# acu/Achuar-NT.xml.gz
# gbi/Galela-NT.xml.gz


(src)="b.MAT.1.1.1"> Ju papikia Jesucristo pachisar aarmawaitai .
(src)="b.MAT.1.1.2"> Jesucristo Davidta weari ayayi .
(src)="b.MAT.1.1.3"> Tura Davidcha Abrahama weari ayayi .
(src)="b.MAT.1.1.4"> Tura Abrahama weari ainau , tura Davidta weari ainau naaringkia ju papinum aarmawaitai .
(trg)="b.MAT.1.1.1"> Manena gena o Yesus Kristus Awi sihino yalefo la aku ngone panako , ena gena Yesus Awi topora gena o Daud de o Daud awi topora gena o Abraham .

(src)="b.MAT.1.2.1"> Abraham Isaacan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.2.2"> Tura Isaac Jacobon yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.2.3"> Tura Jacob Judán tura Judá yachí ainauncha yajutmarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.2.1"> Ma nonomaka o Abraham ma ngopa yanau gena o Ishak , o Ishak ma ngopa yanau o Yakub , de o Yakub ma ngopa yanau gena o Yehuda de lo awi gianongoru .

(src)="b.MAT.1.3.1"> Tura Judá Tamaran nuwatak , ni uchirin Faresan tura chikich uchirin Zara naartinun yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.3.2"> Tura Fares Esroman yajutmarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.3.1"> O Yehuda de ma peqeka ongo Tamar manga ngopa yanau ena gena o Peres de o Zerah , o Peres ma ngopa yanau o Hezron , o Hezron ma ngopa yanau o Ram ,

(src)="b.MAT.1.4.1"> Tura Esrom Araman yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.4.2"> Tura Aram Aminadaban yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.4.3"> Tura Aminadab Naasónkan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.4.4"> Tura Naasón Salmónkan yajutmarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.4.1"> o Ram ma ngopa yanau o Abinadab , o Abinadab ma ngopa yanau o Nahason , de o Nahason ma ngopa yanau o Salmon .

(src)="b.MAT.1.5.1"> Tura Salmón Rahaban nuwatak Boozan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.5.2"> Tura Booz Rutan nuwatak Obedan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.5.3"> Tura Obed Isaín yajutmarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.5.1"> O Salmon de ma peqeka ongo Rahab manga ngopa yanau o Boas , o Boas de ma peqeka ongo Rut manga ngopa yanau o Obed , o Obed ma ngopa yanau o Isai ,

(src)="b.MAT.1.6.1"> Tura Isaí apu Davidtan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.6.2"> Davidka Israela apuri ayayi .
(src)="b.MAT.1.6.3"> Tura David Uríasa nuwarin nuwatak , ni uchirin Salomónkan yajutmarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.6.1"> de o Isai ma ngopa yanau ma Kolano Daud .
(trg)="b.MAT.1.6.2"> So kagena de o Daud ma ngopa yanau o Salomo ( o Salomo ma awa ena gena o Uria ma balo ) ,

(src)="b.MAT.1.7.1"> Tura Salomón Roboaman yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.7.2"> Tura Roboam Abíasan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.7.3"> Tura Abías Asan yajutmarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.7.1"> o Salomo ma ngopa yanau gena o Rehabeam , o Rehabeam ma ngopa yanau o Abia , de o Abia ma ngopa yanau o Asa .

(src)="b.MAT.1.8.1"> Tura Asa Josafatan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.8.2"> Tura Josafat Joraman yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.8.3"> Tura Joram Oseasan yajutmarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.8.1"> De o Asa ma ngopa yanau o Yosafat , o Yosafat ma ngopa yanau o Yoram , de o Yoram ma ngopa yanau o Uzia .

(src)="b.MAT.1.9.1"> Tura Oseas Jotaman yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.9.2"> Tura Jotam Acazan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.9.3"> Tura Acaz Ezequíasan yajutmarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.9.1"> De o Uzia ma ngopa yanau o Yotam , o Yotam ma ngopa yanau o Ahas , o Ahas ma ngopa yanau o Hizkia ,

(src)="b.MAT.1.10.1"> Tura Ezequías Manasésan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.10.2"> Tura Manasés Amónkan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.10.3"> Tura Amón Josíasan yajutmarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.10.1"> o Hizkia ma ngopa yanau o Manasye , o Manasye ma ngopa yanau o Amon , o Amon ma ngopa yanau o Yosia ,

(src)="b.MAT.1.11.1"> Tura Josías Jeconíasan tura Jeconíasa yachí ainaun yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.11.2"> Tura Babilonianmaya apuri Israel ainaun nepetkau asamtai , Israel ainaun achikiar Babilonianam jukiarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.11.1"> de o Yosia ma ngopa yanau o Yekhonya de kanaga lo awi gianongoru yamuruo naga , ena gena ma orasi o Yahudika ma nyawa yatago de yaumo o Babel ma tonaka .

(src)="b.MAT.1.12.1"> Tura Jeconías nuni pujus Salatielan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.12.2"> Tura Salatiel Zorobabelan yajutmarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.12.1"> So o Babel ma tonaka yaumoka , de kagena o Yekhonya ma ngopa yanau o Sealtiel , o Sealtiel ma ngopa yanau o Zerubabel ,

(src)="b.MAT.1.13.1"> Tura Zorobabel Abiudan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.13.2"> Tura Abiud Eliaquiman yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.13.3"> Tura Eliaquim Azoran yajutmarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.13.1"> o Zerubabel ma ngopa yanau o Abihud , o Abihud ma ngopa yanau o Elyakim , de o Elyakim ma ngopa yanau o Azor ,

(src)="b.MAT.1.14.1"> Tura Azor Sadócan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.14.2"> Tura Sadóc Aquiman yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.14.3"> Tura Aquim Eliudan yajutmarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.14.1"> de o Azor ma ngopa yanau o Zadok , de o Zadok ma ngopa yanau o Akhim , de o Akhim ma ngopa yanau o Eliud ,

(src)="b.MAT.1.15.1"> Tura Eliud Eleazaran yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.15.2"> Tura Eleazar Matánan yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.15.3"> Tura Matán Jacobon yajutmarmiayi .
(trg)="b.MAT.1.15.1"> de o Eliud ma ngopa yanau o Eleazar , de o Eleazar ma ngopa yanau o Matan , de o Matan ma ngopa yanau o Yakub .

(src)="b.MAT.1.16.1"> Tura Jacob Josén , Marí aishrin yajutmarmiayi .
(src)="b.MAT.1.16.2"> Marísha Jesúsan jurermiayi .
(src)="b.MAT.1.16.3"> Tura Jesúska Yus akupkamu asamtai Mesías inaikiamuitai .
(trg)="b.MAT.1.16.1"> Kagena de o Yakub ma ngopa yanau o Yusuf , de o Yusuf gena ongo Maria ma roka , muna magena mowisibubuo o Yesus , Una magena o Salamati ma Kolano .

(src)="b.MAT.1.17.1"> Tura Jesúsa weari Abrahamnumia nángkamas Davidnum jeatak catorce ( 14 ) weari inaikiamu armiayi .
(src)="b.MAT.1.17.2"> Tura Davidnumia nángkamas Israel ainau Babilonianam achikmau jeakuri catorce ( 14 ) wearisha inaikiamu armiayi .
(src)="b.MAT.1.17.3"> Nuni nángkamas Mesíasjai mash irumram ataksha catorce ( 14 ) weari inaikiamu armiayi .
(trg)="b.MAT.1.17.1"> So paeto o Abrahamka de ma bati o Daudka gena , kanaga o baba de o ete manga dala yamogiowo de yaruha .
(trg)="b.MAT.1.17.2"> Komagena lo o Daudka sidago lo o Babel ma tonaka yaumo gena , kanaga o baba de o ete manga dala yamogiowo de yaruha .
(trg)="b.MAT.1.17.3"> De lo ma orasi o Babel ma tonaka yaumoka , paeto sidago lo o Salamati ma Kolano iwisibuo gena , kanaga lo o baba de o ete manga dala yamogiowo de yaruha .

(src)="b.MAT.1.18.1"> Jesucristo tu akiinamiayi .
(src)="b.MAT.1.18.2"> Jesúsa nukuri Marín nuwatkataj tusa , José niin chichasmiayi .
(src)="b.MAT.1.18.3"> Tu chichasar kanakar pujuinai , Yuse Wakani kakarmarijai Marí japrukmiayi .
(trg)="b.MAT.1.18.1"> O Yesus Kristus Awi sibuo ma jarita gena komanena : Ma awa muna magena ami ronga ongo Maria , muna de o Yusuf gena imabobaika .
(trg)="b.MAT.1.18.2"> Duma ona yasinoto ikawi waasi so ona imakiidu waasi , de ongo Maria he moroheka .
(trg)="b.MAT.1.18.3"> Ngaroko komagena imaaka , o Yusuf gena igogou-gogou wanakowa ma bobai ongo Maria moroheka gena de o Gurumi Qatetebi ma kuasa .

