubij : “ Man xak tä xuwi rumal ri wa quecˈasi na ri winak , xane xukujeˈ rumal ronojel ru Tzij ri Dios , ” ― cächaˈ , ― xcha ri Jesús che .

(src)="b.MAT.4.5.1"> Nuna aatus Jisus timatai nui inagkeaki emauwai yaakat Jerusalegnum .
(src)="b.MAT.4.5.2"> Dutika jega Apajuí ememattai jegamkamunum yakí nagkatkamunum iwaká awajus ,
(trg)="b.MAT.4.5.1"> Ri Itzel xucˈam bi ri Jesús pa ri lokˈalaj tinimit Jerusalén , xupakba cˈu puwiˈ ri nimalaj rachoch Dios .

(src)="b.MAT.4.6.1"> chichajak : — Ame dekas Apajuí Uchijiyaitkumek tsekem iyaata , agagbau awai : ‘ Apajuí ni aentsji nayaimpinmaya aidaun ishitkatnai ni Uchijí aidaun kuitamkatnunak ’ tibauwai .
(src)="b.MAT.4.6.2"> Tau asamtai , ame tsekem iyautaish Apajuí ishiakbau igkumpak achigmaktinme , iyaakum kaya aina au tukumkaim , — tiuwai .
(trg)="b.MAT.4.6.1"> Te riˈ xubij che : We kas tzij chi lal u Cˈojol ri Dios , qˈuiäka bi ib la iquim , rumal chi ru Lokˈ Pixab ri Dios ri Tzˈibtalic cubij : Ri Dios queutak na lok ri ángeles awucˈ che a chajixic .
(trg)="b.MAT.4.6.2"> Catquichap na che ra kˈab che a toˈic rech man cachakˈij tä rawakan cho abaj ,

(src)="b.MAT.4.7.1"> Tama Jisus ayaak : — Dushakam agagbau awai : ‘ Amina Apujum Apajuiya nu pegkegchaunum dekapsatasamek wakeyipa ’ , tawai — tiuwai .
(trg)="b.MAT.4.7.1"> ― cächaˈ , ― xcha ri Itzel che .
(trg)="b.MAT.4.7.2"> Ri Jesús xchˈawic , xubij che : Xukujeˈ cubij ru Lokˈ Pixab ri Dios ri Tzˈibtalic : “ Mayac royowal ri Awajaw , ri a Dios , ” ― cächaˈ , ― xcha che .

(src)="b.MAT.4.8.1"> Tusa timatai nuigtú iwanch Jisusan muja tsakajunum iwakuí .
(src)="b.MAT.4.8.2"> Dutika juú inaktamuik ashí nugkanum yaakat aina nuna , nuigtú ashí pegkeg aidaunashkam iwaintukui .
(trg)="b.MAT.4.8.1"> Te cˈu riˈ ri Itzel xucˈam bi ri Jesús puwiˈ jun nimalaj juyub .
(trg)="b.MAT.4.8.2"> Xeucˈut cˈu conojel tak ri tinimit ajuwächulew chuwäch ri Areˈ , xukujeˈ ri qui kˈinomal .

(src)="b.MAT.4.9.1"> Dutika ashí inaktus : — Ashí junak amina amastajame , tikishmatjujam emematjita , — tau .
(trg)="b.MAT.4.9.1"> Xubij cˈu che ri Jesús : Ronojel waˈ quinya che la , we cäxuqui la , quinkˈijilaj la , ― xcha che .

(src)="b.MAT.4.10.1"> Tama Jisus ayaak : — ¡ Wetá iwanchih ! agagbau awai : ‘ Imá amina Apujum Apajuiya duke emematta , nuniakum imá nigki umigkata ’ tawai , — tiu .
(trg)="b.MAT.4.10.1"> Xchˈaw ri Jesús , xubij che : Jat , Satanás , chatel chnuwäch rumal chi ru Lokˈ Pixab ri Dios ri Tzˈibtalic cubij : “ Chakˈijilaj ri Awajaw ri a Dios , xuwi cˈu ri Areˈ chapatänij , ” ― cächaˈ , ― xcha che .

(src)="b.MAT.4.11.1"> Tusá timatai iwanchik ukukiuwai .
(src)="b.MAT.4.11.2"> Dutikamtai nayaimpinmaya aents kautuawajui kuitamkagtatus .
(trg)="b.MAT.4.11.1"> Xel cˈu bi ri Itzel rucˈ ri Jesús .
(trg)="b.MAT.4.11.2"> Xepe cˈu jujun ángeles rech quepatänin che ri Areˈ .

