# ps/ted2020-1666.xml.gz
# ur/ted2020-1666.xml.gz


(src)="1"> زه چي يوولس کلنه وم ، زما په یاد دي چې یوه ورځ پخپل کور کې د خوشالۍ پر غږونو را و ویښه شوم .
(trg)="1"> مجھے یاد ھے وہ دن جب میں گیارہ سال کی تھی اور ایک صبح گھر میں کسی خوشی کے مناے جانے کی آواز سے میری آنکھ کھلی ۔

(src)="2"> زما پلار د بي بي سي خبرونه اورېدل له خپلې وړوکې ، خړې رېډيو څخه
(trg)="2"> میرے والد اپنے سلیٹی رنگ کے چھوٹے سے ریڈیو پر ۔ بی بی سی کی خبریں سن رہے تھے

(src)="3"> د هغه په مخ پراخه موسکا وه چې هغه وختونو کې یوه غېرمعمولي خبره وه ، ځکه چې خبرونو به هغه اکثره وخت خپه کاوه .
(trg)="3"> وہ بہت مسکرا رہے تھے جو کہ بہت غیر معمولی تھا ۔ کیونکہ خبرین انہیں ہمیشہ پریشان کر دیا کرتی تھیں

(src)="4"> " طالبان لاړل . " زما پلار په چيغه ووېل .
(trg)="4"> " طالبان چلے گؑے ہیں " میرے والد چلاےؑ ۔

(src)="5"> زه د دې خبرې په مانا نه پوهېدم ، خو ما لیدل چې پلار مې ډېر زیات خوشاله و .
(trg)="5"> مجھے انکی بات کا مطلب معلوم نہیں تھا ۔ مگر میں دیکھ سکتی تھی کہ میرے والد بہت ہی زیادہ خوش تھے

(src)="6"> هغه وويل : " ته اوس سم ښوونځي ته تللاى شې . "
(trg)="6"> " تم اب ایک با قاعدہ سکول جا سکتی ہو " ، انہوں نے بتایا ۔

(src)="7"> هغه سهار به مې کله هم هېر نه شي .
(trg)="7"> وہ صبح میں کبھی نہیں بھول سکتی -

(src)="8"> سم ښوونځي .
(trg)="8"> ایک باقاعدہ سکول ۔

(src)="9"> زه شپږکلنه وم ، چې طالبانو افغانستان ونیو او د جینکو تعلیم يې غېرقانوني وګرځاوه
(trg)="9"> آپ دیکھیے کہ میں چھ سال کی تھی جب طالبان نے افغانستان پر قبضہ کیا ۔ اور لڑکیوں کا سکول جانا غیر قانونی قرار دے دیا

(src)="10"> نو تر راتلونکو پينځو کالونو پورې به زه د هلکانو په جامو کې له خپلې مشرې خور سره ، چې هغې ته اوس د کور نه د وتلو اجازه نه وه ، یوه پټ ښوونځي ته تلم .
(trg)="10"> اس لیے ، اگلے پانچ سالوں تک ، مجھے لڑکوں کا لباس پہن کر اپنی بڑی بہن کو ایک خفیا اسکول تک لے کر جانا پڑتا ، کیونکہ اس کا اکیلے گھر سے باہر رہنا منع کر دیا گیا تھا ۔

(src)="11"> يواځې همدا طریقه وه چې موږ زدکړې ترلاسه کولاى شوې .
(trg)="11"> بس اسی ایک طریقے سے ہم تعلیم حاصل کر سکتے تھے ۔

(src)="12"> موږ به هره ورځ په یوه بله لاره تللو چې څوک شک ونه کړي چې موږ چېرې تللو .
(trg)="12"> ہر روز ، ہم مختلف راستے سے جایا کرتے تا کہ کسی کو یہ شک نا گزرے کہ ہم کہاں جا رہے ہیں ۔

(src)="13"> موږ به خپل کتابونه د سودا په کڅوړو کې پټول نو داسې به ښکارېده چي ګواکې موږ د سودا لپاره روانې یو .
(trg)="13"> ہم اپنی کتابوں کو سبزی والے تھیلوں میں چھپاتے تاکہ ایسا لگے کہ ہم خریداری کے لیے باہر نکلے ہیں

(src)="14"> ښوونځی په یوه کور کې و ، شاوخوا سل جينکۍ به په یوې کوټې ورننوتې وو .
(trg)="14"> سکول ایک مکان میں تھا جس کے ایک کمرے میں ہم سو سے زیادہ لوگ اپنی جگہ بنا تے تھے

(src)="15"> په ژمي به هغه ځای تود و خو په اوړي به ډېر زیات ګرم و .
(trg)="15"> سردیوں میں وہ جگہ بہت گرم اور آرام دہ ہوا کرتی تھی مگر گرمیوں میں بہت زیادہ گرمی ہوتی تھی