(src)="b.MAT.1.19.1"> Marí japrukamtai , José nuna nekaa , pengker nintintin asa , aints ainau nuna nekaawarai tusa , takamtaik uuk inaisatas wakerimiayi .
(trg)="b.MAT.1.19.1"> Ma bobai o Yusuf una magena o gohiduuru moi awi sigogise qaloha o Jou Awi bobitaka de wacoho itiai .
(trg)="b.MAT.1.19.2"> Komagena so awi sininga ma edekati gena wosipongoka , de wositatapu bilasu ma bobai womiholu de upa womikawi gena o nyawa moi lo upa yanako , ma ngale muna upa womisimaqe o kawasa manga simaka .

(src)="b.MAT.1.20.1"> Tu nintimias pujamtai , Yuse awemamuri Josén karanam wantintukmiayi .
(src)="b.MAT.1.20.2"> Tura chicharak : — Joséya Davidta weariya , ame chichasmaurum María japruku wainiatmek natsaamtsuk jeemin jukita .
(src)="b.MAT.1.20.3"> Yuse Wakani aitkamu asa japruki .
(trg)="b.MAT.1.20.1"> Ma orasi o Yusuf ka watagapisi awi sininga ma rabaka womidolomu eko hiwa , de una wokioloka de wotoguruga .
(trg)="b.MAT.1.20.2"> Awi doguruga ma rabaka una wakelelo o Jou Awi malaikat moi yahino de itemo unaka , " Yusuf , ngona gena o Daud awi ngopa de awi dano moi .
(trg)="b.MAT.1.20.3"> Upa nimodo ongo Maria nomiqehe , sababu o ngopa ami poko ma rabaka idadi gena ka cawali o Gikimoi Awi Gurumi Qatetebi ma kuasa so imasibolote munaka .

(src)="b.MAT.1.21.1"> Tura asamtai uchin jurertatui .
(src)="b.MAT.1.21.2"> Turamtai nu uchikia aints ainaun tunaanumia uwemtikratin asamtai , nu uchikia Jesús inaikiatatme , — timiayi .
(src)="b.MAT.1.21.3"> Nuna naaringkia Uwemtikiartin taku tawai .
(trg)="b.MAT.1.21.1"> So muna done asa o ngopa yanau moi mowisibuo .
(trg)="b.MAT.1.21.2"> De o ngopa Una magena ngona bilasu nowisironga o Yesus , sababu o ngopa Una magena asa Awi nyawa masirete o Israelka ma nyawa to ona manga dorou wapiki de aku wasisalamati .
(trg)="b.MAT.1.21.3"> Komagena . "

(src)="b.MAT.1.22.1"> Nu turunatnunka yaanchuik Yuse chichamen etserin aarmia nunisang umikmiayi .
(src)="b.MAT.1.22.2"> Nu aarmauka nuwaitai :
(trg)="b.MAT.1.22.1"> O bi moi-moi qangodu magena bilasu idadi de imaaka la isiganapuka , imatero maro o kia iqomaka o Gikimoi Awi demo ma nabi Yesaya wosilefo qaboloka , ena gena ,

(src)="b.MAT.1.23.1"> “ Antuktaram .
(src)="b.MAT.1.23.2"> Nawan aintsjai tumichu japruktinuitai .
(src)="b.MAT.1.23.3"> Tura asa uchin jurertinuitai .
(src)="b.MAT.1.23.4"> Tura uchin Emanuel inaikiatnuitai . ”
(src)="b.MAT.1.23.5"> Nuna ta nuka “ Yus iijai pujawai ” taku tawai .
(trg)="b.MAT.1.23.1"> " Done asa o jojaru ma boro moi , ngaroko de yanau imakiidu waasi , duma modami sidago lo mosibuo o ngopa yanau moi .
(trg)="b.MAT.1.23.2"> De o ngopa Una magena done asa iwisironga Imanuel . "
(trg)="b.MAT.1.23.3"> ( Imanuel gena o Ibranika manga demo moi ma ngale gena , " O Gikimoi wogoge dede ngone " . )

(src)="b.MAT.1.24.1"> Turamtai José shintar , Yuse awemamuri timiaun miatrusang umikmiayi .
(src)="b.MAT.1.24.2"> Tura Marín ni jeen jukimiayi .
(trg)="b.MAT.1.24.1"> Kagena de o Yusuf womomi de gila-gila waaka imatero maro o Jou Awi malaikat o kia itemo unaka .
(trg)="b.MAT.1.24.2"> So ma jojaru ongo Maria womiqehe so womikawika .

(src)="b.MAT.1.25.1"> Tura uchi eemkauri akiintsaing , ni jeen jukiyat , nijaingkia tumatsuk pujus , Marí uchin jurermiayi .
(src)="b.MAT.1.25.2"> Tura uchin jurer , naarin Jesúsan inaikiamiayi .
(trg)="b.MAT.1.25.1"> Duma una woholusi womingaho la imasikiidu dede muna .
(trg)="b.MAT.1.25.2"> Awi ngale gena womiqohaka sidago lo muna mopuo kasi .
(trg)="b.MAT.1.25.3"> Komagena so ma bati muna o ngopa Una magena mowisibuoka .
(trg)="b.MAT.1.25.4"> Qabolo de o Yusuf o ngopa Una magena wisironga o Yesus .

(src)="b.MAT.2.1.1"> Herodes Judea nungkanam apu pujai , Jesús Belén yaktanam Judea nungkanam akiinamiayi .
(src)="b.MAT.2.1.2"> Jesús akiinau asamtai , nekau aints ainau tsaa taakmanumanini jiinkiar Jerusalénnum jearmiayi .
(src)="b.MAT.2.1.3"> Tura apu Herodes pujamunam jear ,
(trg)="b.MAT.2.1.1"> Idadi de imaaka komagena , so o Yesus wisibuo gena o Betlehem ma dokuka o Yudea ma daeraka , ma dongoho magena o Herodes wopareta maro ka o kolano moi .
(trg)="b.MAT.2.1.2"> De kanaga lo o orasi magena o bi nyawa icocawaro nodoka o Yudea ma daera ma wange ma nyonyieka de ona magena ma soa ikukuruka , de itagi yakahino o Yerusalem ma kotano .

(src)="b.MAT.2.2.1"> Herodesan iniinak : — ¿ Judío apuri akiina nusha tuning puja ?
(src)="b.MAT.2.2.2"> Iikia tsaa taakmanumanini angkuaji wainkau asar , apu akiinayi tusar : Ameka Apu wajastatme titasar winiji , — tiarmiayi .
(trg)="b.MAT.2.2.1"> So kagena o Yerusalemka imasidiadoka , de ona o bi nyawaka yosano hika de hino itemo , " Ngomi manena miakelelo o dipaka o ngoma moi ibao o wange ma nyonyieka , de o ngoma magena misinonako kanaga o ngopa moi wisibuo la done asa wodadi o Yahudika manga kolano .
(trg)="b.MAT.2.2.2"> De o ngoma magena itagi yakahisa so miamote la ma ngale miwisari de miwisuba Unaka .
(trg)="b.MAT.2.2.3"> So Una magena Awi riho kiaka , tanu nimisidumu ngomika . "

(src)="b.MAT.2.3.1"> Tinamtai apu Herodes nuna antuk : Wikitjai apunka tusa , napchau nintimramiayi .
(src)="b.MAT.2.3.2"> Turamtai Jerusalénnum pujuinausha mash napchau nintimrarmiayi .
(trg)="b.MAT.2.3.1"> So de ma Kolano Herodes wogiise o habari magena , de una wimodo de awi sininga isusa , de lo ma ngale manga kolano gena nagala done wadoosa so o Yerusalemka ma bi nyawa lo yadala yamodo de manga sininga isusa .