(src)="b.MAT.4.12.1"> Tikich tsawantai Judeanmaya apu , Juagkan aents achiká egketainum egkeau , nunikmatai Jisus nuna antuk Galilea nugkanum wakitkiuwai .
(trg)="b.MAT.4.12.1"> Ri Jesús , aretak xuto chi cˈo ri tat Juan pa cheˈ , xeˈ pa Galilea .

(src)="b.MAT.4.13.1"> Tujash nigka Nazaretak pujutsuk nagkaemaki , yaakat Capernaum Galilea kuchajin uwetus awa nui weuwai .
(src)="b.MAT.4.13.2"> Nunú nugkanum yaunchuk muun Zabulón , Neftalí aajakajua nuna uchijí wegantu aidau batsatu .
(trg)="b.MAT.4.13.1"> Man xcanaj tä cˈu can pa ri tinimit Nazaret , xane xa xcˈoji pa Capernaum , jun tinimit Romano waˈ ri cˈo chiˈ ri mar chquinakaj ri ojer tak tinimit Zabulón rucˈ Neftalí .

(src)="b.MAT.4.14.1"> Nuna Jisus nunikua nunak , yaunchuk Apajuí etsegtin Isaías agajua nunú imanisag uminkauwai .
(src)="b.MAT.4.14.2"> Nunú agagbaunmag :
(trg)="b.MAT.4.14.1"> Jeˈ xbantaj waˈ rech kas jeˈ quel wi jas ri xutzˈibaj can ri ka mam Isaías ri kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri Dios ri cubij :

(src)="b.MAT.4.15.1"> “ Zabulogkan nugke kuchá yantamen awa nui batsatutijum antuktajum , nunisjumek Neftalí nugke etsá akaetainmanini Jordán uwet awa nui batsatutigmeshkam antuktajum , antsagmek atum Galileanum judiuchu aidaujai pachimdaeja batsatutigmeshkam antuktajum .
(trg)="b.MAT.4.15.1"> Winak aj Zabulón , winak aj Neftalí , ix riˈ ri nakaj ix cˈo wi che ri mar , chˈäkäp che ri nimaˈ Jordán , chilaˈ pa Galilea jawijeˈ e cˈo wi winak ri man aj Israel taj .

(src)="b.MAT.4.16.1"> Nunú nugka nui batsamin aidautijum pegkegchau takaakjum suwea numamtinum batsatutijum , uwemat pachisa etsegbau antukjum tsaaptin waintayama numamtuk wajaktinaitjume ” , tawai .
(trg)="b.MAT.4.16.1"> Ri winak ri jeˈ ta ne e cˈo pa kˈekum xquil jun nimalaj sakil .
(trg)="b.MAT.4.16.2"> E areˈ winak waˈ ri e cˈo pa ri qui mac , ri e cˈo cho ri cämical , xpe jun nimalaj sakil pa qui wiˈ ,

(src)="b.MAT.4.17.1"> Jisus Capernaum jegaa , chichagkagtutan nagkabau .
(src)="b.MAT.4.17.2"> Nuniak : “ Tudau takatak idaikujum Apajuí nemagkatajum , ni aentsnum inamjatnuk tsawantak ashí jegae ” , tiuwai .
(trg)="b.MAT.4.17.1"> ― xcha ri ka mam Isaías .
(trg)="b.MAT.4.17.2"> Cˈä te riˈ cˈut ri Jesús xuchaplej u tzijoxic ru Lokˈ Pixab ri Dios , xubij cˈu chque ri winak : Chiqˈuexa ri iwanimaˈ , chiqˈuexa ri i chomanic , rumal chi xa jubikˈ chic man cuchaplej ru takanic ri Dios , ― xcha chque ri winak .

(src)="b.MAT.4.18.1"> Tikich tsawantai Jisus Galilea kuchajin wekaekamá Simón , Pedro daagtina nuna , ni yachi Andresjai namakan main asag retan ajuntuinak yujattaman wainkau .
(trg)="b.MAT.4.18.1"> Ocˈowem cuban ri Jesús chuchiˈ ri mar re Galilea , xeril cˈu quieb achijab cachalal quib .
(trg)="b.MAT.4.18.2"> Ri jun are ri tat Simón ri xukujeˈ cäbix Pedro che , ri jun chic are ri tat Andrés .
(trg)="b.MAT.4.18.3"> Tajin cäquiqˈuiäk bi jun cˈat chapäbal cär pa ri cho rumal chi e chapal tak cär ri e areˈ .

