# acu/Achuar-NT.xml.gz
# kek/Qeqchi.xml.gz


(src)="b.MAT.1.1.1"> Ju papikia Jesucristo pachisar aarmawaitai .
(src)="b.MAT.1.1.2"> Jesucristo Davidta weari ayayi .
(src)="b.MAT.1.1.3"> Tura Davidcha Abrahama weari ayayi .
(src)="b.MAT.1.1.4"> Tura Abrahama weari ainau , tura Davidta weari ainau naaringkia ju papinum aarmawaitai .
(trg)="b.MAT.1.1.1"> Sa ' li hu a ' in tz ' îbanbil retalil jo ' q ' uialeb lix xe ' xtônal li Jesucristo .
(trg)="b.MAT.1.1.2"> Li Jesucristo ralal xc ' ajol li rey David ut ralal xc ' ajol ajcui ' laj Abraham .

(src)="b.MAT.1.2.1"> Abraham Isaacan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.2.2"> Tura Isaac Jacobon yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.2.3"> Tura Jacob Judán tura Judá yachí ainauncha yajutmarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.2.1"> Laj Abraham , a ' an xyucua ' laj Isaac .
(trg)="b.MAT.1.2.2"> Laj Isaac , a ' an xyucua ' laj Jacob .
(trg)="b.MAT.1.2.3"> Ut laj Jacob , a ' an xyucua ' laj Judá jo ' eb ajcui ' li ras ut li rîtz ' in .

(src)="b.MAT.1.3.1"> Tura Judá Tamaran nuwatak , ni uchirin Faresan tura chikich uchirin Zara naartinun yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.3.2"> Tura Fares Esroman yajutmarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.3.1"> Ut laj Judá ut lix Tamar , a ' aneb xna ' xyucua ' eb laj Fares ut laj Zara .
(trg)="b.MAT.1.3.2"> Laj Fares , a ' an xyucua ' laj Esrom .
(trg)="b.MAT.1.3.3"> Ut laj Esrom , a ' an xyucua ' laj Aram .

(src)="b.MAT.1.4.1"> Tura Esrom Araman yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.4.2"> Tura Aram Aminadaban yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.4.3"> Tura Aminadab Naasónkan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.4.4"> Tura Naasón Salmónkan yajutmarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.4.1"> Ut laj Aram , a ' an xyucua ' laj Aminadab .
(trg)="b.MAT.1.4.2"> Ut laj Aminadab , a ' an xyucua ' laj Naasón .
(trg)="b.MAT.1.4.3"> Ut laj Naasón , a ' an xyucua ' laj Salmón .

(src)="b.MAT.1.5.1"> Tura Salmón Rahaban nuwatak Boozan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.5.2"> Tura Booz Rutan nuwatak Obedan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.5.3"> Tura Obed Isaín yajutmarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.5.1"> Ut laj Salmón ut lix Rahab , a ' aneb xna ' xyucua ' laj Booz .
(trg)="b.MAT.1.5.2"> Laj Booz ut lix Rut , a ' aneb xna ' xyucua ' laj Obed .
(trg)="b.MAT.1.5.3"> Ut laj Obed , a ' an xyucua ' laj Isaí .

(src)="b.MAT.1.6.1"> Tura Isaí apu Davidtan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.6.2"> Davidka Israela apuri ayayi .
(src)="b.MAT.1.6.3"> Tura David Uríasa nuwarin nuwatak , ni uchirin Salomónkan yajutmarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.6.1"> Ut laj Isaí , a ' an xyucua ' li rey David .
(trg)="b.MAT.1.6.2"> Ut li rey David , a ' an lix yucua ' laj Salomón riq ' uin li ixk li quicuan chok ' rixakil laj Urías .

(src)="b.MAT.1.7.1"> Tura Salomón Roboaman yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.7.2"> Tura Roboam Abíasan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.7.3"> Tura Abías Asan yajutmarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.7.1"> Ut laj Salomón , a ' an xyucua ' laj Roboam .
(trg)="b.MAT.1.7.2"> Ut laj Roboam , a ' an xyucua ' laj Abías .
(trg)="b.MAT.1.7.3"> Ut laj Abías , a ' an xyucua ' laj Asa .

(src)="b.MAT.1.8.1"> Tura Asa Josafatan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.8.2"> Tura Josafat Joraman yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.8.3"> Tura Joram Oseasan yajutmarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.8.1"> Ut laj Asa , a ' an xyucua ' laj Josafat .
(trg)="b.MAT.1.8.2"> Ut laj Josafat , a ' an xyucua ' laj Joram .
(trg)="b.MAT.1.8.3"> Ut laj Joram , a ' an xyucua ' laj Uzías .

(src)="b.MAT.1.9.1"> Tura Oseas Jotaman yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.9.2"> Tura Jotam Acazan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.9.3"> Tura Acaz Ezequíasan yajutmarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.9.1"> Ut laj Uzías , a ' an xyucua ' laj Jotam .
(trg)="b.MAT.1.9.2"> Ut laj Jotam , a ' an xyucua ' laj Acaz .
(trg)="b.MAT.1.9.3"> Ut laj Acaz , a ' an xyucua ' laj Ezequías .

(src)="b.MAT.1.10.1"> Tura Ezequías Manasésan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.10.2"> Tura Manasés Amónkan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.10.3"> Tura Amón Josíasan yajutmarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.10.1"> Ut laj Ezequías , a ' an xyucua ' laj Manasés .
(trg)="b.MAT.1.10.2"> Ut laj Manasés , a ' an xyucua ' laj Amón .
(trg)="b.MAT.1.10.3"> Ut laj Amón , a ' an xyucua ' laj Josías .

(src)="b.MAT.1.11.1"> Tura Josías Jeconíasan tura Jeconíasa yachí ainaun yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.11.2"> Tura Babilonianmaya apuri Israel ainaun nepetkau asamtai , Israel ainaun achikiar Babilonianam jukiarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.11.1"> Ut laj Josías , a ' an xyucua ' laj Jeconías jo ' eb ajcui ' li rîtz ' in .
(trg)="b.MAT.1.11.2"> Eb a ' an que ' cuan sa ' eb li cutan nak eb laj Israel que ' chape ' ut que ' c ' ame ' aran Babilonia .

(src)="b.MAT.1.12.1"> Tura Jeconías nuni pujus Salatielan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.12.2"> Tura Salatiel Zorobabelan yajutmarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.12.1"> Ut nak ac chapbileb chak xbaneb laj Babilonia , laj Jeconías quicuan li ralal .
(trg)="b.MAT.1.12.2"> Ut a ' an laj Salatiel .
(trg)="b.MAT.1.12.3"> Ut laj Salatiel , a ' an xyucua ' laj Zorobabel .

(src)="b.MAT.1.13.1"> Tura Zorobabel Abiudan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.13.2"> Tura Abiud Eliaquiman yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.13.3"> Tura Eliaquim Azoran yajutmarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.13.1"> Ut laj Zorobabel , a ' an xyucua ' laj Abiud .
(trg)="b.MAT.1.13.2"> Ut laj Abiud , a ' an xyucua ' laj Eliaquim .
(trg)="b.MAT.1.13.3"> Ut laj Eliaquim , a ' an xyucua ' laj Azor .

(src)="b.MAT.1.14.1"> Tura Azor Sadócan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.14.2"> Tura Sadóc Aquiman yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.14.3"> Tura Aquim Eliudan yajutmarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.14.1"> Ut laj Azor , a ' an xyucua ' laj Sadoc .
(trg)="b.MAT.1.14.2"> Ut laj Sadoc , a ' an xyucua ' laj Aquim .
(trg)="b.MAT.1.14.3"> Ut laj Aquim , a ' an xyucua ' laj Eliud .

(src)="b.MAT.1.15.1"> Tura Eliud Eleazaran yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.15.2"> Tura Eleazar Matánan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.15.3"> Tura Matán Jacobon yajutmarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.15.1"> Ut laj Eliud , a ' an xyucua ' laj Eleazar .
(trg)="b.MAT.1.15.2"> Ut laj Eleazar , a ' an xyucua ' laj Matán .
(trg)="b.MAT.1.15.3"> Ut laj Matán , a ' an xyucua ' laj Jacob .

(src)="b.MAT.1.16.1"> Tura Jacob Josén , Marí aishrin yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.16.2"> Marísha Jesúsan jurermiayi .
(src)="b.MAT.1.16.3"> Tura Jesúska Yus akupkamu asamtai Mesías inaikiamuitai .
(trg)="b.MAT.1.16.1"> Ut laj Jacob , a ' an xyucua ' laj José , xbêlom lix María .
(trg)="b.MAT.1.16.2"> Ut lix María , a ' an lix na ' li Jesús .
(trg)="b.MAT.1.16.3"> Ut li Jesús , A ' an li Cristo .