(src)="b.MAT.2.4.1"> Tura asaramtai apu Herodeska sacerdote juuntri ainaun mash untsuk , tura Moisésa chichame nuikiartin ainauncha mash irur : — ¿ Tuning akiinatnuita Cristoa ? — tu iniasmiayi .
(trg)="b.MAT.2.4.1"> So una wosulo la o Yahudika manga imamka ma bi sahe de manga guru agama yangodu yahino imatolomu awi kadatoka , de una wosano onaka wotemo , " O Gikimoi Awi Jaji ma Buku ma rabaka wotemo o Salamati ma Kolano wihihirika done asa wisibuo , gena togolo nginika , tanu ma riho aku nisingangasu ngohino . "

(src)="b.MAT.2.5.1"> Tu iniam , Yuse chichamen etserin tu aarmau asamtai aiminak : — Belén yaktanam Judá nungkanam nuni akiinatnuitai .
(src)="b.MAT.2.5.2"> Cristo akiinatniuri pachis aarmauka nuwaitai :
(trg)="b.MAT.2.5.1"> De ona unaka itemo , " O Betlehem ma kotaka kanena o Yudea ma daeraka , sababu o kia iqomaka o Jou wotemo maro ma nabi Mikha wosilelefo qaboloka , ena gena ,

(src)="b.MAT.2.6.1"> Yus chichaak : “ Judá nungkanam yakat Belén tutai mianchauka achatnuitai .
(src)="b.MAT.2.6.2"> Antsu nu yaktanam juun apu akiinatnua nuka Israela weari ainaun inartinuitai .
(src)="b.MAT.2.6.3"> Tura asamtai nu yaktaka chikich yakat Judá nungkanam aa nuna nangkamasang juun atinuitai , ” Yus timiayi .
(src)="b.MAT.2.6.4"> Tu aarmawaitai , — tusar aimkarmiayi .
(trg)="b.MAT.2.6.1"> ' He !
(trg)="b.MAT.2.6.2"> Ngini o Betlehemka ma nyawa , ngini nigoge gena o Yehuda ma daera ma rabaka gena , o Yehudaka manga roriri manga goginano ma rabaka upa lo itemo to ngini nia doku qaceke de o kota qangodu o daera magena ma sigilolika .
(trg)="b.MAT.2.6.3"> Sababu nogena nginino done asa o roriri moi wisibuo la aku watuda de wapalihara to Ngohi Ai nyawa gena o Israelka ma bi nyawa . ' "

(src)="b.MAT.2.7.1"> Tu aiminamtai , apu Herodes nekataj tusa , nekau ainaun tsaa taakmanumanini winiarmia nunaka akanak juki : — ¿ Angkuajisha nekasrumsha warutia wainkamarume ? — tu iniasmiayi .
(trg)="b.MAT.2.7.1"> Qabolo de o Herodes awi nyawa wapomaka de wasulo so itagi imapongoka , la yaaso o nyawa icocawaro ona magena so awi simaka yahino de wasano wotemo onaka , " Kapuruosi de o ngoma magena niakelelo o dipaka . "

(src)="b.MAT.2.8.1"> Tura nuna nekaa , Belén yaktanam awemak : — Nuni wetaram .
(src)="b.MAT.2.8.2"> Turaram uchi pujatsuash tusaram , tenapkesrum nekaataram .
(src)="b.MAT.2.8.3"> Tura wainkaram umisrum waketkiram winasha ujatkataram .
(src)="b.MAT.2.8.4"> Turakrumin wisha wena uchin : Ameka apu wajastatme , titasan wakerajai , — anangkak timiayi .
(trg)="b.MAT.2.8.1"> Qabolo de una wasulo ona itagi yakahika o Betlehemka de wasihaga wotemo onaka , " Hika nitagi , la niwisari o ngopa Una magena , la nakoso niwimakeka , tanu ngohi bilasu nisingangasu ma ngale ngohi lo tahika towisuba Unaka . "

(src)="b.MAT.2.11.1"> Tura jean wainkar nuni wayaawar , uchi nukuri Maríjai pujuinaun wainkarmiayi .
(src)="b.MAT.2.11.2"> Tura wainkar tikishmatrar : — Ameka apu atatme , — tiarmiayi .
(src)="b.MAT.2.11.3"> Tura kichik kichik ni kajurin urakar , ni kajurinia kurin , tura keematai kungkurman , nunia shirikpin mirra tutain uchin susarmiayi .
(trg)="b.MAT.2.11.1"> Gila-gila o nyawa icocawaro ona magena iwosa o tahu ma rabaka , de wikelelo o ngopa Una magena ma awa mowitotino .
(trg)="b.MAT.2.11.2"> Kagena de ona ibukuku de manga suba yatide Unaka .
(trg)="b.MAT.2.11.3"> Qabolo de manga borua yapelenga so o guraci , o manyanyi , de o bi gososo qabobou gena iwihike maro idadi manga suba ma nonako moi Unaka .

(src)="b.MAT.2.12.1"> Tura arum kashi kaninamtai , Yus nu nekau aints ainaun karanam chicharak : — Judío apuringkia ujatsuk , tupnik atumi nungkari waketkitaram , — timiayi .
(src)="b.MAT.2.12.2"> Tu timiau asar , chikich jintak ni nungkarin waketkiarmiayi .
(trg)="b.MAT.2.12.1"> Magena qabolo , de to ona manga doguruga ma rabaka o Jou wasingangasu ma ngale ona upa he itagi kali o Herodeska .
(trg)="b.MAT.2.12.2"> Komagena imaaka so o Herodeska ona he itagi kawa , de iliho gena o ngeko ma somoa yamote sidago imasidiado kali manga dokuka .

(src)="b.MAT.2.13.1"> Nekau ainau waketkiaramtai , Yuse awemamuri Josén karanam aneachmau wantintukmiayi .
(src)="b.MAT.2.13.2"> Tura chicharak : — Joséya nantakta .
(src)="b.MAT.2.13.3"> Tura nantakim uchi nukurijai jukim , Egipto nungkanam weta .
(src)="b.MAT.2.13.4"> Apu Herodes uchin eak maatas wakerau asamtai turata .
(src)="b.MAT.2.13.5"> Tura nuni pujakmin , waketkita tusan ujaktatjame , — timiayi .
(trg)="b.MAT.2.13.1"> O nyawa icocawaro gena imajobo so ipasaka , de o Jou Awi malaikat imasimane kali o Yusuf awi doguruga ma rabaka .
(trg)="b.MAT.2.13.2"> De o malaikat magena itemo o Yusufka , " O Herodes awi edekati o ngopa Una magena wisari ma ngale iwitooma .
(trg)="b.MAT.2.13.3"> Ma sababu magegena , so hika nomomi la o ngopa Una magena de ma awa nangaho la niloqa nimatuluru de nikahika o Mesirka nigoge .
(trg)="b.MAT.2.13.4"> Kagena nigogesi , de nitamaha sidago Ngohi asa tonisingangasu kali ngonaka . "

(src)="b.MAT.2.14.1"> Tamati Josésha wári nantaki , uchin nukurijai juki , kashi Egipto nungkanam wearmiayi .
(trg)="b.MAT.2.14.1"> O Yusuf awi gogiolo ma rabaka de womomi , so o putu magena bato o ngopa una magena de ma awa asa wangaho so itagi imatuluru o Mesirka .

(src)="b.MAT.2.15.1"> Tura Egiptonam jear : Herodes jakamtai waketkimi tusar nakasarmiayi .
(src)="b.MAT.2.15.2"> Nu turatnunka pachis yaanchuik Yus ni chichamen etsernun aamtikramiayi .
(src)="b.MAT.2.15.3"> Yus nuna miatrusang umikti tusa turamiayi .
(src)="b.MAT.2.15.4"> Nu aarmauka nuwaitai : “ Egipto nungkanmaya wina Uchirun untsukmiajai . ”
(trg)="b.MAT.2.15.1"> Ona yangodu kagena igoge sidago lo o Herodes wosone .
(trg)="b.MAT.2.15.2"> Ma dodagi komagena , so igogou maro o kia o Jou wotemo lo qabolo Awi nabika , ena gena , " Ai ngopa done asa Ngohi towiaso o Mesirno . "

(src)="b.MAT.2.16.1"> Apu Herodes nekau ainaun taarti tusa naka nakaka ni tacharamtai , wina anangkrua tusa , nukap kajekmiayi .
(src)="b.MAT.2.16.2"> Tura nekau ainaun : ¿ Angkuajin warutia wainkamarume ? nuwik tu iniasu asa , nuna paan nekaa , ni suntarin akupak : “ Uchi aishmang yamai akiinau ainau tura yamai wekaarau ainausha , tura yamai chicharu ainausha , tres musach jeatak Belén yaktanam pujuinau , tura arakchichu pujuinausha mash amuktaram , ” tusa akupkamiayi .
(trg)="b.MAT.2.16.1"> Ma orasi o nyawa icocawaro ona magena ilihoka , de o Herodes asa wogiise so una wanako itiai , igogou o nyawa icocawaro gena iwisihagaka .
(trg)="b.MAT.2.16.2"> So foloisi witoosa , sababu awi edekati o ngopa Una magena bilasu witooma .
(trg)="b.MAT.2.16.3"> So kagena de o Herodes awi prajurit wasulo bilasu itagi o Betlehemka de magena ma sigilolika , la o bi ngopa yanau manga umuru o taungu sinotoka de isikahuku gena bilasu yatooma .
(trg)="b.MAT.2.16.4"> Sababu una wositero de o nyawa icocawaro manga singangasu unaka o ngoma magena yakelelo ma nonoma o dipaka , gena he o taungu sinoto qabolo ipasaka .

