# tr/ted2020-1176.xml.gz
# tt/ted2020-1176.xml.gz
(src)="1"> Biliyorsunuz ben çocuklar için yazıyorum ve büyük olasılıkla Amerika 'nın en çok okunan çocuk kitapları yazarıyım .
(trg)="1.1"> Беләсезме , мин балалар өчен язам .
(trg)="1.2"> Мөгаен , Америкада мин иң күп укылган балалар язучысы .
(src)="2"> Ve ben her zaman insanların karşısına bir bilim adamı gibi çıkmak istemediğimi söylerim .
(trg)="2"> Һәм мин һәрвакыт кешеләргә шулай дим : " мин галим кебек киенеп чыгыш ясарга теләмим " .
(src)="3"> Çiftçi kılığında ya da deriler içinde gelebilirim , derim ve şimdiye kadar kimse çiftçiyi tercih etmedi .
(trg)="3"> Мин фермер кебек яки күннән тегелгән куртка кия алам , һәм әлегә беркем фермерның костюмы сайламады .
(src)="4"> Bugün size çemberler ve bazı şeylerin sırrını anlamaktan bahsedeceğim .
(trg)="4"> Бүген мин сезнең белән зирәклек турында сөйләшергә телим .
(src)="5"> Bilirsiniz , biz bir şeyin sırrını o şeyi bir yerde bırakıp
(trg)="5"> Һәм беләсезме , зирәклек ул сез кайчандыр югалткан , ә аннары соң тапкан нәрсә .
(src)="6"> bir blok ileriye gittiğimizde anlarız .
(trg)="6"> Сезгә моның зирәклек икәнлеген аңлар өчен бөтен кварталны урап узырга кирәк .
(src)="7"> Bur bir çember resmi .
(trg)="7"> Бу - түгәрәк рәсеме .
(src)="8"> Richard Bollingbroke isimli bir arkadaşım yaptı bunu .
(trg)="8"> Аны минем дустым , Ричард Боллингброк , ясады .
(src)="9"> Bugün size söz edeceğim cinsten karmaşık bir çember .
(trg)="9"> Бу катлаулы түгәрәк , аның турында сезгә сөйләргә телим .
(src)="10.1"> Benim çemberim 60 'li yıllarda Stow , Ohio 'da bir lisede başladı .
(src)="10.2"> Sınıfın acayibiydim .
(trg)="10"> Минем түгәрәгем алтмышынчы елларда урта мәктәптә Стоуда , Огайода башланды анда мин шактый читкә кагылган идем .
(src)="11"> Her hafta , erkekler tuvaletinde kanlar içinde dövülen çocuktum , taa ki bir öğretmen hayatımı kurtarana kadar .
(trg)="11.1"> Мин атна саен бәдрәфтә каңга кадәр кыйналган егетләрдән идем .
(trg)="11.2"> Ә бервакыт укытучым минем гомеремне коткарды .
(src)="12"> Hayatımı , öğretmenler odasındaki tuvaleti kullanmama izin vererek kurtardı .
(trg)="12"> Ул миңа укытучылар бәдрәфен кулану рөхсәт белән мине коткарды .
(src)="13"> Bu , üç yıl boyunca ,
(trg)="13"> Ул моны сердә тотты
(src)="14"> gizlice yaptı ,
(trg)="14"> ул моны өч ел буе эшләде .
(src)="15"> ve benim artık o şehirden kaçmam gerekiyordu .
(trg)="15"> Аннары соң миңа башка шәһәргә китәргә кирәк булды .
(src)="16"> Bir başparmağım vardı , 85 dolarım vardı ve San Fransisco , California 'ya gittim -- kendime bir sevgili buldum -- ve -- 80 'lerde AIDS ile ilgili bir organizasyonda çalışma gereği duydum .
(trg)="16"> Минем баш бармагым һәм 85 $ бар иде. һәм мин Сан Францискода , Калифорнияда калдым һәм Сиксәненче елларда мин СПИД белән шөгыльләнгән оешмага урнаштырга кирәк дип таптым .
