# ru/ted2020-1176.xml.gz
# tt/ted2020-1176.xml.gz

(src)="1"> Знаете , я занимаюсь тем , что пишу для детей , и скорей всего я в Америке , в действительности , самый читаемый детский писатель .
(trg)="1.1"> Беләсезме , мин балалар өчен язам .
(trg)="1.2"> Мөгаен , Америкада мин иң күп укылган балалар язучысы .
(src)="2"> И я всегда говорю людям , что я не хочу выступать одетым как ученый .
(trg)="2"> Һәм мин һәрвакыт кешеләргә шулай дим : " мин галим кебек киенеп чыгыш ясарга теләмим " .
(src)="3"> Я могу одеться фермером или в кожаный костюм , и пока никто еще не выбрал костюм фермера .
(trg)="3"> Мин фермер кебек яки күннән тегелгән куртка кия алам , һәм әлегә беркем фермерның костюмы сайламады .
(src)="4"> Сегодня я хочу поговорить с вами о кругах и прозрениях .
(trg)="4"> Бүген мин сезнең белән зирәклек турында сөйләшергә телим .
(src)="5"> И знаете , прозрение , обычно , это то , что вы когда-то потеряли , а потом нашли .
(trg)="5"> Һәм беләсезме , зирәклек ул сез кайчандыр югалткан , ә аннары соң тапкан нәрсә .
(src)="6"> Вам надо обойти целый квартал , чтобы понять , что это прозрение .
(trg)="6"> Сезгә моның зирәклек икәнлеген аңлар өчен бөтен кварталны урап узырга кирәк .
(src)="7"> Это - картина круга .
(trg)="7"> Бу - түгәрәк рәсеме .
(src)="8"> Мой друг её написал -- Ричард Боллингброк .
(trg)="8"> Аны минем дустым , Ричард Боллингброк , ясады .
(src)="9"> Это - разновидность сложного круга , о котором я вам расскажу .
(trg)="9"> Бу катлаулы түгәрәк , аның турында сезгә сөйләргә телим .
(src)="10"> Мой круг начался в шестидесятых в средней школе в Стоу , в Огайо , где я был в классе изгоем .
(trg)="10"> Минем түгәрәгем алтмышынчы елларда урта мәктәптә Стоуда , Огайода башланды анда мин шактый читкә кагылган идем .
(src)="11"> Я был тем парнем , которого избивали до крови каждую неделю в мужском туалете , пока одна учительница не спасла мне жизнь .
(trg)="11.1"> Мин атна саен бәдрәфтә каңга кадәр кыйналган егетләрдән идем .
(trg)="11.2"> Ә бервакыт укытучым минем гомеремне коткарды .
(src)="12"> Она спасла мне жизнь , позволив мне пользоваться туалетом в учительской .
(trg)="12"> Ул миңа укытучылар бәдрәфен кулану рөхсәт белән мине коткарды .
(src)="13"> Она сделала это в тайне ,
(trg)="13"> Ул моны сердә тотты
(src)="14"> она делала это три года ,
(trg)="14"> ул моны өч ел буе эшләде .
(src)="15"> и я должен был уехать из города .
(trg)="15"> Аннары соң миңа башка шәһәргә китәргә кирәк булды .
(src)="16"> У меня был большой палец , ( чтобы остановить машину ) меня было $ 85 , и я оказался в Сан Франциско , в Калифорнии -- нашел себе любовника -- и в восьмидесятые года , счел необходимым начать работать с организациями занимающимися СПИДом .
(trg)="16"> Минем баш бармагым һәм 85 $ бар иде. һәм мин Сан Францискода , Калифорнияда калдым һәм Сиксәненче елларда мин СПИД белән шөгыльләнгән оешмага урнаштырга кирәк дип таптым .
(src)="17"> А три или четыре года назад , у меня посреди ночи раздался звонок от той учительницы , миссис Постен , которая сказала , " Мне надо тебя увидеть .
(trg)="17.1"> Якынча өч-дүрт ел элек төн уртасында теге укытучым , Миссис Постен телефоннан шалтыратты .
(trg)="17.2"> Ул миңа " миңа сине күрергә кирәк .
(src)="18"> Я разочарована в том , что мы никогда не общались как взрослые .
(trg)="18"> Мин үзебезнең олылар кебек сөйләшмәгәнебезгә бик үкенәм .
(src)="19"> Не мог бы ты , пожалуйста , приехать в Огайо , и , пожалуйста , захвати с собой того мужчину , которого , я уверена , ты уже к этому времени нашел .