(src)="b.MAT.1.17.1"> Tura Jesúsa weari Abrahamnumia nángkamas Davidnum jeatak catorce ( 14 ) weari inaikiamu armiayi .
(src)="b.MAT.1.17.2"> Tura Davidnumia nángkamas Israel ainau Babilonianam achikmau jeakuri catorce ( 14 ) wearisha inaikiamu armiayi .
(src)="b.MAT.1.17.3"> Nuni nángkamas Mesíasjai mash irumram ataksha catorce ( 14 ) weari inaikiamu armiayi .
(trg)="b.MAT.1.17.1"> Câlaju têp li ralal xc ' ajol laj Abraham quicuan toj nak quiyo ' la laj David .
(trg)="b.MAT.1.17.2"> Ac cuan câlaju têp li ralal xc ' ajol laj David nak que ' c ' ame ' aran Babilonia .
(trg)="b.MAT.1.17.3"> Ut chirix chic a ' an , quicuan cui ' chic câlaju têp li ralal xc ' ajol chalen toj nak quiyo ' la li Cristo .

(src)="b.MAT.1.18.1"> Jesucristo tu akiinamiayi .
(src)="b.MAT.1.18.2"> Jesúsa nukuri Marín nuwatkataj tusa , José niin chichasmiayi .
(src)="b.MAT.1.18.3"> Tu chichasar kanakar pujuinai , Yuse Wakani kakarmarijai Marí japrukmiayi .
(trg)="b.MAT.1.18.1"> Ut lix yo ' lajic li Jesucristo , jo ' ca ' in nak quicuan : Lix María lix na ' li Jesús ac tz ' âmanbil xban laj José .
(trg)="b.MAT.1.18.2"> Toj mâji ' neque ' xlak ' ab rib nak lix María quicana chi yaj aj ixk xban xcuanquil li Santil Musik ' ej .

(src)="b.MAT.1.19.1"> Marí japrukamtai , José nuna nekaa , pengker nintintin asa , aints ainau nuna nekaawarai tusa , takamtaik uuk inaisatas wakerimiayi .
(trg)="b.MAT.1.19.1"> Ut xban nak tîc xch ' ôl laj José , li ac xtz ' âman re , inc ' a ' quiraj xc ' utbal xxutân lix María .
(trg)="b.MAT.1.19.2"> Xraj raj xcanabanquil chi mukmu .

(src)="b.MAT.1.20.1"> Tu nintimias pujamtai , Yuse awemamuri Josén karanam wantintukmiayi .
(src)="b.MAT.1.20.2"> Tura chicharak : — Joséya Davidta weariya , ame chichasmaurum María japruku wainiatmek natsaamtsuk jeemin jukita .
(src)="b.MAT.1.20.3"> Yuse Wakani aitkamu asa japruki .
(trg)="b.MAT.1.20.1"> Ut yô chixc ' oxlanquil a ' in laj José nak jun lix ángel li Kâcua ' quixc ' utbesi rib chiru sa ' xmatc ' ut quixye re : -At José , ralalat li rey David , matc ' oxlac chixc ' ambal lix María chok ' âcuixakil .
(trg)="b.MAT.1.20.2"> A ' an xcana chi yaj aj ixk xban xcuanquil li Santil Musik ' ej .

(src)="b.MAT.1.21.1"> Tura asamtai uchin jurertatui .
(src)="b.MAT.1.21.2"> Turamtai nu uchikia aints ainaun tunaanumia uwemtikratin asamtai , nu uchikia Jesús inaikiatatme , — timiayi .
(src)="b.MAT.1.21.3"> Nuna naaringkia Uwemtikiartin taku tawai .
(trg)="b.MAT.1.21.1"> Tâcuânk jun lix c ' ula ' al ch ' ina têlom .
(trg)="b.MAT.1.21.2"> Ut Jesús tâq ' ue chok ' xc ' aba ' xban nak a ' an tâcolok re lix tenamit sa ' lix mâqueb , chan .

(src)="b.MAT.1.22.1"> Nu turunatnunka yaanchuik Yuse chichamen etserin aarmia nunisang umikmiayi .
(src)="b.MAT.1.22.2"> Nu aarmauka nuwaitai :
(trg)="b.MAT.1.22.1"> Chixjunil a ' an quic ' ulman re nak tâtz ' aklok ru li quixye li profeta Isaías jo ' nak quiyehe ' re xban li Kâcua ' .

(src)="b.MAT.1.23.1"> “ Antuktaram .
(src)="b.MAT.1.23.2"> Nawan aintsjai tumichu japruktinuitai .
(src)="b.MAT.1.23.3"> Tura asa uchin jurertinuitai .
(src)="b.MAT.1.23.4"> Tura uchin Emanuel inaikiatnuitai . ”
(src)="b.MAT.1.23.5"> Nuna ta nuka “ Yus iijai pujawai ” taku tawai .
(trg)="b.MAT.1.23.1"> A ' an a ' in li quixye : Jun xka ' al toj mâji ' cuanjenak riq ' uin cuînk tâcuânk lix c ' ula ' al ch ' ina têlom .
(trg)="b.MAT.1.23.2"> Ut Emanuel tâq ' uehek ' chok ' xc ' aba ' .
(trg)="b.MAT.1.23.3"> ( Isa .
(trg)="b.MAT.1.23.4"> 7 : 14 ) Chi jalbil ru Emanuel naraj naxye " Li Dios cuan kiq ' uin " .

(src)="b.MAT.1.24.1"> Turamtai José shintar , Yuse awemamuri timiaun miatrusang umikmiayi .
(src)="b.MAT.1.24.2"> Tura Marín ni jeen jukimiayi .
(trg)="b.MAT.1.24.1"> Nak qui-aj ru laj José , quixbânu li c ' a ' ru quiyehe ' re xban lix ángel li Kâcua ' sa ' xmatc ' .
(trg)="b.MAT.1.24.2"> Quixc ' am lix María sa ' rochoch.Abanan inc ' a ' quicuan riq ' uin toj quiyo ' la li xbên c ' ula ' al .
(trg)="b.MAT.1.24.3"> Ut Jesús quixq ' ue chok ' xc ' aba ' .

(src)="b.MAT.1.25.1"> Tura uchi eemkauri akiintsaing , ni jeen jukiyat , nijaingkia tumatsuk pujus , Marí uchin jurermiayi .
(src)="b.MAT.1.25.2"> Tura uchin jurer , naarin Jesúsan inaikiamiayi .
(trg)="b.MAT.1.25.1"> Abanan inc ' a ' quicuan riq ' uin toj quiyo ' la li xbên c ' ula ' al .
(trg)="b.MAT.1.25.2"> Ut Jesús quixq ' ue chok ' xc ' aba ' .

(src)="b.MAT.2.1.1"> Herodes Judea nungkanam apu pujai , Jesús Belén yaktanam Judea nungkanam akiinamiayi .
(src)="b.MAT.2.1.2"> Jesús akiinau asamtai , nekau aints ainau tsaa taakmanumanini jiinkiar Jerusalénnum jearmiayi .
(src)="b.MAT.2.1.3"> Tura apu Herodes pujamunam jear ,
(trg)="b.MAT.2.1.1"> Nak cuânk chok ' rey laj Herodes , li Jesús quiyo ' la aran Belén xcuênt Judea .
(trg)="b.MAT.2.1.2"> Cuanqueb aj k ' e que ' chal chak sa ' releb sak ' e ut que ' cuulac Jerusalén .

(src)="b.MAT.2.2.1"> Herodesan iniinak : — ¿ Judío apuri akiina nusha tuning puja ?
(src)="b.MAT.2.2.2"> Iikia tsaa taakmanumanini angkuaji wainkau asar , apu akiinayi tusar : Ameka Apu wajastatme titasar winiji , — tiarmiayi .
(trg)="b.MAT.2.2.1"> Que ' patz ' oc ut que ' xye : - ¿ Bar cuan lix reyeb laj judío xyo ' la ?
(trg)="b.MAT.2.2.2"> Xochal xban nak xkil chak toj sa ' releb sak ' e li chahim retalil lix yo ' lajic ut xochal chixlok ' oninquil , chanqueb .

(src)="b.MAT.2.3.1"> Tinamtai apu Herodes nuna antuk : Wikitjai apunka tusa , napchau nintimramiayi .
(src)="b.MAT.2.3.2"> Turamtai Jerusalénnum pujuinausha mash napchau nintimrarmiayi .
(trg)="b.MAT.2.3.1"> Ut nak quirabi a ' an , li rey Herodes quisach xch ' ôl ut qui-oc xc ' a ' ux jo ' ajcui ' chixjunileb li cuanqueb Jerusalén .

