# en/ahmedali.xml.gz
# ku/asan.xml.gz


(src)="s1.1"> In the name of Allah , most benevolent , ever-merciful .
(trg)="s1.1"> به ناوی خوای به ‌ خشنده ‌ ی میهره ‌ بان ( به ناوی ئه ‌ و خوایه ‌ ی كانگای ڕه ‌ حمه ‌ ت و سۆزو به ‌ زه ‌ ییه ‌ ) .

(src)="s1.2"> ALL PRAISE BE to Allah , Lord of all the worlds ,
(trg)="s1.2"> ‌ سوپاس و ستایش هه ‌ ر شایسته ‌ ی خوایه و بۆ خوایه ‌ ، که خاوه ‌ ن و په ‌ روه ‌ ردگاری هه ‌ موو جیهانیان و هه ‌ موو بوونه ‌ وه ‌ ره .

(src)="s1.3"> Most beneficent , ever-merciful ,
(trg)="s1.3"> به ‌ خشنده ‌ ی میهره ‌ بان ‌ ، کانگای ڕه ‌ حمه ‌ ت و میهره ‌ بانیه ( ڕه ‌ حمه ‌ تی له دنیادا هه ‌ موو شتێکی گرتۆته ‌ وه ‌ ، به ‌ ڵام له قیامه ‌ تدا ته ‌ نها بۆ ئیماندارانه ‌ ) .

(src)="s1.4"> King of the Day of Judgement .
(trg)="s1.4"> خاوه ‌ ن و سه ‌ رداری ڕۆژی پاداشت و سزایه ( پادشای ڕۆژی قیامه ‌ ته که دادپه ‌ روه ‌ ری ڕه ‌ هاو بێ سنووری تێدا به ‌ رپا ده ‌ کات ) .

(src)="s1.5"> You alone we worship , and to You alone turn for help .
(trg)="s1.5"> خوایه ‌ ، ته ‌ نها هه ‌ ر تۆ ده ‌ په ‌ رستین و هه ‌ ر له ‌ تۆش داوای یارمه ‌ تی و پشتیوانی ده ‌ که ‌ ین ( له کاروباری دین و دنیاماندا ، به ‌ که ‌ سی تر له به ‌ ده ‌ کانت ناکرێت ) .

(src)="s1.6"> Guide us ( O Lord ) to the path that is straight ,
(trg)="s1.6"> خوایه به ‌ رده ‌ وام ڕێنمووییمان بفه ‌ رموو بۆ ئه ‌ م ڕێبازی ڕاست و دروستی ئیسلامه ‌ .

(src)="s1.7"> The path of those You have blessed , Not of those who have earned Your anger , nor those who have gone astray .
(trg)="s1.7"> که به ‌ رنامه و ڕێبازی ئه ‌ وانه ‌ یه له نازو نیعمه ‌ تی خۆت به ‌ هره ‌ وه ‌ رت کردوون ، نه ‌ مانخه ‌ یته سه ‌ ر ڕێبازی ئه ‌ وانه ‌ ی خه ‌ شم و قینیان لێگیراوه ( به ‌ هۆی ئه ‌ وه ‌ وه ده ‌ یزانن و لایانداوه ‌ ) ، هه ‌ روه ‌ ها نه ‌ مانخاته سه ‌ ر ڕێبازی ئه ‌ وانه ‌ ش ، که سه ‌ رگه ‌ ردان و گومڕان ( به ‌ هۆی لاساری و یاخی بوون و نه ‌ زانینیانه ‌ وه ‌ )

(src)="s2.1"> ALIF LAM MIM .
(trg)="s2.1"> ‌ چه ‌ ند پیتێك له سه ‌ ره ‌ تای هه ‌ ندێ له سووره ‌ ته ‌ كانی قورئاندا هاتوون ژماره ‌ یان ( 14 ) پیته ‌ ، نیوه ‌ ی كۆی پیته ‌ كانی زمانی عه ‌ ره ‌ بین ، بۆ سه ‌ لماندنی ( اعجاز ) و مه ‌ زنی و گرنگی قورئان كه له توانای هیچ كه ‌ سدا نیه به ‌ و پیتانه كتێبێكی ئاوا بێ وێنه دابنێت ، به ‌ راده ‌ یه ‌ ك هه ‌ تا ئه ‌ گه ‌ ر هه ‌ موو گرۆی ئاده ‌ میزاد و په ‌ ری كۆببنه ‌ وه بۆ ئه ‌ و مه ‌ به ‌ سته بێگومان ناتوانن ، هه ‌ روه ‌ ها چه ‌ نده ‌ ها نهێنی تریشی تێدایه ‌ ، زاناكان له هه ‌ ندێكی دواون ، هه ‌ ندێكیشیان وتوویانه ‌ : هه ‌ ر خوا خۆی زانایه به نهێنی ئه ‌ و پیتانه ‌ .

(src)="s2.2"> This is The Book free of doubt and involution , a guidance for those who preserve themselves from evil and follow the straight path ,
(trg)="s2.2"> ‌ ئه ‌ و قورئانه كتێبێكه هیچ گومانێكی تێدا نیه ‌ ، ( كه له لایه ‌ ن خوای په ‌ روه ‌ ردگاره ‌ وه ڕه ‌ وانه كراوه به جبره ‌ ئیلدا بۆ پێغه ‌ مبه ‌ ر ( صلی الله علیه وسلم ) كه مایه ‌ ی ڕێنمووی و سه ‌ رچاوه ‌ ی هیدایه ‌ ته بۆ خواناسان و پارێزكاران ( كه ئه ‌ وانه ‌ ن فه ‌ رزه ‌ كان جێبه ‌ جێ ده ‌ كه ‌ ن و له حه ‌ رام خۆیان ده ‌ پارێزن ، له ڕووی بیروباوه ‌ ڕو كردارو گوفتره ‌ وه ‌ ) .

(src)="s2.3"> Who believe in the Unknown and fulfil their devotional obligations , and spend in charity of what We have given them ;
(trg)="s2.3"> ئه ‌ وانه ‌ ی باوه ‌ ڕ به نه ‌ بینراوه ‌ كان ده ‌ هێنن ( وه ‌ ك خوا و فریشته و ئه ‌ وانه ‌ ی خوا باسی كردوون و ئێمه نایانبینین ) ، هه ‌ روه ‌ ها نوێژه ‌ كانیان به ‌ چاكی ئه ‌ نجام ده ‌ ده ‌ ن و له ‌ و ڕزق و ڕۆزییه ( حه ‌ ڵاڵه ‌ ی ) پێمان به ‌ خشیوون ، ده ‌ به ‌ خشن .

(src)="s2.4"> Who believe in what has been revealed to you and what was revealed to those before you , and are certain of the Hereafter .
(trg)="s2.4"> ( له هه ‌ مان كاتدا ) ئه ‌ وانه باوه ‌ ڕ ده ‌ هێنن به ‌ و ( په ‌ یامه ‌ ی ) كه بۆ تۆ ( ئه ‌ ی محمد ( ‎ ‎ ‎ ‎ صلی الله علیه وسلم ) دابه ‌ زێنراوه و به ‌ و په ‌ یامانه ‌ ش كه بۆ ( پێغه ‌ مبه ‌ رانی ‎ ( سه ‌ لامی خوایان لێ بێت ) پێش تۆ دابه ‌ زێنراوه ‌ ، دڵنیاش ده ‌ بن كه ڕۆژی دوایی پێش دێت و قیامه ‌ ت هه ‌ ر به ‌ رپا ده ‌ بێت .

(src)="s2.5"> They have found the guidance of their Lord and will be successful .
(trg)="s2.5"> ئه ‌ وانه له سه ‌ ر شا ڕێگه ‌ ی هیدایه ‌ تی په ‌ روه ‌ ردگاریانن و هه ‌ ر ئه ‌ وانیش سه ‌ رفراز و سه ‌ رکه ‌ وتوو ( ئه ‌ مانه بنه ‌ ما سه ‌ ره ‌ کیه ‌ کانی ئیمان و ئیسلامن ) .

(src)="s2.6"> As for those who deny , it is all the same if you warn them or not , they will not believe .
(trg)="s2.6"> به ‌ ڕاستی ئه ‌ وانه ‌ ی که بێ باوه ‌ ڕ بوون ئاگاداریان بکه ‌ یت یان ئاگاداریان نه ‌ که ‌ یت یه ‌ کسانه بۆیان ، باوه ‌ ڕ و ئیمان ناهێنن ...

(src)="s2.7.0"> God has sealed their hearts and ears , and veiled their eyes .
(src)="s2.7.1"> For them is great deprivation .
(trg)="s2.7"> ( چونکه ‌ ) خوا مۆری ناوه به ‌ سه ‌ ر دڵ و گوێیاندا و په ‌ رده ‌ ی به ‌ سه ‌ ر چاویاندا هێناوه ‌ ، ( نه بیرده ‌ که ‌ نه ‌ وه ‌ ، نه ئاماده ‌ ن حه ‌ ق ببیستن و ڕاستییه ‌ کان نابینن ) ، هه ‌ ر بۆیه سزایه ‌ کی سه ‌ خت چاوه ‌ ڕێیانه ‎ ‎ ‎ ( ئه ‌ مانه ‌ ش ده ‌ سته ‌ یه ‌ کن له بێ باوه ‌ ڕان که هه ‌ ر خوا خۆی ده ‌ یانناسێت ) .

(src)="s2.8"> And there are some who , though they say : " We believe in God and the Last Day , " ( in reality ) do not believe .
(trg)="s2.8"> له ناو خه ‌ ڵکیدا که ‌ سانێک هه ‌ ن که ده ‌ ڵێن : ئیمان و باوه ‌ ڕمان به خوا و به ڕۆژی قیامه ‌ ت هێناوه ( له ‌ ڕاستیدا ئه ‌ وانه درۆ ده ‌ که ‌ ن ) ئه ‌ وانه هه ‌ میشه باوه ‌ ڕدار نین ) .

(src)="s2.9"> They ( try to ) deceive God and those who believe , yet deceive none but themselves although they do not know .
(trg)="s2.9"> ئه ‌ وانه ( به ‌ خه ‌ یاڵی خۆیان وا ده ‌ زانن ) خوا و ئه ‌ و که ‌ سانه ده ‌ خه ‌ ڵه ‌ تێنن که باوه ‌ ڕداری ڕاسته ‌ قینه ‌ ن ! ! که ‌ چی جگه له خۆیان که ‌ سیان پێ ناخه ‌ ڵه ‌ تێنرێ ، به ‌ ڵام هه ‌ ست ناکه ‌ ن و تێناگه ‌ ن و بیرناکه ‌ نه ‌ وه ‌ .

(src)="s2.10.0"> Sick are their hearts , and God adds to their malady .
(src)="s2.10.1"> For them is suffering for they lie .
(trg)="s2.10"> ئه ‌ وانه له دڵ و ده ‌ روونیاندا نه ‌ خۆشی بێ باوه ‌ ڕی و حه ‌ سوودی و کینه هه ‌ یه ‌ ، خوایش ده ‌ ردیان گران و کاریگه ‌ ر ده ‌ کات و سزایه ‌ کی سه ‌ ختیش ( له دینا و قیامه ‌ تدا ) چاوه ‌ ڕێنانه به هۆی درۆکردن و ( دژایه ‌ تییان بۆ ئیسلام ) .

(src)="s2.11"> When asked to desist from spreading corruption in the land they say : " Why , we are reformers . "
(trg)="s2.11"> ئه ‌ وانه کاتێک پێیان ده ‌ وترێت تۆوی گوناهو تاوان و خراپه ‌ کاری مه ‌ چێنن له زه ‌ ویدا ، ده ‌ ڵێن : به ‌ ڕاستی ئێمه ته ‌ نها چاکسازی ده ‌ که ‌ ین ! !

(src)="s2.12"> Yet they are surely mischief-mongers , even though they do not know .
(trg)="s2.12"> ئاگادار بن ، که ڕاستی هه ‌ ر ئه ‌ وانه تۆوی خراپه ده ‌ چێنن ، به ‌ ڵام ( به ‌ هۆی لووت به ‌ رزی و ده ‌ رده ‌ دارییانه ‌ وه ‌ ) هه ‌ ستی پێ ناکه ‌ ن و ( خۆیانی لێ گێل ده ‌ که ‌ ن ) .