(trg)="19"> Син минем яныма Огайога килә алсыңмы , һәм зинһар үзең белән йөргән кызныңны ал бу вакытка синең ул бардыр инде .
(src)="20"> И имей в виду , что у меня рак поджелудочной железы , и , пожалуйста , мне очень хочется , чтобы ты поторопился . "
(trg)="20"> Шуны бел : минем ашказаны асты бизенең яман шеше. һәм зинһар өчен ашык бул .
(src)="21"> Итак , на следующий день мы были в Кливленде .
(trg)="21"> Менә шулай итеп , икенче көнне без Кливлендка килдек .
(src)="22"> Мы удивились , мы смеялись , мы плакали , и мы знали , что ей надо попасть в хоспис .
(trg)="22.1"> Без гаҗәпләндек , без көлдек , без еладык , һәм без аңа хоспис табарга кирәк икәнен белдек .
(trg)="22.2"> Без аңа хоспис таптык һәм анда илттек ,
(src)="23"> Мы нашли ей хоспис и отвезли ее туда , и мы ухаживали за ней и присматривали за ее семьей , так как это было необходимо ,
(trg)="23"> без аның артыннан һәм гаиләсе артыннан карадык , чөнки бу мәҗбүри булды , һәм аны ничек эшләргә кирәклеген белдек .
(src)="24"> мы знали как это делать .
(trg)="24"> Һәм минем белән олыларча
(src)="25"> И пока женщина , хотевшая познакомится со мной со взрослым , знакомилась со мной поближе , она превратилась в коробку пепла и оказалась у меня в руках .
(trg)="25"> сөйләшергә теләгән хатын , көл әрҗәсенә әйләнде һәм минем кулыма эләкте. һәм
(src)="26"> И произошло то , что круг закрылся , он стал кругом -- и то прозрение , о котором я говорил , открылось мне .
(trg)="26.1"> бу түгәрәк ябылды , ул түгәрәк булды һәм мин моңа кадәр әйткән зирәклек миңа ачылды .
(trg)="26.2"> Зирәклек шуннан гыйбарәт :
(src)="27"> Прозрения заключается в том , что смерть является частью жизни .
(trg)="27.1"> үлем – тормышның өлеше .
(trg)="27.2"> Ул минем гомеремне коткарды ,
(src)="28"> Она спасла мне жизнь , я со своим партнером спас её .
(trg)="28.1"> ә мин аның .
(trg)="28.2"> Һәм беләсезме , тормышның бу өлешендә
(src)="29"> И знаете , в этой части жизни нам нужно все тоже самое , что и раньше .
(trg)="29.1"> безгә элекке әйберләр кирәк .
(trg)="29.2"> Безгә матурлык һәм хакыйкать кирәк ,
(src)="30"> Нам нужна истина и красота , и я так рад , что сегодня здесь уже так много было сказано об этом .
(trg)="30.1"> һәм без бүген моның турында күп әйтелгәненә шатмые .
(trg)="30.2"> Шулай ук безгә
(src)="31.1"> И также нужно -- нужны достоинство , любовь и наслаждение .
(src)="31.2"> И наша задача в том , чтобы все это давать .
(trg)="31.1"> яхшылык , мәхәббәт , ихтирам да кирәк .
(trg)="31.2"> Һәм безнең максатыбыз - боларны бирү .
(trg)="31.3"> Рәхмәт
(src)="32"> Спасибо
(trg)="32"> кул чабу
(src)="33"> ( Аплодисменты )
(trg)="33"> Тәмам .

# ru/ted2020-1183.xml.gz
# tt/ted2020-1183.xml.gz

(src)="1"> Несколько лет назад я почувствовал , что погряз в рутине , и решил последовать примеру великого американского философа Моргана Сперлока : делать что-то новое в течение 30 дней .
(trg)="1.1"> Берничә ел элек Миңа гадәти тормыш туйдырды .
(trg)="1.2"> Шуңа күрә мин бөек АКШ фәлсәфәчесе Морган Сперлок мисалына иярергә булдым .
(trg)="1.3"> 30 көн эчендә берәр яңа әйбер эшләргә .
(src)="2"> Идея очень проста .
(trg)="2"> Фикер шактый гади .
(src)="3"> Вспомните о чём-то , что вы всегда хотели изменить в жизни , и делайте это ежедневно в течение 30 дней .