(src)="b.MAT.2.17.1"> Tu akatramu asar , uchi ainaun mash maawarmiayi .
(src)="b.MAT.2.17.2"> Nu uchi ainaun maamurin pachis Yuse chichamen etserin Jeremías yaanchuik aarmia nuna miatrusarang umikiarmiayi .
(src)="b.MAT.2.17.3"> Nu aarmauka nuwaitai :
(trg)="b.MAT.2.17.1"> So o bi ngopa yanau yatotooma gena isiganapuka o Jou Awi demo o kia iqomaka ma nabi Yeremia wosilefo qaboloka , ena gena ,

(src)="b.MAT.2.18.1"> “ Ramá yaktanam nuwa kakar juutmau antuukatnuitai .
(src)="b.MAT.2.18.2"> Nuwa juutu puja nuka Raquelaitai .
(src)="b.MAT.2.18.3"> Ni uchiri mash amutkamu asa , jikiamak kakar juutui .
(src)="b.MAT.2.18.4"> Antsu jikiamtsuk asata tinamaitiat antatsui . ”
(src)="b.MAT.2.18.5"> Tu aarmawaitai .
(src)="b.MAT.2.18.6"> Nu aarmauka apu Herodeska akiintsaing , ukunam atiniun pachis aarmawaitai .
(trg)="b.MAT.2.18.1"> " O Rama ma dokuka gena bai kanaga o gari isitoore qaili poli , manga sininga ipeleso de lo qasiri .
(trg)="b.MAT.2.18.2"> Kanaga ongo Rahel mododora de moari de lo misiduduga lo moholu bai , sababu ami ngopa yatoomaka . "

(src)="b.MAT.2.19.1"> Tura apu Herodes jakamtai , José Egiptonam pujai , Yuse awemamuri nayaimpinmaya ataksha tari , karanam wantintuk chicharak :
(trg)="b.MAT.2.19.1"> So ipasaka de o Herodes wosoneka , de ma dongoho magena o Yusuf de awi tahu ma raba moi gena ka o Mesir kasi de o Jou Awi malaikat moi womasimane o Yusuf awi doguruga ma rabaka .

(src)="b.MAT.2.20.1"> “ Joséya nantakta .
(src)="b.MAT.2.20.2"> Uchin maatas wakerimia nuka yanchuk jakau asamtai , uchi nukurijai jukim Israel nungkanam waketkita , ” timiayi .
(trg)="b.MAT.2.20.1"> De wotemo , " Yusuf !
(trg)="b.MAT.2.20.2"> O nyawa manga edekati qatotorou ma ngale o ngopa magena witooma , gena wosoneka .
(trg)="b.MAT.2.20.3"> Sababu komagena so hika nomomi la o ngopa Una magena de ma awa nasigiliho o Israel ma nyawa manga dokuka . "

(src)="b.MAT.2.21.1"> Tamati José nantaki uchin nukurijai juki , Israel nungkanam waketkimiayi .
(trg)="b.MAT.2.21.1"> Qabolo de una gila-gila womomi , so o ngopa Una magena de ma awa wasigiliho o Israel ma nyawa manga dokuka , maro o kia o malaikat magena widedemo unaka .

(src)="b.MAT.2.22.1"> Tura nuni jear , ni apari jakau asamtai , Herodesa uchiri Arequelao naartin Judea nungkanam aints ainaun inawai tamaun antuk , José nuni wetan shamiayi .
(src)="b.MAT.2.22.2"> Tura karanam : Israel nungkanam weep timiaun antuku asa , Galilea nungkanam wemiayi .
(trg)="b.MAT.2.22.1"> Duma o Yudea ma daeraka gena o Herodes ma ngopa moi awi ronga o Arkhelaus gena wokolanoka ma baba witagali .
(trg)="b.MAT.2.22.2"> Magena igogou so o Yusuf gena wogiise de wanakoka , so wimodo upa sidago o Arkhelaus o ngopa magena witooma .
(trg)="b.MAT.2.22.3"> Ma sababu magegena so o Jou Awi malaikat moili yahino o Yusuf awi doguruga ma rabaka wisingangasu la ona o tahu ma raba moi imasirese kali , so itagi yakahika o Galilea ma tonaka ,

(src)="b.MAT.2.23.1"> Tura Galilea nungkanam pujustas , Nazaret yaktanam wemiayi .
(src)="b.MAT.2.23.2"> Nu turunamuka yaanchuik Yuse chichamen etserin timiaun miatrusang umikmiayi .
(src)="b.MAT.2.23.3"> Nu Jesúsan pachis timiauka nuwaitai : “ Nazaretnumia aintsuitai tiartinuitai . ”
(trg)="b.MAT.2.23.1"> o doku moi ma ronga o Nazaretka igoge .
(trg)="b.MAT.2.23.2"> Kagena igoge gena isiganapuka , maro o kia iqomaka o Jou Awi demo o bi nabi yalefo qaboloka ma ngale o ngopa Una magena , " Done asa o nyawa itemo Una magena o Nazaretka ma nyawa . "

(src)="b.MAT.3.1.1"> Jesús tuke Nazaretnum pujamtai , imiakratin Juan Judea nungkanam taa , numi atsamunam Yuse chichamen etsermiayi .
(trg)="b.MAT.3.1.1"> O orasi magena o Yesus kanagasi o Galilea ma tonaka wogoge so he o taungu muruo naga ipasaka , kagena de o Yohanes una o bi nyawa waoosi magena wahino de o Yudea ma tona ibobeleuka wogoge womatingaka .

(src)="b.MAT.3.5.1"> Tura Yuse chichamen etsermatai , Jerusalénnumia aints ainau , tura Judea nungkanmaya ainausha , tura Jordán entsanam arakchichu pujuinausha untsuri Juan etsermaun antukartas kaunkarmiayi .
(trg)="b.MAT.3.5.1"> So awi ino gena ka o galasosoko de o hopu ifofufuru ma madu , de awi baju lo ka o unta ma gogo , de awi doi ma bobiliku lo ka o haiwani ma kahi .
(trg)="b.MAT.3.5.2"> Kanaga o Yerusalemno ma bi nyawa , o Yudea ma bi doku de ma bi kotano ma nyawa , de o Yordan ma Selera ma sigilolino ma bi doku-dokuno ma nyawa gena he yangodu o tona ibobeleuka yahino o Yohanes Wooosika .
(trg)="b.MAT.3.5.3"> So kagena o nyawa yadadala manga simaka de una wadoto de wasingangasu , de womatoore wotemo , " He !
(trg)="b.MAT.3.5.4"> Ngini bilasu nimatoba de nimatoduba la nia dorou niodongosa , sababu ma orasi he imasidiado ma ngale o Gikimoi asa wopareta maro o kolano moi . "
(trg)="b.MAT.3.5.5"> O Yohanes gena una manena qabolo maro o kia iqomaka o Jou Awi demo ma nabi Yesaya wosilelefo qaboloka , ena gena , " Kanaga o nyawa moi o tona ibobeleuka womatotoore , ' He !
(trg)="b.MAT.3.5.6"> Ma ngale nanga Jou Awi hino gena ngini nimasidailako .
(trg)="b.MAT.3.5.7"> La o ngeko gena bilasu nisibolowo de nisitiai . ' "

(src)="b.MAT.3.6.1"> Tura aints ainau : Yus wína tunaarun sakturat tusar ni tunaarin etserkaramtai , Juan nu aints ainaun Jordánnum imaimiayi .
(trg)="b.MAT.3.6.1"> O riho magenaka o nyawa yadala yoise de yamote o Yohanes awi dodoto so to ona manga dorou imamangaku o Gikimoi Awi simaka , qabolo de asa o Yohanes waosi o Yordan ma Seleraka .