(src)="17.1"> İki ya da üç yıl önce , gecenin bir yarısında o öğretmen Posten Hanım 'dan bir telefon aldım .
(src)="17.2"> " Seni görmeliyim ,
(trg)="17.1"> Якынча өч-дүрт ел элек төн уртасында теге укытучым , Миссис Постен телефоннан шалтыратты .
(trg)="17.2"> Ул миңа " миңа сине күрергә кирәк .
(src)="18"> birer yetişkin olarak birbirimizi tanıyamadığımız için hayal kırıklığı duyuyorum .
(trg)="18"> Мин үзебезнең олылар кебек сөйләшмәгәнебезгә бик үкенәм .
(src)="19"> lütfen Ohio 'ya gelir misin ve lütfen şimdiye kadar bulduğunu bildiğim o erkeği de yanında getir .
(trg)="19"> Син минем яныма Огайога килә алсыңмы , һәм зинһар үзең белән йөргән кызныңны ал бу вакытка синең ул бардыр инде .
(src)="20"> Şunu da söylemeliyim pankreas kanseriyim ve lütfen elini çabuk tut . " diyordu .
(trg)="20"> Шуны бел : минем ашказаны асты бизенең яман шеше. һәм зинһар өчен ашык бул .
(src)="21"> Ertesi gün Cleveland 'daydık .
(trg)="21"> Менә шулай итеп , икенче көнне без Кливлендка килдек .
(src)="22"> Ona şöyle bir baktık , güldük , ağladık ve onun bir bakımevinde kalmaya ihtiyacı olduğunu gördük .
(trg)="22.1"> Без гаҗәпләндек , без көлдек , без еладык , һәм без аңа хоспис табарга кирәк икәнен белдек .
(trg)="22.2"> Без аңа хоспис таптык һәм анда илттек ,
(src)="23"> Bir tane bulduk , onu oraya götürdük , ona baktık ve ailesi ile ilgilendik , çünkü bu gerekliydi ,
(trg)="23"> без аның артыннан һәм гаиләсе артыннан карадык , чөнки бу мәҗбүри булды , һәм аны ничек эшләргә кирәклеген белдек .
(src)="24"> nasıl yapabileceğimizi bildiğimiz bir şeydi .
(trg)="24"> Һәм минем белән олыларча
(src)="25"> Ve beni bir yetişkin olarak tanımak isteyen kadın beni nihayet tanıdığında bir kutu küle dönüştü ve benim ellerime kondu .
(trg)="25"> сөйләшергә теләгән хатын , көл әрҗәсенә әйләнде һәм минем кулыма эләкте. һәм
(src)="26"> Olan şuydu ki çember kapanmıştı , bir çembere dönüşmüştü -- ve daha önce bahsettiğim gibi olayın sırrını çözmüştüm .
(trg)="26.1"> бу түгәрәк ябылды , ул түгәрәк булды һәм мин моңа кадәр әйткән зирәклек миңа ачылды .
(trg)="26.2"> Зирәклек шуннан гыйбарәт :
(src)="27"> Sır , ölümün hayatın bir parçası olduğu .
(trg)="27.1"> үлем – тормышның өлеше .
(trg)="27.2"> Ул минем гомеремне коткарды ,
(src)="28"> O , benim hayatımı kurtarmıştı , ben ve partnerim de onunkini .
(trg)="28.1"> ә мин аның .
(trg)="28.2"> Һәм беләсезме , тормышның бу өлешендә
(src)="29"> Ve bilirsiniz , hayatın o kısmı , diğer kısmının yaptıklarına ihtiyaç duyar .
(trg)="29.1"> безгә элекке әйберләр кирәк .
(trg)="29.2"> Безгә матурлык һәм хакыйкать кирәк ,
(src)="30"> Doğruluk ve güzellik ister ve çok mutluyum ki bundan burada bolca konuşuluyor .
(trg)="30.1"> һәм без бүген моның турында күп әйтелгәненә шатмые .
(trg)="30.2"> Шулай ук безгә
(src)="31.1"> Ayrıca , asalet , sevgi ve mutluluk ister .