(src)="b.MAT.4.19.1"> Nunik wainak Jisus chichajak : — Wegajai wi jintintuatjime , namak maatasajum yujagjum anmamtuk , Apajuí chichame etsegkujum aents aidau minai ikautjin atajum tusan , — tau .
(trg)="b.MAT.4.19.1"> Ri Jesús xubij chque : Chixsaˈj wucˈ .
(trg)="b.MAT.4.19.2"> Quinban cˈu na chiwe chi quixoc che qui mulixic winak che qui qˈuexwäch ri cär , ― xcha chque .

(src)="b.MAT.4.20.1"> Tusá tamawaik , ditá retjinak ukuinak niijai wegajui .
(trg)="b.MAT.4.20.1"> Chanim xquiya can ri qui cˈat , xebeˈ rucˈ ri Jesús .

(src)="b.MAT.4.21.1"> Nunik Jisus ditajai ijunag machik kuwaesag wekamá , Zebedeo ni uchijí Jacobo , Juan aatus botenum chimpimas retjin apijuinak chimpimtatman wainak , nunashkam : — Wegajai mina jintintaig atajum , — tiuwai .
(trg)="b.MAT.4.21.1"> Ocˈowinak chi apan jubikˈ ri Jesús , xeril chi cˈu quieb achijab chic cachalal quib .
(trg)="b.MAT.4.21.2"> E areˈ ri tat Jacobo rachiˈl ri tat Juan .
(trg)="b.MAT.4.21.3"> E u cˈojol ri tat Zebedeo waˈ .
(trg)="b.MAT.4.21.4"> E cˈo pa jun barco cachiˈl ri qui tat , tajin cäquicˈojoj cˈu ri qui cˈat .
(trg)="b.MAT.4.21.5"> Xesiqˈuix cˈu rumal ri Jesús .

(src)="b.MAT.4.22.1"> Tama ditashkam : — Ayú , — tusa apajinak ashí tikich takataiji aidaujai botenum ukuinak , Jisusjai wegajui .
(trg)="b.MAT.4.22.1"> Ri e areˈ cˈut chanim xquiya can ri barco rucˈ ri Zebedeo ri qui tat , xebeˈ rucˈ ri Jesús .

(src)="b.MAT.4.23.1"> Nunik Jisus ashí Galilea nugkanum wekagas , jega ijuntai aidaunum wayaa jintinkagtau yamajam chichaman Apajuí nuní inapawai tusa , nuniak ashí aents jau aidaunashkam etsagau .
(trg)="b.MAT.4.23.1"> Ri Jesús xbin pa conojel tak ri tinimit re Galilea , xuya tijonic chque ri winak pa tak ri rachoch Dios .
(trg)="b.MAT.4.23.2"> Xutzijoj ri Utzalaj Tzij re ri Evangelio chrij ru takanic ri Dios pa qui wiˈ ri winak .
(trg)="b.MAT.4.23.3"> Xukujeˈ xucunaj ronojel u wäch yabil ri cˈo chque .

(src)="b.MAT.4.24.1"> Nunú dutika Jisus etsaegkagtamun pachis kuashat etsejuk dapampajaju , dutikamun ashí aents Sirianmayashkam antukaju , nunikag kuashat jaun , iwanch egkemtuamun imaanjaun , jata iyashin ipimpin achikam pimpijú wekaemainchaun , ashí tikich jatai jau aidaunashkam ikautkaju , dutikam Jisuschakam etsagaakui .
(trg)="b.MAT.4.24.1"> Xtataj cˈu u tzijol ri Jesús cumal ri winak pa conojel tak ri tinimit re Siria .
(trg)="b.MAT.4.24.2"> Ri winak cˈut xequicˈam lok conojel ri qui rikom cˈäx rumal qˈuia u wäch cˈäxcˈol , yabil , kˈoxom .
(trg)="b.MAT.4.24.3"> Xequicˈam lok ri e cˈo itzel tak espíritus chque , xukujeˈ ri winak ri man utz tä chi qui jolom rumal chi e elinak chˈuj , xequicˈam cˈu lok ri cäminak qui cuerpo .
(trg)="b.MAT.4.24.4"> Ri Jesús cˈut xeucunaj conojel .

(src)="b.MAT.4.25.1"> Jisus imatika aents jau aidau etsagamun antuinak , kuashat aents Galileanmaya , Decapolisnumia , Jerusalegnumia , Judeanmaya nuigtú Jordagkan amain batsataidaushkam shimutuidau , Jisus yamajam chicham etsegbaun antukagtatus .
(trg)="b.MAT.4.25.1"> E qˈuia winak cˈut aj Galilea xebeˈ rucˈ ri Jesús .
(trg)="b.MAT.4.25.2"> Xukujeˈ e cˈo winak aj Decápolis , aj Jerusalén , aj Judea , e cˈo cˈu ri xepe chˈäkäp che ri nimaˈ Jordán .