(src)="16"> موږ ټول پوهېدو چې خپل ژوند مو په خطر کې اچولى که استاذان وو ، که زده کوونکې او که ميندې پلرونه وو .
(trg)="16"> ستاد ، طلبہ اور ہمارے والدین ؛ ہم سب کو معلوم تھا کہ ہم اپنی جانوں کو خطرے میں ڈال رہے ہیں ۔

(src)="17"> وخت په وخت به مو ښوونځى ناڅاپه تر یوې اوونۍ بند کړل شو ځکه چې طالبان پرې شکمن شوي وو .
(trg)="17"> بعض اوقات ، طالبان کو شک ہو جانے کی وجہ سے ، سکول کو ایک ہفتے کے لیےؑ بند کرنا پڑتا ۔

(src)="18"> موږ به تل حيرانې وو چې دوى په موږ څه خبر شول .
(trg)="18"> ہم اکثر سوچا کرتے تھے کہ وہ ہمارے بارے میں کیا جان گیےؑ ہیں ۔

(src)="19"> آیا دوى موږ تعقیبوي ؟
(trg)="19"> کیا ہمارا پیچھا کیا جا رہا ہے ؟

(src)="20"> آیا دوى خبر دي چې موږ چېرې اوسېږو ؟
(trg)="20"> کیا انہیں ہماری رہایؑش کا معلوم ہے ؟

(src)="21"> موږ به وېرېدلو خو بیا هم ښوونځی هملته و ، چې موږ ورتلل غوښتل .
(trg)="21"> ہم خوفزدہ تھے ، لیکن پھر بھی ، ہم سکول جانا چاہتے تھے ۔

(src)="22"> زه بختوره يم چي په داسې کورنۍ کې لويه شوې یم چې د تعلیم قدر پکې کېده او لوڼه پکې نازول کېدې .
(trg)="22"> میں خوش قسمت ہوں کہ ایسے گھر میں پیدا ہوی جہاں تعلیم کی قدر کی جاتی تھی اور بیٹیوں کو انعام سمجھا جاتا تھا ۔

(src)="23"> زما نیکه د خپل وخت یو غيرعادي سړی و .
(trg)="23"> میرے نانا اپنے زمانے کے بہت غیر معمولی آدمی تھے ۔

(src)="24"> هغه د افغانستان د یوه لرې ولایت یو بیخي بېکسه سړى و هغه به ټینګار کاوه چې د هغه لور ، زما مور بايد ښوونځي ته ځي ، ځکه هغه خپل پلار له ځانه پردى کړی و .
(trg)="24"> افغانستان کے ایک دور دراز صوبے کا ایک روایت شکن آدمی مگر اپنی بیٹی ، میری ماں ، کو سکول بھیجنے پر اصرار کرنے کی وجہ سے ان کے والد نے انہیں آق کر دیا ۔

(src)="25"> خو زما تعلیم یافته مور ښوونکې شوه
(trg)="25"> لیکن میری پڑھی لکھی ماں استانی بن گیؑں ۔

(src)="26"> وګورئ ! هاغه ده
(trg)="26"> وہ ھے میری ماں

(src)="27"> هغه دوه کاله مخکې تقاعد ( ریټایر ) شوه يواځې د دې لپاره چې زموږ کور د ګاونډ د جینکو او ښځو لپاره په ښوونځي بدل کړي
(trg)="27"> وہ دو سال پہلے ہی نوکری سے ریٹایؑر ہویں اور اپنے گھر میں ہی ہمارے محلے کی بچیوں اور خواتین کے لیے سکول کھول لیا ۔

(src)="28"> او زما پلار – ګورئ دغه دى هغه پخپله کورنۍ کې لومړی کس و چې زدکړې يې کړې وې
(trg)="28"> اور میرے والد -- جو کہ یہ ہیں -- اپنے خاندان کے سب سے پہلے فرد تھے جس نے تعلیم حاصل کی ۔

(src)="29"> دا خبره یقیني وه چې د هغه بچیان به تعلیمونه کوي ، د لوڼو په ګډون برسېره پر دې چي طالبان وو او خطرونه وو
(trg)="29"> سوال ہی نہیں پیدا ہوتا کہ ان کے بچے ، حتٰی کہ بیٹیاں بھی ، طالبان اور ان کے دھمکیوں کے باوجود ، تعلیم نا حاصل کرتے ۔

(src)="30"> هغه خپلو بچو ته په تعلیم نه ورکولو کې زیات خطرونه ليدل
(trg)="30"> ان کے نزدیک ، اپنے بچوں کو تعلیم نا دینا ، اس سے بڑا خطرہ تھا ۔