(src)="b.MAT.3.7.1"> Turamtai fariseo ainau , tura saduceo ainausha untsuri Juan aints ainaun imiaamun jiisartas kaunkarmiayi .
(src)="b.MAT.3.7.2"> Tura kaunkaramtai , Juan nu aints ainaun chicharak : — Atumka napia tumau ainarmincha ¿ yaachia atumin mairam uwemratatrume turamiarume ?
(src)="b.MAT.3.7.3"> Atumka nangkamrum : Wisha mainka uwemrainjapi , tura Yuska winaka wait wajaktinnaka suruschaintapi ¿ tu nintimsarmesha pujarme ?
(trg)="b.MAT.3.7.1"> So kanaga lo o Farisika ma nyawa de o Sadukika ma nyawa lo yahino ma ngale ona lo yaosi .
(trg)="b.MAT.3.7.2"> Duma ma orasi o Yohanes wakelelo ona yahino de una wotemo onaka , " Icala !
(trg)="b.MAT.3.7.3"> Ngini manena o nyawa nikokulai , maro o ngihia gena o nyawaka yagoli .
(trg)="b.MAT.3.7.4"> Ngini nia fikiri gena ka cawali tiniosi so aku niloqa o Gikimoi Awi doosa ma sangisarano , duma nia fikiri maro magegena isala .

(src)="b.MAT.3.8.1"> Nekasrum uwemratasrum wakerakrumka , atumi tunaaringkia inaisaram ukuktaram .
(trg)="b.MAT.3.8.1"> Hika nia sopo nisimane kasi , imatero de nia dorou qangodu niapalako , la aku tinipiricaya igogou ngini gena nimatoba de nimatodubaka .

(src)="b.MAT.3.9.1"> Atumka nangkamrum : Iikia Abrahama uchirinji , tura asar Yuse aintsri ainiaji tarume .
(src)="b.MAT.3.9.2"> Antsu wikia tajarme : Yuska ju kaya tepa junaka juki : Juka Abrahama weari ati tusa , ningki wakerakka turamnawaitai .
(trg)="b.MAT.3.9.1"> De upa lo nia sininga ma rabaka niatagapi de nitemo , ' Igogou , ngomi manena o Abraham awi ngopa de awi danoku so mia dorou ma fanggali gena miamakewa . '
(trg)="b.MAT.3.9.2"> Komagenawa .
(trg)="b.MAT.3.9.3"> Ngohi totemo nginika , igogou de o bi teto-teto manena bato o Gikimoi gena aku waaka o Abraham awi ngopa de awi dano so qadoohawa .
(trg)="b.MAT.3.9.4"> Nakoso ngini nimatoba de nimatodubawa gena , bilasu Una asa winifanggali de o dorou .

(src)="b.MAT.3.10.1"> Atumka numi nerechua nunisketrume .
(src)="b.MAT.3.10.2"> Tura aints jachan juki numi nerechun ajak nuna kanawen charur epeawai .
(src)="b.MAT.3.10.3"> Yuska nu aintsua nunisketai .
(src)="b.MAT.3.10.4"> Atumi tunaari inait nakitakrumka , nekasrum wait wajaktinuitrume .
(trg)="b.MAT.3.10.1"> O orasi manena naga o Gikimoi wosidailako qaboloka , la o nyawa nagoona imatoba de imatodubawa , ona magena asa wasisangisara de o narakaku waumo .
(trg)="b.MAT.3.10.2"> Gena maro o bi basu kanaga isidailako de ihadoku o gota ma hutu ma golaka eko ma ngutuka , so o bi gota la ma sopo qatotorou gena igogou done asa yatoqa de yaumo o uku isosora-sora ma rabaku .

(src)="b.MAT.3.11.1"> Atumi tunaari inaisaram Yus umirkataram tusan , wikia aya entsanmak imiajrume .
(src)="b.MAT.3.11.2"> Antsu wína ukurun winitata nuka wína nangkatusang kakaram atatui .
(src)="b.MAT.3.11.3"> Wikia mianchau asan , natsaamakun ni sapatrin takuschatnuitjai .
(src)="b.MAT.3.11.4"> Yuse Wakani Yusnau ainautirmi nintin piatramkatatrume .
(src)="b.MAT.3.11.5"> Antsu Yus umirchau ainautirminka ji kajintrashtinnum japramatatrume .
(trg)="b.MAT.3.11.1"> So ngohi manena gena ngini o nyawa tiniosi de o ake la idadi maro o nonako moi gena , igogou ngini nimatoba de nimatodubaka , duma ma orasika kanaga wimoi asa wahino wotuuruno , gena Una Awi manara foloi ilamo , so ngohi manena to Una Awi simaka gena o kia lo waali idahe , ka Awi capato taaho maro o nyawa wileleleani moi lo idadiwa .
(trg)="b.MAT.3.11.2"> De ngini la kanaga nimatoba de nimatodubaka , Una magena asa wosingosa o Gurumi Qatetebi ma kuasa de o uku la nia sininga ma rabaka wopareta .

(src)="b.MAT.3.12.1"> Niisha Yusnau ainaun , tura Yusen umirchau ainauncha akantratnuitai .
(src)="b.MAT.3.12.2"> Aints trigon pakawa nunisang turatnuitai .
(src)="b.MAT.3.12.3"> Trigo jingkiajincha , tura saapencha akankatas pear su su umpui jingkiajinak juwawai tura jeanam ukuawai .
(src)="b.MAT.3.12.4"> Antsu saapen epeawai .
(src)="b.MAT.3.12.5"> Yuscha nunisang niinu ainaunka ni jeen jukiartinuitai .
(src)="b.MAT.3.12.6"> Antsu niin umirchau ainaunka ji kajintrashtinnum japatnuitai , — Juan etserak timiayi .
(trg)="b.MAT.3.12.1"> O Gikimoi wosidailako la o bi nyawa yangodu wafanggali .
(trg)="b.MAT.3.12.2"> O nyawa de manga sininga itotiai ona magena wangaho o sorogaka , duma o nyawa ma dorou ona magena wasisangisara ka sidutu ikakali .
(trg)="b.MAT.3.12.3"> Maro wotototoro moi awi giaka kanaga de awi tatapaka .
(trg)="b.MAT.3.12.4"> Wosidailako ma ngale o tamo qangodu wataqo sidago qatebi .
(trg)="b.MAT.3.12.5"> O tamo qalalake gena asa watolomu de o polaka wadiahi , duma ma soora gena asa watupu so waumo o uku isosora-soraku de lo itatatu-tatu kawa . "

(src)="b.MAT.3.13.1"> Nunia Jesús Galilea nungkanmaya jiinki , Jordán entsanam wína imiatti tusa Juankun werimiayi .
(trg)="b.MAT.3.13.1"> O orasi magena qabolo de o Yesus o Galilea ma tonaka de wotagi o Yohaneska o Yordan ma Seleraka .
(trg)="b.MAT.3.13.2"> So o Yesus wogolo la Una lo aku wiosi .

(src)="b.MAT.3.14.1"> Tura wainiat Juan Jesúsan imaichmin nekapeak chicharak : — Ame nekasam wína imiatmin ayatum ¿ wína imiatit tusam winam ? — timiayi .
(trg)="b.MAT.3.14.1"> Duma o Yohanes asa woholu so wotemo , " Idadiwa , Baba !
(trg)="b.MAT.3.14.2"> Bilasu Ngona de asa aku ngohi noiosi .
(trg)="b.MAT.3.14.3"> De qadoohaso Ngona nahino ngohino .
(trg)="b.MAT.3.14.4"> Komagenawa , bilasu ngohi tahika Ngonaka . "

(src)="b.MAT.3.15.1"> Tu iniam Jesús ayaak : — Ja ai , yamaikia imiatia .
(src)="b.MAT.3.15.2"> Yus turataram turamin asamtai , nuka mash umikminuitji , — timiayi .
(src)="b.MAT.3.15.3"> Tamati Juan Jesúsan imaimiayi .
(trg)="b.MAT.3.15.1"> Ma ngale komagena , so o Yesus wosango unaka wotemo , " Qohaka , la o moi-moi magegena idadi , sababu ngone bilasu pamote komagena la o Gikimoi Awi dupa paaka patotiai . "
(trg)="b.MAT.3.15.2"> Qabolo de o Yohanes gena wisimote so o Yesus iwiosika .