(src)="s2.13.0"> When asked to believe as others do , they say : " Should we believe like fools ? "
(src)="s2.13.1"> And yet they are the fools , even though they do not know .
(trg)="s2.13"> کاتێک پێیان ده ‌ وترێت ئیمان و باوه ‌ ڕ بهێنن وه ‌ کو ئه ‌ وه هه ‌ موو خه ‌ ڵکه ( بێ فێڵ و ڕاستگۆیانه ‌ ) که باوه ‌ ڕیان هێناوه ‌ ، ده ‌ ڵێن : چۆن ئێمه وه ‌ کو ئه ‌ و خه ‌ ڵکه عه ‌ قڵ و گێلانه باوه ‌ ڕ ده ‌ هێنین ، ( خه ‌ ڵکینه ‌ ) چاک بزانن و ئاگاداربن که هه ‌ ر ئه ‌ وانه خۆیان که ‌ م عه ‌ قڵ و گێل و نه ‌ فامن ، به ‌ ڵام بۆ خۆیان نازانن .

(src)="s2.14"> When they meet the faithful they say : " We believe ; " but when alone with the devils ( their fellows ) , they say : " We are really with you ; we were joking . "
(trg)="s2.14"> كاتێكیش ( دووڕووه ‌ كان ) ده ‌ گه ‌ ن به ‌ وانه ‌ ی باوه ‌ ڕیان هێناوه ده ‌ ڵێن : ئێمه ئیماندارین و باوه ‌ ڕمان هێناوه ‌ ! ! ، كه ‌ چی كاتێك به ته ‌ نها ده ‌ مێننه ‌ وه له لای شه ‌ یتانه گه ‌ وره و فێڵبازه ‌ كانیان ده ‌ ڵێن : به ‌ ڕاستی ئێمه له ‌ گه ‌ ڵ ئێوه ‌ ین ، بێگومان ئێمه ته ‌ نها گاڵته ‌ یان پێده ‌ كه ‌ ین و پێیان ڕاده ‌ بوێرین ! !

(src)="s2.15"> But God will turn the joke against them and allow them to sink deeper into evil and wander perplexed in their wickedness .
(trg)="s2.15"> ( به ‌ ڵام خه ‌ یاڵیان خاوه چونكه ‌ ) خوا سزای گاڵته ‌ جارییه ‌ كه ‌ یان لێده ‌ ستێنێت و ( ده ‌ یانكاته په ‌ ندو گاڵته ‌ جاڕ ) ، ئه ‌ وه جارێ به ‌ ره ‌ ڵای كردوون تا كوێرانه مل بنێن و درێژه به ‌ گومڕایی خۆیان بده ‌ ن .

(src)="s2.16"> They are indeed those who bartered away good guidance for error and gained nothing from the deal , nor found the right way .
(trg)="s2.16"> ئه ‌ وانه گومڕاییان كڕی به ‌ ڕێنموویی و هیدایه ‌ ت ، بازرگانیه ‌ كه ‌ یان قازانجی نه ‌ كرد ، سه ‌ رمایه ‌ كه ‌ شیان كه هیدایه ‌ ته له ده ‌ ستیانداو مایه ‌ پووچ بوون و وه ‌ رگری ڕێبازی هیدایه ‌ ت نه ‌ بوون ...

(src)="s2.17"> They are like a man who kindles a fire , and when its glow has illumined the air God takes away their light leaving them in the dark where they will not be able to see .
(trg)="s2.17"> نموونه و وێنه ‌ ی ئه ‌ وانه وه ‌ ك كه ‌ سێك وایه ‌ : ئاگرێك دابگیرسێنێت ( بۆ سوودی خۆی و هاوڕێكانی ) كه ‌ چی كاتێك هه ‌ ڵگیرساو ده ‌ وروبه ‌ ری خۆی ڕووناك كرده ‌ وه ‌ ، خوا ڕووناكیه ‌ كه ‌ یان لێ بكوژێنێته ‌ وه و له چه ‌ نده ‌ ها تاریكیدا جێیان بهێڵێت و هیچ تروسكاییه ‌ ك نابینین و ڕێ ده ‌ رناكه ‌ ن .

(src)="s2.18"> They are deaf , dumb and blind , and shall never return ;
(trg)="s2.18"> ئه ‌ وانه كه ‌ ڕو لاڵ و كوێرن ( له ئاستی حه ‌ ق و ڕاستیداو ) ، ناشگه ‌ ڕێنه ‌ وه ( بۆ سه ‌ ر هیدایه ‌ ت ) .

(src)="s2.19.0"> Or like rain pouring from the sky which hides within it darkness , thunder and lightning .
(src)="s2.19.1"> They thrust their fingers into their ears for safety against noise and death .
(src)="s2.19.2"> But God surrounds those who believe not from all sides .
(trg)="s2.19"> یاخود وێنه ‌ یان وه ‌ ك كه ‌ سانێك وایه به ده ‌ ست بارانێكی لێزمه ‌ وه گیریان خواردبێت ، كه په ‌ ڵه هه ‌ وری تاریك و هه ‌ وره تریشقه و بروسكه ‌ ی هه ‌ بێت ، له تاو ده ‌ نگی بروسكه ‌ كه په ‌ نجه ‌ یان ده ‌ ئاخنن به ‌ گوێچكه ‌ یاندا له ترسی مردن ، خوایش گه ‌ مارۆی كافرانی داوه ( بارانه ‌ كه قورئانه و بروسكه ‌ كان ، ترساندنی دووڕووه ‌ كانه كه حه ‌ ز به ‌ بیستنی ناكه ‌ ن ) .

(src)="s2.20.0"> Verily the lightning could snatch away their eyes .
(src)="s2.20.1"> When it flashes forth they walk in its flare .
(src)="s2.20.2"> When darkness returns they stand still .
(src)="s2.20.3"> And if the Lord wills so He could take away their hearing and sight ; surely God is all-powerful .
(trg)="s2.20"> خه ‌ ریكه تیشكی بروسكه ‌ كه بینایی چاویان به ‌ رێت ، هه ‌ ر كاتێك به ‌ ر پێیان ڕۆشن ده ‌ كاته ‌ وه ‌ ، ده ‌ ڕۆن ، هه ‌ ر كه تیشكه ‌ كه نه ‌ ماو تاریك بوو لێیان ، ( ده ‌ سڵه ‌ مێنه ‌ وه و ) هه ‌ ڵوێسته ده ‌ كه ‌ ن ، خۆ ئه ‌ گه ‌ ر خوا بیویستایه بیستن و بینینیانی له ‌ ناو ده ‌ برد ، به ‌ ڕاستی خوا ده ‌ سه ‌ ڵاتی به ‌ سه ‌ ر هه ‌ موو شتێكدا هه ‌ یه ‌ .

(src)="s2.21"> So , O you people , adore your Lord who created you , as He did those before you , that you could take heed for yourselves and fear Him
(trg)="s2.21"> ئه ‌ ی خه ‌ ڵكینه په ‌ روه ‌ ردگاری خۆتان بپه ‌ رستن ، ئه ‌ و زاته ‌ ی كه ئێوه و پێشینانی ئێوه ‌ شی به ‌ دی هێناوه ‌ ، بۆ ئه ‌ وه ‌ ی ڕێبازی خواناسی و ته ‌ قوا و پارێزكاری بگرنه به ‌ ر .

(src)="s2.22.0"> Who made the earth a bed for you , the sky a canopy , and sends forth rain from the skies that fruits may grow -- your food and sustenance .
(src)="s2.22.1"> So , do not make another the equal of God knowingly .
(trg)="s2.22"> هه ‌ ر ئه ‌ وزاته زه ‌ وی كردووه به فه ‌ رش و جێگای نیشته ‌ جێ بوون و ژیان بۆتان ، ئاسمانی وه ‌ كو سه ‌ قفێك به ‌ سه ‌ رتانه ‌ وه ڕاگیر كردووه ‌ ، له ئاسمانه ‌ وه ئاوی بۆ باراندوون ، جا به ‌ هۆیه ‌ وه جۆره ‌ ها به ‌ رهه ‌ می ( دره ‌ خت و گژوگیای ) به ‌ ده ‌ رهێناوه تا ببێته ڕزق و ڕۆزی بۆتان ، كه ‌ واته شه ‌ ریك و هاوتا بۆ خوا بڕیار مه ‌ ده ‌ ن ، كه خۆشتان ده ‌ زانن په ‌ رستراو ده ‌ بێت به ‌ دیهێنه ‌ ر بێت .

(src)="s2.23"> If you are in doubt of what We have revealed to Our votary , then bring a Surah like this , and call any witness , apart from God , you like , if you are truthful .
(trg)="s2.23"> جا ئه ‌ گه ‌ ر ئێوه له دوو دڵیدان و گومانتان له ‌ م ( قورئانه پیرۆزه ‌ ) هه ‌ یه كه دامانبه ‌ زاندووه بۆ به ‌ نده ‌ ی خۆمان محمد ( صلی الله علیه وسلم ) ئه ‌ گه ‌ ر بۆتان ده ‌ كرێت ئێوه ‌ ش هه ‌ وڵ بده ‌ ن سووره ‌ تێكی وه ‌ ك ئه ‌ و بهێنن ، هاوپه ‌ یمان و هاوكاره ‌ كانیشتان جگه له خوا ( بۆ ئه ‌ و مه ‌ به ‌ سته ‌ ) بانگ بكه ‌ ن ئه ‌ گه ‌ ر ئێوه ڕاست ده ‌ كه ‌ ن .

(src)="s2.24"> But if you cannot , as indeed you cannot , then guard yourselves against the Fire whose fuel is men and rocks , which has been prepared for the infidels .
(trg)="s2.24"> خۆ ئه ‌ گه ‌ ر نه ‌ تانتوانی و هه ‌ رگیز نایشتوانن ( كه ‌ واته باوه ‌ ڕبهێنن و ) خۆتان بپارێزن له ‌ و ئاگره ‌ ی : سووته ‌ مه ‌ نیه ‌ كه ‌ ی خڵكی و به ‌ رده ‌ ، كه بۆ بێ باوه ‌ ڕ و خوانه ‌ ناسان ئاماده كراوه ‌ .

(src)="s2.25.0"> Announce to those who believe and have done good deeds , glad tidings of gardens under which rivers flow , and where , when they eat the fruits that grow , they will say : " Indeed they are the same as we were given before , " so like in semblance the food would be .
(src)="s2.25.1"> And they shall have fair spouses there , and live there abidingly .
(trg)="s2.25"> ( ئه ‌ ی پێغه ‌ مبه ‌ ر ( صلی الله علیه وسلم ) مژده بده به ‌ وانه ‌ ی كه باوه ‌ ڕیان هێناوه و كارو كرده ‌ وه چاكه ‌ كانیان ئه ‌ نجامداوه به ‌ وه ‌ ی باخه ‌ كانی به ‌ هه ‌ شت كه چه ‌ نده ‌ ها ڕوبار به ‌ ژێردره ‌ خت و به ‌ ناو باخه ‌ كانیدا ده ‌ ڕوات ، به ‌ ڕاستی بۆیان ئاماده ‌ یه ‌ ، هه ‌ ركاتێك له میوه ‌ و به ‌ رهه ‌ مێكی ئه ‌ و باخانه ‌ یان بۆ ده ‌ هێنن ، ده ‌ ڵێن : ئێستا له ‌ وه ‌ تان هێنا ، تاوێك له ‌ مه ‌ و پێش خواردمان ، هه ‌ ر ده ‌ یهێنین و له ‌ یه ‌ كتریش ده ‌ چن ، ( له ڕه ‌ نگ و ڕواڵه ‌ تدا ، به ‌ ڵام له ‌ تام و بۆندا زۆر جیاوازن ) ، هه ‌ روه ‌ ها له ‌ وێدا هاوسه ‌ رانی پاك و بێ گه ‌ ردیان بۆ ئاماده ‌ كراوه ( ئه ‌ و به ‌ خته ‌ وه ‌ رانه ‌ ) ژیانی هه ‌ میشه ‌ یی و نه ‌ بڕاوه له ‌ و به ‌ هه ‌ شته ‌ دا ده ‌ به ‌ نه سه ‌ ر .