(src)="31"> د طالبانو په وخت کې ، زما په یاد دي زه به کله کله له ژونده ډېره ناهيلې شوم او زه به تل ډېره وېرېدم او ما خپل راتلونکى نه لیده
(trg)="31"> طالبان کی حکومت کے دنوں میں ، مجھے یاد ہے ، کچھ ایسے لمحات بھی آے میری زندگی میں جب میں ہماری زندگیوں اور ہمیشہ کے ڈر ، اور غیر واضع مستقبل سے عاجز آ جاتی ۔ ،

(src)="32"> ما به غوښتل چي ښوونځی پرېږدم خو ، زما پلار هغه به ويل - واوره ، زما لورکۍ تا نه د ژوند هر یو څیز ورکېدای شي .
(trg)="32"> میں ہار ماننا چاہتی لیکن میرے والد صاحب مجھ سے کہتے تھے بیٹی میری بات غور سے سنو " تم اپنی زندگی کا سارا سرمایا کھو سکتی ہو ،

(src)="33"> ستا پېسې غلا کېداى شي . چې جنګ شي نو کور پرېښودو ته مجبوره کېداى شې
(trg)="33"> تمہارے پیسے چوری ہو سکتے ہیں ، تمہیں جنگ کے دوران اپنا گھر چھوڑے پر مجبور کیا جا سکتا ہے ۔

(src)="34"> خو هغه یو څیز چې تل به له تا سره وي هغه دلته دی او که د ستا د ښوونځي د فیس ورکولو لپاره موږ د خپلې وینې خرڅولو ته هم اړ شو موږ به يې خرڅه کړو
(trg)="34"> لیکن ایک چیز جو ہمیشہ تمہارے ساتھ رہے گی وہ یہ ( تعلیم ) ہے ، ، اور اگر ہمیں اپنا خون بیچ کر بھی تمہاری فیس اد کرنی پڑی تو ھم یہ بھی کریں گے

(src)="35"> نو اوس هم ته نه غواړې تعلیم ته دوام ورکړې ؟
(trg)="35"> تو ، اب بھی تم پڑہایؑی چھوڑنا چاہتی ہو ؟ "

(src)="36"> نن زه دوه ويشت کلنه يم
(trg)="36"> آج جب کہ میں باییس برس کی ھو چکی ھوں

(src)="37"> زه په یوه داسې هېواد کې را لویه شوې یم چې د لسیزو اوږدو جګړو تباه کړی دی
(trg)="37"> میں نے ایک ایسے ملک میں پرورش پایؑی جسے دہایوں پر محیط جنگ نے تباہ کر دیا ۔

(src)="38"> زما په همځولو کې تر شپږ فيصده کمې جینکۍ تر عالي لیسې وړاندې نه دي تللې او که زما کورنۍ پر تعلیم کلکه نه واى درېدلې زه به اوس د هغوى په شان وم
(trg)="38"> میری ہم عمر لڑکیوں میں سے صرف چھ فیصد نے ہایی سکول کے بعد تک تعلیم حاصل کی اور اگر میرےخاندان میں تعلیم حاصل کرنے کا عزم نا ہوتا ، تو میں بھی باقی ۹۴ فیصد کا حصہ ہوتی ۔

(src)="39"> خو برعکس ، زه دلته د ميډلبري کالج د فارغې په توګه په ویاړ ولاړه یم
(trg)="39"> اس سارے کی جگہ ، آج میں آپکے سامنے مڈلبری کالج کی گریجویٹ کی حیثیت سے کھڑی ھوں

(src)="40"> ( د ستاينې چکچکې ) زه چې افغانستان ته ستنه شوم زما نیکه ، هغه سړی چې د خپلو لوڼو د تعلیم يافته کولو په جرم له خپل کوره شړل شوی و لومړى کس و ، چې ما ته يې مبارکي وويله
(trg)="40"> ( تالیاں ) جب میں افغانستان واپس پہنچی تو میرے نانا ، جنہیں اپنی بچیوں کو پڑہانے کی وجہ سے آق کر دیا گیا تھا ، مجھے مبارک باد دینے والوں میں سرفہرست تھے ۔

(src)="41"> هغه نه یواځې زما د کالج ډګري په وياړ وستايله بلکې دا هم چې زه لومړۍ جینۍ وم چې داسې ډګري مي اخيستې او دا هم چې زه لومړۍ جینۍ یم چې هغه مي د کابل په کوڅو کې په موټر کې وګرځاوه ، چې ما چلاوه
(trg)="41"> وہ نہ صرف میری کالج کی تعلیم کے بارے میں بہت فخر سے بتاتے ھیں بلکہ یہ بھی کہ میں وہ پہلی عورت ہوں ، اور یہ بھی کہ میں ایک پہلی خاتون ھوں جس نے انہیں ، کابل کی گلیوں کی سیر کروائی ۔

(src)="42"> ( د ستاينې چکچې ) زما کورنۍ پر ما باور لري
(trg)="42"> ( تالیاں ) میرا خاندان مجھ پر اعتماد رکھتا ہے ۔

