# sv/ted2020-1176.xml.gz
# tt/ted2020-1176.xml.gz

(src)="1"> Vet ni vad , det jag gör är att skriva för barn , och faktum är att jag troligen är Amerikas mest lästa barnboksförfattare .
(trg)="1.1"> Беләсезме , мин балалар өчен язам .
(trg)="1.2"> Мөгаен , Америкада мин иң күп укылган балалар язучысы .
(src)="2"> Och jag säger alltid till folk att jag inte vill dyka upp och se ut som en vetenskapsman .
(trg)="2"> Һәм мин һәрвакыт кешеләргә шулай дим : " мин галим кебек киенеп чыгыш ясарга теләмим " .
(src)="3"> Ni kan få mig att komma som en bonde , eller klädd i läder , och ingen har någonsin valt bonde .
(trg)="3"> Мин фермер кебек яки күннән тегелгән куртка кия алам , һәм әлегә беркем фермерның костюмы сайламады .
(src)="4"> Jag är här idag för att berätta för er om cirklar och uppenbarelser .
(trg)="4"> Бүген мин сезнең белән зирәклек турында сөйләшергә телим .
(src)="5"> Och vet ni , en uppenbarelse är oftast något du kommer på att du tappat någonstans .
(trg)="5"> Һәм беләсезме , зирәклек ул сез кайчандыр югалткан , ә аннары соң тапкан нәрсә .
(src)="6"> Ni behöver bara gå runt kvarteret för att se det som en uppenbarelse .
(trg)="6"> Сезгә моның зирәклек икәнлеген аңлар өчен бөтен кварталны урап узырга кирәк .
(src)="7"> Det där är en målning av en cirkel .
(trg)="7"> Бу - түгәрәк рәсеме .
(src)="8"> En vän till mig gjorde den -- Richard Bollingbroke .
(trg)="8"> Аны минем дустым , Ричард Боллингброк , ясады .
(src)="9"> Det är på sätt och vis en komplicerad cirkel som jag skall berätta om för er .
(trg)="9"> Бу катлаулы түгәрәк , аның турында сезгә сөйләргә телим .
(src)="10"> Min cirkel började under 60-talet i högstadiet i Stow , Ohio där jag var klassens fjolla .
(trg)="10"> Минем түгәрәгем алтмышынчы елларда урта мәктәптә Стоуда , Огайода башланды анда мин шактый читкә кагылган идем .
(src)="11"> Jag var killen som slogs blodig varje vecka på pojkarnas toalett , fram tills en lärare räddade mitt liv .
(trg)="11.1"> Мин атна саен бәдрәфтә каңга кадәр кыйналган егетләрдән идем .
(trg)="11.2"> Ә бервакыт укытучым минем гомеремне коткарды .
(src)="12"> Hon räddade mig genom att låta mig gå på toaletten inne i lärarrummet .
(trg)="12"> Ул миңа укытучылар бәдрәфен кулану рөхсәт белән мине коткарды .
(src)="13"> Hon gjorde det i hemlighet ,
(trg)="13"> Ул моны сердә тотты
(src)="14"> hon gjorde det i tre år ,
(trg)="14"> ул моны өч ел буе эшләде .
(src)="15"> och jag var tvungen att lämna stan .
(trg)="15"> Аннары соң миңа башка шәһәргә китәргә кирәк булды .
(src)="16"> Jag hade en tumme , jag hade $ 85 , och jag hamnade i San Francisco , Kalifornien -- träffade en älskare -- och under 80-talet , tyckte det var nödvändigt att börja arbeta inom AIDS-organisationer .
(trg)="16"> Минем баш бармагым һәм 85 $ бар иде. һәм мин Сан Францискода , Калифорнияда калдым һәм Сиксәненче елларда мин СПИД белән шөгыльләнгән оешмага урнаштырга кирәк дип таптым .
(src)="17"> Ungefär tre eller fyra år sedan , fick jag ett telefonsamtal mitt i natten från den läraren , Fru Posten som sa , " Jag behöver träffa dig .
(trg)="17.1"> Якынча өч-дүрт ел элек төн уртасында теге укытучым , Миссис Постен телефоннан шалтыратты .
(trg)="17.2"> Ул миңа " миңа сине күрергә кирәк .
(src)="18"> Jag är besviken att vi aldrig fick lära känna varandra som vuxna .
(trg)="18"> Мин үзебезнең олылар кебек сөйләшмәгәнебезгә бик үкенәм .
(src)="19"> Kan du vara så snäll och komma till Ohio , och var så snäll och ta med mannen som jag vet att du hittat vid det här laget .