(src)="b.MAT.5.1.1"> Imatika tuwajam Jisus wainak wakau nainnum , nunik nui ekeemsamtai ni jintinbau aidau kautuawaju .
(trg)="b.MAT.5.1.1"> Aretak ri Jesús xeril ri qˈuialaj winak , xpaki puwiˈ ri juyub , xtˈuyi chilaˈ .
(trg)="b.MAT.5.1.2"> Xquimulij cˈu quib ru tijoxelab rucˈ .

(src)="b.MAT.5.2.1"> Nunikmatai Jisus nagkama jintintak tau :
(trg)="b.MAT.5.2.1"> Ri Jesús xuchaplej qui tijoxic , je waˈ xubij chque :

(src)="b.MAT.5.3.1"> “ Atum iik nagkamik iina senchijinig pegkeg pujuta duka jumaitsuapi tautigmek , shiig aneasjum pujustajum , atumiin Apajuí inamjatin asamtai .
(trg)="b.MAT.5.3.1"> Utz que ri cäquinaˈ pa canimaˈ chi cˈo ri rajwaxic chque ri cäpe chilaˈ chicaj .
(trg)="b.MAT.5.3.2"> Ri Dios cˈut cätakan na pa qui wiˈ .

(src)="b.MAT.5.4.1"> “ Atum wake besemag pujakjum , buutú pujautigmek , shiig aneasjum pujustajum , Apajuí ichichmamtan amasagtin asamtai .
(trg)="b.MAT.5.4.1"> Utz que ri quebisonic rumal chi ri Dios cäcuˈbisan na qui cˈux .

(src)="b.MAT.5.5.1"> “ Atum kakagchauch aidautigmek , shiig aneasjum pujustajum , atumnak Apajuí ashí ni anagtamauwa nunak amastin asamtai .
(trg)="b.MAT.5.5.1"> Utz que ri man cäcaˈn tä nimal .
(trg)="b.MAT.5.5.2"> Ri e areˈ cˈut cäquechbej na ri ulew ri u bim ri Dios chi cuya chque .

(src)="b.MAT.5.6.1"> “ Atum Apajuinu pegkeg takastasa wakegakjum yapajaku , kitamaku waitmaina imanikjum waitiautigmek , shiig aneasjum pujustajum , atumnak Apajuí yaimpaktatjume nu wakegajum nuna takastí tusa .
(trg)="b.MAT.5.6.1"> Utz que ri quenumic , ri cächakiˈj qui chiˈ che jun cˈaslemal jicom .
(trg)="b.MAT.5.6.2"> Are cˈu ri Dios cäyoˈw na waˈ chque .

(src)="b.MAT.5.7.1"> “ Atum tikich waitiaush wait anentin aidautigmek , shiig aneasjum pujustajum , nunú dutikautigminak Apajuí atumnashkam wait anenjamjattagme .
(trg)="b.MAT.5.7.1"> Utz que ri quel qui cˈux chque niqˈuiaj winak chic .
(trg)="b.MAT.5.7.2"> Ri Dios cˈut cutokˈobisaj na qui wäch ri e areˈ .

(src)="b.MAT.5.8.1"> “ Atum tsagkugnagjum pegkeg wajasú aidautigmek , shiig aneasjum pujustajum , atumek Apajuí wainkatin asajum .
(trg)="b.MAT.5.8.1"> Utz que ri sak canimaˈ .
(trg)="b.MAT.5.8.2"> Ri e areˈ cˈut cäquil na u wäch ri Dios .

(src)="b.MAT.5.9.1"> “ Atum tikich aidaujaish pegkegchau awagdaitash dakitin aidautigmek , shiig aneasjum pujustajum , atumnak Apajuí mina uchijui tujabiagtin asamtai .
(trg)="b.MAT.5.9.1"> Utz que ri cäquitzucuj u yaˈic utzil chquixol ri winak .
(trg)="b.MAT.5.9.2"> Ri Dios cubij na chi e areˈ ralcˈual ri Areˈ .

(src)="b.MAT.5.10.1"> “ Atum Apajuinu pegkeg takaagmin tikich nuna dakituinak waitkam pujautigmek , shiig aneasjum pujustajum , atumiin Apajuí inamjatin asamtai .
(trg)="b.MAT.5.10.1"> Utz que ri quetzelax qui wäch rumal ru banic ri jicomal cho ri Dios .
(trg)="b.MAT.5.10.2"> Ri Dios cˈut cätakan na pa qui wiˈ .