(src)="s2.26.0"> God is not loath to advance the similitude of a gnat or a being more contemptible ; and those who believe know whatever is from the Lord is true .
(src)="s2.26.1"> But those who disbelieve say : " What does God mean by this parable ? "
(src)="s2.26.2"> He causes some to err this way , and some He guides ; yet He turns away none but those who transgress ,
(trg)="s2.26"> به ‌ ڕاستی خوا باكی نیه ‌ و نه ‌ نگ نیه به ‌ لایه ‌ وه هه ‌ ر نموونه ‌ یه ‌ ك بهێنێته ‌ وه به مێشوله ‌ یه ‌ ك ، له ‌ ویش بچووكتر بێت یان گه ‌ وره ‌ تر ، جا ئه ‌ وانه ‌ ی ئیمان و باوه ‌ ڕیان هێناوه ‌ ، ئه ‌ وه چاك ده ‌ زانن ئه ‌ م نمونه ‌ یه ڕاسته و له لایه ‌ ن په ‌ روه ‌ ردگاریانه ‌ وه ‌ یه ‌ ، ئه ‌ وانه ‌ ش كافرو بێ باوه ‌ ڕن ده ‌ ڵێن : خوا مه ‌ به ‌ ستی چی بوو له ‌ م نموونه ‌ یه ‌ دا ؟ ( خوای گه ‌ وره ‌ ش ده ‌ فه ‌ رموێت ) زۆرێكی پێ گومڕا ده ‌ كات و زۆرێكی تریشی پێ هیدایه ‌ ت و ڕێنمووی ده ‌ كات ، به ‌ ڵام دیاره جگه له لارو وێرو یاخی و تاوانباران كه ‌ سی تر گومڕا ناكات ...

(src)="s2.27"> Who , having sealed it , break God 's covenant , dividing what He ordained cohered ; and those who spread discord in the land will suffer assuredly .
(trg)="s2.27"> ئه ‌ وانه ‌ ی په ‌ یمانی خوا ( كه له ڕووی فیتره ‌ ت و سروشت و په ‌ یامه ‌ كانی خواوه ‌ ) هه ‌ یانه ‌ ، ( كه ده ‌ بێت خواناس بن ) هه ‌ ڵده ‌ وه ‌ شێننه ‌ وه و په ‌ یڕه ‌ وی ناكه ‌ ن له ‌ دوای به ‌ هێزو پته ‌ و بوونی ، ئه ‌ و په ‌ یوه ‌ ندییانه ‌ ش ده ‌ پسێنن كه خوا فه ‌ رمانی گه ‌ یاندنی داوه ‌ ، له ‌ زه ‌ ویشدا تاوان و خراپه ده ‌ چێنن ، ئا ئه ‌ وانه خۆیان زه ‌ ره ‌ رمه ‌ ند و خه ‌ ساره ‌ تمه ‌ ندن .

(src)="s2.28.0"> Then how can you disbelieve in God ?
(src)="s2.28.1"> He gave you life when you were dead .
(src)="s2.28.2"> He will make you die again then bring you back to life : To Him then you will return .
(trg)="s2.28"> ( خه ‌ ڵكینه ‌ ) ، چۆن بێ بڕوا ده ‌ بن به خوا له ‌ كاتێكدا ئێوه بێ گیان بوون ( له توێی خاكدا ) خوا ( دروستی كردوون ) و گیانی به ‌ به ‌ ردا كردن ، پاشان ده ‌ تانمرێنێت و دوایی زیندووتان ده ‌ كاته ‌ وه ‌ ، ئه ‌ وسا هه ‌ ر بۆ لای ئه ‌ ویش ده ‌ برێنه ‌ وه ‌ .

(src)="s2.29"> He made for you all that lies within the earth , then turning to the firmament He proportioned several skies : He has knowledge of everything .
(trg)="s2.29"> هه ‌ ر ئه ‌ وزاته هه ‌ موو شتێكی له زه ‌ ویدا بۆ ئێوه دروست كردووه ‌ ، پاشان ویستی ئاسمان دروست بكات ، بۆیه به حه ‌ وت چین به ‌ دی هێناو ڕێكی خستن ، هه ‌ ر خۆیشی به هه ‌ موو شتێك زاناو ئاگاداره ‌ .

(src)="s2.30.0"> Remember , when your Lord said to the angels : " I have to place a trustee on the earth , " they said : " Will You place one there who would create disorder and shed blood , while we intone Your litanies and sanctify Your name ? "
(src)="s2.30.1"> And God said : " I know what you do not know . "
(trg)="s2.30"> ( ئه ‌ ی محمد ( صلی الله علیه وسلم ) باسی ئه ‌ وه بكه له دێرین زه ‌ ماندا ) په ‌ روه ‌ ردگارت به فریشته ‌ كانی وت : به ‌ ڕاستی من ده ‌ مه ‌ وێت له زه ‌ ویدا جێنشینێك دابنێم ( بۆ ئاوه ‌ دانی و دینداری ) ، فریشته ‌ كان وتیان : ئایا كه ‌ سێكی تیادا ده ‌ كه ‌ یته جێنشین كه خراپه ‌ و تاوانی تیادا بچێنێت و خوێنرێژی تێدا ئه ‌ نجام بدات ؟ ! له ‌ كاتێكدا ئێمه ته ‌ سبیحات و سوپاس و ستایشت ده ‌ كه ‌ ین و قه ‌ درو ڕێزی تۆ چاك ده ‌ زانین و به ‌ دوورت ده ‌ گرین له ‌ و شتانه ‌ ی شایسته ‌ ی تۆ نین ، ( له ‌ وه ‌ ڵامیاندا ) خوا فه ‌ رمووی : بێگومان ئه ‌ وه ‌ ی ئێوه نایزانن من ده ‌ یزانم .

(src)="s2.31"> Then He gave Adam knowledge of the nature and reality of all things and everything , and set them before the angels and said : " Tell Me the names of these if you are truthful . "
(trg)="s2.31"> ( ئینجا ئاده ‌ می درووست كرد ، ویستی توانایی و لێهاتووی بۆ فریشته ‌ كان ڕوون بكاته ‌ وه ‌ ) ناوی هه ‌ رچی پێویستی ده ‌ وروبه ‌ ر هه ‌ یه فێری كرد ، له ‌ وه ‌ ودوا به فریشته ‌ كانی ڕانواند و پێی فه ‌ رموون : ئاده ‌ ی ئێوه ناوی ئه ‌ و شتانه ‌ م پێ بڵێن ئه ‌ گه ‌ ر ڕاست ده ‌ كه ‌ ن و ( توانای ئاوه ‌ دانكردنه ‌ وه ‌ ی زه ‌ ویتان هه ‌ یه ‌ ؟ ) .

(src)="s2.32"> And they said : " Glory to You ( O Lord ) , knowledge we have none except what You have given us , for You are all-knowing and all-wise . "
(trg)="s2.32"> فریشته ‌ كان وتیان : پاكی و بێگه ‌ ردی و ستایش هه ‌ ر شایسته ‌ ی تۆیه ‌ ، ئێمه هیچ زانستێكمان نیه ‌ ، ته ‌ نها ئه ‌ وه ده ‌ زانین كه تۆ فێرت كردووین ، به ‌ ڕاستی تۆ په ‌ روه ‌ ردگارێكی زاناو دانایت .

(src)="s2.33.0"> Then He said to Adam : " Convey to them their names . "
(src)="s2.33.1"> And when he had told them , God said : " Did I not tell you that I know the unknown of the heavens and the earth , and I know what you disclose and know what you hide ? "
(trg)="s2.33"> ئه ‌ وسا خوا فه ‌ رمووی ئه ‌ ی ئاده ‌ م ئاده ‌ ی تۆ ئاگاداریان بكه به ناوه ‌ كانیان ، جا كاتێك ئاده ‌ م هه ‌ واڵی ناوه ‌ كانی پێدان .. خوا فه ‌ رمووی : ئه ‌ ی پێم نه ‌ وتن به ‌ ڕاستی من خۆم ئاگادارم به نهێنی ئاسمانه ‌ كان و زه ‌ وی ، ده ‌ شزانم ئێوه چی ده ‌ رده ‌ خه ‌ ن و چی ده ‌ شارنه ‌ وه ‌ ؟ !

(src)="s2.34"> Remember , when We asked the angels to bow in homage to Adam , they all bowed but Iblis , who disdained and turned insolent , and so became a disbeliever .
(trg)="s2.34"> كاتێكیش به ‌ فریشته ‌ كانمان وت : سوژده به ‌ رن بۆ ئاده ‌ م ( سوژده ‌ ی ڕێزو به ‌ فه ‌ رمانی خوا ، وه ‌ كو ڕووگه ‌ یه ‌ ك ) سوژده ‌ یان برد ، جگه ئیبلیس نه ‌ بێت كه سه ‌ رپێچی كردو خۆی به گه ‌ وره ‌ زانی و خۆی خسته ڕیزی كافره ‌ كانه ‌ وه ‌ .

(src)="s2.35"> And We said to Adam : " Both you and your spouse live in the Garden , eat freely to your fill wherever you like , but approach not this tree or you will become transgressors .
(trg)="s2.35"> ئینجا وتمان : ئه ‌ ی ئاده ‌ م خۆت و هاوسه ‌ رت له ‌ م به ‌ هه ‌ شته ‌ دا ژیان به ‌ رنه ‌ سه ‌ رو نیشته ‌ جێ بن له ‌ هه ‌ ر كوێ حه ‌ زده ‌ كه ‌ ن بخۆن و بخۆنه ‌ وه به ‌ تێرو ته ‌ سه ‌ لی ، به ‌ ڵام نزیكی ئه ‌ م دره ‌ خته مه ‌ كه ‌ ون ( دره ‌ ختێكی دیاری كراو بۆ تاقی كردنه ‌ وه لێیان قه ‌ ده ‌ غه كرا ) ئه ‌ گینا ده ‌ چنه ڕیزی سته ‌ مكارانه ‌ وه ‌ .

(src)="s2.36.0"> But Satan tempted them and had them banished from the ( happy ) state they were in .
(src)="s2.36.1"> And We said : " Go , one the antagonist of the other , and live on the earth for a time ordained , and fend for yourselves . "
(trg)="s2.36"> شه ‌ یتان ( فرسه ‌ تی لێهێنان ) و له خشته ‌ ی بردن ( وای لێكردن له به ‌ رو بوومی دره ‌ خته قه ‌ ده ‌ غه كراوه ‌ كه بخۆن ) و له ‌ و شوێنه ( خۆش و پڕ له نازو نیعمه ‌ ته ‌ ) به ‌ ده ‌ ركردنی دان ، ئه ‌ وسا پێمان وتن : ( ماده ‌ م سه ‌ رپێچیتان كرد ئیتر لێره جێتان نابێته ‌ وه ‌ ) ، ده ‌ بێت دابه ‌ زنه خواره ‌ وه بۆ سه ‌ ر زه ‌ وی ، جا ( له ‌ وێ ) هه ‌ نێدكتان دوژمنی هه ‌ ندێكتانن ( شه ‌ یتان دوژمنی ئێوه ‌ یه و به ‌ رده ‌ وام هه ‌ وڵ ده ‌ دات دوژمنایه ‌ تی له نێوانتاندا به ‌ رپا بكات ) ، تاماوه ‌ یه ‌ كی دیاری كراو نیشته ‌ جێ ده ‌ بن له ‌ زه ‌ ویداو له نازو نیعمه ‌ ته ‌ كان سوود وه ‌ رده ‌ گرن و به ‌ هره ‌ وه ‌ ر ده ‌ بن .

