# fa/ansarian.xml.gz
# ha/gumi.xml.gz


(src)="s1.1"> به نام خدا که رحمتش بی ‌ اندازه است و مهربانی ‌ اش همیشگی .
(trg)="s1.1"> Da sũnan Allah , Mai rahama , Mai jin ƙai .

(src)="s1.2"> همه ستایش ها ، ویژه خدا ، مالک و مربّی جهانیان است .
(trg)="s1.2"> Godiya ta tabbata ga Allah , Ubangijin halittu ;

(src)="s1.3"> رحمتش بی اندازه و مهربانی اش همیشگی است .
(trg)="s1.3"> Mai rahama , Mai jin ƙai ;

(src)="s1.4"> مالک و فرمانروای روز پاداش و کیفر است .
(trg)="s1.4"> Mai nuna Mulkin Rãnar Sakamako .

(src)="s1.5"> [ پروردگارا ! ] تنها تو را می پرستیم وتنها از تو کمک می خواهیم .
(trg)="s1.5"> Kai muke bauta wa , kuma Kai muke neman taimakonKa .

(src)="s1.6"> ما را به راهِ راست راهنمایی کن .
(trg)="s1.6"> Ka shiryar da mu ga hanya madaidaiciya .

(src)="s1.7"> راه کسانی [ چون پیامبران ، صدّیقان ، شهیدان و صالحان که به خاطر لیاقتشان ] به آنان نعمتِ [ ایمان ، عمل شایسته و اخلاق حسنه ] عطا کردی ، هم آنان که نه مورد خشم تواند و نه گمراه اند .
(trg)="s1.7"> Hanyar waɗanda Ka yi wa ni 'ima , ba waɗanda aka yi wa fushi ba , kuma ba ɓatattu ba .

(src)="s2.1"> الم
(trg)="s2.1.0"> A. L ̃ .
(trg)="s2.1.1"> M ̃ .

(src)="s2.2"> در [ وحی بودن و حقّانیّت ] این کتابِ [ با عظمت ] هیچ شکی نیست ؛ سراسرش برای پرهیزکاران هدایت است .
(trg)="s2.2"> Wãncan ne Littãfi , bãbu shakka a cikinsa , shiriya ne ga mãsu taƙawa .

(src)="s2.3"> آنان که به غیب ایمان دارند و نماز را بر پا می دارند و از آنچه به آنان روزی داده ایم ، انفاق می کنند .
(trg)="s2.3"> Waɗanda suke yin ĩmãni game da gaibi , kuma suna tsayar da salla , kuma daga abin da Muka azurta su suna ciyarwa .

(src)="s2.4"> و آنان که به آنچه به سوی تو و به آنچه پیش از تو نازل شده ، مؤمن هستند و به آخرت یقین دارند .
(trg)="s2.4"> Kuma waɗanda suke yin ĩmãni da abin da aka saukar zuwa gare ka , da abin da aka saukar daga gabãninka , kuma game da Lãhira suna yin yaƙĩni .

(src)="s2.5"> آنانند که از سوی پروردگارشان بر [ راهِ ] هدایت اند و آنانند که رستگارند .
(trg)="s2.5"> Waɗannan suna kan shiriya , daga Ubangjinsu , kuma waɗannan su ne mãsu cin nasara .

(src)="s2.6"> بی تردید برای کسانی که [ به خدا و آیاتش ] کافرند مساوی است چه [ از عذاب ] بیمشان دهی یا بیمشان ندهی ، ایمان نمی آورند .
(trg)="s2.6"> Lalle ne waɗanda suka kãfirta daidai ne a kansu , shin kã yi musu gargaɗi kõ ba ka yi musu gargaɗi ba , ba zã su yi ĩmãni ba .

(src)="s2.7"> خدا [ به کیفر کفرشان ] بر دل ها و گوش هایشان مُهرِ [ تیره بختی ] نهاده ، و بر چشم هایشان پرده ای [ از تاریکی است که فروغ هدایت را نمی بینند ] ، و برای آنان عذابی بزرگ است .
(trg)="s2.7"> Allah Ya sa hãtimi a kan zukãtansu , da a kan jinsu , kuma a Kan ganin su akwai wata yãna ; kuma suna da wata azãba mai girma .

(src)="s2.8"> و گروهی از مردم [ که اهل نفاق اند ] می گویند : ما به خدا و روز قیامت ایمان آوردیم ، در حالی که آنان مؤمن نیستند .
(trg)="s2.8.0"> Kuma akwai daga mutãne wanda yake cewa : " Mun yi imani da Allah kuma da Yinin Lãhira . "
(trg)="s2.8.1"> Alhãli kuwa su ba muminai ba ne .

(src)="s2.9"> [ به گمان باطلشان ] می خواهند خدا و اهل ایمان را فریب دهند ، در حالی که جز خودشان را فریب نمی دهند ، ولی [ این حقیقت را ] درک نمی کنند .
(trg)="s2.9"> Suna yaudarayya da Allah da waɗanda suka yi ĩmãni , alhãli bã su yaudarar kõwa fãce kansu , kuma bã su sakankancẽwa !

(src)="s2.10"> در دلِ آنان بیماریِ [ سختی از نفاق ] است ، پس خدا به کیفرِ نفاقشان بر بیماریشان افزود ، و برای آنان در برابر آنچه همواره دروغ می گفتند ، عذابی دردناک است .
(trg)="s2.10.0"> A cikin zukãtansu akwai wata cũta .
(trg)="s2.10.1"> Sai Allah Ya ƙãramusu wata cũta , kuma suna da azãba mai raɗaɗi sabõda ãbin da suka kasance suna yi na ƙarya .

(src)="s2.11"> چون به آنان گویند : در زمین فساد نکنید ، می گویند : فقط ما اصلاح گریم !
(trg)="s2.11"> Kuma idan aka ce musu : " Kada ku yi ɓarna a cikin ƙasa , " sukan ce : " Mũ mãsu kyautatawa kawai ne ! "

(src)="s2.12"> آگاه باشید ! یقیناً خود آنان فسادگرند ، ولی درک نمی کنند .
(trg)="s2.12"> To , lalle ne su , sũne mãsu ɓarna , kuma amma bã su sansancewa .