(src)="b.MAT.2.4.1"> Tura asaramtai apu Herodeska sacerdote juuntri ainaun mash untsuk , tura Moisésa chichame nuikiartin ainauncha mash irur : — ¿ Tuning akiinatnuita Cristoa ? — tu iniasmiayi .
(trg)="b.MAT.2.4.1"> Ut laj Herodes quixch ' utubeb chixjunil li xbênil aj tij jo ' eb ajcui ' laj tz ' îb sa ' li tenamit ut quixpatz ' reheb bar tâyo ' lâk li Cristo .

(src)="b.MAT.2.5.1"> Tu iniam , Yuse chichamen etserin tu aarmau asamtai aiminak : — Belén yaktanam Judá nungkanam nuni akiinatnuitai .
(src)="b.MAT.2.5.2"> Cristo akiinatniuri pachis aarmauka nuwaitai :
(trg)="b.MAT.2.5.1"> Ut eb a ' an que ' chak ' oc ut que ' xye re : -Aran Belén xcuênt Judea xban nak jo ' can tz ' îbanbil chak xban li profeta .

(src)="b.MAT.2.6.1"> Yus chichaak : “ Judá nungkanam yakat Belén tutai mianchauka achatnuitai .
(src)="b.MAT.2.6.2"> Antsu nu yaktanam juun apu akiinatnua nuka Israela weari ainaun inartinuitai .
(src)="b.MAT.2.6.3"> Tura asamtai nu yaktaka chikich yakat Judá nungkanam aa nuna nangkamasang juun atinuitai , ” Yus timiayi .
(src)="b.MAT.2.6.4"> Tu aarmawaitai , — tusar aimkarmiayi .
(trg)="b.MAT.2.6.1"> Jo ' ca ' in tz ' îbanbil sa ' li Santil Hu : Li tenamit Belén , xch ' och ' eb laj Judá , moco k ' axal ca ' ch ' in ta lix cuanquil sa ' xyânkeb li xnînkal ru tenamit re Judá xban nak aran tâêlk jun Acuabej ut a ' an tâberesînk re lin tenamit Israel .
(trg)="b.MAT.2.6.2"> ( Miq .
(trg)="b.MAT.2.6.3"> 5 : 2 )

(src)="b.MAT.2.7.1"> Tu aiminamtai , apu Herodes nekataj tusa , nekau ainaun tsaa taakmanumanini winiarmia nunaka akanak juki : — ¿ Angkuajisha nekasrumsha warutia wainkamarume ? — tu iniasmiayi .
(trg)="b.MAT.2.7.1"> Tojo ' nak laj Herodes quixbokeb laj k ' e sa ' mukmu ut quixpatz ' reheb jok ' e tz ' akal quic ' utun li chahim .

(src)="b.MAT.2.8.1"> Tura nuna nekaa , Belén yaktanam awemak : — Nuni wetaram .
(src)="b.MAT.2.8.2"> Turaram uchi pujatsuash tusaram , tenapkesrum nekaataram .
(src)="b.MAT.2.8.3"> Tura wainkaram umisrum waketkiram winasha ujatkataram .
(src)="b.MAT.2.8.4"> Turakrumin wisha wena uchin : Ameka apu wajastatme , titasan wakerajai , — anangkak timiayi .
(trg)="b.MAT.2.8.1"> Ut nak quixtaklaheb Belén quixye reheb : -Ayukex aran Belén ut q ' uehomak êch ' ôl chixsic ' bal toj retal têtau li c ' ula ' al .
(trg)="b.MAT.2.8.2"> Ut nak têtau chak , tolêye cue re nak tinxic ajcui ' lâin ut toxinlok ' oni chak , chan .

(src)="b.MAT.2.9.1"> Apu Herodes tu akatramu asar , nekau ainau apu jeenia jiinkiar , Belénnum wearmiayi .
(src)="b.MAT.2.9.2"> Tura jinta weenak , angkuajin tsaa taakmanumanini wainkarmia nunaka ataksha wainkarmiayi .
(src)="b.MAT.2.9.3"> Tura nuna wainkar nukap warasarmiayi .
(src)="b.MAT.2.9.4"> Tura uchi pujamunam tupnik angkuaji ketun jiisar , nuke wear jean wainkarmiayi .
(trg)="b.MAT.2.9.1"> Ut nak que ' rabi li quixye li rey , eb laj k ' e que ' côeb .
(trg)="b.MAT.2.9.2"> Ut li chahim li que ' ril chak sa ' releb sak ' e yô chi xic c ' amol be chiruheb tojo ' nak quixakli sa ' xbên li na ' ajej cuan cui ' li c ' ula ' al .

(src)="b.MAT.2.11.1"> Tura jean wainkar nuni wayaawar , uchi nukuri Maríjai pujuinaun wainkarmiayi .
(src)="b.MAT.2.11.2"> Tura wainkar tikishmatrar : — Ameka apu atatme , — tiarmiayi .
(src)="b.MAT.2.11.3"> Tura kichik kichik ni kajurin urakar , ni kajurinia kurin , tura keematai kungkurman , nunia shirikpin mirra tutain uchin susarmiayi .
(trg)="b.MAT.2.11.1"> Ut nak que ' oc sa ' li cab , que ' xtau li c ' ula ' al rochben lix María li na ' bej .
(trg)="b.MAT.2.11.2"> Ut que ' xcuik ' ib rib chiru li Jesús ut que ' xlok ' oni .
(trg)="b.MAT.2.11.3"> Ut que ' xte lix c ' ûlebâleb ut que ' xq ' ue lix mâtan .
(trg)="b.MAT.2.11.4"> Ut li mâtan li que ' xq ' ue , a ' an li oro , li incienso ut li sununquil ban mirra xc ' aba ' .

(src)="b.MAT.2.12.1"> Tura arum kashi kaninamtai , Yus nu nekau aints ainaun karanam chicharak : — Judío apuringkia ujatsuk , tupnik atumi nungkari waketkitaram , — timiayi .
(src)="b.MAT.2.12.2"> Tu timiau asar , chikich jintak ni nungkarin waketkiarmiayi .
(trg)="b.MAT.2.12.1"> Ut que ' c ' utbesîc chiruheb xban li Dios sa ' xmatq ' ueb nak inc ' a ' chic te ' suk ' îk riq ' uin laj Herodes .
(trg)="b.MAT.2.12.2"> Sa ' jalan chic be que ' xc ' am nak que ' suk ' i sa ' xtenamiteb .

(src)="b.MAT.2.13.1"> Nekau ainau waketkiaramtai , Yuse awemamuri Josén karanam aneachmau wantintukmiayi .
(src)="b.MAT.2.13.2"> Tura chicharak : — Joséya nantakta .
(src)="b.MAT.2.13.3"> Tura nantakim uchi nukurijai jukim , Egipto nungkanam weta .
(src)="b.MAT.2.13.4"> Apu Herodes uchin eak maatas wakerau asamtai turata .
(src)="b.MAT.2.13.5"> Tura nuni pujakmin , waketkita tusan ujaktatjame , — timiayi .
(trg)="b.MAT.2.13.1"> Ut nak ac xcôeb laj k ' e , jun x-ángel li Kâcua ' quixc ' ut rib chiru laj José sa ' xmatc ' ut quixye re : -Cuaclin , c ' am li c ' ula ' al jo ' cui ' lix na ' .
(trg)="b.MAT.2.13.2"> Tex-êlk arin ut ayukex sa ' li tenamit Egipto .
(trg)="b.MAT.2.13.3"> Ut aran texcanâk toj lâin toxinyehok âcue .
(trg)="b.MAT.2.13.4"> Tex-êlelik xban nak laj Herodes oc re chixsic ' bal li c ' ula ' al re xcamsinquil.-

(src)="b.MAT.2.14.1"> Tamati Josésha wári nantaki , uchin nukurijai juki , kashi Egipto nungkanam wearmiayi .
(trg)="b.MAT.2.14.1"> Ut laj José qui-aj ru , quicuacli ut quixc ' am li c ' ula ' al jo ' cui ' lix na ' ut sa ' ajcui ' li k ' ojyîn a ' an que ' côeb Egipto .