(src)="31.2"> Ve bunları başkalarına vermek bizim işimiz .
(trg)="31.1"> яхшылык , мәхәббәт , ихтирам да кирәк .
(trg)="31.2"> Һәм безнең максатыбыз - боларны бирү .
(trg)="31.3"> Рәхмәт
(src)="32"> Teşekkür ederim .
(trg)="32"> кул чабу
(src)="33"> ( Alkış )
(trg)="33"> Тәмам .
# tr/ted2020-1183.xml.gz
# tt/ted2020-1183.xml.gz
(src)="1"> Bir kaç yıl önce , rutine bağlandığımı hissettim , bu yüzden Amerika 'nın büyük filozofu olan Morgan Spurlock 'un ayak izlerini takip etmeye ve 30 günlüğüne yeni bir şeyler denemeye karar verdim .
(trg)="1.1"> Берничә ел элек Миңа гадәти тормыш туйдырды .
(trg)="1.2"> Шуңа күрә мин бөек АКШ фәлсәфәчесе Морган Сперлок мисалына иярергә булдым .
(trg)="1.3"> 30 көн эчендә берәр яңа әйбер эшләргә .
(src)="2"> Fikir aslında oldukça basit .
(trg)="2"> Фикер шактый гади .
(src)="3"> Hayatına her zaman katmak istediğin bir şeyi düşün ve onu bir sonraki 30 günde dene .
(trg)="3"> Син электән тормышыңа өстәргә теләгән әйберне уйла Һәм 30 көн эчендә аны эшлә
(src)="4"> Ortaya çıkan , 30 gün yeni bir alışkanlığı hayatınıza ekleyip , çıkarmak için yeterli bir zaman. haberleri izlemek gibi --
(trg)="4.1"> Шунысы кызык 30 көн гадәтне кабул итү яки бетерү өчен җитәрлек булып чыга .
(trg)="4.2"> Мәсәлән , хәбәрләрне бөтенләй караудан туктау .
(src)="5"> 30 gün süresindeki bu zorluklardan öğrendiğim birkaç şey var .
(trg)="5"> 30 көн эчендә мин берничә әйбер аңладым
(src)="6"> İlki , unutulan uçup giden ayların aksine , zaman oldukça unutulmazdı .
(trg)="6"> Беренчедән , элек айлар тиз очып китсә , хәзер вакыт кадерлерәк үтә .
(src)="7"> Bir ay boyunca her gün bir adet fotoğraf çekmek bu mücadelenin bir parçasıydı .
(trg)="7"> Бу вакыт эчендә мин һәр көнне яңа фото төшерергә сүз бирдем .
(src)="8"> O gün ne yaptığımı ve ve nerede olduğumu tam olarak hatırlıyorum .
(trg)="8"> Һәм мин төгәл кайда булуымны һәм нәрсә эшләгәнемне хәтерлим .
(src)="9"> Farkettim ki , 30 günlük daha zor mücadele ve daha çok şey yaparken , kendime güvenim arttı .
(trg)="9"> Мин шуны да аңладым : 30 көндә күбрәк һәм сыйфатлырак эш эшләгәндә , минем үземә ышанычым артты .
(src)="10"> Bilgisayarda bütün gün pinekleyen bir kişiden eğlence için
(trg)="10"> Санак артында утыручы беркатлы кешедән мин эшкә велосипедта йөрүчегә әйләндем ,
(src)="11"> işe bisikletle giden bir olmuştum .
(trg)="11"> Бары тик кызык өчен .
(src)="12"> Geçen sene bile , Afrika 'nın en yüksek dağı olan Klimanjaro dağlarında yürüyüş yaparken buldum .
(trg)="12"> Ә узган елны мин Килиманджарога күтәрелдем , Африканың иң бөек тавы .
(src)="13"> 30 günlük serüvenime başlamadan önce fazla maceraperest değildim .
(trg)="13"> 30-көнлек экспериментларны башлаганчы мин мондый хәрәкәтчән түгел идем .
(src)="14"> Ayrıca farkettim ki Bir şeyi gerçek ten isterseniz , 30 gün süresince yapabilirsiniz .