(src)="s2.13"> چون به آنان گویند : ایمان آورید چنان که دیگر مردم ایمان آوردند می گویند : آیا ما هم مانند سبک مغزان ایمان آوریم ؟ ! آگاه باشید ! قطعاً اینان خود سبک مغزند ، ولی [ از شدت کوردلی به این حقیقت ] آگاه نیستند .
(trg)="s2.13.0"> Kuma idan aka ce musu : " ku yi ĩmãni kamar yadda mutãne suka yi ĩmãni , " sukan ce : " Zã mu yi ĩmãni ne kamar yadda wãwãye suka yi ĩmãni ? "
(trg)="s2.13.1"> To , lalle ne su , sũ ne wãwãye , kuma amma bã su sani .

(src)="s2.14"> و هنگامی که با اهل ایمان دیدار کنند ، گویند : ما ایمان آوردیم و چون با شیطان هایشان [ که سرانِ شرک و کفرند ] خلوت گزینند ، گویند : بدون شک ما با شماییم ، جز این نیست که ما [ با تظاهر به ایمان ] آنان را مسخره می کنیم .
(trg)="s2.14.0"> Kuma idan sun haɗu da waɗanda suka yi ĩmãni , sukan ce : " Mun yi ĩmãni .
(trg)="s2.14.1"> " Kuma idan sun wõfinta zuwa ga shaiɗãnunsu , sukan ce : " Lalle ne muna tãre da ku : Mu mãsu izgili , kawai ne . "

(src)="s2.15"> خدا آنان را [ به کیفر این کار منافقانه در دنیا و آخرت ] عذاب خواهد کرد ، و آنان را در سرکشی وتجاوزشان مهلت می دهد [ تا در گمراهی شان ] سرگردان وحیران بمانند .
(trg)="s2.15"> Allah Yana yin izgili gare su kuma Yana taimakon su a cikin ɓatarsu , suna ɗimuwa .

(src)="s2.16"> آنان کسانی هستند که گمراهی را به جای هدایت خریدند ، پس تجارتشان سود نکرد و از راه یافتگان [ به سوی حق ] نبودند .
(trg)="s2.16"> Waɗannan su ne waɗanda suka sayi ɓata da shiriya , sai fataucinsu bai yi rĩba ba , kuma ba su kasance masu shiryuwa ba .

(src)="s2.17"> سرگذشت آنان مانند کسانی است که [ در شب بسیار تاریک بیابان ] آتشی افروختند [ تا در پرتو آن خود را از خطر نجات دهند ] ، چون آتش پیرامونشان را روشن ساخت ، خدا [ به وسیله توفانی سهمگین ] نورشان را خاموش کرد و آنان را در تاریکی هایی که مطلقاً نمی دیدند واگذاشت .
(trg)="s2.17"> Misãlinsu shĩ ne kamar misãlin wanda ya hũra wuta , to , a lõkacin da ta haskake abin da yake gẽfensa ( na abin tsõro ) , Allah Ya tafi da haskensu , kuma Ya bar su a cikin duffai , bã su gani .

(src)="s2.18"> کر و لال و کورند ، به این سبب آنان [ از گمراهی و ضلالت به سوی هدایت و حقیقت ] بازنمی گردند .
(trg)="s2.18"> Kurãme , bẽbãye , makãfi , sabõda haka bã su kõmõwa .

(src)="s2.19"> یا [ سرگذشت آنان ] سرگذشتِ [ دچار شدگان به ] رگباری شدید از آسمان است که در آن تاریکی ها و رعد و برقی است ، [ آنان ] انگشتانشان را از [ صدایِ هولناکِ ] صاعقه ها به خاطر بیم مرگ در گوش هایشان می گذارند [ در حالی که راه گریزی از مرگ برای آنان نیست ] و خدا به کافرانْ احاطه [ همه جانبه ] دارد .
(trg)="s2.19.0"> Ko kuwa kamar girgije mai zuba daga sama , a cikinsa akwai duffai da tsãwa da walƙiya : suna sanyãwar yãtsunsu a cikin kunnuwansu dãga tsãwarwakin , dõmin tsõron mutuwa .
(trg)="s2.19.1"> Kuma Allah Mai kẽwayewane gã kãfirai !

(src)="s2.20"> نزدیک است که آن برقِ [ بسیار رخشنده ، روشنیِ ] چشم های آنان را برباید ؛ زمانی که آنان را روشنی دهد ، در آن روشنی راه می روند و چون محیط را بر آنان تاریک کند ، می ایستند و اگر خدا می خواست [ شنواییِ ] گوش و [ بیناییِ ] چشم آنان را نابود می کرد ؛ زیرا خدا بر هر کاری تواناست .
(trg)="s2.20.0"> Walƙiyar tana yin kusa ta fizge gannansu , ko da yaushe ta haskakã musu , sai su yi tafiya a cikinta , kuma idan ta yi duhu a kansu , sai su yi tsaye .
(trg)="s2.20.1"> Kuma dã Allah Yã so , sai Ya tafi da jinsu da gannansu .

(src)="s2.21"> ای مردم ! پروردگارتان را که شما و پیشینیان شما را آفریده است ، بپرستید تا [ با پرستیدن او ] پروا پیشه شوید .
(trg)="s2.21.0"> Yã ku mutãne !
(trg)="s2.21.1"> Ku bauta wa Ubangjinku , Wanda Ya halicce ku , kũ da waɗanda suke daga gabãninku , tsammãninku ku kãre kanku !

(src)="s2.22"> آن پروردگاری که زمین را برای شما بستری گسترده و آسمان را سقفی برافراشته قرار داد و از آسمان ، آبی [ مانند برف و باران ] نازل کرد و به وسیله آن از میوه های گوناگون ، رزق و روزی برای شما بیرون آورد ؛ پس برای خدا شریکان و همتایانی قرار ندهید در حالی که می دانید [ برای خدا در آفریدن و روزی دادن ، شریک و همتایی وجود ندارد ] .
(trg)="s2.22.0"> Wanda Ya sanya muku ƙasa shimfiɗa , kuma sama gini , kuma Ya saukar da ruwa daga sama , sa 'an nan Ya fitar da abinci daga ' ya 'yan itãce game da shi , sabõda ku .
(trg)="s2.22.1"> Sabõda haka kada ku sanya wa Allah wasu kĩshiyõyi , alhãli kuwa kuna sane .