(src)="b.MAT.2.15.1"> Tura Egiptonam jear : Herodes jakamtai waketkimi tusar nakasarmiayi .
(src)="b.MAT.2.15.2"> Nu turatnunka pachis yaanchuik Yus ni chichamen etsernun aamtikramiayi .
(src)="b.MAT.2.15.3"> Yus nuna miatrusang umikti tusa turamiayi .
(src)="b.MAT.2.15.4"> Nu aarmauka nuwaitai : “ Egipto nungkanmaya wina Uchirun untsukmiajai . ”
(trg)="b.MAT.2.15.1"> Ut que ' cuan aran Egipto toj quicam laj Herodes .
(trg)="b.MAT.2.15.2"> A ' an quic ' ulman jo ' quixtz ' îba li profeta li quiyehe ' re xban li Kâcua ' nak quixye : Sa ' li tenamit Egipto quinbok chak li cualal , chan .
(trg)="b.MAT.2.15.3"> ( Ose .
(trg)="b.MAT.2.15.4"> 11 : 1 )

(src)="b.MAT.2.16.1"> Apu Herodes nekau ainaun taarti tusa naka nakaka ni tacharamtai , wina anangkrua tusa , nukap kajekmiayi .
(src)="b.MAT.2.16.2"> Tura nekau ainaun : ¿ Angkuajin warutia wainkamarume ? nuwik tu iniasu asa , nuna paan nekaa , ni suntarin akupak : “ Uchi aishmang yamai akiinau ainau tura yamai wekaarau ainausha , tura yamai chicharu ainausha , tres musach jeatak Belén yaktanam pujuinau , tura arakchichu pujuinausha mash amuktaram , ” tusa akupkamiayi .
(trg)="b.MAT.2.16.1"> A ' ut laj Herodes nak quiril nak quibalak ' îc xbaneb laj k ' e , k ' axal nak quichal xjosk ' il .
(trg)="b.MAT.2.16.2"> Ut quixtakla xcamsinquil chixjunileb li coc ' têlom cuanqueb Belén , jo ' cui ' sa ' eb li na ' ajej cuanqueb chixc ' atk .
(trg)="b.MAT.2.16.3"> Que ' camsîc chixjunileb li coc ' têlom li toj c ' ula ' aleb jun xxiquic aj ca ' cab chihab xban nak quixbir rix c ' a ' ru li cutan quiyo ' la cui ' li c ' ula ' al jo ' quiyehe ' re xbaneb laj k ' e .

(src)="b.MAT.2.17.1"> Tu akatramu asar , uchi ainaun mash maawarmiayi .
(src)="b.MAT.2.17.2"> Nu uchi ainaun maamurin pachis Yuse chichamen etserin Jeremías yaanchuik aarmia nuna miatrusarang umikiarmiayi .
(src)="b.MAT.2.17.3"> Nu aarmauka nuwaitai :
(trg)="b.MAT.2.17.1"> Jo ' can nak quitz ' akloc ru li yebil xban li profeta Jeremías nak quixye chi jo ' ca ' in :

(src)="b.MAT.2.18.1"> “ Ramá yaktanam nuwa kakar juutmau antuukatnuitai .
(src)="b.MAT.2.18.2"> Nuwa juutu puja nuka Raquelaitai .
(src)="b.MAT.2.18.3"> Ni uchiri mash amutkamu asa , jikiamak kakar juutui .
(src)="b.MAT.2.18.4"> Antsu jikiamtsuk asata tinamaitiat antatsui . ”
(src)="b.MAT.2.18.5"> Tu aarmawaitai .
(src)="b.MAT.2.18.6"> Nu aarmauka apu Herodeska akiintsaing , ukunam atiniun pachis aarmawaitai .
(trg)="b.MAT.2.18.1"> Qui-abîc li yâbac sa ' li tenamit Ramá xban li nimla rahil ch ' ôlej , ut yot ' ba ch ' ôlej li que ' xc ' ul .
(trg)="b.MAT.2.18.2"> A ' an eb li ixk aj Israel nak yôqueb chi yâbac chirixeb lix coc ' al .
(trg)="b.MAT.2.18.3"> Ut inc ' a ' chic neque ' raj xc ' ojobanquil xch ' ôleb xban nak ac camenakeb chic lix coc ' aleb .
(trg)="b.MAT.2.18.4"> ( Jer .
(trg)="b.MAT.2.18.5"> 31 : 15 )

(src)="b.MAT.2.19.1"> Tura apu Herodes jakamtai , José Egiptonam pujai , Yuse awemamuri nayaimpinmaya ataksha tari , karanam wantintuk chicharak :
(trg)="b.MAT.2.19.1"> Ut nak quicam laj Herodes , jun x-ángel li Kâcua ' quixc ' utbesi rib chiru laj José sa ' xmatc ' aran Egipto .

(src)="b.MAT.2.20.1"> “ Joséya nantakta .
(src)="b.MAT.2.20.2"> Uchin maatas wakerimia nuka yanchuk jakau asamtai , uchi nukurijai jukim Israel nungkanam waketkita , ” timiayi .
(trg)="b.MAT.2.20.1"> Ut quixye re : -Cuaclin .
(trg)="b.MAT.2.20.2"> C ' am li c ' ula ' al jo ' cui ' li na ' bej ut texxic cui ' chic sa ' li tenamit Israel xban nak xe ' cam li que ' ajoc re xcamsinquil li c ' ula ' al , chan .

(src)="b.MAT.2.21.1"> Tamati José nantaki uchin nukurijai juki , Israel nungkanam waketkimiayi .
(trg)="b.MAT.2.21.1"> Ut laj José quicuacli , quixc ' am li c ' ula ' al jo ' cui ' lix na ' ut quichal sa ' li tenamit Israel .

(src)="b.MAT.2.22.1"> Tura nuni jear , ni apari jakau asamtai , Herodesa uchiri Arequelao naartin Judea nungkanam aints ainaun inawai tamaun antuk , José nuni wetan shamiayi .
(src)="b.MAT.2.22.2"> Tura karanam : Israel nungkanam weep timiaun antuku asa , Galilea nungkanam wemiayi .
(trg)="b.MAT.2.22.1"> Ut nak quirabi resil nak a ' laj Arquelao chic li rey aran Judea rêkaj laj Herodes lix yucua ' , laj José quixucuac chi xic aran .
(trg)="b.MAT.2.22.2"> Ut nak quic ' utbesîc chiru sa ' xmatc ' , que ' côeb sa ' jun na ' ajej xcuênt Galilea.Que ' chal ut que ' cuan sa ' jun li tenamit Nazaret xc ' aba ' xcuênt Galilea .
(trg)="b.MAT.2.22.3"> A ' in quic ' ulman jo ' que ' xye li profeta nak que ' xye nak aj Nazaret tixc ' aba ' in .

(src)="b.MAT.2.23.1"> Tura Galilea nungkanam pujustas , Nazaret yaktanam wemiayi .
(src)="b.MAT.2.23.2"> Nu turunamuka yaanchuik Yuse chichamen etserin timiaun miatrusang umikmiayi .
(src)="b.MAT.2.23.3"> Nu Jesúsan pachis timiauka nuwaitai : “ Nazaretnumia aintsuitai tiartinuitai . ”
(trg)="b.MAT.2.23.1"> Que ' chal ut que ' cuan sa ' jun li tenamit Nazaret xc ' aba ' xcuênt Galilea .
(trg)="b.MAT.2.23.2"> A ' in quic ' ulman jo ' que ' xye li profeta nak que ' xye nak aj Nazaret tixc ' aba ' in .

(src)="b.MAT.3.1.1"> Jesús tuke Nazaretnum pujamtai , imiakratin Juan Judea nungkanam taa , numi atsamunam Yuse chichamen etsermiayi .
(trg)="b.MAT.3.1.1"> Mokon chic quicuulac laj Juan laj Cubsihom Ha ' sa ' li chaki ch ' och ' cuan Judea .
(trg)="b.MAT.3.1.2"> Yô chixch ' olobanquil xyâlal chirix lix nimajcual cuanquilal li Dios .
(trg)="b.MAT.3.1.3"> Quixye chi jo ' ca ' in :

(src)="b.MAT.3.2.1"> Tura aints ainaun chicharak : — Yus aints ainaun nayaimpinmaya inartin kinta jeau asamtai , atumi tunaari inaisaram tuke Yus nemarkataram , — timiayi .
(trg)="b.MAT.3.2.1"> -Chiyot ' ek ' êch ' ôl ut chejal êc ' a ' ux xban nak yô chak chi châlc li tâq ' uehek ' sa ' xcuanquil xban li Dios .
(trg)="b.MAT.3.2.2"> Ut a ' an chic tâcuânk xcuanquil sa ' xbêneb li ralal xc ' ajol .