(trg)="3"> Син электән тормышыңа өстәргә теләгән әйберне уйла Һәм 30 көн эчендә аны эшлә
(src)="4"> Оказывается , 30 дней — достаточный срок , чтобы приобрести привычку или отказаться от неё — например , от просмотра новостей — навсегда .
(trg)="4.1"> Шунысы кызык 30 көн гадәтне кабул итү яки бетерү өчен җитәрлек булып чыга .
(trg)="4.2"> Мәсәлән , хәбәрләрне бөтенләй караудан туктау .
(src)="5"> Во время этого месяца работы над собой , я кое-чему научился .
(trg)="5"> 30 көн эчендә мин берничә әйбер аңладым
(src)="6"> Во-первых : раньше месяц летел за месяцем и забывался , а сейчас время запоминается намного лучше .
(trg)="6"> Беренчедән , элек айлар тиз очып китсә , хәзер вакыт кадерлерәк үтә .
(src)="7"> Во время этого эксперимента я делал фото каждый день в течение месяца .
(trg)="7"> Бу вакыт эчендә мин һәр көнне яңа фото төшерергә сүз бирдем .
(src)="8"> И я точно помню , где я был и что делал в эти дни .
(trg)="8"> Һәм мин төгәл кайда булуымны һәм нәрсә эшләгәнемне хәтерлим .
(src)="9"> Также я заметил , что когда я начал усложнять задания или увеличивать их число , укрепилась моя уверенность в себе .
(trg)="9"> Мин шуны да аңладым : 30 көндә күбрәк һәм сыйфатлырак эш эшләгәндә , минем үземә ышанычым артты .
(src)="10"> Из вечно сидящего за компьютером ботаника я превратился в того , кто ездит на работу на велосипеде —
(trg)="10"> Санак артында утыручы беркатлы кешедән мин эшкә велосипедта йөрүчегә әйләндем ,
(src)="11"> просто для удовольствия .
(trg)="11"> Бары тик кызык өчен .
(src)="12"> А в прошлом году я взобрался на Килиманджаро , самую высокую гору Африки .
(trg)="12"> Ә узган елны мин Килиманджарога күтәрелдем , Африканың иң бөек тавы .
(src)="13"> Раньше я был не таким активным парнем , пока не начал свои 30-дневные эксперименты .
(trg)="13"> 30-көнлек экспериментларны башлаганчы мин мондый хәрәкәтчән түгел идем .
(src)="14"> Также я понял , что , если ты чего-то очень сильно хочешь , за 30 дней можно сделать всё , что угодно .
(trg)="14"> Шунысы ачыкланды : берәр нәрсәне бик нык теләсәң , аны 30 көн эчендә эшләп була .
(src)="15.1"> Вам когда-нибудь хотелось написать роман ?
(src)="15.2"> Каждый ноябрь
(trg)="15.1"> Сезнең китап язганыгыз бармы ?
(trg)="15.2"> Һәр ноябрь аенда
(src)="16"> десятки тысяч людей пробуют написать свой роман из 50 тысяч слов с нуля за 30 дней .
(trg)="16"> якынча ун меңләр кеше 50 мең сүздән торган роман язарга тырыша , 30 көн эчендә .
(src)="17"> Оказывается , всё , что нужно — писать 1667 слов в день в течение месяца .
(trg)="17"> Димәк , шулай : бары тик көненә 1667 сүз язарга кирәк , ай дәвамында .
(src)="18"> И я попробовал .
(trg)="18"> Мин шулай эшләдем дә .
(src)="19"> Весь секрет в том , чтобы не лечь спать раньше , чем напишешь дневную норму слов .
(trg)="19"> Сүз уңаеннан , сер шунда : язып бетергәнче , йокларга ятарга ярамый .
(src)="20"> Возможно , вы не будете высыпаться , но закончите свой роман .
(trg)="20"> Бәлки , сезнең йокыгыз туймыдыр , ләкин романны сез язып бетерәсез .
(src)="21"> Стала ли моя книга новым великим американским романом ?
(trg)="21"> Минем китабым танылган роман була алдымы ?
(src)="22.1"> Нет .
(src)="22.2"> Я написал её за месяц .
(trg)="22"> Юк , мин аны ай эчендә язып бетердем .
(src)="23"> Она ужасна .
(trg)="23"> Ул котычкыч !
(src)="24"> Но отныне , если на вечере TED я встречу Джона Ходжмана , мне не придётся говорить : « Я специалист по вычислительным системам » .
(trg)="24"> Ләкин хәзердән башлап мин TED кичәсендә Джон Һоджманны очратсам , " мин санак белгече " дип әйтергә җыенмыйм .