(src)="s2.23"> و اگر در آنچه ما بر بنده خود ] محمّد ( صلی الله علیه وآله ) ] نازل کرده ایم ، شک دارید [ که وحی الهی است یا ساخته بشر ] پس سوره ای مانند آن رابیاورید ، و [ برای این کار ] غیر از خدا ، شاهدان و گواهان خود را [ از فُصحا و بُلغای بزرگ عرب به یاری ] فرا خوانید ، اگر [ در گفتار خود که این قرآن ساخته بشر است نه وحی الهی [ راستگویید .
(trg)="s2.23.0"> Kuma idan kun kasance a cikin shakka daga abin da Muka sassaukar ga Bãwanmu , to , ku zõ da sũra guda daga misalinsa ( Alƙur 'ãni ) .
(trg)="s2.23.1"> Kuma ku kirãwo shaidunku baicin Allah , idan kun kasance mãsu gaskiya .

(src)="s2.24"> و اگر این کار را انجام ندادید ـ که هرگز نمی توانید انجام دهید ـ بنابراین از آتشی که هیزمش مردم و سنگ هایند ، بپرهیزید ؛ آتشی که برای کافران آماده شده است .
(trg)="s2.24"> To , idan ba ku aikata ( kãwo sura ) ba , to , bã zã ku aikataba , sabõda haka , ku ji tsoron wuta , wadda makãmashinta mutãne da duwãtsu ne , an yi tattalinta dõmin kãfurai .

(src)="s2.25"> و کسانی را که ایمان آورده اند و کارهای شایسته [ چون عبادت حق و خدمت به خلق ] انجام داده اند ، مژده ده که بهشت هایی ویژه آنان است که از زیرِ [ درختانِ ] آن نهرها جاری است ؛ هرگاه از آن بهشت ها میوه ای آماده به آنان دهند ، گویند : این همان است که از پیشْ روزیِ ما نمودند ، و از میوه های گوناگون که [ در طعم و گوارایی و زیبایی ] شبیهِ هم است ، نزد آنان آورند ؛ در آنجا برای ایشان همسرانی پاکیزه [ از هر آلودگی ] است ؛ و در آن بهشت ها جاودانه اند .
(trg)="s2.25.0"> Kuma ka bãyar da bishãra ga waɗanda suka yi ĩmãni. kuma suka aikata ayyuka na ƙwarai , cẽwa lallene , suna da gidãjen Aljanna , ƙõramu na gudãna daga ƙarƙashinsu .
(trg)="s2.25.1"> Ko da yaushe aka azurta su da abinci daga wasu ' ya 'yan itãce daga gare su , sai su ce : " Wannan shi ne aka azurta mu da shi daga gabãnin haka , " Kuma a je musu da shi yana mai kama da juna , Kuma sunã da , a cikin su , mãtan aure mãsu tsarki , kuma su , cikin su madawwama ne .

(src)="s2.26"> بی تردید خدا [ برای فهماندن مطلبی به مردم ] از اینکه به پشه و فراتر از آن [ در کوچکی ] مَثَل بزند ، شرم نمی کند ؛ اما اهل ایمان آگاهند که آن مثل از سوی پروردگارشان درست و حق است و اما کافران می گویند : خدا از این مثل چه اراده کرده است ؟ ! خدا بسیاری را به آن مثل [ به خاطر عدم دقت و مطالعه ] گمراه می کند ، و بسیاری را به آن مثل [ به سبب درک صحیح ] هدایت می نماید ؛ و جز فاسقان را به آن گمراه نمی کند .
(trg)="s2.26.0"> Lalle ne , Allah bã Ya jin kunyar Ya bayyana wani misãli , kõwane iri ne , sauro da abin da yake bisa gare shi .
(trg)="s2.26.1"> To , amma waɗanda suka yi ĩmãni , sai su san cewa lalle shi ne gaskiya daga Ubangijin su , kuma amma waɗanda suka kãfirta , sai su ce : " Mẽne ne Allah Ya yi nufi da wannan ya zama misãli ? " na ɓatar da wasu mãsu yawa da shi , kuma Yana shiryar da wasu mãsu yawada shi , kuma bã Ya ɓatarwa da shi fãce fasiƙai .

(src)="s2.27"> آنان کسانی هستند که پیمان خدا را [ که توحید و وحی و نبوت است ] پس از استواری اش [ با دلایل عقلی و علمی و براهین منطقی با عدم وفای به آن ] می شکنند و آنچه را خدا پیوند خوردن به آن را فرمان داده است [ مانند پیوند با پیامبران و کتابهای آسمانی و اهل بیت طاهرین و خویشان ] قطع می نمایند و در زمین تباهی و فساد بر پا می کنند ، آنانند که زیانکارند .
(trg)="s2.27"> Waɗanda suke warware alƙawarin Allah daga bãyan ƙulla shi , kuma su yanke abin da Allah Ya yi umurni da shi a sãdar , kuma suna ɓarna a cikin ƙasa , waɗannan sũ ne mãsu hasãra .

(src)="s2.28"> چگونه به خدا کفر می ورزید در حالی که [ پیش از دمیده شدن روح به کالبدتان ترکیبی از عناصر ] مرده بودید ، پس شما را حیات بخشید ، سپس شما را می میراند ، آن گاه دوباره زنده می کند ، سپس به سوی او بازگردانده می شوید .
(trg)="s2.28"> Yaya kuke kãfirta da Allah , alhãli kuwa kun kasance matattu sa 'an nan Ya rãyar da ku , sa 'nnan kuma Ya matar da ku , sa 'an nan kuma Ya rãya ku , sa 'an nan zuwa gare Shi ake mayar da ku ?

(src)="s2.29"> اوست که همه آنچه را در زمین است برای شما آفرید ، سپس آفرینش آسمان را [ که به صورت ماده ای دود مانند بود ] اراده کرد و آن را به شکل هفت آسمان [ همراه با نظامی استوار ] درست و نیکو قرار داد ؛ و او [ به قوانین و محاسباتِ ] همه چیز داناست .
(trg)="s2.29.0"> Shi ne Wanda Ya halitta muku abin da ke a cikin ƙasa gaba ɗaya , sa 'an nan kuma Ya daidaita zuwa sama , sa 'an nan Y a aikata su sammai bakwai .
(trg)="s2.29.1"> Kuma Shi ga dukan kõmai Masani ne .

