# nn/ted2020-286.xml.gz
# uz/ted2020-286.xml.gz


(src)="1"> Mange kjenner kanskje til historia om dei to forretningsmennene som reiste til Afrika på 1900-talet .
(trg)="1"> Ko 'pchiligingiz bu ikki savdogar haqidagi hikoyani bilsangiz kerak ular 1900 chi yillarda Afrikaga borishadi .

(src)="2.1"> Dei vart sende dit for å kartlegge muligheitene for å selge sko .
(src)="2.2"> Og dei skreiv telegram tilbake til Manchester .
(trg)="2.1"> Ularning maqsadi u yerda oyoq kiyim sotish uchun imkoniyat bor yoki yo 'qligini aniqlash edi .
(trg)="2.2"> Va ular Manchesterga javob telegramma yuboradi .

(src)="3.1"> Ein av dei skreiv : " Situasjon håplaus .
(src)="3.2"> Stopp .
(trg)="3.1"> Ularning biri shunday yozadi : " Bu yerda umid yo 'q .
(trg)="3.2"> Nuqta .

(src)="4.1"> Dei brukar ikkje sko . "
(src)="4.2"> Og den andre skreiv : " Strålande muligheiter .
(src)="4.3"> Dei har ingen sko enno . "
(trg)="4.1"> Bular oyoq kiyim kiymas ekan . "
(trg)="4.2"> Va ikkinchisi esa shunday yozadi : " Juda zo 'r imkoniyat .
(trg)="4.3"> Bularda hali oyoq kiyim yo 'q ekan . "

(src)="5"> ( Latter ) Det er ein liknande situasjon i den klassiske musikkverda , fordi det fins nokre som tenkjer at klassisk musikk heldt på å døy ut .
(trg)="5"> ( Kulgi ) Hozirda mumtoz musiqa dunyosida shunga o 'xhshash holat , chunki ba 'zi odamlar mumtoz musiqa yo 'qolib borayapti deb o 'ylaydi .

(src)="6"> Og det fins nokon av oss som trur at de knapt har sett starten .
(trg)="6"> Va oramizda ba 'zilarimiz siz hali hech narsa ko 'rmagansiz deb o 'ylaymiz .

(src)="7"> Og heller enn å gå inn på statistikkar , trender , og fortelje om alle orkestra som legg ned , og plateselskapa som går under , tenkte eg vi skulle gjere eit eksperiment ikveld - eit eksperiment .
(trg)="7"> Hisobotlar va qaysi yo 'nalishda ketayotganimiz , orkestrlar yopilishi , va musiqa kompaniyalarining qisqarishi haqida gapirgandan ko 'ra , men bugun bir tajriba o 'tkazsak deyman- tajriba .

(src)="8"> Eigentleg er det ikkje eit eksperiment , for eg veit resultatet .
(trg)="8"> Aslida , bu haqiqiy tajriba emas , chunki men natijasini bilaman .

(src)="9"> Men det er litt som eit eksperiment .
(trg)="9"> Lekin bu huddi tajribaday .

(src)="10"> No , før vi -- ( Latter ) -- før vi startar må eg gjere to ting .
(trg)="10"> Endi , boshlashdan oldin- ( Kulgi ) -avvalambor ikkita narsadan boshlashimiz kerak .

(src)="11"> Ein : Eg vil minne dykk om korleis ein sjuåring høyrast ut når det spelar piano .
(trg)="11"> Birinchisi , men sizga yetti yashar bola pianinoni qanday o 'ynashini eslatmoqchiman .

(src)="12"> Kanskje har du dette barnet heime .
(trg)="12"> Balki uyingizda shunday bola bordir .

(src)="13"> Det høyrast litt ut som dette .
(trg)="13"> U bunday o 'ynaydi .

(src)="14.1"> ( Piano ) Eg ser at nokre av dykk kjenner igjen dette barnet .
(src)="14.2"> Dersom barnet øvar i eit år og tek timar , det er no åtte ,
(trg)="14.1"> ( Pianino ) Ba 'zi birlaringizga bu tanish .
(trg)="14.2"> Agar u yana bir yil mashq qilsa , sakkiz yoshda endi

(src)="15"> høyrast det slik ut .
(trg)="15"> u bunday o 'ynaydi .