(src)="s2.37"> Then his Lord sent commands to Adam and turned towards him : Indeed He is compassionate and kind .
(trg)="s2.37"> پاشان ئاده ‌ م له ‌ لایه ‌ ن په ‌ روه ‌ ردگاریه ‌ وه چه ‌ ند وشه ‌ و نزایه ‌ كی وه ‌ رگرت ( به ‌ دڵ و به ‌ كوڵ پاڕایه ‌ وه خوای میهره ‌ بانیش ) نزاكه ‌ ی وه ‌ رگرت و لێی خۆش بوو ، چونكه به ‌ ڕاستی ته ‌ نها ئه ‌ و ، زاتێكی ئێجگار میهره ‌ بان و تۆبه وه ‌ رگره ‌ . ( نزاكه ‌ ش له ئایه ‌ تی 23 ی سووره ‌ تی ئه ‌ عراف دا هاتووه ‌ ) .

(src)="s2.38.0"> And We said to them : " Go , all of you .
(src)="s2.38.1"> When I send guidance , whoever follows it will neither have fear nor regret ;
(trg)="s2.38"> ئنجا وتمان : هه ‌ مووتان ده ‌ بێ دابه ‌ زن ( بۆ سه ‌ ر زه ‌ وی ) جا ئه ‌ گه ‌ ر هه ‌ ركاتێك له لایه ‌ ن منه ‌ وه ڕێنوماییتان بۆهات ، هه ‌ ركه ‌ س شوێن ڕێنوومایی من بكه ‌ وێت ، ئه ‌ وه نه ترس و بیمیان له ‌ سه ‌ ر ده ‌ بێت ، نه غه ‌ مگین و دڵته ‌ نگ ده ‌ بن .

(src)="s2.39"> But those who deny and reject Our signs will belong to Hell , and there abide unchanged . "
(trg)="s2.39"> ئه ‌ وانه ‌ ش بێ باوه ‌ ڕ بوون و باوه ‌ ڕیان به ئایه ‌ ته ‌ كانی ئێمه نه ‌ بوو ، ئه ‌ وانه نیشته ‌ جێی دۆزه ‌ خن و بۆ هه ‌ تا هه ‌ تایی تیایدا ده ‌ مێننه ‌ وه ‌ .

(src)="s2.40.0"> O children of Israel , remember the favours I bestowed on you .
(src)="s2.40.1"> So keep your pledge to Me , and I will mine to you , and be fearful of Me ,
(trg)="s2.40"> ئه ‌ ی نه ‌ وه ‌ ی ئیسرائیل ( نه ‌ وه ‌ ی حه ‌ زره ‌ تی یه ‌ عقوب ( سه ‌ لامی خوای له ‌ سه ‌ ر بێت ) یادی نازو نیعمه ‌ تی من بكه ‌ نه ‌ وه كه به ‌ سه ‌ رتاندا ڕژاندومه ‌ و به ‌ وه ‌ فاو به ‌ ئه ‌ مه ‌ ك بن و په ‌ یمانه ‌ كه ‌ م جێبه ‌ جێ بكه ‌ ن ( كه ئیمان و كرده ‌ وه ‌ ی چاك و باوه ‌ ڕكردنه به ‌ هه ‌ موو پێغه ‌ مبه ‌ ران به ‌ بێ جیاوازی ) ئه ‌ وسا منیش په ‌ یمانی خۆم به ‌ جێ ده ‌ هێنم ( كه جێنشین كردنتانه له دنیاداو ، به ‌ هه ‌ شتی به ‌ رینه له قیامه ‌ تدا ) باترس و بیمتان ته ‌ نها له من هه ‌ بێت ( تا ئاسووده ‌ یی ڕه ‌ هاتان پێ ببه ‌ خشم ) ...

(src)="s2.41"> And believe in what I have sent down which verifies what is already with you ; and do not be the first to deny it , nor part with it for little gain ; and beware of Me .
(trg)="s2.41"> هه ‌ روه ‌ ها ئیمان بهێنن به ‌ و قورئانه ‌ ی كه ناردومه ‌ ته خواره كه پاڵپشتی په ‌ یامه ‌ كه ‌ ی لای ئێوه ‌ یه ( ته ‌ ورات و ئینجیلی ده ‌ ستكاری نه ‌ كراو ) مه ‌ بنه یه ‌ كه ‌ م بێ بڕوا پێی ( له جیاتی یه ‌ كه ‌ م باوه ‌ ڕدار ) و ئایه ‌ ته ‌ كانم به نرخێكی كه ‌ م مه ‌ گۆڕنه ‌ وه ( له پێناوی به ‌ ده ‌ ستهێنانی هه ‌ ندێ مه ‌ رامی كه ‌ م نرخی دنیادا ) ، ته ‌ نها له من بترسن و خۆتان له خه ‌ شمی من بپارێزن .

(src)="s2.42"> Do not confuse truth with falsehood , nor conceal the truth knowingly .
(trg)="s2.42"> نه ‌ كه ‌ ن ڕاستی و به ‌ تاڵ ، حه ‌ ق و ناحه ‌ ق به ‌ یه ‌ كه ‌ وه بئاڵێنن و حه ‌ ق مه ‌ شارنه ‌ وه ‌ ، درۆ دامه ‌ پۆشن به ‌ ڕاست له ‌ كاتێكدا خۆشتان حه ‌ ق و ڕاستی ده ‌ زانن كامه ‌ یه ‌ .

(src)="s2.43"> Be firm in devotion ; give zakat ( the due share of your wealth for the welfare of others ) , and bow with those who bow ( before God ) .
(trg)="s2.43"> نوێژه ‌ كانتان به ‌ چاكی ئه ‌ نجام بده ‌ ن به دروشمه ‌ كانیه ‌ وه ‌ و زه ‌ كاتیش بده ‌ ن ، له ‌ گه ‌ ڵ كڕنووش به ‌ راندا كڕنووش ببه ‌ ن ( بۆ په ‌ روه ‌ ردگارتان ) .

(src)="s2.44.0"> Will you enjoin good deeds on the others and forget your own selves ?
(src)="s2.44.1"> You also read the Scriptures , why do you then not understand ?
(trg)="s2.44"> ( كه ‌ ی ئه ‌ وه ڕاسته ‌ ) فه ‌ رمانی چاكه به ‌ خه ‌ ڵكی بده ‌ ن و خۆتان فه ‌ رامۆش بكه ‌ ن ؟ ! له ‌ كاتێكدا خۆ ئێوه كتێبی خوا ـ ته ‌ ورات ـ ده ‌ خوێننه ‌ وه ‌ ، ( ده ‌ زانن سزای گوفتاری بێ ڕه ‌ فتار چۆنه ‌ ) جا ئایا ژیریتان ڕێتان لێناگرێت له ‌ و هه ‌ ڵوێسته ناشرینه ‌ ؟ !

(src)="s2.45"> Find strength in fortitude and prayer , which is heavy and exacting but for those who are humble and meek ,
(trg)="s2.45"> ( ئێوه هه ‌ وڵ بده ‌ ن ) پشت ببه ‌ ستن به ‌ ئارامگرتن و نوێژكردن ( بۆ گه ‌ یشتن به ئامانج ) به ‌ ڕاستی نوێژ ئه ‌ ركێكی گه ‌ وره ‌ و گرانه ‌ ، مه ‌ گه ‌ ر له ‌ سه ‌ ر ئه ‌ و كه ‌ سانه ‌ ی كه به خۆشه ‌ ویستی و سۆزه ‌ وه خواپه ‌ رستی ئه ‌ نجام ده ‌ ده ‌ ن و ( باوه ‌ ڕی دامه ‌ زراویان هه ‌ یه ‌ ) ...

(src)="s2.46"> Who are conscious that they have to meet their Lord , and to Him they have to return .
(trg)="s2.46"> ئه ‌ وانه ‌ ی ده ‌ زانن بێگومان به دیداری په ‌ روه ‌ ردگاریان شاد ده ‌ بن و باوه ‌ ڕی پته ‌ ویان هه ‌ یه و كه بۆ لای ئه ‌ و ده ‌ گه ‌ ڕێنه ‌ وه ‌ .

(src)="s2.47"> Remember , O children of Israel , the favours I bestowed on you , and made you exalted among the nations of the world .
(trg)="s2.47"> ئه ‌ ی نه ‌ وه ‌ ی ئیسرائیل : یادی نازو نیعمه ‌ ته ‌ كانم بكه ‌ نه ‌ وه كه ڕشتومه به ‌ سه ‌ رتاندا بێگومان من گرنگی زۆرم پێداون و نازونیعمه ‌ تی زۆرم پێبه ‌ خشیوون ( له ‌ خواردن و خواردنه ‌ وه له موعجیزه ‌ ی جۆراوجۆر ، له ‌ چاره ‌ سه ‌ ركردنی كێشه ‌ كانیان ، ... هتد ) من زیاده ڕێزی ئێوه ‌ م داوه به ‌ سه ‌ ر هه ‌ موو خه ‌ ڵكیدا ( ئه ‌ ڵبه ‌ ته له ‌ سه ‌ رده ‌ می خۆیاندا و ئه ‌ وانه ‌ ی كه پابه ‌ ندی ئاینی خوا بوون ، به تایبه ‌ تی پێغه ‌ مبه ‌ ران و پیاوچاكان ) ...

(src)="s2.48"> Take heed of the day when no man will be useful to man in the least , when no intercession matter nor ransom avail , nor help reach them .
(trg)="s2.48"> خۆتان بپارێزن له ڕۆژێك كه كه ‌ س فریای كه ‌ س ناكه ‌ وێت و كه ‌ س هیچی له ‌ ده ‌ ست نایه ‌ ت و تكاكاری كه ‌ سیش وه ‌ رناگیرێت و بارمته ‌ و گۆڕانكاری تیادا ئه ‌ نجام نادرێت و ئه ‌ و كه ‌ سانه ‌ ی خوانه ‌ ناسن یارمه ‌ تی نادرێن و سه ‌ رناخرێن .

(src)="s2.49"> Remember , We saved you from the Pharaoh 's people who wronged and oppressed you and slew your sons but spared your women : In this was a great favour from your Lord .
(trg)="s2.49"> بیری نیعمه ‌ تی ڕزگاربونیشتان بكه ‌ نه ‌ وه كاتێك ڕزگارمان كردن و له ‌ ده ‌ ست دارو ده ‌ سته ‌ ی فیرعه ‌ ون كه خراپترین سزاو ئازاریان ده ‌ دان ، كوڕه ‌ كانتانیان سه ‌ رده ‌ بڕین و ئافره ‌ ته ‌ كانتانیان ده ‌ هێشتنه ‌ وه ( بۆ كاره ‌ كه ‌ ری و خزمه ‌ ت ) ئه ‌ وه ‌ ش بۆ ئێوه توشهات و تاقیكردنه ‌ وه ‌ یه ‌ كی گه ‌ وره بوو بۆتان له ‌ لایه ‌ ن په ‌ روه ‌ ردگارتانه ‌ وه ( تا پشت به ‌ و زاته ببه ‌ ستن و بڕوای ته ‌ واوتان پێی هه ‌ بێت ) .

(src)="s2.50"> Remember , We parted the sea and saved you , and drowned the men of Pharaoh before your very eyes .
(trg)="s2.50"> یادی ئه ‌ و نیعمه ‌ ته بكه ‌ نه ‌ وه كه له ‌ به ‌ ر خاتری ئێوه ده ‌ ریاكه ‌ مان له ‌ ت كرد ، ئینجا ڕزگارمان كردن ، دارو ده ‌ سته ‌ ی فیرعه ‌ ونمان نغرۆ كرد ، له ‌ كاتێكدا ئێوه به ‌ چاوی خۆتان بینیتان و ته ‌ ماشاتان ده ‌ كردن .

(src)="s2.51"> Yet , remember , as We communed with Moses for forty nights you took the calf in his absence ( and worshipped it ) , and you did wrong .
(trg)="s2.51"> یادی ئه ‌ و ( نیعمه ‌ ته ‌ ) بكه ‌ نه ‌ وه كاتێك چل شه ‌ و واده ‌ مان دانا بۆ موسا ( بۆ پاڕانه ‌ وه ‌ و نزا ) پاشان گوێره ‌ كه ‌ كه ‌ تان كرده خواتان ، بێگومان ئێوه سته ‌ مكار بوون .