(trg)="14"> Шунысы ачыкланды : берәр нәрсәне бик нык теләсәң , аны 30 көн эчендә эшләп була .
(src)="15.1"> Hiç bir roman yazmak istediniz mi ?
(src)="15.2"> Her kasım
(trg)="15.1"> Сезнең китап язганыгыз бармы ?
(trg)="15.2"> Һәр ноябрь аенда
(src)="16"> onbinlerce insan 30 gün içinde kendi 50,000 kelimelik romanının başlangıç kısmını yazıyor .
(trg)="16"> якынча ун меңләр кеше 50 мең сүздән торган роман язарга тырыша , 30 көн эчендә .
(src)="17"> Dönüp dolaşıp , yapacağınız günde 1,667 kelimeyi bir ay boyunca yazmak .
(trg)="17"> Димәк , шулай : бары тик көненә 1667 сүз язарга кирәк , ай дәвамында .
(src)="18"> Ben yaptım .
(trg)="18"> Мин шулай эшләдем дә .
(src)="19"> Bununla beraber , sır gün içinde kelimelerinizi yazmadan uykuya gitmemek .
(trg)="19"> Сүз уңаеннан , сер шунда : язып бетергәнче , йокларга ятарга ярамый .
(src)="20"> Uykudan yoksun olabilirsiniz , fakat romanı bitireceksiniz .
(trg)="20"> Бәлки , сезнең йокыгыз туймыдыр , ләкин романны сез язып бетерәсез .
(src)="21"> Şimdi benim kitabım Amerika 'nın bir sonraki romanı mı ?
(trg)="21"> Минем китабым танылган роман була алдымы ?
(src)="22"> Hayır , onu bir ayda yazdım .
(trg)="22"> Юк , мин аны ай эчендә язып бетердем .
(src)="23"> Berbat .
(trg)="23"> Ул котычкыч !
(src)="24"> Fakat geri kalan hayatım boyunca , TED partisinde John Hodgman ile tanışırsam , " Bilgisayar bilimcisiyim " dememe gerek yok .
(trg)="24"> Ләкин хәзердән башлап мин TED кичәсендә Джон Һоджманны очратсам , " мин санак белгече " дип әйтергә җыенмыйм .
(src)="25"> Hayır , hayır , eğer istersem " Bir roman yazarı " olduğumu " söyleyebilirim .
(trg)="25"> Юк , теләсәм , мин хәзер " Мин язучы " диям .
(src)="26"> ( Gülüşmeler ) Bahsetmek istediğim son bir şey var .
(trg)="26"> ( Көлү ) Димәк , мин әйтергә теләгән соңгы әйбер .
(src)="27"> yapmayı sürdürebileceğim küçük , sürekli değişiklikler yaptığım zaman öğrendim ki , daha fazla yapışıyor .
(trg)="27"> Мин кечкенә адымнар ясаган саен , һәм аларны даими эшләгәндә , алар гадәткә кереп китә .
(src)="28"> Büyük çılgın zorluklarla bir sorun yok .
(trg)="28"> Зур , акылсыз үзгәрешләр дә яхшы ,
(src)="29"> Aslında , çok eğlenceliler .
(trg)="29"> алар кызыклы булырга мөмкин ,
(src)="30"> Fakat daha az alışkanlık yapıyor .
(trg)="30"> ләкин алар , мөгаен , гадәткә кермәячәк .
(src)="31"> 30 gün süresince şekeri bıraktığımda , 31 . gün böyleydi .
(trg)="31"> Мин 30 көнгә шикәрле ризыктан баш тарткач , 31 нче көн болай күренде ...
(src)="32"> ( Gülüşmeler ) Şimdi size bir sorm var : Ne istiyorsunuz =
(trg)="32"> ( Көлү ) Димәк , сезгә соравым шул : Нәрсә сез тагын көтәсез ?
(src)="33"> Garanti ediyorum , ister beğenin ister beğenmeyin sonraki 30 gün boyunca başarılı olacaksınız , peki hep yapmayı istediğini bir şeyi 30 günlüğüne neden düşünmüyor ve
(trg)="33.1"> Сүз бирәм : киләсе 30 көн барыбер узачак .