(src)="16"> ( Piano ) So øvar det i eit år til og tek fleire timar ; no er barnet ni år .
(trg)="16"> ( Pianino ) U yana bir yil darslar olib mashq qiladi , va endi u to 'qqiz yoshda .

(src)="17"> ( Piano ) So øvar det eitt til og tek timar ; no er barnet ti .
(trg)="17"> ( Pianino ) Keyin u yana bir yil mashq qiladi , u endi o 'n yoshda .

(src)="18"> ( Piano ) På dette tidspunktet gir dei som regel opp .
(trg)="18"> ( Pianino ) Mana shu paytda ular odatda musiqa chalishni to 'xtatadi .

(src)="19"> ( Latter ) ( Applaus ) Dersom de no hadde venta , venta eitt år til ,
(trg)="19"> ( Kulgi ) ( Qarsaklar ) Agar siz yana bir yil kutganingizda ,

(src)="20"> hadde de høyrt dette : ( Piano ) Det som no har skjedd er kanskje ikkje det de trur , som til dømes , barnet vart plutseleg lidenskapleg , engasjert , involvert , fekk ein ny lærar , traff puberteten , eller kva det no er .
(trg)="20"> mana buni tinglagan bo 'lar edingiz : ( Pianino ) Bu siz o 'ylganingiz emas , unda birdan ishtiyoq va qiziqish paydo bo 'lgani yo 'q , yoki yangi o 'qtuvchi olgani yo 'q , yoki ulg 'ayib qolgani va boshqa sabablar ham emas .

(src)="21"> Det som eigentleg skjedde var at impulsane vart reduserte .
(trg)="21"> Aslida o 'zgarish shundaki uning impluslari , yani urg 'u berishi kamaydi

(src)="22"> De skjønar , fyrste gongen spelte barnet med ein impuls på kvar note .
(trg)="22"> Birinch marta o 'ynaganida u har bir notaga urg 'u berib chalgandi .

(src)="23"> ( Piano ) Andre gongen med impuls på annakvar note .
(trg)="23"> ( Pianino ) Ikkinchi martasida esa har ikki notaga bir urg 'u beradi .

(src)="24"> ( Piano ) De ser det på hovudet mitt .
(trg)="24"> ( Pianino ) Buni mening boshimga qarab bilasiz .

(src)="25"> ( Latter ) Det ni år gamle barnet , niåringen , la ein impuls på kvar fjerde note .
(trg)="25"> ( Kulgi ) To 'qqiz yashar , to 'qqiz yashar esa urg 'uni har to 'rtta notaga bir beradi .

(src)="26.1"> ( Piano ) Og tiåringen på kvar åttande note .
(src)="26.2"> ( Piano )
(trg)="26.1"> ( Pianino ) Va o 'n yashar esa har sakkiz notaga bir urg 'u beradi .
(trg)="26.2"> ( Pianino )

(src)="27.1"> Og elleveåringen , ein impuls på heile frasa .
(src)="27.2"> ( Piano )
(trg)="27.1"> Va 11-yashar esa butun qismni bir urg 'u bilan o 'ynaydi .
(trg)="27.2"> ( Pianino )

(src)="28"> Eg veit -- eg veit ikkje korleis vi kom til denne stillinga .
(trg)="28"> Men tanam bunday holatga qanday kelib qolganini bilmayman

(src)="29"> ( Latter ) Eg sa ikkje at eg ville bevege skuldra mi , flytte kroppen .
(trg)="29"> ( Kulgi ) Men , birnichi , yelkamni keyin tanamni bir tomonga yonbo 'stiraman deganim yo 'q .

(src)="30"> Nei , musikken dytta meg over , som forklarar kvifor eg kallar det " å spele med ein rumpeball " .
(trg)="30"> Yo 'q , bu musiqa meni siljitdi , men buni bir bo 'ksada o 'ynash deyman .

(src)="31.1"> ( Piano ) Det kan og vere den andre rumpeballen .
(src)="31.2"> ( Piano )
(trg)="31.1"> ( Pianino ) yoki boshqa tomonga yonboshlasa bo 'ladi .
(trg)="31.2"> ( Pianino )

(src)="32.1"> Ein mann såg ein gong på ein presentasjon eg hadde medan eg jobba med ein ung pianist .
(src)="32.2"> Han var leiaren for ei bedrift i Ohio .
(trg)="32.1"> Bir kuni men yosh pianinochi bilan ishlab ko 'rsatayotgan taqdimotimni bir kishi kuzatib turgandi .
(trg)="32.2"> U Ohayo shtatidagi bir korporatsiyaning prezidenti edi .