(src)="s2.52"> Even so , We pardoned you that you may be grateful .
(trg)="s2.52"> پاشان ( له ‌ و هه ‌ موو هه ‌ ڵانه ‌ تان ) خۆشبووین بۆ ئه ‌ وه ‌ ی سوپاسگوزاریی بكه ‌ ن .

(src)="s2.53"> Remember , We gave Moses the Book and Discernment of falsehood and truth , that you may be guided .
(trg)="s2.53"> یادی ئه ‌ ونیعمه ‌ ته بكه ‌ نه ‌ وه كاتێك كتێبی ( ته ‌ ورات ) و جیاكه ‌ ره ‌ وه ‌ ی ( ره ‌ واو ، ناڕه ‌ وامان ) به ‌ خشی به موسا بۆ ئه ‌ وه ‌ ی ڕێبازی هیدایه ‌ ت بگرنه ‌ به ‌ ر ( له گومڕایی ڕزگارتان ببێت ) .

(src)="s2.54.0"> Remember , Moses said : " My people , by taking this calf you have done yourselves harm , so now turn to your Creator in repentance , and kill your pride , which is better with your Lord . "
(src)="s2.54.1"> And ( the Lord ) softened towards you , for He is all-forgiving and merciful .
(trg)="s2.54"> یادی ئه ‌ و نیعمه ‌ ته بكه ‌ نه ‌ وه كاتێك موسا به قه ‌ وم و هۆزی خۆی وت : ئه ‌ ی قه ‌ وم و هۆزه ‌ كه ‌ م به ‌ ڕاستی ئێوه به ‌ و گوێره ‌ كه په ‌ رستی یه سته ‌ متان له خۆتان كردووه ‌ ، ده ‌ ی بگه ‌ ڕێنه ‌ وه بۆ لای به ‌ دیهێنه ‌ رتان و ته ‌ وبه بكه ‌ ن و ئینجا خۆتان بكوژن ( بێ تاوان تاوانبان بكوژێت ) ، ئه ‌ وه باشتره بۆتان ( چونكه تاوانه ‌ كه ‌ تان زۆر گه ‌ وره ‌ یه ‌ ) پاشان ئه ‌ ویش ( واته خوا دوای له ‌ ناوبردنی هه ‌ ندێك له تاوانباران ) تۆبه ‌ ی وه ‌ رگرت ( له ‌ وانه ‌ ی مابوون ) ، له ڕاستیدا ته ‌ نها ئه ‌ و زاته هێجگار ته ‌ وبه وه ‌ رگرو به ڕه ‌ حم و دلۆڤانه ‌ .

(src)="s2.55"> Remember , when you said to Moses : " We shall not believe in you until we see God face to face , " lightning struck you as you looked .
(trg)="s2.55"> یادی ئه ‌ و نیعمه ‌ ته بكه ‌ نه ‌ وه كه وتتان : ئه ‌ ی موسا هه ‌ رگیز باوه ‌ ڕت پێناهێنین تاوه ‌ كو به ئاشكراو به چاوی خۆمان خوا نه ‌ بینین ، ئیتر یه ‌ كسه ‌ ر هه ‌ وره ‌ بروسكه ‌ كه لێی دان ، له كاتێكدا كه ته ‌ ماشاتان ده ‌ كرد و به ‌ ده ‌ ورو به ‌ ری خۆتاندا ده ‌ تانڕوانی ( به ‌ سه ‌ رسامیه ‌ وه بیرتان ده ‌ كرده ‌ وه ‌ ) .

(src)="s2.56"> Even then We revived you after you had become senseless that you might give thanks ;
(trg)="s2.56"> پاشان زیندوومان كردنه ‌ وه ‌ و ژیانمان پێبه ‌ خشینه ‌ وه له ‌ دوای ئه ‌ و مه ‌ رگه ‌ تان بۆ ئه ‌ وه ‌ ی سوپاسگوزاریی بكه ‌ ن .

(src)="s2.57.0"> And made the cloud spread shade over you , and sent for you manna and quails that you may eat of the good things We have made for you .
(src)="s2.57.1"> No harm was done to Us , they only harmed themselves .
(trg)="s2.57"> ( هه ‌ روه ‌ ها ) له نازو نیعمه ‌ ته ‌ كانی خوا بۆتان ئه ‌ وه ‌ یه ‌ : ئێمه هه ‌ ورمان بۆ كردن به سێبه ‌ رو گه ‌ زۆمان بۆ باراندن و په ‌ له ‌ وه ‌ ری شه ‌ لاقه ‌ مان بۆ ناردن ، ده بخۆن له ‌ و ڕزق و ڕۆزییه چاكانه ‌ ی كه پێمان به ‌ خشیوون ( به ‌ ڵام له ‌ به ‌ ر بێ دینی و سته ‌ میان تۆڵه ‌ مان لێسه ‌ ندن ) ، جا وه ‌ نه ‌ بێت ئه ‌ وانه سته ‌ میان له ئێمه كرد بێت به ‌ ڵكو هه ‌ ر سته ‌ میان له خۆیان ده ‌ كرد .

(src)="s2.58.0"> And remember , We said to you : " Enter this city , eat wherever you like , as much as you please , but pass through the gates in humility and say : ' May our sins be forgiven . '
(src)="s2.58.1"> We shall forgive your trespasses and give those who do good abundance .
(trg)="s2.58"> یادی ئه ‌ و نیعمه ‌ ته بكه ‌ نه ‌ وه كاتێك وتمان : بچنه ئه ‌ م شاره ‌ وه ( كه قودسه ‌ ) ، جا هه ‌ رچی حه ‌ زی لێده ‌ كه ‌ ن له ‌ وێ له هه ‌ ر جێییه ‌ كی به ‌ فراوانی و خۆشی بیخۆن ، له ده ‌ روازه ‌ ی شاره ‌ كه به ‌ رێزو كڕنووشی ( پێزانینیه ‌ وه ‌ ) بچه ‌ نه ژوره ‌ وه و بڵێن : خوایه له تاوانه ‌ كانمان ببووره ‌ ، ئه ‌ و كاته ئێمه ‌ ش له هه ‌ ڵه و تاوانه ‌ كانتان ده ‌ بوورین ، ئێمه پاداشتی چاكه ‌ كاران له ئاینده ‌ دا زۆر به زیاده ‌ وه ده ‌ ده ‌ ینه ‌ وه ‌ .

(src)="s2.59"> But the wicked changed and perverted the word We had spoken to a word distorted , and We sent from heaven retribution on the wicked , for they disobeyed .
(trg)="s2.59"> كه ‌ چی ئه ‌ وانه ‌ ی سته ‌ میان كردبوو یه ‌ كسه ‌ ر گوفتاره ‌ كه ‌ یان گۆڕی به ‌ شتێك بێجگه له ‌ وه ‌ ی پێیان وترا بوو ( واته به لووت به ‌ رزیه ‌ وه چوونه ژووره ‌ وه ‌ ) ، جا ئێمه ‌ ش له ئاسمانه ‌ وه سزایه ‌ كمان دابه ‌ زانده سه ‌ ر ئه ‌ وانه ‌ ی سته ‌ میان كرد به ‌ هۆی ئه ‌ وه ‌ ی له فه ‌ رمانی خوا ده ‌ رده ‌ چوون .

(src)="s2.60.0"> And remember , when Moses asked for water for his people , We told him to strike the rock with his staff , and behold , twelve springs of gushing water gushed forth so that each of the tribes came to know its place of drinking .
(src)="s2.60.1"> Eat and drink , ( enjoy ) God 's gifts , and spread no discord in the land .
(trg)="s2.60"> یادی ئه ‌ و نیعمه ‌ ته بكه ‌ نه ‌ وه كاتێك موسا بۆ قه ‌ وم و گه ‌ له ‌ كه ‌ ی خۆی داوای بارینی بارانی كرد ، ئێمه ‌ ش پێمان وت : به گۆچانه ‌ كه ‌ ت بده به ( تاشه ‌ ) به ‌ رده ‌ كه ‌ دا ( جا هه ‌ ر ئه ‌ و كاره ‌ ی ئه ‌ نجامدا ) به ‌ رده ‌ كه دوانزه كانی لێ هه ‌ ڵقوڵا ، بێگومان هه ‌ ر هۆزێك چاوگه ‌ ی خۆی ناسی ( ئینجا پێمان وتن ) ده بخۆن و بخۆنه ‌ وه له ڕزق و ڕۆزی و به ‌ خششی خواو تاوان و خراپه مه ‌ كه ‌ ن له ‌ سه ‌ ر زه ‌ ویدا له كاتێكدا كه به ‌ چاندنی تۆوی خراپه ‌ وه خه ‌ ریكن .

(src)="s2.61.0"> Remember , when you said : " O Moses , we are tired of eating the same food ( day after day ) , ask your Lord to give us fruits of the earth , herbs and cucumbers , grains and lentils and onions ; " he said : " Would you rather exchange what is good with what is bad ?
(src)="s2.61.1"> Go then to the city , you shall have what you ask . "
(src)="s2.61.2"> So they were disgraced and became indigent , earning the anger of God , for they disbelieved the word of God , and slayed the prophets unjustly , for they transgressed and rebelled .
(trg)="s2.61"> یادی ئه ‌ و نیعمه ‌ ته بكه ‌ نه ‌ وه كاتێك به موساتان وت : ئێمه هه ‌ رگیز له ‌ سه ‌ ر یه ‌ ك جۆر خۆراك ئۆقره ناگرین و به ‌ ته ‌ نها جۆرێك خوارده ‌ مه ‌ نی ڕازی نین ، له ‌ به ‌ رئه ‌ وه داوا له په ‌ روه ‌ ردگارت بكه له ڕزق و ڕۆزی و به ‌ رو بوومی زه ‌ ویمان بۆ به ‌ رهه ‌ م بهێنێت له ڕوه ‌ كی پاقله ‌ یی وخه ‌ یارو سیرو نیسك و پیاز ، موسا پێی وتن : باشه چۆن ئێوه شتی كه ‌ م و ئایه ‌ خ و ناته ‌ واو وه ‌ رده ‌ گرن له ‌ جیاتی شتی له ‌ و چاكترو باشتر ؟ ده دابه ‌ زن بۆ شارێك ( بیابانی سینا ، به ‌ جێبهێڵن ) ئینجا به ‌ ڕاستی ئه ‌ وه ‌ ی داوای ده ‌ كه ‌ ن ده ‌ ستتان ده ‌ كه ‌ وێت . ( جا به ‌ هۆی ئه ‌ و بیروباوه ‌ ڕو بیانوو گرتن و لاسارییه ‌ یانه ‌ وه ‌ ) سوكیی و ڕیسوایی و لاتی و زه ‌ بوونی درا به ‌ سه ‌ ریاندا و شایانی خه ‌ شم و قینی خوایش بوون ، چونكه ئه ‌ وان به ‌ ڕاستی باوه ‌ ڕیان نه ‌ ده ‌ كرد به ‌ ئایه ‌ ته ‌ كانی خواو ، پێغه ‌ مبه ‌ ره ‌ كانیان به ‌ ناحه ‌ ق ده ‌ كوشت ، ئه ‌ وه ‌ ش به ‌ هۆی ڕۆچوونیانه ‌ وه له ‌ یاخی بوون و نافه ‌ رمانیدا ، هه ‌ میشه ده ‌ ستدرێژیان ده ‌ كرد ( ئێسته ‌ ش به ‌ رده ‌ وامن له ‌ سه ‌ ر به ‌ رنامه ‌ ی باوو باپیرانی خوانه ‌ ناسیان ) .