(src)="43"> زه لوی خوبونه وینم ، خو زما کورنۍ زما لپاره تر ما هم ستر خوبونه ویني
(trg)="43"> میں بڑے بڑے خواب دیکھتی ہوں ، مگر میرا خاندان میرے لیے اس سے بھی بڑے خواب دیکھتا ہے ۔

(src)="44"> ځکه خو د ۱۰ × ۱۰ لپاره نړېواله سفیره یم چې د ښځو د تعلیم لپاره نړېواله مبارزه ده
(trg)="44"> اسی لیے میں 10x10 کی عالمی سفیر ہوں ، جو کہ خواتین کو تعلیم یافتہ کرنے کی عالمی مہم ہے ۔

(src)="45"> ځکه خو ما د ( سولې ) بنسټ کښېښود چې په افغانستان کې لومړنى او شاید یواځینى د جینکو ښوونځی دی چې استوګنځای هم لري په داسې يوه هېواد کې چې اوس هم د جینکو د زدکړو لپاره خوندي نه دی
(trg)="45"> اسی لیے میں نے SOLA کی بنیاد رکھی ، جو کہ افغانستان میں لڑکیوں کے لیے پہلا ، اور غالباََ اکیلا بورڈنگ سکول ہے ۔ ایک ایسے ملک میں جہاں لڑکیوں کا سکول جانا ، ابھی تک خطرے سے خالی نہیں ۔

(src)="46"> ډېره خوشالوونکې خبره دا ده چې زه پخپل ښوونځي کې داسې زده کوونکې وینم چې په ډېر همت سره له هرې موقعې ګټه اخلي
(trg)="46"> دلچسپ بات یہ ہے کہ میں نے اپنے اسکول میں طالب علموں کو کامیابی کے جنون کے ساتھ مواقع تلاش کرتے دیکھا ہے

(src)="47"> او زه د هغوى ميندې پلرونه وینم په خاصه توګه پلرونه ، چې زما د پلار په شان پر سختو مخالفتونو برسېره ، د خپلو لوڼو ملاتړ کوي
(trg)="47"> اور میں ان کے والدین کو دیکھتی ہوں جو ، میرے والدین کی طرح ، ، خطرناک مخالفت کے باوجود ان کی ہمایت کرتے ہیں ۔

(src)="48"> د مثال په توګه احمد : دا د هغه اصل نوم نه دی او زه نه شم کولای د هغه څېره تاسو ته وښيم خو احمد زما د يوې شاګردې پلار دی
(trg)="48"> احمد کی طرح ، یہ اسکا اصلی نام نہیں ھے اور میں آپکو اسکی تصویر بھی نہیں دکھا سکتی مگر وہ میری ایک شاگرد کا والد ہے ۔

(src)="49"> تر یوې میاشتې کم وخت مخکې ، دوى له ( سوله ) ښوونځي خپل کلي ته روان وو او د سړک پر غاړه له ښخ شوي بم نه یو څو مينټه لرې وو ، چې هغه و چاودېد
(trg)="49"> ایک ماہ پہلے ، وہ اور انکی بیٹی سولا - ( ہمارے بورڈنگ سکول ) سے واپس اپنے گاوں جا رہے تھے دو منٹ کی تاخیر کے باعث ، سڑک پر پھٹنے والے بم کی وجہ سے ہلاک ہونے سے بچے ۔

(src)="50"> احمد چي کور ته ورسېد ، ټيليفون ورته راغی يو کس غږېده ، چې هغه ته يې اخطار ورکاوه چې که خپله لور يې بیا ښوونځي ته واستوله نو دوى به بل برید پرې وکړي
(trg)="50"> جب وہ گھر پہنچے تو انکا فون بجا ایک آواز نے انکو دھمکی دی کہ اگر اپنی بچی کو سکول بحیجا تو وہ انکو دوبارہ قنل کرنے کی کوشش کریں گے

(src)="51"> هغه ورته وويل : " که غواړې ، اوس مې و وژنه خو زه د خپلې لور راتلونکى نه شم خرابولاى ستاسو په زړو او تيارو فکرونو
(trg)="51"> " اگر تم یہی چاہتے ہو تو مجھے ابھی قتل کر دو " اس نے کہا ۔ " لیکن میں اپنی بیٹے کا مستقبل تمہارے ۔ پرانے اور دقیانوسی خیالات کی وجہ سے تباہ نہیں کرونگا "

(src)="52"> د افغانستان په اړه چي زه پوهه شوې یم هغه څه دي چي په غرب کې اکثر له پامه غورځول کیږي په موږ کې اکثره جینکۍ چې بریالۍ شوې دا د پلرونو برکت دي ځکه پلرونه دا مني ، چي لوڼې هم قدر لري او د هغوي بریا خپله بریا ګڼي
(trg)="52"> افغانستا ن کے متعلق میری راے یہ ھے کہ عام طور پر اس کو مغرب میں اہمیت نہیں دی جاتی ھم لڑکیوں میں سے جو اکثر کامیاب ہوتی ھیں انکے پیچھے ایسے باپ کا ہاتھ ہے جو اپنی بیٹیوں کی قدر کرتے ہیں اور ان کی کامیابی میں ہی اپنی کامیابی سمجھتے ہیں ۔