(src)="33"> Og eg jobba med denne unge pianisten
(trg)="33"> Va men yosh pianinochiga shunday dedim

(src)="34"> og eg sa , " Problemet ditt er at du spelar med begge rumpeballane .
(trg)="34"> " sening muammong shundaki sen ikkala bo 'ksang bilan o 'ynayapsan .

(src)="35.1"> Du burde spele med berre ein . "
(src)="35.2"> Og eg flytta kroppen hans slik medan han spelte .
(trg)="35"> Sen bir bo 'ksada o 'ynashing kerak " Va u chalayotgan paytda men uning tanasini bir tomonga yonboshlatib siljitdim .

(src)="36.1"> Og plutseleg tok musikken av .
(src)="36.2"> Han byrja å flyge .
(trg)="36"> Va birdaniga musiqa yuksalib ketdi.Go 'yo qanot chiqarganday .

(src)="37"> Det gjekk eit gisp gjennom publikum når dei haurde skilnaden .
(trg)="37"> Tomoshobinlar farqni eshitgan zahoti hayajondan oh urishdi .

(src)="38"> Seinare fekk eg eit brev frå denne mannen .
(trg)="38"> Va keyin men o 'sha kuzatib turgan kishidan xat oldim .

(src)="39.1"> Han sa : " Eg vart so rørd .
(src)="39.2"> Eg drog tilbake og transformerte heile selskapet mitt
(trg)="39"> U shunday deb yozdi : " Men shunchalik ta 'sirlanib ketdimki , men qaytgach butun kompaniyamni bir bo 'ksali

(src)="40"> til eit ein-rumpeball-selskap . "
(trg)="40"> kompaniyaga o 'zgartirdim . "

(src)="41"> ( Latter ) Den andre tingen eg ville gjere er å fortelje dykk om de sjølve .
(trg)="41"> ( Kulgi ) Men sizga aytmoqchi bo 'lgan yana bir narsa bu Siz haqingizdadir .

(src)="42"> De er vel 1600 menneske , tippar eg .
(trg)="42"> menimcha bu yerda 1600 odam bor .

(src)="43"> Mitt estimat er at truleg 45 av dykk er fullstendig oppslukt av klassisk musikk .
(trg)="43"> Menimcha orangizda 45 tangiz mumtoz musiqani juda katta ishtiyoq bilan yoqtiradi .

(src)="44.1"> De elskar klassisk musikk .
(src)="44.2"> Radioen står alltid på eit klassisk stille .
(trg)="44.1"> Siz uni judayam yaxshi ko 'rasiz .
(trg)="44.2"> Radiongizni har doim mumtoz musiqa kanaliga buraysiz .

(src)="45.1"> Og de har CDar i bilen , og de går på symfoniar .
(src)="45.2"> Og borna dykkar spelar instrument .
(src)="45.3"> De kan ikkje sjå for dykk livet utan klassisk musikk .
(trg)="45.1"> Va mashinangizda Disklar bor , va siz simfoniya konsertlariga borasiz .
(trg)="45.2"> Va sizning bolalaringiz ham musiqa asboblarini chaladi .
(trg)="45.3"> Siz hayotingizni mumtoz musiqasiz tasavvur qilolmaysiz .

(src)="46"> Det er den fyrste gruppa ; det er ei relativt lita gruppe .
(trg)="46"> Bu birinchi guruh ; juda kichik guruh .

(src)="47"> So er det den andre , større gruppa .
(trg)="47"> Keyin sal kattaroq guruh bor .

(src)="48"> Dette er menneska som ikkje har noko imot klassisk musikk .
(trg)="48"> Bu odamlarga mumtoz musiqa xalaqit bermaydi .

(src)="49"> ( Latter ) De veit , du kjem heim frå ein lang dag og du tek deg eit glas med vin og set føtene høgt .
(trg)="49"> ( Kulgi ) siz uzun kun tugab uyga kelgach , vino ichib , oyog 'ingizni ko 'tarib o 'tirganda

(src)="50.1"> Litt Vivaldi i bakgrunnen skadar ikkje .
(src)="50.2"> ( Latter )
(trg)="50.1"> Vivaldi musiqasi o 'ynab tursa hech narsa qilmaydi .
(trg)="50.2"> ( Kulgi )

(src)="51"> Det er den andre gruppa .
(trg)="51"> Bu ikkinchi guruh .