(src)="b.MAT.3.16.1"> Tura imiaim , Jesús entsanmaya jiinki , nayaim uranniun wainkamiayi .
(src)="b.MAT.3.16.2"> Turamtai Yuse Wakani yapangma tumau Jesúsa muuken winitmiayi .
(trg)="b.MAT.3.16.1"> Ma orasi o Yesus wiosi qabolo so o Yordan ma Seleraye asa ka wodolaye , de imatodoka o dipa ipelenga de yakelelo o Gikimoi Awi Gurumi iuti imatero maro o namo dara de itangi Unaku .

(src)="b.MAT.3.17.1"> Turamtai nayaimpinmaya chichaman antukarmiayi .
(src)="b.MAT.3.17.2"> Nu chichamka nuwaitai . — Juka wína Uchiruitai , wína aneetiruitai .
(src)="b.MAT.3.17.3"> Niin pengker nintimtusan pujajai , — Yus timiayi .
(trg)="b.MAT.3.17.1"> Ato itangi de o ili moi yoise o sorogaku itemo , " Una manena to Ngohi Ai Ngopa towidododara .
(trg)="b.MAT.3.17.2"> De Una magena Ngohi towidupa . "

(src)="b.MAT.4.1.1"> Yuse Wakani Jesúsan engkemtuau asa , aints atsamunam Jesús Satanásjai nekapnaisati tusa akupkamiayi .
(trg)="b.MAT.4.1.1"> Qaboloku de o Gikimoi Awi Gurumi magena o Yesus wingaho o tona ibobeleuka la o Iblis iwibaja la ma ngale o dorouku wisitura .

(src)="b.MAT.4.2.1"> Tura akupkamu asa , nu nungkanam cuarenta ( 40 ) kinta ijiarma pujus yaparmiayi .
(trg)="b.MAT.4.2.1"> O orasi magena o Yesus gena ma deka o putu moruha de o wange moruha wooqowa de woudowa , so qabolo Una wisapika .

(src)="b.MAT.4.3.1"> Tura timiá tsukamak pujamtai , Satanás nuna wainak : Watska , wína chichamrun umirtukchatpiash tusa , Jesúsan nekapsatas chicharak : — Nekasam Yuse Uchiritkumka ¿ waruka nangkamisha yaparusha pujame ?
(src)="b.MAT.4.3.2"> ¿ Warukaya kaya tepa ju jukim yuwatasam pang najantsume ? — timiayi .
(trg)="b.MAT.4.3.1"> So kagena de o Iblis yahino de iwibaja itemo Unaka , " Ngona gena igogou o Gikimoi Awi Ngopa .
(trg)="b.MAT.4.3.2"> So hika o bi teto manena nasulo la imadadi o roti la aku naoqo . "

(src)="b.MAT.4.4.1"> Tamaitiat Jesús ayaak : — Atsa , turashtatjai .
(src)="b.MAT.4.4.2"> Yuse chichame tu aarmawaitai : “ Aints aya yutanak yutanak nintimtinauka tukeka pujuschartinuitai .
(src)="b.MAT.4.4.3"> Antsu Yuse chichamen nintimtinauka nekasar tuke pujusartinuitai , ” — timiayi .
(trg)="b.MAT.4.4.1"> Duma Una wosango wotemo , " Kanaga o Gikimoi Awi Jaji ma Bukuka isilefoka , ' Nako o bi nyawa gena upa ka cawali o ino so ioho , duma ka cawali o Gikimoi Awi demo la yasigise de yaaka . ' "

(src)="b.MAT.4.5.1"> Nuniangka Satanás Jesúsan ayas , pengker yaktanam Jerusalén tutainum umamiayi .
(src)="b.MAT.4.5.2"> Tura Yus seatai juun jea yakí wajakmanum iwiak ,
(trg)="b.MAT.4.5.1"> Kagena qabolo de o Iblis o Yesus iwingaholi o Yerusalemka , eko o kota qatetebika , de iwihado kadaku o Gikimoi Awi Tahu ma ponaka ,

(src)="b.MAT.4.6.1"> ataksha nekapsatas chicharak : — Nekasam Yuse Uchiritkumka , tsekengkim yakiiya ayaarta .
(src)="b.MAT.4.6.2"> Yuse chichamesha tu aarmawaitai : “ Yus ni awemamuri irunun amin waitmakarti tusa inartinuitai .
(src)="b.MAT.4.6.3"> Turamtai nawemin kayan tukumkai tusar , Yuse awemamuri ainau ni uwejejai achirmakartatui ” tu aarmau asamtai , tsekengkim yakiiya ayaarta , — timiayi .
(trg)="b.MAT.4.6.1"> de itemo Unaka , " Igogou !
(trg)="b.MAT.4.6.2"> Ngona o Gikimoi ma Ngopa .
(trg)="b.MAT.4.6.3"> Hika kagena de kudahu nomatura , sababu o Gikimoi Awi Jaji ma Bukuka isilefoka , ' Ma ngale Ngona gena Una asa Awi malaikat wapareta , la ona magena asa inigubare , ma ngale Ani qohu lo o tetoku upa yadahe . ' "

(src)="b.MAT.4.7.1"> Tamaitiat Jesús ayaak : — Atsa , turashtatjai .
(src)="b.MAT.4.7.2"> Chikich aarmausha tu aarmawaitai : “ Atumi Yusri atumi Apuri asamtai , nangkamrum nekapsatasrum wakerukairap , ” — timiayi .
(trg)="b.MAT.4.7.1"> So o Yesus wosango wotemo , " Kanagasi o Bukuka isilefoli komanena , ' Ani Jou Gikimoi gena upa nowidahake . ' "

(src)="b.MAT.4.8.1"> Tamati nunia Satanás Jesúsan ataksha ayas , mura nekas juunnum iwiakmiayi .
(src)="b.MAT.4.8.2"> Tura nuni mash nungka aa nuna , tura nu nungkanmaya yakat ainauncha , nekas pengker aa nunasha mash inaktusmiayi .
(trg)="b.MAT.4.8.1"> Kagena de o Iblis iwingaho kali o tala moi ikukuru-kuruye , so ma qokuka de wisikelelo o dunia ma bi bangsa qangodu ma loha de ma kaya Unaka ,

(src)="b.MAT.4.9.1"> Tura Satanás chicharak : — Ju nungka ainau mash winaruitai .
(src)="b.MAT.4.9.2"> Turayatun tikishmatruram : Ameka wína Apuruitme turutkumningkia , junaka mash aminu ati tusan susatatjame , — anangkak timiayi .
(trg)="b.MAT.4.9.1"> de itemo , " O moi-moi qangodu manena asa tonihike Ngonaka , hitilahi nobukuku de nosuba ngohika . "

(src)="b.MAT.4.10.1"> Tamaitiat Jesús ayaak : — Satanása weta .
(src)="b.MAT.4.10.2"> Yuse chichame tu aarmawaitai : “ Atumi Yusri atumi Apuri asamtai : Ameketme Apum titaram .
(src)="b.MAT.4.10.3"> Turaram atumi Yusri nuke umirkataram , ” — timiayi .
(trg)="b.MAT.4.10.1"> Magena de o Yesus wotemo , " Hiwa , Iblis !
(trg)="b.MAT.4.10.2"> Ngosoku ma deda noloqa .
(trg)="b.MAT.4.10.3"> Sababu kanaga o Bukuka isilefoka , ' Bilasu nowisuba nanga Jou Gikimoika de cawali Una nowileleani . ' "

(src)="b.MAT.4.11.1"> Tamati Satanás Jesúsan nepetkatatkama tujintak ukukmiayi .
(src)="b.MAT.4.11.2"> Turamtai Yuse awemamuri nayaimpinmaya Jesúsan kakamtikrartas kautkarmiayi .
(trg)="b.MAT.4.11.1"> Gila-gila o Iblis magena iloqa so o Yesus widongosaku , de imatodoka o bi malaikat yahino so asa Una iwileleanika .

(src)="b.MAT.4.12.1"> Imiakratin Juankun achikiar kársernum engkewaramtai , Jesús Galilea nungkanam waketkimiayi .
(trg)="b.MAT.4.12.1"> Ma orasi magena de o Yesus wogiise o Yohanes gena wibuika , so Una o Yudea ma daeraka de womasirese wokahika o Galilea ma tonaka .

(src)="b.MAT.4.13.1"> Tura Nazaretnum jea , nuningkia pujuschamiayi , antsu nunia jiinki Zabulón nungkanam , tura Neftalí nungkanmasha Capernaum yaktanam juun kucha yantamen pujustas wemiayi .
(trg)="b.MAT.4.13.1"> So o Nazaret ma doku wodongosa de wokahika o Zebulon de o Naftali ma daeraka o Galilea ma talaga ma dateka , so wogoge o Kapernaum ma dokuka .