(src)="53"> زه دا نه وايم چې زموږ ميندې زموږ په بریا کې هېڅ رول نه لري
(trg)="53"> اس کا یہ مطلب ہر گز نہیں کہ ہماری ماوں کا اس میں کوئی حصہ نہیں ،

(src)="54"> په حقیقت ، اکثر ميندې وي چې د لور د ځلانده اینده لپاره لومړۍ خبره وړاندې کوي او په نورو يې مني خو د افغانستان په شان يوه ټولنه کې موږ بايد د سړيو ملاتړ و لرو
(trg)="54"> بلکہ وہ تو اکثر اپنی بیٹیوں کے روشن مستقبل کیلیے قایؑل کرنے میں پہل کرتی ہی ، لیکن افغانستان جیسے معاشرے کے تناظر میں ، ہمارے پاس مردوں کی ہمایت ہونا لازمی ہے ۔

(src)="55"> د طالبانو په حکومت کې ښوونځو ته د تلونکو جینکو شمېر په سلګونو وو په یاد ولرئ ، د جینکو زدکړې غيرقانوني وې
(trg)="55"> طالبان کی حکومت میں ، سکول جانے والی لڑکیوں کی تعداد سینکڑوں میں تھی -- یاد رہے کہ اس وقت یہ غیر قانونی تھا ۔

(src)="56"> خو نن ، په افغانستان کې تر درې میلیونه زیاتې جینکۍ په ښوونځیو کې دي
(trg)="56"> لیکن آج ، افغانستان میں تیس لاکھ سے زیادہ لڑکیاں سکول جاتی ہیں ۔

(src)="57"> ( چکچکې ) افغانستان دلته له امریکې ډېر بل ډول ښکاري
(trg)="57"> ( تالیاں ) امریکہ سے افغانستان بہت مختلف نظر آتا ھے

(src)="58"> زه اورم ، امریکایان دا بدلونونه کلک نه ګڼي
(trg)="58"> میں دیکھتی ہوں کہ امریکی ان تبدیلیوں کو بہت نازک سمجھتے ہیں .

(src)="59"> زه وېرېږم چې دا بدلونونه به د امریکايي ځواکونو تر وتلو وروسته زیات وخت دوام و نه لري
(trg)="59"> مجھے ڈر ہے کہ امریکی فوج کی واپسی کے بعد یہ تبدیلیاں باقی نہیں رہینگی ۔

(src)="60"> خو کله چې زه بيرته افغانستان ته لاړه شم کله چي د خپل ښوونځي زده کوونکې ووینم او د هغوى ميندې پلرونه چې د هغوى ملاتړ کوي هغوى ته حوصله ورکوي ، نو يو هيله من سباوون او دوام لرونکي بدلونونه وینم
(trg)="60"> لیکن جب میں افغانستان واپس جاتی ہوں ، اور جب میں وہاں طالبات کو دیکھتی ھوں اور ان کے والدین کو جو انکی حمایت کرتے ہیں ، ان کا حصلہ بڑہاتے ہیں ، تو مجھے ایک روشن مستقبل اورپایؑدار تبدیلی نظر آتی ہے ۔

(src)="61"> زما لپاره افغانستان له هیلو او لامحدوده امکاناتو ډک هېواد دی او هره ورځ د ( سوله ) ښوونځي جینکۍ ما ته دا خبره کوي
(trg)="61"> میرے لیے افغانستان امید اور با حد ممکنات سے بھرا ہوا ملک ہے ۔ اور SOLA کی لڑکیاں مجھے ہر روز اس بات کی یاددہانی کرواتی ہیں ۔

(src)="62"> چې زما غوندې هغوى هم لوی خوبونه ویني
(trg)="62"> میری طرح یہ لڑکیاں بھی بڑے بڑے خواب دیکھتی ھیں

(src)="63"> مننه .
(trg)="63"> آپکا بہت بہت شکریہ

(src)="64"> ( د ستاينې چکچکې )
(trg)="64"> ( تالیاں )

# ps/ted2020-1954.xml.gz
# ur/ted2020-1954.xml.gz


(src)="1"> په ډېرو نرواکو او قبايلي ټولنو کې
(trg)="1"> بہت سے قبائلی اور پدرانہ سماجوں میں ، باپ کی پہچان بیٹوں سے ہوتی ہے ، لیکن میں ان چند باپوں میں سے ہوں ، جس کی پہچان اس کی بیٹی ہے ، اور مجھے اس پر فخر ہے -