(src)="s2.30"> و آن زمان را یاد آر که پروردگارت به فرشتگان گفت : به یقین جانشینی در زمین قرار می دهم . گفتند : آیا موجودی را در زمین قرار می دهی که در آن به فساد و تباهی برخیزد و به ناحق خون ریزی کند و حال آن که ما تو را همواره با ستایشت تسبیح می گوییم و تقدیس می کنیم . [ پروردگار ] فرمود : من [ از این جانشین و قرار گرفتنش در زمین اسراری ] می دانم که شما نمی دانید .
(trg)="s2.30"> Kuma a lõkacin da Ubangijinka Ya ce ga malã 'iku : " Lalle ne , Ni Mai sanya wani halĩfa ne a cikin ƙasa , " suka ce : " Ashe , zã Ka sanya a cikinta , wanda zai yi ɓarna a cikinta , kuma mu , muna yi maka tasbihi tare da gõde maka , kuma muna tsarkakewa gareka " Ya ce : " Lalle ne , Ni Na san abin da ba ku sani ba . "

(src)="s2.31"> و خدا همه نام ها [ یِ موجودات ] را به آدم آموخت ؛ سپس [ هویت و حقایق ذات موجودات را ] به فرشتگان ارائه کرد و گفت : مرا از نام های ایشان خبر دهید ، اگر [ در ادعای سزاوار بودنتان به جانشینی ] راستگویید .
(trg)="s2.31"> Kuma Ya sanar da Ãdam sũnãye dukansu , sa 'an nan kuma ya gitta su a kan malã 'iku , sa 'n nan Ya ce : " Ku gaya mini sũnayen waɗannan , idan kun nasance mãsu gaskiya . "

(src)="s2.32"> گفتند : تو از هر عیب و نقصی منزّهی ، ما را دانشی جز آنچه خودت به ما آموخته ای نیست ، یقیناً تویی که بسیار دانا و حکیمی .
(trg)="s2.32.0"> Suka ce : " Tsarki ya tabbata a gare Ka !
(trg)="s2.32.1"> Bãbu sani a gare mu , lalle ne Kai , Kai ne Masani , Mai hikima . "

(src)="s2.33"> [ خدا ] فرمود : ای آدم ! فرشتگان را از نام های آنان خبر ده . پس هنگامی که نام هایشان را به فرشتگان خبر داد [ خدا ] فرمود : آیا به شما نگفتم که من یقیناً نهانِ آسمان ها و زمین را می دانم ، و به آنچه شما آشکار می کنید و به آنچه پنهان می دارید ، دانایم ؟
(trg)="s2.33.1"> Ka gaya musu sũnãyensu . "
(trg)="s2.33.2"> To , a lokacin da ya gaya musu sũnãyensu , ( Allah ) Ya ce : " Ashe , ban ce muku ba , lalle Ni , Inã sane da gaibin sammai da ƙasa , kuma ( Inã sane da ) abin da kuke bayyanawa da abin da kuka kasance kuna ɓõyewa ? "

(src)="s2.34"> و [ یاد کن ] هنگامی که به فرشتگان گفتیم : به آدم سجده کنید ، [ پس ] سجده کردند مگر ابلیس که سر پیچید و تکبّر ورزید و از کافران شد .
(trg)="s2.34"> Kuma a lõkacin da Muka ce ga malã 'iku : " Ku yi sujada ga Ãdam , " Sai suka yi sujada , fãce Ibilĩsa ya ƙi , kuma ya yi girman kai , kuma ya kasance daga kãfirai .

(src)="s2.35"> و گفتیم : ای آدم ! تو و همسرت در این بهشت سکونت گیرید و از هر جای آنکه خواستید فراوان و گوارا بخورید ، و به این درخت نزدیک نشوید که [ اگر نزدیک شوید ] از ستمکاران خواهید شد .
(trg)="s2.35.0"> Kuma muka ce : " Ya Ãdam !
(trg)="s2.35.1"> Ka zauna kai da matarka a gidan Aljanna , kuma ku ci daga gare ta , bisa wadãta , inda kuke so , kuma kada ku kusanci wannan itãciyar , har ku kasance daga azzãlumai . "

(src)="s2.36"> پس شیطان ، هر دو را از [ طریق ] آن درخت لغزانید و آنان را از آنچه در آن بودند [ چه مقام و مرتبه معنوی ، و چه منزلت و جایگاه ظاهری ] بیرون کرد . و ما گفتیم : [ ای آدم و حوا و ای ابلیس ! ] در حالی که دشمن یکدیگرید [ و تا ابد ، بین شما آدمیان و ابلیسیان صلح و صفایی نخواهد بود ، از این جایگاه ] فرود آیید و برای شما در زمین ، قرارگاهی [ برای زندگی ] و تا مدتی معین ، وسیله بهرهوری اندکی خواهد بود .
(trg)="s2.36.0"> Sai Shaiɗan ya talãlãɓantar da su ga barinta , sai ya fitar da su daga abin da suka kasance a cikinsa .
(trg)="s2.36.1"> Kuma muka ce : " Sãshenku nã maƙiyi ga sãshe , kuma kuna da a cikin ƙasa matabbata da jin dãɗi zuwa ga wani lõkaci . "

(src)="s2.37"> پس آدم کلماتی را ] مانند کلمه استغفار و توسّل به اهل بیت ( علیهم السلام ) که مایه توبه و بازگشت بود ] از سوی پروردگارش دریافت کرد و [ پروردگار [ توبه اش را پذیرفت ؛ زیرا او بسیار توبه پذیر و مهربان است .
(trg)="s2.37.0"> Sai Ãdam ya karɓi wasu kalmõmi daga Ubangjjinsa , sabõda haka ya karɓi tũba a kansa .
(trg)="s2.37.1"> Lalle ne Shi , Shĩ ne Mai karɓar tũba , Mai jin ƙai .

(src)="s2.38"> گفتیم : همگی از آن [ مرتبه و مقام ] فرود آیید ؛ چنانچه از سوی من هدایتی برای شما آمد ، پس کسانی که از هدایتم پیروی کنند نه ترسی بر آنان است و نه اندوهگین شوند .
(trg)="s2.38.0"> Muka ce : " Ku ku sauka daga gare ta gabã ɗaya .
(trg)="s2.38.1"> To , imma lalle shiriya ta je muku daga gare Ni , to , wanda ya bi shiriya ta to , bãbu tsõro a kansu , kuma bã su yin baƙin ciki . "

(src)="s2.39"> و کسانی که کافر شدند و آیات ما را تکذیب کردند ، اهل آتشند و در آن جاودانه اند .
(trg)="s2.39"> " Kuma waɗanda suka kãfirta , kuma suka ƙaryata game da ãyõyinMu , waɗannan sũ ne abõkan Wuta ; sũ a cikinta madawwama ne . "

(src)="s2.40"> ای بنی اسرائیل ! نعمت های مرا که به شما عطا کردم ، یاد کنید و به پیمانم [ که سفارش به عبادت و ایمان به همه انبیا به ویژه پیامبر اسلام است ] وفا کنید تا من هم به پیمان شما [ که توقع ثواب وپاداش در برابر عبادت وایمان است ] وفا کنم ، و [ نسبت به پیمان شکنی ] فقط از من بترسید .
(trg)="s2.40.0"> Yã Banĩ Isrã 'Ĩla !
(trg)="s2.40.1"> Ku tuna ni 'imãTa a kanku , kuma ku cika alƙawariNa , In cika muku da alƙawarinku. kuma Ni , ku ji tsõro Na .