(src)="s2.62"> Surely the believers and the Jews , Nazareans and the Sabians , whoever believes in God and the Last Day , and whosoever does right , shall have his reward with his Lord and will neither have fear nor regret .
(trg)="s2.62"> بێگومان ئه ‌ وانه ‌ ی باوه ‌ ڕیان هێناوه ( له ئوممه ‌ تی محمد ( صلی الله علیه وسلم ) ، ئه ‌ وانه ‌ ش كه بوونه جووله ‌ كه ( شوێنكه ‌ وته ‌ ی ڕاسته ‌ قینه ‌ ی موسان ) ، گاوره ‌ كانیش ( كه شوێنكه ‌ وته ‌ ی ڕاسته ‌ قینه ‌ ی عیسان ) ، ( ێابئه ) ش كه شوێنكه ‌ وته ‌ ی ڕاسته ‌ قینه ‌ ی داودن ) ، ئه ‌ وانه هه ‌ ر ده ‌ سته ‌ یه ‌ كیان باوه ‌ ڕی دامه ‌ زراوی هێنا بێت به خواو ڕۆژی دوایی و كارو كرده ‌ وه ‌ ی چاكه ‌ ی ئه ‌ نجام دابێت ، جا ئه ‌ وانه پاداشتیان لای په ‌ روه ‌ ردگاریانه ‌ ، نه ترس و بیمیان ده ‌ بێت ، نه غه ‌ م و په ‌ ژاره ‌ ش ڕوویان تێده ‌ كات .

(src)="s2.63"> Remember the day We made the covenant with you and exalted you on the Mount and said : " Hold fast to what We have given you , and remember what is therein that you may take heed . "
(trg)="s2.63"> یادی ئه ‌ و نیعمه ‌ ته ‌ ش بكه ‌ نه ‌ وه كاتێك په ‌ یمانمان لێوه ‌ رگرتن ( كه په ‌ یڕه ‌ وی ته ‌ ورات بكه ‌ ن ) و كێوی گورمان به ‌ ڕاسه ‌ رتانه ‌ وه ڕاگرت و پێمان وتن : ئه ‌ و به ‌ رنامه ‌ یه ‌ ی پێمانداون به توندی بیگرن ( ئه ‌ گینا ئه ‌ م چیایه ده ‌ ده ‌ ین به ‌ سه ‌ رتاندا ) ، هه ‌ میشه ‌ ش با له بیرتان بێت چی تێدایه ‌ و چیتان لێده ‌ خوازێت ، بۆ ئه ‌ وه ‌ ی له خوا ترس و پارێزكاربن

(src)="s2.64"> But you went back ( on your word ) , and but for the mercy and grace of God you were lost .
(trg)="s2.64"> كه ‌ چی پاش ئه ‌ وانه هه ‌ مووی ڕووتان وه ‌ رچه ‌ رخاند له ڕێبازی خوا ، ( په ‌ یمانه ‌ كه ‌ تان شكاند ) ، ئه ‌ وكاته ئه ‌ گه ‌ ر به ‌ زه ‌ یی و یارمه ‌ تی و فه ‌ زڵی خوا نه ‌ بوایه له سه ‌ رتان ، ئه ‌ وه ده ‌ چوونه ڕیزی خه ‌ ساره ‌ تمه ‌ ندانه ‌ وه ‌ .

(src)="s2.65"> You know and have known already those among you who had broken the sanctity of the Sabbath , and to whom We had said : " Become ( like ) apes despised , "
(trg)="s2.65"> سوێند به خوا بێگومان زانیووتانه و ئاگادارن چیمان به ‌ سه ‌ ر ئه ‌ وانه ‌ تاندا هێنا ڕۆژانی شه ‌ ممه ده ‌ ستدرێژییان ده ‌ كردو له سنوور ده ‌ رده ‌ چوون ، ( له ‌ به ‌ ر ئه ‌ وه بڕیارمانداو ) وتمان : ببنه مه ‌ یموونی دوورخراوه له ڕه ‌ حمه ‌ تی خوا ( بڕیار بوو جووله ‌ كه ‌ كانی شاره ‌ كه ‌ ی قه ‌ راغ ده ‌ ریا ـ ئیلیه ـ ڕۆژانی شه ‌ ممه ته ‌ رخان بكه ‌ ن بۆ خواپه ‌ رستی و ڕاوه ‌ ماسی تیادانه ‌ كه ‌ ن ، دیاره ماسییه ‌ كانیش هه ‌ ستیان به ‌ وه كردووه ‌ ، بۆیه له ‌ و ڕۆژه ‌ دا خۆیان نواندووه ‌ ، جوله ‌ كه ‌ ش به ‌ سروشت زۆر به ‌ ته ‌ ماعن ، بیریان كرده ‌ وه له ته ‌ گبیرو فێڵێك ، ئه ‌ ویش به ‌ وه ‌ ی كه له ڕۆژی هه ‌ ینیدا داوو تۆڕیان بۆ بنێنه ‌ وه تا له شه ‌ ممه ‌ دا تێی بكه ‌ ون ، ڕۆژی یه ‌ ك شه ‌ ممه چی كه ‌ وتۆته داوو تۆڕه ‌ كانه ‌ وه ده ‌ ری بهێنن ( له ته ‌ فسیری ئایه ‌ تی ١٦٣ تا ١٦٦ ، له سووره ‌ تی ـ الأعراف ـ دا ئه ‌ م ڕووداوه باسكراوه ‌ ) .

(src)="s2.66"> And whom We made an example for the people ( of the day ) and those after them , and warning for those who fear God .
(trg)="s2.66"> ئینجا ئه ‌ و به مه ‌ یموون كردنه ‌ مان گێڕا به په ‌ ندو عیبره ‌ ت بۆ ئه ‌ وانه ‌ ی كه ‌ : هاوچه ‌ رخی ڕووداوه ‌ كه بوون و بۆ ئه ‌ وانه ‌ ش له دوای ئه ‌ وان دێن ، هه ‌ روه ‌ ها كردمانه ئامۆژگاری بۆ خواناس و پارێزكاران .

(src)="s2.67.0"> Remember , when Moses said to his people : " God demands that you sacrifice a cow , " they said : " Are you making fun of us ? "
(src)="s2.67.1"> And he said : " God forbid that I be of the ignorant . "
(trg)="s2.67"> یادی ئه ‌ و نیعمه ‌ ته بكه ‌ نه ‌ وه كاتێك موسا به قه ‌ ومه ‌ كه ‌ ی وت : بێگومان خوا فه ‌ رمانتان پێده ‌ دات كه مانگایه ‌ ك سه ‌ ر ببڕن ( كاتێك یه ‌ كێكیان لێ كوژرا بوو ، بكوژه ‌ كه ‌ ش لای زۆربه ‌ یان نادیاربوو ، هاناو هاواریان برد بۆموسا ) وتیان : ئایا ده ‌ مانكه ‌ یته گاڵته جاڕی خۆت ؟ موسا وتی : په ‌ نا ده ‌ گرم به ‌ خوا بچمه ڕیزی نه ‌ فامانه ‌ وه ( گاڵته به خه ‌ ڵكی بكه ‌ م ) .

(src)="s2.68.0"> " Call on your Lord for us , " they said , " that He might inform us what kind she should be . "
(src)="s2.68.1"> " Neither old nor young , says God , but of age in between , " answered Moses .
(src)="s2.68.2"> " So do as you are bid . "
(trg)="s2.68"> ئینجا وتیان : ( جا كه ‌ وایه ‌ ) له په ‌ روه ‌ ردگارت داوا بكه بۆمان ڕوون بكاته ‌ وه ئه ‌ و مانگایه كامه ‌ یه ‌ ؟ موسا وتی : به ‌ ڕاستی خوا ده ‌ فه ‌ رموێت : ئه ‌ و مانگایه نه پیره ‌ و نه پارێنه به ‌ ڵكو میانه ساڵه ‌ ، ( ئیتر ئه ‌ وه ‌ نده قووڵی مه ‌ كه ‌ نه ‌ وه ‌ و له ‌ سه ‌ ری مه ‌ رۆن ) چ فه ‌ رمانێكتان پێدراوه جێ به ‌ جێی بكه ‌ ن .

(src)="s2.69.0"> " Call on your Lord , " they said , " to tell us the colour of the cow . "
(src)="s2.69.1"> " God says , " answered Moses , " a fawn coloured cow , rich yellow , well pleasing to the eye . "
(trg)="s2.69"> كه ‌ چی وتیان : له په ‌ روه ‌ ردگارت داوا بكه بزانین ڕه ‌ نگی چۆنه ‌ ؟ موسا وتی : بێگومان خوا ده ‌ فه ‌ رموێت : ئه ‌ و مانگایه مانگایه ‌ كی ڕه ‌ نگ زه ‌ ردی تۆخه ‌ ، ته ‌ ماشاكارانی دڵخۆش ده ‌ كات .

(src)="s2.70.0"> " Call on your Lord , " they said , " to name its variety , as cows be all alike to us .
(src)="s2.70.1"> If God wills we shall be guided aright . "
(trg)="s2.70"> كه ‌ چی هه ‌ ر وتیان : له په ‌ روه ‌ ردگارت داوا بكه تا به ‌ ته ‌ واوی بۆمان ڕوون بكاته ‌ وه بزانین كامه ‌ یه ‌ ؟ ! چونكه به ‌ ڕاستی ئه ‌ م گا گه ‌ له سه ‌ ری لێ تێك داوین و ڕه ‌ نگی زۆربه ‌ یان له یه ‌ ك ده ‌ چێت ، ئه ‌ و مانگایه ‌ مان بۆ نادۆزیرێته ‌ وه ‌ ، به ‌ ڕاستی ئێمه ـ ئه ‌ گه ‌ ر خوا ویستی له ‌ سه ‌ ر بێت ـ ڕێنموویی وه ‌ رده ‌ گرین .

(src)="s2.71.0"> And Moses said : " He says it 's a cow unyoked , nor worn out by ploughing or watering the fields , one in good shape with no mark or blemish . "
(src)="s2.71.1"> " Now have you brought us the truth , " they said ; and then , after wavering , they sacrificed the cow .
(trg)="s2.71"> موسا وتی : به ‌ ڕاستی خوا ده ‌ فه ‌ رموێت : ئه ‌ وه مانگایه ‌ كه هێشتا ڕانه ‌ هێنراوه زه ‌ وی بكێڵێت و جووت بكات ، ئاودێری كشتوكاڵیش ناكات ، بێ عه ‌ یبه ‌ و یه ‌ ك ڕه ‌ نگه ‌ و هیچ په ‌ ڵه ‌ یه ‌ كی تێدانی یه ‌ ، ئه ‌ وسا وتیان : ئا ئێسته ئیتر هه ‌ واڵی ڕاسته ‌ قینه ‌ ت پێداین ( ئیتر دوای هه ‌ وڵ و كۆششێكی زۆر به ‌ ده ‌ ستیان هێنا ) و سه ‌ ریان بڕی ، هه ‌ رچه ‌ نده خه ‌ ریك بوو ئه ‌ و كاره ‌ ش نه ‌ كه ‌ ن .

(src)="s2.72"> Remember when you killed a man and blamed each other for the deed , God brought to light what you concealed .
(trg)="s2.72"> ( یادی نیعمه ‌ تی ئاشكرا بوونی بكوژه ‌ كه بكه ‌ نه ‌ وه ‌ ) چۆن كاتێك كه ‌ سێكتان كوشت و یه ‌ كسه ‌ ر ئاژاوه له نێوانتاندا به ‌ رپابوو ، خوایش ئه ‌ وه ‌ ی ده ‌ تانشارده ‌ وه ده ‌ ریخست و ئاشكرای كرد ( كه بكوژ كێیه ‌ ) .

(src)="s2.73.0"> We had pronounced already : " Slay ( the murderer ) for ( taking a life ) . "
(src)="s2.73.1"> Thus God preserves life from death and shows you His signs that you may understand .
(trg)="s2.73"> ئینجا وتمان : به پارچه ‌ یه ‌ ك له ‌ و مانگا سه ‌ ربڕاوه بده ‌ ن به لاشه ‌ ی كوژراوه ‌ كه ‌ دا ( دیاره به ‌ ویستی خوا وه ‌ ك موعجیزه ‌ یه ‌ ك كوژراوه ‌ كه زیندوو بۆته ‌ وه ‌ و ڕاستی بكوژه ‌ كه ‌ ی خۆی وتووه ‌ ) ، جا ئا به ‌ و شێوه ‌ یه ‌ و به ئاسانی ، خوا مردوان زیندوو ده ‌ كاته ‌ وه ‌ و ده ‌ سه ‌ ڵاتی خۆیتان نیشان ده ‌ دات بۆ ئه ‌ وه ‌ ی تێبگه ‌ ن و ژیر بن .