(src)="b.MAT.4.14.1"> Tura asa yaanchuik Yuse chichamen etserin Isaías naartin nu nungkanmaya ainaun pachis aarmia nunaka miatrusang umikmiayi .
(src)="b.MAT.4.14.2"> Nu aarmauka nuwaitai :
(trg)="b.MAT.4.14.1"> Komagena waaka sidago idadi de isiganapu o kia maro iqomaka o Gikimoi Awi demo ma nabi Yesaya wosilefo qaboloka , ena gena ,

(src)="b.MAT.4.15.1"> “ Yaanchuik Israela uchiri Zabulón naartinu weari ainausha nunia Neftalí weari ainausha juun kucha yantamen puju armiayi .
(src)="b.MAT.4.15.2"> Nu nungkasha Galilea tutayi .
(src)="b.MAT.4.15.3"> Nuni Israelchau ainau untsuri pujusar , Jordán entsa majincha untsuri pujuinawai .
(trg)="b.MAT.4.15.1"> " Ona o Yahudika ma nyawa de lo o Yahudika ma nyawa yasowo la kanaga igogoge o Galilea ma tonaka o talaga ma dateka , kagena o Yordan ma Selera ma sonongaka , kiaka o Zebulon ma nyawa de lo o Naftali ma nyawa to ona manga tonaka .

(src)="b.MAT.4.16.1"> Nunia aints ainau tunau asar , teenam pujuinawa nunisarang pujú armiayi .
(src)="b.MAT.4.16.2"> Tura nuni pujuinau yamaikia uwemratin chichaman antukar , aints paaniun waininawa nunisarang pujusarmiayi .
(src)="b.MAT.4.16.3"> Nu aints ainau jakawa nunisarang teenam pujuinayat , nu paaniunka wainkarmiayi . ”
(src)="b.MAT.4.16.4"> Tu aarmawaitai .
(trg)="b.MAT.4.16.1"> Iqomaka ona magena o sakaputu ma rabaka ioho de yamodo done ona dede o Gikimoi imakitingaka .
(trg)="b.MAT.4.16.2"> Duma o orasi manena o nita ma siwa ilalamo asa yakeleloka , sababu igogou o wange moi ibaoka de yadisiwa onaka . "

(src)="b.MAT.4.17.1"> Nunia Jesús Yuse chichamen etsertan nangkamamiayi .
(src)="b.MAT.4.17.2"> Tura chichaak : — Yus nayaimpinmaya aints ainaun inartin kinta jeatak wajasi .
(src)="b.MAT.4.17.3"> Tura asamtai atumi tunaari inaisaram tuke Yus nemarkataram , — timiayi .
(trg)="b.MAT.4.17.1"> Ma orasi magena de isikahino o Yesus wodoto wotemo , " He !
(trg)="b.MAT.4.17.2"> Nimatoba de nimatoduba la nia dorou niodongosa , sababu o Gikimoi wopareta maro o kolano moi gena he womasidiado . "

(src)="b.MAT.4.18.1"> Jesús Galilea nungkanam juun kucha kaanmatkarin wekaas , namakan achiun jimiaran wainkamiayi .
(src)="b.MAT.4.18.2"> Nuka namakan achikiartas reden juun kuchanam ujungkarmiayi .
(src)="b.MAT.4.18.3"> Nu aintsu naaringkia Simón Pedroyayi .
(src)="b.MAT.4.18.4"> Nuna yachí naaringkia Andrésuyayi .
(trg)="b.MAT.4.18.1"> So ma moiku o Yesus wotagi-tagi o Galilea ma Talaga ma dateka , de Una wamake o nyawa yasinoto o nao isasari , ona magena o Simon ( iwisiaso lo o Petrus ) de ma nongoru moi awi ronga o Andreas .
(trg)="b.MAT.4.18.2"> Ona yasinoto o talaga ma dateno o nao yosoma .

(src)="b.MAT.4.19.1"> Tura Jesús nu aintsun wainak chicharak : — Wína nemartustaram .
(src)="b.MAT.4.19.2"> Tura namak achiarme nutiksarmek aints ainau wina chichamur ujakmintrum , — timiayi .
(trg)="b.MAT.4.19.1"> Kagena de o Yesus waaso de wotemo onaka , " He !
(trg)="b.MAT.4.19.2"> Hino la nimote Ngohi .
(trg)="b.MAT.4.19.3"> Nako ngini gena Ngohi aku tinidoto ma ngale ngini o bi nyawa asa niadoto la imote Ngohika , imatero maro o nao niasoma la niatolomu . "

(src)="b.MAT.4.20.1"> Tamati nuna antukar , ni rederin japawar ukukiar , Jesúsjai tsaniasar wearmiayi .
(trg)="b.MAT.4.20.1"> Gila-gila ona manga soma yodongosaka , so asa itagi Una iwimoteka .

(src)="b.MAT.4.21.1"> Tura arakchichu wekaasar , juun Zebedeo naartiniun ni uchiri Santiagojai , tura Juanjai ni rederin kanunam apainak pujuinaun wainkamiayi .
(src)="b.MAT.4.21.2"> Tura wainak Jesús chicharak : — Wína nemartustaram , — timiayi .
(trg)="b.MAT.4.21.1"> So kagena de Una wotagi wogila-gila , de wamake kali o nyawa yasinotoli ma ria de ma nongoru , ena o Yakobus de o Yohanes .
(trg)="b.MAT.4.21.2"> Ona magena de manga baba o Zebedeus manga soma isidiahi o deru ma rabaka .
(trg)="b.MAT.4.21.3"> De ona lo o Yesus waaso ,

(src)="b.MAT.4.22.1"> Tamati Santiagosha , tura Juansha ayu tusar , kanunmaya jiinkiar ni aparinka ukukiar , Jesúsjai tsaniasar wekaasarmiayi .
(trg)="b.MAT.4.22.1"> so gila-gila ona manga baba de manga deru yodongosa de asa Una iwimoteka .

(src)="b.MAT.4.23.1"> Tura Jesús Galilea nungkanam wekaas , chikich chikich yaktanam iruntai jeanam waya , nunia aints ainaun nuiniarmiayi .
(src)="b.MAT.4.23.2"> Tura nuiniak : Yus aints ainaun tu inartinuitai tusa , Yusnum uwemratin chichaman etserkamiayi .
(src)="b.MAT.4.23.3"> Tura aints sungkurmakar pujuinaun , tura najaiminak pujuinauncha mash tsuwarmiayi .
(trg)="b.MAT.4.23.1"> Qabolo de o Yesus o Galilea ma bi doku wakiloli so wahika manga puji ma bi tahuka wodoto de o habari qaloloha wosihabari ma ngale o Gikimoi asa wopareta .
(trg)="b.MAT.4.23.2"> De lo o nyawa yasisiri de yopopanyake gena yangodu wasiloha .

(src)="b.MAT.4.24.1"> Tura asamtai Siria nungkanam pujuinausha Jesús tsuwakratmaun nekawarmiayi .
(src)="b.MAT.4.24.2"> Tura nuna nekawar , jainauncha tura sungkurintin ainauncha , tura najaiminak pujuinauncha , tura iwianchrintin ainauncha , tura waurinak pujuinauncha , tura wekaichau ainauncha Jesúsnum itaarmiayi .
(src)="b.MAT.4.24.3"> Tura itaaramtai Jesús nu aints ainaun tsuwarmiayi .
(trg)="b.MAT.4.24.1"> Mutuwade o habari ma ngale o Yesus gena o bi nyawa yogiise de yanako sidago o bi doku o Siria ma daera ma sigilolino , so o nyawa yadadala yahino Unano .
(trg)="b.MAT.4.24.2"> O nyawa ona magena yangaho o nyawa yasisiri yadala moi-moi de manga panyake imaketerowa .
(trg)="b.MAT.4.24.3"> O nyawa ona magena kanaga manga siri isangisara poli , yakokitoka , yamumusu de lo manga rohe isosone yangodu ona magena Una wasilohaka .

(src)="b.MAT.4.25.1"> Tura asamtai Galilea nungkanmaya ainau , tura Decápolis yaktanmaya ainausha , tura Jerusalén yaktanmaya ainausha , tura Judea nungkanmaya ainausha , tura Jordán entsa amajin pujuinausha untsuri Jesúsan nemariarmiayi .
(trg)="b.MAT.4.25.1"> Sidago lo o nyawa yadala icarawa gena ka ituo-tuo Una wimote-mote .
(trg)="b.MAT.4.25.2"> Ona magena o Galilea ma tonano , o Doku Mogiowo ma daerano , o Yerusalemno , o Yudea ma daerano de lo o Yordan ma Selera ma sonongano .