(src)="s2.41"> وبه آنچه [ بر پیامبر اسلام ] نازل کرده ام که تصدیق کننده [ تورات وانجیلی ] است که با شماست ، ایمان آورید و نخستین کافر به آن نباشید [ که نسل به نسل پس از شما به پیروی از شما به آن کافر شوند ] و آیاتم را [ در تورات که اوصاف محمّد و قرآن در آن است ، با تغییر دادن و تحریف کردن ] به بهایی ناچیز نفروشید ، و فقط از من پروا کنید .
(trg)="s2.41.0"> Kuma , ku yi ĩmãni da abin da na saukar , mai gaskatãwa ga abin da yake tãre da ku , kuma kada ku kasance farkon kãfiri game da shi , Kuma kada ku sayi ' yan kuɗi kaɗan da ãyõyiNa .
(trg)="s2.41.1"> Kuma ku ji tsõrõNa , Nĩ kaɗai .

(src)="s2.42"> و حق را با باطل مخلوط نکنید [ تا تشخیص دادنشان بر مردمِ جویای حق دشوار نشود ] ، وحق را [ که قرآن وپیامبر است ] در حالی که می دانید [ و می شناسید ، از مردم ] پنهان نکنید .
(trg)="s2.42"> Kuma kada ku lulluɓe gaskiya da ƙarya , kuma ku ɓõye gaskiya , alhãli kuwa kuna sane .

(src)="s2.43"> و نماز را بر پا دارید ، و زکات بپردازید ، و همراه رکوع کنندگان رکوع کنید [ که نماز خواندن با جماعت محبوب خداست ] .
(trg)="s2.43"> Kuma ku tsayar da salla ; kuma ku bãyar da zakka ; kuma ku yi rukũ 'i tãre da mãsu yin rukũ 'i .

(src)="s2.44"> آیا مردم را به نیکی فرمان می دهید و خود را [ در ارتباط با نیکی ] فراموش می کنید ؟ در حالی که کتاب [ تورات را که با شدت به نیکی دعوتتان کرده ] می خوانید . آیا [ به وضع زیان بار و خطرناک خود ] نمی اندیشید ؟
(trg)="s2.44.0"> Shin , kuna umurnin mutãne da alhẽri , kuma ku manta da kanku alhãli kuwa kuna karatun littãfi ?
(trg)="s2.44.1"> Shin , bãzã ku hankalta ba ?

(src)="s2.45"> از صبر و نماز [ برای حل مشکلات خود و پاک ماندن از آلودگی ها و رسیدن به رحمت حق ] کمک بخواهید و بی تردید این کار جز بر کسانی که در برابر حق قلبی فروتن دارند دشوار و گران است .
(trg)="s2.45.0"> Kuma ku nẽmi taimako da yin haƙuri , da salla .
(trg)="s2.45.1"> Kuma lalle ne ita , haƙĩƙa , mai girma ce fãce fa a kan mãsu tsõron Allah .

(src)="s2.46"> [ دارندگان قلب فروتن ] کسانی هستند که یقین دارند دیدار کننده [ قیامت و پاداش ] پروردگارشان می باشد و قطعاً به سوی او باز می گردند .
(trg)="s2.46"> Waɗanda suka tabbata cẽwa lalle ne su mãsu haɗuwa da Ubangijinsu , kuma lalle ne sũ a gareshi mãsu kõmãwa ne .

(src)="s2.47"> ای بنی اسرائیل ! نعمت های مرا که به شما عطا کردم و اینکه شما را بر جهانیانِ [ زمانِ خودتان ] برتری دادم ، یاد کنید ،
(trg)="s2.47.0"> Yã banĩ Isrã 'ĩla !
(trg)="s2.47.1"> Ku tuna ni 'imaTa , wadda Na ni 'imta a kanku , kuma lalle ne Ni , na fĩfĩta ku a kan tãlikai .

(src)="s2.48"> و از روزی پروا کنید که نه کسی از کسی عذابی را دفع می کند ، و نه از کسی شفاعتی می پذیرند ، و نه از کسی [ در برابر گناهانش ] فدیه و عوضی می گیرند ، و نه [ برای رهایی از آتش دوزخ ] یاری می شوند .
(trg)="s2.48"> Kuma ku ji tsron wani yini , ( a cikinsa ) rai bã ya Wadãtar da wani rai da kõme , kuma bã a karɓar cetõ daga gareshi , kuma ba a karɓar fansa daga gare shi , kuma bã su zama ana taimakon su ba .

(src)="s2.49"> و [ یادکنید ] آن گاه که شما را از [ سیطره حکومت ظالمانه ] فرعونیان نجات دادیم ؛ آنان که همواره شما را به سخت ترین صورت شکنجه می کردند ، پسران شما را سر می بریدند و زنان شما را [ برای بیگاری و کنیزی ] زنده می گذاشتند . و در این سختی ها ومشکلاتْ آزمایشی بزرگ از سوی پروردگارتان بود .
(trg)="s2.49.0"> Kuma a lõkacin da muka tsĩrar da ku daga mutãnen Fir 'auna , su na taya muku muguntar azãba , su na yayyanke ɗiyanku maza su na rãyar da mãtanku .
(trg)="s2.49.1"> Kuma a cikin wancan akwai jarabawa mai girma daga Ubangijinku .

(src)="s2.50"> و [ یاد کنید ] هنگامی که دریا را برای شما شکافتیم ، پس شما را نجات دادیم و فرعونیان را در حالی که می دیدید ، غرق کردیم .
(trg)="s2.50"> Kuma a lõkacin da Muka raba tẽku sabõda ku , sai Muka tsĩrar da ku kuma Muka nutsar da mutãnen Fir 'auna , alhãli kuwa kũ kuna kallo .