(src)="b.MAT.3.3.1"> Yaanchuik Juankun pachis Yuse chichame etserin Isaías aarmia nuna miatrusang umikmiayi .
(src)="b.MAT.3.3.2"> Nu aarmauka nuwaitai : Numi atsamunam aints taa kakar chichaak : “ Aints ainau apu wekaasatniun jintan tupin iwiarina nunisrumek atumi ninti iwiarataram , ” timiayi .
(src)="b.MAT.3.3.3"> Tu aarmawaitai .
(trg)="b.MAT.3.3.1"> Li profeta Isaías quiâtinac chirix laj Juan nak quixye chi jo ' ca ' in : A ' an tâch ' olobânk xyâlal chi cau xyâb xcux sa ' li chaki ch ' och ' , ut tixye : Yîbomak lê yu ' am ut yo ' on cuânkex chixc ' ulbal li Kâcua ' jo ' nak neque ' xyîb li be re xc ' ulbal junak li nim xcuanquil , chan .
(trg)="b.MAT.3.3.2"> ( Isa .
(trg)="b.MAT.3.3.3"> 40 : 3 )

(src)="b.MAT.3.4.1"> Juan kamiyu uren kachumnuyayi .
(src)="b.MAT.3.4.2"> Tura peetirincha nuwap najanamun peeyayi .
(src)="b.MAT.3.4.3"> Tura manchincha yuyayi .
(src)="b.MAT.3.4.4"> Tura wapasa yumirincha uminuyayi .
(trg)="b.MAT.3.4.1"> Li rak ' narocsi laj Juan , a ' an yîbanbil riq ' uin rix li xul camello ut lix c ' âmal xsa ' a ' an yal tz ' ûm .
(trg)="b.MAT.3.4.2"> Aj sâc ' naxtzaca riq ' uin xya ' al sak c ' au .

(src)="b.MAT.3.5.1"> Tura Yuse chichamen etsermatai , Jerusalénnumia aints ainau , tura Judea nungkanmaya ainausha , tura Jordán entsanam arakchichu pujuinausha untsuri Juan etsermaun antukartas kaunkarmiayi .
(trg)="b.MAT.3.5.1"> Yalak bar que ' chal chak li que ' cuulac chirabinquil li c ' a ' ru yô chixyebal laj Juan .
(trg)="b.MAT.3.5.2"> Nabal que ' chal Jerusalén .
(trg)="b.MAT.3.5.3"> Nabal que ' chal chak Judea ut nabal cui ' chic que ' chal chak nach ' riq ' uin li nima ' Jordán .

(src)="b.MAT.3.6.1"> Tura aints ainau : Yus wína tunaarun sakturat tusar ni tunaarin etserkaramtai , Juan nu aints ainaun Jordánnum imaimiayi .
(trg)="b.MAT.3.6.1"> Que ' xxôto xmâqueb ut laj Juan naxcubsiheb xha ' sa ' li nima ' Jordán .

(src)="b.MAT.3.7.1"> Turamtai fariseo ainau , tura saduceo ainausha untsuri Juan aints ainaun imiaamun jiisartas kaunkarmiayi .
(src)="b.MAT.3.7.2"> Tura kaunkaramtai , Juan nu aints ainaun chicharak : — Atumka napia tumau ainarmincha ¿ yaachia atumin mairam uwemratatrume turamiarume ?
(src)="b.MAT.3.7.3"> Atumka nangkamrum : Wisha mainka uwemrainjapi , tura Yuska winaka wait wajaktinnaka suruschaintapi ¿ tu nintimsarmesha pujarme ?
(trg)="b.MAT.3.7.1"> Nak quiril nabaleb xcomoneb laj fariseo ut xcomoneb laj saduceo yôqueb chi cuulac yal re nak te ' cubsîk xha ' eb , quixye reheb : -Lâex chanchanex li ral li c ' ambolay .
(trg)="b.MAT.3.7.2"> ¿ Ani xyehoc êre lâex nak târûk têcol êrib chiru lix josk ' il li Dios li tâchâlk sa ' êbên ?

(src)="b.MAT.3.8.1"> Nekasrum uwemratasrum wakerakrumka , atumi tunaaringkia inaisaram ukuktaram .
(trg)="b.MAT.3.8.1"> Chebânuhak ban li us re nak tâc ' utûnk nak xyot ' e ' êch ' ôl ut xejal êc ' a ' ux .
(trg)="b.MAT.3.8.2"> Chanchanakex li che ' châbil li ru naxq ' ue .

(src)="b.MAT.3.9.1"> Atumka nangkamrum : Iikia Abrahama uchirinji , tura asar Yuse aintsri ainiaji tarume .
(src)="b.MAT.3.9.2"> Antsu wikia tajarme : Yuska ju kaya tepa junaka juki : Juka Abrahama weari ati tusa , ningki wakerakka turamnawaitai .
(trg)="b.MAT.3.9.1"> Mêc ' oxla nak inc ' a ' têc ' ul xjosk ' il li Dios yal xban nak lâex ralal xc ' ajol laj Abraham .
(trg)="b.MAT.3.9.2"> Lâin tinye êre nak li Dios târûk tixyo ' obtesi li pec a ' in chok ' ralal xc ' ajol laj Abraham .

(src)="b.MAT.3.10.1"> Atumka numi nerechua nunisketrume .
(src)="b.MAT.3.10.2"> Tura aints jachan juki numi nerechun ajak nuna kanawen charur epeawai .
(src)="b.MAT.3.10.3"> Yuska nu aintsua nunisketai .
(src)="b.MAT.3.10.4"> Atumi tunaari inait nakitakrumka , nekasrum wait wajaktinuitrume .
(trg)="b.MAT.3.10.1"> Q ' uehomak retal xban nak châlc re li rakba âtin sa ' êbên jo ' nak ac cauresinbil li mâl re xyoc ' bal lix xe ' li che ' .
(trg)="b.MAT.3.10.2"> Ut chixjunil li che ' inc ' a ' châbil li ru naxq ' ue , nayoc ' man ut naq ' ueman sa ' xam .

(src)="b.MAT.3.11.1"> Atumi tunaari inaisaram Yus umirkataram tusan , wikia aya entsanmak imiajrume .
(src)="b.MAT.3.11.2"> Antsu wína ukurun winitata nuka wína nangkatusang kakaram atatui .
(src)="b.MAT.3.11.3"> Wikia mianchau asan , natsaamakun ni sapatrin takuschatnuitjai .
(src)="b.MAT.3.11.4"> Yuse Wakani Yusnau ainautirmi nintin piatramkatatrume .
(src)="b.MAT.3.11.5"> Antsu Yus umirchau ainautirminka ji kajintrashtinnum japramatatrume .
(trg)="b.MAT.3.11.1"> Yâl nak lâin nincubsi êha ' riq ' uin ha ' retalil nak xyot ' e ' êch ' ôl ut xejal êc ' a ' ux .
(trg)="b.MAT.3.11.2"> Abanan châlc re li k ' axal nim xcuanquil .
(trg)="b.MAT.3.11.3"> Xban nak k ' axal nim xcuanquil chicuu lâin , moco inc ' ulub ta nak tincuisi lix xâb .
(trg)="b.MAT.3.11.4"> A ' an tixcubsi êha ' riq ' uin li Santil Musik ' ej ut riq ' uin xam .

(src)="b.MAT.3.12.1"> Niisha Yusnau ainaun , tura Yusen umirchau ainauncha akantratnuitai .
(src)="b.MAT.3.12.2"> Aints trigon pakawa nunisang turatnuitai .
(src)="b.MAT.3.12.3"> Trigo jingkiajincha , tura saapencha akankatas pear su su umpui jingkiajinak juwawai tura jeanam ukuawai .
(src)="b.MAT.3.12.4"> Antsu saapen epeawai .
(src)="b.MAT.3.12.5"> Yuscha nunisang niinu ainaunka ni jeen jukiartinuitai .
(src)="b.MAT.3.12.6"> Antsu niin umirchau ainaunka ji kajintrashtinnum japatnuitai , — Juan etserak timiayi .
(trg)="b.MAT.3.12.1"> Ac cuan chak sa ' ruk ' lix c ' anjelebâl .
(trg)="b.MAT.3.12.2"> Ut târapu ru chi us li riyajil li trigo ut tixch ' utub lix trigo sa ' lix c ' ûlebâl ut li rix tixc ' at sa ' li xam li mâ jaruj nachup , chan laj Juan .

(src)="b.MAT.3.13.1"> Nunia Jesús Galilea nungkanmaya jiinki , Jordán entsanam wína imiatti tusa Juankun werimiayi .
(trg)="b.MAT.3.13.1"> Ut quicuulac xk ' ehil nak li Jesús quichal chak Galilea .
(trg)="b.MAT.3.13.2"> Quicuulac riq ' uin laj Juan re nak tâcubsîk xha ' xban sa ' li nima ' Jordán .