(src)="b.MAT.5.1.1"> Aints timiá untsuri kaunkaru asaramtai , Jesús nu aints ainaun ukuki , mura waka nuni keemsamiayi .
(src)="b.MAT.5.1.2"> Turamtai ni nuiniatiri ainausha nuni wakaar , nijai tsaniasar keemsarmiayi .
(trg)="b.MAT.5.1.1"> Ato o Yesus wakelelo o nyawa yadadala ona magena iwimoteno , de Una wodola o qoku moiye .
(trg)="b.MAT.5.1.2"> So qabolo de kagena wogogeku , de o nyawa iwimomote gena yahino so kagena iwisigilolino ,

(src)="b.MAT.5.2.1"> Tura keemsaramtai , Jesús nuiniatan nangkamamiayi .
(trg)="b.MAT.5.2.1"> de Una ona magena wadoto wotemo ,

(src)="b.MAT.5.3.1"> Nunia Jesús ni nuiniatirin nuiniak : “ Aints ainau : Iikia nekasar Yuse Wakani yuumaji , tu nintimsar pujuinauka Yusnum tuke pujusartin asar warasartinuitai .
(trg)="b.MAT.5.3.1"> " Ngaroko , o nyawa yamalo manga sininga ma buturu ihiwa , ka cawali o Gikimoi wasiputuru , ona igogou yosanangi , sababu ona magena igogou o Gikimoi Awi nyawa-nyawa Awi pareta ma rabaka .

(src)="b.MAT.5.4.1"> Tura ni tunaarin nintimsar wake mesekar juutinak pujuinauka Yus ni tunaarin tsangkuramu asar warasartinuitai .
(trg)="b.MAT.5.4.1"> Ngaroko , o nyawa manga sininga ipeleso , ona igogou yosanangi , sababu ona magena asa o Gikimoi wasiputuru so ona yopeleso kawa .

(src)="b.MAT.5.5.1"> Tura jampechu ainaun Yus yamaram nungkanam pujusarti timiau asar warasartinuitai .
(trg)="b.MAT.5.5.1"> O nyawa manga sininga qamuuqu , ona igogou yosanangi , sababu ona magenaka igogou o Gikimoi Awi jaji asa wosiganapu .

(src)="b.MAT.5.6.1"> Tura yaparinawa nunisarang tura kitaminawa nunisarang Yuse wakeramurin najanawartas wakerinauka , Yus turuwarti tusa yaingmau asar warasartinuitai .
(trg)="b.MAT.5.6.1"> O nyawa igogou de manga dupa so manga sininga itiai o Gikimoi Awi simaka , ona igogou yosanangi , sababu o kia yodudupa gena asa o Gikimoi wahike de ma boloika .

(src)="b.MAT.5.7.1"> Tura chikich ainaun wait anentin ainaunka Yuscha niincha nunisang wait anentamu asar warasartinuitai .
(trg)="b.MAT.5.7.1"> O nyawa la kanaga o nyawa ma somoa yagalusiri , ona igogou yosanangi , sababu ona magena lo asa o Gikimoi wagalusiri .

(src)="b.MAT.5.8.1"> Tura péngke nintintin ainau Yusnum jear , Yusen wainkartin asar warasartinuitai .
(trg)="b.MAT.5.8.1"> O nyawa manga sininga ibolowo , ona igogou yosanangi , sababu ona magena done asa o Gikimoi aku iwikelelo de iwinako igogou .

(src)="b.MAT.5.9.1"> Tura aints chikich ainaun : Maanitsuk asataram tinu ainaunka pachis Yus : Wína uchir ainawai timiau asar warasartinuitai .
(trg)="b.MAT.5.9.1"> O nyawa yodupa yaaka so o nyawa imakadame moi de moika , ona igogou yosanangi , sababu ona magena asa o Gikimoi waqehe maro Awi ngopa-ngopa masirete .

(src)="b.MAT.5.10.1"> Tura aints Yuse wakeramurin najaninak wait wajainauka tuke nangkantsuk Yusnum pujusartin asar warasartinuitai .
(trg)="b.MAT.5.10.1"> Ngaroko , o nyawa o sangisara yamake ma sababu manga sininga de manga gogoho magena itotiai , ona igogou yosanangi .
(trg)="b.MAT.5.10.2"> Ona magena igogou o Gikimoi Awi nyawa-nyawa Awi pareta ma rabaka .

(src)="b.MAT.5.11.1"> Atumka wína umirtuku asakrumin , aints ainau atumin jiyatminak , tura pasé awajtaminak , atumin pachitmasar waitrinak pasé chichainamtaisha warastinuitrume .
(trg)="b.MAT.5.11.1"> Ngaroko , o nyawa o demo ma dorou nigaka , de inisangisara , de lo nisibicara qatorou sababu ma ngale Ngohi nimote , ngini igogou nisanangi .

(src)="b.MAT.5.12.1"> Yaanchuik atum akiintsurmining , Yuse chichamen etserin ainauncha nunisarang pasé awajin armiayi .
(src)="b.MAT.5.12.2"> Tura asar atumnasha nunisarang pasé awajtaminamtaisha , atumsha nunisrumek wait wajau asaram , nayaimpinam Yusnum pujustinuitrume .
(src)="b.MAT.5.12.3"> Tura asaram pengker nintimsaram pujustaram .
(src)="b.MAT.5.12.4"> Tura nukap warastaram , ” Jesús timiayi .
(trg)="b.MAT.5.12.1"> Komagena lo iqomaka o bi nabi yasangisaraka .
(trg)="b.MAT.5.12.2"> So hika ninali de sininga ifoloi isanangi .
(trg)="b.MAT.5.12.3"> Sababu nia fanggali qaloha icarawa gena o Gikimoi wosidailako qabolo kadaku o sorogaka . "

(src)="b.MAT.5.13.1"> Nunia Jesús ataksha nuiniak : “ Atumka weea tumawaitrume .
(src)="b.MAT.5.13.2"> Weesha tuke wakeruktinuitai .
(src)="b.MAT.5.13.3"> Tura wee michumangka ¿ itiur ataksha yapaktinuita ?
(src)="b.MAT.5.13.4"> Wee michumangka , waríksha itiurkachmin asamtai , aints ainau nuna aanum aints wekaatainum japawar ukukmiaun nawejai najainawai .
(src)="b.MAT.5.13.5"> Turamu asaramtai atumsha Yus umirtsuk pujakrumningkia , Yuska atumin wee michu aanum japamua nunisang japrama ukurmaktinuitrume .
(trg)="b.MAT.5.13.1"> " Ngini manena , nakoso nia gogoho foloisi qaloha de itiai gena , asa de ma faida o dunia ma bi nyawaka .
(trg)="b.MAT.5.13.2"> Maro o gasi kanaga nidogo nia inoku la o nyawa yodupa yaoqo .
(trg)="b.MAT.5.13.3"> Nakoso ngini nia gogoho qatorou , magena imatero de o gasi qamiri kawa so qahaoka , de niaaka niadodoohasi la aku qamiri kali .
(trg)="b.MAT.5.13.4"> Ma faida gena ihiwaka , so bilasu ka niaumo de o nyawa isidodipitoku .

(src)="b.MAT.5.14.1"> “ Atumka ju nungkanam paaniua nunisrumek pujau asaram , aints ainaun paan nintimtikratnuitrume .
(src)="b.MAT.5.14.2"> Atumka yakat muranam aa nusha paan wainkatnuitrume .
(src)="b.MAT.5.14.3"> Tura asamtai atumsha yakta nunisrumek anumkachminuitrume .
(trg)="b.MAT.5.14.1"> Ngini manena o bi moi-moi itotiai niasikelelo maro o nita moi yadisiwa o dunia ma bi nyawaka .
(trg)="b.MAT.5.14.2"> De imatero lo o doku moi la yahado o tala ma qokuka , gena o nyawa yangodu ka yakelelo .

(src)="b.MAT.5.15.1"> Aints ainau kantiin akawar chingnanmaka engkeenatsui , antsu yakí kentsar jeanam pujuinaun mash paan wainmamtikinawai .
(trg)="b.MAT.5.15.1"> De nako o poci moi gena kanaga lo pamakewa maro o poci o nyawa moi watupuka de lo o poci magena o kula wositalakeka .
(trg)="b.MAT.5.15.2"> Duma bilasu o poci magena wahado ma dadamika , ma ngale o nyawa o tahu ma rabaka aku ma siwa gena yangodu yamake .