(src)="2"> پلرونه معمولاً په زامنو پېژندل کېږي خو زه يو له هغو څو پلرونو يم چي د خپلې لور په نامه پېژندل کېږي او زه په دې وياړم ( چـــــکچــــکــــې ) ملالې د تعليم لپاره مبارزه پيل کړه او په ٢٠٠٧ م کې د خپل حق لپاره را پاڅېده
(trg)="2"> ( تالیاں ) ملالہ نے اپنی تعلیمی مہم کا آغاز اور اپنے حقوق کے لئے آواز بلند 2007 میں کی ، اور جب اسکی کوششوں کو 2011 میں سراہا گیا ، اور اسے قومی امن انعام براۓ نوجوانان سے نوازا گیا ، اس نے بہت شہرت پائی ، اور وہ اپنے ملک کی شہرت یافتہ کم عمر لڑکی بن گئی -

(src)="3"> او چي هڅې يې په ٢٠١١ م کال کې وستايل شوې او د سولې قومي ايوارډ ورکړل شو
(trg)="3"> اس سے پہلے ، وہ میری بیٹی تھی ، لیکن اب میں اس کا والد ہوں -

(src)="4"> او په خپل هېواد کې د ډېرې کم عمره نجلۍ په توګه و پېژندل شوه تر هغه مخکې دا زما لور وه خو اوس زه د دې پلار يم ښاغليو آغليو ! که موږ انساني تاريخ و ګورو
(trg)="4"> خواتین و حضرات ، اگر ہم عالمی تاریخ پر ایک نظر ڈالیں ، تو خواتین کی کہانی ناانصافی کی کہانی ہے ، عدم مساوات کی ، تشدد اور استحصال کی -

(src)="5"> د ښځې داستان د ښځې داستان د ستم او تېري د نابرابرۍ تشدد او محروميت داستان دى تاسې و ګورئ ! په نرواکو ټولنو کې
(trg)="5"> غور کیجئے ، پدرانہ معاشروں میں ، ابتدا ہی سے ، جب لڑکی کا جنم ہوتا ہے تو ، خوشی کا اظہار نہیں کیا جاتا -

(src)="6"> بنسټيزو حقونو ته پام وکړئ
(trg)="6"> اس کوخوش آمدید نہیں کہا جاتا ، نہ تو ماں کی طرف سے اور نہ باپ کی جانب سے -

(src)="7"> کله چي يوه نجلۍ و زېږي پر زېږېدو يې خوشالي نه کېږي نړۍ ته د راتګ هرکلى يې نه کېږي
(trg)="7"> اڑوس پڑوس سے لوگ آتے ہیں اور ماں سے اظہار افسوس کرتے ہیں ، اور باپ کو کوئی مبارکباد نہیں دیتا -

(src)="8"> نه د پلار او نه هم د مور له خوا څنګلوري راځي له مور سره خواخوږي کوي
(trg)="8"> اور ماں بھی بہت گھبراہٹ محسوس کرتی ہے کہ اس نے بیٹی کو جنم دیا ہے -

(src)="9"> او پلار ته هيڅوک هم مبارکي نه ورکوي او مور يې ځان ډېر ناارامه ګڼي
(trg)="9"> جب وہ پہلی لڑکی کو جنم دیتی ہے ، پہلی بیٹی کو ، تو وہ اداس ہوتی ہے -

(src)="10"> چي ګواکې لور يې زېږولې ده کله يې چي لومړى اولاد نجلۍ وي لور و زېږوي ، نو غمجنه شي کله چي دويمه هم لور و زېږوي نو ټکان و خوري
(trg)="10"> جب دوسری بیٹی کو جنم دیتی ہے ، ، تو اس کو صدمہ ہوتا ہے ، اور بیٹے کی امید میں ، جب وہ تیسری بیٹی کو جنم دیتی ہے ، تو وہ خود کو ایک مجرم کی طرح قصوروار سمجھتی ہے -

(src)="11"> او چي د زوى په هيله يې دريمه لور و زېږي نو ځان د مجرمې غوندې ګناهګاره ګڼي
(trg)="11"> نا صرف ماں اذیت جھیلتی ہے ، بلکہ نو مولود بیٹی بھی ، جب وہ بڑی ہو جاتی ہے ، تو وہ بھی اذیت جھیلتی ہے -

(src)="12"> نه يواځې يې مور ستونځې ګالي لور يې هم ، زېږولې لور يې هم چي لويه شي
(trg)="12"> پانچ سال کی عمر میں ، جب اسے اسکول جانا چاہیے ، وہ گھر میں ہی رہتی ہے اور اس کے بھائیوں کو اسکول میں داخل کروا دیا جاتا ہے -

(src)="13"> ستونځې ګالي چي لا پينځه کلنه وي او بايد ښوونځي ته لاړه شي
(trg)="13"> بارہ برس کی عمر تک ، کسی طرح ، وہ ایک اچھی زندگی گزار لیتی ہے -