(trg)="33.2"> Сез теләгәнчәме , әллә юкмы ?
(trg)="33.3"> Шуңа күрә сез һәрвакыт эшләргә теләгән берәр нәрсә турында уйлагыз , һәм аңа шанс бирегез ,
(src)="34"> ve denemiyorsunuz ?
(trg)="34"> киләсе 30 көндә
(src)="35"> Sağolun .
(trg)="35"> Рәхмәт .
(src)="36"> ( Alkış )
(trg)="36"> ( Кул чабу )
# tr/ted2020-2208.xml.gz
# tt/ted2020-2208.xml.gz
(src)="1"> Merhaba ,
(trg)="1"> Исәнмесез
(src)="2"> Ben bir oyuncak geliştiricisiyim .
(trg)="2"> Мин уенчыклар иҗат итүче
(src)="3"> Daha evvel hiç görmediğim oyuncaklar yaratma hayali ile dokuz sene önce bir oyuncak şirketinde , işe başladım .
(trg)="3.1"> Мин шундый уенчыклар уйлап табарга уйлыйлм , андый уенчыклар әле бер кайчан да булмаган .
(trg)="3.2"> Мин тугыз ел элек уенчыклар эшләп чыгаручы компаниядә эшли башладым .
(src)="4"> Çalışmaya ilk başladığımda , patronuma , hergün , yeni fikirler öneriyordum .
(trg)="4"> Мин анда эшли башлаганда Үземнең босска һәрконне төрле идеяләр әйтә идем .
(src)="5.1"> Patronum her defasında bunun satılacağına dair verim olup olmadığını soruyordu .
(src)="5.2"> Benden önce pazar verilerini incelememi sonra ürünü düşünmemi istiyordu .
(trg)="5"> Минем босс һәрвакыт сорый иде Бу уенчыклар чыннан да сатылыр микән , дип Улычыкларны ясачанчы ул миңа базар монәсәбәтләрен өйрәнергә кушты .
(src)="6"> Veri , veri , veri .
(trg)="6"> Анализ , анализ , анализ
(src)="7"> Ben de ürünü düşünmeden önce pazar verilerini inceledim .
(trg)="7"> Шулай итеп мин уенчыкларны эшләп чыгарганчы , базар хәлләрен өйрәндем .
(src)="8"> Ne var ki o anda yeni hiçbir şey düşünmeme imkan yoktu .
(trg)="8"> Ләкин ул вакытта мин әле яңа төр уенчыклар чыгару турында уйламадым .
(src)="9"> ( Kahkaha ) Fikirlerim hiç orjinal değildi .
(trg)="9"> ( Көлү ) Минем идеяләрем оригинал тугел иде .
(src)="10"> Yeni hiçbir fikir bulamıyordum .
(trg)="10"> Бернинди яңа идеяләр дә башыма килми иде .
(src)="11.1"> Düşünümekten bitap düştüm .
(src)="11.2"> O kadar zordu ki bir deri bir kemik kaldım .
(trg)="11"> Миңа бик авыр булды мин ябыктым хәттә
(src)="12.1"> ( Kahkaha ) Gerçekten .
(src)="12.2"> ( Alkış ) Muhtemelen hepinizin , buna benzer deneyimleri olmuş , böyle hissetmiştir .
(trg)="12"> ( Көлү ) Бу шулай ( кул чабу ) Сезнең белән дә шундый вакытлар булгандыр .
(src)="13.1"> Patronunuz zorlamıştır .
(src)="13.2"> Veriler zorlamıştır .
(trg)="13"> Сезгә дә босс белән авыр эшләргә , базар мөнәсэбәтләрен тикшерергә .
(src)="14"> Düşünmekten hasta olmuşunuzdur .
(trg)="14"> Туры килгәндер .
(src)="15"> Şimdi , verileri bir kenara atıyorum .