(src)="52.1"> No kjem den tredje gruppa .
(src)="52.2"> Dette er menneska som aldri lyttar til klassisk musikk .
(src)="52.3"> Det er berre ikkje ein del av livet deira .
(trg)="52.1"> Yana uchinchi guruh bor .
(trg)="52.2"> Bu odamlar hech qachon mumtoz musiqa tinglamaydi .
(trg)="52.3"> Unga sizning hayotingizda umuman o 'rin yo 'q .

(src)="53"> Du høyrer det kanskje som bakgrunnslyd på flyplassen , men --
(trg)="53"> siz uni aeroportlarda eshitishingiz mumkin , xuddi chekuvchilar yonida turib sigaret hidini hidlaganday- lekin

(src)="54.1"> ( Latter ) -- og kanskje ein liten marsj frå Aida når du kjem inn i avgangshallen .
(src)="54.2"> Men elles høyrer du det ikkje .
(trg)="54.1"> ( Kulgi ) balki atrofda chalinib turgan Aida marshidan biroz tinglarsiz .
(trg)="54.2"> Lekin undan tashqari siz hech qachon uni tinglamaysiz .

(src)="55.1"> Det er kanskje den største gruppa av dei alle .
(src)="55.2"> Og so er det ei særs lita gruppe .
(trg)="55.1"> Bu balkim eng ko 'pchlikdir .
(trg)="55.2"> Va yana bir kichik guruh bor .

(src)="56"> Dette er menneska som trur dei er tonedøve .
(trg)="56"> Bu odamlar o 'zlarida ohang yo 'q deb o 'ylaydi .

(src)="57"> Eit enormt tal menneske trur dei er tonedøve .
(trg)="57"> Juda ajablanarli ko 'pchilik o 'zlarini ohangga moyil emas deb o 'ylaydi .

(src)="58"> Faktisk høyrer eg det ofte : " Mannen min er tonedøv . "
(trg)="58"> Aslida , men buni ko 'p eshitaman : " Mening erimda musiqiy ohanglik yo 'q " deyishadi .

(src)="59"> ( Latter ) Men faktisk , du kan ikkje vere tonedøv .
(trg)="59.1"> ( Kulgi ) Aslida sizda ohang bo 'lmasligi mumkin emas .
(trg)="59.2"> Heck him ohangsiz emas .

(src)="60.1"> Ingen er tonedøve .
(src)="60.2"> Dersom du var tonedøv , kunne du ikkje skifte gir
(trg)="60"> Agar siz ohang farqiga bormaganingizda , mashinangizda

(src)="61"> på bilen din , i ein manuellgira bil .
(trg)="61"> qo 'l bilan boshqarishni eplayolmagan bo 'lardingiz .

(src)="62.1"> Du kunne ikkje skilje mellom nokon frå Texas og nokon frå Roma .
(src)="62.2"> Og telefonen .
(trg)="62.1"> Siz Texaslik va Rimlik odamlarni gapirishidan farqini aytib berolmagan bo 'lardingiz .
(trg)="62.2"> Va telefonda , onangiz telefon qilsa

(src)="64"> Hvis mor di ringer på den miserable telefonen , ho ringer og seier " Hallo , " og du veit ikkje berre kven det er , men og kva stemning ho er i .
(trg)="63"> va sizga " salom " desa , siz nafaqat uning kimligini bilasiz , balki uning kayfiyatini ham sezasiz .

(src)="65.1"> Du har eit fantastisk øyre .
(src)="65.2"> Alle har eit fantastisk øyre .
(trg)="64.1"> Sizning quloqlaringiz juda ajoyib .
(trg)="64.2"> Hammaning quloqlari ajoyib .

(src)="66"> Så ingen er tonedøve .
(trg)="65"> Shunday ekan , hammada ohangrabolik bor .

(src)="67.1"> Men veit de kva .
(src)="67.2"> Det funkar ikkje for meg å fortsette med dette
(trg)="66"> Lekin sizga shuni aytay .