(src)="14"> دا په کور کې ناسته وي
(trg)="14"> وہ تفریح کرسکتی ہے -

(src)="15"> او وروڼه يې په ښوونځي کې داخل شي تر دوولس کلنۍ يې لا ژوند
(trg)="15"> وہ اپنی سہیلیوں کے ساتھ گلیوں میں سیر و تفریح کرسکتی ہے ، وہ گلیوں میں آزادی سے گھوم سکتی ہے ، ایک آزاد تتلی کی طرح -

(src)="16"> ښه وي شوخي کولاى ش له خوندکيو سره په کوڅو کې شاوخوا ګرځېداى شي لکه پتنګ
(trg)="16"> لیکن جب وہ سن بلوغت میں داخل ہو جاتی ہے ، اور تیرہ برس کی ہو چکتی ہے ، تو اس کا گھر سے باہر نکلنا ممنوع ہو جاتا ہے بغیر کسی مرد کی حفاظت میں -

(src)="17"> خو چي پېغلتوب يې پيل شي چي کله دا ديارلس کلنه شي
(trg)="17"> اسے گھر کی چار دیواری میں محصور کر دیا جاتا ہے -

(src)="18"> نو له نارينه محافظ پرته يې له کوره پر وتلو بنديز و لګېږي
(trg)="18"> اب وہ ایک آزاد شخص نہیں رہتی -

(src)="19"> د کور په څلورو دېوالونو کې بندۍ شي دا نوره يوه ازاده انسانه نه وي دا د خپل پلار ، ورور او کورنۍ تش په نامه پت او عزت وګرځي
(trg)="19"> وہ نام نہاد غیرت بن جاتی ہے ، اپنے باپ اور بھائیوں کی ، اپنے خاندان کی ، اگر وہ تجاوز کرتی ہے ، غیرت کی نام نہاد حدود سے ، تو اس کو جان سے بھی مارا جا سکتا ہے -

(src)="20"> او که دا له دې تش په نامه عزته سرغړونه وکړي نو حتى وژل کېداى هم شي او دا هم ډېره جالبه ده چي دا تش په نامه پت
(trg)="20"> یہ بھی دلچسپ بات ہے کہ یہ نام نہاد قانون غیرت ، صرف لڑکی کی زندگی پر ہی اثر انداز نہیں ہوتا ، بلکہ اس سے متاثر ہوتی ہیں ، خاندان کے مردوں کی زندگیاں بھی -

(src)="21"> نه يواځې د نجلۍ ژوند اغېزمنوي د کورنۍ د نارينوو ژوند هم اغېزمنوي زه يوه کورنۍ پېژنم اووه خويندې دي ، يو ورور يې دى او هغه يو ورور يې ، د خليج هېوادونو مسافر دى د خپلو اوو خويندو ، مور و پلار د ساتنې لپاره ځکه دى فکر کوي ، چي دا به سپکاوى وي
(trg)="21"> میں سات بہنوں کے اکلوتے بھائی کے خاندان کے متعلق جانتا ہوں ، اور وہ اکلوتا بھائی ، خلیجی ممالک میں ہجرت کر گیا ، تاکہ کمائی کرسکے اپنی سات بہنوں کے لئے ، اور والدین کے لئے ، کیونکہ وہ سوچتا ہے کہ اس کے لئے بے عزتی کی بات ہو گی اگر اس کی سات بہنیں کوئی ہنر سکھ لیں اور گھر کی چاردیواری سے باہر زندگی گزارنے کے لئے کچھ کمائی کرلیں -

(src)="22"> که يې اووه خويندې تعليم او هنر زده کړي او له کوره دباندې ووځي او ځان ته څه پيسې و ګټي نو دغه ورور د خپل ژوند خوند قربانوي
(trg)="22"> تو یہ بھائی ، اپنی زندگی کی خوشیاں قربان کرتا ہے اور اپنی بہنوں کی خوشی ، نام نہاد عزت کی قربانگاہ پر -

(src)="23"> او د خويندو خوشالي په اوبو لاهو کوي
(trg)="23"> اور ایک روایت ہے ، پدرانہ معاشرہ میں اسے فرمانبرداری کہتے ہیں -

(src)="24"> د تش په نامه پت او عزت د قربانۍ پر ډګر او د نرواکې ټولنې يو بل دود دى چي اطاعت او فرمانبرداري بلل کېږي
(trg)="24"> ایک نیک لڑکی کے لئے ضروری ہے ، کے وہ خاموش طبع اور فرمانبردار ہو ، اور اطاعت گزار ہو -

(src)="25"> يوه ښه نجلۍ هغه نجلۍ ګڼل کېږي
(trg)="25"> یہ ہی میعار ہے -

(src)="26"> چي ډېره پټخولې ، ډېره عاجزه
(trg)="26"> ایک قابل تقلید اچھی لڑکی کو خاموش رہنا چاہیے -