(src)="b.MAT.3.14.1"> Tura wainiat Juan Jesúsan imaichmin nekapeak chicharak : — Ame nekasam wína imiatmin ayatum ¿ wína imiatit tusam winam ? — timiayi .
(trg)="b.MAT.3.14.1"> Abanan laj Juan inc ' a ' raj quiraj xcubsinquil xha ' ut quixye re : -Mâcua ' raj lâin tincubsînk âha ' .
(trg)="b.MAT.3.14.2"> Lâat raj ban tatcubsînk inha ' lâin , chan .

(src)="b.MAT.3.15.1"> Tu iniam Jesús ayaak : — Ja ai , yamaikia imiatia .
(src)="b.MAT.3.15.2"> Yus turataram turamin asamtai , nuka mash umikminuitji , — timiayi .
(src)="b.MAT.3.15.3"> Tamati Juan Jesúsan imaimiayi .
(trg)="b.MAT.3.15.1"> Ut li Jesús quichak ' oc ut quixye re : -Us takabânu anakcuan xban nak tento tâuxmânk chixjunil li c ' a ' ru naxye li Dios , chan .
(trg)="b.MAT.3.15.2"> Tojo ' nak quixc ' uluban xch ' ôl laj Juan .

(src)="b.MAT.3.16.1"> Tura imiaim , Jesús entsanmaya jiinki , nayaim uranniun wainkamiayi .
(src)="b.MAT.3.16.2"> Turamtai Yuse Wakani yapangma tumau Jesúsa muuken winitmiayi .
(trg)="b.MAT.3.16.1"> Ut nak ac xcubsîc xha ' li Jesús , qui-el chak sa ' li ha ' .
(trg)="b.MAT.3.16.2"> Ut sa ' junpât quiteli li choxa chiru ut quiril li Santil Musik ' ej chanchan jun li paloma nak yô chak chi cubec sa ' xbên li Jesús.Ut qui-abîc xyâb xcux li Dios toj sa ' choxa nak quixye : -A ' an a ' in li cualal raro inban .
(trg)="b.MAT.3.16.3"> Nasaho ' inch ' ôl riq ' uin , chan .

(src)="b.MAT.3.17.1"> Turamtai nayaimpinmaya chichaman antukarmiayi .
(src)="b.MAT.3.17.2"> Nu chichamka nuwaitai . — Juka wína Uchiruitai , wína aneetiruitai .
(src)="b.MAT.3.17.3"> Niin pengker nintimtusan pujajai , — Yus timiayi .
(trg)="b.MAT.3.17.1"> Ut qui-abîc xyâb xcux li Dios toj sa ' choxa nak quixye : -A ' an a ' in li cualal raro inban .
(trg)="b.MAT.3.17.2"> Nasaho ' inch ' ôl riq ' uin , chan .

(src)="b.MAT.4.1.1"> Yuse Wakani Jesúsan engkemtuau asa , aints atsamunam Jesús Satanásjai nekapnaisati tusa akupkamiayi .
(trg)="b.MAT.4.1.1"> Tojo ' nak li Jesús quic ' ame ' xban li Santil Musik ' ej sa ' li chaki ch ' och ' re tâyalek ' râlenquil xban laj tza .

(src)="b.MAT.4.2.1"> Tura akupkamu asa , nu nungkanam cuarenta ( 40 ) kinta ijiarma pujus yaparmiayi .
(trg)="b.MAT.4.2.1"> Nak ac xbânu x-ayûn ca ' c ' âl cutan ca ' c ' âl k ' ojyîn quitz ' oca .

(src)="b.MAT.4.3.1"> Tura timiá tsukamak pujamtai , Satanás nuna wainak : Watska , wína chichamrun umirtukchatpiash tusa , Jesúsan nekapsatas chicharak : — Nekasam Yuse Uchiritkumka ¿ waruka nangkamisha yaparusha pujame ?
(src)="b.MAT.4.3.2"> ¿ Warukaya kaya tepa ju jukim yuwatasam pang najantsume ? — timiayi .
(trg)="b.MAT.4.3.1"> Ut laj tza quicuulac riq ' uin ut quixye re : -Cui tz ' akal yâl nak lâat ralal li Dios , suk ' isiheb chok ' caxlan cua li pec a ' in.-

(src)="b.MAT.4.4.1"> Tamaitiat Jesús ayaak : — Atsa , turashtatjai .
(src)="b.MAT.4.4.2"> Yuse chichame tu aarmawaitai : “ Aints aya yutanak yutanak nintimtinauka tukeka pujuschartinuitai .
(src)="b.MAT.4.4.3"> Antsu Yuse chichamen nintimtinauka nekasar tuke pujusartinuitai , ” — timiayi .
(trg)="b.MAT.4.4.1"> Quichak ' oc li Jesús ut quixye : -Inc ' a ' tinbânu a ' an xban nak tz ' îbanbil retalil sa ' li Santil Hu : Mâcua ' ca ' aj cui ' riq ' uin li naxtzaca yo ' yo cui ' li cuînk ; riq ' uin ban li âtin li naxye li Dios .
(trg)="b.MAT.4.4.2"> ( Deut .
(trg)="b.MAT.4.4.3"> 8 : 3 )

(src)="b.MAT.4.5.1"> Nuniangka Satanás Jesúsan ayas , pengker yaktanam Jerusalén tutainum umamiayi .
(src)="b.MAT.4.5.2"> Tura Yus seatai juun jea yakí wajakmanum iwiak ,
(trg)="b.MAT.4.5.1"> Tojo ' nak quic ' ame ' xban laj tza sa ' li santil tenamit Jerusalén ; ut coxakabâk toj takec ' sa ' xbên li rochoch li Dios .

(src)="b.MAT.4.6.1"> ataksha nekapsatas chicharak : — Nekasam Yuse Uchiritkumka , tsekengkim yakiiya ayaarta .
(src)="b.MAT.4.6.2"> Yuse chichamesha tu aarmawaitai : “ Yus ni awemamuri irunun amin waitmakarti tusa inartinuitai .
(src)="b.MAT.4.6.3"> Turamtai nawemin kayan tukumkai tusar , Yuse awemamuri ainau ni uwejejai achirmakartatui ” tu aarmau asamtai , tsekengkim yakiiya ayaarta , — timiayi .
(trg)="b.MAT.4.6.1"> Ut laj tza quixye re : -Cui tz ' akal yâl nak lâat ralal li Dios , cut âcuib tak ' a .
(trg)="b.MAT.4.6.2"> Mâc ' a ' tâc ' ul xban nak jo ' ca ' in tz ' îbanbil sa ' li Santil Hu : Tixtaklaheb lix ángel châcuilbal ut riq ' uin ruk ' eb tate ' xchap re nak inc ' a ' tâtoch ' lâ cuok chiru pec .
(trg)="b.MAT.4.6.3"> ( Sal .
(trg)="b.MAT.4.6.4"> 91 : 11-12 )

(src)="b.MAT.4.7.1"> Tamaitiat Jesús ayaak : — Atsa , turashtatjai .
(src)="b.MAT.4.7.2"> Chikich aarmausha tu aarmawaitai : “ Atumi Yusri atumi Apuri asamtai , nangkamrum nekapsatasrum wakerukairap , ” — timiayi .
(trg)="b.MAT.4.7.1"> Ut li Jesús quichak ' oc ut quixye re : -Tz ' îbanbil ajcui ' sa ' li Santil Hu chi jo ' ca ' in : Mâtz ' âma xmilagro li Kâcua ' lâ Dios yal chi mâc ' a ' rajbal .
(trg)="b.MAT.4.7.2"> ( Deut .
(trg)="b.MAT.4.7.3"> 6 : 16 )

(src)="b.MAT.4.8.1"> Tamati nunia Satanás Jesúsan ataksha ayas , mura nekas juunnum iwiakmiayi .
(src)="b.MAT.4.8.2"> Tura nuni mash nungka aa nuna , tura nu nungkanmaya yakat ainauncha , nekas pengker aa nunasha mash inaktusmiayi .
(trg)="b.MAT.4.8.1"> Ut quic ' ame ' cui ' chic xban laj tza sa ' xbên jun li tzûl k ' axal najt xteram .
(trg)="b.MAT.4.8.2"> Ut laj tza quixc ' ut chak chiru li Jesús chixjunil li tenamit li cuan sa ' ruchich ' och ' jo ' ajcui ' lix nimal lix lok ' al cuan chi sa ' .