(src)="s2.51"> و [ یاد کنید ] زمانی که [ برای نازل کردن تورات ] چهل شب با موسی وعده گذاشتیم ، سپس شما بعد از [ غایب شدن ] او گوساله را معبود خود گرفتید ، در حالی که [ به سبب این کار بسیار زشت ] ستمکار بودید .
(trg)="s2.51"> Kuma a lõkacin da muka yi wa 'adi ga Mũsa , dare arba 'in , sa 'an nan kuma kuka riƙi maraƙi daga bãyansa , alhãli kũ , kuna mãsu zãlunci ( da bauta masa ) .

(src)="s2.52"> سپس بعد از آن [ کار زشت ] از [ گناه ] شما درگذشتیم ، تا سپاس گزاری کنید .
(trg)="s2.52"> Sa 'an nan kuma muka yãfe muku daga bãyan wancan , tsammãninku , kuna gõdẽwa .

(src)="s2.53"> و [ یاد کنید ] هنگامی که به موسی ، کتاب و میزان جداکننده [ حق از باطل ] عطا کردیم تا هدایت یابید .
(trg)="s2.53"> Kuma a lõkacin da Muka baiwa Mũsa Littãfi da rarrabẽwa , tsammãninku , kuna shiryuwa .

(src)="s2.54"> و [ یاد کنید ] زمانی که موسی به قومش گفت : ای قوم من ! قطعاً شما به سبب معبود گرفتن گوساله به خودتان ستم ورزیدید ، پس به سوی آفریننده خود بازگردید ، و [ افرادی از ] خودتان را [ که گوساله را به پرستش گرفتند ] بکشید که این [ عمل ] برای شما در پیشگاه آفریدگارتان بهتر است . پس خدا [ به دنبال اجرا کردن دستورش ] توبه شما را پذیرفت ؛ زیرا او بسیار توبه پذیر و مهربان است .
(trg)="s2.54.0"> Kuma a lõkacin da Mũsa ya ce ga mutãnensa : " Ya mutãnena !
(trg)="s2.54.1"> Lalle ne ku , kun zãlunci kanku game da riƙonku maraƙin , sai ku tũba zuwa ga Mahaliccinku , sai ku kashe kãwunanku .

(src)="s2.55"> و [ یاد کنید ] آن گاه که گفتید : ای موسی ! هرگز به تو ایمان نمی آوریم تا خدا را آشکارا [ با چشم خود ] ببینیم . پس صاعقه مرگبار شما را گرفت ، در حالی که می دیدید .
(trg)="s2.55.0"> Kuma a lõkacin da kuka ce : " Ya Musa !
(trg)="s2.55.1"> Bã zã mu yi ĩmãni ba dõminka , sai munga Allah bayyane , " sabada haka tsãwar nan ta kamaku , alhãli kuwa kuna kallo .

(src)="s2.56"> سپس شما را پس از مرگتان برانگیختیم تا سپاس گزاری کنید .
(trg)="s2.56"> Sa 'an nan kuma Muka tãyar da ku daga bãyan mutuwarku , tsammãninku , kuna gõdẽwa .

(src)="s2.57"> و [ در صحرای سوزان سینا ] ابر را بر سر شما سایبان قرار دادیم ؛ و بر شما گزانگبین و بلدرچین نازل کردیم ؛ [ و گفتیم : ] از خوراکی های پاک و پاکیزه ای که روزیِ شما قرار داده ایم بخورید . و آنان [ در تجاوز و طغیانشان وناسپاسی وکفرانشان ] بر ما ستم نکردند ، بلکه همواره بر خود ستم می ورزیدند .
(trg)="s2.57"> Kuma Muka sanya girgije ya yi inuwa a kanku , kuma Muka saukar da darɓa da tantabaru a kanku ; " Ku ci daga mãsu dãɗin abin da Muka azurta ku . " kuma ba su zãlunce Mu ba , kuma amma kansu suka kasance suna zãlunta .

(src)="s2.58"> و [ یاد کنید ] هنگامی را که گفتیم : به این شهر [ بیت المقدس ] وارد شوید ، و از نعمت های آن هر چه خواستید ، فراوان و گوارا بخورید و از دروازه [ شهر یا درِ معبد ] فروتنانه و سجده کنان درآیید و بگویید : [ خدایا ! خواسته ما ] ریزش گناهان ماست ، تا گناهانتان را بیامرزیم و به زودی [ پاداش ] نیکوکاران را بیفزایم .
(trg)="s2.58.0"> Kuma a lokacin da Muka ce : " Ku shiga wannan alƙarya .
(trg)="s2.58.1"> San nan ku ci daga gareta , idan kuka so , bisa wadata , kuma ku shiga ƙofa kuna masu tawalu 'i , kuma ku ce ; " kãyar da zunubai " Mu gãfarta muku laifukanku , kuma zã mu ƙãra wa mãsu kyautatawa . "

(src)="s2.59"> ولی ستمکاران ، سخنی را که [ بیرون دروازه شهر ] به آنان گفته شده بود [ پس از ورود به شهر ] به سخنی دیگر تبدیل کردند [ به جای درخواست ریزش گناهان ، درخواست امور مادی کردند ] . ما هم بر ستمکاران به سبب آنکه همواره نافرمانی می کردند ، عذابی از آسمان فرود آوردیم .
(trg)="s2.59"> Sai waɗanda suka yi zalunci suka sake magana watar wannan da aka ce musu , saboda haka muka saukar a kan waɗanda suka yi zãlunci da azãba daga sama sabõda abin da suka kasance suna yi na fãsiƙanci .

(src)="s2.60"> و [ یاد کنید ] آن گاه که موسی برای قومش درخواست آب کرد ، پس گفتیم : عصایت را به این سنگ بزن . پس دوازده چشمه از آن جوشید به طوری که هر گروهی [ از دوازده گروه بنی اسرائیل ] چشمه ویژه خود را شناخت . [ و گفتیم : ] از روزیِ خدا بخورید و بیاشامید و تبهکارانه در زمین فتنه و آشوب بر پا نکنید .
(trg)="s2.60.1"> Sai marmaro gõma sha biyu suka ɓuɓɓugo , haƙĩƙa , kõwaɗanne mutãne sun san wurin shansu .
(trg)="s2.60.2"> " Ku ci kuma ku sha daga arziƙin Ubangijinku , kuma kada ku yi fasadi , a cikin ƙasa , kuna mãsu ɓarna . "