(src)="27"> او ډېره د خبرې منونکې وي دا يو نرخ دى چي اصيله نجلۍ بايد ډېره پټخولې وي دا مجبوره وي چي پټه خوله و اوسي
(trg)="27"> اس کو اپنے خیالات کا اظہار نہیں کرنا چاہیے اور اسے فیصلوں کو من وعن قبول کرنا ہوتا ہے اپنے ماں اور باپ کے فیصلوں کو اپنے بڑوں کے فیصلوں کو ، خواہ وہ اسے ناپسند ہی کیوں نہ ہوں -

(src)="28"> او د خپل پلار ، مور او مشرانو پرېکړه ومني حتى که يې خوښه هم نه وي
(trg)="28"> اگر اس کی شادی ایک ایسے مرد سے ہو جاتی ہے جسے وہ ناپسند کرتی ہے یا کسی بوڑھے آدمی سے شادی ہو جاتی ہے ، اسے قبول کرنا پڑتا ہے ، کیونکہ وہ نہیں چاہتی کے اسے پر مہر لگ جائے نافرمانی کی -

(src)="29"> که دا داسې چاته ودېږي چي خوښ يې نه وي
(trg)="29"> اگر شادی کم عمری کی ہو ، اسے قبول کرنا ہوتا ہے -

(src)="30"> او که پر زاړه سړي ودېږي ، بايد ويې مني
(trg)="30"> ورنہ وہ نافرمان کہلاۓ گی -

(src)="31"> ځکه دا نه غواړي چي سرغړوونکې وبلل شي
(trg)="31"> اور کیا ہوتا ہے آخر کار اس کا انجام ؟

(src)="32"> که په کم عمرۍ ودېږي بايد ويې مني که نه وي سپين سترګې او نامنونکې به بلل کېږي
(trg)="32"> ایک شاعرہ کے الفاظ میں ، شادی ہوئی ، ہم بستری ہوئی ، اور جنم دیا بہت سے بیٹوں اور بیٹیوں کو -

(src)="33"> او نتيجه يې څه وي ؟ يوه شاعره وايي : نجلۍ ودېږي ، مجبورېږي او بيا ډېر زامن او لوڼې راوړي
(trg)="33"> اور سانحہ تو یہ ہے کہ یہ ماں ، فرمانبرداری کا یہی سبق سیکھاتی ہے ، اپنی بیٹی کو اور غیرت کا وہی سبق اپنے بیٹوں کو -

(src)="34"> او دا عجيبه د ملنډو يو حالت دى دغه مور خپلې لور ته هم د ځان غوندې د اطاعت درس ورکوي
(trg)="34"> اورظلم کا یہ سلسلہ جاری و ساری رہتا ہے -

(src)="35"> او زوى ته هم د غيرت همدغه درس ورکوي او د شومو ارمانونو دا پهيه روانه- روانه وي ښاغليو او آغليو ! د ميلينونو مېرمنو دا بد حالت بدلېداى شي که موږ لږ بېل فکر وکړو که ښځه او نارينه لږ بېل فکر وکړي که نارينه او ښځه په نرواکو- قبايلي ټولنو کې په پرمختلونکيو هېوادونو کې که دوى د خپلې کورنۍ او ټولنې ځينې [ تاواني ] دودونه ماتولاى شي که دوى توپيري قوانين له منځه يوسي
(trg)="35"> خواتین و حضرات ، لاکھوں عورتوں کی یہ المناک تقدیر بدلی جا سکتی ہے اگر ہماری سوچ کا انداز بدل جائے ، اگر مرد اور خواتین نئے انداز سے سوچنے لگیں ، اگر قبائلی اور پدرانہ معاشرے میں مرد اور خواتین ترقی پذیر ممالک میں ، چند رسوم کے خلاف صدائے احتجاج بلند کریں اپنے گھر میں ، اپنے معاشرے میں ، متعصب قوانین کو ختم کریں جو ان کے ملک اور نظام میں ، جو بنیادی انسانی حقوق کے خلاف ہیں خاص طور پر خواتین کے -

(src)="36"> چي د دوى د هېوادونو د نظامونو برخه دي او د ښځو د اساسي حقونو خلاف دي ګرانو ورورڼو او خويندو ! ملاله چي زېږېدلې وه په لومړي ځل _ _ _ باور وکړئ له زړه وايم نوى زېږېدلى ماشوم مي نه خوښېږي
(trg)="36"> عزیز بہنوں اور بھائیوں ، جب ملالہ پیدا ہوئی ، پہلی بار ، یقین جانیے ، ایمانداری کی بات یہ ہے ، کہ مجھے نو مولود بچے پسند نہیں ، لیکن جب میں نے جا کر اس کی آنکھوں میں جھانکا ، تو یقین جانیے ، مجھے فخر کا احساس ہوا -