(trg)="19"> Син минем яныма Огайога килә алсыңмы , һәм зинһар үзең белән йөргән кызныңны ал бу вакытка синең ул бардыр инде .
(src)="20"> Och jag borde nämna att jag har bukspotts körtelcancer och det vore bra om du snabbade på med det . "
(trg)="20"> Шуны бел : минем ашказаны асты бизенең яман шеше. һәм зинһар өчен ашык бул .
(src)="21"> Och , nästa dag var vi i Cleveland .
(trg)="21"> Менә шулай итеп , икенче көнне без Кливлендка килдек .
(src)="22"> Vi såg henne , vi skrattade , vi grät , och vi visste att hon behövde vara på ett vårdhem .
(trg)="22.1"> Без гаҗәпләндек , без көлдек , без еладык , һәм без аңа хоспис табарга кирәк икәнен белдек .
(trg)="22.2"> Без аңа хоспис таптык һәм анда илттек ,
(src)="23"> Vi hittade ett åt henne , vi fick henne dit , och vi tog hand om henne och höll ett öga på hennes familj , eftersom det var nödvändigt ,
(trg)="23"> без аның артыннан һәм гаиләсе артыннан карадык , чөнки бу мәҗбүри булды , һәм аны ничек эшләргә кирәклеген белдек .
(src)="24"> det är något vi visste hur man gjorde .
(trg)="24"> Һәм минем белән олыларча
(src)="25"> Och precis när kvinnan som ville lära känna mig som vuxen började känna mig , förvandlades hon till en låda med aska och överlämnades i mina händer .
(trg)="25"> сөйләшергә теләгән хатын , көл әрҗәсенә әйләнде һәм минем кулыма эләкте. һәм
(src)="26"> Och vad som hade hänt var att cirkeln hade slutits , det hade blivit en cirkel -- och den där uppenbarelsen jag pratade om framträdde .
(trg)="26.1"> бу түгәрәк ябылды , ул түгәрәк булды һәм мин моңа кадәр әйткән зирәклек миңа ачылды .
(trg)="26.2"> Зирәклек шуннан гыйбарәт :
(src)="27"> Uppenbarelsen är att döden är en del av livet .
(trg)="27.1"> үлем – тормышның өлеше .
(trg)="27.2"> Ул минем гомеремне коткарды ,
(src)="28"> Hon räddade mitt liv , Jag och min partner räddade hennes .
(trg)="28.1"> ә мин аның .
(trg)="28.2"> Һәм беләсезме , тормышның бу өлешендә
(src)="29"> Vet ni vad , den delen av livet behöver allting som resten av livet behöver .
(trg)="29.1"> безгә элекке әйберләр кирәк .
(trg)="29.2"> Безгә матурлык һәм хакыйкать кирәк ,
(src)="30"> Det behöver sanning och skönhet , och jag är glad att det har blivt nämnt så mycket här idag .
(trg)="30.1"> һәм без бүген моның турында күп әйтелгәненә шатмые .
(trg)="30.2"> Шулай ук безгә
(src)="31.1"> Det behöver också -- det behöver värdighet , kärlek och njutning .
(src)="31.2"> Och det är vårt jobb att dela ut alla dessa .
(trg)="31.1"> яхшылык , мәхәббәт , ихтирам да кирәк .
(trg)="31.2"> Һәм безнең максатыбыз - боларны бирү .
(trg)="31.3"> Рәхмәт
(src)="32"> Tack så mycket .
(trg)="32"> кул чабу
(src)="33"> ( Applåder )
(trg)="33"> Тәмам .

# sv/ted2020-1183.xml.gz
# tt/ted2020-1183.xml.gz

(src)="1"> För några år sedan kände jag att jag var fast i samma gamla hjulspår. så jag bestämde mig för att följa i fotspåren av den store amerikanske filosofen Morgan Spurlock , och prova på någonting nytt i 30 dagar .
(trg)="1.1"> Берничә ел элек Миңа гадәти тормыш туйдырды .
(trg)="1.2"> Шуңа күрә мин бөек АКШ фәлсәфәчесе Морган Сперлок мисалына иярергә булдым .
(trg)="1.3"> 30 көн эчендә берәр яңа әйбер эшләргә .
(src)="2"> Idén är faktiskt väldigt enkel .
(trg)="2"> Фикер шактый гади .
(src)="3"> Tänk på något du alltid velat lägga till i ditt liv och prova på det under de följande 30 dagar .