(src)="s2.61"> و [ یاد کنید ] هنگامی که گفتید : ای موسی ! ما هرگز بر یک نوع غذا صبر نمی کنیم ، پس از پروردگارت بخواه تا از آنچه زمین می رویاند از سبزی و خیار و سیر و عدس و پیازش را برای ما آماده کند . [ موسی ] گفت : آیا شما به جای غذای بهتر ، غذای پست تر را می خواهید ؟ ! [ اکنون که چنین درخواست ناروایی دارید ] به شهری فرود آیید که آنچه خواستید ، برای شما آماده است . و [ داغِ ] خواری و بیچارگی و نیاز بر آنان زده شد و سزاوار خشم خدا شدند ؛ این [ خواری و خشم ] به سبب آن بود که آنان همواره به آیات خدا کفر می ورزیدند و پیامبران را به ناحق می کشتند ؛ این [ کفرورزی و کشتن پیامبران ] به علت آن بود که [ از فرمانِ من ] سرپیچی نمودند و پیوسته [ از حدود حق ] تجاوز می کردند .
(trg)="s2.61.7"> Wancan sabõda lalle su , sun kasance suna kãfirta da ãyõyin Allah , kuma suna kashe Aannabãwa , bãda hakki ba .
(trg)="s2.61.8"> Wancan , sabõda sãɓawarsu ne , kuma sun kasance suna ƙẽtarewar haddi .

(src)="s2.62"> مسلماً کسانی که [ به ظاهر ] ایمان آوردند ، و یهودی ها و نصرانی ها و صابئی ها هر کدامشان [ از روی حقیقت ] به خدا و روز قیامت ایمان آورند و کار شایسته انجام دهند ، برای آنان نزد پروردگارشان پاداشی شایسته و مناسب است ، و نه بیمی بر آنان است و نه اندوهگین شوند .
(trg)="s2.62"> Lalle ne waɗanda suka yi ĩmãni , da waɗanda suka tũba , da Nasãra da Makarkata , wana ya yi ĩmani da Allah da Yinin Lãhira , kuma ya aikata aikin ƙwarai , to , suna da ijãrarsu a wurin Ubangijinsu , kuma bãbu tsõro a kansu , kuma ba su zama suna yin baƙin ciki ba .

(src)="s2.63"> و [ یاد کنید ] هنگامی که از شما [ بر پیروی از حق ] پیمان گرفتیم ، و کوه طور را بالای سرتان برافراشتیم ، [ و گفتیم : ] آنچه را [ از آیات کتاب آسمانی ] به شما داده ایم ، با قدرت و قوّت دریافت کنید ، و آنچه را در آن است [ برای اجرا کردن ] به یاد داشته باشید تا پرهیزکار شوید .
(trg)="s2.63.0"> Kuma a lõkacin da Muka riƙi alƙawarinku , kuma Muka ɗaukaka dũtse a bisa gareku : " Ku kãma abin da Muka baku da ƙarfi .
(trg)="s2.63.1"> Kuma ku ambaci abin da yake a cikin sa , tsammãninku ku kãrekanku .

(src)="s2.64"> آن گاه بعد از [ پیمان گرفتن ، از وفاکردن به آن ] سرپیچی کردید ، و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود ، قطعاً از زیانکاران بودید .
(trg)="s2.64"> Sa 'an nan kuma kuka jũya daga bayan wancan , to , bã dõmin falalar Allah ba da rahamarSa a kanku , haƙĩƙa , dã kun kasance daga mãsu hasãra . "

(src)="s2.65"> بی تردید شما [ سرگذشتِ کسانی از هم مسلکان خود را ] که در روز شنبه [ از فرمان خدا که صید ماهی را حرام کرده بود ] عصیان ورزیدند دانستید که [ به کیفر عصیانشان ] به آنان نهیب زدیم که به صورت بوزینگانی خوار و رانده شده درآیید .
(trg)="s2.65"> Kuma lalle ne , haƙĩƙa , kun san waɗanda suka ƙẽtare haddi daga gare ku a cikin Asabar , sai muka ce musu : " ku kasance birai ƙasƙantattu . "

(src)="s2.66"> در نتیجه ، آن [ مجازات ] را عبرتی برای کسانی که شاهدِ حادثه بودند ، وکسانی که بعد از آنان می آیند ، و پندی برای پرواپیشگان قرار دادیم .
(trg)="s2.66"> Muka sanya ta ( mas 'alar ) azãba , dõmin abin da yake gaba gareta , da yake a bãyanta , kuma wa 'azi ga mãsu taƙawa .

(src)="s2.67"> و [ یاد کنید ] زمانی که موسی به قومش گفت : خدا به شما فرمان می دهد گاوی را ذبح کنید ، گفتند : آیا ما را مسخره می کنی ؟ ! گفت : به خدا پناه می برم از اینکه از نادانان باشم .
(trg)="s2.67.0"> Kuma a lõkacin da Musa yace ga mutanensa : " Lalle ne , Allah Yana umurtar ku da ku yanka wata sãniya . "
(trg)="s2.67.1"> Suka ce : " Shin kana riƙon mu ne da izgili ? "

(src)="s2.68"> گفتند : از پروردگارت بخواه برای ما بیان کند که آن گاو چگونه گاوی باشد ؟ گفت : او می فرماید که آن گاوی است نه پیر از کارمانده ، نه جوان نارسیده ، [ بلکه ] گاوی میان این دو نوع گاو است . پس آنچه را به آن فرمان داده اند ، انجام دهید .
(trg)="s2.68.0"> Suka ce : " Ka rõƙa mana Ubangijinka , Ya bayyana mana , mecẽ ce ita ? "
(trg)="s2.68.1"> Ya ce : " Lalle ne , Shi , Yana cewa : " Lalle ne ita sãniya ce ; bã tsõfuwa ba , bã kuma budurwa ba , tsakãtsaki ce a tsakãnin wancan , ' sai ku aikata abin da ake umurninku . "

(src)="s2.69"> گفتند : از پروردگارت بخواه که برای ما توضیح دهد رنگش چگونه باشد ؟ گفت : خدا می گوید : گاوی است زرد و رنگش روشن که بینندگان را شاد و مسرور می کند .
(trg)="s2.69.0"> Suka ce : " Ka rõƙa mana Ubangijinka Ya bayyana mana abin da yake launinta . "
(trg)="s2.69.1"> Ya ce : " Lalle ne , Shi Yana cewa : " Ita wata saniya ce fatsa-fatsa , mai tsan-tsan launi , tana faranta ran mausu kallonta . "