(src)="25"> Теперь , если я захочу , то могу сказать : « Я писатель » .
(trg)="25"> Юк , теләсәм , мин хәзер " Мин язучы " диям .
(src)="26"> ( Смех ) Итак , последнее , о чем я хотел сказать .
(trg)="26"> ( Көлү ) Димәк , мин әйтергә теләгән соңгы әйбер .
(src)="27"> Я узнал , что когда я делаю маленькие , разумные изменения , что-то , что способен продолжать , они легче входят в привычку .
(trg)="27"> Мин кечкенә адымнар ясаган саен , һәм аларны даими эшләгәндә , алар гадәткә кереп китә .
(src)="28"> Большие , крутые изменения тоже хороши —
(trg)="28"> Зур , акылсыз үзгәрешләр дә яхшы ,
(src)="29"> они могут принести море удовольствия .
(trg)="29"> алар кызыклы булырга мөмкин ,
(src)="30"> Но у них меньше шансов закрепиться .
(trg)="30"> ләкин алар , мөгаен , гадәткә кермәячәк .
(src)="31"> Когда я бросил есть сладкое на 30 дней , 31-й день выглядел так .
(trg)="31"> Мин 30 көнгә шикәрле ризыктан баш тарткач , 31 нче көн болай күренде ...
(src)="32"> ( Смех ) И я хочу спросить вас , чего же вы ждете ?
(trg)="32"> ( Көлү ) Димәк , сезгә соравым шул : Нәрсә сез тагын көтәсез ?
(src)="33"> Даю вам слово , что следующие 30 дней пройдут , нравится нам это или нет , так почему бы не вспомнить о чём-то что вы всегда хотели сделать , и начать делать это
(trg)="33.1"> Сүз бирәм : киләсе 30 көн барыбер узачак .
(trg)="33.2"> Сез теләгәнчәме , әллә юкмы ?
(trg)="33.3"> Шуңа күрә сез һәрвакыт эшләргә теләгән берәр нәрсә турында уйлагыз , һәм аңа шанс бирегез ,
(src)="34"> в течение следующих 30 дней .
(trg)="34"> киләсе 30 көндә
(src)="35"> Спасибо .
(trg)="35"> Рәхмәт .
(src)="36"> ( Аплодисменты )
(trg)="36"> ( Кул чабу )

# ru/ted2020-2208.xml.gz
# tt/ted2020-2208.xml.gz

(src)="1"> Здравствуйте .
(trg)="1"> Исәнмесез
(src)="2"> Я разработчик игрушек .
(trg)="2"> Мин уенчыклар иҗат итүче
(src)="3"> У меня есть мечта — создавать новые игрушки , и 9 лет назад я начал работать в компании по производству игрушек .
(trg)="3.1"> Мин шундый уенчыклар уйлап табарга уйлыйлм , андый уенчыклар әле бер кайчан да булмаган .
(trg)="3.2"> Мин тугыз ел элек уенчыклар эшләп чыгаручы компаниядә эшли башладым .
(src)="4"> Поначалу я предлагал начальству множество новых идей каждый день .
(trg)="4"> Мин анда эшли башлаганда Үземнең босска һәрконне төрле идеяләр әйтә идем .
(src)="5"> Однако начальник всегда спрашивал , есть ли у меня данные о перспективах продаж , и говорил , что новый продукт нужно разрабатывать с учётом анализа данных .
(trg)="5"> Минем босс һәрвакыт сорый иде Бу уенчыклар чыннан да сатылыр микән , дип Улычыкларны ясачанчы ул миңа базар монәсәбәтләрен өйрәнергә кушты .
(src)="6"> Данные , данные , данные …
(trg)="6"> Анализ , анализ , анализ
(src)="7"> Так что я стал анализировать рыночные данные , перед тем как думать о продукте .
(trg)="7"> Шулай итеп мин уенчыкларны эшләп чыгарганчы , базар хәлләрен өйрәндем .
(src)="8"> Но так и не смог придумать ничего нового !
(trg)="8"> Ләкин ул вакытта мин әле яңа төр уенчыклар чыгару турында уйламадым .
(src)="9"> ( Смех ) Мои идеи стали банальными .
(trg)="9"> ( Көлү ) Минем идеяләрем оригинал тугел иде .
(src)="10"> Новые идеи не появлялись , и я стал уставать от мыслительного процесса .
(trg)="10"> Бернинди яңа идеяләр дә башыма килми иде .