(trg)="3"> Син электән тормышыңа өстәргә теләгән әйберне уйла Һәм 30 көн эчендә аны эшлә
(src)="4"> Det visar sig att 30 dagar är just så mycket tid det tar att lägga till eller dra ifrån en vana - som att titta på nyheterna - från ditt liv .
(trg)="4.1"> Шунысы кызык 30 көн гадәтне кабул итү яки бетерү өчен җитәрлек булып чыга .
(trg)="4.2"> Мәсәлән , хәбәрләрне бөтенләй караудан туктау .
(src)="5"> Jag lärde mig en del saker medan jag gjorde dessa 30-dagarsutmaningar .
(trg)="5"> 30 көн эчендә мин берничә әйбер аңладым
(src)="6"> Det första var att istället för att månaderna flög förbi , bortglömda , blev tiden mycket mer minnesvärd .
(trg)="6"> Беренчедән , элек айлар тиз очып китсә , хәзер вакыт кадерлерәк үтә .
(src)="7"> Det här var en del av en utmaning att ta ett fotografi varje dag i en månad .
(trg)="7"> Бу вакыт эчендә мин һәр көнне яңа фото төшерергә сүз бирдем .
(src)="8"> Och jag kommer ihåg exakt var jag var och vad jag gjorde den dagen .
(trg)="8"> Һәм мин төгәл кайда булуымны һәм нәрсә эшләгәнемне хәтерлим .
(src)="9"> Jag upptäckte också att när mina utmaningar blev fler och svårare så växte mitt självförtroende .
(trg)="9"> Мин шуны да аңладым : 30 көндә күбрәк һәм сыйфатлырак эш эшләгәндә , минем үземә ышанычым артты .
(src)="10"> Jag förändrades från en stillasittande datornörd till den typ som cyklar till jobbet -
(trg)="10"> Санак артында утыручы беркатлы кешедән мин эшкә велосипедта йөрүчегә әйләндем ,
(src)="11"> för skoj skull .
(trg)="11"> Бары тик кызык өчен .
(src)="12"> Förra året fotvandrade jag till och med upp för Kilimanjaro , Afrikas högsta berg .
(trg)="12"> Ә узган елны мин Килиманджарога күтәрелдем , Африканың иң бөек тавы .
(src)="13"> Jag hade aldrig varit så äventyrlig innan jag började med mina 30-dagarsutmaningar .
(trg)="13"> 30-көнлек экспериментларны башлаганчы мин мондый хәрәкәтчән түгел идем .
(src)="14"> Jag förstod också att om det är något du verkligen vill så klarar du av vad som helst under 30 dagar .
(trg)="14"> Шунысы ачыкланды : берәр нәрсәне бик нык теләсәң , аны 30 көн эчендә эшләп була .
(src)="15.1"> Har du någonsin velat skriva en roman ?
(src)="15.2"> Varje november
(trg)="15.1"> Сезнең китап язганыгыз бармы ?
(trg)="15.2"> Һәр ноябрь аенда
(src)="16"> försöker tiotusentals människor skriva sin egen roman på 50 000 sidor från grunden , på 30 dagar .
(trg)="16"> якынча ун меңләр кеше 50 мең сүздән торган роман язарга тырыша , 30 көн эчендә .
(src)="17"> Det visar sig att allt du behöver göra är att skriva 1667 ord om dagen i en månad .
(trg)="17"> Димәк , шулай : бары тик көненә 1667 сүз язарга кирәк , ай дәвамында .
(src)="18"> Så det gjorde jag .
(trg)="18"> Мин шулай эшләдем дә .
(src)="19"> Hemligheten är , förresten , att inte gå och lägga sig förrän man skrivit dagens ord .
(trg)="19"> Сүз уңаеннан , сер шунда : язып бетергәнче , йокларга ятарга ярамый .
(src)="20"> Du må lida sömnbrist , men du avslutar din roman .
(trg)="20"> Бәлки , сезнең йокыгыз туймыдыр , ләкин романны сез язып бетерәсез .
(src)="21"> Är min bok då nästa stora amerikanska roman ?
(trg)="21"> Минем китабым танылган роман була алдымы ?
(src)="22.1"> Nej .
(src)="22.2"> Jag skrev den på en månad .
(trg)="22"> Юк , мин аны ай эчендә язып бетердем .
(src)="23"> Den är hemsk .
(trg)="23"> Ул котычкыч !
(src)="24"> Men i resten av mitt liv , om jag möter John Hodgman på en TEDfest , behöver jag inte säga , " jag är datavetare " .