(src)="68"> med ein so stor kløft mellom dei som forstår , elskar og er lidenskaplege om klassisk musikk , og dei som ikkje har noko forhold til det i det heile tatt .
(trg)="67"> Meni bu mumtoz musiqani yaxshi ko 'radigan va unga umuman qiziqmaydigan odamlar soni orasidagi katta farq meni tinch qo 'ymaydi

(src)="69.1"> Dei tonedøve , dei er ikkje her lengre .
(src)="69.2"> Men sjølv mellom dei tre kategoriane er kløfta for stor .
(trg)="68.1"> va menda musiqiy ohangli quloq yo 'q deydiganlar endi bu yerda yo 'q .
(trg)="68.2"> Baribir bu uchta guruh orasidagi farq juda katta .

(src)="70"> Så eg kjem ikkje til å fortsette før kvar og ein person i dette romet , i etasja under og i Aspen , og elles alle som ser på , elskar og forstår klassisk musikk .
(trg)="69"> Shuning uchun men bu xonadagi har bir odamni uzoq yaqindagi , Aspenda turib bizni tomosha qilayotganlar va hamma hammani mumtoz musiqani sevadigan qilaman .

(src)="71"> Så det er det vi skal gjere no .
(trg)="70"> Hozir mana shuning ustida ishlaymiz .

(src)="72"> De legg vel merke til at det ikkje er den minste tvil i sinnet mitt om at dette kjem til å fungere hvis de ser på ansiktet mitt ?
(trg)="71"> Agar e 'tibor bergan bo 'lsangiz , mening hayolimda umuman shubha yo 'q yuzimda bundan darak yo 'q , to 'g 'rimi ?

(src)="73"> Det er ein av karakteristikkane til ein leiar , at han ikkje tvilar eit sekund på kapasiteten til menneska han leier til å realisere kva han enn drøymer om .
(trg)="72"> Mana shu liderning ya 'ni boshlovchi odamning belgisidir. ya 'ni o 'z orzusini odamlar amalga oshira olishiga bir zum ham shubhalanmaslikdir .

(src)="74"> Tenk hvis Martin Luther King hadde sagt : " Eg har ein draum .
(trg)="73"> Tasavvur qiling-a , Martin Luther King " Mening orzuim shuki .

(src)="75.1"> Men eg er ikkje sikker på om folk er klare for det . "
(src)="75.2"> ( Latter )
(trg)="74"> Va albatta , odamlarning bunga tayyorligiga shubham bor " desa ( Kulgi )

(src)="76.1"> Javel .
(src)="76.2"> Så eg skal ta eit stykke av Chopin .
(trg)="75"> Xo 'sh , endi Chopin yozgan musiqani chalay .

(src)="77"> Dette er eit vakkert stykke av Chopin .
(trg)="76"> Bu kompozitor Chopinning juda chiroyli musiqasi .

(src)="78"> Nokre av dykk kjenner til det .
(trg)="77"> Ba 'zilaringiz bilarsiz .

(src)="79"> ( Musikk ) Veit de kva eg trur skjedde i romet no ?
(trg)="78"> ( Musiqa ) Men sizga aytaymi bu yerda hozir nima bo 'ldi ?

(src)="80.1"> Når eg starta , tenkte de : " Kor vakkert det høyrest ut . "
(src)="80.2"> ( Musikk )
(trg)="79"> Men chalish boshlaganda , siz " bu naqadar go 'zal " deb o 'yladingiz ( Musiqa )

(src)="81.1"> " Eg trur ikkje vi bør reise til den same plassen i sommarferien neste år . "
(src)="81.2"> ( Latter )
(trg)="80"> " Kelasi yil yozgi ta 'tilda biz o 'tgan yilgi joyga bormasak yaxshi bo 'lardi " ( Kulgi )

(src)="82.1"> Litt morosamt , eller kva ?
(src)="82.2"> Det er morosamt korleis desse tankane
(trg)="81"> Bu juda qiziq , shundaymi ?

(src)="83"> på ein måte driv inn i hovudet ditt .
(trg)="82"> Hayol qay tomonga boshlab ketishini qarang .