(src)="s2.74.0"> Yet , in spite of this , your hearts only hardened like rocks or even harder , but among rocks are those from which rivers flow ; and there are also those which split open and water gushes forth ; as well as those that roll down for fear of God .
(src)="s2.74.1"> And God is not negligent of all that you do .
(trg)="s2.74"> پاشان له ‌ وه ‌ ودوا دڵه ‌ كانتان ڕه ‌ ق بوو ، ( ئه ‌ ی جوله ‌ كه ‌ كان ) هه ‌ ر وه ‌ ك به ‌ رد ، به ‌ لچكو ڕه ‌ قتریش ( چونكه ‌ ) به ‌ ڕاستی به ‌ رد هه ‌ یه ڕووباری لێ هه ‌ ڵده ‌ قوڵێت ، هه ‌ شیانه له ‌ ت له ‌ ت ده ‌ بێت و ئاوی لێ دێته ده ‌ ره ‌ وه ‌ ، هه ‌ شیانه له ترسی خوا له لوطكه ‌ ی شاخه ‌ كان به ‌ ر ده ‌ بێته ‌ وه ‌ ، خوایش بێئاگا نیه له ‌ و كارو كرده ‌ وانه ‌ ی ئه ‌ نجامی ده ‌ ده ‌ ن .

(src)="s2.75"> How do you expect them to put their faith in you , when you know that some among them heard the word of God and , having understood , perverted it knowingly ?
(trg)="s2.75"> ئایا ئێوه ( ئه ‌ ی گرۆی ئیمانداران ) به ته ‌ مان و ئومێده ‌ وارن كه جوله ‌ كه ئیمان و باوه ‌ ڕ بهێنن به ئاینه ‌ كه ‌ ی ئێوه ‌ ، له كاتێكدا بێگومان ده ‌ سته ‌ یه ‌ ك له شاره ‌ زاكانیان گوفتاری خوایان ده ‌ بیست له ( ته ‌ ورات ) دا ، له ‌ وه ‌ ودوا ده ‌ ستكاریان ده ‌ كرد دوای ئه ‌ وه ‌ ی كه تێی گه ‌ یشتبوون و ده ‌ یانزانی ڕاستیه ‌ كه ‌ ی كامه ‌ یه ‌ .

(src)="s2.76.0"> For when they meet the faithful , they say : " We believe ; " but when among themselves , they say : " Why do you tell them what the Lord has revealed to you ?
(src)="s2.76.1"> They will only dispute it in the presence of your Lord .
(src)="s2.76.2"> Have you no sense indeed ? "
(trg)="s2.76"> ( له مه ‌ دینه ‌ دا جووه ‌ كان ) هه ‌ ر كاتێك تووشی ئیمانداران ده ‌ هاتن ده ‌ یانوت : ئێمه ‌ ش ئیمانمان هێناوه ‌ و ( موسوڵمان بووین ) ، به ‌ ڵام كاتێك پێكه ‌ وه كۆ ده ‌ بوونه ‌ وه له ‌ گه ‌ ڵ ( به ‌ ناو زاناو دڵره ‌ قه ‌ كانیان ) به یه ‌ كتریان ده ‌ وت : ئه ‌ وه بۆ ئێوه ئه ‌ و شتانه ‌ یان بۆ باس ده ‌ كه ‌ ن كه خوا بۆ ئێوه ‌ ی له ( ته ‌ ورات ) دا باسكردووه ( ده ‌ رباره ‌ ی پێغه ‌ مبه ‌ رایه ‌ تی محمد ( صلی الله علیه وسلم ) تاوه ‌ كو بیكه ‌ نه به ‌ ڵگه به ‌ سه ‌ رتانه ‌ وه لای په ‌ روه ‌ ردگارتان ! ! ئایا ئێوه عه ‌ قڵتان به ‌ و شتانه ناشكێت و ژیریتان ناخه ‌ نه ‌ كار ؟ !

(src)="s2.77"> Do they not know that God is aware of what they hide and what they disclose ?
(trg)="s2.77"> ئایا ئه ‌ وانه نازانن كه به ‌ ڕاستی خوا ده ‌ زانێت چی په ‌ نهان ده ‌ كه ‌ ن و چیش ئاشكرا ده ‌ كه ‌ ن ؟ ( له گوفتارو كردارو نیه ‌ تیان ) .

(src)="s2.78"> Among them are heathens who know nothing of the Book but only what they wish to believe , and are only lost in fantasies .
(trg)="s2.78"> هه ‌ ندێ له ‌ و جووله ‌ كانه نه ‌ شاره ‌ زا و نه ‌ خوێنده ‌ وارن ، واده ‌ زانن كتێبی ( ته ‌ ورات ) بێجگه له چه ‌ ند ئاوات و هیوایه ‌ ك هیچی تر نیه ‌ ، ئه ‌ وانه هه ‌ ر گومانیان كردۆته پیشه ‌ ی خۆیان ( وا ده ‌ زانن به ‌ هه ‌ شتیان بۆ خۆیان مسۆگه ‌ ر كردووه ‌ ) .

(src)="s2.79"> But woe to them who fake the Scriptures and say : " This is from God , " so that they might earn some profit thereby ; and woe to them for what they fake , and woe to them for what they earn from it !
(trg)="s2.79"> سا واوه ‌ یلا بۆ ئه ‌ و كه ‌ سانه ‌ ی كتێب ده ‌ نووسن به ‌ ده ‌ ستی خۆیان و پاشان ده ‌ ڵێن : ئا ئه ‌ مه له ‌ لایه ‌ ن خواوه ‌ یه ‌ ، تا كه ‌ مێك له ماڵی دنیا به ‌ ده ‌ ست بهێنن ، جا وه ‌ یل بۆ ئه ‌ و ده ‌ ست و ( قه ‌ ڵه ‌ مانه ‌ ی ) كه شتی وا ده ‌ نووسن و وه ‌ یل بۆ ئه ‌ و كه ‌ سانه ‌ ی كه كه ‌ سابه ‌ تی ئاوا ئه ‌ نجام ده ‌ ده ‌ ن .

(src)="s2.80.0"> Yet they say : " The Fire will not touch us for more than a few days . "
(src)="s2.80.1"> Say ..
(src)="s2.80.2"> " Have you so received a promise from God ? "
(src)="s2.80.3"> " Then surely God will not withdraw His pledge .
(src)="s2.80.4"> Or do you impute things to God of which you have no knowledge at all ? "
(trg)="s2.80"> جووله ‌ كه ‌ كان ده ‌ ڵێن : ( چه ‌ نده گوناهباربین ) ته ‌ نها چه ‌ ند ڕۆژیكی كه ‌ م له دۆزه ‌ خدا ده ‌ مێنینه ‌ وه ‌ ! ! پێیان بڵێ : باشه ‌ ، ئێوه په ‌ یمانتان له خوا وه ‌ رگرتووه ‌ ، تا هه ‌ رگیز خوای گه ‌ وره په ‌ یمان شكێنی نه ‌ كات ؟ ! یان هه ‌ ر ده ‌ تانه ‌ وێت شتێك بڵێن به ‌ ده ‌ م خواوه كه هیچ بناغه ‌ یه ‌ كی نیه ‌ و هه ‌ ر نازانن ( چی ده ‌ ڵێن ) ! !

(src)="s2.81"> Why , they who have earned the wages of sin and are enclosed in error , are people of Hell , where they will abide for ever .
(trg)="s2.81"> نه ‌ خێر وانییه ‌ ، ئه ‌ و كه ‌ سه ‌ ی گوناهو تاوان ئه ‌ نجام بدات و تاوانه ‌ كانی هه ‌ موولایه ‌ كی دابگرێت ( ئاشكراو نادیاری ) ئه ‌ و جۆره كه ‌ سانه نیشته ‌ جێی ئاگری دۆزه ‌ خن و بۆ هه ‌ میشه ‌ یی تیایدا ده ‌ مێننه ‌ وه ( له هه ‌ ر نه ‌ ته ‌ وه ‌ و هۆزو تیره ‌ و تایه ‌ فه ‌ یه ‌ ك بن ) .

(src)="s2.82"> But those who believe and do good deeds are people of Paradise , and shall live there forever .
(trg)="s2.82"> ئه ‌ و كه ‌ سانه ‌ ش باوه ‌ ڕیان هێناوه ‌ و كرده ‌ وه چاكه ‌ كان ئه ‌ نجام ده ‌ ده ‌ ن ، هه ‌ ر ئه ‌ وانن نیشته ‌ جێی به ‌ هه ‌ شتن و تیایدا ژیانی هه ‌ تا هه ‌ تایی ده ‌ به ‌ نه سه ‌ ر ( له هه ‌ ر چین و توێژو ڕه ‌ گه ‌ زێك بن ) .

(src)="s2.83"> Remember , when We made a covenant with the people of Israel and said : " Worship no one but God , and be good to your parents and your kin , and to orphans and the needy , and speak of goodness to men ; observe your devotional obligations , and give zakat ( the due share of your wealth for the welfare of others ) , " you went back ( on your word ) , except only a few , and paid no heed .
(trg)="s2.83"> یادی ئه ‌ و نیعمه ‌ ته بكه ‌ نه ‌ وه كاتێك په ‌ یمانمان وه ‌ رگرت له ‌ نه ‌ وه ‌ ی ئیسرائیل كه ‌ جگه له ‌ خوا كه ‌ سی تر نه ‌ په ‌ رستن و له ‌ گه ‌ ڵ دایك و باوكدا چاكه ‌ كار بن ، هه ‌ روه ‌ ها له ‌ گه ‌ ڵ خزمان و هه ‌ تیوان و هه ‌ ژارانیشداو گوفتاری چاك و جوان ڕوو به خه ‌ ڵكی بڵێن ، هه ‌ روه ‌ ها نوێژه ‌ كانتان به ‌ چاكی ئه ‌ نجام بده ‌ ن و زه ‌ كاتیش بده ‌ ن ، پاشان ئێوه ( له ‌ جیاتی گوێڕایه ‌ ڵی ) پشتتان تێكرد ، جگه له ‌ كه ‌ مێكتان نه ‌ بێت ، له ‌ كاتێكدا زۆربه ‌ تان ( له ‌ و هه ‌ موو ئامۆژگارییه به ‌ سوودانه ‌ ) ڕوو وه ‌ رده ‌ چه ‌ رخێنن و پشتی تێده ‌ كه ‌ ن .

(src)="s2.84"> And remember , when We made a covenant with you whereby you agreed you will neither shed blood among you nor turn your people out of their homes , you promised , and are witness to it too .
(trg)="s2.84"> یادیئه ‌ و نیعمه ‌ ته بكه ‌ نه ‌ وه كاتێك په ‌ یمانمان له ئێوه وه ‌ رگرت كه ئیتر خوێنی یه ‌ كتر ( به ناحه ‌ ق ) نه ‌ ڕێژن و یه ‌ كتر له ماڵ و حاڵی خۆتان ده ‌ ربه ‌ ده ‌ ر نه ‌ كه ‌ ن ، پاشان بڕیاریشتان له ‌ سه ‌ ر ئه ‌ وه ‌ داو له ‌ كاتێكدا خۆیشتان شایه ‌ تی له ‌ سه ‌ ر ئه ‌ مه ده ‌ ده ‌ ن .