(trg)="24"> Ләкин хәзердән башлап мин TED кичәсендә Джон Һоджманны очратсам , " мин санак белгече " дип әйтергә җыенмыйм .
(src)="25"> Nej , nej , om jag vill kan jag säga " jag är författare " .
(trg)="25"> Юк , теләсәм , мин хәзер " Мин язучы " диям .
(src)="26"> ( Skratt ) Här är en sista sak jag vill nämna .
(trg)="26"> ( Көлү ) Димәк , мин әйтергә теләгән соңгы әйбер .
(src)="27"> Jag lärde mig att när jag gjorde små , hållbara förändringar , saker jag kunde fortsätta med , var det också troligare att jag fortsatte med dem .
(trg)="27"> Мин кечкенә адымнар ясаган саен , һәм аларны даими эшләгәндә , алар гадәткә кереп китә .
(src)="28"> Det är inget fel med stora , galna utmaningar .
(trg)="28"> Зур , акылсыз үзгәрешләр дә яхшы ,
(src)="29"> De är faktiskt vansinnigt roliga .
(trg)="29"> алар кызыклы булырга мөмкин ,
(src)="30"> Men det är mindre troligt att man fortsätter med dem .
(trg)="30"> ләкин алар , мөгаен , гадәткә кермәячәк .
(src)="31"> När jag slutade med socker i 30 dagar såg dag 31 ut så här .
(trg)="31"> Мин 30 көнгә шикәрле ризыктан баш тарткач , 31 нче көн болай күренде ...
(src)="32"> ( Skratt ) Så min fråga till er är : Vad väntar ni på ?
(trg)="32"> ( Көлү ) Димәк , сезгә соравым шул : Нәрсә сез тагын көтәсез ?
(src)="33"> Jag garanterar att de följande 30 dagarna kommer och går vare sig ni vill det eller inte , så varför inte tänka på något som ni alltid velat prova och ge det en chans
(trg)="33.1"> Сүз бирәм : киләсе 30 көн барыбер узачак .
(trg)="33.2"> Сез теләгәнчәме , әллә юкмы ?
(trg)="33.3"> Шуңа күрә сез һәрвакыт эшләргә теләгән берәр нәрсә турында уйлагыз , һәм аңа шанс бирегез ,
(src)="34"> under 30 dagar .
(trg)="34"> киләсе 30 көндә
(src)="35"> Tack .
(trg)="35"> Рәхмәт .
(src)="36"> ( Applåder )
(trg)="36"> ( Кул чабу )

# sv/ted2020-2208.xml.gz
# tt/ted2020-2208.xml.gz

(src)="1"> Hej .
(trg)="1"> Исәнмесез
(src)="2"> Jag är leksaksutvecklare .
(trg)="2"> Мин уенчыклар иҗат итүче
(src)="3"> Jag drömde om att skapa nya leksaker som aldrig har funnits förut när jag började jobba på ett leksaksföretag för nio år sedan .
(trg)="3.1"> Мин шундый уенчыклар уйлап табарга уйлыйлм , андый уенчыклар әле бер кайчан да булмаган .
(trg)="3.2"> Мин тугыз ел элек уенчыклар эшләп чыгаручы компаниядә эшли башладым .
(src)="4"> När jag började jobba där presenterade jag många nya idéer för min chef varje dag .
(trg)="4"> Мин анда эшли башлаганда Үземнең босска һәрконне төрле идеяләр әйтә идем .
(src)="5"> Men min chef frågade alltid om jag hade några data som kunde visa att den skulle sälja bra , och bad mig att basera produktutvecklingen på en analys av marknadsdata .
(trg)="5"> Минем босс һәрвакыт сорый иде Бу уенчыклар чыннан да сатылыр микән , дип Улычыкларны ясачанчы ул миңа базар монәсәбәтләрен өйрәнергә кушты .
(src)="6"> Data , data , data .
(trg)="6"> Анализ , анализ , анализ
(src)="7"> Så jag analyserade marknadsdata innan jag började skapa min produkt .
(trg)="7"> Шулай итеп мин уенчыкларны эшләп чыгарганчы , базар хәлләрен өйрәндем .
(src)="8"> Men jag kunde inte komma på något nytt just då .
(trg)="8"> Ләкин ул вакытта мин әле яңа төр уенчыклар чыгару турында уйламадым .
(src)="9"> ( Skratt ) Mina idéer var inte originella .
(trg)="9"> ( Көлү ) Минем идеяләрем оригинал тугел иде .
(src)="10"> Jag fick inga nya idéer och jag blev trött på att tänka .