(src)="b.MAT.4.9.1"> Tura Satanás chicharak : — Ju nungka ainau mash winaruitai .
(src)="b.MAT.4.9.2"> Turayatun tikishmatruram : Ameka wína Apuruitme turutkumningkia , junaka mash aminu ati tusan susatatjame , — anangkak timiayi .
(trg)="b.MAT.4.9.1"> Ut quixye re li Jesús : -Chixjunil a ' in tinq ' ue âcue cui lâat tâcuik ' ib âcuib chicuu ut tinâlok ' oni.-

(src)="b.MAT.4.10.1"> Tamaitiat Jesús ayaak : — Satanása weta .
(src)="b.MAT.4.10.2"> Yuse chichame tu aarmawaitai : “ Atumi Yusri atumi Apuri asamtai : Ameketme Apum titaram .
(src)="b.MAT.4.10.3"> Turaram atumi Yusri nuke umirkataram , ” — timiayi .
(trg)="b.MAT.4.10.1"> Tojo ' nak li Jesús quichak ' oc ut quixye re : -Elen chicuu lâat aj tza , xban nak jo ' ca ' in tz ' îbanbil sa ' li Santil Hu : Li Kâcua ' lâ Dios tâlok ' oni ut ca ' aj cui ' chiru a ' an tatc ' anjelak .
(trg)="b.MAT.4.10.2"> ( Deut .
(trg)="b.MAT.4.10.3"> 6 : 13 )

(src)="b.MAT.4.11.1"> Tamati Satanás Jesúsan nepetkatatkama tujintak ukukmiayi .
(src)="b.MAT.4.11.2"> Turamtai Yuse awemamuri nayaimpinmaya Jesúsan kakamtikrartas kautkarmiayi .
(trg)="b.MAT.4.11.1"> Tojo ' nak quicanabâc xban laj tza ut eb li ángel que ' cuulac ut que ' c ' anjelac chiru .

(src)="b.MAT.4.12.1"> Imiakratin Juankun achikiar kársernum engkewaramtai , Jesús Galilea nungkanam waketkimiayi .
(trg)="b.MAT.4.12.1"> Nak li Jesús quirabi resil nak laj Juan cuan chi prêxil , cô Nazaret xcuênt Galilea .

(src)="b.MAT.4.13.1"> Tura Nazaretnum jea , nuningkia pujuschamiayi , antsu nunia jiinki Zabulón nungkanam , tura Neftalí nungkanmasha Capernaum yaktanam juun kucha yantamen pujustas wemiayi .
(trg)="b.MAT.4.13.1"> Qui-el Nazaret ut cô Capernaum .
(trg)="b.MAT.4.13.2"> Ut aran quicana .
(trg)="b.MAT.4.13.3"> Li tenamit a ' an cuan chire li palau sa ' xch ' och ' eb laj Zabulón ut eb aj Neftalí .

(src)="b.MAT.4.14.1"> Tura asa yaanchuik Yuse chichamen etserin Isaías naartin nu nungkanmaya ainaun pachis aarmia nunaka miatrusang umikmiayi .
(src)="b.MAT.4.14.2"> Nu aarmauka nuwaitai :
(trg)="b.MAT.4.14.1"> A ' in quic ' ulman jo ' quixye li profeta Isaías nak quixye chi jo ' ca ' in :

(src)="b.MAT.4.15.1"> “ Yaanchuik Israela uchiri Zabulón naartinu weari ainausha nunia Neftalí weari ainausha juun kucha yantamen puju armiayi .
(src)="b.MAT.4.15.2"> Nu nungkasha Galilea tutayi .
(src)="b.MAT.4.15.3"> Nuni Israelchau ainau untsuri pujusar , Jordán entsa majincha untsuri pujuinawai .
(trg)="b.MAT.4.15.1"> Aran sa ' xch ' och ' laj Zabulón ut sa ' xch ' och ' laj Neftalí , li cuan chire li be li naxic sa ' li palau , aran jun pac ' al li nima ' Jordán , sa ' li na ' ajej Galilea bar neque ' cuan cui ' li mâcua ' eb aj judío ,

(src)="b.MAT.4.16.1"> Nunia aints ainau tunau asar , teenam pujuinawa nunisarang pujú armiayi .
(src)="b.MAT.4.16.2"> Tura nuni pujuinau yamaikia uwemratin chichaman antukar , aints paaniun waininawa nunisarang pujusarmiayi .
(src)="b.MAT.4.16.3"> Nu aints ainau jakawa nunisarang teenam pujuinayat , nu paaniunka wainkarmiayi . ”
(src)="b.MAT.4.16.4"> Tu aarmawaitai .
(trg)="b.MAT.4.16.1"> li tenamit chanchan li cuanqueb sa ' k ' ojyîn xban nak inc ' a ' neque ' xnau lix yâlal .
(trg)="b.MAT.4.16.2"> Chanchan quicutano ' nak que ' ril nak que ' xtau li colba-ib .
(trg)="b.MAT.4.16.3"> Chanchan nak cuanqueb sa ' jun na ' ajej re câmc xban lix mâqueb nak quicuulac li cutan sa ' xyânkeb .
(trg)="b.MAT.4.16.4"> ( Isa .
(trg)="b.MAT.4.16.5"> 9 : 1-2 )

(src)="b.MAT.4.17.1"> Nunia Jesús Yuse chichamen etsertan nangkamamiayi .
(src)="b.MAT.4.17.2"> Tura chichaak : — Yus nayaimpinmaya aints ainaun inartin kinta jeatak wajasi .
(src)="b.MAT.4.17.3"> Tura asamtai atumi tunaari inaisaram tuke Yus nemarkataram , — timiayi .
(trg)="b.MAT.4.17.1"> Chalen nak quicuulac aran , li Jesús yô chixch ' olobanquil lix yâlal ut quixye : -Chiyot ' ek ' êch ' ôl ut jalomak êc ' a ' ux xban nak cuulac re xk ' ehil nak tinq ' uehek ' sa ' incuanquil xban li Dios .
(trg)="b.MAT.4.17.2"> Ut lâin chic cuânk incuanquil sa ' xbêneb li cualal inc ' ajol.-

(src)="b.MAT.4.18.1"> Jesús Galilea nungkanam juun kucha kaanmatkarin wekaas , namakan achiun jimiaran wainkamiayi .
(src)="b.MAT.4.18.2"> Nuka namakan achikiartas reden juun kuchanam ujungkarmiayi .
(src)="b.MAT.4.18.3"> Nu aintsu naaringkia Simón Pedroyayi .
(src)="b.MAT.4.18.4"> Nuna yachí naaringkia Andrésuyayi .
(trg)="b.MAT.4.18.1"> Sa ' jun cutan nak coxnumek ' li Jesús chire li palau cuan Galilea , quirileb cuib li cuînk rîtz ' ineb rib .
(trg)="b.MAT.4.18.2"> Li jun , a ' an laj Simón .
(trg)="b.MAT.4.18.3"> Aj Pedro nayeman re .
(trg)="b.MAT.4.18.4"> Li jun chic aj Andrés xc ' aba ' .
(trg)="b.MAT.4.18.5"> Yôqueb chixq ' uebal lix yoy sa ' li palau xban nak a ' aneb aj chapol car .

(src)="b.MAT.4.19.1"> Tura Jesús nu aintsun wainak chicharak : — Wína nemartustaram .
(src)="b.MAT.4.19.2"> Tura namak achiarme nutiksarmek aints ainau wina chichamur ujakmintrum , — timiayi .
(trg)="b.MAT.4.19.1"> Li Jesús quixye reheb : -Chinêtâke .
(trg)="b.MAT.4.19.2"> Mâcua ' chic caribc têbânu .
(trg)="b.MAT.4.19.3"> Êras êrîtz ' in ban chic têsic ' re te ' pâbânk , chan reheb .

(src)="b.MAT.4.20.1"> Tamati nuna antukar , ni rederin japawar ukukiar , Jesúsjai tsaniasar wearmiayi .
(trg)="b.MAT.4.20.1"> Ut sa ' junpât que ' xcanab lix yoy ut que ' xtâke li Jesús .

(src)="b.MAT.4.21.1"> Tura arakchichu wekaasar , juun Zebedeo naartiniun ni uchiri Santiagojai , tura Juanjai ni rederin kanunam apainak pujuinaun wainkamiayi .
(src)="b.MAT.4.21.2"> Tura wainak Jesús chicharak : — Wína nemartustaram , — timiayi .
(trg)="b.MAT.4.21.1"> Junpât na chic quibêc li Jesús nak quixtauheb cui ' chic cuibeb li cuînk rîtz ' ineb rib .
(trg)="b.MAT.4.21.2"> A ' aneb laj Jacobo ut laj Juan .
(trg)="b.MAT.4.21.3"> Cuanqueb sa ' lix jucub rochben laj Zebedeo lix yucua ' eb .
(trg)="b.MAT.4.21.4"> Yôqueb chixxitinquil lix yoy .
(trg)="b.MAT.4.21.5"> Ut li Jesús quixbokeb re nak te ' xic chirix .