(src)="s2.85.0"> But you still kill one another , and you turn a section of your people from their homes , assisting one another against them with guilt and oppression .
(src)="s2.85.1"> Yet when they are brought to you as captives you ransom them , although forbidden it was to drive them away .
(src)="s2.85.2"> Do you , then , believe a part of the Book and reject a part ?
(src)="s2.85.3"> There is no other award for them who so act but disgrace in the world , and on the Day of Judgement the severest of punishment ; for God is not heedless of all that you do .
(trg)="s2.85"> له ‌ وه ‌ ودوا ئێوه هه ‌ ر ئه ‌ وانه ‌ ن ( ئاماژه ‌ یه بۆ جووله ‌ كه ‌ كانی سه ‌ رده ‌ می پێغه ‌ مبه ‌ ر ( صلی الله علیه وسلم ) خه ‌ ریكی یه ‌ كتركوشتنن ، ده ‌ سته ‌ یه ‌ ك له ( خزمانی ) خۆتان له ماڵ و حاڵی خۆیان ده ‌ ربه ‌ ده ‌ ر ده ‌ كه ‌ ن پشتی یه ‌ كتر ده ‌ گرن دژ به ده ‌ سته ‌ یه ‌ كتان به تاوان و دوژمنایه ‌ تی ، كه ‌ چی ئه ‌ گه ‌ ر به ‌ دیلی ده ‌ ستی دوژمن بكه ‌ وتنایه ئه ‌ وا ئێوه فیدیه ‌ تان بۆ ده ‌ دان و ئازادتان ده ‌ كردن ، له حاڵێكدا ده ‌ ربه ‌ ده ‌ ركردنه ‌ كه ‌ یان له ‌ سه ‌ رتان حه ‌ رامه ‌ ، كه ‌ وابوو چۆن ده ‌ بێت باوه ‌ ڕتان به به ‌ شێكی ( ته ‌ ورات ) هه ‌ بێت و به ‌ شێكی تری باوه ‌ ڕتان نه ‌ بێت ؟ ئایا پاداشتی ئه ‌ وه ‌ تان كه ئه ‌ وكاره ده ‌ كات جگه له ‌ سه ‌ ر شۆڕیی و سووكی نه ‌ بێت له ژیانی دنیادا هیچی تر هه ‌ یه ‌ ؟ له ڕۆژی قیامه ‌ تیشدا ده ‌ گه ‌ ڕێنرێنه ‌ وه بۆ ناو سه ‌ ختترین سزا ، خوایش بێ ئاگانیه له ‌ و كارانه ‌ ی كه ئێوه ئه ‌ نجامی ده ‌ ده ‌ ن .

(src)="s2.86"> They are those who bought the life of the world at the cost of the life to come ; and neither will their torment decrease nor help reach them .
(trg)="s2.86"> ئه ‌ وانه ‌ ، ئه ‌ وانه ‌ ن كه ژیانی دنیایان كڕی و گۆڕیویانه ‌ ته ‌ وه به ژیانی ( به ‌ هه ‌ شت ) و دوارۆژ ، له ‌ به ‌ ر ئه ‌ وه سزایان له ‌ سه ‌ ر كه ‌ م ناكرێته ‌ وه ‌ و ئه ‌ وانه هه ‌ رگیز یارمه ‌ تی نادرێن و سه ‌ رناخرێن .

(src)="s2.87.0"> Remember We gave Moses the Book and sent after him many an apostle ; and to Jesus , son of Mary , We gave clear evidence of the truth , reinforcing him with divine grace .
(src)="s2.87.1"> Even so , when a messenger brought to you what did not suit your mood you turned haughty , and called some imposters and some others you slew .
(trg)="s2.87"> سوێند بێت بێگومان ئێمه ته ‌ وراتمان به ‌ خشی به موساو به ‌ رده ‌ وام دوای ئه ‌ ویش پێغه ‌ مبه ‌ رانمان ڕه ‌ وانه كردو به عیسای كوری مه ‌ ریه ‌ م به ‌ ڵگه ‌ و نیشانه ‌ و موعجیزه ‌ ی جۆراو جۆرمان به ‌ خشی هه ‌ روه ‌ ها پشتگیریمان كرد به فریشته ( جبرئیل ) ، ئایا چۆن ده ‌ بێت هه ‌ ر كاتێك پێغه ‌ مبه ‌ رێكمان ڕه ‌ وانه كردبێت ، به ‌ ڵام له ‌ گه ‌ ڵ ئاره ‌ زووه ‌ كانی ئێوه ‌ دا نه ‌ گونجا بێت ، خۆتان به ‌ زل زانیوه ‌ و لووتتان به ‌ رز كردۆته ‌ وه ‌ و بڕواتان نه ‌ هێناوه ‌ ، ئه ‌ وسا ده ‌ سته ‌ یه ‌ كتان ( به ‌ رنامه ‌ ی خواتان ) به درۆ زانیووه ‌ و هه ‌ ندێكیشتان پێغه ‌ مبه ‌ رانتان ده ‌ كوشت .

(src)="s2.88.0"> And they say : " Our hearts are enfolded in covers . "
(src)="s2.88.1"> In fact God has cursed them for their unbelief ; and only a little do they believe .
(trg)="s2.88"> هه ‌ روه ‌ ها ( جوله ‌ كه ‌ كانی سه ‌ رده ‌ می پێغه ‌ مبه ‌ ر ( صلی الله علیه وسلم ) وتیان : دڵه ‌ كانمان داخراوه ( له گوفتاری تۆ ، تێناگه ‌ ین ) نه ‌ خێر وانی یه ‌ ، ئه ‌ وانه خوا نفرینی لێكردوون به ‌ هۆی كوفرو خوانه ‌ ناسیانه ‌ وه ‌ ، كه ‌ وابوو به كه ‌ م شت بڕوا ده ‌ كه ‌ ن .

(src)="s2.89.0"> And when the Book was sent to them by God verifying what had been revealed to them already even though before it they used to pray for victory over the unbelievers and even though they recognised it when it came to them , they renounced it .
(src)="s2.89.1"> The curse of God be on those who deny !
(trg)="s2.89"> كاتێك له لایه ‌ ن خواوه كتێبێك ( قورئان ) هات بۆیان ، كه ‌ : ئه ‌ و كتێبانه ‌ ی ئه ‌ وانیش په ‌ سه ‌ ند ده ‌ كات و به ‌ ڕاستی ده ‌ زانێت ، ئه ‌ وان پێشتر داوای سه ‌ ركه ‌ وتن و زاڵ بونیان به ‌ سه ‌ ر ئه ‌ وانه ‌ ی بێ باوه ‌ ڕ بوون له خوا ده ‌ كرد به هۆی شوێنكه ‌ وتنیان بۆ پێغه ‌ مبه ‌ ر ( صلی الله علیه وسلم ) ، كه ‌ چی كاتێك ئه ‌ و پێغه ‌ مبه ‌ ره ‌ یان بۆ هات كه ده ‌ یانناسی ، بڕوایان پێ نه ‌ كرد ، كه ‌ واته با نه ‌ فرین و له ‌ عنه ‌ تی خوا له ‌ سه ‌ ر كافران بێت .

(src)="s2.90.0"> They bartered their lives ill denying the revelation of God out of spite that God should bestow His grace among His votaries on whomsoever He will , and thus earned wrath upon wrath .
(src)="s2.90.1"> The punishment for disbelievers is ignominious .
(trg)="s2.90"> ( ئه ‌ و جووله ‌ كانه ‌ ) خۆیان به ‌ شتێكی ناپه ‌ سه ‌ ند فرۆشت ( هه ‌ ڵوێستێكی نادروستیان نواند ) كاتێك كافر بوون به ‌ و قورئانه ‌ ی خوا ناردوویه ‌ تی ، ( له حه ‌ سوودی ) و سه ‌ ركه ‌ شیدا ( ره ‌ خنه ‌ یان گرت و وتیان ) : بۆچی خوای گه ‌ وره ده ‌ رگای فه ‌ زڵ و لای ڕه ‌ حمه ‌ ت ده ‌ كاته ‌ وه له هه ‌ ركه ‌ سێك بیه ‌ وێت له به ‌ نده ‌ كانی ! ! ئه ‌ وسا ئیتر دووچاری یه ‌ ك له دوای یه ‌ كی ڕق و خه ‌ شمی خوا بوون ( چونكه وه ‌ نه ‌ بێت ته ‌ نها كافر بوو بن به محمد ( صلی الله علیه وسلم ) و به ‌ قورئان ، به ‌ ڵكو كافربوون به موساو ته ‌ وراتیش كه داوای شوێنكه ‌ وتنی محمدیان لێده ‌ كات ) و بۆ كافرو خوانه ‌ ناسان سزایه ‌ كی ڕیسواكه ‌ ر ئاماده ‌ یه ‌ .

(src)="s2.91.0"> And when it is said to them : " believe in what God has sent down , " they say : " We believe what was sent to us , and do not believe what has come thereafter , " although it affirms the truth they possess already .
(src)="s2.91.1"> Say : " Why have you then been slaying God 's apostles as of old , if you do believe ? "
(trg)="s2.91"> كاتێك پێیان ده ‌ وترێت باوه ‌ ڕ بهێنن به ‌ وه ‌ ی كه له لایه ‌ ن خواوه ڕه ‌ وانه ‌ كراوه ‌ ، ده ‌ ڵێن : ئێمه ته ‌ نها باوه ‌ ڕمان به ‌ وه هه ‌ یه كه بۆ ئێمه ڕه ‌ وانه ‌ كراوه و باوه ‌ ڕ ناهێنن به هه ‌ موو ئه ‌ وانه ‌ ی كه دوای ( ته ‌ ورات ) هاتووه وه ‌ كو ( ئینجیل و قورئان ) له ‌ كاتێكدا كه هه ‌ ر ئه ‌ و قورئانه حه ‌ ق و ڕاستی یه ‌ و به ‌ ڕاست دانه ‌ ری ( ته ‌ ورات ) ی ئه ‌ وانیشه ‌ ، پێیان بڵێ : ئه ‌ ی كه ‌ واته بۆچی پێشتر پێغه ‌ مبه ‌ ره ‌ كانی خواتان ده ‌ كوشت ئه ‌ گه ‌ ر ئێوه ئیماندارن به ته ‌ ورات ؟ !

(src)="s2.92"> Although Moses had come to you with evidence of the truth , you chose the calf in his absence , and you transgressed .
(trg)="s2.92"> سوێند به خوا به ‌ ڕاستی موسا نیشانه ‌ ی فره ‌ و موعجیزه ‌ ی بۆ هێنان ، كه ‌ چی ( كاتێ كه ‌ چوو بۆ نزای په ‌ روه ‌ ردگار ، له كێوی گور ) ئێوه گوێره ‌ كه ‌ كه ‌ تان په ‌ رست ، به ‌ ڕاستی ئێوه سته ‌ مكارن .

(src)="s2.93.0"> Remember when We took your pledge and exalted you on the Mount ( saying : ) " Hold fast to what We have given you , firmly , and pay heed , " you said : " We have heard and will not obey . "
(src)="s2.93.1"> ( The image of ) the calf had sunk deep into their hearts on account of unbelief .
(src)="s2.93.2"> Say : " Vile is your belief if you are believers indeed ! "
(trg)="s2.93"> ( یادیان بێنه ‌ ره ‌ وه ئه ‌ و سه ‌ رده ‌ مه ‌ ی ) كه په ‌ یمانمان لێ وه ‌ رگرتن و كێوی گورمان به ‌ سه ‌ ردا به ‌ رزكردنه ‌ وه و ( فه ‌ رمانمان پێدان ) : ئه ‌ وه ‌ ی پێمان به ‌ خشیوون ( له ته ‌ ورات ) به توندی بیگرن و لێی لامه ‌ ده ‌ ن و گوێ بیستبن ، ( به ‌ ده ‌ م ) وتیان : گوێڕایه ‌ ڵین ، ( به ‌ ڵام به ‌ كرده ‌ وه ‌ ) پێچه ‌ وانه ‌ یان كردو یاخی بوون و گوێره ‌ كه په ‌ رستی له دڵ و ده ‌ روونیاندا ڕوابوو به هۆی بێ باوه ‌ ڕییانه ‌ وه ‌ ، پێیان بڵێ : ئیمانه ‌ كه ‌ تان شتی ناڕه ‌ واتان پێ ده ‌ كات ئه ‌ گه ‌ ر ئێوه ئیماندارن ؟ ! ( باوو باپیرانتان گوێره ‌ كه په ‌ رست و پێغه ‌ مبه ‌ ر كوژ ، ئێوه ‌ ش سه ‌ رسه ‌ خت و بێ باوه ‌ ڕ ) .