(trg)="10"> Бернинди яңа идеяләр дә башыма килми иде .
(src)="11"> Det var så svårt att jag blev så här smal .
(trg)="11"> Миңа бик авыр булды мин ябыктым хәттә
(src)="12.1"> ( Skratt ) Det är sant .
(src)="12.2"> ( Applåder ) Ni har säkert haft liknande upplevelser och känt så här ni med .
(trg)="12"> ( Көлү ) Бу шулай ( кул чабу ) Сезнең белән дә шундый вакытлар булгандыр .
(src)="13.1"> En jobbig chef .
(src)="13.2"> Jobbig data .
(trg)="13"> Сезгә дә босс белән авыр эшләргә , базар мөнәсэбәтләрен тикшерергә .
(src)="14"> Du blev trött på att tänka .
(trg)="14"> Туры килгәндер .
(src)="15"> Numera struntar jag i datan .
(trg)="15"> Мин базарны тикшерүдән туктадым
(src)="16"> Jag drömmer om att utveckla leksaker .
(trg)="16"> Мин базарны тикшерүдән туктадым
(src)="17"> Och istället för data använder jag ett spel som heter Shiritori för att komma på nya idéer .
(trg)="17"> Хәзер анализлар ясау урынына мин сиритори дигән уенны карыйм , ул миңа яңа идеяләр бирә
(src)="18"> Jag skulle vilja visa er den metoden här idag .
(trg)="18"> Мин бүген бу методны күрсәтергә телим .
(src)="19"> Vad är Shiritori ?
(trg)="19"> Нәрсә ул сиритори ?
(src)="20"> Ta äpple , elefant och trumpet , till exempel .
(trg)="20"> Менә мәсәл өчен алма , филне Һәм торбалар алыйк .
(src)="21"> Det är ett spel där man säger ord som börjar på sista bokstaven i förra ordet .
(trg)="21"> Бу уенда сез бер-бер артлы сүзләрне әйтәсез һәрбер сүз алдагы сүзнең соңгы хәрефеннән башланырга тиеш .
(src)="22"> Det fungerar likadant på japanska och engelska .
(trg)="22"> Бу уенда сез бер-бер артлы сүзләрне әйтәсез һәрбер сүз алдагы сүзнең соңгы хәрефеннән башланырга тиеш .
(src)="23.1"> Man kan spela Shiritori som man vill : ( Japanska ) Katt , cola , konsert , borste .
(src)="23.2"> Många slumpvisa ord kommer att dyka upp .
(trg)="23.1"> Сириторины ничек телисез шулай уйнарга була .
(trg)="23.2"> Песи , кола , конфета , щетка Бик күп очраклы сүзләр килен чыгарга мөмкин
(src)="24"> Man kopplar ihop de orden med vad man vill tänka på och får idéer .
(trg)="24"> Сезгә шундый сүзләрне ишетергә кирэк , сезгә алар яңа идея тудырырга ярдәм итсеннәр Мин шул вакыттан бирле яңа уенчыклар турында уйлый башладым .
(src)="25"> I mitt fall till exempel , eftersom jag vill tänka på leksaker , vad kan en leksakskatt vara ?
(trg)="25"> Уенчык “ Песи ” – ул нинди булырга тиеш ?
(src)="26"> En katt som landar efter att ha gjort en volt från en hög plats ?
(trg)="26.1"> !
(trg)="26.2"> Песи – югарыдан сальто ясап җиргә сикереп төшкәч нинди була .
(src)="27"> Och en leksak som handlar om läsk ?
(trg)="27"> Ә уенчык кола турында нәрсә әйтерсез ?
(src)="28"> En leksakspistol som skjuter läsk och gör någon genomblöt ?
(trg)="28.1"> Кола белән ата торган уенчык мылтык ?
(trg)="28.2"> Ул кемгәдер сиптерә !
(src)="29.1"> ( Skratt ) Fåniga idéer är OK .
(src)="29.2"> Det viktiga är att få till ett flöde .
(trg)="29"> ( Көлү ) Мәзәк идеяләр – әйбәт кенә , алар башка килен кенә торсыннар
(src)="30"> Ju fler idéer man kommer på , desto större chans att någon blir bra .
(trg)="30"> Идеяләр ни хәтле күп , шулар арасында бик яхшы идея дә була .
(src)="31.1"> En borste , till exempel .
(src)="31.2"> Kan vi göra en tandborste till en leksak ?
(trg)="31"> Мәсәлән , теш щеткасын уенчык итем буламы ?