(src)="b.MAT.4.22.1"> Tamati Santiagosha , tura Juansha ayu tusar , kanunmaya jiinkiar ni aparinka ukukiar , Jesúsjai tsaniasar wekaasarmiayi .
(trg)="b.MAT.4.22.1"> Ut sa ' junpât que ' xcanab lix yucua ' eb ut que ' xcanab li jucub ut que ' xtâke li Jesús .

(src)="b.MAT.4.23.1"> Tura Jesús Galilea nungkanam wekaas , chikich chikich yaktanam iruntai jeanam waya , nunia aints ainaun nuiniarmiayi .
(src)="b.MAT.4.23.2"> Tura nuiniak : Yus aints ainaun tu inartinuitai tusa , Yusnum uwemratin chichaman etserkamiayi .
(src)="b.MAT.4.23.3"> Tura aints sungkurmakar pujuinaun , tura najaiminak pujuinauncha mash tsuwarmiayi .
(trg)="b.MAT.4.23.1"> Ut li Jesús quixbeni chixjunil li na ' ajej Galilea .
(trg)="b.MAT.4.23.2"> Yô chixc ' utbal lix yâlal sa ' eb li cab li neque ' xch ' utub cui ' ribeb laj judío .
(trg)="b.MAT.4.23.3"> Quixch ' olob xyâlal li châbil esilal chirix lix cuanquilal li Dios .
(trg)="b.MAT.4.23.4"> Ut yô chixq ' uirtesinquil chixjunil li q ' uila pây ru chi yajel ut li raylal .

(src)="b.MAT.4.24.1"> Tura asamtai Siria nungkanam pujuinausha Jesús tsuwakratmaun nekawarmiayi .
(src)="b.MAT.4.24.2"> Tura nuna nekawar , jainauncha tura sungkurintin ainauncha , tura najaiminak pujuinauncha , tura iwianchrintin ainauncha , tura waurinak pujuinauncha , tura wekaichau ainauncha Jesúsnum itaarmiayi .
(src)="b.MAT.4.24.3"> Tura itaaramtai Jesús nu aints ainaun tsuwarmiayi .
(trg)="b.MAT.4.24.1"> Quicuulac resil sa ' chixjunil li na ' ajej Siria li c ' a ' ru yô chixbânunquil li Jesús aran Galilea .
(trg)="b.MAT.4.24.2"> Ut que ' xc ' am riq ' uin chixjunileb li yaj .
(trg)="b.MAT.4.24.3"> Q ' uila pây ru lix yajeleb ut lix raylaleb .
(trg)="b.MAT.4.24.4"> Cuan li toj nak ' ehin xyajeleb .
(trg)="b.MAT.4.24.5"> Ut cuan li cuanqueb mâus aj musik ' ej riq ' uineb ut cuanqueb ajcui ' li sic .
(trg)="b.MAT.4.24.6"> Ut li Jesús naxq ' uirtesiheb.Ut quitâkêc xbaneb li q ' uila tenamit .
(trg)="b.MAT.4.24.7"> Cuan li que ' chal chak Galilea .
(trg)="b.MAT.4.24.8"> Cuan li que ' chal chak Decápolis .
(trg)="b.MAT.4.24.9"> Cuan li que ' chal chak Jerusalén .
(trg)="b.MAT.4.24.10"> Cuan li que ' chal chak Judea jo ' ajcui ' jun pac ' al li nima ' Jordán .

(src)="b.MAT.4.25.1"> Tura asamtai Galilea nungkanmaya ainau , tura Decápolis yaktanmaya ainausha , tura Jerusalén yaktanmaya ainausha , tura Judea nungkanmaya ainausha , tura Jordán entsa amajin pujuinausha untsuri Jesúsan nemariarmiayi .
(trg)="b.MAT.4.25.1"> Ut quitâkêc xbaneb li q ' uila tenamit .
(trg)="b.MAT.4.25.2"> Cuan li que ' chal chak Galilea .
(trg)="b.MAT.4.25.3"> Cuan li que ' chal chak Decápolis .
(trg)="b.MAT.4.25.4"> Cuan li que ' chal chak Jerusalén .
(trg)="b.MAT.4.25.5"> Cuan li que ' chal chak Judea jo ' ajcui ' jun pac ' al li nima ' Jordán .

(src)="b.MAT.5.1.1"> Aints timiá untsuri kaunkaru asaramtai , Jesús nu aints ainaun ukuki , mura waka nuni keemsamiayi .
(src)="b.MAT.5.1.2"> Turamtai ni nuiniatiri ainausha nuni wakaar , nijai tsaniasar keemsarmiayi .
(trg)="b.MAT.5.1.1"> Ut nak quirileb li q ' uila tenamit , li Jesús quitake ' sa ' xbên jun li tzûl .
(trg)="b.MAT.5.1.2"> Ut nak quic ' ojla , eb li yôqueb chixtâkenquil que ' xch ' utub rib riq ' uin .

(src)="b.MAT.5.2.1"> Tura keemsaramtai , Jesús nuiniatan nangkamamiayi .
(trg)="b.MAT.5.2.1"> Qui-oc chixch ' olobanquil lix yâlal chiruheb ut quixye :

(src)="b.MAT.5.3.1"> Nunia Jesús ni nuiniatirin nuiniak : “ Aints ainau : Iikia nekasar Yuse Wakani yuumaji , tu nintimsar pujuinauka Yusnum tuke pujusartin asar warasartinuitai .
(trg)="b.MAT.5.3.1"> -Us xak reheb li neque ' rec ' a nak cubenak xcuanquileb xban nak eb a ' an cuânkeb chic rubel lix nimajcual cuanquilal li Dios .

(src)="b.MAT.5.4.1"> Tura ni tunaarin nintimsar wake mesekar juutinak pujuinauka Yus ni tunaarin tsangkuramu asar warasartinuitai .
(trg)="b.MAT.5.4.1"> Us xak reheb li neque ' yâbac xban xrahileb xch ' ôl xban nak eb a ' an tâc ' ojobâk xch ' ôleb .

(src)="b.MAT.5.5.1"> Tura jampechu ainaun Yus yamaram nungkanam pujusarti timiau asar warasartinuitai .
(trg)="b.MAT.5.5.1"> Us xak reheb li tûlaneb xban nak eb a ' an te ' êchanînk re li na ' ajej li yechi ' inbil reheb xban li Dios .

(src)="b.MAT.5.6.1"> Tura yaparinawa nunisarang tura kitaminawa nunisarang Yuse wakeramurin najanawartas wakerinauka , Yus turuwarti tusa yaingmau asar warasartinuitai .
(trg)="b.MAT.5.6.1"> Us xak reheb li te ' raj ru xbânunquil li tîquilal .
(trg)="b.MAT.5.6.2"> Chanchan li te ' tz ' ocâk ut te ' chakik re .
(trg)="b.MAT.5.6.3"> Us xak reheb xban nak li Dios tâtenk ' ânk reheb chixbânunquil li us .

(src)="b.MAT.5.7.1"> Tura chikich ainaun wait anentin ainaunka Yuscha niincha nunisang wait anentamu asar warasartinuitai .
(trg)="b.MAT.5.7.1"> Us xak reheb li neque ' uxtânan u xban nak eb a ' an te ' uxtânâk ruheb xban li Dios .

(src)="b.MAT.5.8.1"> Tura péngke nintintin ainau Yusnum jear , Yusen wainkartin asar warasartinuitai .
(trg)="b.MAT.5.8.1"> Us xak reheb li tîqueb xch ' ôl xban nak eb a ' an te ' ril ru li Dios .

(src)="b.MAT.5.9.1"> Tura aints chikich ainaun : Maanitsuk asataram tinu ainaunka pachis Yus : Wína uchir ainawai timiau asar warasartinuitai .
(trg)="b.MAT.5.9.1"> Us xak reheb li neque ' xtenk ' a ras rîtz ' in chi cuânc sa ' tuktûquil usilal xban nak eb a ' an ralal xc ' ajol li Dios te ' yehek ' reheb .

(src)="b.MAT.5.10.1"> Tura aints Yuse wakeramurin najaninak wait wajainauka tuke nangkantsuk Yusnum pujusartin asar warasartinuitai .
(trg)="b.MAT.5.10.1"> Us xak reheb li neque ' rahobtesîc sa ' xc ' aba ' li tîquilal , xban nak eb a ' an cuânkeb chic rubel lix cuanquilal li Dios .

(src)="b.MAT.5.11.1"> Atumka wína umirtuku asakrumin , aints ainau atumin jiyatminak , tura pasé awajtaminak , atumin pachitmasar waitrinak pasé chichainamtaisha warastinuitrume .
(trg)="b.MAT.5.11.1"> Us xak êre nak texhobek ' ut texrahobtesîk sa ' inc ' aba ' ut tâyehek ' êre c ' a ' ak re ru chi mâusilal chi yal tic ' ti ' .