(src)="11"> Это настолько изматывало , что я стал вот таким тощим .
(trg)="11"> Миңа бик авыр булды мин ябыктым хәттә
(src)="12.1"> ( Смех ) Правда !
(src)="12.2"> ( Аплодисменты ) Все вы , наверное , бывали в подобной ситуации и знаете , каково это .
(trg)="12"> ( Көлү ) Бу шулай ( кул чабу ) Сезнең белән дә шундый вакытлар булгандыр .
(src)="13.1"> Начальник достал .
(src)="13.2"> Данные достали .
(trg)="13"> Сезгә дә босс белән авыр эшләргә , базар мөнәсэбәтләрен тикшерергә .
(src)="14"> И вам опротивело думать обо всём этом .
(trg)="14"> Туры килгәндер .
(src)="15"> Я отказался от работы с данными .
(trg)="15"> Мин базарны тикшерүдән туктадым
(src)="16"> Моя мечта — создание новых игрушек .
(trg)="16"> Мин базарны тикшерүдән туктадым
(src)="17"> Поэтому теперь я черпаю новые идеи из игры « сиритори » .
(trg)="17"> Хәзер анализлар ясау урынына мин сиритори дигән уенны карыйм , ул миңа яңа идеяләр бирә
(src)="18"> Сегодня я хотел бы поделиться этим методом с вами .
(trg)="18"> Мин бүген бу методны күрсәтергә телим .
(src)="19"> Что же такое « сиритори » ?
(trg)="19"> Нәрсә ул сиритори ?
(src)="20"> Возьмём , к примеру , яблоко , слона и трубу .
(trg)="20"> Менә мәсәл өчен алма , филне Һәм торбалар алыйк .
(src)="21"> Это игра , в которой вы говорите слова по очереди , и каждое новое слово начинается с последней буквы предыдущего .
(trg)="21"> Бу уенда сез бер-бер артлы сүзләрне әйтәсез һәрбер сүз алдагы сүзнең соңгы хәрефеннән башланырга тиеш .
(src)="22"> И не важно , на английском или на японском .
(trg)="22"> Бу уенда сез бер-бер артлы сүзләрне әйтәсез һәрбер сүз алдагы сүзнең соңгы хәрефеннән башланырга тиеш .
(src)="23.1"> Вы можете играть в « сиритори » , как хотите : « котёнок , кола , аншлаг , гребень » и так далее .
(src)="23.2"> Появится множество случайных слов .
(trg)="23.1"> Сириторины ничек телисез шулай уйнарга була .
(trg)="23.2"> Песи , кола , конфета , щетка Бик күп очраклы сүзләр килен чыгарга мөмкин
(src)="24"> Ваша задача — связать эти слова с тем , над чем вы работаете , и придумывать идеи .
(trg)="24"> Сезгә шундый сүзләрне ишетергә кирэк , сезгә алар яңа идея тудырырга ярдәм итсеннәр Мин шул вакыттан бирле яңа уенчыклар турында уйлый башладым .
(src)="25"> К примеру , в моём случае , раз я хочу думать об игрушках , какой может быть игрушечная кошка ?
(trg)="25"> Уенчык “ Песи ” – ул нинди булырга тиеш ?
(src)="26"> Может быть , кошка , которая с высоты приземляется на лапы , сделав сальто ?
(trg)="26.1"> !
(trg)="26.2"> Песи – югарыдан сальто ясап җиргә сикереп төшкәч нинди була .
(src)="27"> А что насчёт колы ?
(trg)="27"> Ә уенчык кола турында нәрсә әйтерсез ?
(src)="28"> Ружьё , стреляющее колой ?
(trg)="28.1"> Кола белән ата торган уенчык мылтык ?
(trg)="28.2"> Ул кемгәдер сиптерә !
(src)="29.1"> ( Смех ) В глупых идеях нет ничего страшного .
(src)="29.2"> Главное , чтобы они появлялись .
(trg)="29"> ( Көлү ) Мәзәк идеяләр – әйбәт кенә , алар башка килен кенә торсыннар
(src)="30"> Чем больше идей появится , тем больше шанс , что какие-то будут хорошими .
(trg)="30"> Идеяләр ни хәтле күп , шулар арасында бик яхшы идея дә була .
(src)="31.1"> К примеру , зубная щётка .
(src)="31.2"> Можем ли мы превратить её в игрушку ?
(trg)="31"> Мәсәлән , теш щеткасын уенчык итем буламы ?