(src)="s2.70"> گفتند : از پروردگارت بخواه برای ما بیان کند که [ نهایتاً آن گاو ] چه گاوی است ؟ زیرا این گاو بر ما مُبهم و مُشتبه شده ، و اگر خدا بخواهد [ به شناخت آن ] هدایت خواهیم شد .
(trg)="s2.70"> Suka ce : " Ka rõƙa mana Ubangijinka , Ya bayyana mana abin da yake ita , lalle ne shãnu suna yi mana kamã da jũna , kuma mu , idan Allah Yã so , haƙĩƙa , shiryuwa ne . "

(src)="s2.71"> گفت : او می گوید : گاوی است که نه رام است تا زمین را شخم زند و نه زراعت را آبیاری نماید ، [ از هر عیب و نقصی ] سالم است ، و رنگی مخالف رنگ اصلی در آن نیست ، گفتند : اکنون حق را برای ما آوردی . پس آن را ذبح کردند ، در حالی که نزدیک بود فرمان خدا را اجرا نکنند ! !
(trg)="s2.71.0"> Ya ce : " Lalle ne Shi , Yana cẽwa : " Ita wata sãniya ce ; ba horarra bã tana noman ƙasa , kuma ba ta shayar da shuka , lãfiyayya ce : bãbu wani sõfane a cikinta . "
(trg)="s2.71.1"> Suka ce : " Yanzu kã zo da gaskiya .

(src)="s2.72"> و [ یاد کنید ] هنگامی که کسی را کشتید و درباره [ قاتل ] او به نزاع و ستیز برخاستید ؛ و خدا آشکار کننده چیزی است که پنهان می داشتید .
(trg)="s2.72"> Kuma a lõkacin da kuka yi kisan kai , kuka dinga tunkuɗa wa jũna laifĩ a cikinsa , kuma Allah Mai fitar da abin da kuka kasance kuna ɓõyẽwa ne .

(src)="s2.73"> پس گفتیم : پاره ای از آن [ گاو ذبح شده ] را به مقتول بزنید [ تا زنده شود و قاتل را معرفی کند ] . خدا مردگان را این گونه زنده می کند و نشانه هایِ [ قدرت و ربوبیّت ] خود را به شما نشان می دهد ، تا بیندیشید .
(trg)="s2.73.0"> Sai Muka ce : " Ku dõke shi da wani sãshenta . "
(trg)="s2.73.1"> Kamar wancan ne Allah Yake rãyar da matattu , kuma Ya nũna muku ayõyinSa , tsammãninku kuna hankalta .

(src)="s2.74"> سپس دل های شما بعد از آن [ معجزه شگفت انگیز ] سخت شد ، مانند سنگ یا سخت تر ؛ زیرا پاره ای از سنگ هاست که از آنها نهرها می جوشد ، و پاره ای از آنها می شکافد و آب از آن بیرون می آید ، و پاره ای از آنها از ترس خدا [ از بلندی ] سقوط می کند ؛ و خدا از آنچه انجام می دهید بی خبر نیست .
(trg)="s2.74.1"> Sabõda haka suka zamanto kamar duwatsu .
(trg)="s2.74.2"> Ko mafi tsananin ƙeƙashewa. kuma lalle ne daga duwãtsu , haƙĩka , akwai abin da maremari suke ɓuɓɓuga daga gare shi , kuma lalle ne daga gare su , haƙĩƙa , akwai abin da yake tsatstsagewa har ruwa ya fita daga gare shi , kuma lalle ne , haƙĩƙa , daga gare su , haƙĩƙa , akwai da yake fãɗõwa dõmin tsõron Allah , kuma Allah bai zama gãfili ba daga barin abin da kuke aikatãwa .

(src)="s2.75"> آیا [ شما مردم مؤمن ] امید دارید که [ آن سخت دلان ] به [ دین ] شما ایمان بیاورند ؟ ! در حالی که گروهی از آنان کلام خدا را همواره می شنیدند ، سپس بعد از آنکه [ معنا و مفهومش را ] درک می کردند ، [ به سبب دنیاطلبی و امور مادی ] به دلخواه خود تغییرش می دادند ، در صورتی که می دانستند [ به کلام خدا و به مردم جویای حق خیانت می کنند ] .
(trg)="s2.75"> Shin fa kuna tsammãnin zã su yi imãni sabõda ku , alhãli kuwa , haƙĩƙa , wata ƙungiya daga gare su sun kasance suna jin maganar Allah , sa 'an nan kuma su karkatar da ita daga bãyan sun gãne ta , alhãli sũ , suna sane ?

(src)="s2.76"> و هنگامی که با مؤمنان دیدار کنند ، می گویند : ما ایمان آوردیم . و چون با هم خلوت می کنند [ از روی اعتراض و ایراد ] به یکدیگر می گویند : چرا حقایقی را که خدا [ در تورات درباره پیامبر اسلام ] برای شما بیان کرده به مؤمنان می گویید تا [ روز قیامت با این حقایق ] در پیشگاه پروردگارتان بر ضد شما استدلال کنند ؟ آیا تعقّل نمی کنید [ که نباید زمینه استدلال بر ضد خود را در اختیار مؤمنان گذارید ؟ ! ]
(trg)="s2.76.0"> Kuma idan sun haɗu da waɗanda suka yi ĩmãni sukan ce : " Mun yi ĩmãni , " kuma idan sãshensu ya wõfinta zuwa ga sãshe , sukan ce : " Shin , kuna yi musu magana da abin da Allah Ya buɗa muku ne dõmin su yi muku hujja da shi a wurin Ubangijinku ? "
(trg)="s2.76.1"> Shin fa , bã ku hankalta ?

(src)="s2.77"> آیا [ آن سخت دلان ] نمی دانند که خدا آنچه را پنهان می دارند و آنچه را آشکار می کنند ، می داند ؟ !
(trg)="s2.77"> Shin , kuma bã su sanin cẽwa lalle ne Allah Yana sanin abin da suke ɓõyẽwa da abin da suke bayyanãwa ?

(src)="s2.78"> و گروهی از یهود ، که جاهل و بی سوادند [ غیر از تورات فعلی ] که جز بافته های دروغین [ عالمان خائن آنان نیست ] نمی دانند ، و حال آن که [ در امر دین به سبب عدم تحقیق و دنبال نکردن علم و دانش ] فقط در مسیر گمان و خیال واهی قدم برمی دارند .
(trg)="s2.78"> Kuma daga cikinsu akwai ummiyyai , bã su da sanin Littãfi , fãce tãtsuniyoyi , kuma sũ bã kõme suke yi ba fãce suna yin zato .