(trg)="15"> Мин базарны тикшерүдән туктадым
(src)="16"> Yeni oyuncaklar tasarlamak benim haylim .
(trg)="16"> Мин базарны тикшерүдән туктадым
(src)="17"> Şimdi , veri yerine , Shiritori adında bir oyun kullanarak , yeni fikirlerin , gelmesini bekliyorum .
(trg)="17"> Хәзер анализлар ясау урынына мин сиритори дигән уенны карыйм , ул миңа яңа идеяләр бирә
(src)="18"> Bugün bu yöntemi tanıtmak istiyorum .
(trg)="18"> Мин бүген бу методны күрсәтергә телим .
(src)="19"> Shiritori nedir ?
(trg)="19"> Нәрсә ул сиритори ?
(src)="20"> Elma , at ve trompeti alın mesela .
(trg)="20"> Менә мәсәл өчен алма , филне Һәм торбалар алыйк .
(src)="21"> Bu oyunda , sırayla , söylediğiniz kelimlerin son harfi ile başlayan kelimeler söyleyerek , ilerliyorsunuz .
(trg)="21"> Бу уенда сез бер-бер артлы сүзләрне әйтәсез һәрбер сүз алдагы сүзнең соңгы хәрефеннән башланырга тиеш .
(src)="22"> Japonca ve İngilizcesi aynı .
(trg)="22"> Бу уенда сез бер-бер артлы сүзләрне әйтәсез һәрбер сүз алдагы сүзнең соңгы хәрефеннән башланырга тиеш .
(src)="23.1"> Shiritori 'yi istediğiniz gibi oynayabilirsiniz : " " neko , kora , raibu , burashi , " vb . , vb .
(src)="23.2"> Pek çok rastgele kelime , ortaya çıkıyor .
(trg)="23.1"> Сириторины ничек телисез шулай уйнарга була .
(trg)="23.2"> Песи , кола , конфета , щетка Бик күп очраклы сүзләр килен чыгарга мөмкин
(src)="24"> Bu kelimeleri , düşünmek istediğimiz şeye , düşüncelerinize , şekil vermek için kullanıyorsunuz .
(trg)="24"> Сезгә шундый сүзләрне ишетергә кирэк , сезгә алар яңа идея тудырырга ярдәм итсеннәр Мин шул вакыттан бирле яңа уенчыклар турында уйлый башладым .
(src)="25"> Benim durumumda , mesela ben oyuncakları düşünmek istediğimden , düşüncem , oyuncak bir kedi nasıl olabilirdi ?
(trg)="25"> Уенчык “ Песи ” – ул нинди булырга тиеш ?
(src)="26"> Kolalı bir oyuncağa ne demeli ?
(trg)="27"> Ә уенчык кола турында нәрсә әйтерсез ?
(src)="27"> Oyuncak bir silah ile kolaları vurursun ve sırılsıklam olursun .
(trg)="28.1"> Кола белән ата торган уенчык мылтык ?
(trg)="28.2"> Ул кемгәдер сиптерә !
(src)="28.1"> ( Kahkaha ) Saçma fikirler iyidir .
(src)="28.2"> İşin sırrı , bunları devam ettirmekte .
(trg)="29"> ( Көлү ) Мәзәк идеяләр – әйбәт кенә , алар башка килен кенә торсыннар
(src)="29"> Daha fazla fikir ürettiğinde , aralarından bazılarının iyi olacağını da bilirsin .
(trg)="30"> Идеяләр ни хәтле күп , шулар арасында бик яхшы идея дә була .
(src)="30.1"> Bir fırça , mesela .
(src)="30.2"> Diş fırçasından oyuncak yapabilir miyiz ?
(trg)="31"> Мәсәлән , теш щеткасын уенчык итем буламы ?
(src)="31"> Diş fırçasını gitarla biraraya getirebilirsek ( Müzik sesleri ) dişlerini fırçalarken oynayabileceğin bir oyuncağın olur .
(trg)="32.1"> ( Музыка моңнары ) Мөнә без шулай итеп музыка уйный торган щетка уйлан тантык .
(trg)="32.2"> Теш чистартканда музыка уйный .