(src)="84.1"> Og sjølvsagt -- ( Applause ) -- og sjølvsagt , hvis stykket er langt og de har hatt ein lang dag , kan det vere at de driv vekk .
(src)="84.2"> Så dultar sidemannen til deg
(trg)="83.1"> Va albatta- ( qarsaklar ) va albatta , agar musiqa uzun bo 'lsa va siz kun bo 'yi charchagan bo 'lsangiz , aslida bu sizni uyquga eltishi mumkin .
(trg)="83.2"> Va sherigingiz sizni turtib

(src)="85.1"> og seier " Våkn opp !
(src)="85.2"> Det er kultur ! "
(src)="85.3"> Og så føler du deg enno verre .
(trg)="84"> " Uyg 'onsangchi axir , bu madaniyat ! " desa , siz o 'zingizni undan ham yomon his qilasiz .

(src)="86"> Men har de nokonsinne tenkt på at grunnen til at de føler dykk søvnige til klassisk musikk ikkje er på grunn av dykk , men på grunn av oss ?
(trg)="85"> Hech o 'ylaganmisiz , siz mumtoz musiqa tinglaganda mizg 'ib ketishingizga sabab sizda emas , balki bizda bo 'lsachi ?

(src)="87"> Tenkte nokon medan eg spelte , " Kvifor brukar han so mange impulsar ? "
(trg)="86"> Men chalganimda , hech biringiz " u nega shuncha ko 'p urg 'u berib o 'ynayaptimi " deb o 'yladingizmi ?

(src)="88"> Om eg hadde gjort slik med hovudet hadde de garantert tenkt det .
(trg)="87"> Agar men buni boshim bilan ko 'rsatganda , albatta e 'tibor bergan bo 'lardingiz .

(src)="89"> ( Musikk ) Og for resten av livet , kvar gong de høyrer klassisk musikk vil de alltid vere i stand til å vite når de høyrer desse impulsane .
(trg)="88"> ( Musiqa ) Va endi umringiz oxirigacha , har safar mumtoz musiqa tinglaganda siz bu umpuls , urg 'ularni seza oladigan bo 'lasiz .

(src)="90.1"> Så lat oss sjå kva som eigentleg skjer her .
(src)="90.2"> Vi har ein H. Dette er ein H. Den neste noten er ein C.
(trg)="89.1"> Keling yaqindan ko 'rib chiqaylik .
(trg)="89.2"> Bizda B ( bi ) ohangi bor , Bu Bi , keyingi nota C ( si ) .

(src)="91"> Og jobben til C er å gjere H-en trist .
(trg)="90"> Sining vazifasi Bini homush qilishdir .

(src)="93"> ( Latter )
(trg)="91.1"> Qarang-a !
(trg)="91.2"> ( Kulgi )

(src)="94.1"> Komponistar veit det .
(src)="94.2"> Hvis dei vil lage trist musikk
(trg)="92.1"> Kompozitorlar buni biladi .
(trg)="92.2"> Agar homush musiqa kerak bo 'lsa

(src)="95.1"> spelar dei berre dei to notane .
(src)="95.2"> ( Musikk )
(trg)="93"> mana shu ikki notani o 'ynashadi . ( musiqa )

(src)="96"> Men eigentleg er det berre ein H , med fire trist .
(trg)="94"> Aslida bu faqat Bi , 4 ta homush nota bilan .

(src)="97"> ( Latter ) No går det ned til ein A.
(trg)="95"> ( Kulgi ) Endi A ( Ei ) ga o 'tamiz.Keyin G ( Dji ) va keyin F ( ef ) .

(src)="99"> Så vi har H , A , G , F. Og om vi har H , A , G , F ,
(trg)="96"> Endi bizda , Bi , Ei , Dji , Ef , va yana bu B , A , G , F bo 'lsa

(src)="100"> kva forventar vi etterpå ?
(trg)="97"> keyingisi nima bo 'ladi ?

(src)="101.1"> Åh , det kan ha vore eit lykketreff .
(src)="101.2"> La oss prøve igjen .
(trg)="98.1"> Oh , qaytadan harakat qilingchi .
(trg)="98.2"> Qani TED Xori , Ooh .

(src)="102.1"> Ooh , TED-koret !
(src)="102.2"> ( Latter )
(trg)="99"> ( Kulgi )

(src)="103"> Og de merkar korleis ingen er tonedøve , ikkje sant ?
(trg)="100"> Ko 'rdingizmi ? hammada ohangrabolik bor .